Impingement

Protocol

• Etiologie

• Rode vlaggen

• Anamnese en onderzoek

• Evidence based behandelrichtlijn SIS

• Discussie Groene Hart SchouderWerkgroep

16 juni 2010

etiologie

� Botstructuur

� Glenohumerale instabiliteit

� Scapulothoracale en scapulohumerale

dysfunctie

� GIRD

� Houding

� Overbelasting

� Leeftijd

� Functie stoornissen CWK / CTO

� Botstructuur

� Glenohumerale instabiliteit

� Scapulothoracale en scapulohumerale

dysfunctie

� GIRD

� Houding

� Overbelasting

� Leeftijd

� Functie stoornissen CWK / CTO

SIS en leeftijd

Classificatie van Neer en Welsh:

Fase 1: ‹ 25 jaar: overbelasting (reversibel)

Fase 2: 25-40 jaar : fibrose + tendinitis

Fase 3: › 40 jaar : botveranderingen + cuffrupturen

Classificatie van Neer en Welsh:

Fase 1: ‹ 25 jaar: overbelasting (reversibel)

Fase 2: 25-40 jaar : fibrose + tendinitis

Fase 3: › 40 jaar : botveranderingen + cuffrupturen

Rode Vlaggen

� (Recent) trauma

� Al langer bestaande (onverklaarbare) koorts

� Recent onverklaard gewichtsverlies (>5kg/maand)

� Langdurig gebruik corticosteroïden

� Constante pijn, niet afnemend in rust of bij verandering positie

� (Recent) trauma

� Al langer bestaande (onverklaarbare) koorts

� Recent onverklaard gewichtsverlies (>5kg/maand)

� Langdurig gebruik corticosteroïden

� Constante pijn, niet afnemend in rust of bij verandering positie

Rode Vlaggen

� Maligniteit in voorgeschiedenis

� Algehele malaise

� Nachtelijke pijn

� Uitgebreide neurologische tekenen en symptomen

� Onverklaarbare deformiteiten of zwelling

� Significante zwakheid niet in relatie tot de pijn

� Maligniteit in voorgeschiedenis

� Algehele malaise

� Nachtelijke pijn

� Uitgebreide neurologische tekenen en symptomen

� Onverklaarbare deformiteiten of zwelling

� Significante zwakheid niet in relatie tot de pijn

Anamnese en onderzoek

� Doelgericht

� Gebruik van vragenlijsten:

- In ieder geval PSK.

- Tevens valt te denken aan:

DASH, Constant-Murley-

score,VAS pijn, SF36, (SPADI)

� Doelgericht

� Gebruik van vragenlijsten:

- In ieder geval PSK.

- Tevens valt te denken aan:

DASH, Constant-Murley-

score,VAS pijn, SF36, (SPADI)

Anamnese en onderzoek

� Specifieke testen voor de

diagnose SIS

� BFO schoudergordel, CWK en

CTO functies

� Ft werkdiagnose en DD

Actueel meest Specifieketesten voor de diagnose SIS

Cluster volgens Schuitemaker en van

Egmond; extremiteiten; 2009

Neer + Painful arc test + Empty can test

Cluster volgens Schuitemaker en van

Egmond; extremiteiten; 2009

Neer + Painful arc test + Empty can test

Cluster volgens Malanga;

Musculoskeletal physical examination

a evidence-based approach; 2006

cluster neer + hawkins kennedy +

yocum

Cluster volgens Malanga;

Musculoskeletal physical examination

a evidence-based approach; 2006

cluster neer + hawkins kennedy +

yocum

Moen et al; De meest

waardevolle klinische

schoudertesten, een

literatuuroverzicht; 2008

� Neer

� Painfull arc

� Hawkins Kennedy

Moen et al; De meest

waardevolle klinische

schoudertesten, een

literatuuroverzicht; 2008

� Neer

� Painfull arc

� Hawkins Kennedy

Evidence basedBehandelrichtlijn SIS

Hachard N, Cummins J and Jeffries C (2004) Evidende- based clinical guidelines

for diagnosis, assessmens and physiotherapy management of shoulder

impingement syndrome. Chartered Society of Physiotherapy, London, UK

Review 2008

Hachard N, Cummins J and Jeffries C (2004) Evidende- based clinical guidelines

for diagnosis, assessmens and physiotherapy management of shoulder

impingement syndrome. Chartered Society of Physiotherapy, London, UK

Review 2008

Hoofddoel

Optimaliseren ADL functie

Subdoelen

� Verminderen subacromiale

inflammatie en pijn

� Verbeteren van de houding

� Optimaliseren van de in het

onderzoek gevonden

functiestoornissen.

� Verminderen subacromiale

inflammatie en pijn

� Verbeteren van de houding

� Optimaliseren van de in het

onderzoek gevonden

functiestoornissen.

