7

magaz ine van Stab iplan – ontwerpSoftware voor de inStallat iebranCHe

BIM voor Beheeren onderhoud

InSTALLATIeTeChnIeK rAALTe

nIeuW Leven InhISTorISCh erFGoed

Lees dit magazine onLinewww.stabipLan.nL/scratch

edIT

Ie

neder

LAnd

de duurZAAMheIdvAn STABICAd LT

STABICAd 9

de STAndAArd InIeder ProCeS

LoMAnS GroeP

‘ALLeS In revIT’

www.stabiplan.nl/autodesk

Building tomorrow todayHave you got the right tools for the job?

Autodesk Building Design Suite Premium is for architects

and engineers who need an optimised set of tools. It offers

the power of BIM with Autodesk® Revit® software products,

the familiarity of AutoCAD software applications for efficient

documentation, and Autodesk® 3ds Max® Design software for

compelling visualizations.

Get the advice that suits your business

4

11

Lomans Groepen van Galenrealiseren EMB-Lab met Stabicad for Revit

Toveren

colofonstabipLan bV | SLoEp 1 | poStBuS 128 | 2410 AC BodEgRAvEn | www.StABipLAn.nL | info@StABipLAn.nL | 0172 65 02 65

BIM voor beheeren onderhoud bij Maastricht uMC

Stabicad 9 de standaard in ieder proces

20

Column bim verslaafd 9innoveren met vredenburg installatietechniek Steenwijk 15Berekenen in bim 18installatietechniek raalte: nieuwe ideeën in een oud jasje 23Migratieproject 60.000 tekeningen bij rijksuniversiteit groningen 26mepcontent.eu maakt model compleet 28Kort nieuws 30

wat zou het handig zijn als je kon toveren. Zeker in de bouw. Zeker bij BiM. Hoe vaak

komt het niet voor dat er nog nét een paar open eindjes zijn die je met de beste wil

van de wereld niet passend krijgt. Hoe vaak zou je niet willen dat je het onmogelijke

direct kunt doen.

Het zal altijd zo blijven. geen enkel probleem lost zich vanzelf op. En – u weet het –

voor niets gaat de zon op. dat is maar goed ook: we moeten blijven nadenken, blijven

werken… Maar dat wil niet zeggen dat er geen mooie projecten zijn. dat er geen mooie

installatiemodellen en -tekeningen zijn. deze Scratch is het bewijs. Betoverend mooi.

Veel leesplezier!

SCrATCh

3

stabicad for revit draagt bij aan de kwaliteit van het model en de tevredenheid van de klant

KLAnT AAn heT Woord

SCrATCh

4

gyula Koelewijn, modelleur, is na eerdere

BiM-projecten voor postnL, vanaf midden

2013 druk bezig met het BiM-project

EMB-Lab in opdracht van tno. Hij pakt dit

volgens de drie pijlers van Lomans aan:

betrouwbaar, betrokken en bevlogen. “voor

mij draagt dit project bij aan mijn bewust-

wording, hoe werkt een BiM-proces precies,

wat staat er in het BiM-protocol en wat

wordt er gevraagd op het gebied van tech-

nische installaties. deze verandering van

werkwijze vind ik positief. Het is nuttig om

bij elkaar te zitten tijdens BiM-meetings.

de communicatielijnen zijn kort en partners

kijken bij elkaar in de keuken. Hierdoor

krijgen we inzicht in elkaars processen en

werk en creëren we meer respect voor elkaar.

Bij deze werkmethodiek komt het idee van

de ‘helikopterview’ sterk aan bod.”

tijdens de selectie van het project EMB-Lab

is het bouwteam vastgesteld door Heem-

bouw. Samen met van galen is Lomans

verantwoordelijk voor de technische

installaties. Het project bestaat uit renovatie

en nieuwbouw.

Alles in Revit

Lees verder

Lomans groep is een deskundig aanbieder van totaaloplossingen in de installatietechniek.

drie engineers zijn inmiddels opgeleid tot revit-modelleurs. daarmee is Lomans klaar om

mee te doen in bim-projecten. henk van ravenhorst, manager ontwerp & calculatie, ziet grote

voordelen in het werken met stabicad for revit, het draagt bij aan de kwaliteit van het model

en aan de tevredenheid van de klant.

Lomans Groep realiseert eMB-Lab in delft

SCrATCh

5

gyula: “door de vele staalconstructies in het gebouw is het complex

om de installaties in te passen. Afstemming van installaties met de

staalconstructie en andere installaties zou in het 2d-vlak een

onmogelijke opgave zijn geweest. in Stabicad for Revit gaat dit heel

makkelijk doordat alles in 3d waarheidsgetrouw te zien is op mijn

scherm. daarom werken we de installaties direct uit in Revit, dan

weten we zeker dat het meteen goed gaat.“

vertrouwenHet bouwteam is meteen goed van start gegaan, er was volgens

Henk al vertrouwen in de BiM-partners voordat ze aan het

project begonnen. “Ketenintegratie is voor ons transparantie,

openheid en respect voor elkaars bedrijfsvoering. vanaf het begin

denken we mee over het ontwerp en de bezuinigingsvoorstellen.

gyula: “we hebben drie dagen achter elkaar aan het conceptuele

model gewerkt. daarna presenteerden we het resultaat van deze

intensieve samenwerking en hoe deze tot stand is gekomen.

na het krijgen van de opdracht hebben we een maand lang

twee dagen in de week face-to-face samengewerkt op locatie bij

Heembouw Rotterdam. de samenwerking met de andere bouw-

partners verliep uitstekend door de BiM-werkmethodiek. wekelijks

wisselden we de modellen per discipline uit.”

“voor dit project werken we met een lean planning. de meerwaarde

van deze vorm van plannen is dat de diverse werkzaamheden

SCrATCh

...invloed van

installaties op

bouwproces groter...

KLAnT AAn heT Woord

6

beter op elkaar aansluiten en er duidelijke afspraken zijn

met betrekking tot de afstemming van in elkaar overlo-

pende werkzaamheden. uiteindelijk is dit de planning

die door alle partijen inclusief opdrachtgever ‘gedragen’

wordt.”

Informatie“voor de volledigheid probeer ik zo veel mogelijk gegevens

aan de objecten in het model te koppelen. de functionali-

teit om het complete stelsel in één keer om te zetten van

generiek naar specifiek sluit hier mooi bij aan. Zo is het

hele tracé meteen van artikelnummers voorzien. Stabi-

cad is ook ontzettend handig voor het beheren van grote

databases. dagelijks werk ik met installatieschema’s en

het beheren van vermogenscodes, iets wat onmisbaar is

voor de elektrotechniek. de software is gebruiksvriendelijk,

dit blijkt uit de toegankelijkheid van het palette Center. de

formaten van de tegels in het palette Center zijn aanpas-

baar en ik kan de meest gebruikte functies direct starten

zonder het palette te openen.

voor dit project heb ik van MEpcontent.eu famostar en

van Lien armaturen gedownload, ook heb ik gebruik

gemaakt van de koppeling met 2BA. Mooi hoe gemakkelijk

je nu groothandelsinformatie zoals artikelnummers

meteen in je Revit model kunt binnenhalen.”

Trends en innovatiesLomans volgt de trends en innovaties in de markt op de

voet. Henk: daarom is Stabicad for Revit onze keuze. we

zien bijvoorbeeld ook dat de toekomst ligt bij het beheer

en onderhoud van een project. Hiervoor kun je alle nodige

informatie in het model toevoegen en voorkom je dat er

dubbele gegevens ingevoerd worden. Alles moet uit het

centrale model te onttrekken zijn. Momenteel rekenen

we met dialux en vabi. we zijn erg benieuwd naar de

berekeningsmodule van Stabicad, dan kunnen we bijvoor-

beeld luchtkanaalberekening direct in Revit uitvoeren.

we hebben als Lomans ook ideeën om in te toekomst

voor BREEAM en LEEd certificering ook gebruik te maken

van informatie uit het BiM-model. Hierbij is de kwaliteit

van aangeleverde modellen en de informatie daarin van

groot belang.

