Schoon BoerenOpdrachtboekje voor de (kleine) speurneuzen

Inleiding

Concept

Doelstellingen

Wat is schoon boeren? Schoon Boeren is een nieuwe campagne over duurzame land-bouw, met concrete en realistische verhalen van de land- en tuinbouwer achter de hoek. Elk op hun manier en in hun eigen specifieke bedrijfssituatie gaan ze de vele economische, sociale en milieukundige uitdagingen aan. Kleine en grotere stapjes op weg naar een toekomst voor zichzelf, hun kinderen en hun omgeving. Ontdek het voor jezelf en sta versteld wat er ook bij jouw buurman-landbouwer gebeurt! Neem gerust eens een kijkje op de website www.schoonboeren.be .

Naar aanleiding van schoon boeren is er een tentoonstelling gemaakt. Die boeiende tentoonstelling kan je met de klas bezoeken. En naar aanleiding daarvan kan je deze leuke zoekopdrachtjes door de leerlingen laten invullen.

Een lokale boerderij in de buurt? Ja hoor! Bezoek zeker eens de website www.onthaalopdeboerderij.be en ontdek welke boerderij bij jou in de buurt ligt. Deze landbouwers zijn opgeleid om klasgroepen te ontvangen. Ze leren je van naaldje tot draadje de boerderij kennen. Ideaal dus om de tentoonstelling en een bezoek te combineren. Op de website ontdek je ook lesmateriaal rond melkvee, varkenshouderij, serreteelt, dieren op de boerderij, boer en natuur,… .

Kinderen en ouders lossen vraagjes op. De antwoorden zijn te vinden op de tentoonstellingsborden. Er zijn 16 vragen rond duurzame landbouw. Dit kunnen meerkeuze vragen, woordraadsel, rebus ,… zijn.Bij elke vraag krijgen ze een woord. Dat woord moeten ze in een woordraadsel oplossen en op die manier ontdekken de kinderen wat Schoon Boeren is.

• Kinderen kunnen enkele inspanningen van landbouwers inzake duurzaamheid herkennen.

• Kinderen kunnen het effect van deze inspanningen op natuur/omgeving/ maatschappij weten.

• Kinderen kunnen de betekenis van Schoon Boeren kennen.

“Schoon Boeren” in de streek voor leerkrachten

Eindtermen BO

Eindtermen SO

WERELD ORIËNTATIE:

• 1.6 De leerlingen kunnen illustreren dat de mens de aanwezigheid van organismen beïnvloedt.

• 1.7 De leerlingen kunnen de wet van eten en gegeten worden illustreren aan de hand van minstens twee met elkaar verbonden voedselketens.

• 1.24 De leerlingen kunnen met concrete voorbeelden uit hun omgeving illustreren hoe mensen op positieve, maar ook op negatieve wijze omgaan met het milieu.

• 1.26 De leerlingen tonen respect en zorg voor de natuur vanuit het besef dat de mens voor zijn levensbehoeften afhankelijk is van het leefmilieu.

• 2.17 De leerlingen kunnen illustreren dat techniek en samenleving elkaar beïnvloeden.

• 2.18 De leerlingen kunnen aan de hand van voorbeelden uit verschillende toepassingsgebieden van techniek illustreren dat technische systemen nuttig, gevaarlijk en/of schadelijk kunnen zijn voor henzelf, voor anderen of voor natuur en milieu.

BRONGEBRUIK:

• 7 De leerlingen kunnen op hun niveau verschillende informatiebronnen raadplegen.

AARDRIJKSKUNDE:

4. Mens en het landschap• 22. Milieueffecten opnoemen die in verband gebracht kunnen worden met landbouwactiviteiten.

NATUURWETENSCHAPEN:

Systemen• 8. De leerlingen kunnen in een concreet voorbeeld aantonen dat de omgeving het voorkomen van levende wezens beïnvloedt en omgekeerd.

• 9. De leerlingen kunnen in een concreet voorbeeld aantonen dat natuur en milieu beïnvloedt en dat hierdoor ecologische evenwichten kunnen gewijzigd worden.

Wetenschap en samenleving• 27. De leerlingen kunnen het belang van biodiversiteit, de schaarste aan grondstoffen en aan fossiele energiebronnen, verbinden aan duurzame levensstijl.

