RVV2016_Statuut lokale mandataris
Transcript of RVV2016_Statuut lokale mandataris
Ronde van Vlaanderen 2016
Hoe werk ik als lokale mandataris?
Statuut: over het bos en de bomen
#VVSGronde
VVSG -VVSG -
Overzicht
1. Inleiding
2. Spelregels
3. Bezoldiging en vergoedingen
4. Cumulatie van inkomsten en mandaten
5. Sociaal statuut
6. Politiek verlof
7. Pensioen (en andere inkomsten)
8. Mandatenlijsten en vermogensaangiften
9. Eretitels
10.Ambtskledij
11.Tucht
12.Aansprakelijkheid en verzekering
2 -
VVSG -VVSG -3 -
VVSG -VVSG -4 -
VVSG -VVSG -5 -
VVSG -VVSG -
1. Inleiding
• Lange weg afgelegd…
• …naar goed statuut?
• Bijzaak of noodzaak?
• Vrijwilligers of professionals?
• Mandaat vs. privé/beroep
• Lokaal mandaat vs. andere mandaten
• Raadsleden vs. uitvoerende mandatarissen
• Bevolkingscijfer of … functieweging?
• Niet meer verkozen: wat nu?
• Gelijke behandeling!
6 -
VVSG -VVSG -7 -
VVSG -VVSG -
2. Spelregels
8 -
VVSG -VVSG -
Gemeente
• Gemeentedecreet• Art. 14, 17, 18
(gemeenteraadsleden)
• Art. 48, 61, 69-74bis (burgemeester/schepenen)
• BVR 19 januari 2007 (niet-financiële aspecten)
• BVR 5 juni 2009 (financiële aspecten)
• BVR 5 juni 2009 (tucht)
• Heel wat specifieke regelgeving, vaak vervat in andere (federale of Vlaamse) wetten, decreten, KB’s, besluiten, …,
OCMW
• OCMW-decreet• Art. 24, 27, 28 (OCMW-
raadsleden)
• Art. 55, 67-73/1 (OCMW-voorzitter/-ondervoorzitter)
• BVR 19 januari 2007 (niet-financiële aspecten)
• BVR 5 juni 2009 (financiële aspecten)
• BVR 5 juni 2009 (tucht)
• Heel wat specifieke regelgeving, vaak vervat in andere (federale of Vlaamse) wetten, decreten, KB’s, besluiten, …,
2. Spelregels
9 -
VVSG -VVSG -10 -
VVSG -VVSG -
3. Bezoldiging en vergoedingen
Raadsleden
• Wat presentiegeld? Hoe presentiegeld? Wanneer
presentiegeld? Hoeveel presentiegeld?
• Een appel en een ei?
• Wat kunnen we nog doen voor onze raadsleden en
fracties?
• De (gemeente- of OCMW-)raad bepaalt!
11 -
VVSG -VVSG -
Raadslid
• Presentiegeld (“aanwezig zijn”)
- raadszitting (verplicht)
- (ev.) andere (commissies e.d.)
- even veel O-R als GR
- geen automatische indexering!
• (ev.) Kostenvergoedingen
• Fractietoelagen
• Min. 45,95 – max. 201,02 euro
• Dubbel (?) voor voorzitter GR
• (ev.) Vertrouwenspersoon
Burgemeester, schepenen,
OCMW-voorzitter
• Wedde
• Vakantiegeld
• Eindejaarspremie
• (ev.) Kostenvergoedingen
• (Uittredingsvergoeding)
• Hangt af van bevolkingscijfer
• (ev.) Vertrouwenspersoon
• Géén andere vergoedingen!!!
3. Bezoldiging en vergoedingen
12 -
VVSG -VVSG -
3. Bezoldiging en vergoedingen
Toepassing: afstand van presentiegeld
• Mogelijk om stuk van presentiegeld door te storten of te
laten inhouden
• Voorafgaande schriftelijke toestemming, met aanduiding
begunstigde derde (bestuur zelf?)
• Niet volledige presentiegeld?