3d visualisatie voor de monteursgyula maakt van zijn 3d-model pdf-bestanden voor de

montage van het EMB Lab. “deze manier is uitstekend om

de 3d-visualisatie over te dragen op de monteurs, die dit

op een laptop op de bouwplaats bekijken. van het gebouw

heb ik ruim 35 (statische) 3d-views gemaakt. de monteurs

zijn hier vol van, ze vinden het een perfecte aanvulling op

de 2d-floorplans. dit is iets wat we in ieder project willen

gaan toepassen. onze doelstelling is om zoveel mogelijk op

de bouw te digitaliseren. op korte termijn stellen we op de

bouwplaats modelviewers beschikbaar. de verwachting is

dat StabiBASE Cloud hier een goede oplossing voor is.”

eMB-Labin het EMB-Lab aan de Schoemakersstraat in delft worden

bouwkundige elementen en materialen getest onder diverse

condities. Het bestaande gebouw wordt geïntegreerd in het

totaalconcept waarin diverse bouwkundige en installatie-

technische aanpassingen worden gemaakt. Het nieuwbouw

gedeelte bestaat uit een hal van ca. 1200 m2. de uitbreiding

bestaat uit ca. 650m2 en zal deels gebruikt worden als

kantoorfunctie en deels als laboratorium. Speciaal aan dit

gedeelte is dat er 10 stuks flexibele modulaire lab-units

in de gevel gebracht kunnen worden. de oplevering staat

gepland in het eerste kwartaal van 2014.

www.lomans.nl Lees verder

SCrATCh

7

in dit project heeft Lomans de installaties samen ontworpen met van galen

Klimaattechniek. de energievoorziening van het EMB-Lab bevindt zich in modu-

laire units (zeecontainers) boven op het gebouw. deze units kunnen eventueel

later op een andere locatie gebruikt worden en zijn makkelijk te verplaatsen. de

modulaire units bevatten respectievelijk de koelmachines, de koelverdelers, de

voorzieningen van de luchtbehandelingskasten en de stookruimte. Er is vrije

ruimte gehouden voor een extra unit voor een eventuele uitbreiding van de

installaties. Aan de voorkant van het nieuwe pand plaatst tno speciale klimaat-

kamers voor het onderzoek naar bouwkundige materialen.

van galen Klimaattechniek ontwerpt de installaties voor het tno EMB-Lab met

Stabicad for Revit. Marc Speijer, operationeel directeur: “Concurrent engineering

(gelijktijdig aan een ontwerp werken) in dit BiM-proces zorgt voor het sneller

vinden van duurzame oplossingen.”

“de Stabicad functionaliteit die hier onder andere aan bij draagt is de knoop-

puntoplosser voor het snel koppelen van systemen. dit voegt ook waarde toe bij

het oplossen van clashes tussen de verschillende disciplines. Alle informatie die

via Stabicad wordt toegevoegd blijft in het BiM-model behouden. Zo werken we

optimaal samen in het BiM-model met de andere installateur en de aannemer.”

van galen is enthousiast over deze nieuwe manier van werken.

van Galen realiseert modulaire units van het eMB-Lab

KLAnT AAn heT Woord

SCrATCh

www.vangalen.com

Marc Speijer: “Stabicad for Revit is hiervoor een mooi stuk gereedschap.

Aangevuld met de artikelen die we van MEpcontent downloaden zoals

appendages, kleppen, afsluiters en pompen. we zijn erg tevreden over

de compleetheid van de elementen van MEpcontent. Belangrijke para-

meters hierbij zijn voor ons de ruimtelijke afmetingen en de technische

specificaties. onze BiM-modelleurs willen niet meer anders.”

8

Prettig verslaafd

CoLuMn

ik zal het maar eerlijk bekennen: ik ben verslaafd. dat is me nog

nooit zo duidelijk geworden als in afgelopen maanden. ik had me

voorgenomen om me voortaan alleen nog bezig te houden met

mijn eigen werkzaamheden binnen een project. dat is vertrouwd,

daar heb ik verstand van en ervaring mee!

de eerste tijd ging dat goed, maar naarmate het project vorderde,

kwamen er meer disciplines bij. ik besefte weer dat bouwen niet

alleen geotechniek, funderingstechniek en constructie is, maar dat

er ook nog zoiets is als bouwkunde en installatietechniek. geen

gebouw wordt ontwikkeld en gebouwd zonder deze disciplines.

Als civiele techneut lijkt het allemaal geneuzel, maar voor de

eindgebruiker bepalen ze wel het leefcomfort.

- daarom moeten we samenwerken

- daarom moeten we begrijpen, wat de dilemma’s zijn van onze

partners

- daarom moeten we niet de hakken in het zand zetten ter ver-

dediging van ons eigen ontwerp, maar ook de belangen van de

partners doorgronden en actief mee zoeken naar een optimaal

ontwerp

- daarom moeten we ons ontwerp afstemmen op de informatie-

behoefte van onze partners

- daarom moeten we additionele parameters koppelen aan de

elementen in onze modellen

- daarom moeten we vroegtijdig afstemmen en vastleggen hoe

we informatie met elkaar delen en voor welke doelen we de

informatie moeten aanleveren

- daarom voldoet ontwerpen met traditionele CAd-systemen

niet meer

- daarom is er een nieuwe werkmethode met de naam BiM!

BiM is Bouw informatie Management. ik schrijf hier bewust infor-

matie Management. omdat het daar om gaat: het delen van de

juiste informatie met de bouwpartners. Zodat informatie eenvou-

dig hergebruikt kan worden en er een gelijktijdige ontwerpfase

voor de verschillende disciplines kan ontstaan. want hoe kunnen

we ons eigen ontwerp afstemmen op de andere partijen, als we

niet gelijktijdig aan het ontwerp werken?

terwijl ik bewust de keuze had gemaakt om alleen mijn eigen

werkzaamheden uit te voeren, bedacht ik dat ik dit allemaal

gemist heb. ik miste het verbinden van mensen. Het met elkaar

nastreven van hetzelfde doel.

ik heb er zin in, om aan een nieuw uitdagend project te beginnen.

deze keer hoef ik niet alleen mijn werk te doen, maar mag ik vol

overtuiging en plezier leiding geven aan een ontwerpteam met

alle bouwpartners. ik heb er zin in, hopelijk u ook.

Ja, ik ben verslaafd! verslaafd aan optimalisatie van processen

en het voorkomen van dubbel werk. dat is BiM!

door gerwin Korpershoek, BiM innovatie Manager, ioB Hellevoetsluis Bv

SCrATCh

9

Grafische artikelinformatie voor BIM zoals het hoort: door iedereen overal te gebruiken. In iedere fase van het ontwerp de juiste detaillering. Gratis.- Revit Families en 3D-dwg’s, direct beschikbaar- uniforme artikelinformatie van alle bekende fabrikanten- up-to-date artikeldatabases via de MEPcontent Browser app- vind snel wat u zoekt dankzij krachtige filters en zoekfunctie

Open and for free

Download nu de app op www.mepcontent.eu400.000+ Europese producten

Leading in MEP design

SCrATCh

STABICAd For revIT And AuToCAd

Stabicad, de standaard in ieder proces stabicad 9 ondersteunt uw ontwerpproces van concept tot detail

met op ieder moment het juiste informatieniveau voor adviseur,

installateur en gebouwbeheerder. we gebruiken hiervoor de

termen generiek, specifiek, gedetailleerd. tijdens het ontwerpen

verrijkt de engineer in iedere fase het bim-model met informatie

voor ontwerp- en controleberekening, voor- en nacalculaties en

onderhoudsinformatie. zo ondersteunt stabicad u gedurende de

hele workflow van uw projecten.

