1LOMOZ24 juni 2015

2

Samenvatting: pensioen bij reorganisatie of fusie in de zorg

De OR in de zorg heeft “pensioen”rechten:

• Vaak indirect: (pensioen)gevolgen van reorganisatie (art. 25 lid 1 WOR)

• Soms direct: wijziging pensioenregeling en -uitvoerder (art. 27 lid 1 WOR)

Waar kán het bijvoorbeeld misgaan:

• Voorwaardelijk pensioen valt geheel weg

• Partnerpensioen valt deels (50 %) weg

• Nieuwe pensioenregeling is minder waard

Trends:

• Voorzetting pensioenregeling PFZW is steeds minder vanzelfsprekend

• Rechten OR wijzigen per 01-01-2016 (wetsvoorstel in de maak)

• Algehele herziening pensioenstelsel op termijn…

De positie van Pensioen Perspectief (PP)

• Geen pensioenfonds, PPI of verzekeraar heeft

belangen in PP en vice versa

• Beloning is onafhankelijk van keuzes door klant

• PP werkt uitsluitend op declaratie basis

• PP treedt niet op als intermediair

• PP is de (pensioen)coach van OR-en Experience the commitment®

J. (Jaap) Harmsen CPC

3

4

1. Pensioenwetgeving

2. Pensioenuitvoerders

3. (pensioen)Rechten OR

4. Reorganisatie en pensioen

5. Vragen

5

1. PENSIOENWETGEVING

6

01-01-2000 Wet verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds 2000

01-01-2000 Verbod op uitstelfinanciering

04-11-2000 Staffelbesluit

01-01-2002 Gelijke behandeling naar burgerlijke staat

01-01-2002 Uitruil van NP in extra OP

01-07-2002 Pensioen en overname aanpassing art. 7:663 BW e.v.

07-11-2002 Gelijke behandeling arb.overeenkomst bepaalde tijd

28-04-2003 Herzien staffelbesluit

01-05-2004 Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd

01-06-2004 Einde overgangsregeling WFBP

24-03-2004 Verbod korting nabestaandenpensioen

01-01-2005 Sekse neutrale tarieven

01-01-2006 Invoering Wet VPL

01-01-2007 Pensioenwet

23-10-2007 Staffelbesluit nummer 3

01-01-2008 Einde 1e overgangsregeling Pensioenwet

01-01-2009 Einde 2e overgangsregeling Pensioenwet

21-12-2009 Stafelbesluit nummer 4

01-04-2012 AOW ingang op 65e verjaardag

12-02-2013 Herzien staffelbesluit nummer 4

01-01-2014 Verhoging pensioenleeftijd naar 67 jaar en verlaging pensioenopbouw

01-07-2014 Wet versterking bestuur pensioenfondsen

01-01-2015 Overstap van bruto naar netto beschikbare premies

01-01-2015 Wet verlaging maximumopbouw- en premiepercentages pensioen en maximering pensioengevend inkomen

01-01-2015 nieuw Financieel Toetsingskader (nFTK)

01-01-2016 Versnelde verhoging AOW

Invoering Algemeen Pensioenfonds (APF)

Aanpassing WOR

Wijziging recht op waardeoverdracht

? Herziening pensioenstelsel

Verhoging AOW leeftijd tót 2015

7

AOW leeftijd en pensioenleeftijd zijn niet meer gelijk !

Eerste Kamer 2 juni 2015: versnelde verhoging AOW leeftijd

8

9

2. PENSIOENUITVOERDERS

Opties

• Bedrijfstakpensioenfonds

• Ondernemingspensioenfonds

• Verzekeraar

• PPI

• APF?

10

Aantallen pensioenuitvoerders

- 56 %

11

(vrijwillig) Bedrijfstakpensioenfonds

• Verplichte aansluiting

• Vrijwillige aansluiting

Financiering

• Gelijkblijvende doorsnee premies

12

13

Voordelen doorsneepremie

• Risicodeling / solidariteit

• Eenvoud

Nadelen doorsneepremie

• Voorfinanciering

• Risico op vergrijzing

• Subsidiëring tussen generaties

NB

• Hoe/waar is de eigen bijdrage vastgelegd > percentage van de premie?

