Rugpijn Leuven

download Rugpijn Leuven

of 16

Transcript of Rugpijn Leuven

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    1/16

    Rugpijn teRUG in de

    aandacht

    Peter Van Wambeke

    Leuvens Algologisch Centrum

    Fysische Geneeskunde en revalidatie

    1.Inleiding

    rugpijn is een sociaal-economisch probleem

    Life-time prevalentie van 70%

    5% heeft jaarlijks rugpijn

    Piek prevalentie tussen 35 en 55 jaar

    Mannen = vrouwen Meestal self-limiting (na 2w 50% hersteld, 10% chronisch)

    85% aspecifiek, ouderen en kinderen 50%

    belangrijkste oorzaak van arbeidsverzuim onder de

    leeftijd van 45 jaar

    kostprijs: miljoenen euro per jaar

    Belgi: >8000 rugoperaties per jaar (M/V: 2/1)

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    2/16

    Rugpijn historisch(naar Wadell)

    rugklachten niet frekwenter en ernstiger dan

    vroeger

    wel verandering in de manier van omgaan

    foute cognities uit vorige eeuw aan de basis:

    -rugpijn is gevolg van letsel

    -oorzaak is een pathologisch proces

    -pijnlijke rug is kwetsbaar, dus rusten

    2.Indeling rugpijn

    inflammatoir

    discoduraalconflict

    discoradiculairconflict

    voorste compartiment

    spinaalkanaal

    stenose

    lateralerecessusstenose

    middenste compartiment

    facetsyndroom

    musculo-ligementairsyndroom

    achterste compartiment

    mechanisch andere specifieke oorzaak

    spinaal niet spinaal

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    3/16

    A.Inflammatoir

    Spondylartropathie

    Chronische LRP > 3 maand en leeftijd bij

    onset < 45 jaar

    Tenminste 2 van de volgende criteria:- ochtendstijfheid > 30 min.

    - pijn s nachts/ vroege ochtend, wakker worden

    - verbetering met bewegen (oef) niet met rust

    - afwisselende bilpijn

    B.Mechanisch

    voorste compartiment

    middenste compartiment

    achterste compartiment

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    4/16

    Discoduraal conflict

    lage rugpijn centraal, soms extrasegmenteel

    zitten, anteflexie, tillen, valsalva

    liggen, stappen

    CAVE cauda equina

    antalgisch gedrag

    beperkte en pijnlijke anteflexie

    durale tekens

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    5/16

    Discoradiculair conflict

    lage rugpijn centraal, segmentele irradiatie

    zitten, anteflexie, tillen, stappen, valsalva

    liggen

    nachtelijke pijn (zenuwwortelinflammatie)

    antalgisch gedrag

    beperkte en pijnlijke flexie

    durale en radiculaire tekens

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    6/16

    Spinaal kanaal stenose

    vage lumboischialgie

    neurogene claudicatioklachten

    rigiede houding

    beperkte en pijnlijke extensie

    meestel afwezigheid van durale of radiculaire

    tekens

    Laterale recessus stenose

    unilaterale ischialgie

    stappen, staan, extensie

    flexie

    rigiede houding

    pijnlijke extensie

    vaak afwezigheid van durale of radiculaire

    tekens

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    7/16

    Facetsyndroom

    lage rugpijn, soms irradiatie gluteaal

    hyperextensie lateroflexie, buiklig

    beperkte en pijnlijke extensie, lateroflexie

    facettaire drukpijn

    normaal neurologisch onderzoek

    Musculoligamentair syndroom

    verlies aan steunfunctie door slechte

    spierstatus en/of hyperlaxiteit

    frekwente oorzaak van aspecifieke rugpijn

    diffuse (lage) rugpijn

    statische belasting

    bewegen

    geen specifieke klinische tekens

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    8/16

    Chronische lage rugpijn

    vaak combinatie van pijnsyndromen

    bijna steeds een myofasciale component

    CAVE failed back surgery

    waarom chronificatie?