Gebruikersgemakontwerpen is een continu proces van opzetten en wijzigen.

Het installatietechnisch model is in Stabicad direct vanuit

het palette Center te modelleren en makkelijk aan te passen

door functionaliteit zoals de knooppuntoplosser en het

omzetten van een compleet stelsel naar ander materiaal

of fabrikant. Een button in het palette Center activeert de

elementselectie waar u het leidingsysteem en fabrikant

kiest; daarna kunt u direct aan de slag. de verdiepingspijlen

in Stabicad for Revit maken in werktekeningen duidelijk

welke leidingen van en naar een andere verdieping lopen.

ContentStabicad bevat uniforme

artikelinformatie van veel

installatietechnische elementen.

deze is beschikbaar in zowel

Stabicad for Revit als

Stabicad for AutoCAd, zoals

fundatiepompen in Riolering en

ventilatieboxen in Lucht. Er is veel

specifieke w-content beschikbaar

op MEpcontent.eu zoals:

inbouwreservoirs van onder

andere geberit en wisa, Remeha

Cascades, klimaatbeheersings-

en verwarmingsproducten zoals

radiatoren en airconditioning en

woonhuisventilatoren van Buva,

itho daalderop en orcon. deze producten

zijn direct vanuit Stabicad beschikbaar

en altijd actueel te houden met behulp

van de Content Browser in Stabicad.

Lees verder

11

SCrATCh

STABICAd For revIT And AuToCAd

Coderingen en classificatiesu bepaalt zelf welke elementinformatie wanneer in het model beschikbaar is.

in Stabicad kunnen elementen al vanaf het principeschema een unieke codering krijgen, zodat

gedurende de hele life cycle van een model duidelijk is welke artikelen aanwezig zijn. Het

model bevat in de verschillende fases van het proces van ontwerp tot beheer op ieder moment

de juiste artikelinformatie. Qua classificatie komen dit jaar in Stabicad steeds meer gegevens

beschikbaar, denk aan EtiM, Stabu, nL-SfB en omniClass.

Stabicad biedt voor steeds meer disciplines

berekeningsmodules. nieuw zijn tapwater

circulatieberekening en geluidberekening

voor ventilatie. in de bestaande rekenmo-

dules zijn de visualisatie- en rapportage-

mogelijkheden aanzienlijk uitgebreid.

de tapwaterleidingberekening ondersteunt

circulatiesystemen bestaande uit meerdere

deelringen en regels zoals maximaal 5°C

afkoeling in de circulatiering of een maxi-

male circulatiesnelheid van 0,7 m/s.

ook komen de rekenmodules stap voor stap

beschikbaar in Stabicad for Revit, te begin-

nen bij luchtkanaalberekening volgens

iSSo 17. Conform deze norm is de bereke-

ning zowel voor utiliteit als woningbouw

geïntegreerd in Stabicad. de rapportage-

mogelijkheden van luchtkanaalberekening

in Stabicad bevatten nu een overzicht van

de ontwerpcondities zoals standaardwaar-

den voor maximale snelheden, de input

voor elk element in het systeem en de

gedetailleerde berekeningsresultaten.

rekenen

exchange functionaliteitom de kwaliteit van de multiplatform oplossing van

Stabicad te waarborgen, is de exchange functionaliteit, voor

het uitwisselen van projecten en modellen tussen Revit en

CAd, voortdurend in ontwikkeling:

- automatisch de juiste systemen en leidingtypes overnemen als deze beschikbaar zijn in de database

- ondersteuning eigen families en symbolen - ondersteuning meerdere verdiepingen- omzetten leidingisolatie, radiatoren en vloeren en flexibele leidingen - handige dialoogbox met de meldingen en oplossingen

Met dit rapport weet u precies op welke

aannames en criteria de berekening is

gebaseerd. ook kunt u nu elementen

uit meerdere tekeningen selecteren om

luchtkanaalberekening uit te voeren

voor een installatie over verschillende

verdiepingen.

12

SCrATCh

rapportenvia de schedule functionaliteit in Revit zijn in de template

van Stabicad for Revit standaard diverse lijsten beschikbaar:

materiaallijst, materiaallijst per systeem, isolatielijst,

prefablijst, roosterlijst, zaaglijst en artikelcodelijst.

hulpruimtenin Stabicad for AutoCAd is het mogelijk

om een live verbinding tussen hulp-

ruimten te maken. gelinkte hulpruim-

ten zijn zo automatisch up-to-date na

een wijziging in één van de ruimten.

Als u bijvoorbeeld uw installatie in het

linkeraanzicht verder tekent, wijzigt

het bovenaanzicht real-time mee.

Artikelinformatie Alle productinformatie behorende bij een model blijft bewaard,

inclusief documentatie van de website van fabrikanten, door het

op te slaan in een projectmap in StabiBASE. de gebruiker van

het gebouw heeft zo alle nodige gebouwinformatie bij de hand

voor beheer en onderhoud. ook is alle groothandelsinformatie

eenvoudig, via een directe koppeling in Stabicad, toe te voegen

aan de artikelen.

13

Betaalbare prestaties

© 2014 Hewlett-Packard Development Company, LP. Alle rechten voorbehouden. De informatie in dit document kan zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Alle andere handelsmerken zijn het eigendom van hun respectievelijke eigenaars.

Creëer een ideale werkomgeving, zelfs met een beperkt budget.De HP Z230 towermodel workstation is ontworpen voor het zware werk: 24x7x365 betrouwbare prestaties. De next-generation processor, grafische mogelijkheden en professionele HP24i IPS monitor zorgen ervoor. Kies uit een uiterst capabele small form factor voor kleine ruimtes of een compacte minitower met indrukwekkende uitbreidingsmogelijkheden.

HP Z230 towermodel workstation• Intel® Xeon® E3-1225v3 processor• 8GB geheugen / 1TB/7200 HDD • Intel HD Graphics P4600• Windows 7 Pro 64bit incl. Windows 8 Pro licentie

Vraag ook naar de bijpassende HP Z24i 24” (61 cm) LED IPS-monitor en HP Care Pack Services: 3 jaar 4 uur Respons Onsite (13x5)

Voor meer informatie ga naar stabiplan.nl/hp

KLAnT AAn heT Woord

SCrATCh

De duurzaamheid van Stabicad LT

Lees verder

innoveren met Vredenburg installatietechniek steenwijk

de eerste zonneboilers eind jaren 90. pV-panelen, warmtepompen en de top drie

van energiezuinige kantoren in de eerste jaren van de eenentwintigste eeuw.

en vandaag eco 200 warmte uit afkoeling van melk bij melkveehouders,

oplaadpunten voor elektrisch rijden en baopt ventilatie/verwarmings-

systemen. installatiebedrijf Vredenburg steenwijk ademt aan alle kanten

innovatie en duurzaamheid. reden genoeg om groen toe te voegen aan

de huisstijl van een bedrijf dat bijna honderd jaar bestaat.

Het enthousiasme spat ervan af als we in Steenwijk zijn voor een verhaal

over innovatie en duurzame techniek met Stabicad Lt. tekenaar gerard

Hesselink heeft het allemaal meegemaakt. van de digitale tekenplank en

BCAd-it symbolenkaart met puck – een soort muis – tot Stabicad 9 nu.

