Rugpijn Leuven
-
Upload
michel-bakker -
Category
Documents
-
view
249 -
download
1
Transcript of Rugpijn Leuven
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
1/16
Rugpijn teRUG in de
aandacht
Peter Van Wambeke
Leuvens Algologisch Centrum
Fysische Geneeskunde en revalidatie
1.Inleiding
rugpijn is een sociaal-economisch probleem
Life-time prevalentie van 70%
5% heeft jaarlijks rugpijn
Piek prevalentie tussen 35 en 55 jaar
Mannen = vrouwen Meestal self-limiting (na 2w 50% hersteld, 10% chronisch)
85% aspecifiek, ouderen en kinderen 50%
belangrijkste oorzaak van arbeidsverzuim onder de
leeftijd van 45 jaar
kostprijs: miljoenen euro per jaar
Belgi: >8000 rugoperaties per jaar (M/V: 2/1)
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
2/16
Rugpijn historisch(naar Wadell)
rugklachten niet frekwenter en ernstiger dan
vroeger
wel verandering in de manier van omgaan
foute cognities uit vorige eeuw aan de basis:
-rugpijn is gevolg van letsel
-oorzaak is een pathologisch proces
-pijnlijke rug is kwetsbaar, dus rusten
2.Indeling rugpijn
inflammatoir
discoduraalconflict
discoradiculairconflict
voorste compartiment
spinaalkanaal
stenose
lateralerecessusstenose
middenste compartiment
facetsyndroom
musculo-ligementairsyndroom
achterste compartiment
mechanisch andere specifieke oorzaak
spinaal niet spinaal
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
3/16
A.Inflammatoir
Spondylartropathie
Chronische LRP > 3 maand en leeftijd bij
onset < 45 jaar
Tenminste 2 van de volgende criteria:- ochtendstijfheid > 30 min.
- pijn s nachts/ vroege ochtend, wakker worden
- verbetering met bewegen (oef) niet met rust
- afwisselende bilpijn
B.Mechanisch
voorste compartiment
middenste compartiment
achterste compartiment
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
4/16
Discoduraal conflict
lage rugpijn centraal, soms extrasegmenteel
zitten, anteflexie, tillen, valsalva
liggen, stappen
CAVE cauda equina
antalgisch gedrag
beperkte en pijnlijke anteflexie
durale tekens
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
5/16
Discoradiculair conflict
lage rugpijn centraal, segmentele irradiatie
zitten, anteflexie, tillen, stappen, valsalva
liggen
nachtelijke pijn (zenuwwortelinflammatie)
antalgisch gedrag
beperkte en pijnlijke flexie
durale en radiculaire tekens
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
6/16
Spinaal kanaal stenose
vage lumboischialgie
neurogene claudicatioklachten
rigiede houding
beperkte en pijnlijke extensie
meestel afwezigheid van durale of radiculaire
tekens
Laterale recessus stenose
unilaterale ischialgie
stappen, staan, extensie
flexie
rigiede houding
pijnlijke extensie
vaak afwezigheid van durale of radiculaire
tekens
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
7/16
Facetsyndroom
lage rugpijn, soms irradiatie gluteaal
hyperextensie lateroflexie, buiklig
beperkte en pijnlijke extensie, lateroflexie
facettaire drukpijn
normaal neurologisch onderzoek
Musculoligamentair syndroom
verlies aan steunfunctie door slechte
spierstatus en/of hyperlaxiteit
frekwente oorzaak van aspecifieke rugpijn
diffuse (lage) rugpijn
statische belasting
bewegen
geen specifieke klinische tekens
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
8/16
Chronische lage rugpijn
vaak combinatie van pijnsyndromen
bijna steeds een myofasciale component
CAVE failed back surgery
waarom chronificatie?