    -deconditionering

    -manier van omgaan met

    5%

    15%

    6%

    8%

    9%

    8%

    14%

    24%

    18%

    Localisatie chronische pijn (20%)

    Breivik 2006

    16%

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    9/16

    3.Diagnose

    anamnese

    klinisch onderzoek

    red flags

    yellow flags

    technische onderzoeken ter bevestiging of

    uitsluiting

    Red Flags

    Tumor:- voorgeschiedenis van tumor

    - gewichtsverlies >10 kg (6m)

    - leeftijd: 50

    - therapieresistent

    - pijn >4-6 weken

    - nachtelijke pijn, rustpijn(- hooglumbaal)

    Infectie:- nachtelijke pijn

    - koorts > 38

    - IV druggebruik

    - recente bacterile infectie

    - gestoorde immuniteit:

    systemische corticosorgaan transplant

    diabetus mellitus

    HIV

    rustpijn

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    10/16

    Red Flags

    Cauda Equina:-urinaire incontinentie/retentie

    -zadelanesthesie

    -fecale incont. of sfincterst.

    -bilaterale zwakte/doofheid ol

    -prog. neurologisch deficiet

    Significante hernia:-majeure spierzwakte (3 of 50 jaar

    - > 70 jaar

    - osteoporose

    - recent significant trauma:

    motorongevalval van grote hoogte

    Acuut abd. aneurysma:- abd. pulserend gezwel

    - hevige pijn rug en abdomen

    - rustpijn, nachtelijke pijn

    - algemeen onwel, shock

    - > 60 jaar

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    11/16

    Yellow flags

    psychosociale risicofactoren wijzend op een

    verhoogde kans op chroniciteit:

    vrees voor pijn en letsels

    overtuiging dat pijn een teken is van ernstige

    schade

    verwachting dat passieve behandelingen meer

    soelaas bieden dan actieve participatie

    Yellow flags

    attitudes: rust is best, bewegen is schadelijk

    behavior: inactiviteit, slechte slaap, medic.

    compensation issues: procedure, werkverlet

    diagnosis-treatment: verwarring, passief

    emotions: angst, depressie, somatisatie

    family: overprotectie, neg. bekrachtiging

    work: sector, neg. ervaringen

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    12/16

    Technische onderzoeken

    bloedonderzoek

    radiografie

    CT-scan

    KST

    EMG

    botscintigrafie

    4. Behandeling

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    13/16

    step by step approach

    Start met grondige anamnese en K.O.

    Let op de leeftijd: LRP bij adolescenten en ouderen

    heeft meer specifieke en leeftijds-specifieke oorzaken

    Sluit rode vlaggen uit: tumor, infectie, fractuur

    Hou rekening met gele vlaggen

    Is er een radiculopathie of andere neurologische

    stoornis?

    - discoradiculair conflict

    - spinaal stenose

    - laterale stenose

    Indien niet: aspecifieke LRP:

    - discoduraal conflict

    - facet syndroom

    -posturaal syndroom

    Aspecifieke LRP: geen routine beeldvorming

    Diagnostische oppunstelling is aangewezen bij

    belangrijke neurologische stoornissen of vermoeden

    ernstige onderliggende pathologie (rode vlaggen)

    In geval van radiculopathie of spinaal stenose is

    beeldvorming noodzakelijk als indicatie tot infiltratie of

    heelkunde

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    14/16

    Focus op informatie en educatie

    Adviseer actief te blijven

    Leer zelfwerkzaamheid

    Overweeg medicatie

    Eerste lijn: paracetamol en NSAIDs

    Medicatie bij chronische LRP:

    - in functie van pijntype- nociceptief, neuropathisch of gemengd

    Additionele behandeling:

    - spinale manipulatie

    - oefentherapie

    - interdisciplinaire revalidatie

    - cognitieve therapie

    - relaxatie

    Vergeet nooit de functionaliteit van je patient!!!

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    15/16

    5.Oefentherapie (doel: spinal protection)

    belasting belastbaarheid

    ergonomie spierfunctie

    Bio-psycho-sociaal (ICF-model)

  • 7/22/2019 Rugpijn Leuven

    16/16

    Kinetic Control

    ArticularTranslation

    MyofascialRegional

    Give

    Control neutralLocal stabilisators

    Control FROM

    Global stabilisators

    Restriction stretching

    Control dysfunction

    mobilisation