Schakel in Succes nr. 5 – december 2014

december 2014

05

schakelin succesvoor ondernemers in de tuinbouw,

akkerbouw en veehouderij

Simon Alberda:

“Grond ruilen met akkerbouwer: we worden er allebei beter van”

Succesvol pionieren met SOLIQ PaGina 16 - 17

Plaatsspecifiek bekalken met taakkaartenPaGina 20-21

Ruwvoer telenPaGina 8 - 11

In dit nummer

50 jaar proefboerderij Laverdonk 3

Jongerendag 2015 4

Werken bij agrifirm 6

Ruwvoer telen 8

Varkenshouder optimaliseert bedrijfsvoering 14

Succesvol pionieren met SOLiQ 16

aaltjes bestrijden met de Veris bodemscan 20

Bodem in balans door Bemestingsnavigator 21

Samenspel 24

‘Scherp zijn op voersaldo’ 12

Agrifirm lanceerde onlangs Ruwvoer Totaal®.

Een totaalconcept voor de (rund)veehouderij,

waarbij de kennis van Agrifirm Exlan, Agrifirm

Feed en Agrifirm Plant gebundeld is. Met die

bundeling wordt de Agrifirm-kennis op het

gebied van bodem, bemesting, gewassen, oogst

en diervoeding bij elkaar gebracht. Om daarmee

opbrengsten en kwaliteit van voedergewassen

op een veel hoger niveau te brengen.

Ruwvoer Totaal® is een uniek concept waar de

kracht van de samenwerking tussen de bedrijven

binnen de Agrifirm Group wordt ingezet ten

behoeve van onze klanten. Agrifirm is daarmee

het enige Nederlandse bedrijf dat kennis van

plant én veehouderij zo dicht bij elkaar brengt.

Een combinatie waarmee voor de klanten steeds

meer synergie wordt gecreëerd.

Deze combinatie blijft ook in de toekomst

gehandhaafd. De Agrifirm-Ledenraad heeft

namelijk de nieuwe strategie goedgekeurd,

waarbij deze unieke combinatie van plantaardige

en veehouderij activiteiten tot hoeksteen van de

Agrifirm-strategie is aangewezen.

Deze kracht van samenwerking staat in dienst

van onze klanten/leden. Hun succes staat voorop,

mede mogelijk gemaakt door Agrifirm!

Ton Lomanvoorzitter hoofddirectie Agrifirm Group

Soja oogst 2014 5

’De kunst van bemesten’ 18

Plaatsspecifiek bekalken 22

De kracht van samenwerking

schakel in succes december 20142

50 jaar geleden startte proefboerderij

Laverdonk met onderzoek in de

veevoeding en -houderij. Grote

vernieuwingen werden eerst in de

stallen uitgetest, waarna de praktijk

het met gerust hart kon toepassen.

na 50 jaar zijn de stallen op proef-

boerderij Laverdonk in Heeswijk Dinther

nog steeds een belangrijk onderdeel van

het agrifirm innovation Center. En het

bewijs dat agrifirm veel waarde hecht

aan onderzoek en innovatie gericht op

de (veehouderij) leden/klanten.

Laverdonk vervult een grote rol bij de

vertaling van de resultaten naar de

praktische toepassing. Voor de akker- en

tuinbouw zijn onderzoek en innovatie

geconcentreerd binnen agrifirm Plant.

Om het 50-jarige jubileum te

vieren ontvangt elke veehouderijklant

een jubileumgids. Een gids met een

terugblik, een tijdsbalk met de mooie

resultaten uit de praktijk en een blik

op toekomstgericht onderzoek.

De jubileumgids is toegevoegd aan

deze Schakel in Succes.

Proefboerderij Laverdonk

Al 50 jaar onderzoek in veehouderij

Agrifirm Group op EuroTier Agrifirm was voor het eerst aanwezig en actief

op EuroTier in Hannover; de grootste Europese

veehouderijbeurs in Europa. De aandacht voor de

kwaliteitsproducten uit de land- en tuinbouw, via de

‘mede mogelijk maken’-campagne, viel op en kreeg

waardering.

schakel in succes december 2014 3

Thema Jongerendag: ‘Limits of risk’De Agrifirm Jongerendag 2015 vindt

plaats op woensdag 7 januari. Het

thema is ‘Limits of Risk’, oftewel

risicomanagement. Johan Barendregt,

voorzitter van de Jongerenraad, vertelt

waarom de Jongerendag ook in 2015

de moeite waard is.

WAAROm zOu Ik, ALS JOnGE OnDERnEmER,

nAAR DE JOnGEREnDAG kOmEn?

“Het onderwerp, risicomanagement,

is actueler dan ooit. Bedrijven worden

steeds groter, en daarmee groeien ook

de risico’s. Daarnaast is het helaas zo

dat in veel sectoren de prijzen onder

druk staan. Juist als de marges krimpen,

is het belangrijk om je risico’s inzich-

telijk te hebben en te beheersen.”

HOE zIET HET PROGRAmmA ERuIT?

“We hebben erg leuke en boeiende

sprekers gevonden, die risicomanage-

ment op een verrassende manier onder

de aandacht brengen. Cees Maas, van

DCa, weet bijvoorbeeld alles van het

afdekken van risico’s en grip houden

op de markt. Godert Tegelberg, COO

Pork van ViOn, weet als geen ander

hoe je in een moeilijke markt omgaat

met ondernemersrisico’s en het tij

kunt keren als de omstandigheden

Voorzitter Jongerenraad aan het woord

fosfaat bevat (Fertraat). Met de installatie

wordt extra verwerkingscapaciteit voor

ruim 200.000 kg fosfaat gerealiseerd.

Het Mestinvesteringsfonds is een

samenwerking van 24 voerbedrijven,

waaronder agrifirm, die met achter-

gestelde leningen de ontwikkeling van

voldoende mestverwerkingsprojecten

ondersteunt. Het fonds heeft meer dan

80 aanvragen ontvangen.

technologie om met behulp van infra-

rood panelen de dikke fractie van de

mest te hygiëniseren. De dikke fractie

kan daarna worden geëxporteerd.

Kumac heeft ruime ervaring met de

verwerking van mest. Met de bestaande

installatie in Deurne wordt sinds 2007

varkensmest gescheiden in een dikke

fractie (Fertex), en een stikstof/

kali-concentraat dat nagenoeg geen

Het mestinvesteringsfonds steunt de

investering van kumac in een mestver-

werkingsinstallatie. Het is het derde

project dat dit jaar wordt afgerond.

Daarmee is een totale verwerkings-

capaciteit gerealiseerd voor 430.000

kilo fosfaat.

De investering ondersteunt bestaande

technologie van Kumac, namelijk de

KANS OF RISICO?Hoe ver wil jij gaan als jonge ondernemer bij het nemen van risico’s? Of denk je vooral in kansen? De land- en tuinbouw kent vele uitdagingen: de kapitaals-verstrekking, het investeringsrendement, de oogstonzekerheid, noem maar op. Het nemen of juist vermijden van risico’s staat centraal op de Agrifirm Jongerendag 2015. Kom luisteren naar hoe onder meer Nederlands meest succesvolle bergbeklimster Katja Staartjes en ‘ramp ondernemer’ Frank Krake omgaan met de ‘limits of risk’. In deze wereld van onzekerheden is één ding zeker: je zult een boeiende dag beleven! Ga voor meer info en je aanmelding naar www.agrifirm.com/jongerendag #limitsofrisk facebook.com/agrifirm Schakel in succes

WAAR ZET JIJ OP IN?

AGRIFIRM JONGERENDAG 2015LIMITS OF RISK

7 januari 2015 van 09.45 - 15.30 uur, Schouwburg en Congrescentrum Orpheus Apeldoorn

tegen zitten. Daarnaast komt er een

inspirerende collega-ondernemer aan

het woord, die om zijn bedrijf te kunnen

starten, in het diepe moest springen.

Ook hebben we sprekers uit andere

sectoren. Frank Krake schreef het

boek De rampondernemer. Hij kreeg

als ondernemer te maken met alle

tegenslag die je je voor kunt stellen.”

