Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven)...
-
Upload
anke-mertens -
Category
Documents
-
view
220 -
download
1
Transcript of Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven)...
![Page 1: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/1.jpg)
Hormonale regulatie
![Page 2: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/2.jpg)
Hormonale stelsel
• = endocriene stelsel(endocrien = naar binnen afgeven)
• ± 50 hormonen
• Hormoonklieren produceren hormoon
• Hormoon = chemische boodschapper
• Receptoren in doelwitweefsel Herkennen hormoon
![Page 3: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/3.jpg)
Vraag
• Wat is de functie van een endocriene klier?
• Produceren van hormonen
• Wat is doelwitorgaan van een hormoon?
• Orgaan dat gevoelig is voor hormoon
• Waarin is mate van reactie van doelwitorgaan afhankelijk?
• Concentratie hormoon
![Page 4: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/4.jpg)
Hormoonspiegel
• Transport via bloed
• Concentratie hormoon schommelt:– Lever breekt af
Continue proces– Hormoonklieren maken aan
gereguleerd door regelkring
• Doelwitorgaan
![Page 5: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/5.jpg)
Hormoonproducerende klieren
![Page 6: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/6.jpg)
Zenuwstelsel - hormoonstelselZenuwstelsel Hormoonstelsel
Regeling vindt plaats d.m.v.
impulsen Hormonen
Snelheid = snel langzaam
Duur = kortdurend Langdurend
Regeling bereikt plaats van werking
Via uitlopers van zenuwcellen
Via bloed
![Page 7: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/7.jpg)
Hypofyse
• = hormoonklier
• Stimuleert werking van hormoonklieren
• Hypofyse gestimuleerd of geremd door hypothalamus
![Page 8: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/8.jpg)
Hypofyse
• Produceert hormonen o.a.:– Oxytocine melkproductie, weeen– Groeihormoon groei, ontwikkeling– ADH urineproductie in nieren– TSH stimuleert schildklier
![Page 9: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/9.jpg)
Hypofyse produceert
Oxytocine
• Veroorzaakt samentrekking glad spierweefsel:
• 1. baarmoederwand– progesteron remt oxytocineaanmaak
• 2. melkklieren– Zuigen aan tepel oxytocine
![Page 10: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/10.jpg)
Regelkring
• Sensor registreert waarde • CZS beoordeelt (interne norm)
• ↑↓ door (motorische) zenuwcellen
• Hormoonklier productie ↑↓
![Page 11: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/11.jpg)
Regelkring
Negatieve feedback
• > hormoon < hormoonproductie
![Page 12: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/12.jpg)
Hypofyse produceert
ADH (anti-diuretisch hormoon)• Osmoreceptoren in hypothalamus registreren >
osmotische bloedwaarde – Te veel zout– Te weinig water
• Zenuwstelsel stimuleert ADH afgifte• Nieren (doelwitorgaan) minder
wateruitscheiding – 1. Lagere osmotische waarde– 2. hogere bloeddruk
![Page 13: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/13.jpg)
Schildklier
•Bekijk de film over hormonen
![Page 14: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/14.jpg)
Schildklier
•Jodium nodig voor Thyroxineproductie (schildklierhormoon)•Thyroxine stimuleert verbranding in lichaamscellen:
•Celstofwisseling•Groei
•Veel schildklierwerking mager, rusteloos•Weinig schildklierwerking klein, koud, traag
•Vroeger: gebrek aan Jodium•Nu: bakkerszout
![Page 15: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/15.jpg)
Opdracht
Teken een
regelkring
van de
Schildklier
Hint?
![Page 16: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/16.jpg)
Schildklier
Regelkring(Negatieve feedback)
↓ Thyroxine productie TSH ↑ (Schildklierstimulerend hormoon) Schildklier actiever Thyroxine ↑ Remming hypofyse Productie TSH ↓
![Page 17: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/17.jpg)
Eilandjes van Langerhans
• In alvleesklier• Sensor in Eilandjes van Langerhans• Hormoon:
– Insuline– Glucagon
(antagonist)
• Film
![Page 18: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/18.jpg)
Eilandjes van LangerhansInsuline bloedsuikerspiegel ↓
1. Glucose Glycogeen (lever / skeletspieren)2. Glucoseopname in cel ↑
Glucagon bloedsuikerspiegel ↑
![Page 19: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/19.jpg)
Bijnieren
• Ligging: op nier• 2 delen (2 aparte hormoonklieren):
– Bijniermerg• Adrenaline• Nor-adrenaline
– Bijnierschors• Aldosteron• Cortisol
![Page 20: Hormonale regulatie. Hormonale stelsel •= endocriene stelsel (endocrien = naar binnen afgeven) •± 50 hormonen •Hormoonklieren produceren hormoon •Hormoon.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062513/5551a0ee4979591f3c8b7842/html5/thumbnails/20.jpg)
Adrenaline / Nor-adrenaline
• Glycogeen glucose
• Hartactiviteit ↑
• Pupillen verwijden (schrikogen)
• Bloedvatverwijding in skeletspieren,
• Spierspanning ↑ (trillen op benen)
• Elders bloedvatvernauwing (bleek zien)