• Geen afbreuk aan gerechtelijke
uitspraken en vaste inhoudingen
• Attest van bestuur (einde boekjaar)
• Vgl. met vermindering presentiegeld
13 -
VVSG -VVSG -14 -
VVSG -VVSG -
3. Bezoldiging en vergoedingen
Fiscaliteit voor raadsleden (“baten”)
• Einde jaar: fiche 281.30 van bestuur (vak XVIII) – deel 2
aangifte (aanvragen)
• Géén speciaal forfait
• Wettelijk forfait: afhankelijk van hoogte presentiegeld
!!! Op totale inkomen toegepast (1 x) bij meerdere inkomens
• Werkelijke beroepskosten: indien nog niet terugbetaald door
bestuur + noodzakelijk voor uitoefening mandaat
??? Vraag RSVZ voor aansluiting: bewijs van politiek mandaat
15 -
VVSG -VVSG -
3. Bezoldiging en vergoedingen
16 -
VVSG -VVSG -
3. Bezoldiging en vergoedingen
Uitvoerende mandatarissen
• Grote gemeente? Kleine gemeente? Dubbel of half werk?
• Over burgemeesters, schepenen en OCMW-voorzitters
(die ook schepen zijn)…
• Géén twee vakantiegelden, soms wel dubbele
eindejaarspremie…
• Extra kosten: hoever kan men gaan? (raad bepaalt)
??? maaltijdcheques, hospitalisatieverzekering, eigen dienstvoertuig
• Geen aanvullende vergoedingen e.a. t.l.v. gemeente,
EVA’s, filialen, OCMW (v.v. voor OCMW-voorzitter)
• Afstand van wedde
17 -
VVSG -VVSG -
3. Bezoldiging en vergoedingen
Uitvoerende mandatarissen
• Wedde burgemeester o.b.v. parlementaire
basisvergoeding (%), o.b.v. bevolkingscijfer
• Wedde schepen/OCMW-voorzitter = 60 of 75 %
burgemeesterswedde
• Wedde OCMW-ondervoorzitter = 60 of 75 % wedde
OCMW-voorzitter
• Vervanger: direct bij schorsing/verhindering, anders na 30
opeenvolgende dagen vervanging (met TWK)
• Uittredingsvergoeding: zie verder
18 -
VVSG -VVSG -
3. Bezoldiging en vergoedingen
Fiscaliteit voor uitvoerende mandatarissen
• Einde jaar: fiche 281.10 van bestuur (vak IV)
• Speciaal forfait (cijfers: www.vvsg.be) – gn. kosten bewijzen
!!! Terugbetaalde kosten hier wel van aftrekken
• Wettelijk forfait (bedragen: website): afhankelijk van hoogte
wedde – doorgaans minder voordelig dan speciaal forfait
!!! Op totale inkomen toegepast (1 x) bij meerdere inkomens
• Werkelijke beroepskosten: indien nog niet terugbetaald door
bestuur + noodzakelijk voor uitoefening mandaat
!!! ≠ verkiezingsuitgaven
!!! = afdrachten aan partij (indien verplicht + werkelijke BK)
19 -
VVSG -VVSG -
3. Bezoldiging en vergoedingen
Andere structuren
• Autonome gemeentebedrijven (BVR 5 juni 2009)
• EVA’s in privaatrechtelijke vorm (BVR 5 juni 2009)
• Intergemeentelijke samenwerkingsverbanden (Decreet 6
juli 2001 + BVR 4 juni 2004)
• OCMW-verenigingen (art. 228 OCMW-decreet?)
20 -
VVSG -VVSG -
4. Cumulatie van inkomsten en mandaten
21 -
VVSG -VVSG -
Raadsleden
• Beroepsactiviteit? JA
• Werkloosheidsuitkering? JA…
(idem voor SWBT)
• ZIV-uitkering? JA, als…
• Moederschapsuitkering? NEE
• Onderbrekingsuitkering? JA
• Pensioen? JA, indien in loop
mandaat/grens indien voordien al
toegekend; beperking mogelijk
• Cumulatie mandaten? JA
• Weddevermindering of
compensatie
Burgemeester, schepenen,
OCMW-voorzitter
• Beroepsactiviteit? JA
• Werkloosheidsuitkering? NEE,
verminderd (idem voor SWBT)
• ZIV-uitkering? NEE, tenzij…
• Moederschapsuitkering? NEE
• Pensioen? JA, indien in loop
mandaat/grens indien voordien
al toegekend; beperking mogelijk
• Cumulatie mandaten? MJA, …
• Weddevermindering of
compensatie
4. Cumulatie van inkomsten en mandaten
22 -
Cumulatie
mogelijk?