“Geen succesverhaal, maar wel een

verhaal over doorzettingsvermogen

waar we allemaal van kunnen leren.

En om te laten zien dat risico’s niet

alleen bij ondernemers horen,

ontvangen we bergbeklimster Katja

Staartjes, die als eerste nederlandse

vrouw de top van de Mount Everest

bereikte.”

HOE kAn Ik mE AAnmELDEn?

Ga voor meer info over de Jongerendag

naar www.agrifirm.com/jongerendag.

Hier kun je je ook aanmelden.

Mestinvesteringsfonds steunt project Kumac


Soja oogst 2014

Het Agrifirm Innovation Center (AIC)

onderzoekt in samenwerking met

Agrifirm Feed de mogelijkheden om

enkel Europese grondstoffen voor voer

te gebruiken. Hiermee speelt Agrifirm

in op de stijgende interesse voor

regionaal geteelde eiwitten.

Het gebruik van Europese grondstoffen

in plaats van overzeese eiwitten heeft

voordelen voor klimaat, bodem,

biodiversiteit en maatschappij.

Het brengt echter ook hogere kosten

met zich mee omdat niet op de

wereldmarkt kan worden ingekocht

Onderzoek agrifirm innovation Center

Jakob Bartelds uit Tweede Exloërmond oogst de eerste soja verbouwd door de Maatschap Bartelds. “We hebben geoogst op

4 oktober, als de combine normaal al in de winterstalling staat. De combine is uitgerust met autocontour, waarbij het maaibord

van 7,5 m breed aan beide kanten even hoog boven de grond blijft. Daarnaast heb ik het mes van de combine maximaal naar voren

geschoven, om te voorkomen dat peulen die open springen voor het maaibord vallen”, vertelt Bartelds. “De teelt en de oogst zijn

goed verlopen. De opbrengst lag net boven de 3 ton.” Bartelds levert de soja aan agrifirm.

Voer van Europese origineen omdat de nutritionele waarden

verschillen. Het aiC onderzoekt het

effect van enkel Europese grondstoffen

op het technische en financiële

resultaat van veehouders, om te

bepalen of deze richting toekomst

heeft.


Een greep uit onze vacatures

> Verkoopmanager | Regio Zuidwest | agrifirm Feed

> medewerker BIm | apeldoorn | agrifirm Feed

> Junior Procestechnoloog | apeldoorn | agrifirm Feed

> nutritionist Varkens | apeldoorn | agrifirm Feed

> Verkoper | regio Midden-Brabant | abemec

> Verkoper | regio Zeeuws Vlaanderen | abemec

> Verkoper Services | Veghel | abemec

Kijk voor de functiebeschrijving en – eisen van deze en andere

actuele vacatures op www.agrifirm.com/werkenbijagrifirm

of volg ons op twitter @agrifirmjobs

Heb jij de ambitie om bij de beste werkgever* binnen de agrarische sector te werken?

En ben jij die enthousiaste HBO of WO student die op zoek is naar een interessante

stageopdracht, een uitdagend traineeship of die fantastische baan binnen de

agrarische sector? Dan zijn wij op zoek naar jou! Ontdek op 6 maart 2015 welke

mogelijkheden agrifirm jou te bieden heeft tijdens de eerste agrifirm ambitiedag

in het kantoor van agrifirm te apeldoorn.

Meer informatie, het programma en aanmeldformulier voor deze ambitiedag vind je

vanaf januari a.s. op onze website www.agrifirm.com/werkenbijagrifirm of volg ons

op twitter @agrifirmjobs.

*Top 20 meest aantrekkelijke werkgevers onder studenten 2014,

onderzoek uitgevoerd in opdracht van V-Focus.

Kom naar de Agrifirm Ambitiedag

Werken bij agrifirm?


Hoe ziet de ideale jongveestal eruit?

Om een antwoord te geven op deze

vraag sloegen Agrifirm Exlan en

Agrifirm Feed de handen ineen. Het

resultaat: een basisontwerp voor een

stal die de opfok van jongvee naar een

hoger plan tilt.

“agrifirm Feed werkt met het concept

OPFOK24, een totaalaanpak voor een

optimale opfok. agrifirm Exlan heeft

een jongveestal ontwikkeld die aan-

sluit bij dit concept”, legt Bé Duitman,

specialist Jongvee bij agrifirm Feed, uit.

Deze stal is ingedeeld in compartimen-

ten voor de verschillende leeftijds-

groepen (0 - 14 dagen, 14 dagen –

4 maanden, 4 - 6 maanden, ouder

dan 6 maanden). Het deel waar de

jongste kalveren staan is mechanisch

geventileerd en goed geïsoleerd.

Verder is er een voerkeuken en een

hygiënesluis.

WERkPLEzIER

Johan de Lange, Senior adviseur be-

drijfsontwikkeling bij agrifirm Exlan:

“Een goede jongvee opfok resulteert in

robuuste vaarzen en een hogere levens-

productie. in het quotumloze tijdperk

telt iedere koeplaats. als veehouder wil

je vooral dat het goed loopt. Dat

verhoogt je werkplezier. De stal gaat

uit van de ideale situatie: wat heb je

nodig om de beste stal te bouwen. in

de praktijk gebruiken we dit ontwerp

als een uitgangspunt. Op basis hiervan

hebben we al meerdere stallen

gerealiseerd. Per stal hebben we wat

aanpassingen gedaan, zodat de stal

paste bij de wensen van de veehouder.

We kijken samen met de veehouder

naar de investeringsmogelijkheden

en de praktische uitvoerbaarheid.

Zo maken we een stal op maat die

exact past bij het bedrijf.”

kEnnIS BunDELEn

in het plan- en realisatietraject werken

agrifirm Exlan en agrifirm Feed nauw

samen, vertelt Duitman. “als specialist

Jongvee kom je regelmatig bij de

veehouder op het bedrijf en ken je

zijn wensen en werkwijze. Deze kennis

kunnen we gebruiken om de beste

stal te bouwen voor die specifieke

veehouder.” De Lange: “We bundelen

alle kennis die we binnen de agrifirm-

organisatie hebben om de stal te

bouwen. agrifirm Exlan begeleidt

de veehouder bijvoorbeeld bij het

ontwerp, met de aanvraag van de

Kennis bundelen voor ideale jongveestal

De ideale jongveestal volgens Agrifirm Feed en Agrifirm Exlan, met helemaal links het compartiment voor de jongste kalveren.

>

Bé Duitman

Specialist Jongvee

agrifirm Feed

Johan de Lange

Senior adviseur

Bedrijfsontwikkeling

agrifirm Exlan

vergunningen en het bouwtraject.

De jongveespecialist van agrifirm Feed

begeleidt de veehouder bij de keuzes van

de inrichting van de stal en helpt hem

de stal optimaal te gebruiken. Zo zijn

we allemaal een schakel in het traject.”

SnELLE TERuGVERDIEnTIJD

De kosten van de ideale jongveestal

bedragen zo’n 2000 tot 2500 euro

per dierplaats, vertelt De Lange.

“Deze kosten worden snel terug-

verdiend omdat een goed opgefokte

vaars al snel €600 per jaar extra

opbrengst geeft. Je moet vooral kijken

wat je er op termijn mee verdient.”

Duitman: “Het is een investering in

de toekomst van je bedrijf.”


De succesvolle teelt van een gewas vraagt om een gezonde bodem, de juiste bemesting binnen de

kaders van de regelgeving en een goede oogst. Of het nu gaat om aardappels of uien, gras of maïs.

naarmate de ruwvoerteelt belangrijker wordt voor melkveehouders, liggen er steeds meer kansen

voor samenwerking tussen veehouders en akkerbouwers.

“Een veehouder weet vaak precies

hoeveel melk zijn koeien geven, maar

niet wat hij van zijn land haalt”, legt

Toine Heijmans, productmanager

Ruwvoermanagement bij agrifirm

Feed, uit. “Een akkerbouwer weet dat

wel. Logisch ook, voor de akkerbouwer

is de bodem zijn belangrijkste

productiemiddel. Daardoor is er in de

akkerbouw veel kennis beschikbaar

over bodem, bemesting, teelt en

oogst.” Heijmans verwacht dat deze

akkerbouwmatige kennis voor vee-

houders heel waardevol kan zijn om

de ruwvoeropbrengst te verhogen.

