Rechtspraak Europa...PREJUDICIELE VERWIJZING – BELGIE – 11 mei 2015 – Zaak C-157/15 - Achbita...

2015 nr 6

IN EacuteEacuteN KLIK VERBONDEN MET EUROPA

Maandelijks overzicht van rechtspraak op het gebied van Europees recht (EU en EVRM) Kernredactie Marc de Werd Roel Andrea en Joanne Bik Vaste medewerkers Robin Cozijnsen Michiel Olthof Menco Rasterhoff Nienke de Visser Mirjam Winkels

Rechtspraak Europa is een samenvoeging van de Nieuwsbrief Rechtspraak Europa van het Gerechtshof Amsterdam en de GCE-nieuwsbrief van het Landelijk Stafbureau (LSB) en wordt gepubliceerd op het weblog European Courts op Intro Europees recht en op wwwrechtspraaknl

Rechtspraak Europa rechtstreeks ontvangen Stuur een mail naar joannebikrechtspraaknl of randrearechtspraaknl om te worden toegevoegd aan de verzendlijst

Copyright copy 2015 Marc de WerdGerechtshof Amsterdam copy 2015 Joanne BikLSB

Volg RECHTSPRAAK EUROPA op twitter EuropeanCourts en joannebik1

Rechtspraak Europa

1

Rechtspraak Europa 2015 nr 6

Verantwoording De redactie heeft ervoor gekozen om de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) en van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJEU) en het Gerecht per rubriek gezamenlijk aan te bieden De toenemende vervlechting van het EU recht en het EVRM sinds het Verdrag van Lissabon (2009) is met name zichtbaar op het terrein van de grondrechtenbescherming Deze ontwikkeling naar een Europees ius commune maakt dat beide kenbronnen in een juridische casus gelijktijdig relevant kunnen zijn De redactie wil aldus recht doen aan die Europese realiteit

Leeswijzer

Om sneller te scrollen klik op tweede icoon van boven ldquobladwijzersrdquo de index blijft dan in de linkerkolom staan

De nieuwsbrief is ingedeeld in alfabetisch gerangschikte onderwerpen

De link bij prejudicieumlle verwijzingen uit andere lidstaten verwijst naar de databank verwijzingsuitspraken op Porta Iuris Deze databank is niet toegankelijk buiten de rechtspraak De verwijzingsuitspraken zijn na enige tijd wel extern te raadplegen op de website van ECER (van het Ministerie van Buitenlandse Zaken)

RUBRIEKEN (hyperlinks) Index 1

DEEL I ndash RECHTSPRAAK 3

Aanbesteding en overheidsopdrachten 3

Arbeid en sociale zekerheid 3

Asiel en Migratie 6

Belastingen 7

Bestuursrecht - algemeen 9

Consumentenrecht 9

Cybercrime 10

Demonstratie en vrijheid van vergadering 10

Detentieomstandigheden recht op leven politieonderzoek 10

Eerlijk proces 11

Eigendomsrecht (artikel 1 Eerste protocol EVRM) 12

Familieleven - algemeen 13

Geen straf zonder wet 13

Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid 13

Gezondheid en geneesmiddelen 14

Godsdienstvrijheid 14

Grondrechten (Handvest) en EVRM - algemeen 14

Handelsakkoord - TTIP 15

IE ndash Intellectuele eigendom 15

Insolventie 17

Institutioneel recht 17

Justitieumlle samenwerking in burgerlijke zaken 17

Landbouw en visserij 19

Index

2


Luchtvaart 20

Mededinging 20

Milieu en natuur 21

Ne bis in idem 22

Overlevering en uitlevering 22

Persoonsgegevens en privacy 22

Rijbewijs 22

Staatssteun 23

Terrorisme 23

Tolken en vertaling (strafrecht) 23

Vrijheid van meningsuiting 24

DEEL II ndash OVERIGE INFORMATIE 24

Cursus en opleiding 24

Nieuwsbrieven 25

NL prejudicieumlle verwijzingen 25

Vacatures 25

3


CONCLUSIE A-G JAumlAumlSKINEN ndash 7 mei 2015 ndash Zaak C-6114 ndash Orizzonte Salute - conclusie

Overheidsopdrachten ndash Richtlijn 89665EEG ndash Wetgeving houdende hoge rechten voor toegang tot de rechter op het gebied van overheidsopdrachten ndash Cumulatieve rechten bij indiening van nieuwe verzoeken op aanvullende gronden in de context van een betwisting in rechte van een bepaalde aanbestedingsprocedure ndash Recht op een doeltreffende voorziening in rechte krachtens artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de EU ndash Ontmoedigende rechten ndash Toegang tot een rechter ndash Doeltreffendheidsbeginsel en gelijkwaardigheidsbeginsel A-G Het Unierecht staat niet in de weg aan een staffel van standaardgriffierechten die enkel van toepassing is op bestuursrechtelijke zaken op het gebied van overheidsopdrachten mits de hoogte van het griffierecht geen belemmering vormt voor de toegang tot een rechter noch de uitoefening van het recht op rechterlijke toetsing uiterst moeilijk maakt Meerdere malen en cumulatief griffierechten heffen in een gerechtelijke procedure waarin een onderneming de rechtmatigheid van een bepaalde gunningsprocedure betwist is niet toelaatbaar tenzij dit kan worden gerechtvaardigd aan de hand van artikel 52 lid 1 van het Handvest CONCLUSIE A-G KOKOTT ndash 21 mei 2015 ndash Zaak C-16614 ndash MedEval ndash conclusie

Overheidsopdrachten ndash Richtlijnen 89665EEG en 200766EG ndash Beroepsprocedures ndash Doeltreffende rechtsbescherming ndash Schadevergoeding ndash Vervaltermijnen A-G Artikel 2 septies lid 2 van richtlijn 89665EEG verzet zich tegen een nationale regeling die bepaalt dat een verzoek tot vaststelling van een inbreuk op het aanbestedingsrecht binnen zes maanden na sluiting van de overeenkomst moet worden ingediend voor zover deze vaststelling louter de voorwaarde vormt voor het instellen van een schadevordering en de termijn voor een dergelijk op de verkrijging van schadevergoeding gericht vaststellingsverzoek mag niet ingaan voordat de betrokkene de gestelde inbreuk op het aanbestedingsrecht kende of had moeten kennen

Arbeid

ARREST HVJEU ndash 13 mei 2015 ndash Zaak C-18213 ndash Lyttle ea ndash arrest

Sociale politiek ndash Collectief ontslag ndash Richtlijn 9859EG ndash Artikel 1 lid 1 eerste alinea onder a) ndash Begrip sbquoplaatselijke eenheidrsquo ndash Methode voor de berekening van het aantal ontslagen werknemers Hof Het begrip bdquoplaatselijke eenheidrdquo in artikel 1 lid 1 eerste alinea onder a) ii) van richtlijn 9859EG moet op dezelfde wijze worden uitgelegd als het begrip bdquoplaatselijke eenheidrdquo in artikel 1 lid 1 eerste alinea onder a) i) Artikel 1 lid 1 eerste alinea onder a) ii) van richtlijn 9859 staat niet in de weg aan een nationale wettelijke regeling die voorschrijft dat de werknemers moeten worden ingelicht en geraadpleegd wanneer binnen een periode van 90 dagen ten minste 20 werknemers in een specifieke plaatselijke eenheid van een onderneming worden ontslagen maar die deze verplichting niet oplegt wanneer het totale aantal ontslagen in alle plaatselijke eenheden of bepaalde plaatselijke eenheden van een onderneming samen binnen dezelfde periode de drempel van 20 werknemers bereikt of overschrijdt ARREST HVJEU ndash 13 mei 2015 ndash Zaak C-39213 ndash Rabal Cantildeas ndash arrest

Sociale politiek ndash Collectief ontslag ndash Richtlijn 9859EG ndash Begrip sbquoplaatselijke eenheidrsquo ndash Methode voor de berekening van het aantal ontslagen werknemers Hof Artikel 1 lid 1 eerste alinea onder a) van richtlijn 9859EG staat in de weg aan een nationale wettelijke regeling die enkel de onderneming en niet de plaatselijke eenheid als referentie-eenheid gebruikt wanneer de toepassing van dit criterium een belemmering vormt voor de toepassing van de informatie- en raadplegingsprocedure ook al zouden de betrokken ontslagen moeten worden aangemerkt als een bdquocollectief ontslagrdquo zoals omschreven in artikel 1 lid 1 eerste alinea onder a) van deze richtlijn indien de plaatselijke eenheid als referentie-eenheid werd gebruikt Bij de vaststelling of sprake is van een bdquocollectief ontslagrdquo mogen de individuele beeumlindigingen van arbeidsovereenkomsten die zijn gesloten voor een bepaalde tijd of voor een bepaald werk niet worden meegeteld indien deze arbeidsovereenkomsten worden beeumlindigd op het ogenblik dat zij verstrijken of dat het betrokken

DEEL I ndash RECHTSPRAAK

Aanbesteding en overheidsopdrachten

Arbeid en sociale zekerheid

4


werk is uitgevoerd De grond van het collectief ontslag hoeft niet in verband te staan met hetzelfde collectieve kader van arbeidsovereenkomsten voor dezelfde duur of hetzelfde werk om te kunnen vaststellen dat sprake is van een collectief ontslag in het kader van arbeidsovereenkomsten gesloten voor een bepaalde tijd of voor een bepaald werk ARREST HVJEU ndash 21 mei 2015 ndash Zaak C-6514 ndash Rosselle ndash arrest

Sociale politiek ndash Richtlijn 9285EEG ndash Maatregelen ter bevordering van de verbetering van de veiligheid en de gezondheid op het werk van werkneemsters tijdens de zwangerschap na de bevalling en tijdens de lactatie ndash Artikel 11 punten 2 en 4 ndash Ambtenaar in vaste dienst die om persoonlijke redenen onbetaald verlof neemt om als werkneemster in loondienst te gaan werken ndash Weigering om haar een zwangerschapsuitkering toe te kennen op grond dat zij als werkneemster in loondienst niet de vereiste wachttijd heeft vervuld die recht geeft op bepaalde sociale uitkeringen Hof Artikel 11 punt 4 tweede alinea van richtlijn 9285EEG verzet zich ertegen dat een lidstaat weigert een werkneemster een zwangerschapsuitkering toe te kennen op grond dat zij als vastbenoemde ambtenaar die om persoonlijke redenen onbetaald verlof heeft genomen om in loondienst te gaan werken in het kader van die betrekking in loondienst niet de naar nationaal recht vereiste wachttijd heeft vervuld om die zwangerschapsuitkering te genieten ook al heeft zij onmiddellijk voorafgaand aan de vermoedelijke bevallingsdatum meer dan twaalf maanden gewerkt CONCLUSIE A-G MENGOZZI ndash 20 mei 2015 ndash Zaak C-17714 ndash Regojo Dans ndash conclusie

Sociale politiek ndash Raamovereenkomst EVV UNICE en CEEP inzake arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd ndash Overheidssector ndash Hulppersoneel ndash Clausule 2 punt 1 ndash Clausule 3 punt 1 ndash Kwalificatie als werknemer met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd ndash Clausule 3 punt 2 ndash Begrip sbquohetzelfde of soortgelijk werkrsquo ndash Bijzondere aard van de taken ndash Overeenkomstig nationaal recht uitgevoerde vergelijking ndash Clausule 4 ndash Non-discriminatiebeginsel ndash Objectieve redenen A-G Het is aan de lidstaten om de arbeidsovereenkomst of de arbeidsverhouding te definieumlren Een dergelijke definitie mag niet leiden tot willekeurige uitsluiting van de categorie van het hulppersoneel van de door richtlijn 199970 en de raamovereenkomst verleende bescherming Het automatische ontslag van de werknemer bij het einde van het mandaat van zijn hieumlrarchische meerdere is een objectieve voorwaarde die het einde van de arbeidsverhouding bepaalt zelfs indien de arbeidsverhouding eveneens kan eindigen door middel van een simpel besluit van de hieumlrarchische meerdere Bij de beoordeling of werknemers bdquohetzelfde of soortgelijkrdquo werk verrichten moet worden nagegaan of deze werknemers gelet op de aard van het werk de opleidingsvereisten en de arbeidsomstandigheden kunnen worden geacht zich in een vergelijkbare situatie te bevinden Het begrip bdquohetzelfde of soortgelijkrdquo werk mag gelet op de doelen van de raamovereenkomst niet strikt worden uitgelegd Indien geen vergelijkbare werknemer in vaste dienst werkzaam is bij dezelfde overheidsautoriteit of bij dezelfde dienst van een overheidsorgaan moet deze worden gezocht tussen de werknemers in vaste dienst waarvan de arbeidsvoorwaarden door dezelfde auteur zijn vastgesteld en die hetzelfde of soortgelijk werk verrichten Een ancieumlnniteitstoelage valt onder het begrip bdquoarbeidsvoorwaarderdquo in de zin van deze bepaling Een regeling die voorziet in aanstelling en ontslag van tijdelijke werknemers door vrije beslissing kan geen objectieve reden vormen die een ongelijke behandeling rechtvaardigt De doelstelling om de trouw van het personeel aan het overheidsapparaat te belonen vormt daarentegen een dergelijke objectieve reden De weigering om een ancieumlnniteitstoelage toe te kennen aan een functionaris die meer dan dertig dienstjaren heeft vervuld binnen het overheidsapparaat kan echter niet worden beschouwd als geschikt om een dergelijke doelstelling te bereiken

PREJUDICIELE VERWIJZING ndash CRvB ndash 1 mei 2015 ndash ECLINLCRVB20151302 - verwijzing

Richtlijn 200388EG Is een nationale bepaling die tot gevolg heeft dat een ambtenaar die ten onrechte is ontslagen geen vakantierechten opbouwt omdat hij in de tussenliggende periode niet heeft gewerkt in str ijd met een EU-richtlijn Als dit wel het geval is en een ambtenaar toch vakantierechten opbouwt over die periode is de vraag of deze vakantierechten kunnen vervallen omdat deze niet mogen worden meegenomen naar een ander jaar HvJEU C-5206 (Schultz-Hoff) PREJUDICIELE VERWIJZING ndash BELGIE ndash 11 mei 2015 ndash Zaak C-15715 - Achbita - verwijzing

Handvest grondrechten artikel 21 (non-discriminatie) Richtlijn 200078EG Verzoekster wil een hoofddoek dragen op het werk Het verbod om een hoofddoek te dragen is in eerste instantie een ongeschreven regel maar wordt later toegevoegd aan het werknemersreglement Ze wordt ontslagen Is er sprake van discriminatie

5


PREJUDICIELE VERWIJZING ndash POLEN ndash 28 mei 2015 ndash Zaak C-17815 ndash Sobczyszyn - verwijzing