“Als ik kijk naar de tekeningen van vijftien jaar geleden, verbaas ik me

erover dat dat toen voldoende was. we sturen onze monteurs nu echt

met beter materiaal op pad. de tekeningen zijn duidelijker, uniformer en

gedetailleerder; gewoon kwalitatief beter. Maar dat is ook wel nodig, want

de installatietechniek is technischer en innovatiever geworden.”

15

Innovatiewat dat betreft loopt vredenburg graag voorop en het eigen pand

laat aan alle kanten zien wat deze installateur op het gebied van

duurzame techniek in zijn mars heeft. Als aanjager in de markt

is kennisdeling in de regio een belangrijk speerpunt van het

management. En het bedrijf gaat innovatieve opdrachten zeker

niet uit de weg. Samen met de klant wordt altijd gezocht naar

energiebesparing en kwaliteit.

gerard: “Zo heb ik net het klimaatsysteem getekend voor een

groot landhuis hier in de buurt met een flink inpandig zwem-

bad en sauna. voor de warmteopwekking installeren we twee

warmtepompen, tien zonnecollectoren en een houtkachel,

allemaal aangesloten op een buffervat en een tapwatervat voor

het warmtapwatersysteem. de warmteafgifte vindt plaats via

het BAopt-ventilatiesysteem en vloer- en wandverwarming. Het

BAopt-systeem heeft een zogenaamde chaotische inblaas vanuit

de roosters. Het temperatuurverschil in de verticale temperatuur-

gradiënt is nihil. Het systeem komt uit duitsland en is daar met

succes toegepast in grote utiliteitsgebouwen, waaronder de

vertrekhallen van een vliegveld. Meest bijzonder aan het systeem

is dat de lucht zich gelijkmatig over de ruimtes verdeelt en dat er

echt geen luchtstromen meer te voelen zijn. de lucht verspreidt

zich tot in de kleinste uithoeken en kent geen koudeval bij onder

andere raamoppervlakten.

ook hebben we onlangs een energie-0 sportkantine gerealiseerd.

Hierbij is onder andere gebruik gemaakt van een warmtepomp,

zonnecollectoren en de nodige pv-panelen. de verlichting

en de ventilatie in de kleedkamers en douches worden met

aanwezigheidsdetectie geschakeld.”

hulpruimtes in LTin de mooie projecten in de utiliteit en kleinschalige woningbouw

die vredenburg dagelijks ‘op de tekentafel’ heeft liggen is Stabicad

voor gerard een niet te missen tool. “Bij zo’n BAopt systeem is

niet alleen de montage en inregeling belangrijk. Het systeem is

gebaseerd op honderd procent sluitende en regelbare kleppen.

in tegenstelling tot traditionele ventilatiesystemen is de positie

van de toevoer- en retourroosters niet van belang. Er treedt geen

zogenaamde kortsluiting op, ook al zitten de roosters naast elkaar.

KLAnT AAn heT Woord

...beter ontwerpen

met hulpruimtes in

de 3d-module...

16

SCrATCh

Met een technische ruimte die

vergelijkbaar is met kleine utili-

teitsbouw is het niet meer moge-

lijk om zo’n systeem in alleen

bovenaanzicht uit te werken. Bij

het ontwerp heb ik veel gebruik

gemaakt van de hulpruimtes uit

de 3d-module. Heel handig dat die

nu live gekoppeld zijn. in welke

hulpruimte je ook tekent, de

anderen zijn automatisch direct

up-to-date. de ‘grips’ in 2d en 3d

geven met bovendien meer teken-

snelheid, daar ben je als tekenaar

zo aan gewend. Je pakt de leidingen

als het ware beet aan het uiteinde

en dan teken je gewoon verder. En aan het eind van de rit genereer

ik voor de montage een duidelijke 3d of isometrie. dat sluitende

systeem, dat komt wel goed!”Andere Stabicad 9 functionaliteit

die gerard binnenkort gaat onderzoeken en gebruiken zijn de

nieuwe mogelijkheden in het palette Center. Het instellen van

favorieten en aan/uitzetten en groter/kleiner maken van palettes

die je meer en minder gebruikt, zal nog meer tekensnelheid en

gemak opleveren.

gerard maakt ook regelmatig gebruik van de helpdesk, maar wel

altijd om nieuwe vragen te stellen. gerard: “de jongens zijn heel

behulpzaam, werken snel en vragen worden goed gedocumenteerd.

En via mijn account op de portal kan ik altijd weer terug vinden

wat ik ooit eens aan ze heb gevraagd. Eigenlijk heb ik daar onder

My cases mijn eigen tips & tricks back-up. wat ik vroeger in de

mail kreeg, uitprintte en in een map in de kast had staan, heb ik

nu online beschikbaar. Zeker als je hulp hebt gehad bij een functie

die je niet zo vaak gebruikt dan is het handig om op de portal even

terug te kunnen kijken als je het in een volgend project ook weer

moet gebruiken.” www.vredenburginstallatietechniek.nl

BIM en revit“BiM is wel een trend die we volgen, maar tot nu toe heb-

ben wij nog niet iets moeten leveren dat met Stabicad

Lt niet kan. daar helpt natuurlijk wel bij dat we de

3d-module gebruiken. Maar ook opdrachten zoals het

iBt van de Marechaussee in Zwolle is zeker nog zonder

Revit te realiseren. we gaan wel naar bijeenkomsten

over BiM en geven op beurzen onze ogen goed de kost.

Zo is het erg handig dat je in Revit op ieder punt een

doorsnede van je gebouw/installatie kunt maken. Bij

complexe installaties is dat natuurlijk een groot pluspunt

ten opzichte van AutoCAd. Als de opdrachten komen en

er gevraagd wordt om in Revit aan te gaan leveren dan

trekken we bij Stabiplan aan de bel met een vraag naar

de mogelijkheden en welk groeipad voor ons het beste is.”

17

SCrATCh

het compleet doorrekenen van gebouwen is in tijden van

toenemende aandacht en controle op epc’s en duurzaamheid een

belangrijke troef voor het realiseren van gezonde renovatie en

nieuwbouw. door it-ontwikkelingen voor simulatie en 3d-ont-

werp zijn technische, fysieke en financiële uitvoerbaarheid steeds

verdergaand te controleren voordat de bouw daadwerkelijk start.

een mooie uitdaging die installatieadviseurs op het lijf geschre-

ven is, maar die wel veel vraagt van hun 3d-ontwerp skills.

de vraag ligt bij de installatieadviseurs hoe ver ze gaan in het

uitdetailleren van de installatie om de gevraagde garanties te

kunnen geven. Zeker nu met BiM het integraal ontwerpen aan de

orde van de dag is en de specialisten van fabrikanten direct bij de

installateur om de tafel zitten om de juiste oplossingen te bespreken

en door de modelleur in het virtuele gebouw te laten plaatsen.