“We onderscheiden eigenlijk vijf pijlers

die van belang zijn voor een optimale

ruwvoeropbrengst en benutting van

het ruwvoer: bodem, bemesting,

koe, gewas en oogst. al die factoren

moeten in orde zijn en vier van deze

vijf punten hebben duidelijke raak-

vlakken met de akkerbouw.”

Ruwvoer telen: weten wat je van je land haalt

BODEm

in heel veel gevallen is de bodem het

knelpunt. “De bodem is letterlijk en

figuurlijk de basis van een goede teelt

en daar kan heel veel mee mis gaan”,

stelt accountmanager Rob van de

Lindeloof van agrifirm Plant.

“Bodemgezondheid, bodemvrucht-

baarheid en bodemleven zijn allemaal

thema’s die van groot belang zijn voor

de uiteindelijke opbrengst. Veehouders

zullen zich daar verder in moeten

verdiepen. Daarnaast wordt de

mineralenefficiëntie een steeds

belangrijker thema. De strenger

Kennis delen en samenwerken


“De bodem is letterlijk en figuurlijk de basis van een goede teelt.”

>

wordende bemestingsnormen, in

combinatie met de hoge ambities

die veehouders met hun land hebben,

vragen om een hoge mineralen-

efficiëntie.”

mETEn IS WETEn

Van de Lindeloof merkt dat veehouders

zoeken naar manieren om hun

ruwvoeropbrengst te optimaliseren.

“Principes die we in de akkerbouw

toepassen, kunnen hier zeker aan

bijdragen en bovendien zorgen voor

een betere mineralenefficiëntie.

in de akkerbouw zijn we bijvoorbeeld

heel ver met het toepassen van

satellietbeelden en GEO-informatie,

waarmee in de veehouderij ook grote

slagen kunnen worden gemaakt.”

als voorbeeld noemt Van de Lindeloof

de Veris bodemscan, die plaatsspecifiek

de pH van de bodem in kaart brengt,

om op basis daarvan gericht te kunnen

bemesten of bekalken. “Maïs is bij

uitstek een gewas dat heel gevoelig

is voor schommelingen in de pH, dus

hiermee bespaar je niet alleen op

kalk- of meststof, maar verhoog je

de opbrengst ook aanzienlijk.”

uITBESTEDEn

Door de akkerbouwmatige benadering

van de ruwvoerteelt ontstaan er ook

steeds meer kansen voor samen-

werking tussen akkerbouwers en

veehouders. “niet alle veehouders

kunnen of willen zich intensief bezig

houden met de teelt van hun ruwvoer”,

weet Heijmans. “Sommige veehouders

kiezen er bewust voor om zich voor

100 procent te richten op hun koeien

en de melk, en de ruwvoerteelt over

te laten aan een expert. Soms betekent

dat dat de veehouder het landwerk

uitbesteed aan een akkerbouwer, in

andere gevallen koopt de veehouder

het ruwvoer aan bij de akkerbouwer.”

LAnDRuIL

Een andere vorm van samenwerking

die voor beide partijen voordelen heeft,

is landruil. Een veel voorkomende

situatie is dat de akkerbouwer

(poot)aardappelen verbouwt op grond

van de veehouder en dat de veehouder

op zijn beurt gras of maïs teelt op

het bouwland van de akkerbouwer.

Een vergelijkbare situatie komt veel

voor in de bollenteelt, met telers die

land huren van andere ondernemers.

“Vanuit de akkerbouwer of teler bezien,

is landruil in de eerste plaats gunstig

voor de bodemvruchtbaarheid”, stelt


Door een akkerbouw-matige benadering van de ruwvoerteelt ontstaan er kansen voor samenwerking tussen akkerbouwers en veehouders.

“We teelden altijd 1 op 3 consumptieaardappelen en tarwe,

maar dat bracht niet meer genoeg op. Zowel financieel als qua

uitdaging. ik besloot daarom pootaardappelen te gaan telen en

kwam toevalligerwijs in gesprek met een veehouder uit de buurt.

Hij stelde voor om land te ruilen. afgelopen jaar hebben we 18

hectare geruild, komend jaar 28 hectare. Eigenlijk huur ik grond

van hem en hij weer van mij, voor een marktconform bedrag.

Grond voor pootgoed is immers duurder dan voor gras. Op de

helft van mijn land staat nu gras. De veehouder bewerkt dat zelf

en na twee jaar ploegen we het weer onder. ik verwacht dat het

tweejarige gras en de rundveemest een gunstig effect hebben op

de onkruiddruk en de bewerkbaarheid. Daarnaast kunnen we nu

beiden zoveel mogelijk hectare telen van het gewas waar we het

mee moeten verdienen, zonder de grond uit te putten.”

‘Het gras heeft een gunstig effect op de bodem’

akkerbouwer Thomas Keur uit nagele

is bijvoorbeeld duurder om te huren

dan grasland. in ruil voor de waarde-

vollere grond, kan de akkerbouwer

dan extra plaatsingsruimte aan de

veehouder bieden, of meer grond in

de ruil inbrengen dan de veehouder.

Froklage: “Je moet elkaar daarin wel

kunnen vinden en het zo afspreken

dat beiden er voordeel van hebben.

Er is een wereld aan varianten mogelijk,

van het simpelweg verhuren van land

tot een intensievere samenwerking.”

Zeker in dat laatste geval is het van

belang om de voor- en nadelen voor

iedere ondernemer in beeld te brengen

en open met elkaar te bespreken.

De winst die voortvloeit uit de samen-

werking, zowel in euro’s als in arbeid

en ruimte in wetgeving, wordt zo

inzichtelijk. Froklage: “Het is belangrijk

om goede afspraken te maken waarbij

er voor beide partijen voldoende

voordeel te behalen is. Dan word je

er beiden beter van en dat is natuurlijk

altijd het doel van samenwerking.”

Van de Lindeloof. “De bodem heeft

baat bij teeltwisseling en zeker bij

gewassen als pootaardappelen is het

noodzakelijk om een rotatieschema

toe te passen. in de praktijk telen

veehouders binnen zo’n samenwerking

vooral maïs, maar ik zie juist voor gras

veel voordelen. Gras voegt veel meer

toe aan de bodem, qua organische stof

en bodemleven.” Voor veehouders is

een voordeel van landruil dat ze het

grasland met hoge regelmaat kunnen

vernieuwen en daardoor kunnen

profiteren van nieuwe, hoogproductieve

grasmengsels. Ook betekent het vaak,

afhankelijk van de gemaakte afspraken,

extra plaatsingsruimte voor de mest.

REGELGEVInG

Daarnaast kan landruil in sommige

gevallen een antwoord zijn op de eisen

die binnen het nieuwe GLB aan zowel

akkerbouwers als veehouders worden

gesteld. Dat zegt arnold Froklage,

adviseur Mestregelgeving bij agrifirm

Exlan. “akkerbouwers moeten bij-

voorbeeld voldoen aan de eisen voor

gewasdiversificatie. Dat betekent dat

ondernemers met meer dan 30 hectare

grond minimaal drie gewassen moeten

verbouwen. als dat niet in het bouw-

plan past, kan het een oplossing zijn

om op een deel van het areaal gras of

maïs te verbouwen. andersom hebben

melkveehouders minimaal 80 procent

grasland nodig om binnen de derogatie

te vallen. Landruil kan het dan mogelijk

maken om toch meer maïs te verbou-

wen.”

SuCCESVOL SAmEnWERkEn

Het ruilen van land kan ook nadelen,

of risico’s met zich meebrengen. Voor

een succesvolle samenwerking is het

van belang dat de ondernemers de

mogelijke voor- en nadelen vooraf

benoemen en afspreken wat men

van elkaar verwacht. Het is niet altijd

voor de hand liggend om één op één

grond te ruilen. Grond voor pootgoed

>


“ik ruil ieder jaar grond met een akkerbouwer uit de buurt.