• Effect op eigen bijdrage als premiesysteem wijzigt?

14

3. (PENSIOEN)RECHTEN OR

15

Pensioen-

overeenkomstUitvoerings-

overeenkomst

Pensioenreglement

PENSIOENWET

werkgever

uitvoerderwerknemer

Startbrief

OR

Arbeids-

overeenkomst

16

6.

Direct

• Instemmingsrecht m.b.t. pensioenverzekering …

(art 27 lid 1 onderdeel a)

Indirect

• Adviesrecht m.b.t. (pensioengevolgen van een) “reorganisatie”…

(art. 25 lid 1)

“pensioenrechten” OR in de Wet op de ondernemingsraden

16

17

6. WOR

Instemmingsrecht m.b.t. pensioenverzekering …

(art 27 lid 1 onderdeel a)

Vraag

Is dat de pensioenovereenkomst en/of de uitvoeringsovereenkomst?

Antwoorden…

• Minister Donner: uitvoeringsovereenkomst

• Minister Kamp: beide

• Staatssecretaris Klijnsma: pensioenovereenkomst

Let op

• Instemmingsrecht niet duidelijk!

• Wetsvoorstel is in de maak …

Instemmingsrecht onduidelijk

17

18

Wijziging instemmingsrecht OR

Internetconsultatie door Klijnsma (17-02-2015)

Doel wijziging per 01-01-2016

Concept wetsvoorstel

• instemming m.b.t. pensioenovereenkomst

• Instemming m.b.t. uitvoeringsovereenkomst

• voor zover elementen daaruit het pensioen “raken”

• te bepalen door werkgever en OR

Reactie Pensioen Perspectief o.a.

• Maak duidelijk welke elementen wél instemmingsplichtig zijn

19

Uitvoerder OR instemmingsrecht ex artikel 27 WOR op voorgenomen besluit?

Bedrijfstakpensioenfonds verplicht Geen*

Bedrijfstakpensioenfonds vrijwillig** Instelling en intrekking

Ondernemingspensioenfonds Instelling en intrekking

Premiepensioeninstelling (PPI) Instelling, wijziging en intrekking***

Verzekeraar Instelling, wijziging en intrekking

Buitenlandse verzekeraar / pensioenfonds Instelling, wijziging en intrekking

* Gedispenseerde regeling => wél instemmingsrecht OR

** Vrijwillige aansluiting, vrijwillig onderdeel van de regeling

*** Wettekst niet 100% sluitend

Overzicht instemmingsrecht OR

20

6. Voorbeeld

Outsourcing > deel activiteiten wordt overgedragen > “overgang van onderneming”

Voorbeelden van pensioengevolgen

• Deelname PFZW stopt

• partnerpensioen valt voor 50 % weg (uitruil)

• Voorwaardelijk pensioen valt volledig weg

• geen pensioenopbouw > wat is de schade?

• Personeel in/naar andere vennootschap

• Vrijwillige aansluiting PFWZ (instemmingrecht OR)

• Eigen pensioenverzekering (idem)

• Ander bedrijfstakpensioenfonds toepasselijk?

• Verschillen PFZW en nieuwe pensioenregeling > compensatie?

NB

• Instemmingsrecht OR vervalt (deels) als pensioen in cao is geregeld (art. 27 lid 3)

• Werkgever moet (pensioen)gevolgen in kaart brengen (art. 25 lid 3)

Adviesrecht OR m.b.t. (pensioengevolgen van) een reorganisatie

20

21

4. REORGANISATIE EN PENSIOEN

22

Drie vormen van overdracht

Juridische fusie (nieuwe rechtspersoon)

Aandelen fusie (aandelen overdracht)

Bedrijfsfusie (activa passiva transactie, overgang onderneming)

NB

• Vaak toepasselijk bij outsourcing

• Trends in de zorg:

• Outsourcing

• Voortzetting PFZW steeds minder vanzelfsprekend

• PFZW > “disputen” …

Pensioen gaat onder “algemene titel” over

Arbeidsovereenkomst (pensioen) wijzigt niet

23

Overgang van onderneming

(EG richtlijn 98/50)

7:663 BW : geldt ook voor pensioen

7:664 BW : geeft uitzonderingen op de hoofdregel

24

Uitzonderingen op de hoofdregel

7:664 lid 1 a Toezegging verkrijger prevaleert

(goedkopere “eigen” pensioenregeling?)