VVSG -VVSG -
4. Cumulatie van inkomsten en mandaten
Toepassing: presentiegelden en werkloosheidsuitkering
• Aangifte, dan onbeperkte cumulatie
• Enkel presentiegelden GR/O-R
• Niet voor inkomsten die onrechtstreeks voortvloeien uit
mandaat van raadslid (AGB, politieraad, OCMW-
vereniging, IGS, …)
• Idem voor werkloosheid met bedrijfstoeslag (gedeelte
RVA)
23 -
VVSG -VVSG -
4. Cumulatie van inkomsten en mandaten
Toepassing: presentiegeld/wedde en pensioen
• Onbeperkte cumulatie indien pensioen tijdens mandaat
• Anders grenzen bijverdiensten: cf. website RVP
• Evoluties…
24 -
VVSG -VVSG -
4. Cumulatie van inkomsten en mandaten
25 -
VVSG -VVSG -
4. Cumulatie van inkomsten en mandaten
Compensatie inkomensverlies
• “De gemeente/het OCMW vult het presentiegeld/de wedde van (de mandatarissen), die wettelijke of reglementaire bezoldigingen, pensioenen, vergoedingen of toelagen genieten, aan met een bedrag ter compensatie van het inkomensverlies dat de betrokkene lijdt, op voorwaarde dat de mandataris daar zelf om verzoekt. De gemeente/OCMW-secretaris stelt vast of aan de vereiste voorwaarden is voldaan.”
• Grens:
- raadslid/schepen/OCMW-voorzitter : jaarwedde schepen in gemeente met 50.000 inwoners (ca. 50.000 euro bruto)
- burgemeester: wedde burgemeester in gemeente met 50.000 inwoners (ca. 85.000 euro bruto)
26 -
VVSG -VVSG -
4. Cumulatie van inkomsten en mandaten
Compensatie inkomensverlies: val of uitweg?
• Enkel bedoeld voor onvrijwillig inkomensverlies
• Geen tussenkomst gemeente/OCMW-raad meer bij
toekenning
• Raad legt wel procedure vast voor uitvoerende mandataris
(raadsleden: BVR 5 juni 2009)
• Beter cumulatiebeperkingen versoepelen?
• Publieke opinie?
• De magische grens van 50.000 inwoners…
• Fiscaal: “baten” (raadsleden) of “bezoldiging” (uitv. mand.)
27 -
VVSG -VVSG -
4. Cumulatie van mandaten
Cumulatie van mandaten/vergoedingen
• Parlementsleden: slechts één ander bezoldigd uitvoerend mandaat…
• …maar ook weer niet zó strikt
• Maximaal anderhalve maal parlementaire vergoeding (179.922,27 euro)
(2015) – geldt voor elke cumulatie tussen uitvoerend mandaat en
andere mandaten
• Aanmoedigen of afschaffen?
• Lokale wedde verminderen? Andere inkomsten? Berekening?
Kennisgeving? Of beter niet aan beginnen? (cf. art. 70, §4 GD/art. 68, §4 O-D)
• Bv. presentiegelden provincie/gemeente/OCMW-raad, EVA’s, IGS,
SHM, OCMW-verenigingen, …
• Uiteraard geen compensatie mogelijk!
28 -
VVSG -VVSG -
5. Sociaal statuut
29 -
VVSG -VVSG -
Raadsleden
• Niet echt
• Wel vervanging bij
- bevallings-/ouderschapsverlof
- ziekte
- studie
- verblijf in het buitenland
- palliatief verlof
- bijstand/verzorging zwaar ziek
familie- of gezinslid
• Geen RSZ-bijdragen!