TECHNIEK:

Techniek en samenleving• 23. De leerlingen kunnen voorbeelden geven van maatschappelijke keuzen die bepalend zijn voor de ontwikkeling en het gebruik van nieuwe technische systemen.

• 26. De leerlingen kunnen in concrete voorbeelden aangeven hoe men duurzaam kan handelen in de verschillende stappen van het technisch proces.

Inleiding Wat is schoon boeren? Schoon Boeren is een nieuwe campagne over duurzame landbouw, met concrete en realistische verhalen van de land- en tuinbouw achter de hoek. Wil je ontdekken wat Schoon Boeren is? Verken de campagne via de tentoonstelling, brochure, website, … Los deze vragen, breinbrekers of andere spelletjes op en sta versteld wat er bij jouw buurman-landbouwer gebeurt!Alle info over de campagne www.schoonboeren.be .

Opdrachtboekje voor de (kleine) speurneuzen

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

Melkproductie

Biodiversiteit

Bemesting

Bodemkwaliteit

Gewasbescherming

Energie

Dierenwelzijn

Dierenwelzijn

Zonnepanelen Sproeistoffen

EnergieverliesGroenbemesters

BiodiversiteitContainerveld

LeidingwaterBewaring

Omhulde meststoffen

Centrale verwarming

Relatie met de maatschappij

Prestige

landschapWater

Lucht

Licht

Geld

Overschot

Welke zijn de 10 uitdagingen voor een "Schonere landbouw"?

Omkring de schone troeven die de land- en tuinbouwers hebben om deze uitdaging aan te gaan. Tip: je kan de troeven vinden bij de “Schone Troeven”.

Zoek in je antwoorden een woord dat begint met L (vul in bij rij 2 in het woordraster).

Zoek uit je antwoorden een woord dat begint met B (vul in bij rij 1).

(Let op: ij = 1 vakje)

(Nico Vandevannet)

Vind alle woorden en ontdek wat schoon boeren is.

Zijn schone boeren mooie boeren?

‘Je leeft met de natuur je kan er dan ook best mee samenwerken’.

1.

2.

Alle woordjes gevonden? Noteer dan hier uw antwoord:

Schoon boeren = ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wat wil ‘Duurzame landbouw’ zeggen? Goede grond geeft goede opbrengst. Wat kan een boer doen om zijn grond in goede conditie te houden?

Schadelijke beestjes vangen zonder gewasbescherming? Het kan, met onder andere lieveheersbeestjes. Welk dier staat op het menu van die lieveheersbeestjes?

Je kan door handige technieken besparen op energie. Puzzel de letters bij elkaar en vind op welke manier van energie maken we hier zoeken:

De boer die rechtstreeks verkoopt aan de klant, betekent minderverpakkingsafval en minder voedselkilometers, duurzaamheid ten top dus. Hieronder kan je nog enkele duurzame acties vinden. Verbind de omschrijving met de juiste benaming

Dat de landbouwers heel duur voedsel moeten produceren.Hij zaait koolzaad als groenbemester

Bij

AA

A

A1

Dat de landbouwers alleen rekening houden met nu en niet met de toekomst.

Hij bemest uitvoerig.

Bladluis

Niet ploegen zodat het bodemleven

minder verstoord wordt

Ploegloos boeren

Afbreekbare folie

Korte keten

De boer verkoopt zijn producten rechtstreeks

aan de klant.

Door die folie hebben gewassen minder last van onkruid waardoor

pesticiden overbodig zijn. De folie verteert in de bodem

en laat geen afval na.

Dat de landbouwers voedsel produceren voor vandaag met oog op een schone toekomst en voldoende voedsel voor de volgende generaties.

Hij gebruikt zoveel mogelijk chemische gewasbescherming* zodat er geen onkruid komt.

Hommel

B B

BB2

CC

C

C3

Kies je a. vul dan ‘grote kosten’ in; kies je b. vul dan ‘natuurlijke vijanden’ in;kies je c. vul dan ‘donkere stallen’ in.

Kies je a, vul dan koolzaad in, kies je b, vul dan kastanje in, kies je c, vul dan klavertje in.