Hij teelt pootaardappelen op mijn grond, ik verbouw snijmaïs op

zijn land. Zo doen we het al jaren. ik heb 65 hectare grond en met

125 melkkoeien is dat voldoende, maar op deze manier kan ik

regelmatig mijn grasland vernieuwen en daardoor met de nieuwste

mengsels werken, die een veel hogere productie opleveren.

afgelopen jaar hebben we goede resultaten behaald met rode

klaver. Dat betekent voor de akkerbouwer een heel mooie

voorvrucht, voor mij een productief perceel zonder kunstmest.

ieder jaar zitten we samen om tafel om goede afspraken voor

dat jaar te maken. Komend jaar zijn er veranderingen in de

wetgeving, bijvoorbeeld de regelgeving rondom toeslagrechten

en mestverwerking. We moeten daardoor weer zoeken naar

een nieuw evenwicht, zodat ik bijvoorbeeld wel voldoende

plaatsingsruimte overhoud en de bodemvruchtbaarheid voor

beiden goed is. We moeten er wel allebei beter van worden.”

‘We worden er allebei beter van’

akkerbouwer Thomas Keur uit nagele Veehouder Simon alberda uit Dronrijp

De hoogste ruwvoeropbrengst

Door constant onderzoek, proeven en

praktijkervaring is er binnen agrifirm Exlan,

agrifirm Feed en agrifirm Plant veel kennis

aanwezig op het gebied van regelgeving,

teelt en voeding. in het nieuwe concept

Ruwvoer Totaal® bundelen de drie bedrij-

ven alle kennis die ze in huis hebben.

Dat maakt het mogelijk om factoren

als bodem, bemesting, gewas en oogst

perfect op elkaar af te stemmen voor een

hogere ruwvoeropbrengst en een betere

mineralenefficiëntie. Uitgangspunt is dat

de verschillende factoren elkaar allemaal

beïnvloeden en kunnen versterken, zoals

de pionnen op een schaakbord. De juiste

zetten zorgen voor de hoogste ruwvoer-

opbrengst.


12 schakel in succes december 201412

2.0 zorgt ervoor dat wij een rantsoen

neer kunnen leggen aan het voerhek

dat exact aansluit bij de behoefte van

de koeien. Elke hap van elke koe is

hetzelfde, selectie wordt voorkomen.

De koeien krijgen een gelijke vertering

en dit resulteert in een betere voer-

efficiëntie.”

PuzzEL

De aanpak verschilt per bedrijf, legt

Oomen uit. “Je gaat vooral kijken naar

de signalen die je oppikt in de stal. is er

selectie aan het voerhek? Zijn koeien

aan het roeren of vissen. Hoe zit het

met de homogeniteit van de mest?

“ Elke hap van elke koe is hetzelfde”

De puntjes op de i zetten. Dat is de uitdaging van melkveehouder

Erik Van Grinsven. Het nieuwe concept Gemengd Voeren 2.0 van

Agrifirm Feed helpt hem om zijn bedrijf te optimaliseren.

‘ Scherp zijn op voersaldo’

Erik van Grinsven

is er een lage of juist een heel hoge

herkauwactiviteit? al deze gegevens

koppel je aan het rantsoen en de cijfers

die je verzameld hebt. Dat zijn allemaal

stukjes van de puzzel.”

mESSEn VERVAnGEn

Deze puzzelstukjes probeert Van

Grinsven op de juiste plaats te leggen.

Van Grinsven vertelt: “We zagen te

veel variatie in de mest en dan ga je

alles nalopen. ik had er nog nooit bij

stil gestaan, maar Cees kwam met de

tip: vervang de messen van de voer-

mengwagen. Ze leken wel scherp, maar

dat bleek niet zo te zijn. Het wisselen

van de messen heeft zeker resultaat

gehad, het voer is nu een mooier,

homogener mengsel.” naast de

nieuwe messen in de voermengwagen

besloot Van Grinsven ook het advies

van Oomen op te volgen om langer te

mengen. “Dit komt de homogeniteit

van het mengsel ook ten goede.”

DROGESTOF RuWVOER

Wat voor de veehouder ook een

belangrijke stap is geweest, is de

Erik van Grinsven heeft een melk -

vee bedrijf met 215 melkkoeien in

het Brabantse Sint Michielsgestel.

De melkveehouder is een man van

de cijfers: hij brengt veel aspecten

van zijn bedrijf in kaart en stuurt,

waar nodig, bij. Sinds een jaar of 6 is

hij al bezig met voerefficiëntie. Steeds

meer krijgt hij daar grip op. Eén van de

manieren om een hoge voerefficiëntie

te behalen, is een korte tussenkalftijd,

die nu 388 dagen is. Zijn voerefficiëntie

ligt inmiddels op 1,56. Van Grinsven:

“Met het verdwijnen van het melk-

quotum wordt het nog belangrijker

om scherp te zijn op je voersaldo.”

Van Grinsven werkt sinds juni vorig

jaar volgens de principes van Gemengd

Voeren 2.0. agrifirm Feed adviseur

Rundvee Cees Oomen legt uit wat dit

concept inhoudt. “Gemengd Voeren

< Erik van Grinsven

feed

> Vet 4,45 %

> Eiwit 3,68 %

> Gemiddelde levensproductie:

42.801 kg bij afvoer

> Totale voerkosten per 100 kg

meetmelk: 12,42

> Waarvan 7,60 krachtvoer en

bijproducten

> Voerefficiëntie: 1,56

> 215 melkkoeien

> 2.300.000 kg melk

> Hectare grond: 79

> Rollend jaargemiddelde: 10.518 kg

melk per koe

BEDRIJFSGEGEVEnS

Van Grinsven VOF

Erik en marian van Grinsven


veranderen, zag de veehouder.

“Bij het voerhek zagen we kuilen in

het rantsoen. Het meel zakte uit het

mengsel en de koeien likten het meel

ertussen uit. Het gevolg: een wisselen-

de mestsamenstelling. De oplossing

was simpel: we hebben water toe-

gevoegd aan het voer, zodat het meel

meer plakte. Het resultaat was vrij snel

zichtbaar: de mest van de koeien werd

veel homogener. ik vind deze resultaten

heel opzienbarend. Het zijn simpele

dingen, maar het werkt wel!”

HOGER PLAn

Van Grinsven is tevreden met de resul-

taten, maar dat weerhoudt hem er niet

van om het nóg beter te willen doen.

“ik ben nu bezig met het optimaliseren

van het ruwvoer, de bodem verbeteren

voor een hogere opbrengst. Daar heb

ik de laatste tijd veel over geleerd en is

nog veel te leren. Er is nog veel winst te

behalen in het ruwvoer, in de kwaliteit

en de kwantiteit.” Oomen: “Dat klopt.

Een goede kuil is en blijft de basis

van een gezonde koe. Erik blijft altijd

zoeken naar hoe het nog beter kan.

Dat is zijn uitdaging.” “Het is relatief

gemakkelijk om iets op een hoger plan

te brengen, het is lastiger om iets op

een hoger plan te houden. Daar werk ik

elke dag aan”, sluit Van Grinsven af.

aanschaf van een drogestofmeter. “We

meten nu regelmatig het drogestofge-

halte van de maïs en de graskuil. als je

een kuil van 70 meter bemonstert,

neem je op slechts drie plaatsen een

monster. Dus dat houdt in dat op de

plaats waar je voert een grote afwijking

kan zitten. Dan ben je het rantsoen tot

drie cijfers achter de komma uit aan

het rekenen, terwijl het drogestof-

gehalte zomaar hele procenten af kan

wijken.”

HOmOGEnE mEST

naast de aanpassingen in de voer-

mengwagen en de droge stofmetingen,

moest er ook aan het voerhek wat

< Erik van Grinsven (l) en Agrifirm Feed adviseur Rundvee Cees Oomen beoordelen de mest.

mELkVEE

in september ging de Boer on Tour voor Young Dairy Farmers naar het zonnige

Engeland. Het thema was: ‘Hoe organiseer ik mijn bedrijf en waarin investeer

ik bij krappe marges?’. De dagverslagen en foto’s vindt u op

www.agrifirm.com/boerontour

GEITEn

Begin oktober gingen maar liefst 60 geitenhouders richting Engeland.