• Wimpel RSVZ af!!!
Burgemeester, schepenen,
OCMW-voorzitter
• (ev.) Aanvullend sociaal statuut
• Vervanging
- zie hiernaast
- tijdelijke afwezigheid
- gevolgen voor wedde
• Pensioen (zie verder)
5. Sociaal statuut
30 -
VVSG -VVSG -
5. Sociaal statuut
Aanvullend sociaal statuut (“niet-beschermde mandataris”)
• Geen andere of beperkte beroepsactiviteit geen sociale
bescherming – attest ziekenfonds
• 12,92 % werkgeversbijdragen en 5,57 %
werknemersbijdragen voor RSZPPO
• // socialezekerheidsstelsel werknemers
• Probleem 1: discriminatie t.o.v. collega’s
• Probleem 2: alles of niets
• Probleem 3: ≠ raadsleden (!verlies vervangingsinkomen)
• Einde mandaat? Werkloosheidsvergoeding, voorlopig geen
uittredingsvergoeding
• Willen we eigenlijk wel voltijdse mandatarissen?31 -
VVSG -VVSG -
5. Sociaal statuut
32 -
VVSG -VVSG -
5. Sociaal statuut
Uittredingsvergoeding
• Extra “vangnet”
• Pas vanaf 2019!!!
• Moet nog geconcretiseerd worden
• Nu al enkele principes:
• Eén maand per gepresteerd jaar
• Max. 12 maanden
• Geen ander (uitvoerend) mandaat
• Vervalt indien beroepsinkomen – wel ev. bijpassing verschil
33 -
VVSG -VVSG -34 -
VVSG -VVSG -
6. Politiek verlof
35 -
VVSG -VVSG -
6. Politiek verlof
• Is een recht! Werkgever kan dus niet weigeren. Maar…
• Speciale bescherming bij kennisgeving binnen 6 maanden
vóór verkiezing – tot 6 maanden na mandaat (privé)
• Rijk wordt u er niet van, integendeel
• Verschilt sterk van sector tot sector
• Kan voordelig zijn om job tijdelijk stop te zetten: vangnet,
maar wat na lange afwezigheid?
36 -
VVSG -VVSG -
Privésector
• Raadsleden: halve dag (<
10.000 inwoners) of hele dag (!) (≥ 10.000 inwoners) – “betaald”
MAAR: terugvordering door
WG, gemeente/OCMW vordert
terug tot max. helft
presentiegelden
• U.M.: max. 2 dagen/week of
voltijdse schorsing AO – niet
betaald + slechts 1 legislatuur
Overheid (‘80 %’-regel)
• Raadsleden: twee
dagen/maand dienstvrijstelling
– betaald
+ 2 of 4 dagen per maand
facultatief P.V. – niet betaald
• Schepenen/OCMW-voorzitter:
4 dagen/maand tot halftijds
facultatief P.V.
+ 2 dagen/maand tot voltijds P.V.
van ambtswege – niet betaald
• Burgemeester: een vierde tot
halftijds facultatief P.V.
+ 3 dagen/maand tot voltijds P.V.
van ambtswege – niet betaald
6. Politiek verlof
37 -
Steeds uitbreiding naar
halftijds/voltijds mogelijk
VVSG -VVSG -38 -
VVSG -VVSG -
7. Pensioen
• Enkel voor uitvoerende mandatarissen!
• Verplichte inhouding van 7,5 % op brutowedde
• Vanaf 60, 62, 65 of …?