Richtlijn 200388EG Verzoekster heeft recht op 35 dagen ontspanningsverlof die zij wegens ziekteherstel niet heeft kunnen opnemen Een jaar later wil zij het ontspanningsverlof opnemen maar dat wordt geweigerd vanwege het ldquoabsorberen van ontspanningsverlofrsquo Heeft verzoekster recht op ontspanningsverlof als zij in datzelfde jaar ook verlof tot herstel van ziekte heeft gehad HvJEU C-34201 Merino Goacutemez C-51903 CIELUX C-13104 en C-25704 Robinson Steele ea C-11606 Kiiski C-27708 Vicente Pereda NOOT ndash bij HVJEU C-39613 van 12 februari 2015 Dr N Gundt ldquoDetacheringsrichtlijn definitie minimumloon cessie loonvordering aan vakbondrdquo in Tijdschrift recht en arbeid 2015 nr 5 REGELGEVING EU - EU to update five EU Directives to ensure health and safety of workers (new Europe) LITERATUUR - Mr K van Belle ldquoDe reikwijdte van art 6 lid 4 ESHrdquo Tijdschrift Recht en Arbeid TRA 201546 OVERIG - EP doet laatste poging uitbreiden zwangerschapsverlof (sconline)

Sociale zekerheid

ARREST EHRM ndash 21 mei 2015 - SS and FA eat het VK ndash nivo 3 - persbericht - arrest

Artikel 1 Eerste Protocol artikel 14 EVRM Vijf gedetineerden in een psychiatrische instelling klagen dat zij in tegenstelling tot de overige patieumlnten in de instelling op grond van regelgeving geen sociale uitkering ontvangen Nu de overige patieumlnten wel recht hebben op een uitkering is sprake van discriminatie Het hof overweegt dat de staat op dit punt een hoop vrijheid te beslissen toekomt en de klacht daarom niet-ontvankelijk is Suggestie voor indeling discriminatieverbod CONCLUSIE A-G WAHL ndash 13 mei 2015 ndash Gevoegde zaken C-7214 en C-19714 ndash X en van Dijk ndash Hoge Raad

ndash conclusie

Sociale zekerheid van migrerende werknemers ndash Toepasselijke wetgeving ndash Verordening (EEG) nr 140871 ndash Artikelen 6 en 7 ndash Rijnvarenden ndash E 101-verklaring ndash Wederzijdse erkenning ndash Artikel 267 derde alinea VWEU ndash Leer van de sbquoacte clairrsquo De Hoge Raad vraagt het Hof of hij zelf mag beslissen op een EU-rechtspunt dat hij volkomen duidelijk acht ook al heeft een lagere rechtbank over dat rechtspunt een vraag voorgelegd aan het Hof van Justitie Moet de Hoge Raad dan toch het antwoord van het Hof van Justitie afwachten A-G Artikel 7 lid 2 onder a) van Verordening (EEG) nr 140871 verplicht de autoriteiten van een andere lidstaat niet de E 101-verklaring verklaring te erkennen Een nationale rechter wiens beslissingen niet vatbaar zijn voor hoger beroep die van oordeel is dat de juiste toepassing van het recht van de Europese Unie op het door hem te beslissen punt zo evident is dat daarover redelijkerwijs geen twijfel kan bestaan is niet krachtens artikel 267 derde alinea VWEU gehouden het Hof van Justitie een prejudicieumlle vraag voor te leggen enkel en alleen omdat een lagere rechter van dezelfde lidstaat een verzoek om een prejudicieumlle beslissing over een identieke vraag van Unierecht heeft ingediendrdquo CONCLUSIE A-G BOT ndash 21 mei 2015 ndash Zaak C-18914 ndash Chain ndash conclusie

Sociale zekerheid van migrerende werknemers ndash Toepasselijke wetgeving ndash Verordening (EG) nr 8832004 ndash Werknemer die in twee of meer lidstaten werkzaamheden in loondienst pleegt te verrichten A-G Artikel 13 lid 1 onder b) van verordening (EG) nr 8832004 en artikel 14 lid 5 onder b) van verordening (EG) nr 9872009 zijn van toepassing indien een werknemer in loondienst die in een lidstaat woont voor rekening van een in een andere lidstaat gevestigde werkgever en in het kader van dezelfde arbeidsovereenkomst opeenvolgende kortlopende werkopdrachten uitvoert in twee andere staten wanneer noch de tweede werkstaat noch de duur van het werk in de eerste enof de tweede staat in de arbeidsovereenkomst was bepaald of kon worden voorzien op het moment dat de A1‒formulier werd aangevraagd PREJUDICIELE VERWIJZING ndash OOSTENRIJK ndash 12 mei 2015 ndash Zaak C-15915 - Lesar - verwijzing

Richtlijn 200078EG Publiekrechtelijk dienstverband Berekening pensioen vanaf 18e jaar Verzoek om herberekening en meetellen jaren voor 18e jaar Verschil in behandeling op grond van leeftijd HvJEU C-52913 Felber

6


CONCLUSIE A-G KOKOTT HVJEU ndash 7 mei 2015 ndash Zaak C-21814 ndash Singh ea ndash Grote Kamer - conclusie

Richtlijn 200438EG ndash Artikel 7 lid 1 onder b) artikel 12 en artikel 13 lid 2 ndash Huwelijk tussen een burger van de Unie en een derdelander ndash Vertrek van de burger van de Unie en latere echtscheiding ndash Behoud van het verblijfsrecht van de derdelander in het gastland A-G Een derdelander verliest zijn verblijfsrecht indien de met hem gehuwde Unieburger vertrekt uit de lidstaat zelfs als het huwelijk op dat moment ten minste drie jaar ndash waarvan ten minste eacuteeacuten jaar in het gastland ndash heeft geduurd en na het vertrek van de echtgenote door echtscheiding in een andere lidstaat definitief is geeumlindigd Ook voor de periode tot de definitieve uitspraak van de echtscheiding kent de derdelander geen verblijfsrecht Ook middelen van de echtgenoot die niet de nationaliteit van een lidstaat bezit dienen mits deze rechtmatig zijn verkregen in aanmerking te worden genomen om vast te stellen of de Unieburger over voldoende bestaansmiddelen beschikt PREJUDICIELE VERWIJZING ndash ZWEDEN ndash 7 mei 2015 ndash Zaak C-15515 - Karim - verwijzing

Verordening (EU) nr 6042013 Dublin II Asielaanvraag Slovenieuml gaat akkoord met verzoek van Zweden om de aanvraag in behandeling te nemen omdat in Slovenieuml de eerste aanvraag gedaan zou zijn Verzoeker wil dat Zweden zijn asielaanvraag behandelt omdat hij drie maanden na aanvraag in Slovenieuml buiten de Unie is geweest Vragen over wijziging in Verordening 6042013 ten opzichte van Verordening 3432003 met betrekking tot het inzetten van rechtsmiddelen Mogelijkheid om op te komen tegen criteria Hoofdstuk III HvJEU C-39412 Abdullahi PREJUDICIELE VERWIJZING ndash DUITSLAND ndash 26 mei 2015 ndash Zaak C-15015 - N - verwijzing

Handvest grondrechten EU artikel 10 (vrijheid gedachte geweten en godsdienst) Artikel 9 lid 1 EVRM Richtlijn 201195EU Vervolg op de gevoegde zaken C-7111 en 9911 Y ea Loopt verzoeker het risico op vervolging bij (in Pakistan strafrechtelijk verboden) belijdenis van zijn godsdienst De verwijzende rechter heeft een andere rechtsopvatting voor wat betreft de uitleg van EU-recht in deze zaak dan het Bundesverwaltungsgericht Is vereist dat verzoeker aantoont dat de religieuze activiteiten of praktijken die door dat geloof als centraal bestanddeel worden voorgeschreven en in zijn land van herkomst een onder strafbedreiging verboden geloofsbeleving vormen voor hem voor het behoud van zijn religieuze identiteit bdquovan bijzonder belangrdquo en in die zin bdquoabsoluut noodzakelijkrdquo zijn Is een voorschrift van nationaal procesrecht op grond waarvan de feitenrechter is gebonden aan de juridische beoordeling van de rechter in bdquoRevisionrdquo (in casu sect144 lid 6 van de Verwaltungsgerichtsordnung [Duits wetboek van bestuursprocesrecht hierna bdquoVwGOrdquo]) verenigbaar met het beginsel van voorrang van het Unierecht wanneer de feitenrechter een norm van het Unierecht anders wenst uit te leggen dan de rechter in bdquoRevisionrdquo HVJEU C-7111 en C-9911 Y ea SCHORSINGEN EN EINDUITSPRAKEN NL NA PREJUDICIELE VERWIJZING

Rechtbank Midden-Nederland - 22 mei 2015 - ECLINLRBMNE20153541 (e-archief) Schorsing ivm prejudicieumlle verwijzing van de CRvB van 16 maart 2015 ECLINLCRVB2015665 Rechtbank Den Haag ndash 1 mei 2015 - ECLINLRBDHA20155080 (e-archief) De zaak was geschorst ivm prejudicieumlle vragen in de zaak C-14112 en C-37212 YS over

persoonsgegevens in minuten Arrest HvJEU op 17 juli 2014 De rechtbank verklaart het beroep gegrond Zie ook ECLINLRBGEL20153326

Rechtbank Amsterdam ndash 1 mei 2015 - ECLINLRBAMS20152424 (e-archief) De zaak was geschorst ivm prejudicieumlle vragen in de zaak C-45612 O en B over de Belgieuml-route Arrest

HvJEU op 12 maart 2014 Einduitspraak RvS op 28 augustus 2014 De rechtbank verklaart het beroep gegrond

Rechtbank Gelderland ndash 22 mei 2015 - ECLINLRBGEL20153260 (e-archief) De zaak was geschorst ivm prejudicieumlle vragen in de zaak C-40012 MG Arrest HvJEU op 16 januari 2014

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond NOOT - bij HvJEU C-3814 Zaizoune van 23 april 2015

The Returns Directive and the Expulsion of Migrants in an Irregular Situation in Spain (EU law analysis) REGELGEVING NL

Aanpassing werkinstructie IND art 8 EVRM na arrest EHRM Jeunesse - document Schijnhuwelijken Huwelijks- en gezinsmigratie aanpak schijnhuwelijken kamerstukken 32175 nr 56 -

document LITERATUUR - Mw mr TW Veenendaal BSc ldquoDe schone schijn van de Terugkeerrichtlijnrdquo Tijdschrift

Praktijkwijzer Strafrecht TPWS 201512

Asiel en Migratie

7


OVERIG ndash EU migratie beleid

The Commissionrsquos new EU Migration Strategy Waiting for the Great Leap Forward (EU law analysis) Commission strategy on EU immigration policy (EU law analysis) Can the UK opt-out of mandatory EU refugee quotas (EU law analysis) Motie van 19 mei 2015 De Kamer verzoekt de regering om het principe van (her)verdeling actief te

ondersteunen en zich in te spannen voor een brede aanvaarding ervan binnen de EU (overheidnl) Germany should take up a leadership role towards a global solidarity system of refugee protection

(Verfassungsblog) The new EU Migration Agenda takes shape analysis of the first new measures (EU law analysis)

ARREST HVJEU ndash 21 mei 2015 ndash Zaak C-34914 ndash Pazdziej ndash arrest

Protocol betreffende de voorrechten en immuniteiten van de Europese Unie ndash Artikel 12 tweede alinea ndash Belasting ten behoeve van de gemeenten geheven van personen die op het grondgebied daarvan een woning bezitten of het genot daarvan hebben ndash Bovengrens ndash Sociale maatregel ndash Inaanmerkingneming van de door de Europese Unie aan haar ambtenaren en andere personeelsleden betaalde salarissen lonen en emolumenten Hof Artikel 12 tweede alinea van het Protocol betreffende de voorrechten en immuniteiten van de Europese Unie dat als bijlage bij het VEU het VWEU en het Euratom-Verdrag is gevoegd verzet zich niet tegen een nationale regeling volgens welke met het oog op een eventuele vermindering van een ten behoeve van de territoriale lichamen geheven woonbelasting de door de Europese Unie aan haar ambtenaren en andere personeelsleden betaalde salarissen lonen en emolumenten in aanmerking worden genomen voor het bepalen van een bovengrens aan die belasting

PREJUDICIELE VERWIJZING ndash Hoge Raad ndash 22 mei 2015 - ECLINLHR20151258 ndash verwijzing

Artikelen 45 en 49 VWEU Overeenkomst Zwitserland - EU Belanghebbende is Nederlander met een eigen woning in Spanje die is gefinancierd met een hypothecaire geldlening Hij heeft een meerderheidsbelang in een vennootschap in Nederland en in een vennootschap in Zwitserland De vraag is of hij recht heeft op aftrek van de op de eigen woning in Spanje betrekking hebbende hypotheekrente

Hypotheekrenteaftrek Spaanse woning HR stelt prejudicieumlle vragen (taxence)

PREJUDICIELE VERWIJZING ndash Hoge Raad ndash 29 mei 2015 - ECLINLHR20151355 - verwijzing

Artikel 14 BTW-richtlijn 2006 De gemeente levert in de hoedanigheid van ondernemer nieuwe multifunctionele gebouwen aan een stichting tegen een vergoeding die lager is dan de kostprijs De stichting stelt gedeelte(n) van dit gebouw om niet voor basisonderwijs ter beschikking en andere gedeelte(n) tegen een vergoeding aan andere gebruikers Moet voor het recht op aftrek van de gemeente rekening worden gehouden met het feit dat de stichting gedeelte(n) van het gebouw om niet ter beschikking stelt aan school voor (vrijgestelde) onderwijsdoeleinden UITSPRAAK NL - EINDUITSPRAAK NA HvJEU C-8713 ndash Hoge Raad - 1 mei 2015 - ECLINLHR20151174

Artikel 49 VWEU verzet zich er niet tegen dat een lidstaat de aftrek van onderhoudskosten ter zake van monumenten beperkt tot die monumenten die op zijn grondgebied zijn gelegen mits die aftrek ook openstaat ter zake van monumenten die weliswaar op het grondgebied van een andere lidstaat zijn gelegen maar verband kunnen houden met het cultuurhistorisch erfgoed van eerstbedoelde lidstaat Van voormeld verband met het cultuurhistorisch erfgoed van Nederland is gelet op punt 33 van het arrest alleen dan sprake indien belanghebbende aannemelijk maakt dat het in Belgieuml gelegen en door hem bewoonde kasteel een element vormt van het Nederlands cultuurhistorisch erfgoed en het kasteel indien het op het grondgebied van Nederland zou zijn gelegen in aanmerking zou doen komen voor bescherming op grond van de Monumentenwet 1988 Het beroep in cassatie is gegrond REGELGEVING EU - Bestrijding van belastingontduiking en ontwijking ndash overheidnl

BNC fiche Mededeling van de Europese Commissie aan het EP de Raad over fiscale transparantie ter bestrijding van belastingontduiking en ndashontwijking

voorstel voor een richtlijn van de Raad tot wijziging van Richtlijn 201116EU wat betreft verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen op belastinggebied

Voorstel voor een richtlijn van de Raad tot intrekking van Richtlijn 200348EG van de Raad REGELGEVING EU - Common consolidated corporate tax base

EC presenteert nieuw voorstel voor EU-grondslag belasting (taxence)

Belastingen

8


OVERIG - Taxing vocabulary a glossary of the terms used by the tax rulings committee - document