Mooie bedrijven en een goede sfeer in de groep maakte het een zeer

geslaagde Boer on Tour Geit. Bekijk de reisverslagen en alle foto’s op

www.agrifirm.com/boerontourgeit

Boer on Tour naar Engeland


In de afgelopen maanden nam vleesvarkenshouder

Joop Langelaan uit Luttelgeest zijn hele bedrijfsvoering onder

de loep. Het leverde hem een beter technisch en financieel

resultaat en meer werkplezier op.

‘ Het loopt beter en ik heb er veel meer plezier in’

Bedrijfsvoering doorgelicht

eindelijk op afgerekend”, legt agrifirm

Feed adviseur Varkens Frank Spiekker

uit. Samen met Spiekker besloot

Langelaan de schouders eronder te

zetten en gestructureerd te werken

aan het verbeteren van de resultaten.

RuST

Om de rust bij de varkens terug te

brengen, begonnen ze met het

aan passen van de instellingen van

de computergestuurde droogvoer-

installatie (cdi). “Frank heeft het zo

ingesteld dat de computer om 9.30

gaat voeren. ik controleer de varkens

altijd om half zes ’s ochtends en dan

moet er overal nog voer in de bakken

zitten. Ze zitten dus maximaal een paar

uur zonder voer en dat brengt veel

meer rust in de stal”, vertelt Langelaan.

is er veel meer rust in de stal en het

loopt gewoon beter.”

AuTOFOm

De belangrijkste aanleiding voor de

optimalisatieslag waren de autoFOM

punten, die iets achterbleven bij het

streven. “De scores lagen structureel

onder de 100 en dat moest hier

gewoon beter kunnen. Joop levert zijn

varkens in Duitsland en daar vragen ze

toch wat luxere varkens. Dat bepalen

ze met autoFOM, daar word je uit-

Joop Langelaan heeft 1.200

vleesvarkens en 50 stuks melkvee.

De varkenstak van het bedrijf werd

in de afgelopen maanden compleet

doorgelicht en geoptimaliseerd. Van

de klimaat- en voerinstellingen tot het

drinkwater en het voer. Het resultaat

is een wereld van verschil, vindt Joop

Langelaan. “De varkens lopen minder

uiteen in groei en ze zijn gezonder.

Daardoor is de uitval lager en de

classificatie van de varkens, de

autoFOM punten, beter. Bovendien

< Joop Langelaan bij zijn vleesvarkens.

feed


aan het water toe te voegen en in

plaats daarvan het zuur via het voer

toe te dienen. “We gebruiken nu de

Effect-lijn, waar extra zuren aan zijn

toegevoegd om salmonella goed onder

controle te krijgen. Dat hebben we ook

samen met de dierenarts besloten, in

Duitsland wordt salmonella hard

afgestraft.” als eindvoer krijgen de

varkens de Vleesvarken Robustior

Effect, een voer op basis van een nieuw

grondstof waarderingssysteem dat

rekening houdt met de behoeften van

vlees varkens boven de 75 kg. Dat zorgt

voor een hogere karkaskwaliteit met

minder spek op de varkens.

kLImAAT

Tot slot liepen Langelaan en Spiekker

het klimaat in de stal na. Ook daar

bleek nog wat te winnen. “We hebben

de onderdruk gemeten, de ventilatoren

nagemeten en de instellingen van de

klimaatcomputer nagelopen”, vertelt

Spiekker. “naar aanleiding daarvan

hebben we de inlaatventielen

veranderd om beter te kunnen

ventileren en tochtstrips om de deur

geplaatst. Dat was eigenlijk het laatste

puntje op de i.” Om de vinger aan de

pols te houden, zit Langelaan iedere

vier maanden om tafel met de veearts,

de handelaar en agrifirm. Spiekker

komt maandelijks op het bedrijf en

geeft tussentijds terugkoppeling over

de technische cijfers.

WERkPLEzIER

Beiden zijn tevreden met de stappen

die in de afgelopen maanden zijn gezet.

“Er is veel veranderd”, vindt Spiekker.

“De ondernemer en de stal zijn

het zelfde, de rest is bijgesteld. Het is

gewoon belangrijk om gestructureerd

te werken, bij de basis te beginnen en

dan kun je in korte tijd veel bereiken.”

De aanpak betaalt zich in de eerste

paar maanden al terug: de autoFOM-

scores stegen met gemiddeld 1,20

punten en stijgen nog steeds verder.

Bij een opbrengstprijs van € 1,40 is dit

een financieel voordeel van 4.47 per

plaats per jaar. Langelaan: “Het draait

beter en ik heb vooral veel meer plezier

in het werk.”

“Dat werkt prettiger, maar het is ook

beter voor het beenwerk en ik heb

daardoor minder uitval.” De cdi zelf

werd ook helemaal doorgelicht en

bleek heel goed te functioneren.

WATER En VOER

als tweede agendapunt stond het

drinkwater op de agenda. Hoewel

Langelaan leidingwater gebruikt,

was de waterkwaliteit niet optimaal.

Spiekker: “Water is het belangrijkste

nutriënt voor een varken, dat moet

goed zijn. We hebben een reinigings-

protocol opgesteld en op basis daarvan

de waterleidingen gereinigd. Joop had

zuur op het water staan, om salmonella

tegen te gaan, maar dat kwam niet ten

goede van de waterkwaliteit.”

Spiekker adviseerde daarom om niets

feed

< Joop Langelaan (r) met Agrifirm Feed adviseur Frank Spiekker.


‘Hoge productie, lage voerconversie’

Succesvol pionieren met SOLiQ

technische cijfers. “Ze blijven veel beter

produceren en zitten goed in de veren.

De uitval is vanaf het begin laag. De

productie is hoog en de voerconversie

laag. Daarnaast wordt er veel minder

uitgesorteerd bij het pakstation.”

InVESTERInG

SOLiQ vergde voor Gielen een

investering van ongeveer een euro

per hen. “Dat heb ik nu, halverwege de

eerste ronde, al wel half terugverdiend.

Zoals het er nu uit ziet, heb ik het er

aan het einde van de ronde uit.” Bij 60

weken is de productie van 92,3% met

een cumulatieve voerconversie van 2,10.

“Het draait gewoon echt goed, daar zijn

wij ook heel blij mee”, lacht adviseur

Legpluimvee Jaap Temmermans. “Het

echte verschil zie je ongeveer vanaf

week 45. normaal komen dan de

eerste slijters. Deze ronde zag je dat

nauwelijks. De goede hennen doen

het net zo goed als altijd, de slechtere

hennen doen het veel beter. Het koppel

is uniformer en daardoor blijven de

gezondheid en de productie op peil.”

motoren in de voergoot. De capaciteit

van de motoren hield bij ons al niet

over en het vochtige voer is zwaarder.”

EERSTE RESuLTATEn

Het droge voer, een mengsel van

kernvoer, tarwe en kalksteen, komt op

de gebruikelijke manier de stal binnen.

aan het begin van de voergoot wordt

de vloeibare legmix toegediend en de

spiraal mengt dit samen tot een stevig,

vochtig mengsel. “ik merkte meteen

dat de kippen het beter vraten”, vertelt

Gielen. “Ze vinden het lekker en, zoals

de bedoeling was, vreten ze ook al

het voer op. niet alleen de lekkerste

deeltjes.” Halverwege de ronde, tevens

de eerste ronde met hennen van het

ras H&n Brown nick, kan Gielen de

eerste resultaten ook terugzien in de

Pluimveehouders Chiel en Eveline

Gielen uit Biddinghuizen zijn niet bang

om iets nieuws uit te proberen. Bij de

introductie van SOLIQ waren ze dan

ook de eersten die instapten.

“ik was altijd al geïnteresseerd in vochtig

voeren”, vertelt Chiel. “als kippen niet

selectief pikken, en met vochtig voer

kunnen ze dat niet, krijgen ze veel meer

nutriënten binnen. Dat is beter voor de

gezondheid, en dus voor de productie.”