• Men mag geen uitvoerend mandaat meer hebben
• Geen einde door afzetting
• Pensioen “afgetopt” na ca. 20/36 jaar mandaat
• Perequaties (basispensioenbedrag x (nieuwe
basiswedde/aanvankelijke basiswedde), indexeringen (nu: 160,84
%), maximumgrenzen (nu: 75.406,20 euro bruto/jaar) en
cumulaties…
39 -
VVSG -VVSG -
7. Pensioen
Toepassing: hervorming pensioenleeftijd (1)
• Regel: 65 jaar (voordien 60 indien 12 of 60 maanden mandaat)
• Uitzondering: 62 jaar indien 40 loopbaanjaren of …
• Overgangsregeling:
• Bijkomende uitzonderingen (bv. voor wie aan
leeftijdsvoorwaarde in gegeven jaar voldoet, maar pas volgend
jaar pensioen kan aanvragen)40 -
1 of 5 jaar mandaat
VVSG -VVSG -
7. Pensioen
Toepassing: hervorming pensioenleeftijd (2)
• Vaststelling loopbaanjaren: ook andere stelsels meetellen
(wel niet meer dan 12m. per kalenderjaar)
• Probleem: hoe (correcte) gegevens verzamelen?
• Minimumaantal maanden mandaat blijft (12 vanaf ‘89, 60
voordien)
• Diensten als mandataris: geen verhogingscoëfficiënt +
meegerekend indien verplichte pensioeninhoudingen + 4
maanden voldoende voor stelsel private sector
41 -
VVSG -VVSG -
7. Pensioen
Toepassing: berekening mandatarispensioen
• Oude formule t/m 2011 en voor wie 55 was op 1-1-2012
(20 x 3,75/100 = 75 % = “maximum”)
• Nieuwe formule vanaf 1-1-2012 voor < 55 jaar
(36 x 3,75/180 = 75 %)
• a = basisjaarwedde (ngi) op einde mandaat o.b.v.
bevolkingscijfer op dat moment (ev. klassenverheffing)
• t = aantal volledige maanden mandaat (geen maandfracties,
ev. wel samentellen)
• Verminderde wedde: omgerekend naar lager # maanden
• Perequatie: voor mandaten vóór 2001 o.b.v. loonevolutie
(fed.) graad administratief assistent (nt. aangepast sinds 1-6-2002);
na 2001: bij aanpassing basisbedrag mandatariswedde42 -
a x t/12 x 3,75 %
(a x t x 3,75)/(12 x 180)
VVSG -VVSG -
7. Pensioen en andere inkomsten
Toepassing: cumulatiebeperkingen
• Zie hoger voor cumulatie met beroepsactiviteit
• Ander rustpensioen: sowieso maximumbedrag
• Rustpensioen werknemers/zelfstandigen: eenheid van
loopbaan (mandatarisjaren x 2,25, aftopping op 45 (nu
14.040 VTDE, max. 15 jaren minder Pensioenpunt) –
wordt afgeschaft?
• Rustpensioen overheid: maximumbedrag
• Brugpensioen: niet met aanvullende vergoeding,
werkloosheidsuitkering (RVA) beperkt
• Overlevingspensioen: beperking
• Onderbrekingsuitkering: NEE
• Arbeidsongeschiktheidsuitkering: beperking43 -
VVSG -VVSG -
7. Pensioen en andere inkomsten
Overlevingspensioen
• Voorwaarden mbt huwelijk en minimumduur, recent ook
leeftijdsvoorwaarde
• 60 % van normaal rustpensioen, ev. verhoogd o.b.v.
kinderen ten laste, verminderd bij leeftijdsverschil
Wezenpensioen
• Voorwaarden: 18 jaar, minimumduur
• 60 % van OP, vermeerderd per kind
Verjaringstermijnen
• In principe 5 jaar44 -
VVSG -VVSG -
8. Mandatenlijsten en vermogensaangiften
45 -
VVSG -VVSG -46 -
VVSG -VVSG -
8. Mandatenlijsten en vermogensaangiften
Mandatenlijst
• In principe enkel voor wie uitvoerend mandaat heeft…
• …maar ook andere “toegangswegen”
• Jaarlijks tussen 1-1 en 31-3 schriftelijke aangifte van
mandaten voorgaand jaar
• Alle mandaten, functies, beroepen “met enige macht of
invloed”, incl. begin- en einddatum
• Aangeven “bezoldigd” of “niet bezoldigd” (niét bezoldiging
zelf!)