Belastingen - btw

CONCLUSIE A-G KOKOTT ndash 20 mei 2015 ndash Zaak C-59513 ndash Fiscale Eenheid X ndash Hoge Raad - conclusie

Belastingwetgeving ndash Btw ndash Artikel 13 B onder d) punt 6 van de Zesde richtlijn (77388EEG) ndash Btw-vrijstelling voor het beheer van een gemeenschappelijk beleggingsfonds ndash Onroerende zaken als beleggingsobject van een gemeenschappelijk beleggingsfonds ndash Feitelijke exploitatie van onroerende zaken als beheer van een gemeenschappelijk beleggingsfonds A-G Een vennootschap die is opgericht door meer dan eacuteeacuten belegger met enkel het doel het bijeengebrachte vermogen te beleggen in onroerende zaken kan worden aangemerkt als een gemeenschappelijk beleggingsfondsrsquo voor zover de betrokken lidstaat haar aan bijzonder overheidstoezicht heeft onderworpen Het begrip beheerrsquo van een dergelijk gemeenschappelijk beleggingsfonds mede de feitelijke exploitatie van de onroerende zaken omvat LITERATUUR - Henk Hop en Paul Bakker Europese btw-actualiteiten BTW-bulletin 201542 - artikel OVERIG - Beperkte aftrek maaltijden voor personeel conform EU-recht ECLINLRBNHO2015243 (taxence)

Belastingen - douane CONCLUSIE HVJEU A-G WATHELET ndash 7 mei 2015 ndash Zaak C-25514 ndash Chmielewski - conclusie

Controle van liquide middelen die de Europese Unie binnenkomen of verlaten ndash Verordening (EG) nr 18892005 ndash Niet-nakoming van de aangifteplicht ndash Evenredigheid van de sancties ndash Vrij verkeer van kapitaal en betalingen A-G Het Unierecht verzet tegen een sanctie waarbij de geldboete 60 beloopt van het bedrag dat bij binnenkomst of het verlaten van de Unie niet is aangegeven en dit bedrag hoger is dan 50 000 EUR zonder dat dit bedrag in bewaring kan worden genomen gedurende een periode die noodzakelijk is om de herkomst en de bestemming ervan te onderzoeken PREJUDICIELE VERWIJZING ndash DUITSLAND ndash 28 mei 2015 - Zaak C-17315 - GE Healthcare - verwijzing

Verordening 291392 (CDW) Verordening 245493 (TCDW) Kunnen royalties en licentierechten worden opgenomen in de douanewaarde ook als niet vaststond dat licentierechten verschuldigd waren Kunnen royalties en licentierechten voor merken betrekking hebben op ingevoerde goederen hoewel deze royalties en licentierechten ook zijn betaald voor diensten en voor het gebruik van het teken dat het hoofdbestanddeel van de naam van het concern uitmaakt

Belastingen ndash tariefindeling GN code

PREJUDICIELE VERWIJZING ndash DUITSLAND - 29 mei 2015 - Zaak C-18315 ndash TSI - verwijzing

Verordening (EEG) nr 265887 Indeling draagbare deeltjesteller Verzoekster heeft het toestel ingedeeld in 9027 50 00 van de GN Duitse douane deelt in onder 9027 10 10

Belastingen ndash vrij kapitaalverkeer en vestiging

ARREST HVJEU ndash 21 mei 2015 ndash Zaak C-56013 ndash Wagner-Raith ndash arrest

Vrij verkeer van kapitaal ndash Afwijking ndash Kapitaalverkeer in verband met het verrichten van financieumlle diensten ndash Nationale regeling die voorziet in de forfaitaire belasting van kapitaalinkomsten uit deelnemingen in buitenlandse beleggingsfondsen ndash Zwarte fondsen Hof Artikel 64 VWEU moet aldus worden uitgelegd dat een nationale wettelijke regeling die voorziet in een

forfaitaire belasting van de inkomsten van deelnemers in een niet‑ingezeten beleggingsfonds wanneer dat fonds

niet heeft voldaan aan bepaalde wettelijke verplichtingen een maatregel vormt die betrekking heeft op kapitaalverkeer in verband met het verrichten van financieumlle diensten in de zin van dat artikel ARREST HVJEU ndash 21 mei 2015 ndash Zaak C-65713 ndash Verder LabTec ndash arrest

9


Fiscale bepalingen ndash Vrijheid van vestiging ndash Artikel 49 VWEU ndash Beperkingen ndash Gefaseerde inning van de belasting over latente meerwaarde ndash Handhaving van de verdeling van de heffingsbevoegdheid tussen de lidstaten ndash Evenredigheid Hof Artikel 49 VWEU verzet zich niet tegen een belastingregeling van een lidstaat waarin is bepaald dat in geval van overdracht van activa van een op het grondgebied van die lidstaat gelegen vennootschap aan een op het grondgebied van een andere lidstaat gelegen vaste inrichting van die vennootschap de op het grondgebied van eerstgenoemde lidstaat ontstane latente meerwaarde van die activa wordt onthuld over die meerwaarde belasting wordt geheven en die belasting gefaseerd wordt geiumlnd in tien annuiumlteiten PREJUDICIELE VERWIJZING ndash BELGIE - 28 mei 2015 ndash Zaak C-17615 - Riskin et Timmermans - verwijzing

VWEU artikel 49 (recht vrije vestiging) VWEU artikel 63 (vrij kapitaalverkeer) Richtlijn 200348EG In Polen betaalde dividendbelasting wordt niet verrekend in Belgieuml Dubbele belasting Dubbelbelastingverdrag HVJEUC-51304 Kerckhaert en Morres C-37905 Amurta C-19406 Orange European Smallcap Fund C-15710 Banco Bilbao Vizcaya Argentaria

LITERATUUR - ACM Meuwese lsquoDe toekomst van het bestuursrechtrsquo ndash een reactie vanuit Europeaniseringsperspectief Nederlands Tijdschrift voor Bestuursrecht NTB 201519

CONCLUSIE HVJEU A-G SZPUNAR ndash 13 mei 2015 ndash Zaak C-814 ndash BBVA - conclusie

Oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten ndash Hypothecaire lening ndash Executieprocedure ndash Verzet ndash Vervaltermijn van eacuteeacuten maand vanaf de dag na bekendmaking van een wet ndash Beginselen van gelijkwaardigheid en doeltreffendheid A-G De artikelen 6 en 7 van richtlijn 9313EEG verzetten zich tegen een nationale overgangsbepaling volgens welke de consument beschikt over een vervaltermijn van eacuteeacuten maand ingaande op de dag na bekendmaking van de wet waarin deze bepaling is opgenomen om verzet aan te tekenen op grond van het

oneerlijke karakter van contractuele bedingen in het kader van een lopende hypothecaire executieprocedure

Fair time limits for unfair terms control (European consumer law blog)

PREJUDICIELE VERWIJZING ndash BELGIE ndash 7 mei 2015 ndash Zaak C-14915 - Wathelet - verwijzing

Richtlijn 199944 Particulier koopt een tweedehandsauto bij een garage Aankoopfactuur wordt niet verstrekt Garage treedt op als tussenpersoon Koper is daarvan niet op de hoogte Overeenkomst tussen particulieren Auto gaat stuk Wie betaalt de reparatie Valt onder het begrip ldquoverkoperrdquo uit het Belgische BW ook een handelaar die optreedt als tussenpersoon voor een particuliere verkoper PREJUDICIELE VERWIJZING ndash SPANJE ndash 12 mei 2015 ndash Zaak C-15415 - Gutieacuterrez Naranjo - verwijzing

Richtlijn 9313EEG Hypothecaire lening Oneerlijk beding Bodemrentebeding Restitutio in integrum Geldigheid ex tunc Beperking terugwerkende kracht Goede trouw Gevaar voor ernstige verstoringen HvJEU C-40203 Skov et Bilka C-26310 Nisipeanu C-9211 RWE Vertrieb PREJUDICIELE VERWIJZING ndash SLOWAKIJE - 29 mei 2015 ndash Zaak C-16815 Tomaacutešovaacute - verwijzing

Richtlijn 9313EEG Consumentenkredietovereenkomst voor een bedrag van euro 232 Arbitragebeding Oneerlijk beding Richtlijn conforme interpretatie Schadevergoeding wegens ongerechtvaardigde verrijking Mag in een executieprocedure die is ingeleid op grond van een arbitraal vonnis in strijd met de rechtspraak van het Hof betaling van een geldsom worden verlangd uit hoofde van een oneerlijk beding Kan de aansprakelijkheid van een lidstaat wegens schending van het gemeenschapsrecht reeds ontstaan op een ogenblik waarop de procespartij nog niet alle rechtsmiddelen heeft aangewend REGELGEVING NL ndash Implementatiewet richtlijn 201311

Wet van 16 april 2015 tot implementatie van de Richtlijn 201311EU van het Europees Parlement en de Raad van 21 mei 2013 betreffende alternatieve beslechting van consumentengeschillen en tot wijziging van Verordening (EG) nr 20062004 en Richtlijn 200922EG en uitvoering van de Verordening (EU) nr 5242013 van

Bestuursrecht - algemeen

Consumentenrecht

10


het Europees Parlement en de Raad van 21 mei 2013 betreffende onlinebeslechting van consumentengeschillen en tot wijziging van Verordening (EG) nr 20062004 en Richtlijn 200922EG Stb Nr 160 REGELGEVING EU ndash Pakketreizenrichtlijn

EU Council backs new EU rules giving more protection to over 120 million holidaymakers (persbericht EC) Travel packages green light from Coreper to update rules (persbericht Lets voorzitterschap)

REGELGEVING NL - Wijziging Wetboek van strafrecht ivm implementatie richtlijn 201340EU

Wet van 22 april 2015 tot implementatie van de richtlijn van het Europees Parlement en de Raad over aanvallen op informatiesystemen en ter vervanging van Kaderbesluit 2005222JBZ van de Raad (PbEU L 2188) Stbl Nr 165

ARREST EHRM ndash 12 mei 2015 - Identoba ea t Georgieuml ndash nivo 2 - persbericht - arrest

Artikelen 3 11 en 14 EVRM Rustige demonstratie tegen homofobie is met geweld verstoord door tegenstanders De autoriteiten wisten dan wel behoorden op de hoogte te zijn van de risicorsquos op verstoring van de demonstratie en hadden vooraf adequate maatregelen moeten treffen Nu zij dat hebben nagelaten is sprake van schending van artikelen 3 11 en 14 ARREST EHRM ndash 26 mei 2015 ndash Dogan Altun t Turkije ndash nivo 2 - persbericht - arrest

Artikel 11 EVRM De zaak betreft het opleggen van een disciplinaire maatregel aan klager een lid van de vakbond voor het houden van een referendum zonder het aanvragen van voorafgaande toestemming van het directoraat-generaal waar hij voor werkt In november 2006 heeft klager samen met een ander vakbondslid stembussen geiumlnstalleerd bij de deur van de kantine in het directoraat-generaal dat verantwoordelijk is voor de elektriciteit het gas en het openbaar vervoer van Ankara met als doel een referendum te organiseren over het budget voor 2007 De directeur personeelszaken heeft hem toen een waarschuwing gegeven Klager heeft hiertegen beroep aangetekend bij de gemeentelijke tuchtraad Deze heeft de waarschuwing in stand gelaten omdat het verplicht was toestemming te vragen van de werkgever Het Hof oordeelt dat er sprake is van een schending van artikelen 11 en 13

ARREST EHRM ndash 5 mei 2015 ndash Melnichuk t Roemenieuml ndash nivo 2 ndash persbericht - arrest

Artikel 2 EVRM Het hof neemt schending van artikel 2 aan in verband met het gebrekkige onderzoek naar een incident in 1999 waarbij diverse (naasten van) klagers gewond waren geraakt of omkwamen toen Roemeense soldaten het vuur openden omdat zij dachten met terroristen van doen te hebben ARREST EHRM ndash 7 mei 2015 - Huseynov t Azerbeijan ndash nivo 2 - persbericht - arrest

Artikelen 3 5 en 11 EVRM De zaak betreft de arrestatie en inverzekeringstelling van een journalist die in een cafeacute op een besloten feestje de verjaardag van Che Guevara vierde en na zijn vrijlating opgenomen diende te worden op de intensive care van het ziekenhuis Het hof oordeelt dat de journalist door de politie tijdens zijn arrestatie en daaropvolgende inverzekeringstelling is mishandeld en dat hiernaar onvoldoende onderzoek is gedaan Het hof oordeelt voorts dat zijn vrijheidsbeneming onrechtmatig was en dat de politie door aldus op te treden inbreuk heeft gemaakt op zijn vrijheid van vereniging en vergadering ARREST EHRM ndash 7 mei 2015 ndash Ilievska t Voormalige republiek Macedonieuml ndash nivo 2 - persbericht - arrest

Artikel 3 EVRM De klacht betreft de wijze waarop klaagster in een psychiatrische inrichting in Skopje is opgenomen In 2009 heeft klaagsters echtgenoot medische hulp gevraagd in het ziekenhuis omdat klaagster angstig en gestrest was Dr M en dr CT hebben de opdracht gegeven haar in een psychiatrische kliniek op te nemen en vervolgens zijn twee politieagenten en een verpleegster per ambulance klaagster op gaan halen Klaagster weigerde mee te gaan De agenten hebben haar met geweld bij haar kinderen weggehaald en in de ambulance gezet De echtgenoot van klaagster heeft daarbij geholpen Klaagster stelt dat de agenten haar hebben geboeid haar hebben geslagen en dat zij op haar benen moest zitten gedurende de 110 kilometer lange reis naar Skopje De agenten zeggen enkel te hebben gedaan wat nodig was om klaagster tegen zichzelf te beschermen Drie dagen later is klaagster zonder onderzocht of behandeld te zijn op verzoek van haar echtgenoot uit de kliniek ontslagen In het ziekenhuis waar zij vervolgens is onderzocht zijn verwondingen

Cybercrime

Demonstratie en vrijheid van vergadering

Detentieomstandigheden recht op leven politieonderzoek

11


geconstateerd die duiden op klappen De artsen verpleegkundige en agenten waartegen strafvervolging is ingesteld zijn vrijgesproken Het Hof is van oordeel dat er sprake is van een schending van artikel 3 wegens het geboeid vervoeren van klaagster van de kliniek naar het ziekenhuis ARREST EHRM ndash 21 mei 2015 ndash Mukhitdinov t Rusland ndash nivo 2 ndash persbericht - arrest

Artikel 3 5 34 EVRM Klager is in Oezbekistan geboren en heeft in 2001 de Russische nationaliteit verkregen In 2013 hebben de Russische autoriteiten zijn paspoort ingetrokken omdat hij deze op frauduleuze wijze zou hebben verkregen Volgens de Oezbeekse autoriteiten heeft hij afstand gedaan van zijn Oezbeekse nationaliteit omdat hij meer dan vijf jaren onaangekondigd in het buitenland heeft verbleven Dientengevolge is hij stateloos De klacht richt zich tegen de beslissing van de Russische autoriteiten hem naar Oezbekistan uit te zetten omdat hij daar gevaar zou lopen op een onmenselijke behandeling (hij werd namelijk verdacht van deelneming aan een terroristische organisatie) en zijn verdwijning na zijn vrijlating (hij zegt na zijn vrijlating op onrechtmatige wijze het land te zijn uitgezet) Het Hof neemt schendingen van artikel 3 en 5 aan en beslist dat als voorlopige maatregel klager niet mag worden uitgezet ARREST EHRM - 28 mei 2015 - Y t Slovenieuml ndash nivo 1 - persbericht ndash arrest