-deconditionering
-manier van omgaan met
5%
15%
6%
8%
9%
8%
14%
24%
18%
Localisatie chronische pijn (20%)
Breivik 2006
16%
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
9/16
3.Diagnose
anamnese
klinisch onderzoek
red flags
yellow flags
technische onderzoeken ter bevestiging of
uitsluiting
Red Flags
Tumor:- voorgeschiedenis van tumor
- gewichtsverlies >10 kg (6m)
- leeftijd: 50
- therapieresistent
- pijn >4-6 weken
- nachtelijke pijn, rustpijn(- hooglumbaal)
Infectie:- nachtelijke pijn
- koorts > 38
- IV druggebruik
- recente bacterile infectie
- gestoorde immuniteit:
systemische corticosorgaan transplant
diabetus mellitus
HIV
rustpijn
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
10/16
Red Flags
Cauda Equina:-urinaire incontinentie/retentie
-zadelanesthesie
-fecale incont. of sfincterst.
-bilaterale zwakte/doofheid ol
-prog. neurologisch deficiet
Significante hernia:-majeure spierzwakte (3 of 50 jaar
- > 70 jaar
- osteoporose
- recent significant trauma:
motorongevalval van grote hoogte
Acuut abd. aneurysma:- abd. pulserend gezwel
- hevige pijn rug en abdomen
- rustpijn, nachtelijke pijn
- algemeen onwel, shock
- > 60 jaar
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
11/16
Yellow flags
psychosociale risicofactoren wijzend op een
verhoogde kans op chroniciteit:
vrees voor pijn en letsels
overtuiging dat pijn een teken is van ernstige
schade
verwachting dat passieve behandelingen meer
soelaas bieden dan actieve participatie
Yellow flags
attitudes: rust is best, bewegen is schadelijk
behavior: inactiviteit, slechte slaap, medic.
compensation issues: procedure, werkverlet
diagnosis-treatment: verwarring, passief
emotions: angst, depressie, somatisatie
family: overprotectie, neg. bekrachtiging
work: sector, neg. ervaringen
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
12/16
Technische onderzoeken
bloedonderzoek
radiografie
CT-scan
KST
EMG
botscintigrafie
4. Behandeling
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
13/16
step by step approach
Start met grondige anamnese en K.O.
Let op de leeftijd: LRP bij adolescenten en ouderen
heeft meer specifieke en leeftijds-specifieke oorzaken
Sluit rode vlaggen uit: tumor, infectie, fractuur
Hou rekening met gele vlaggen
Is er een radiculopathie of andere neurologische
stoornis?
- discoradiculair conflict
- spinaal stenose
- laterale stenose
Indien niet: aspecifieke LRP:
- discoduraal conflict
- facet syndroom
-posturaal syndroom
Aspecifieke LRP: geen routine beeldvorming
Diagnostische oppunstelling is aangewezen bij
belangrijke neurologische stoornissen of vermoeden
ernstige onderliggende pathologie (rode vlaggen)
In geval van radiculopathie of spinaal stenose is
beeldvorming noodzakelijk als indicatie tot infiltratie of
heelkunde
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
14/16
Focus op informatie en educatie
Adviseer actief te blijven
Leer zelfwerkzaamheid
Overweeg medicatie
Eerste lijn: paracetamol en NSAIDs
Medicatie bij chronische LRP:
- in functie van pijntype- nociceptief, neuropathisch of gemengd
Additionele behandeling:
- spinale manipulatie
- oefentherapie
- interdisciplinaire revalidatie
- cognitieve therapie
- relaxatie
Vergeet nooit de functionaliteit van je patient!!!
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
15/16
5.Oefentherapie (doel: spinal protection)
belasting belastbaarheid
ergonomie spierfunctie
Bio-psycho-sociaal (ICF-model)
-
7/22/2019 Rugpijn Leuven
16/16
Kinetic Control
ArticularTranslation
MyofascialRegional
Give
Control neutralLocal stabilisators
Control FROM
Global stabilisators
Restriction stretching
Control dysfunction
mobilisation