Richtlijnen voor spinale beeldvorming en interpretatie "

acuut, chronisch, postoperatief

A. Rappaport

Spinale beeldvorming

CT

MRI

RX

Guidelines spinale beeldvorming

• Focus on medical imaging: acute lage rugpijn

• Guidelines belgian society of radiology: http://www.health.belgium.be/richtlijnen-medische-beeldvorming

Lumbale wervelkolom

CT

MRI

RX

RIZIV nomenclatuur

455475 455486 : RADIOGRAFIE VAN DE LUMBALE WERVELKOLOM, INCLUSIE EVENTUEEL

DE SACRO-ILIACALE ARTICULATIE, MINIMUM DRIE CLICHÉS

"K.B. 6.3.2013" (in werking 1.4.2013)

"De verstrekking 455475-455486 is vergoedbaar indien het voldoet aan de

indicaties beschreven in het referentiedocument « Richtlijnen voor het

goed gebruik van medische beeldvorming » voorgesteld door het

Consilium Radiologicum en gepubliceerd bij de Federale Overheidsdienst

(FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.

Indien van deze indicaties wordt afgeweken, wordt de omstandige

motivatie hiervoor in het medisch dossier bewaard.

De verstrekking 455475-455486 is niet aanrekenbaar voor aspecifieke lage

rugpijn.

De verstrekking 455475-455486 kan pas na een tijdvak van één jaar

opnieuw worden aangerekend.

Als het onderzoek binnen het jaar om medische redenen dient te worden

herhaald, dan moet de motivering in het dossier van de patiënt ter

beschikking zijn van de adviserend geneesheer."

Focus on medical imaging: acute rugpijn

• Pijn-anamnese!

• Normaal geen beeldvorming eerste 7 weken tenzij “red flags”

Focus on medical imaging: acute rugpijn

alarmsymptomen

NEEN, 1 e keer

behandelen/afwachten => herevalueren

GEEN BEELDVORMING

JA

CT of MRI

Focus on medical imaging: chronische rugpijn

Nieuwe acute episode

- evtl rugschool; gedrag aanpassen

- GEEN beeldvorming tenzij alarmsymptomen

Subacute/chronische rugpijn

- Afhankelijk van klinisch beeld

- Therapeutische consequenties van beeldvorming

- Type onderzoek afh van wat men wil aantonen

Trauma

Geen pijn

Geen neurologische sympt

• GEEN BEELDVORMING

Pijn

Geen neurologische sympt

• RX

• CT/ (MRI): ernstig trauma

Pijn

Neurologische uitval

• CT

• MRI (myelum, ligamenten)

RX

Acute rugpijn bij ouderen:

indeukingsfracturen

Posttraumatisch: indien laag risico en onder 14

jaar

Osteosynthesemateriaal: controle

pre-en postoperatief

<20 jaar isthmolyse

CT

Posttraumatisch Osteolyse Isthmolyse

oudere patiënt Contra-

indicaties MRI postoperatief

MRI

Discale- radiculaire pathologie Cauda equina Botoedeem/tumor/inflammatie Spinaalkanaalstenose

Dorsale wervelkolom

CT

MRI

RX

Dorsale wervelkolom

• Beeldvorming zelden geïndiceerd bij pijn

• RX: weinig nut, tenzij : acute pijn bij pt met osteoporose

Acute pijn bij pt met gekende tumor

• MRI persisterende pijn ondanks therapie

myelopathie

Trauma

Geen pijn

Geen neurologische sympt

• GEEN BEELDVORMING

Pijn

Geen neurologische sympt

• RX

• CT/ (MRI): ernstig trauma

Pijn

Neurologische uitval

• CT

• MRI (myelum, ligamenten)

RX

Acute pijn bij ouderen: indeukingsfracturen

Posttraumatisch (face/profiel): indien

laag risico en onder 14 jaar (ACR guidelines

suspected spine trauma)

Osteosynthesemateriaal: controle pre-en postoperatief

CT

Posttraumatisch Osteolyse Contra-

indicaties MRI postoperatief

MRI

Discale- radiculaire pathologie

myelopathie

Botoedeem/tumor/inflammatie

Spinaalkanaalstenose

Cervicale wervelkolom

CT

MRI

RX

Nekpijn

• Enkel beeldvorming indien behandeling faalt of verergering.

• Geen herhaalde beeldvorming bij zelfde type pijn

• RX: • eventueel voor lokale behandeling (manipulatie)

• CT/MR: enkel indien • inflammatie/tumor/infectie

• klinische tekens van myelopathie

Cervicobrachialgie

• RX: GEEN nut

• MRI/CT:

indien ongunstige evolutie

invasieve behandeling vereist

Trauma

• RX : enkel nuttig indien:

Bewustzijnsproblemen

Intoxicatie

Focaal neurologisch probleem

Gelokaliseerde pijn bij KO

• CT

• MRI

Trauma

• RX • CT

Indien CT schedel nodig RX suboptimaal Schedelletsel met neurologische uitval

• MRI Verdenking ligamentaire letsels Verdenking traumatische myelopathie

NEXUS criteria

Canadian C-spine rules

RX

Posttraumatisch

Osteosynthesemateriaal: controle pre-en postoperatief

CT

Posttraumatisch Osteolyse

Contra-indicaties MRI

postoperatief

MRI

Discale- radiculaire pathologie

myelopathie

Botoedeem/tumor/inflammatie Spinaalkanaalstenose

Full spine

CT

MRI

RX

RX

• Scoliose

• RX face/(profiel

• Niet voor beoordeling indeukingen/degeneratieve noch osseuze pathologie!!!

CT

Oncologische beeldvorming: multipele

botletsels:

osteolyse vb Morbus Kahler

Metastasen: osteolytisch of osteoblastisch

MRI

• Myelopathie

• Metastasen: bot, intraspinaal

• Ruggenmergcompressie

• NIET voor degeneratieve pathologie!!!

Interpretatie

Casus 1

• vrouw, 37 jaar

• Subacute ischialgie links

MRI

MRI

bron: radiologyassistant.nl

bron: radiologyassistant.nl

sekwester

bron: radiologyassistant.nl

bron: radiologyassistant.nl

Casus 2

• vrouw, 74 jaar

• aanslepende ischialgie rechts

meer dan links.

• Neurogene claudatio.

MRI

MRI

Casus 3

• Vrouw, 26 jaar

• pijn chronisch. Klinisch indruk scoliose

Scoliose

• Hoek van Cobb > 10°

• Posturaal of structureel

• Breedstralig versus kortstralig

Hoek van Cobb

Posturaal of structureel

Bron: http://www.rad.washington.edu

Breedstralig vs kortstralig

Case courtesy of Dr Mohammad Taghi Niknejad, Radiopaedia.org, rID: 21169

• ENKEL VOOR STATIEK !

• GEEN ANDERE INDICATIE !

Casus 4

• Man, 79 jaar

• Subacute dorsale pijn

RX

Types wervelindeuking

Acuut/recent

Kummel disease

Take home message!

• Anamnese, KO, therapeutische consequenties belangrijk voor al dan niet aanvraag en type radiologisch onderzoek

• Guidelines overheid en BvR, regels aanrekening LWZ

• RX full spine: enkel voor scoliose

• MRI full spine: niet voor degeneratieve pathologie

Dank u voor uw aandacht