Laat de adviseur zich de kaas van het brood eten of pakt hij zijn

eigen rol in BiM? En wat is het belang daarin van genormeerde

leidingberekeningen?

omdat in een BiM diverse disciplines samenkomen kiezen steeds

meer adviseurs ervoor installaties te ontwerpen met Revit. om de

Stabicad voordelen van geïntegreerd rekenen en tekenen op basis

van lokale normen beschikbaar te maken in Revit ontwikkelen

we deze integratie ook in Stabicad for Revit. deze voordelen zijn:

geen fouten door dubbele invoer, rekenresultaten direct in tabel

of grafisch zichtbaar in tekening/model, eenvoudig naast elkaar

zetten van ontwerpalternatieven, makkelijk wisselen van materiaal

en directe controle via herberekening van de installatie. Zoals

u van ons gewend bent doordenken we met onze klanten en

pilotgebruikers hoe we voor de lange termijn goede software en een

uniforme werkwijze kunnen realiseren.

om op dit moment toch Revit-projecten door te kunnen rekenen

volgens lokale normen hebben we ook functionaliteit ontwikkeld

voor uitwisseling tussen Stabicad for Revit en Stabicad for AutoCAd.

door de multiplatform strategie van Stabicad kan de Revit model-

leur snel en zonder informatieverlies het model in Stabicad for

AutoCAd doorrekenen en de rekenresultaten inlezen in Revit. de

eerste geïntegreerde Stabicad for Revit berekeningsmodule is voor

FoCuS oP BIM

Kurt Covers van studiebureau Boydens in België, schetst

de uitdagingen in de installatiesector: “door de blijvend

toenemende complexiteit van technische installaties,

steeds kortere doorlooptijd van projecten en druk op de

budgetten is de logische evolutie dat de ontwerpingenieur

plannen en berekeningen levert waarmee de installateur

onmiddellijk aan de slag kan en waarop hij verder

kan werken. in een ideale wereld werkt iedereen met

dezelfde tool die alles kan zodat de gegevensuitwisseling

gedurende het hele bouwproces en tussen alle partners

op eenvoudige wijze kan gebeuren.”

mogelijkheden in stabicad for revit en stabicad for autocad

Berekenen in BIM

SCrATChSCrATCh

18

het berekenen en dimensioneren van luchtkanalen op basis van de

nederlandse iSSo 17-norm en komt eerste halfjaar 2014 beschikbaar.

tegelijkertijd zijn we volop bezig met het doorontwikkelen van de

bestaande rekenmodules. Hiervoor zijn drie pijlers gekozen: kwaliteit

van de berekening, uitvoerbaarheid van de installaties en levering

van bewijslast. daarbij onderzoeken we of de in Revit beschikbare

internationale ASHRAE-norm voor een globale berekening in

voorstudies geschikt is voor de Europese markt. En we voorzien

behoeft aan berekening volgens lokale normen. dit betekent dat er

qua output en presentatie van de rekenresultaten een kwaliteitsslag

wordt gemaakt voor alle rekenmodules. door alle belangrijke

uitgangspunten en berekeningsvoorwaarden in de rapportage te

presenteren kan de engineer het bewijs van de berekening leveren en

narekenen.

geïntegreerde berekening in Revit is een must, omdat bij integraal

en virtueel bouwen de fases steeds meer door elkaar heen lopen

en met een kortere doorlooptijd snel naast elkaar zetten van

ontwerpalternatieven belangrijk is. daarbij is berekening volgens

de norm essentieel. Stabiplan zal steeds meer en zo snel als de

ontwikkeling van het Revit-platform dat toelaat berekeningen

volgens lokale normen in Stabicad for Revit beschikbaar stellen. voor

berekeningen die eerder in het proces liggen zullen koppelingen met

rekensoftware beschikbaar komen, zoals binnenklimaatberekening

(vabi Elements). Zowel op Revit als op CAd. op die manier kan

zowel de adviseur als de installateur berekeningen doen en

installatieontwerpen opleveren in het door de opdrachtgever

gewenste platform.

Arie Huisman van dwA: “Het is belangrijk dat vanaf het

eerste moment BiM-modellen van de architect gekop-

peld kunnen worden aan reken- en simulatiesoftware.

En informatie-uitwisseling vice versa is daarbij wen-

selijk. dus eerst de informatie uit het BiM-model naar

rekensoftware, maar eventuele wijzigingen vanuit de

berekening direct zichtbaar in het BiM-model. in die zin

is een volledig geïntegreerde oplossing beter dan een

koppeling waarbij data verloren gaat.”

voor Johan de witte van Breman Hasselt (onderdeel van

Breman installatiegroep) is berekening volgens gelokali-

seerde normen een kritische succesfactor voor het instal-

latieontwerp. “ontwerpen en berekenen vanuit de juiste

uitgangspunten, met door de fabrikant te leveren mate-

rialen en volgens actuele normen bepalen de kwaliteit

van het ontwerp en de uitvoering. in onze prefab praktijk

moeten we kunnen terugvallen op de norm. Het is het

minimale waar we aan willen en moeten voldoen, want

die bepaalt de kwaliteit en veiligheid van de te realiseren

installaties. Het kunnen uitvoeren van een controlebereke-

ning en het naast elkaar zetten van ontwerpalternatieven

is handig en een overzichtelijke uitdraai met uitgangspun-

ten en voorwaarden een must.”

SCrATCh

19

20

SCrATCh

BIM voor beheer en onderhoudvan CAd-procedureboek naar BIM-protocol

zijn gebouwbeheerders klaar voor bim? heeft u al nage-

dacht over verandering van processen? over de kansen

en uitdagingen van bim? Uw doelen blijven hetzelfde:

goed beheer van uw gebouwinformatie, een goed geor-

dend proces en duidelijke communicatie met uw bouw-

en onderhoudspartners. maar één ding is zeker: als u in

aanraking komt met bim gaat de weg om deze doelen te

bereiken veranderen.

de meerwaarde van een BiM voor de ontwerp- en

bouwfase is ruimschoots bewezen; beter inzicht in de

ontwerpkeuzes en een gedetailleerder ontwerp maken het

totale bouwproces efficiënter en verhogen de kwaliteit

van het opgeleverde gebouw. Als er tenminste aandacht

is voor de voorwaarden van samenwerken en informatie

delen. dat de gebouwbeheerder voordeel kan halen uit

(een) BiM is geen vraag meer; het gaat vooral om het

20

SCrATCh

Lees verder

definiëren van de kritieke succesfactoren voor de beheer-

en onderhoudsfase.

Bouw en beheerde meerwaarde van BiM voor beheer en onderhoud wordt

bepaald door de vraag welk probleem een BiM voor u, als

opdrachtgever, oplost. Een hogere kwaliteit van bouwen

met minder faalkosten als (deel)resultaat heeft ook voor

de opdrachtgever voordelen, maar zegt niet direct iets over

de dagelijkse praktijk van beheer en onderhoud. in die fase

bent u gebaat bij informatie over uw gebouw, als basis voor

de beslissingen met betrekking tot huisvesting, meerjaren-

onderhoud, BHv, et cetera. Het gebruik van BiM gaat over

de vraag hoe informatie over het gebouw wordt overgedra-

gen van de bouwfase naar de beheerfase.

dagelijkse realiteitde praktijk van deze informatieoverdracht is vaak het

overdragen van (2d-)tekeningen, veelal in dwg-formaat,

gecombineerd met onder andere pdf, Excel- en word-

bestanden (tellijsten, onderhoudsinstructies) waarbij niet

duidelijk is hoe deze zich tot elkaar verhouden. wijzigings-

processen worden hierdoor – onnodig – complex, aan-

gezien voor een object vijf soorten tekeningen moeten

worden gereviseerd. dit tekeningenbestand speelt op dit

moment echter wel een belangrijke rol in de informa-

tiehuishouding van een facilitaire organisatie. Ze zijn

de basis voor ruimtebeheer, verhuisplannen, nEn3140-

keuringen, legionellabeheer, vluchtplattegronden en

renovatieprojecten.

BIM voor beheer en onderhoudEen BiM biedt minimaal dezelfde informatie als de

2d-tekeningen, maar biedt daarbovenop veel extra’s.