To do

� Relatieve rust en voorkomen

provocerende bewegingen

� NSAID’s

� Coldpacks

� In overleg met HA Steroid injecties

� Alleen om de revalidatie te faciliteren

� Relatieve rust en voorkomen

provocerende bewegingen

� NSAID’s

� Coldpacks

� In overleg met HA Steroid injecties

� Alleen om de revalidatie te faciliteren

Not to do

� Absolute rust

� Coldpack voor het oefenen

� Warmte

� Laser en TENS

� Diepe fricties

� UG (alleen bij calcificatie)

Optimaliseren van de houding

Optimaliseren van functiestoornissen

To do

� Passief mobiliseren bovenste kwadrant

� Pijnvrij oefenprogramma voor ROM, kracht, stabiliteit en scapulothoracaalritme

� Reeds in een vroeg stadium scapulothoracaal en scapulohumeraalritme stabilisatie, vermijd scapulaireinstabiliteit.

� Passief mobiliseren bovenste kwadrant

� Pijnvrij oefenprogramma voor ROM, kracht, stabiliteit en scapulothoracaalritme

� Reeds in een vroeg stadium scapulothoracaal en scapulohumeraalritme stabilisatie, vermijd scapulaireinstabiliteit.

To do

� Krachtoefeningen (Isotonisch endo- en exo-rotatie schouder met elleboog in de zij)

� Mobiliserende oefeningen in vroeg stadium voorste en/of achterste kapsel en musculaire verkortingen.

Not to do

� Overbelasten

� Voorbij de pijngrens oefenen

� Oefenen zonder voldoende

scapula stabiliteit

� Overbelasten

� Voorbij de pijngrens oefenen

� Oefenen zonder voldoende

scapula stabiliteit

Betrouwbaarheids waardes van

de impingement testen 1

A) Test van Neer: Sensitiviteit 87%, Specificiteit 50%, positief voorspellende waarde 92%, negatief voorspellende waarde (?), interbeoordelaarsbetrouwbaarheid 0,41 (De Bruijn 2001), clustervaliditeit sterk met Painful arc -en emty can test

B) Painful Arc Test: clustervaliditeit sterk met Neer test en empty can

C) Empty Can test: sens 74%, spec 90%, pos voorsp waarde 98%, neg voorsp warde (?), interb betrouwbaarheid0,62%, clustervaliditeit sterk met Painful Arc - en test van Neer

Extremiteiten – manuele therapie in enge en ruime zin; D.L.

Egmond & R. Schuitemaker, Bohn Stafleu van Loghum; 2009

M. Moen et al; De meest waardevolle klinische

schoudertesten, een literatuuroverzicht; 2008

Betrouwbaarheid belangrijkste 3 impingement testen:a) Hawkins Kennedy: Sens. 85% Spec. 50%

b) Neer test: Sens. 75% Spec. 55%

c) Painful arc test: Sens. 55% Spec. 75%

Betrouwbaarheids waardes van

de impingement testen 2

Gerard A. Malanga,Scott Nadler; Musculoskeletal physicalexamination; an evidence-based approach; 2006

Het cluster neer + hawkins kennedy + yocum:

sensibiliteit: 65%

Specificiteit: 72.7 %

+ voorspellende waarde: 81.2 %

– voorspellende waarde: 53%

Betrouwbaarheids waardes van

impingement testen 3

Chad E. Cook& Eric J. Hegedus; Orthopedic –

Physical Examination Tests- An Evidence-

Based Approach; 2008

A) Test van Neer: Sens 68% , spec 69%, LR+ 2,20 , LR- 0,46, Quadasscore(0-14): 10 (Park et al) Utility score 3

B) Painful Arc test: Sens 74%, Spec 81, LR+ 3,89 , LR- 0,32, quadasscore 10(Park HB), Utility score 3

C) Empty Can Test: Sens 44%, Spec 90%, LR+ 4,2 , LR- 0,63, Quadasscore 10(Park et al), Utility score 2

D) Hawkins-Kennedy Test: Sens 72%, Spec 66%, LR+ 2,11, LR- 0,42, Quadas Score 10 (Park HB et al), Utility score 3

Betrouwbaarheids waardes van

impingement testen 4

Evidence based

Behandelrichtlijn SIS: 8 relevante systematic

reviews

1. Interventions for shoulder pain(Green et al 2003a)

2. Corticosteoid injections of shoulder pain (Buchbinder et al 2003)

3. Physiotherapy interventions for shoulder pain (Green et al 2003b)

4. Deep transverse friction massage for treating tendinitis (Brosseau et al 2003)

5. BMJ Clinical Evidense (Dpeed and Hazleman 2003)

6. Philadelphia Panel evidence-based clinical practice guidelines onselected rehabilitation interventions for shoulder pain,

7. Physiotherapy for patients with soft tissue shoulder disorders: a systematic review of randomised clinical trials (Albright et al 2001, van der Heijden et al 1997)

8. Towheed et al 2003