• Jaarlijkse publicatie in Belgisch Staatsblad
47 -
VVSG -VVSG -
8. Mandatenlijsten en vermogensaangiften
Vermogensaangifte
• Niét meer binnen de maand na aanvaarding of
neerlegging mandaat, maar tussen 1-1 en 31-3 van
volgende jaar (tenzij ongewijzigd)
• Stand vermogen op 31-12 voorgaande jaar
• Mandaat voor 6 jaar ook vóór 1-4 van zesde jaar, etc.
• Alle schuldvorderingen, OG + waardevolle RG
• Gesloten omslag: enkel geopend bij strafrechtelijk
onderzoek
Meer info: institutionele informatieverstrekkers + Rekenhof
(www.rekenhof.be)
kennisgeving aan eigen bestuur? Mandatendatabank?
48 -
VVSG -VVSG -49 -
VVSG -VVSG -
9. Eretitels
50 -
VVSG -VVSG -
Raadsleden
• Leg zelf regels vast!
• Vroeger: 18 jaar en
onberispelijk gedrag
• Nu: kan zelfs al vanaf één jaar
• Moet toch zekere inhoud
hebben
• Voorzitter gemeenteraad: kan
aparte regeling krijgen
Uitvoerende mandatarissen
• BVR 19 januari 2007, Titel X
• Enkel nog voor burgemeesters!
(anderen: // raadsleden)
• In principe zes jaar (of legislatuur)
• Aanvraag door betrokkene, raad
of rechtsopvolgers overleden
mandataris
• Bij provinciale afdeling ABB
• Verklaring op eer
• Niet wanneer men nog uitvoerend
mandaat heeft of personeelslid
van bestuur is
• Toekenning door VR, kan eretitel
intrekken
9. Eretitels
51 -
Onberispelijk gedrag?
VVSG -VVSG -
10. Ambtskledij
52 -
VVSG -VVSG -53 -
VVSG -VVSG -
11. Tucht
• Enkel uitvoerende mandatarissen (niet meer GR-voorzitter)
• Schorsing of afzetting door VR
• Bij “kennelijk wangedrag of grove nalatigheid” (resp. buiten
en binnen mandaat; RvSt: wel tijdens mandaat)
• VR kan gouverneur belasten met tuchtonderzoek
• Tuchtverslag en ev. voorstel straf
• Oproeping betrokkene, horen getuigen, hoorzitting, …
• Termijn van schorsing vrij te bepalen
• Bij afzetting: ten vroegste na 2 jaar terug in één van
genoemde functies
• Procedure: zie BVR 5 juni 2009 (het andere!)
54 -
VVSG -VVSG -
12. Aansprakelijkheid en verzekering
55 -
VVSG -VVSG -
Raadsleden
• Grotendeels nieuw sinds 2009
• Dekking B.A., incl. rechtsbijstand
(BVR 19 januari 2007)
• Ongevallenverzekering
• Gem./OCMW B.A. voor betaling
geldboeten bij misdrijf raadslid
Burgemeester, schepenen,
OCMW-voorzitter
• Dekking B.A., incl. rechtsbijstand
(BVR 19 januari 2007)
• Ongevallenverzekering
• Gemeente of andere overheid
B.A. voor betaling geldboeten bij
misdrijf U.M.
• Gem./OCMW of andere overheid
B.A. voor aangerichte schade
12. Aansprakelijkheid en verzekering
56 -
• Regresvordering
• Normale uitoefening mandaat
• Geen herhaling, persoonlijke inbreuk verkeersreglementering,
bedrog, zware schuld of vaak voorkomende lichte schuld
VVSG -VVSG -57 -
VVSG -VVSG -
Ten uitgeleide
• Informeer u: bij uw werkgever, bij de personeelsdienst van
uw bestuur, bij RVA/RSZ/mutualiteit/…
• Benut al uw mogelijkheden
• Dring aan op goede kostenvergoeding in de raad
• Vraag tijdig een prognose van uw inkomsten/pensioen
• Meer informatie: pocket “Het statuut van de lokale
mandataris”
• Nóg meer informatie:
David Vanholsbeeck
Tel. 02/211.55.45
58 -