Schending van artikelen 3 en 8 EVRM doordat de autoriteiten onvoldoende hebben ondernomen om de persoonlijke integriteit van klager te beschermen in een proces betreffende aanranding De autoriteiten hadden meer maatregelen moeten nemen om te voorkomen dat haar vermeende aanvaller tijdens het verhoor vernederende opmerkingen jegens klager kon maken NOOT

bij EHRM Cestaro t Italieuml van 7 april 2015 A New Case on Torture in Europe Cestaro v Italyrdquo (EJILtalk) bij EHRM Francois t Frankrijk van 23 april 2015 Quand lavocat appeleacute en garde agrave vue est placeacute en garde

agrave vue (liberteacutes cheacuteries) OVERIG

UN Working Group on Arbitrary Detention Adopts Principles and Guidelines on Habeas Corpus (EJIL talk)

ARREST EHRM ndash 12 mei 2015 ndash Magee t het VK ndash nivo 2 - persbericht - arrest

Artikel 5 lid 3 EVRM De zaak betreft de voorgeleiding en bewaring van onder meer de verdachten van een aanval op Britse soldaten in Noord-Ierland vermoedelijk uitgevoerd door de IRA Het hof neemt geen schending van artikel 5 aan 105 In the present case the applicants were detained for twelve days which was a relatively short period of time As such the Court considers that they were at all times in ldquothe early stagesrdquo of the deprivation of liberty when their detention could be justified by the existence of a reasonable suspicion that they had committed a criminal offence it was not therefore necessary that any consideration be given to their conditional release during this period

ARREST EHRM ndash 19 mei 2015 ndash Greek catholic parish lupeni t Roemenieuml ndash nivo 2 - persbericht - arrest

Artikel 6 EVRM De zaak betreft de teruggave van gebedshuizen die behoren tot de Grieks-Katholieke Kerk die waren overgedragen aan de Orthodoxe kerk onder het totalitaire regime Meer specifiek gaat het om de vraag over de toepasbaarheid van een bijzondere wet om de juridische status van dergelijke goederen vast te stellen Het Hof is unaniem van oordeel dat er geen sprake is van een schending van het recht op een eerlijke en openbare behandeling Het Hof constateert dat het enkele feit dat verzoekers het criterium onredelijk vonden omdat deze in een bijzondere wet was neergelegd onvoldoende was om hun recht op toegang tot de rechter als onvoldoende aan te merken Het Hof overweegt voorts dat de Roemeense rechtbanken een goede afweging gemaakt hebben van de in het geding zijnde belangen en met redenen omkleedde en gedetailleerde uitspraken hebben gedaan Het hof herhaalt de rol van de Staat als neutrale en onafhankelijke organisator van het belijden van religie en constateert dat het Roemeense Constitutionele Hof de nadruk heeft gelegd op de noodzaak om de vrijheid van religieuze gemeenschappen en de vrijheid van anderen te beschermen met inachtneming van de historische achtergrond van de zaak

Yet another church property dispute Greek-Catholic Parish of Lupeni amp Ors v Romania (law and religion UK)

ARREST EHRM ndash 21 mei 2015 - Yengo t Frankrijk ndash nivo 2 - persbericht - arrest

Artikel 13 EVRM Het hof neemt schending van artikel 13 aan omdat klager geen effectief rechtsmiddel had om zijn detentieomstandigheden ndash oa vijf gedetineerden in een kleine cel ndash op Nieuw-Caledonieuml (in de Grote

Eerlijk proces

12


Oceaan) te verbeteren De mogelijkheid om een verzoek tot onmiddellijke invrijheidstelling in te dienen omdat voortduring van de detentie een ernstig risico voor de gezondheid oplevert acht het hof ontoereikend ARREST EHRM ndash 21 mei 2015 - Zavodnik t Slovenieuml ndash nivo 2 - persbericht - arrest

Artikel 6 EVRM Zavodnik heeft lange procedures gevoerd tegen zijn werkgever ZR De eerste zaak ging over een vordering tot betaling van salaris De rechtbank oordeelt dat ZR gehouden is het salaris van Zavodnik te betalen Als betaling uitblijft start hij een nieuwe procedure om de betaling van zijn salaris af te dwingen Deze procedure wordt geschorst omdat ZR failliet is gegaan Vervolgens wordt de loonvordering door Zavodnik ingediend in de insolventieprocedure In de insolventieprocedure is er een hoorzitting De datum van hoorzitting is gepubliceerd in het publicatieblad maar Zavodnik wordt niet persoonlijk op de hoogte gesteld van de hoorzitting waardoor hij de zitting mist Als hij erachter komt dat er een hoorzitting is geweest is de termijn om op te komen tegen de beslissing verstreken Alle beroepen van Zavodnik worden afgewezen Het hof oordeelt dat artikel 6 EVRM is geschonden omdat Zavodnik niet op de hoogte is gebracht van de hoorzitting en de procedure onredelijk lang heeft geduurd ARREST EHRM - 26 mei 2015 - Lhermitte t Belgieuml ndash nivo 2 - persbericht - arrest

Artikel 6 EVRM De zaak betreft de motivering van de beslissing van de jury dat aan klaagster de vijfvoudige moord op haar kinderen kan worden toegerekend Hoewel uit de beslissing van de jury de dragende argumenten niet konden worden afgeleid kon uit de beslissing tot strafoplegging en de daaropvolgende ndash voor klaagster negatieve ndash beslissing van de cassatierechter genoegzaam worden afgeleid dat het verweer dat de klaagster ontoerekeningsvatbaar zou zijn was verworpen omdat zij de feiten in koelen bloede had gepleegd Omdat de procedure als geheel hierdoor de toets der kritiek kan doorstaan neemt het hof geen schending van artikel 6 aan

La motivation du verdict de la Cour dassises une vison globale du procegraves peacutenal (Liberteacutes cheacuteris)

ONTVANKELIJKHEIDSBESLISSING EHRM ndash 14 april 2015 ndash Schreurs t Nederland ndash nivo 3 - beslissing

Artikel 6 EVRM Klager was gearresteerd en verbleef lange tijd in voorlopige hechtenis waarna hij door de rechtbank werd veroordeeld voor witwassen In hoger beroep werd hij vrijgesproken met de overweging dat zijn handelen gekwalificeerd diende te worden als fraude Zijn verzoek tot schadevergoeding voor zijn verblijf in detentie werd afgewezen Klager klaagt dat de onschuldpresumptie is geschonden nu het hof na hem vrij te spreken van witwassen niet langer het recht had om te vinden dat hij het misdrijf fraude had gepleegd Het hof overweegt dat de passage waarvan beweerd wordt dat daarmee inbreuk wordt gemaakt op de onschuldpresumptie is gegeven bij de beslissing tot vrijspraak en dat deze beslissing bij de afwijzing van het verzoek tot schadevergoeding slechts herhaald is Tegen de beslissing tot vrijspraak stond beroep open maar klager heeft dit beroep te laat ingesteld Het hof verklaart klager om die reden niet-ontvankelijk PREJUDICIELE VERWIJZING ndash BELGIE ndash 20 mei 2015 - Zaak C-16115 - Bensada Benallal - verwijzing

Handvest grondrechten artikel 49 (legaliteits- en evenredigheidsbeginsel) en artikel 51 (toepassingsgebied) Spanjaard krijgt vergunning tot verblijf als werknemer in Belgieuml Verblijfsvergunning wordt ingetrokken Verzoeker is niet gehoord Eerbiediging van de rechten van verdediging In welke fase van de procedure moet het middel dat is ontleend aan schending van het algemene Unierechtelijke beginsel van eerbiediging van de rechten van verdediging zijn aangevoerd HvJEU C-22205 ndash C-22505 van der Weerd ea C-4008 Asturcom Telecomunicaciones C-24913 Khaled Boudjlida C-38313 G et R NOOT - bij EHRM AT t Luxemburg van 9 april 2015

AT v Luxembourg the start of the EU-ECHR story on criminal defence rights (EU law analysis)

ARREST EHRM ndash 7 mei 2015 - SL and JL t Kroatieuml ndash nivo 2 - persbericht ndash arrest

Artikel 1 Eerste Protocol EVRM Twee minderjarige zusjes zijn eigenaar van een strandhuis Hun voogd de vriend van hun moeder wil het huis verkopen Omdat de meisjes minderjarig zijn moet toestemming gevraagd worden aan het Social welfare centre Als de voogd vervolgens in de gevangenis belandt wijzigt de advocaat het verzoek Er wordt geen toestemming gevraagd voor verkoop maar voor woningruil met de woning van de schoonmoeder van de advocaat Het Social welfare centre geeft toestemming Het Hof oordeelt dat er sprake is van schending van het eigendomsrecht De staat heeft via het Sociale welfare centre de belangen van de minderjarige zusjes onvoldoende gewaarborgd aangezien de waarde van de nieuwe woning aanzienlijk lager ligt dan die van het strandhuis

Eigendomsrecht (artikel 1 Eerste protocol EVRM)

13


ARREST EHRM ndash 12 mei 2015 - Gogitidze ea t Georgieuml ndash nivo 2 - persbericht ndash arrest

Artikel 1 Eerste Protocol EVRM Bij de rechterlijke beslissing tot inbeslagnameverbeurdverklaring heeft een juiste belangenafweging plaatsgevonden (tussen het belang van de eigenaar en het publieke belang corruptie tegen te gaan) zodat van schending van artikel 1 eerste protocol (bescherming eigendom) geen sprake is

Lutte contre la corruption et confiscation des biens en Adjarie (liberteacutes cheacuteries)

LITERATUUR

Mr Gabriel Alves de Faria Sexual Orientation and the ECtHR what relevance is given to the best interests of the child An analysis of the European Court of Human Rights approach to the best interests of the child in LGBT parenting cases Familie amp Recht 2015-04 DOI 105553FenR000018

Mr M Cheacutebti LLM Ambtshalve rechterlijke beoordeling van de rechten van het kind voortvloeiend uit artikel 8 EVRM in Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht FJR 201529

OVERIG

Uitspraak VK over mededeling genetische ziekte ldquoNo duty of care to disclose to pregnant daughter fatherrsquos genetic disease ndash High Courtrsquo(UK human rights blog) ndash blog

Justice needs to be more child-friendly (FRA) Jaarverslag Bureau liaisonrechter 2014 (rechtspraaknl) Irreconcilable Differences Divorce and departure of EU citizens under the Citizensrsquo Directive (EU law analysis)

LITERATUUR - JS Nan ldquoDe betekenis van artikel 7 eerste lid EVRM voor het Nederlandse sanctierecht in Tijdschrift over straffen en maatregelen Sancties 201520

CONCLUSIE A-G JAumlAumlSKINEN ndash 21 mei 2015 ndash Zaak C-49313 P ndash Elitaliana Eulex Kosovo ndash conclusie

Heropening van de mondelinge behandeling ndash Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB) ndash Missie van de Europese Unie ndash Bevoegdheid van de rechterlijke instanties van de Unie ndash Begroting van de Unie ndash Overheidsopdrachten voor diensten ndash Verordening (EG Euratom) nr 16052002 ndash Aanbesteding van helikopterondersteuning aan de Eulex-missie in Kosovo ndash Toetsing van de rechtmatigheid van het besluit tot gunning van een overheidsopdracht A-G De rechterlijke instanties van de Europese Unie zijn gelet op artikel 41 leden 1 en 2 VEU bevoegd uitspraak te doen over de rechtmatigheid van een handeling die in het kader van de uitvoering van de begroting van de Europese Unie is vastgesteld door een entiteit opgericht bij een handeling op de grondslag van titel V VEU waarin het extern optreden van de Europese Unie en het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid zijn geregeld ARREST GERECHT - 5 mei 2015 ndash Zaak T-43313 ndash Petropars Iran ea Raad - arrest

Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid ndash Beperkende maatregelen ten aanzien van Iran ter voorkoming van nucleaire proliferatie ndash Bevriezing van tegoeden ndash Motiveringsplicht ndash Beoordelingsfout ndash Exceptie van onwettigheid ndash Recht om een economische activiteit uit te oefenen ndash Recht op eigendom ndash Bescherming van de volksgezondheid de veiligheid en het milieu ndash Voorzorgsbeginsel ndash Evenredigheid ndash Rechten van de verdediging Hof Besluit 2013270GBVB en uitvoeringsverordening (EU) nr 5222013 worden nietig verklaard voor zover zij betrekking hebben op Petropars Aria Kish Operation and Management Co en Petropars Resources Engineering Kish Co De gevolgen van het besluit en de verordening worden ten aanzien van Petropars gehandhaafd tot op de datum waarop de termijn voor het indienen van een verzoek om hogere voorziening verstrijkt of indien binnen die termijn hogere voorziening is ingesteld tot op het moment waarop de hogere voorziening wordt afgewezen Het beroep wordt verworpen voor het overige

Familieleven - algemeen

Geen straf zonder wet

Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid

14


PREJUDICIELE VERWIJZING ndash DUITSLAND ndash 7 mei 2015 ndash Zaak C-14815 - Deutsche Parkinson Vereinigung - verwijzing

VWEU artikel 34 (verbod invoerbeperkingen) VWEU artikel 36 (gerechtvaardigde beperkingen)Patieumlntenvereniging gaat samenwerking aan met postorderapotheek DocMorris Bonussysteem voor receptplichtige geneesmiddelen tegen Parkinson Volgens Duitse ACM is er sprake van oneerlijke reclame Inbreuk op de vastgestelde wettelijke (uniforme) verkoopprijs Is de prijsbinding een maatregel van gelijke werking en zo ja is dit een gerechtvaardigde beschermingsmaatregel HvJEU C-36712 Sokoll-Seebacher PREJUDICIELE VERWIJZING ndash DUITSLAND ndash 29 mei 2015 ndash Zaak C-17715 ndash Nelsons - verwijzing

Verordening 19242006 (gezondheidsclaims) Richtlijn 200529EG (oneerlijke handelspraktijken) Verkoop via apotheken van bachbloesemproducten door twee verschillende firmarsquos Levensmiddel Mededinging Gezondheidsclaim Wanneer vallen de betrokken producten onder artikel 4 lid 3 van verordening (EG) nr 19242006 HVJEU C-54410 Deutsches Weintor C-29912 Green Swan Pharmaceuticals LITERATUUR

MT de Gans en HM Stergiou Kroniek rechtspraak EU Tijdschrift voor Gezondheidsrecht 2015 OVERIG - Eudrabook Compendium of EU pharmaceutical law uitgave EU bookshop OP