AAnPASSInGEn

Eind vorig jaar werd SOLiQ geïntrodu-

ceerd, net voor het einde van de ronde

bij Gielen. De pluimveehouders grepen

dat moment aan om het voersysteem

aan te passen, zodat ze de nieuwe

ronde begin dit jaar met SOLiQ konden

beginnen. “We hadden het geluk dat

we al een Bridolay voerspiraal hadden.

Die heb je ook wel echt nodig, met een

ketting gaat dit niet lukken. Er is een

pomp geïnstalleerd, een tank, het

bij behorende leidingwerk, de schakel-

kast en daarnaast, in ons geval, extra

< Chiel en Eveline Gielen.

“Halverwege de eerste ronde heb ik de investering al half terugverdiend.”

feed

Chiel en Eveline Gielen doen op

14 januari mee met de BOER&VOER

dagen van agrifirm Feed. Collega’s

kunnen dan terecht in Bidding-

huizen om het bedrijf en het SOLiQ

voersysteem met eigen ogen te

bekijken Daarnaast krijgen ze een

rondleiding op de productielocatie

van agrifirm Feed in Meppel.

Aanmelden kan via

www.agrifirm.com/

boerenvoerdagenlegpluimvee

SOLiQ in de praktijk zien?


Bedrijfsgegevens

mts. Gielen-Dielissen

44.500 vrije uitloophennen

45 hectare akkerbouw

Resultaten 60 weken:

Uitvalpercentage cumm.: 2,35%

Ei per ophok hen: 251,3

Voederconversie cumm.: 2,10

Legpercentage: 92,7%

2e soort eieren: 3,7%

ondernemers bij wie dit past”, vindt

Temmermans. “SOLiQ is een systeem

voor de innovatieve pluimveehouder,

die echt het maximale uit zijn bedrijf

en uit zijn koppel wil halen. Hij moet

het niet erg vinden om daar dan wat

meer mee bezig te zijn. Die investering

betaalt zich terug, maar het moet bij je

passen.”

De foto’s zijn genomen voordat de

ophokplicht naar aanleiding van de

vogelgriepuitbraak van kracht werd.

PIOnIEREn

SOLiQ is een samenwerking van

agrifirm Feed, Bonda en Roxell.

Het voersysteem van Gielen werd

geïnstalleerd door Roxell-dealer

Smitsagro. Gielen “We waren natuurlijk

het eerste bedrijf, na de testbedrijven,

dus het is voor iedereen nog nieuw.

We hebben dan ook veel contact gehad

met Smitsagro en met agrifirm, zeker

in het begin. Het was in het begin een

beetje pionieren, maar dat vind ik ook

wel mooi.“ “Chiel en Eveline zijn echt

< Chiel Gielen (l) en adviseur Legpluimvee Jaap Temmermans.

arend en Janneke Hoekstra uit nijega schakelden twee jaar

geleden om van eenden naar vleeskuikens. in deze twee jaar is er

veel kennis opgedaan en de resultaten zijn steeds verder verbeterd.

De afgelopen ronde waren de kuikens op 36 dagen 2277 gram,

met een VC van 1.16. Een fantastisch resultaat.

agrifirm Feed, sector Vleespluimvee, heeft een taartactie voor

bedrijven die topresultaten behalen. arend en Janneke kregen

hun welverdiende taart uitgereikt door agrifirm Feed adviseur

Vleespluimvee Rein Ybema.

Taart voor een uitstekend resultaat

WAT mAAkT BEmESTEn zO

GECOmPLICEERD?

“Mede door de constant veranderende

weten regelgeving wordt bemesting

steeds complexer. Het is soms een hele

kunst om tot de optimale bemesting

te komen. Daarbij moet niet alleen

gekeken worden naar de situatie op

het bedrijf maar ook naar de vele

verschillende soorten meststoffen,

de verschillende toepassingstechnieken

en het toepassingstijdstip.”

WAT IS DE VISIE VAn AGRIFIRm OP

BEmESTEn?

“Bemesting moet altijd gericht zijn op

het beste resultaat. Het luistert heel

nauw om de bemesting zo uit te

voeren dat het gewas het beste uit de

verf kan komen. Dat vergt niet alleen

kennis van de teelten maar ook kennis

van producten en innovaties. Om de

kennis van bemesting en bemestings-

producten binnen agrifirm op een

hoog niveau te houden doen wij ieder

jaar veel eigen onderzoek. in 2014 zijn

er 25 proeven uitgevoerd in een grote

diversiteit van gewassen en op ver-

schillende grondsoorten. Specialisten

van agrifirm worden regelmatig

bij geschoold zodat zij beschikken over

up to date kennis waarmee zij in staat

zijn maatwerk advies te leveren, gericht

op specifieke bedrijfssituaties.”

BEHALVE kEnnIS, IS nATuuRLIJk OOk EEn

GOED ASSORTImEnT mESTSTOFFEn

nODIG. HOE WORDT DAT SAmEnGESTELD?

“We bieden bewust een breed palet

aan producten en diensten, om telers

optimaal te kunnen bedienen. Denk

naast korrelmeststoffen bijvoorbeeld

ook aan vloeibare meststoffen,

bladmeststoffen, bodemverbeteraars

en organische mest. nieuwe producten

worden pas opgenomen als in

literatuuronderzoek of in eigen proeven

in het veld is bewezen dat ze iets

Goed bemesten is niet altijd eenvoudig. Het is een kunst om de verschillende soorten meststoffen

in de juiste combinatie, op het juiste tijdstip en op de juiste manier toe te passen. met de nieuwe

website www.meststoffen.nl helpt Agrifirm telers om meer rendement uit hun meststoffen te

halen. Ton Stoorvogel (Productmanagement meststoffen) vertelt over de visie van Agrifirm op

bemesten.

‘ De kunst van bemesten’

www.meststoffen.nl


plant

toe voegen. We kopen meststoffen

in bij een groot aantal producenten

en daarnaast maken wij onze eigen

productlijnen, zoals Top Mix, Grasmix

en Top Soil. Exclusief door agrifirm

ontwikkelde lijnen met extra

toe gevoegde waarde op het gebied

van kwaliteit, hogere opbrengst en

ge bruikersgemak. Producten waarmee

de teler meer uit zijn meststoffen kan

halen.”

HOE PAST DE WEBSITE mESTSTOFFEn.nL

BInnEn HET ASSORTImEnT VAn AGRIFIRm?

“Op de site staat ons volledige assorti-

ment, met technische gegevens van de

verschillende meststoffen en specifieke

bemestingsoplossingen per sector of

gewas. Daarnaast vindt u op deze site

het laatste nieuws over regelgeving,

aanbod van organische mest en wordt

er regelmatig aandacht besteed aan

resultaten uit onderzoek.”

Een optimale teelt start met een

goede vruchtbare bodem. De nieuwe

Top Soil calcium lijn van agrifirm Plant

is een op maat gemaakte bodem-

verbeteraar op basis van jonge

zeekalk. Een zeer snel werkende

kalksoort die makkelijk door de bodem

opgenomen wordt. Hierdoor is er

minder kans op uitspoeling van de

mineralen. Met Top Soil calcium blijft

de beschikbaarheid van nutriënten

in balans en stabiliseert de pH.

De bodemstructuur wordt hierdoor

onderhouden en de bewerkbaarheid

van de grond verbetert.

Haal meer uit uw bodem met Top Soil calcium

Hoogwaardige kuilfolie voor een optimale bescherming

Een goed ingekuild product vertegenwoordigt een grote waarde.

De besparing van een paar tientjes op een goedkopere folie weegt vaak niet op

tegen mogelijke beschadigingen en conserveringsverliezen. kies daarom voor

een hoogwaardige Excellent kuilfolie van Agrifirm.

Om de kwaliteit van het ingekuilde product te behouden, is het belangrijk

om de kuil luchtdicht af te dekken. Hiervoor kan onderfolie worden gebruikt.

Onderfolie is dun, soepel en trekt rondom het product, waardoor er minder

lucht in de kuil komt. Daaroverheen komt dan de kuilfolie.