Allereerst kan 3d ook voor de gebouwbeheerder relevant

zijn. Het 3d-model kan helpen om de (eind)gebruikers van

het pand beter inzicht te geven in nieuwbouw, renovatie

of verhuizingen. BiM voor beheer en onderhoud betekent

dat de bouwinformatie verder verrijkt is, zodat alle voor de

beheerfase nodige informatie eruit te halen is. niet alleen

de kwantiteit van de informatie is relevant, ook de kwaliteit

en de relatie die in een BiM tussen componenten bestaat.

vanuit zo’n compleet gebouwmodel kunnen alle benodigde

beheerdocumenten gegenereerd worden.

21

SCrATCh

BIM-protocolis BiM het ‘ei van Colombus’ voor gebouwbeheer? Maakt BiM

van het beheerproces ‘een eitje’? Met een roze bril op zou

deze vraag met ‘ja’ beantwoord kunnen worden. de realiteit

is dat het beheren van een BiM een beter doordenken vraagt

van alle interne en externe processen die betrekking hebben

op gebouwinformatie. Een BiM zal mij, als gebouwbeheerder,

nooit het gewenste antwoord geven op mijn vraag, als ik

vooraf niet duidelijk formuleer op welke vragen het model

een antwoord moet geven. oftewel: welke informatie moet

het model bevatten?

Hiervoor is een modern equivalent van het CAd-procedu-

reboek nodig, het zogenaamde BiM-protocol. dit protocol is,

naast de manier waarop de bouwpartijen samenwerken aan

het BiM-model (op welk moment van de week wisselen wij

ons BiM-model met elkaar uit en wie coördineert het BiM-

proces), vooral het antwoord op de vraag op welke manier u

als gebouwbeheerder het model gaat gebruiken. Het beschrijft

hoe het BiM-model gestructureerd wordt. Maar belangrijker

nog: welke informatie aanwezig moet zijn voor beheer en

onderhoud. En op welke manier die informatie uit het model

gekoppeld wordt met bijvoorbeeld uw fMiS en ERp-systeem.

En dus is er maar één conclusie mogelijk: daar moet u als be-

heerder – in veel gevallen ook opdrachtgever – van de nieuw-

bouw of renovatie een vinger in de pap hebben. de gebouwbe-

heerder is vanaf het begin van een BiM-project betrokken en

medebepaler van de inhoud van het BiM-model.

René Kleintjens, informatie manager iCt

van de facilitaire dienst van het uMC in

Maastricht: “voor grote opdrachtgevers,

zoals ziekenhuizen, is het integreren

van BiM in het beheerproces een nieuwe

uitdaging én kans. dus ook voor het

Maastricht uMC. Het integreren van BiM in beheer en onderhoud

plaatst ons voor vragen als het gaat om het huidige beheerproces,

het creëren van meerwaarde van gebouwinformatie voor de hele

organisatie. we hebben in dit proces Stabiplan om assistentie

gevraagd. Consultants van Stabiplan analyseren voor ons de

huidige informatieprocessen en –stromen. Aan de hand van

het adviesrapport gaan we de nodige stappen zetten om met de

integratie van BiM in ons beheerproces de organisatie naar een

hoger niveau te tillen.”

maastricht Umc op weg naar bim

heeft u vragen over bim voor beheer en onderhoud? stel ze via info@stabiplan.nl.

22

SCrATCh

KLAnT AAn heT Woord

de smederij op de ndsm werf in amsterdam

nieuwe ideeën in een oud jasje

Lees verder

in de haven van amsterdam op de ndsm-werf verrijst het silhouet van een oude kraan. wat ooit de grootste

scheepswerf van europa was, is vervallen tot een verlaten terrein van 440.000 m2 historisch erfgoed. wachtend in stilte

op het moment dat iemand het nieuw leven wil inblazen. en dat moment is gekomen. het terrein moet nu het centrum

worden van stedelijke creatieve energie in nederland.

Installatietechniek raalte werkt met Stabicad for revit aan

vernieuwing ndSM-werf Amsterdam

23

in het hart van de werf ligt de Smederij, een belangrijke

schakel in het voormalige productieproces van de scheepswerf.

Hier werden schepen en onderdelen gesmeed en zware

halffabricaten tot een eindproduct gemaakt. de robuuste

loods is omgeven door een inspirerende verzameling van

scheepsbouwloodsen, hellingen, kranen en heeft een prachtig

uitzicht op het iJ.

de vernieuwing van de Smederij startte met de restauratie

van de puntloodsen waarin Red Bull en fronteer Strategy

hun hoofdkantoren hebben gevestigd. En het internationale

boetiekhotel Brooklyn in de indrukwekkende toren. Het project

is nu in de laatste fase, de realisatie van het masterpiece: de

monumentale hoofdloods (ca. 4.040 m²). Het rijksmonument

wordt in ere hersteld en de thuisbasis voor internationale

en onderscheidende bedrijven. Alleen van de binnenkant

natuurlijk, want van de historische buitenkant van het

prachtige pand mag niets verloren gaan. nieuwe ideeën in

een oud jasje dus.

Een schitterend project en een mooie kans voor installatie

techniek Raalte (itR) om haar kennis van BiM in de praktijk te

brengen. prestigieus, maar ook risicovol. “Met zo’n oud gebouw

weet je nooit wat je tegen gaat komen”, vertelt Roy Schulten,

directeur van het installatiebedrijf. “daarom is de Smederij

eerst helemaal in kaart gebracht. dit hebben we gedaan

met “point cloud scanning”. Een techniek waar met een 3d

laserscanner een beeld, dat bestaat uit miljarden puntjes,

kan worden gemaakt van een gebouw of ruimte. dit beeld

kan worden omgezet naar een 3d bouwkundig model en 2d

bouwtekeningen. “tijdens deze scan zijn we in de constructie

zelfs sporen tegen gekomen van bombardementen uit de

tweede wereldoorlog. op basis van dit model zijn we aan de

slag gegaan.”

Roy Jonkman, Revit-modelleur: “voor ons is dit BiM-project

een belangrijke ervaring. Zeker in het begin hebben we met

het hele bouwteam minimaal twee keer per week bij elkaar

gezeten om alles door te spreken. Elke betrokken partij werkt

in zijn eigen versie van het Revit model, deze versies worden

met Buzzsaw van Autodesk weer samengevoegd. Het grote

voordeel hiervan is dat uiteindelijk alles correct in één cen-

traal model met alle kennis en disciplines terecht komt. Als

dit proces goed verloopt zal alles in de uitvoering ook gewoon

passen. door de BiM-aanpak duurt de voorbereidingsfase

langer. Later in het traject loop je deze tijd weer in doordat je

tegen minder fouten in de uitvoering aanloopt. de tijdswinst

over de hele looptijd is bij een nieuwbouwproject nog groter.

in dit renovatieproject is wel sprake van faalkostenreductie.”

Het project is door itR met Stabicad for Revit uitgewerkt.

Roy: “Een project van deze omvang en complexiteit vereist

krachtig gereedschap.” Stabiplan biedt dit gereedschap met

...project van deze omvang en complexiteit vereist krachtig gereedschap...

Installatie Techniek Raalte BV

SCrATCh

24

...faalkosten reductie in renovatie en tijdwinstbij nieuwbouw...

Stabicad for Revit.voor ons de beste Revit tool. Maar Stabiplan

gaat verder dan dat. de tijd dat Stabiplan alleen software

leverde is voorbij. Kennisdeling wordt steeds belangrijker.

Stabiplan wordt steeds vaker gevraagd om als kennispartner

advies te geven bij een project. Zo ook bij itR. Roy is de enige

tekenaar met Revit ervaring, maar het zou vanwege de grootte

van het project niet haalbaar zijn om alles alleen te doen.