NOOT - bij EHRM zaak Fernaacutendez Martiacutenez t Spanje van 12 juni 2014

Mr drs Jaco van den Brink Staat kerk en individuele gelovige strijd om de dominantie Tijdschrift voor Religie Recht en Beleid 2015-1 LITERATUUR - Gerhard van der Schyff Onverdoofd ritueel slachten getoetst aan het EVRM het Deense verbod

als Europees vraagstuk Tijdschrift voor Religie Recht en Beleid 2015-1

UITSPRAAK NL ndash Hoge Raad ndash 26 mei 2015 - ECLINLHR20151338 - uitspraak

Artikelen 8 9 en 14 EVRM Art 2 Eerste Protocol EVRM Artikelen 10 en 14 Handvest EU Artikelen 5 en 8 Leerplichtwet (Lpw) Zijn de bepalingen van de Leerplichtwet in strijd met art 9 EVRM art 2 EP EVRM en artikelen 10 en 14 Handvest Het Hof heeft geoordeeld dat art 82 Lpw geen ongerechtvaardigde inbreuk maakt op artikel 9 EVRM en artikel 2 EP EVRM Dat oordeel getuigt gelet op de relevante overwegingen uit ECLINLHR2011BM6898 niet van een onjuiste rechtsopvatting en is niet onbegrijpelijk De enkele omstandigheid dat andere kinderen uit het gezin wel zijn vrijgesteld van de in art 2 Lpw bedoelde inschrijfplicht en dat verdachte niet bekend is met een school binnen Nederland die volledig aansluit bij zijn godsdienstige overtuiging noopt niet tot een ander oordeel Artikelen 10 en 14 Handvest zijn nvt gelet op het bepaalde in art 51 Handvest zodat geen grond bestaat tot het stellen van prejudicieumlle vragen aan het Hof van Justitie van de Europese Unie zoals verzocht in de schriftuur Als uitgangspunt heeft te gelden dat een jongere als leerling van een school staat ingeschreven en deze school geregeld bezoekt en dat slechts in de in artikelen 5 jo 8 Lpw omschreven gevallen een beroep kan worden gedaan op vrijstelling van deze verplichting Met deze regeling wordt beoogd het recht op onderwijs voor het kind te garanderen Gelet op het belang dat een kind zich binnen een (scholen)gemeenschap waaraan ook andere kinderen deelnemen kan ontwikkelen en vormen maakt in een geval als het onderhavige art 82 Lpw geen ongerechtvaardigde inbreuk op de door artikelen 8 en 14 EVRM gewaarborgde rechten In dit licht getuigt rsquos Hofs oordeel dat ic art 82 Lpw geen ongerechtvaardigde inbreuk maakt op art 8 enof 14 EVRM niet van een onjuiste rechtsopvatting en is het op dit punt gevoerde verweer toereikend gemotiveerd verworpen De enkele omstandigheid dat toepassing van de Lpw ic uiteenlopende consequenties heeft voor de kinderen van het gezin noopt niet tot een ander oordeel CAG anders REGELGEVING EVRM ndash Goedkeuringswet Protocol 15 EVRM

Goedkeuring Protocol tot wijziging van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden aangenomen door de Eerste Kamer op 17 mei 2015 Eerste kamernl OVERIG

Rapport Europese Commissie 2014 over toepassing Handvest grondrechten EU (persbericht EC) Rapportage 2014 ndash Internationale Mensenrechtenprocedures (overheidnl) Is repealing the Human Rights Act compatible with EU law (EU law analyis) Nederland ziet definitief af van ratificatie van het Biogeneeskundeverdrag (Oviedo Conventie) (NJB)

Gezondheid en geneesmiddelen

Godsdienstvrijheid

Grondrechten (Handvest) en EVRM - algemeen

15


The fundamental rights situation of intersex people (FRA)

OVERIG ndash The top 10 myths about TTIP (EU bookshop uitgave)

ARREST HVJEU ndash 5 mei 2015 ndash Zaak C-14613 en C-14713 ndash Spanje Parlement en Raad ndash persbericht - arrest

Beroep tot nietigverklaring ndash Uitvoering van nauwere samenwerking ndash Instelling van eenheidsoctrooibescherming ndash Verordening (EU) nr 12572012 ndash Artikel 118 eerste alinea VWEU ndash Rechtsgrondslag ndash Artikel 291 VWEU ndash Delegatie van bevoegdheden aan organen buiten de Europese Unie ndash Beginselen van autonomie en uniforme toepassing van het Unierecht Hof (Grote kamer) Het Hof verwerpt de twee beroepen van Spanje tegen verordening (EU) nr 12572012 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2012 met betrekking tot het Europese octrooi

Cheerleading or judging The CJEU upholds the EUs unitary patent system (EU law analysis)

Europees eenheidsoctrooi stap dichterbij (ECER)

A giant step towards (dis)integration of the European patent system (EUtopia)

HvJ EU verwerpt beroepen van Spanje tegen eenheidsoctrooibescherming (IE-forum) ARREST HVJEU ndash 5 mei 2015 ndash Zaak T-18313 Zaak T-18413 Zaak T-42312 - SKYPE en SKY - persbericht ndash arrest T-18313 ndash arrest T-18413 - arrest T-42312

Gemeenschapsmerk ndash Oppositieprocedure ndash Aanvraag voor gemeenschapswoordmerk mdash Ouder gemeenschapsmerk SKY mdash Relatieve weigeringsgrond mdash Verwarringsgevaarmdash Artikel 8 van Verordening (EG) nr 2072009 Gerecht Het EU-Gerecht bevestigt dat er verwarringsgevaar bestaat tussen het woordteken SKYPE en het woordmerk SKY

Verwarringsgevaar tussen SKYPE en SKY (IE-forum) ARREST HVJEU ndash 13 mei 2015 ndash Zaak C-51613 ndash Dimensione Direct Sales en Labianca ndash arrest

Auteursrecht ndash Richtlijn 200129EG ndash Artikel 4 lid 1 ndash Distributierecht ndash Begrip distributie onder het publiekrsquo ndash Handelaar die zich in een lidstaat bevinden en die via zijn website via mailing en in de pers in een andere lidstaat verkoopaanbiedingen doet en reclame maakt ndash Reproductie van auteursrechtelijk beschermde meubelen die te koop worden aangeboden zonder toestemming van de houder van het uitsluitende distributierecht ndash Aanbieding of reclame die niet leidt tot koop van het origineel of kopieeumln van een beschermd werk Hof Een houder met het uitsluitend distributierecht kan zich ertegen verzetten dat voor het origineel of een kopie van dat werk een verkoopaanbod wordt gedaan of gerichte reclame wordt gemaakt zelfs indien niet zou vaststaan dat een zich in de Unie bevindende koper het beschermde object op grond van dit aanbod of deze reclame heeft gekocht

Houder uitsluitend distributierecht kan anderen verbieden verkoopaanbod te doen (IE-forum) ARREST HVJEU ndash 21 mei 2015 ndash Zaak C-54612 P ndash Schraumlder OCVV ndash arrest

Hogere voorziening ndash Communautair kwekersrecht ndash Communautair Bureau voor plantenrassen (CPVO) ndash Verordening (EG) nr 210094 ndash Artikelen 20 en 76 ndash Verordening (EG) nr 8742009 ndash Artikel 51 ndash Verzoek tot inleiding van de procedure tot nietigverklaring van een communautaire bescherming ndash Beginsel van het ambtshalve onderzoek ndash Procedure voor de kamer van beroep van het CPVO ndash Substantieel bewijsmateriaal Hof De hogere voorziening wordt afgewezen

Geen bewijs dat vraagtekens bij technisch onderzoek plaatst (IE-forum) ARRESTEN HVJEU en GERECHT ndash OVERIG

T-2213 Amerikaanse octrooiregisters zijn prior art stormparaplu heeft wel eigen karakter (IE-forum) T-14513 Adidas met succes opgetreden tegen motief met twee parallel lopende strepen (IE-forum)

Handelsakkoord - TTIP

IE ndash Intellectuele eigendom

16


T-33110 Driehoekig oppervlak met zwarte stippen geen vormmerk (IE-forum) C-45513 Cilindervormige fles onvoldoende onderscheidend (IE-forum) T-1513 Nieuwheidsonderzoek van het bestreden model was onvolledig (IE-forum) T-13112 Bekendheid woordmerk SPA in klasse 32 voldoende aangetoond (IE-forum) PREJUDICIELE VERWIJZING ndash Rechtbank Den Haag ndash 13 mei 2015 ndash ECLINLRBDHA20155716 -

verwijzing

Brite strike vordert de nietigheid van een door gedaagde gedeponeerd Benelux woordmerk ldquoBrite-Strikerdquo omdat de inschrijving te kwader trouw zou zijn verricht De vordering is gebaseerd op het Benelux-verdrag inzake de intellectuele eigendom (hierna BVIE) Volgens gedaagde is de rechtbank niet bevoegd De rechtbank vraagt het EU-Hof oa of het BVIE dient te worden aangemerkt als een posterieur verdrag zodat artikel 46 BVIE niet kan worden aangemerkt als een bijzondere regeling in de zin van artikel 71 EEX-vo oud PREJUDICIELE VERWIJZING ndash DUITSLAND ndash 15 mei 2015 - Zaak C-16315 - Hassan - verwijzing

Verordening (EG) nr 2072009 Gemeenschapsmerk ARKTIS Licentieovereenkomst Stakingsverklaring met boetebeding Kan een licentiehouder die niet is ingeschreven in het register van gemeenschapsmerken aanspraken wegens inbreuk op een gemeenschapsmerk doen gelden Is een nationaalrechtelijke praktijk volgens welke de licentiehouder de aanspraken van de merkhouder tegen de inbreukmaker kan handhaven op grond van de bevoegdheid om in eigen naam een procedure te voeren over diens recht (bdquoProzessstandschaftrdquo) in overeensteming met EU-recht PREJUDICIELE VERWIJZING ndash BENELUX GERECHTSHOF ndash 26 mei 2015 ndash Zaak C-16915 - Montis Design

ndash verwijzing

Richtlijn 9871EG (modellen) Richtlijn 2006116EG (auteursrecht en naburige rechten) Eenvormige Beneluxwet inzake tekeningen of modellen van 20 juni 2002 (BTMW) Protocol houdende wijziging van de BTMW waarbij artikel 21 lid 3 van die wet is vervallen Ontwerp van stoel ldquoCharlyrdquo en stoel ldquoChaplinrdquo op de markt gebracht door Montis Modeldepot (registratie) in 1988Modelregistratie is niet verlengd Gssens brengt later vergelijkbare modellen op de markt Montis stelt dat haar auteursrechten zijn herleefd als gevolg van het vervallen (in december 2003) van artikel 21 lid 3 (oud) BTMW Is richtlijn 2006116 van toepassing Is het verenigbaar met Unierecht dat auteursrechten blijvend vervallen nadat zoals in casu de eis van het afleggen van een instandhoudingsverklaring is komen te vervallen HvJEU C-16809 Flos PREJUDICIELE VERWIJZING ndash BELGIE ndash 28 mei 2015 ndash Zaak C-16615 - Ranks et Vasiļevičs ndash verwijzing

Richtlijn 200924EG (rechtsbescherming computerprogrammarsquos) Via E-Bay verkopen verzoekers kopieeumln van auteursrechtelijk beschermd materiaal Volgens de licentievoorwaarden van Microsoft Corporation mogen deze producten enkel in combinatie met een nieuwe PC verkocht worden Kan een persoon die een van een bdquotweedehandsrdquo licentie voorzien computerprogramma heeft verkregen op een niet originele cd-rom zich beroepen op het verval van het recht om controle uit te oefenen op de distributie van een exemplaar (kopie) van het computerprogramma wanneer de eerste verkrijger zijn exemplaar (kopie) heeft gewist of niet meer gebruikt Mag een persoon die zich kan beroepen op het verval van het recht om controle uit te oefenen op de distributie van een exemplaar (kopie) van het computerprogramma dat computerprogramma aan een derde persoon doorverkopen op een cd-rom die niet origineel is HVJEU C-12811 UsedSoft PREJUDICIELE VERWIJZING ndash HONGARIJE - 29 mei 2015 ndash Zaak C-17915 ndash Daimler ndash verwijzing

Eerste richtlijn (89104EEG) (merkenrecht) Kan de houder van een merk tegen een derde die wordt genoemd in een internetadvertentie waarin een teken is opgenomen dat met het merk kan worden verward en die betrekking heeft op door de derde aangeboden diensten die identiek zijn aan de waren of diensten waarvoor het merk is ingeschreven ook daacuten optreden wanneer de advertentie niet op het internet is geplaatst door of voor rekening van de erin genoemde persoon of op het internet blijft opduiken hoewel de erin genoemde persoon alles heeft gedaan wat redelijkerwijs van hem kon worden verlangd om de advertentie te laten verwijderen maar daar niet in is geslaagd

CONCLUSIE AG - NEDERLAND ndash Hoge Raad ndash 29 mei 2015 - ECLINLPHR2015729 ndash conclusie HR

De A-G concludeert in het principale cassatieberoep vragen van uitleg te stellen aan het HVJEU over de vraag of TPB zelfstandig openbaar maakt en de reikwijdte van artikel 26d Aw De klachten over de door het Haagse hof aangelegde evenredigheids- en effectiviteitstoets van de gevraagde blokkademaatregel slagen Dat geldt volgens de A-G ook voor de klacht over de subsidiaire onrechtmatigedaadsgrondslag De klachten in het principale beroep over de bewijslastverdeling van art 26d en het gebrek aan rekenschap door het hof van rechterlijke uitspraken in andere lidstaten van de EU die blokkering van TPB wel toestaan zijn tevergeefs voorgesteld De klachten van de voorwaardelijk incidentele beroepen over de vraag of art 26d Aw als rechtsgrondslag kan dienen

17


voor de blokkade kunnen afhankelijk van het antwoord van het HvJEU op de gestelde vragen slagen De klachten over de effectiviteit van die blokkade en de bezwaarlijkheid van de gevorderde maatregelen waaronder grondrechtenafweging kunnen niet tot cassatie leiden Aan de beantwoording van de klacht van XS4ALL over de weigering door het hof van de te late IE-proceskostenspecificatietoepassing wordt door de A-G in dit stadium nog niet toegekomen NOOT ndash bij HvJEU C-46612 Svensson

A Year Ago The European Supreme Court Appears To Have Ruled The Whole Web To Be In The Public Domain And Nobody Noticed (blog Falkvinge)

Heeft het Hof van Justitie internet in het publiek domein geplaatst (blog iusmentis) CONSULTATIE - Wijzigingswet Overeenkomst betreffende een eengemaakt octrooigerecht en Verordening (EU)

12572012 - consultatie OVERIG

De mededeling aan het publiek - Wel een vergoeding voor de bedenkers maar niet voor artiesten (IE-forum)

REGELGEVING EU - Nieuwe insolventierichtlijn Parliament approves new rules on insolvency (persbericht EC)

ARREST GERECHT ndash 12 mei 2015 ndash Zaak T-56212 ndash DalliCommissie - arrest

Europees commissaris mdash OLAF onderzoek mdash Mondeling besluit van de president van de Europese Commissie inzake ontslag mdash Beroep tot nietigverklaring ndash Schadevergoeding ndashNo actionable measure mdash Niet-ontvankelijkheid Gerecht Het beroep wordt verworpen De heer Dalli heeft zelf ontslag genomen