Vul je antwoord in

Vul het woord in

* gewasbescherming: de chemische bestrijdingsmiddelen zijn middelen die onkruid en schimmels doden om zo de gewassen te beschermen tegen ziektes.

Vul het antwoord van nummer 3 in.

3. 5.

6.

7.

4.

(Geert Rogge)

(Geert Rogge)

‘Duurzaamheid wint het altijd van kortzichtigheid’.

‘Duurzaamheid wint het altijd van kortzichtigheid’.

Tip? Kijk bij:

Tip? Kijk bij:

Tip? Kijk bij:

(Nico Vandevannet)

‘Je leeft met de natuur je kan er dan ook best mee samenwerken’.

W- T- W- S- R- A- M- I- A- R- E- L- E- A - S

Verbind met elkaar:

Wat hoort waar?

Los de rebus op

Zoek het woord:

A

A

1

1

B

B

2

2

C

C

3 3

Energiezuinigeverlichting

Lage drukbanden

Planten inploegen in de grond

Onkruid losmaken met ganzenvoetjes

- d ie = ee

b = m

b = j, - l

v = h, - t d = j, - n

eu = ie, + en

b = kr, + gt

z = g, + t- m

te +

Energie opwekken met zon

Energiegewassen

Wel woord hebben ze gemeen?

Welk woord past bij foto 2? Vul dat woord in.

Gaat dit over dierenmishandeling, dierenliefde of dierenwelzijn? Vul het juiste woord in.

Vul het woord in.

8.10.

11.9.

Een ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zorgt voor afkoeling in de melkruimte. Zo krijgen de koeien het niet te warm.

(Brecht Ghyssels)

‘De koe tevreden, wij tevreden’.

Tip? Kijk bij:

(Tom Verwilst)

‘Veel mensen weten niet wat een boer allemaal doet voor een beter milieu’.

Schone oplossing:

Hoe heet een boerderij waar mensen terecht kunnen met een handicap of kinderen die het moeilijk hebben op school,…

Een tip? Het begint met een Z.

Rarara wat ben ik?

Welk belangrijk woord kan je nu vinden?

Hoe werkt een compoststal? Zet in de juiste volgorde.

Vul het woord in.Vul het ontbrekende woord in .

Vind je het woord?

Zoek een ander woord voor grond.

Tip: zoek bij de 10 uitdagingen voor een “Schonere” landbouw.

De compost wordt op het land gestrooid.

Liever ... dan koud

Een lieveheersbeestje is een natuurlijke ... van de bladluis.

Via welk ingenieus systeem krijgen de planten alleen de hoeveelheid water die ze nodig hebben.

Een vogel die ongedierte opeet.

Een kruipend beestje die de sierplantenkweker liever niet ziet op zijn planten

A

De koeien liggen op de zachte comfortabele ondergrond van gehakseld hout.

De stal wordt gestrooid met gehakseld hout.

De bovenkant van de houtlaag wordt dagelijks bewerkt met een frees om zuurstof toe te voegen en wordt zo geleidelijk omgezet in compost.

B

C

D

Door te werken met streekeigen beplanting, natuurlijke materialen, agrarische architectuur,... werken de boeren aan het ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12.

13.

15.

16.

14.

‘Investeren in duurzame energie is belangrijk voor mijn toekomst’.

Ik maak het ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . los zodat het verdroogt en sterft. Hierdoor moet de boer geen chemische middelen gebruiken die in het water of grond terecht kunnen komen.

1

1

2

3

4

5

2

3

4

5

Tip? Kijk bij:

(Nico Vandevannet)

‘Je leeft met de natuur je kan er dan ook best mee samenwerken’.

(Ewout Vanpoucke)

Tip? Kijk bij:

Inagro vzwIeperseweg 878800 Rumbeke-BeitemT 051 27 32 00-www.inagro.be

Ontdek ook www.onthaalopdeboerderij.be

U zoekt een onvergetelijke familie-uitstap of originele bedrijfsactiviteit? U kijkt uit naar een boerderijvakantie en bent ook zo verlekkerd op hoeveproducten van bij ons?

U wil op boederijbezoek met de klas en aanvullend lesmateriaal is mooi meegenomen?In West-Vlaanderen stellen heel wat boerderijen hun deuren voor u open.

Via ‘Onthaal op de boerderij’ vindt elk wat wils…