Stabiplan adviseerde gebruik te maken van de Exchange

functionaliteit. Hierdoor kan het Revit-model omgezet worden

naar dwg, waardoor ook andere tekenaars eraan kunnen

werken. nadat zij hun aanpassingen in de installatie hebben

gedaan, kan het geheel weer teruggezet worden naar Revit en

is het model weer up-to-date. “vooral in de beginfase van het

project heeft Stabiplan geholpen bij het inrichten van de Revit-

omgeving en het opstarten van het project. we zijn erg tevreden

over het advies en de hulp op locatie”, concludeert Roy.

www.installatietechniekraalte.nl

installatietechniek Raalte B.v. is een jong, modern en

groeiend bedrijf, met op dit moment 46 gespecialiseerde

medewerkers in dienst. gevestigd in Raalte, maar ook

veel werkzaam in het westen van het land. itR is door

graydon onderscheiden met de graydon Award voor

financieel gezond bedrijf. dit is, in een tijd waar dat zeker

niet vanzelfsprekend is, natuurlijk een mooie prestatie.

Actief in een aantal grote, prestigieuze projecten,

waaronder ‘de Smederij fase 3’ op de ndSM werf in

Amsterdam. doet voornamelijk w-installatietechniek. Al

jarenlang tevreden gebruiker van Stabicad for AutoCAd.

in een ver verleden is er zelfs nog gewerkt met B-CAd it

en tegenwoordig ook aan de slag met Stabicad for Revit.

installatietechniek raalte

SCrATCh

25

STABIPLAn SuPPorT

als hoofd van de afdeling technisch beheer van de

rijksuniversiteit groningen (rUg) is hans gaasendam

eindverantwoordelijk voor het beheer van meer dan

60.000 tekeningen. het is één van de grootst bekende

stabicad omgevingen. ze zijn met begeleiding van onder

andere documentmanager Jinet post, overgestapt van

stabicad V naar stabicad 9 om te beschikken over alle

noodzakelijke tools ten behoeve van revit-bestanden

en 3d-visualisaties. een uitdaging voor onze support

engineer Jan barend den ouden om alle bestanden om te

zetten zonder informatieverlies.

naast de upgrade naar Stabicad 9, komt bij deze migratie

ook de rest van de softwareomgeving aan bod. Stabiplan

heeft de kennis in huis voor alle soorten netwerkomgevingen.

Jan Barend: “in dit project bij de Rug is er naast de upgrade

naar Stabicad 9 ook een upgrade naar Autodesk Building

design Suite 2014 en naar windows 7 64 bit uitgevoerd. voor

het tekeningbeheer is er en een nieuwe virtuele server voor

StabiBASE wEB geïnstalleerd. de iCt-afdeling van de Rug

werkt met RES workspace Manager voor het beheren van alle

werkplekken. dit platform werkt als een virtuele schil rondom

windows. de werkplek van iedere gebruiker is daarmee te

beheren vanuit één centrale server.”

Jinet post: “vernieuwingen op iCt/netwerkgebied verplichten

ons om ook qua tekeningbeheer onze applicaties up-to-date te

brengen via de upgrade naar Stabicad 9 en de Building design

Suite 2014. dit is ook nodig omdat de nieuwbouw van een

object in Revit wordt uitgewerkt en Stabicad 9 het beheer van

Revit-projecten ondersteunt. Hiermee is de weg naar nieuwe

ontwikkeling ingezet.”

Intakevoordat we een migratieproject beginnen, stemmen we het

hele proces goed af met alle betrokken partijen. Bij de Rug is er

vanwege de complexiteit van het project veel aandacht besteed

aan de technische intake met de iCt-afdeling. Jan Barend: “de

afdeling beheert alle applicaties en rolt deze ook

De uitdaging van 60.000 tekeningenMigratieproject rijksuniversiteit Groningen

26

SCrATCh

uit. Samen met de zogenaamde packagers, specialisten van

de Rug, die een applicatie zo maken dat het met één druk

op de knop uitgerold kan worden, hebben we een package

voor Stabicad 9 gemaakt en één voor Autodesk Suites. op

die manier kan iCt de uitrol op afstand in RES uitvoeren. de

medewerkers van de Rug hebben er op hun werkplek zo min

mogelijk van gemerkt en het kostte iCt minder tijd.”

na de intake is de volgende stap; het plan van aanpak. dit

plan omvat de negen facilitaire werkplekken die gebruik

maken van Revit of CAd en de implementatie van StabiBASE

wEB. Met StabiBASE wEB zijn alle documenten via een

handig rechtensysteem beschikbaar voor iedereen. Zo is

alle informatie zoals tekeningen, documenten, foto’s en

handleidingen makkelijk te vinden.

uitrol en conversieJan Barend: “na akkoord op het plan van aanpak is de software

op vrijdagmiddag uitgerold op een acceptatie omgeving en

opgeleverd aan de hoofdgebruikers. vervolgens hebben we

na wat fine-tunen de conversie van het hele tekeningbestand

doorgevoerd via remote support. de maandagmorgen

daarna heb ik de medewerkers in groningen on the job

begeleid bij hun eerste klikken in Stabicad 9. tezamen

met een training over de compleet vernieuwde huis-

vestingbeheer module.

diezelfde dag nog heb ik StabiBASE wEB ingericht en

gekoppeld aan de Stabicad database.” volgens Jinet post

is de introductie van Stabicad 9 een stap vooruit in het

beheer en ontsluiten van tekeningen.

“door het gebruik van moderne technieken zoals SQL-

database, beschikken we over toekomstbestendige

beheersoftware. de koppeling met ons Fmis planon,

voor onder andere ruimtebeheer, zorgt dat tekeningen

transformeren naar informatiedragers. StabiBASE

maakt het makkelijk om tekeningen eenduidig te

beheren, zowel in de project- als in de as-built fase. Het

koppelen met StabiBASE wEB zorgt ervoor dat tekenin-

gen gaan ‘leven’ in de organisatie.”

MaatwerktrainingEen week na de installatie volgen de Stabicad gebruikers

van Stabiplan een tweedaagse maatwerktraining op locatie

in groningen. daarin komen alle nieuwe mogelijkheden van

Stabicad 9 aan bod: tips en trucs, werkwijzen en de moge-

lijkheden voor interne projectleiders en later ook externe om

ook te profiteren van de functionaliteit in onder andere Sta-

biBASE wEB. Jinet post: “deze informatieve maatwerktraining

geeft de gebruikers een positief beeld van de mogelijkheden

in Stabicad 9 en een enthousiast toekomstbeeld over Revit

en 3d.”

27

SCrATCh

2x ComapMultiskin 16

Breman IJsselmuidenIJsselcombi

Universelesifon

Dyka specie-

deksel 50Wandcontact-doos

FlamcoContraflex 12

Itho Daalderop

ventiel MLV

2x Dyka PVC 45¡

2x ComapMultiskin 16

Breman IJsselmuidenIJsselcombi

Universelesifon

Dyka specie-

deksel 50Wandcontact-doos

FlamcoContraflex 12

Itho Daalderop

ventiel MLV

Bergschenhoek

Flexibel akoestisch 125

Maak ook uwmodel compleetmet artikel-informatie

Intergas

HRE 36 30

SCrATCh

28

Artikelen van MePcontent.eu direct als family of dwg in uw

software beschikbaar. download de app op MePcontent.eu.