Accountability and Defenestration The Dalli Saga (EU law analysis) BESCHIKKING HVJEU - 29 april 2015 ndash zaak C-6414 P ndash ECB ndash persbericht - beschikking

Hogere voorziening ndash Beroep tot nietigverklaring ndash Ontvankelijkheid ndash Rechtstreeks geraakt ndash Besluiten van de ECB ndash Besluit tav een aantal technische kenmerken van de rechtstreekse transacties van het Eurosysteem in de secundaire markten voor overheidsobligaties (hierna bdquoOMT-besluitrdquo) - Richtsnoer 2012641EU van de Europese Centrale Bank van 10 oktober 2012 tot wijziging van richtsnoer ECB201218 inzake aanvullende tijdelijke met herfinancieringstransacties van het Eurosysteem en de beleenbaarheid van onderpand verband houdende maatregelen ndash Artikel 181 Reglement voor de procesvoering HvJEU Hof Bevestigt de niet-ontvankelijkheid van het beroep van 5 217 particulieren tegen een aantal bdquobesluitenrdquo van de ECB van 6 september 2012 waaronder het OMT-besluit Het Gerecht van de Europese Unie heeft terecht vastgesteld dat die personen geen procesbevoegdheid hebben aangezien zij niet rechtstreeks worden geraakt door de bdquobesluitenrdquo in kwestie NOOT - bij HvJEU C- 40613 RaadCommissie van 14 april 2015

Curtailing the Commissionrsquos right to withdraw Case C-40913 Council v Commission (European law blog)

ARREST HVJEU ndash 13 mei 2015 ndash Zaak C-53613 ndash Gazprom ndash arrest

Prejudicieumlle verwijzing ndash Ruimte van vrijheid veiligheid en recht ndash Justitieumlle samenwerking in burgerlijke zaken ndash Verordening (EG) nr 442001 ndash Toepassingsgebied ndash Arbitrage ndash Daarvan uitgesloten ndash Erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse scheidsrechterlijke uitspraken ndash Bevel uitgevaardigd door een in een lidstaat gevestigd scheidsgerecht ndash Bevel ertoe strekkende dat de inleiding of de voortzetting van een procedure voor een gerecht van een andere lidstaat wordt verhinderd ndash Bevoegdheid van de gerechten van een lidstaat om erkenning van de scheidsrechterlijke uitspraak te weigeren ndash Verdrag van New York Hof (Grote kamer) Verordening (EG) nr 442001 staat er niet aan in de weg dat een gerecht van een lidstaat een scheidsrechterlijke uitspraak die een partij verbiedt bepaalde vorderingen bij een gerecht van die lidstaat in te dienen erkent en ten uitvoer legt of weigert te erkennen en ten uitvoer te leggen daar die verordening niet geldt

Insolventie

Institutioneel recht

Justitieumlle samenwerking in burgerlijke zaken

18


voor de erkenning en de tenuitvoerlegging in een lidstaat van een door een scheidsgerecht in een andere lidstaat gedane scheidsrechterlijke uitspraak

Arbitral anti-suit injunctions and the Judgments Regulation Grand Chamber holds they are outside the scope but not therefore invincible (GAVC law)

EU-recht verplicht rechter niet tot erkenning arbitragevonnis (ECER) ARREST HVJEU ndash 21 mei 2015 ndash Zaak C-32214 ndash El Majdoub ndash arrest

Justitieumlle samenwerking in burgerlijke zaken ndash Rechterlijke bevoegdheid en tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken ndash Verordening (EG) nr 442001 ndash Artikel 23 ndash Overeenkomst tot aanwijzing van de bevoegde rechter ndash Vormvereisten ndash Elektronische mededeling waardoor de overeenkomst duurzaam geregistreerd wordt ndash Begrip ndash Algemene verkoopvoorwaarden die kunnen worden geraadpleegd en afgedrukt via een link die deze in een nieuw venster toont ndash click wrappingrsquo Hof Bij een elektronisch gesloten koopovereenkomst is de door middel van bdquoclick wrappingrdquo gedane acceptatie van de algemene voorwaarden die een overeenkomst tot aanwijzing van de bevoegde rechter bevatten aan te merken als een elektronische mededeling waardoor de overeenkomst duurzaam geregistreerd wordt als bedoeld in die bepaling wanneer de tekst van de algemene voorwaarden kan worden afgedrukt en opgeslagen voacuteoacuter de sluiting van de overeenkomst ARREST HVJEU ndash 21 mei 2015 ndash Zaak C-35213 ndash CDC Hydrogen Peroxide ndash persbericht ndash arrest

Ruimte van vrijheid veiligheid en recht ndash Rechterlijke bevoegdheid in burgerlijke en handelszaken ndash Verordening (EG) nr 442001 ndash Bijzondere bevoegdheden ndash Artikel 6 lid 1 ndash Beroep gericht tegen in verschillende lidstaten gevestigde verweerders die hebben deelgenomen aan een met artikel 81 EG en artikel 53 van de Overeenkomst betreffende de EER strijdig verklaarde mededingingsregeling ertoe strekkende dat deze hoofdelijk worden veroordeeld tot schadevergoeding en ter verkrijging van informatie ndash Bevoegdheid van het aangezochte gerecht jegens de medeverweerders ndash Afstand van instantie ten aanzien van de verweerder met woonplaats in de lidstaat van het aangezochte gerecht ndash Bevoegdheid inzake verbintenissen uit onrechtmatige daad ndash Artikel 5 lid 3 ndash Forumkeuzebedingen ndash Artikel 23 ndash Doeltreffende uitvoering van het kartelverbod Hof Gedupeerden van een onrechtmatig kartel waar verweerders uit verschillende lidstaten bij betrokken zijn kunnen een beroep tot schadevergoeding indienen bij de rechtbank in de lidstaat waar eacuteeacuten van de verweerders woont Afstand van instantie ten aanzien van de enige verweerder met woonplaats in de lidstaat van het aangezochte gerecht heeft in beginsel geen gevolgen voor de bevoegdheid van dit gerecht om de zaak jegens de andere verweerders af te handelen

Anchor defendants in follow-up competition law cases The ECJ confirms AGrsquos view on joinders Sticks to Article 5(3 7(1) Locus damni for purely economic loss = registered office (GAVL blog) CONCLUSIE A-G CRUZ VILLALOacuteN ndash 7 mei 2015 ndash Zaak C-4714 ndash Holterman ea ndash Hoge Raad - conclusie

Justitieumlle samenwerking in burgerlijke zaken ndash Rechterlijke bevoegdheid en tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken ndash Verordening (EG) nr 442001 ndash Artikel 5 punt 1 onder a) en b) en punt 3 ndash Bevoegdheid ten aanzien van verbintenissen uit overeenkomst ndash Bevoegdheid ten aanzien van verbintenissen uit onrechtmatige daad ndash Artikelen 18 tot en met 21 ndash Individuele arbeidsovereenkomst ndash Dubbele hoedanigheid van directeur en bestuurder van een vennootschap ndash Aansprakelijkheid op grond van onbehoorlijke vervulling van directie- en bestuurstaken Holterman is een Nederlands bedrijf In 2001 is een Duitser de heer Spies aangesteld als directeur Holterman verwijt Spies ernstige fouten te hebben gemaakt en eist schadevergoeding De Nederlandse rechtbanken hebben zich echter onbevoegd verklaard omdat op grond van de EEX-verordening de werknemer moet worden gedaagd in het land van diens woonplaats (in casu Duitsland) Holterman voert echter aan dat Spies geen werknemer is maar een bestuurder A-G Verordening (EG) nr 442001 is van toepassing ndash indien de verweerder wordt aangesproken als partij bij een sbquoindividuele verbintenis uit arbeidsovereenkomstrsquo uit hoofde waarvan een persoon zich jegens een andere persoon aan wier gezag en instructies hij onderworpen is verbindt tegen vergoeding een bepaalde activiteit te verrichten en ndash indien de ingestelde vordering voortvloeit uit de sbquoindividuele verbintenis uit arbeidsovereenkomstrsquo dat wil zeggen indien de verweten gedraging kan worden beschouwd als niet-nakoming van de contractuele verbintenissen zoals deze kunnen worden bepaald aan de hand van het voorwerp van de concrete arbeidsovereenkomst Subsidiair voor het geval dat het Hof verordening nr 442001 niet van toepassing zou achten

19


Het begrip sbquoverbintenissen uit overeenkomstrsquo van artikel 5 punt 1 van verordening nr 442001 ziet mede op een geval waarin een vennootschap een persoon in zijn hoedanigheid van bestuurder van die vennootschap aanspreekt op grond van schending van de op hem rustende verplichting tot behoorlijke vervulling van zijn vennootschapsrechtelijke taak Het staat aan de verwijzende rechter om de plaats te bepalen waar de diensten volgens de overeenkomst verstrekt werden of verstrekt hadden moeten worden in de zin van artikel 5 punt 1 onder b) van verordening nr 442001 zijnde de in de sbquoovereenkomstrsquo (in de zin van de verordening) bepaalde plaats waar de hoofdprestatie moet worden verricht dan wel bij gebreke daarvan de plaats waar de bestuurder van de vennootschap zijn bestuurswerkzaamheden overwegend heeft uitgevoerd mits de verrichting van de diensten op die plaats niet indruist tegen de wil van partijen zoals die blijkt uit hetgeen zij zijn overeengekomen Eveneens subsidiair voor het geval dat het Hof zou beslissen dat de vordering onder sbquoverbintenissen uit onrechtmatige daadrsquo valt in de zin van artikel 5 punt 3 van verordening nr 442001 staat het aan de verwijzende rechter om te bepalen gelet op de feitelijke omstandigheden van het geval wat de plaats is van de gebeurtenis die met de schade in een oorzakelijk verband staat en wat de plaats is waar de schade is ingetreden

Defining rsquoemploymentrsquo CRUZ VILLALOacuteN AG in Holterman on applying Brussels I to defendant with dual directoremployee capacity (GAVC law) SCHORSING NA PREJUDICIELE VERWIJZING - Gerechtshof rsquos-Hertogenbosch ndash 12 mei 2015 -

ECLINLGHSHE20151676 Aanhouding ivm prejudicieumlle verwijzing Hoge Raad in zaak C-4714 OVERIG - Europese justitieumlle atlas Informatie voor de justitieumlle samenwerking in burgerlijke zaken oa adressen

van gerechten formulieren etc

ARREST HVJEU ndash 12 mei 2015 ndash Zaak T-5114 ndash Tsjechische Republiek Commissie ndash persbericht - arrest

Regeling inzake gegarandeerde traditionele specialiteiten ndash Verordening (EU) nr 11512012 ndash Afwijzing van de aanvraag tot registratie van de benaming pomazaacutenkoveacute maacuteslorsquo (smeerbare boter) als gegarandeerde traditionele specialiteit ndash Samenhang met de bepalingen van verordening (EG) nr 12342007 waarbij de voorwaarden voor het gebruik van de verkoopbenaming boterrsquo zijn vastgesteld Gerecht De smeerbare boter kan niet als gegarandeerde traditionele specialiteit worden geregistreerd CONCLUSIE A-G WAHL ndash 21 mei 2015 ndash Gevoegde zaken C-12413 en C-12513 ndash Parlement Raad en Commissie Raad ndash Grote Kamer ndash conclusie

Gemeenschappelijk visserijbeleid ndash Beroep tot nietigverklaring ndash Verordening (EU) nr 12432012 van de Raad tot vaststelling van een langetermijnplan voor kabeljauwbestanden en de bevissing van deze bestanden ndash Rechtsgrondslag ndash Werkingssfeer van artikel 43 leden 2 en 3 VWEU ndash Technische uitvoeringsmaatregelen A-G Verordening (EU) nr 12432012 van de Raad nietig te verklaren overeenkomstig artikel 264 tweede alinea VWEU De gevolgen van de nietig verklaarde verordening te handhaven tot de inwerkingtreding binnen een termijn van ten hoogste zes maanden na de uitspraak in de onderhavige zaken van een nieuwe verordening die op de juiste rechtsgrondslag is vastgesteld

PREJUDICIELE VERWIJZING ndash FRANKRIJK ndash 1 mei 2015 - Zaak C-14115 - Doux ea- verwijzing

Uitvoerrestitutie afhankelijk gesteld van watergehalte van uitgevoerd pluimvee Terugvordering uitvoerrestitutie Vormt het maximale watergehalte een vereiste inzake de gezonde handelskwaliteit Is het maximale watergehalte in overeenstemming met EU-recht Controles door de lidstaat Recht op tegenanalyse Handvest grondrechten artikel 16 (vrijheid ondernemerschap) en artikel 41 (recht op behoorlijk bestuur) Verordening (EG) nr 5432008 - Verordening (EG) nr 12342007 - Verordening (EG) nr 6122009 ndash HvJEU C-30904 Fleisch-Winter C-35304 Nowaco REGELGEVING EU - Wijziging definitie gespecificeerd risicomateriaal in TSE verordening

Verordening (EU) 2015728 van de Commissie van 6 mei 2015 tot wijziging van de definitie van gespecificeerd risicomateriaal zoals vermeld in bijlage V bij Verordening (EG) nr 9992001 van het Europees Parlement en de Raad houdende vaststelling van voorschriften inzake preventie bestrijding en uitroeiing van bepaalde overdraagbare spongiforme encefalopathieeumln PB L 116 van 752015 REGELGEVING EU - Aanlandingsverplichting

Verordening (EU) 2015812 van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2015 tot wijziging van Verordeningen (EG) nr 85098 (EG) nr 21872005 (EG) nr 19672006 (EG) nr 10982007 (EG) nr 2542002

Landbouw en visserij

20


(EG) nr 23472002 en (EG) nr 12242009 van de Raad en Verordeningen (EU) nr 13792013 en (EU) nr 13802013 van het Europees Parlement en de Raad in verband met de aanlandingsverplichting en tot intrekking van Verordening (EG) nr 143498 van de Raad PB L 133 van 2952015 blz 1ndash20

CONCLUSIE A-G SZPUNAR ndash 20 mei 2015 ndash Zaak C-24014 ndash Pruumlller-Frey ndash conclusie

Aansprakelijkheid van luchtvervoerders bij ongevallen ndash Verdrag tot het brengen van eenheid in enige bepalingen inzake het internationale luchtvervoer ndash Verordening (EG) nr 202797 ndash Werkingssfeer ndash Vlucht uitgevoerd in een met een zeer lichte motor aangedreven toestel waarvan de exploitant niet over een exploitatievergunning voor luchtdiensten beschikt ndash Vlucht met dezelfde plaats van vertrek en van bestemming en uitgevoerd met als doel een onroerend goed te tonen aan een mogelijke koper ndash Verordening (EG) nr 8642007 ndash Artikel 18 ndash Rechtstreekse vordering op de verzekeraar van de aansprakelijke persoon A-G De bepalingen van het op 28 mei 1999 te Montreal gesloten verdrag zijn niet van toepassing op een binnenlandse vlucht die niet wordt uitgevoerd door een luchtvervoerder die beschikt over een exploitatievergunning in de zin van verordening (EG) nr 10082008 Een rechtstreekse vordering van degene die schade heeft geleden tegen de verzekeraar van de aansprakelijke persoon is mogelijk wanneer het recht dat van toepassing is op de niet-contractuele verbintenis daarin voorziet ongeacht wat is geregeld in het door de partijen gekozen recht dat van toepassing is op de verzekeringsovereenkomst