SOORTEn FOLIE

in sommige gevallen is het bovendien raadzaam een kuilkleed of wand folie

te gebruiken. in het geval van een gronddek zorgt een kuilkleed over het folie

dat de grond niet van de kuil afglijdt. Ook voorkomt het beschadiging van de

kuilfolie. Bij een sleufsilo is het aan te raden om een wandfolie aan te brengen,

die de wanden van de sleufsilo beschermt tegen kuilzuren.

in december starten agrifirm Plant en agrifirm Feed de voorkoop van kuilfolie,

kuilkleden en zandslurven, tegen extra aantrekkelijke prijzen.

Wilt u bestellen of meer informatie? neem contact op met uw specialist of de

afdeling Verkooponder steuning 088 488 12 10.

Voorkoop


“De Veris bodemscan geeft een gede-

tailleerd beeld van een perceel. Het

meet het organische stof percentage,

de pH-waarde en de EC waarde van de

bodem”, vertelt Hetty Regeer, project-

leider R&D van agrifirm Plant. “Op

basis van de scan maakt agrifirm Plant

perceelkaarten die de variatie van deze

variabelen in beeld brengt. De teler kan

dan gericht bodemmonsters laten

nemen en plaatsspecifiek de aaltjes-

populatie laten bepalen.”

VOORSPELLInG

agrifirm Plant teamleider bloembollen

klei Hans Kuper vertelt: “Met behulp

van de gegevens die we verzamelen

met de Veris bodemscan willen we een

techniek ontwikkelen die bijdraagt aan

het voorkomen van aaltjesschade in de

bollenteelt. Onze ervaring is dat de

mate van aantasting door aaltjes per

grondsoort verschilt.” Binnen een

perceel zijn zelfs grote verschillen

in aaltjesschade te meten. Dit heeft

onder andere te maken met een

variatie in het organische stof gehalte

van de bodem, de pH-waarde en de

textuur van de bodem. “als we de

verzamelde waarden over elkaar leggen

en dat koppelen aan de verschillende

bodemvariabelen, kunnen we in de

toekomst mogelijk een voorspelling

doen voor aaltjesschade”, vertelt Kuper.

”Deze voorspelling kun je dan koppelen

aan een advies”, aldus Regeer. “Dat kan

een bestrijdingsadvies zijn, of een teelt-

advies. Er kan bijvoorbeeld worden

gekozen voor een lelieras dat minder

gevoelig is voor aaltjes. Ook kan een

plaatsspecifieke behandeling met kalk

helpen om de pH-waarde van de grond

te verhogen.”

EEn OBJECTIEF BEELD

Een van de percelen waar agrifirm

Plant proefvelden had liggen, was het

perceel van Gert Veninga uit Hijken

(Dr). De teler is enthousiast over deel-

name aan de proeven. “al jaren zoeken

we naar manieren om aaltjesschade te

voorspellen. Het ontbrak ons nog aan

een manier om de bodem objectief in

beeld te brengen. Dat kan nu met de

Veris bodemscan. Mijn percelen zijn

behoorlijk bont, binnen de percelen

variëren pH-waarde, organische stof

en EC. Voor ons is het dus erg belangrijk

om de samenstelling van de grond te

vergelijken met het aantal aaltjes in de

bodem. Op basis daarvan kunnen we

het risico op aaltjesschade inschatten.

Het bestrijden van aaltjes wordt steeds

lastiger nu we bijvoorbeeld een middel

als Monam bijna niet meer kunnen

gebruiken. Dat maakt deze proeven

nog belangrijker dan dat we bij

aanvang al dachten.”

Vragen of meer informatie?

Neem contact op met uw specialist.

Aaltjes bestrijden met Veris bodemscan

Lelies zijn zeer gevoelig voor wortellesieaaltjes (Pratylenchus penetrans). Vorig jaar is Agrifirm Plant gestart met uitgebreide

proeven om aaltjesschade in lelies te voorkomen. De Veris bodemscan blijkt een zeer nuttig wapen in de strijd tegen aaltjesschade.

Proefvelden aangelegd


< Gert Veninga (r) en Hans Kuper controleren de wortels van de bollen.

plant


De Bemestingsnavigator meet meer-

dere keren per groeiseizoen of een

gewas over voldoende stikstof, kali en

magnesium kan beschikken voor een

optimale groei, opbrengst en kwaliteit.

De navigator voor prei is toe aan zijn

eerste evaluatieronde, vertelt Ronald

Hendriksen, specialist vollegronds-

groente van agrifirm Plant.

GEBREkSzIEkTEnVELD

“De Bemestingsnavigator Prei is

ontstaan uit onderzoeken van ons

gebreksziektenveld in Rolde (2013),

PPO prei onderzoek uit verleden en de

kali trappen proef agrifirm Plant (2014).

Dit jaar zijn zo’n 10 bedrijven gestart

met de navigator. na het introductie-

jaar hebben we de Bemestingsnaviga-

tor iets bijgeschaafd. De Bemestings-

navigator voert nu twee keer een

bodemanalyse uit. Vijf weken na plant

kijken we naar de bodemvoorraad, tien

weken na plant naar de bodem én de

plant: het groeistadium van de plant

en de gewenste oogstdatum.

Een andere aanpassing is het inzichtelijk

maken van het stikstofgehalte van de

bodem met twee cijfers: een cijfer

stikstof-nitraat en een stikstof-

ammonium cijfer. Deze werden bij

elkaar opgeteld, wat een vertekend

beeld kan geven. Zo wordt de navigator

verder doorontwikkeld.”

ASPERGES

De ontwikkeling van de navigator voor

asperges is nog in de beginfase, vertelt

Rolf van Dijck, specialist akkerbouw/

Vollegrondsgroenten. “Op het gebreks-

ziektenproefveld in Rolde , bij PPO

Kooijenburg, voert agrifirm Plant in

samenwerking met veredelingsbedrijf

Limgroup uit Horst een tweejarig

onderzoek uit in de aspergeteelt.

Daarnaast worden percelen van negen

aspergetelers gemonitord. Door de

planten nauwgezet te volgen, gaan we

elementengebreken sneller herkennen

en onderscheiden. We kunnen tevens

onderzoeken welk element effect heeft

op de groei van de asperge. De opzet

Bodem in balans door BemestingsNavigator

In 2013 heeft Agrifirm Plant bemestingsonderzoek gedaan in winterprei. Dit

resulteerde dit jaar in de introductie van de Bemestingsnavigator Prei. Ook voor

asperges ontwikkelt Agrifirm Plant samen met Altic een Bemestingsnavigator.

van de proeven zal iets anders zijn dan

bij prei, omdat het bij asperges om

een meerjarige teelt gaat. De eerste

groeifase na het planten van de kronen

is bepalend voor de ontwikkeling van

het gewas. Er zijn nog niet vaak proeven

geweest in de asperges, dus we komen

nu al tot veel interessante waarnemingen.

Die geven ons inzicht in de elementen die

van invloed zijn op wortelontwikkeling.

We willen gerichter sturen op deze

elementen voor behoud van productie,

en waar mogelijk zelfs de productie te

verhogen.”

EVEnWICHT

Voor een optimale groei van het gewas,

zowel prei als asperges, is het vooral

van belang dat alle elementen in de

bodem in evenwicht zijn, vervolgt

Van Dijck: “Elementen kunnen elkaar

onderdrukken, of bevorderen juist

de opname van elkaar. Dat moet je

zorgvuldig afstemmen. De Bemestings-

navigator is hierbij een zeer nuttige

tool.”

< Ronald Hendriksen (r) en Rolf van Dijck.

Gerwin Peters heeft een loonbedrijf in

Odiliapeel. Vorig jaar is hij gestart met

plaatsspecifiek bekalken. Hij vertelt

waarom: “We zijn in het bedrijf al

behoorlijk intensief bezig met GPS. niet

alleen met het recht sturen, maar ook

met het aansturen van verschillende

zaaimachines. Het werken met bodem-

kaarten en plaatsspecifiek bemesten

past daarom precies bij ons bedrijf.”