7:664 lid 1 b Verkrijger valt onder een Bedrijfstakpensioenfonds

(schoonmaak, beveiliging)

7:664 lid 1 c Afwijkende afspraak bij CAO

7:664 lid 2 Werknemer valt na overname onder vorige Bedrijfstakpensioenfonds

25

Doel van de wet: behoud van pensioen …

1e Kamer, vergaderjaar 2001-2002, 27469 :

• doel is niét dat werknemer er qua pensioen nooit op achteruit gaat.

• doel is dat werknemer “pensioen” behoudt.

Aandachtspunten:

• vóór de overname moet regeling overnemer toepasselijk worden verklaard

• betrek in adviesrecht : “gelijkwaardige” regeling / eigen bijdrage /compensatie / etc.

26

Voorwaardelijk pensioen (Sociaal akkoord 2004)

Reglementair

•Aanspraak vervalt vaak bij outsourcing …

Juridisch

• Deze aanspraak ≠ pensioen

• aanspraak valt niet onder uitzondering 7:664 BW

• dus gaan over op koper ….

27

28

ZiekenhuisExterne partner

Werkgever

Nieuw

Outsourcing

Overgang 7:664 BW

NB:

• Werkgever nieuw kan geen bestaande pensioenregeling toepasselijk verklaren

• Dus PFZW regeling gaat mee over?

• Vrijwillige aansluiting PFZW? > voor bestaande én nieuwe medewerkers!

29

Pensioenregeling PFZW behouden > vrijwillige aansluiting

Vrijwillige aansluiting (art. 121 Pensioenwet)

Voorwaarden:

• Loonontwikkelingen gelijk + deelname aan sociale fondsen

• Groepsverhouding met werkgever die verplicht onder BPF valt

• Werkgever was voorheen wel verplicht tot deelname

NB

• Vrijwillige aansluiting was in de zorg “vanzelfsprekend”

• Anno 2015 niet meer (kostenbesparing)

• Deelname verplicht voor bestaande én nieuwe werknemers

30

Andere pensioenregeling > Waardeoverdracht?

Pensioen overdragen van PFZW naar nieuwe pensioenregeling?

Wettelijk recht (art. 71 Pensioenwet)

Voorwaarden o.a.:

• Wisseling van werkgever

• Individueel geval

Wettelijke optie

Collectieve waardeoverdracht (art. 83 Pensioenwet)

Voorwaarden o.a.:

• Overgang van onderneming

• Deelnemers hebben geen bezwaar

• Op verzoek van werkgever

• Fonds is bevoegd, niet verplicht

31

Kaders OR bij wijziging pensioenregeling

Juridisch

• Pensioenwet (art. 19):

• zwaarwichtig belang …?

• WOR (art. 27 lid 4): vervangende instemming door kantonrechter…

• zwaarwegende redenen …?

• WOR (art 26 lid 4)

• (on)redelijkheid

32

Kaders OR bij wijziging pensioenregeling

Beleidsmatig/juridisch

• zorgvuldige besluitvorming

• onderbouwde instemmingsaanvraag

• afstemming uitgangspunten bij berekening pensioeneffecten…

bijv. welke maatmensen en rendementen?

• controle berekeningen pensioeneffecten

• uitgangspunten: budgetneutraliteit? gelijkwaardigheid aanspraken? eigen bijdrage?

• verschillende groepen anders benaderen?

33

Voorbeeld

Waarde nieuwe pensioenregeling versus oude pensioenregeling

34

Voorbeeld

Waarde nieuwe pensioenregeling versus oude pensioenregeling

Nieuwe regeling: pluspunten opgenomen en eigen bijdrage verlaagd

35

6. VRAGEN?

Pensioen Perspectief

De Horsterkamp 12

Postbus 91

7250 AB Vorden

Tel: (0575) 55 30 50

www.pensioenperspectief.nl

Barbara Strozzilaan101

Postbus 7922

1008 AC Amsterdam

Tel: (020) 240 22 93

36