ARREST HVJEU ndash 12 mei 2015 ndash Zaak T-62313 ndash Unioacuten de Almacenistas de Hierros de EspantildeaCommissie ndash persbericht ndash arrest

Toegang tot documenten ndash Verordening (EG) nr 10492001 ndash Documenten betreffende twee nationale mededingingsprocedures ndash Documenten die een nationale mededingingsautoriteit aan de Commissie heeft overgelegd in het kader van de door het Unierecht vereiste samenwerking ndash Weigering van toegang ndash Uitzondering betreffende de bescherming van het doel van inspecties onderzoeken en audits ndash Uitzondering betreffende de bescherming van de commercieumlle belangen van een derde ndash Geen verplichting voor de betrokken instelling om de inhoud van de in het verzoek om toegang bedoelde documenten concreet en individueel te onderzoeken wanneer het betrokken onderzoek definitief is afgesloten ndash Geen noodzaak van een maatregel tot organisatie van de procesgang strekkende tot overlegging van de litigieuze documenten ndash Geen inaanmerkingneming van de bijzondere situatie van de verzoeker Gerecht Documenten die een nationale mededingingsautoriteit aan de Europese Commissie verstrekt zijn in beginsel niet openbaar Het openbaarmaken kan de commercieumlle belangen van de betrokken bedrijven en het onderzoek schaden Het beroep wordt verworpen CONCLUSIE A-G WAHL ndash 21 mei 2015 ndash Zaak C-19414 P ndash AC-TreuhandCommissie - conclusie

Hogere voorziening ndash Mededingingsregelingen ndash Europese markten van hittestabilisatoren ndash Vaststelling van de prijzen verdeling van de markten en uitwisseling gevoelige handelsinformatie ndash Beschikking houdende vaststelling van inbreuken op artikel 81 EG (thans artikel 101 VWEU) en artikel 53 van de EER-Overeenkomst ndash Beschikking die ziet op een consultancy-onderneming die geen concurrentiedruk uitoefent op de relevante markten

A-G Het arrest van het Gerecht T‑2710 wordt vernietigd Beschikking C (2009) 8682 definitief van de

Commissie wordt nietig verklaard voor zover zij betrekking heeft op AC-Treuhand AG ARREST GERECHT ndash 20 mei 2015 ndash Zaak T-45610 ndash Timab Industries en CFPR Commissie ndash persbericht - arrest

Mededinging ndash Mededingingsregelingen ndash Europese markt van fosfaten voor diervoeder ndash Besluit houdende vaststelling van een inbreuk op artikel 101 VWEU ndash Toewijzing van verkoopquota cooumlrdinatie van prijzen en verkoopvoorwaarden alsook uitwisseling van gevoelige commercieumlle informatie ndash Afbreking door verzoeksters van de schikkingsprocedure ndash Geldboeten ndash Motiveringsplicht ndash Zwaarte en duur van de inbreuk ndash Medewerking ndash Geen toepassing van de in de schikkingsprocedure meegedeelde waarschijnlijke boetebandbreedte Gerecht In het kader van de Europese markt van fosfaten doet het Gerecht voor het eerst uitspraak over de relatie tussen de standaardprocedure en de schikkingsprocedure en houdt de boete van bijna 60 miljoen die is opgelegd aan de Roullier groep in stand

Luchtvaart

Mededinging

21


LITERATUUR ndash Kronieken rechtspraak mededingingsrecht Bas Braeken en Charlotte Eijberts Kroniek civiele rechtspraak mededingingsrecht 2014 Markt amp

Mededinging 2015-2 p 58-69 Marc Wiggers Robin Struijlaart en Marc Custers Kroniek Nederlands mededingingsrecht 2014 Markt amp

Mededinging 2015-2 p 70-88 Silvia Vinken Minos van Joolingen en Martijn Jongmans Kroniek concentratiecontrole 2014 Markt amp

Mededinging 2015-2 p 40-57 LITERATUUR ndash Richtlijn schadevorderingen mededingingsinbreuken

Mr dr E-J Zippro en Mr dr R Meijer Lang verwacht stil gezwegen nooit gedacht toch gekregen de definitieve richtlijn betreffende schadevorderingen wegens mededingingsinbreuken Maandblad voor Vermogensrecht 2015 p 114-126 OVERIG

UITSPRAAK Conseil constitutionel over UBER La liberteacute dentreprendre et le duel taxis -VTC (liberteacutes cheacuteris)

CONCLUSIE A-G WATHELET ndash 21 mei 2015 ndash Zaak C-13714 ndash Commissie Duitsland ndash conclusie

Niet-nakoming ndash Richtlijn 201192EU ndash Milieueffectbeoordeling van bepaalde openbare en particuliere projecten ndash Artikel 11 ndash Richtlijn 201075EU ndash Industrieumlle emissies (geiumlntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging) ndash Artikel 25 ndash Toegang tot de rechter A-G Duitsland is de verplichtingen niet nagekomen die op haar rusten krachtens artikel 11 van richtlijn 201192EU ndash door het recht van individuele personen op nietigverklaring van een handeling waarvan de Duitse bestuursrechter de onrechtmatigheid vaststelt of heeft vastgesteld te beperken ndash door als grondslag voor de nietigverklaring van het bestreden eindbesluit een causaal verband te verlangen tussen de procedurefouten betreffende de voorlichting en de inspraak van het publiek en de inhoud van dat besluit ndash door de procesbevoegdheid en de omvang van de rechterlijke toetsing te beperken tot de bezwaren die reeds werden aangevoerd tijdens de bezwaartermijn waarin was voorzien in de bestuursprocedure die tot de vaststelling van de beslissing heeft geleid ndash door de toepassing van deze wet uit te sluiten met betrekking tot bestuursprocedures die voacuteoacuter 15 december 2006 uitvoerbaar zijn geworden en ndash door de toepassing van het recht van milieuorganisaties op een bevoorrechte toegang tot de rechter te beperken in de tijd Duitsland is de verplichtingen niet nagekomen die op haar rusten krachtens artikel 11 van richtlijn 201192 door de draagwijdte van sect 4 lid 1 van het Umwelt-Rechtsbehelfsgesetz te beperken tot de gevallen waarin de vereiste milieueffectbeoordeling geheel ontbreekt dan wel het verplichte vooronderzoek niet is verricht

PREJUDICIELE VERWIJZING ndash ITALIE ndash 15 mei 2015 - Zaak C-14715 - Edilizia Mastrodonato - verwijzing

Richtlijn 199931EG (metallisch kwik) Richtlijn 200621EG Richtlijn 200898EG (afvalstoffen) Uitbreiding van een steengroeve Vereenvoudigde procedure De lsquoactiviteit van nuttige milieutoepassing van afvalstoffenrsquo De activiteit van lsquohet storten van afvalstoffenrsquo Is het opvullen van de stortplaats wanneer daarbij andere afvalstoffen dan winningsafval worden gebruikt nog steeds onderworpen aan de afvalstoffenregeling van richtlijn 199931EG ook al is er geen sprake van handelingen van verwijdering van afvalstoffen UITSPRAAK VK rechter - over niet nakoming Luchtkwaliteitsrichtijn na HvJEU C-40413 Client Earth

Supreme Court no excuses UK must comply with EU air pollution law (UK human rights blog) REGELGEVING EU ndash Richtsnoeren voor douanecontroles op grensoverschrijdende overbrengingen van afvalstoffen Dit document is niet juridisch bindend PB C 157 van 1252015 LITERATUUR

Hana Muumlllerovaacute Environment Playing Short-handed Margin of Appreciation in Environmental Jurisprudence of the European Court of Human Rights Review of European Comparative amp International Environmental Law vol 24 no 1 (2015)

mr TD Wolters ldquoMariene zwerfafval de EU Kaderrichtlijn Mariene Strategie in het licht van de beginselen van Europees milieurechtrdquo in Milieu amp Recht M en R 201562

CONSULTATIE - Habitat-richtlijn en vogelrichtlijn Public consultation as part of the fitness check for EU nature legislation (Birds Directive Habitats Directive) - consultatie

Milieu en natuur

22


OVERIG - Rapport Staat van de natuur

Largest ever assessment draws a mixed picture for Europes habitats and species (persbericht EC) Rapport EC van 20 mei 2015 over de staat van de natuur en de habitat-richtlijn (persbericht EC) State of Nature report highlights farming impact on EU wildlife (euractiv) OVERIG -Emissiehandel

Emissions trading 2014 data shows emissions reduction (persbericht EC) Kabinetsvisie consultatie revisie van het Europese emissiehandelssysteem (ETS) Kader klimaat en energie 2030 COM (2014) 15 20 en 21 (bekendmakingen)

NOOT ndash bij ECLINLHR2015434 inzake alcoholslotprogramma

OS Pluimer ldquoDe Hoge Raad over het ne bis in idem-beginsel ten aanzien van het alcoholslotprogramma een rechtvaardig doch onbevredigend arrestrdquo in Delikt en delinkwent DD2015 nr 5

Carolien Noorduyn lsquoNe bis in idemrsquo nu ook een beginsel van ongeschreven recht in Nederlands Juristenblad NJB 20151002

PREJUDICIELE VERWIJZING ndash IERLAND ndash 29 mei 2015 - Zaak C-23715 - PPU Lanigan ndash verwijzing

Kaderbesluit 2002584JBZ (Europees aanhoudingsbevel) Artikel 2 EVRM VK vraagt Ierland om overlevering van Lanigan Overschrijding van 60-dagen en 90-dagen termijn Ontbreken rechtstreekse werking Kaderbesluit Wat zijn de gevolgen voor het niet naleven van de termijnen PREJUDICIELE VERWIJZING ndash LETLAND ndash 29 mei 2015 ndash Zaak C-18215 Petruhhin ndash verwijzing

Verdrag tussen de Republiek Letland en de Russische Federatie betreffende de rechtshulp en de rechtsbetrekkingen op het gebied van civiel recht familierecht en strafrecht Europees Verdrag betreffende uitlevering van 1957 van de Raad van Europa Handvest grondrechten EU artikel 19 lid 2 VWEU artikel 18 (gelijke behandeling) en 21 (verblijfsrecht) Moet bij uitlevering op grond van een uitleveringsverdrag van een onderdaan van een lidstaat van de EU aan een land dat geen lid is van de EU hetzelfde beschermingsniveau worden geboden als aan een onderdaan van de betrokken lidstaat Moet de rechterlijke instantie van de lidstaat die om uitlevering is verzocht de uitleveringsvoorwaarden toepassen die gelden in de lidstaat van de EU waarvan de uit te leveren persoon onderdaan is of waar hij zijn gewone verblijfplaats heeft Moet de lidstaat die om uitlevering is verzocht nagaan of is voldaan aan de bij artikel 19 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie geboden waarborgen te weten dat niemand mag worden uitgeleverd aan een staat waarin een ernstig risico bestaat dat hij aan de doodstraf aan folteringen of aan andere onmenselijke of vernederende behandelingen of bestraffingen wordt onderworpen

LITERATUUR ndash SJ Eskens ldquoOngerichte interceptie of het verwerven van bulk-communicatie en waarom de Grondwet en het EVRM onvoldoende tegenwicht biedenrdquo in Computerrecht 201585

ARREST HVJEU ndash 21 mei 2015 ndash Zaak C-33914 ndash Wittmann ndash arrest

Richtlijn 2006126EG ndash Onderlinge erkenning van rijbewijzen ndash Periode van tijdelijk verbod ndash Afgifte van een rijbewijs door een lidstaat voordat in de lidstaat van de gewone verblijfplaats een verbodsperiode ingaat ndash Redenen om in de lidstaat van de gewone verblijfplaats erkenning van de geldigheid van een door een andere lidstaat afgegeven rijbewijs te weigeren Hof Een maatregel waarmee de lidstaat van de gewone verblijfplaats van een persoon die het rijbewijs van deze persoon ndash als bestuurder van een motorvoertuig ndash niet meer kan intrekken aangezien dit reeds bij een eerdere beslissing is ingetrokken gelast dat gedurende een bepaalde periode geen nieuw rijbewijs aan die persoon kan worden afgegeven als een maatregel tot beperking schorsing of intrekking van het rijbewijs in de zin van deze bepaling moet worden beschouwd die belet dat de geldigheid wordt erkend van elk rijbewijs dat door een andere lidstaat wordt afgegeven voordat die periode is verstreken De omstandigheid dat het vonnis waarbij die maatregel is uitgesproken pas onherroepelijk is geworden nadat het rijbewijs in de tweede lidstaat is afgegeven doet dienaangaande niet ter zake aangezien dit rijbewijs naacute de uitspraak van dat vonnis is verkregen en de

Ne bis in idem

Overlevering en uitlevering

Persoonsgegevens en privacy

Rijbewijs

23


redenen die de betrokken maatregel rechtvaardigden op de datum van de afgifte van dat rijbewijs reeds bestonden REGELGEVING NL - Implementatie richtlijn 200359EG Besluit van 28 april 2015 tot wijziging van het

Reglement rijbewijzen ter voldoening aan richtlijn nr 200359EG Stb Nr 168

ARREST HVJEU ndash 13 mei 2015 ndash Zaak T-51109 ndash Niki Luftfahrt Commissie ndash arrest

Staatssteun ndash Door Oostenrijk ten gunste van Austrian Airlines toegekende herstructureringssteun ndash Besluit waarbij de steunregeling onder bepaalde voorwaarden verenigbaar met de gemeenschappelijke markt wordt verklaard ndash Privatisering van de Austrian Airlines-groep ndash Identificering van de steunbegunstigde ndash Richtsnoeren inzake reddingsndash en herstructureringssteun aan ondernemingen in moeilijkheden Gerecht Het beroep wordt verworpen CONCLUSIE A-G WATHELET ndash 21 mei 2015 ndash Zaak C-30313 P ndash Commissie Andersen ndash conclusie

Hogere voorziening ndash Staatssteun ndash Steun die door de Deense autoriteiten is verleend aan de overheidsonderneming Danske Statsbaner (DSB) ndash Openbaredienstcontracten inzake passagiersvervoer per spoor tussen Kopenhagen (Denemarken) en Ystad (Zweden) ndash Besluit waarbij de steun verenigbaar met de interne markt is verklaard onder voorwaarden ndash Toepassing in de tijd van materieumlle rechtsregels

A-G Het arrest van het Gerecht T‑9211 te vernietigen Het in eerste aanleg aangevoerde derde middel

ongegrond te verklaren en de zaak terug te verwijzen naar het Gerecht van de Europese Unie voor een onderzoek van het eerste en het tweede middel in eerste aanleg De incidentele hogere voorzieningen van Danske Statsbaner (DSB) en het Koninkrijk Denemarken af te wijzen