BODEmkAARTEn

De bodemkaarten die Peters gebruikt,

zijn gemaakt met behulp van de Veris

bodemscan, een gezamenlijke

adviesdienst die is ontwikkeld

door agrometius en agrifirm Plant.

John albers, specialist loonwerk bij

agrifirm Plant, legt de werking van de

Veris bodemscan uit. “De bodemscan

meet onder andere het organische

stof gehalte en de pH-waarde van de

bodem. agrometius voert de bodem-

scan uit, in opdracht van de akker-

bouwer. De gegevens van de scan

verwerkt agrifirm Plant in digitale

kaarten, en wij gebruiken deze kaarten

om de teler te adviseren. De loonwerker

kan de taakkaarten gebruiken om

plaatsspecifiek te bekalken.”

BODEm OPTImALISEREn

Peters ziet veel voordelen in het

gebruik van de bodemkaarten en

de Veris bodemscan. “akkerbouwers

mogen steeds minder bemesten.

De bemesting die er wél op mag, moet

dan op het juiste moment komen en

vooral op de juiste plaats. Daarom is

het essentieel om je bodem goed in

kaart te hebben. Voorheen waren er

standaard adviezen voor het strooien

van kalk. Maar er zijn veel verschillen

binnen een perceel. Daar werd

helemaal geen rekening mee

gehouden.” albers vult hem aan:

“De pH waarde kan binnen een perceel

zelfs variëren van 6,8 tot 4,2. Dat is een

groot verschil. als je op een gedeelte

van het perceel waar de pH al 6 of

Plaatsspecifiek bekalken

‘Het is belangrijk om bodem in kaart te brengen’

De juiste bemesting op de juiste tijd en plek. Het wordt steeds

belangrijker voor akkerbouwers om hun bodem optimaal te

bemesten. Loonwerker Gerwin Peters weet dit als geen ander.

met behulp van bodemkaarten, gemaakt door de Veris bodem-

scan, voert Peters plaatsspecifieke bekalking uit.

plant


< Loonwerker Gerwin Peters< Loonwerker Gerwin Peters (r) en John Albers, specialist loonwerk bij Agrifirm Plant.

houden.” Peters: “Je gaat uiteindelijk

voor het beste resultaat voor al je

gewassen. niet alleen nu, maar ook

voor de komende jaren. Bekalken doe

je tenslotte voor vier jaar, dus je moet

goed in beeld hebben wat je de komende

vier jaar gaat telen. De pH-waarde in je

perceel zakt ook ieder jaar, dit is iets

waar je alert op moet zijn.”

OPBREnGSTEn

“Met een plaatsspecifieke bekalking

kun je op een efficiënte manier

omgaan met kalk. Je bespaart kalk op

plekken waar de bodem het niet nodig

heeft en je geeft de bodem meer kalk

op plekken waar de pH-waarde laag is.

Plaatsspecifiek bemesten lijkt duur,

maar de kosten vallen reuze mee.

Vooral als je ziet wat het je potentieel

kan opleveren”, aldus Peters. “Grond is

schaars en duur”, vult de agrifirm Plant

hoger is, kalk gaat strooien, is dit

eigenlijk zinloos. Maar als de pH 4,2 is,

breng je met een standaard bemesting

nog te weinig kalk naar de bodem.

Plaatsspecificieke bekalking is dus een

uitstekende methode om je bodem en

de gewasopbrengsten te optimaliseren.”

WAnnEER uITVOEREn?

De Veris bodemscan kan het beste

uitgevoerd worden in de periode na

de oogst, zodat indien nodig in de

wintermaanden of in de lente nog een

kalkbemesting kan worden uitgevoerd.

De taakplannen, die binnen 6 weken

na de scan gereed zijn, worden volledig

afgestemd op het bouwplan van de

akkerbouwer. albers: “De suikerbieten-

teelt heeft bijvoorbeeld een hogere

pH-behoefte dan een aardappelteelt.

als er suikerbieten in het bouwplan

zitten, moet je hier rekening mee

specialist hem aan. “als je bedenkt

dat een te lage pH-waarde kan

leiden tot een opbrengstverlies van

20 procent, dan is wat mij betreft een

kalkbemesting niet meer dan logisch.”

Precieze cijfers over wat dan precies

die opbrengsten zouden zijn, hebben

de adviseur en loonwerker nog niet.

Daarvoor is het te vroeg, leggen ze uit.

Peters: “Dit is het eerste jaar dat we

ermee gewerkt hebben, we kunnen

nu nog niet heel veel zeggen over de

resultaten. Het duurt wel zo’n twee

jaar voordat we uit eigen ervaring

resultaten kunnen zien.” albers: “De

pH-waarde van de bodem komt wel

sneller op peil. We weten uit proeven

dat de juiste pH-waarde dé basis is

voor een goede gewasgroei.”

mEERWAARDE

Toch twijfelt Peters er niet aan dat de

resultaten goed zullen zijn. Peters: “als

je hiermee start moet je er vertrouwen

in hebben dat het meerwaarde heeft

voor de toekomst. Het is een investe-

ring in de toekomst die niet meteen tot

uitbetaling komt. Dat duurt wel enkele

jaren. Maar het is volgens mij ook geen

optie om maar gewoon verder te gaan

op de voet waarop we het al jaren heb-

ben gedaan. Dat is niet meer van deze

tijd. De technieken zijn er nu om het

allemaal beter en professioneler te doen.

Daar wil ik gebruik van maken, ook om

in de toekomst een stukje meerwaarde

te blijven bieden aan mijn klanten.”

Meer informatie over de mogelijkheden

om uw bodem te optimaliseren en de

Veris bodemscan inzetten? Neem dan

contact op met uw specialist.

plant


schakel in succes is het relatiemagazine van agrifirm en verschijnt 6 keer per jaar. Redactie afdeling Communicatie agrifirm ([email protected]) Fotografie Marcel Bekken, ivo Hutten, Wim Roefs en agrifirm Concept en realisatie JEEn bureau voor communicatie Drukwerk Ten Brink, Meppel

ISSn 2211-5811

colofon

Samenspel Vincent van Gijtenbeek is sinds 2004 samen met zijn schoonvader eigenaar van Agrarisch Loonbedrijf m. konijn B.V. in

St. maartensvlotbrug. De ondernemer heeft zo’n 30 medewerkers in dienst. Het loonbedrijf werkt veel in de bloembollenverzorging en

teelt daarnaast, deels op contractbasis, bloembollen, eerste jaar plantuien, winterpeen en waspeen. Van Gijtenbeek heeft de afgelopen

jaren geïnvesteerd in machines die plaatsspecifiek bemesten,- strooien en - spuiten. Ook werkt hij sinds dit jaar met taakkaarten van de

Veris scan. De loonwerker wil zijn onderneming verder brengen, zijn resultaten én de resultaten van zijn klanten optimaliseren. Agrifirm

Plant teamleider bloembollen Ton Witte helpt hem daar bij. Witte komt nu zo’n drie jaar bij Van Gijtenbeek. Hij bezoekt het bedrijf één

keer in de twee weken. ze sparren over teeltverzorging, veranderingen op het gebied van mestwetgeving, het gbm-beleid en ze kijken

samen naar de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van precisielandbouw.

“ik bespreek de berekeningen altijd met agrifirm Exlan en arend, zodat hij overal

van op de hoogte is en zich met een gerust hart op zijn koeien kan richten.”

“ Het mestbeleid is complex en verandert continu. Wij zijn hier hele dagen mee bezig en kunnen er dus het maximale uithalen voor de veehouder.” Arnold Froklage adviseur mestregelgeving bij Agrifirm Exlan

Jan de Groot, adviseur Rundvee Agrifirm Feed

“Met Ton kan ik goed sparren. ik vind het mooi dat hij het resultaat

van de klant altijd voorop zet.”

Vincent van Gijtenbeek eigenaar Agrarisch Loonbedrijf M. Konijn B.V.

“Vincent investeert in nieuwe technieken en daarmee in de toekomst van zijn bedrijf.” Ton Witteteamleider bloembollen zand Agrifirm Plant

Schakel in Succes nr. 5 – december 2014

Documents

Transcript of Schakel in Succes nr. 5 – december 2014