FABrIKAnTen over MePConTenT.eu

europabreedRutger Heil, BiM-/Revit-specialist bij nathan import/Export Bv, is enthousiast over

de keuze voor MEpcontent.eu: “Als engineer is het prettig om content te kunnen

downloaden die niet software-afhankelijk is. ons voordeel is dat we één centrale

plaats hebben waar onze artikelen als Revit-families en 3d-dwg’s beschikbaar zijn.

door de Europa-brede dekking kunnen we onze content in de toekomst makkelijk voor

andere landen beschikbaar stellen. Samen met MEpcontent bereiken we een hoger

serviceniveau voor onze klanten.”

voor breed publiekgert de vos, export manager & head of product management, is erg tevreden over

de samenwerking met Stabiplan. “Klanten van Remeha maken voornamelijk in

nieuwbouwprojecten gebruik van BiM en leggen simpelweg de vraag bij ons neer om

onze producten in het gestandaardiseerde Revit en AutoCAd formaat beschikbaar te

stellen. Hiervoor hebben we in Stabiplan een goede partner gevonden. Stabiplan

heeft geholpen onze bestanden snel om te zetten naar intelligente content voor

MEpcontent.eu. we merken dat onze artikelen nu als family en 3d-dwg voor een

breed publiek beschikbaar zijn.”

Producten voor ieder BIM-procesvoor orcon leidt het werken in een BiM-proces tot betere en duurzamere (ventilatie)

installaties. Sander Bruis, product management en techniek bij orcon: “BiM is een

platform waarin alle partijen die een belangrijke rol spelen in het bouwproces

informatie kunnen delen. we willen hierbij aanhaken, daarom zijn we gestart met het

plaatsen van onze producten op de MEpcontent portal. Alle benodigde content staat hier

centraal, kan kostenloos worden opgeroepen en is altijd up-to-date. dit maakt het voor

MEp-engineers laagdrempelig om onze producten toe te passen in ieder BiM-project.

Zodat deze projecten profiteren van onze doelstelling: een gezond, stil, zuinig

en comfortabel binnenklimaat voor iedere eindgebruiker.”

SCrATCh

29

Ko

rT

nIe

uW

SSCrATCh

winkels brengt stabicadop de caraïben

winkels international & Specials Bv ontwerpt en installeert

voor de meeste ziekenhuizen op Aruba, Bonaire en Sint

Maarten. Algemeen en technisch manager over ontwerp en

logistiek: “we ontwerpen de installaties voor nieuwe of te

renoveren operatiekamers op deze tropische eilanden met de

3d-functionaliteit in Stabicad. En dat betekent alles vooraf tot

op het laatste detail uitwerken en pasklaar maken, omdat de

intensivering samenwerking breman installatiegroep

Met de handtekening onder een intentieverklaring zetten

Breman en Stabiplan op 23 september 2013 een dikke streep

onder de al lang bestaande relatie tussen beide bedrijven.

Belangrijke doelstelling is het verder intensiveren van de

samenwerking en het uitwisselen van informatie. Stabiplan

krijgt op deze manier marktkennis uit de eerste hand. dit is niet

alleen goed voor de ontwikkeling van nieuwe functionaliteit

– vandaag de dag is het met name relevant voor het verkrijgen

van up-to-date grafische artikelinformatie, de zogenaamde

content die gebruikt wordt in Stabicad en voor engineers

beschikbaar is via MEpcontent.eu.edF nr. 1 in Franse design contest

Engineer Laurent Balaÿ van Edf

optimal Solutions heeft de

hoofdprijs van de franse design Contest met zijn eerste

technische ruimte in 3d gewonnen. we reikten deze prijs aan hem

uit op de grootste bouwbeurs van frankrijk in paris nord

villepinte: Batimat, waar interclima+elec onderdeel van is. Laurent

is erg tevreden met het resultaat: “Het automatisch omzetten

van de installaties naar 3d vermindert de kans op fouten tijdens

het engineeren. ik waardeer de proactieve houding van Stabiplan

om de software ook technisch gezien goed af te stemmen op de

franse markt, ze luisteren goed naar de behoeften van Edf.”

afstand naar de

bouwplaats bij deze

projecten nogal fors is.

pas dan verzenden we

de installaties als bouwpakket per container voor de assemblage

onder de tropische zon. Maatvoering en inzicht ten opzichte van

de bouwkundige schil zijn hierin essentieel en daarvoor hebben

we met Stabicad een goed stuk gereedschap in handen. Het lukt

ons om wat we hier op papier zetten om te zetten in kwalitatief

hoogwaardige installaties in de praktijk. Zomaar aan de andere

kant van de oceaan.”

Gijs Willem Sloof (managing director Stabiplan) en Risco Balkenende

(algemeen manager Breman Installatiegroep)

30

SCrATCh

aVw dordrecht renoveert met stabicad 9

Avw dordrecht b.v., gespecialiseerd in

werktuigbouwkundige installaties voor

nieuwbouw- en renovatieprojecten maakt met

Stabicad 9 de renovatie van een Rijksmonument

uit 1690 op de Herengracht in Amsterdam tot

een succes. Het project bestaat uit het renoveren van de Bel-etage, het

souterrain en het maken van een kelder met woon- en verblijffunctie.

tekenaar Raymond Broere: “voor dit project is Avw dordrecht adviseur

en coördinator van het installatiewerk. Al het tekenwerk hiervoor is

gedaan met Stabicad 9. Een fijn softwarepakket dat ons veel tijd

bespaart in ons werk. Als we ergens advies bij nodig hebben kunnen we

ook altijd terecht en worden we snel en goed geholpen.”

generieke ventilatie appendagesom uw werktuigbouwkundig 3d-model verder uit te breiden, zijn er op MEpcontent

veel nieuwe ventilatie appendages te vinden. generieke Revit families en 3d-dwg’s,

zoals een luchtgordijn, inductierooster, luchtbehandelingsmodule en een klimaatkast

zijn voor iedereen gratis te downloaden en te gebruiken. via de Content Browser in

Stabicad of de MEpcontent Browser app zijn ze direct in het installatiemodel beschikbaar.

Verwarmingspomp wilo in de prijzenonderscheiden met de ‘green’ innovation Award 2013 en direct ook als Revit family

en 3d-dwg te vinden op MEpcontent.eu: wilo-Yonos pico. dit is één van wilo’s kleine

hoog-efficiënte verwarmingspompen. de pomp dankt zijn succes vooral aan de

aanzienlijke energie- en kostenbesparingen.

steeds meer 3d-dwg’s op mepcontenttegelijk met de Revit-families groeit ook het aantal 3d-dwg bestanden van

noodverlichting, brandmanchetten, kabel- en inbouwdozen, plenumboxes, buis- en

boxventilatoren en terugslagkleppen van fabrikanten zoals itho daalderop, Spelsberg,

HpS en famostar.

stabiplan bereikt autodesk gold partner status

Stabiplan heeft als snelst groeiende reseller op het gebied

van MEp-engineering de Autodesk gold partner status

bereikt. dit betekent dat u van ons mag verwachten dat

we in staat zijn om volledige Autodesk software-

oplossingen te leveren. Als Europees MEp reseller van

Autodesk heeft Stabiplan alle benodigde kennis in huis

om u te adviseren over de beste oplossing op het gebied

van gebouw- en installatieontwerp. onze sales engineers

werken nauw samen met Autodesk. Samen met u kiezen

ze de software die het beste bij uw projecten en manier

van werken past. Stabiplan helpt u met ondersteuning,

training, implementatie en advies om ook voor goud te

gaan in uw (BiM) projecten!

31

Ontdek het op www.stabiplan.nl/designed

Een goede installatie start bij een ontwerpproces met de juiste tools. Onze software bewijst zich in de praktijk. Zo ook hier: prin cipe schema, 3D-design, berekening, werktekening en materiaal rappor tage. Stabicad helpt u op het platform van uw keuze: Revit en CAD. In combinatie met de grafische artikel informatie van MEPcontent staat Stabicad aan de basis van veel aansprekende projecten. Uw projecten.

Designed by Stabicad

Leading in MEP design