Regulatiemoeilijkheden binnen de moeder-baby dyade

Inge Van der Elst, psycholoog Moeder-Baby-Eenheid PC Bethanië

Pats Boeykens, logopedist Afdeling Jonge Kind en Gezin ZNA UKJA

Carine Van Vlierden, kinesitherapeut Afdeling Jonge Kind en Gezin ZNA UKJA

Jo Wellens, kinder- en jeugdpsychiater Afdeling Jonge Kind en Gezin ZNA UKJA

Inhoud

Inleiding

Regulatie en co-regulatie

Intuïtief ouderschap

Praktische handvatten om regulatie en co-regulatie te bevorderen

Verhaal van Sofie en Lien

Discussie: hulpverlener als co-regulator

Inleiding

Regulatie en co-regulatie

Patronen van regulatie van slaap/waak cyclus, aandacht, affect, verteringsprocessen, sensorische verwerking, motorische controle en planning

Co-regulatie: komt tot stand in interactie met primaire verzorgers

Ouder = externe psycho-biologische regulator van de ‘ervaringsafhankelijke’ groei van het zenuwstelsel van het jonge kind

Inleiding

Regulatie en co-regulatie

Context

C

naar presentatie Guy Couturier RINO Vlaanderen 07-03-2016

Dynamisch systeemmodel van het interactieproces (Beebe & Lachmann, 2002)

Inleiding

Intuïtief ouderschap

Spontane en intuïtieve afstemming van ouder op kind

“Vanzelf” een gepast ontwikkelingsaanbod bieden op de steeds veranderende ontwikkelingsvraag van het jonge kind

Geen aangeleerd gedrag, maar vanuit eigen kindertijd

(Papousek, 2007 en 2011)

Praktische handvatten

Oog voor motorische ontwikkeling van baby

‘handling’ van baby

positie van baby tijdens voedingsmomenten in de stoel

Verzadigingsgevoel van baby volgen

intuïtief ouderschap – strikt regels over uren van voeding – hoeveelheden voeding – voeden op vraag?

Praktische handvatten

Tempo van baby volgen

eten aanbieden

hoe eten aanbieden

Samen zoeken met ouders naar regulatiemogelijk-heden

Praktische handvatten: baby 3 mdn

Praktische handvatten: baby 6 mdn

Praktische handvatten: baby 9 mdn

Praktische handvatten: baby 12 mdn

Sofie en Lien op de Moeder-Baby Eenheid

Aanmelding

Lien huilt veel, slaapt weinig

Sofie is overspoeld

Sofie voelt geen band met Lien

Sofie heeft diagnose bipolaire stoornis

Vader van Lien heeft ook psychische problemen

Ongeplande zwangerschap waar papa niet achter stond waardoor relatiebreuk vlak voor bevalling

Vorig jaar is vader van Sofie overleden. Met haar moeder heeft Sofie een niet zo een goede band.

risicofactoren op vlak van context, moeder, relatie en (mogelijks) infant

Sofie en Lien op de Moeder-Baby Eenheid

Doelstellingen

Versterken van de context

Dagbehandeling als context waarin Sofie en Lien zich veilig voelen: psychiatrisch verpleegkundige – kinderverzorgster – andere moeders

Opname voorstellen

In de reële context op zoek gaan naar positieve krachten: crèche – mama van Sofie op consult – thuisbegeleiding – weekendgezin.

Sofie en Lien op de Moeder-Baby Eenheid

Doelstellingen

Zelfregulatievaardigheden van Sofie verstevigen

Psychiater

Psycholoog: inzicht krijgen in wat haar onderuit haalt en handvatten zoeken om hier steviger in te worden.

Ouder-kind-band verstevigen

Groepstherapieën: babymassage, spelmoment...

Ouder-kind-psychotherapie: wenen proberen begrijpen – Lien als eigen persoon zien en niet als kopie van papa – eigen manier van relatie aangaan beter begrijpen

Sofie en Lien op de Moeder-Baby Eenheid

Doelstellingen

Zelfregulatie van de baby ondersteunen

Samen oefenen om in eigen bedje te slapen, leren brokjes eten, ...

De zorg wordt af en toe overgenomen door de kinderverzorgster.

Sofie en Lien op de Moeder-Baby Eenheid

Evolutie in de dagbehandeling

Sofie kan hier een plek vinden waar ze zich gehoord en gesteund voelt.

Er is evolutie in de band met Lien, maar deze is wisselend afhankelijk van de gemoedstoestand van Sofie. Geen continuïteit in zorg.

Sofie heeft veel aan de praktische steun van de kinderverzorgster, maar het te slapen leggen blijft moeilijk. Lien ontwikkelt een eigen manier van in slaap raken: hoofdbonken. Sofie blijft aangeven dat Lien veel weent thuis.

Sofie en Lien op de Moeder-Baby Eenheid

Evolutie in de dagbehandeling

Sofie kan de stap naar opname niet maken.

We willen Lien nog extra eigen handvatten meegeven in het aanleren van zelfregulatie en roepen de hulp van het infantteam van ZNA UKJA in.

Sofie en Lien: outreach UKJA

Door logopediste en kinesitherapeute van ZNA UKJA

Outreachend werken, in de thuissituatie

Bij baby’s en peuters met regulatieproblemen: huilbaby’s, passieve baby’s, voedingsproblemen, slaapproblemen, …

Ingangspoort: regulatieproblemen van het jonge kind

Focus: ouder-kind relatie

stimuleren van de ontwikkeling

Sofie en Lien: outreach UKJA

Discussie

Co-regulerende vaardigheden van hulpverleners

“NET”werken: hoe doorverwijzingsprocessen faciliteren

Referenties Beebe, B. & Lachmann, F. (2002). Infant research and adult treatment. Co-constructing interactions. London: The Analytic Press.

Greenspan, S.I., Wieder, S. & Simons, R. (2003). Als uw kind speciale aandacht nodig heeft. Utrecht: Kosmos.

Papousek, M. (2007). Communication in early infancy: An area of intersubjective learning. Infant Behavior & Development, 30, 258-266.

Papousek, M. (2011). Resilience, strengths, and regulatory capacities: hidden resources in developmental disorders of infant mental health. Infant Mental Health Journal, Vol. 32(1), 29-46.

Rexwinkel, M., Schmeets, M., Pannevis, C. & Derkx, B. (eds.) (2011). Handboek Infant Mental Health: Inleiding in de ouder-kind behandeling. Assen: Van Gorcum.

Schore, A.N. (1994). Affect regulation and the origin of the self: The neurobiology of emotional development. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.

Tronick, E. (2007). The neurobehavioral and social-emotional development of infants and children. New York: Norton Books.

www.waimh-vlaanderen.be