REGELGEVING NL ndash Wijziging van de rijkswet op het Nederlanderschap ter verruiming van de mogelijkheden

voor het ontnemen van het Nederlanderschap bij terroristische misdrijven ndash voorlopig verslag LITERATUUR ndash Gerard-Reneacute de Groot en Olivier Vonk De ontneming van het Nederlanderschap wegens jihadistische activiteiten Tijdschrift voor Religie Recht en Beleid 2015-1 OVERIG ndash Anti-jihadwet tast mensenrechten aan (sconline)

CONCLUSIE HVJEU A-G BOT ndash 7 mei 2015 ndash Zaak C-21614 ndash Covaci - conclusie

Justitieumlle samenwerking in strafzaken ndash Richtlijn 201064EU ndash Recht op vertolking en vertaling in strafprocedures ndash Mogelijkheid tot het instellen van beroep tegen een strafvonnis in een andere taal dan de taal van de procedure ndash Richtlijn 201213EU ndash Recht op informatie in het kader van strafprocedures ndash Betekening van strafvonnis aan een gemachtigde en verzending per gewone post aan de beklaagde ndash Termijn voor het instellen van beroep tegen dat vonnis die loopt vanaf de betekening ervan aan de gemachtigde A-G De artikelen 1 lid 2 en 2 leden 1 en 8 van richtlijn 201064EU staan niet in de weg aan de regeling van een lidstaat die voorziet in het gebruik van een bepaalde taal als taal van de procedure voor de gerechten van deze staat Dezelfde bepalingen moeten echter aldus worden uitgelegd dat zij iemand die strafrechtelijk is veroordeeld en die de taal van de procedure niet beheerst in staat stellen beroep tegen een dergelijk vonnis in stellen in zijn eigen taal waarbij de bevoegde rechter de taak heeft geschikte maatregelen in te zetten om de vertaling van het beroep in de taal van de procedure te verzekeren De artikelen 2 3 lid 1 onder c) alsmede 6 leden 1 en 3 van richtlijn 201213EU staan niet in de weg staan aan bepalingen van een lidstaat volgens welke een beklaagde in een strafprocedure die niet in deze staat woonachtig is een gemachtigde moet benoemen voor de betekening van een tegen hem uitgevaardigd Strafbefehl waarna de gemachtigde het Strafbefehl per gewone post aan de beklaagde verstuurt op voorwaarde dat dit procedurele systeem deze persoon niet belet gebruik te maken van de in deze staat bepaalde wettelijke termijn van twee weken om tegen dit Strafbefehl verzet te doen welke termijn moet gaan lopen vanaf het moment waarop deze persoon op welke wijze ook kennis neemt van dit Strafbefehl

Staatssteun

Terrorisme

Tolken en vertaling (strafrecht)

24


NOOT - bij EHRM Armenelli van 17 april 2015 over voetbal-omkoopschandaal

Case Law Strasbourg Armellini v Austria No violation of Article 10 in ldquofootball bribesrdquo defamation case (inforrmrsquos)

De in deze maand toegevoegde cursussen en opleidingen zijn blauw gemarkeerd Dit overzicht staat ook op de Wikipagina Cursus en opleiding Europees en Internationaal recht

endash learning The Preliminary Reference Procedure before the CJEU ERA ALG

endash learning The European Arrest Warrant 10 Key Questions for Defence Counsel specialised endash learning course ERA

STRAF

juni 2015 ndash juni 2016 European Networking and Training for National Competition Enforcers 2016 ENTraNCE 2016 (deadline 31 mei 2015)

MEDEDINGING

12 juni 2015 De toepassing van het IVRK in de Nederlandse rechtspraak Deel II Eggens instituut

ALG

11ndash 12 juni 2015 Annual Conference on European Public Procurement Law 2015 ERA Trier

AANBEST

11ndash 12 juni 2015 The Charter of Fundamental Rights of the European Union in Practice ERA Helsinki

HANDVEST

11ndash 12 juni 2015 The New Regime for Planning Crossndash Border Successions ERA Trier ERFRECHT

11ndash 12 juni 2015 Workshop on the European Small Claims Procedure ERA Brussel CIVIEL

18 juni 2015 Asser 50 years ndash International and European Sports Law Symposium ALG

18ndash 19 juni 2015 Protecting Fundamental Rights in the European Union ERA Trier GRONDRN

19-21 juni 2015 Training seminar on ldquoDublin III two years on Asylum seekers and refugees in the EU and beyond EIUC

ASIELampMIGR

22ndash 26 juni 2015 Summer Course on European Criminal Justice ERA Trier STRAF

25 juni 2015 Nieuwe eisen aan vreemdelingendetentie welke gevolgen hebben de nieuwe EU Richtlijnen voor de huidige regelgeving VU Amsterdam

ASIELampMIGR

25ndash 26 juni 2015 The Role of the National Judge in EU Judicial Cooperation in Criminal Matters EIPA Luxemburg

STRAF

22ndash 26 juni 2015 Summer Course on EU Institutional Law ERA Trier ALG

28 juni ndash 3 juli 2015 Summer course protection of fundamental rights in Europe GRONDRN

29 junindash 1 juli 2015 15th International Conference on Consumer Law Amsterdam CONSUMENT

29 junindash 3 juli 2015 Summer Course on European Environmental Law ERA Trier MILIEU

29 junindash 3 juli 2015 Summer Course on European Intellectual Property Law ERA Trier IE

29 junindash 3 juli 2015 Summer Course on Mediation ADR amp ODR ERA Trier CIVIEL

6ndash 10 juli 2015 Summer Course on European Competition Law ERA Trier MEDEDINGING

6ndash 10 juli 2015 Summer Course on European Labour Law ERA Trier ARBEID

6ndash 10 juli 2015 Summer Course on European Taxation Law ERA Trier TAX

24ndash 28 aug 2015 Advanced Summer Programme on Countering Terrorism Asser instituut Den Haag

TERRORISME

24ndash 28 aug 2015 Summer Programme on International and European Environmental Law Asser instituut Den Haag

MILIEU

9ndash 11 sept 2015 Crossndashborder Divorce and Maintenance Jurisdiction and Applicable Law ERA Lissabon

FAMILIE

24ndash 25 sept 2015 Annual Conference on European Family Law 2015 ERA Trier FAMILIE

28ndash 29 sept 2015 Europe on the Internet ndash Finding your Way through the European Information JungleEIPA Maastricht

ALG

1-2 okt 2015 5th Conference of the European Association of Health Law (EAHL) Praag GEZONDHEID

8-9 okt2015 Annual Conference on Trade Marks and Designs in Europe 2015 ERA IE

8ndash 9 okt 2015 European Private International Law in Commercial Dispute Resolution ERA Trier

IPR

12ndash 13 okt 2015 EU Gender Equality Law ERA Sofia (NB Datum is gewijzigd) ARBEID

Vrijheid van meningsuiting

DEEL II ndash OVERIGE INFORMATIE

Cursus en opleiding

25


15ndash 16 okt 2015 Directive on Patients Rights in Crossndash Border Healthcare How to Implement it with Mutual Learning Cooperation between Member States and Communication to Citizens EIPA Maastricht

CIVIEL

15-16 okt 2015 Annual Conference on European Consumer Law 2015 ERA Trier CONSUMENT

19-21 okt 2015 Applying EU Anti-Discrimination Law ERA Parijs ARBEID GRONDRN

21-23 okt 2015 Annual Conference on EU Criminal Justice 2015 ERA Trier STRAF

22-23 okt 2015 MIFID II in Practice ERA Trier FINANCIEEL

26ndash 27 okt 2015 Advanced State Aid Seminar EIPA Maastricht STAATSSTEUN

5-6 nov 2015 Annual Conference on European Copyright Law 2015 ERA Trier IE

12-13 nov 2015 Annual Conference on European State Aid Law 2015 ERA Trier STAATSSTEUN

12-13 nov 2015 Relying on Electronic Evidence in Criminal Cases ERA Boekarest STRAF

19 november 2015 MEDEDINGINGSCONGRES ldquoVan kartelparadijs naar kartelschadeparadijsrdquo van het Kenniscentrum Financieel en Economisch Recht Expertisegroep mededinging van de Rechtbank Rotterdam (meer informatie volgt op Intro)

MEDEDINGING

23-25 nov 2015 Applying EU Anti-Discrimination Law ERA Trier ARBEID GRONDRN

23-24 nov 2015 Collecting Evidence in Criminal Matters EIPA Maastricht STRAF

23ndash 24 nov 2015 EU Civil Procedure ndash CP201525 Er is plek voor eacuteeacuten Nederlander Aanmelden voor 13 oktober 2015 bij de SSR (Karla Verwijmerenndash van Teeffelen)

CIVIEL

30 nov 2015 Unieburgerschap OSR Utrecht UNIEBURGER

3-4 dec 2015 Recent Trends in the Case Law of the European Courts What Directions for the Future EIPA Luxemburg

ALG

29 feb-1 mrt 2016 Better Understanding the Role of the European Court of Justice in Criminal Matters

STRAF

Zie ook Catalogus 2015 ldquoEuropean Centre for Judges and Lawyers Catalogueldquo ndash EIPA ERA e-Learning Courses at a glance

Nieuwsbrief van de persafdeling van het EUndashHof (ECER website) EUR-Alert jurisprudentienieuwsbrief van het Belgische GCE-netwerk (INTRO) ndash nr 1 2015 Brussels law societies mei 2015 EKS nieuwsbrief (Rechtbank Amsterdam) mei 2015 Jurisprudentienieuwsbrief bestuursrecht LSB

1 mei 2015 Centrale Raad van Beroep ECLINLCRVB20151302 vakantierechten zie Arbeid 13 mei 2015 Rechtbank Den Haag ECLINLRBDHA20155716 Beneluxmerk zie IE 22 mei 2015 Hoge Raad ECLINLHR20151258 hypotheekrenteaftrek zie belastingen 29 mei 2015 Hoge Raad ECLINLHR20151355 btw gemeente zie belastingen

Websites EURES the European job mobility portal van de Europese Commissie

Nieuwsbrieven

NL prejudicieumlle verwijzingen

Vacatures

26


European personnel selection office (EPSO) Vacatures en concours) bij EUndash instellingen Euractiv Europese vacatures Overige Europese vacatures

Vacatures Lid raad van bestuur Oproep tot het indienen van blijken van belangstelling voor de functie van lid van de raad van bestuur van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid PB C 158 van 1352015 deadline 8 juli 2015 Directeur Directoraat-generaal Personele Middelen en Veiligheid mdash Kennisgeving van een vacature voor de functie van

directeur (rang AD 14) mdash Directoraat bdquoVeiligheidrdquo (DG HRDS) in Brussel mdash (COM201510359 PB C 165A van 2052015 deadline 18 juni 2015 Nationaal expert (END) Diverse vacatures voor detachering bij de Europese Commissie als nationaal expert (Europa

decentraal) deadline 25 juni en 27 juli 2015

Concours Administrateurs Aankondiging van algemeen vergelijkend onderzoek mdash EPSOAD30315 mdash

ontwikkelingssamenwerking en beheer van hulp aan niet-EU-landen (AD 7) PB C 150A van 752015 deadline 9 juni 2015

Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

1


Verantwoording De redactie heeft ervoor gekozen om de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) en van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJEU) en het Gerecht per rubriek gezamenlijk aan te bieden De toenemende vervlechting van het EU recht en het EVRM sinds het Verdrag van Lissabon (2009) is met name zichtbaar op het terrein van de grondrechtenbescherming Deze ontwikkeling naar een Europees ius commune maakt dat beide kenbronnen in een juridische casus gelijktijdig relevant kunnen zijn De redactie wil aldus recht doen aan die Europese realiteit

Leeswijzer

Om sneller te scrollen klik op tweede icoon van boven ldquobladwijzersrdquo de index blijft dan in de linkerkolom staan

De nieuwsbrief is ingedeeld in alfabetisch gerangschikte onderwerpen

De link bij prejudicieumlle verwijzingen uit andere lidstaten verwijst naar de databank verwijzingsuitspraken op Porta Iuris Deze databank is niet toegankelijk buiten de rechtspraak De verwijzingsuitspraken zijn na enige tijd wel extern te raadplegen op de website van ECER (van het Ministerie van Buitenlandse Zaken)

RUBRIEKEN (hyperlinks) Index 1

DEEL I ndash RECHTSPRAAK 3

Aanbesteding en overheidsopdrachten 3

Arbeid en sociale zekerheid 3

Asiel en Migratie 6

Belastingen 7

Bestuursrecht - algemeen 9

Consumentenrecht 9

Cybercrime 10

Demonstratie en vrijheid van vergadering 10

Detentieomstandigheden recht op leven politieonderzoek 10

Eerlijk proces 11

Eigendomsrecht (artikel 1 Eerste protocol EVRM) 12

Familieleven - algemeen 13

Geen straf zonder wet 13

Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid 13

Gezondheid en geneesmiddelen 14

Godsdienstvrijheid 14

Grondrechten (Handvest) en EVRM - algemeen 14

Handelsakkoord - TTIP 15

IE ndash Intellectuele eigendom 15

Insolventie 17

Institutioneel recht 17

Justitieumlle samenwerking in burgerlijke zaken 17

Landbouw en visserij 19

Index

2


Luchtvaart 20

Mededinging 20

Milieu en natuur 21

Ne bis in idem 22



Rijbewijs 22

Staatssteun 23

Terrorisme 23





Nieuwsbrieven 25


Vacatures 25

3





Arbeid







4








5




Sociale zekerheid



ndash conclusie




6
















Asiel en Migratie

7


















Belastingen

8



Belastingen - btw














9















Consumentenrecht

10













Cybercrime



11















Eerlijk proces

12













13





LITERATUUR



OVERIG










14














Godsdienstvrijheid


15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

2


Luchtvaart 20

Mededinging 20

Milieu en natuur 21

Ne bis in idem 22



Rijbewijs 22

Staatssteun 23

Terrorisme 23





Nieuwsbrieven 25


Vacatures 25

3





Arbeid







4








5




Sociale zekerheid



ndash conclusie




6
















Asiel en Migratie

7


















Belastingen

8



Belastingen - btw














9















Consumentenrecht

10













Cybercrime



11















Eerlijk proces

12













13





LITERATUUR



OVERIG










14














Godsdienstvrijheid


15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

3





Arbeid







4








5




Sociale zekerheid



ndash conclusie




6
















Asiel en Migratie

7


















Belastingen

8



Belastingen - btw














9















Consumentenrecht

10













Cybercrime



11















Eerlijk proces

12













13





LITERATUUR



OVERIG










14














Godsdienstvrijheid


15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

4








5




Sociale zekerheid



ndash conclusie




6
















Asiel en Migratie

7


















Belastingen

8



Belastingen - btw














9















Consumentenrecht

10













Cybercrime



11















Eerlijk proces

12













13





LITERATUUR



OVERIG










14














Godsdienstvrijheid


15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

5




Sociale zekerheid



ndash conclusie




6
















Asiel en Migratie

7


















Belastingen

8



Belastingen - btw














9















Consumentenrecht

10













Cybercrime



11















Eerlijk proces

12













13





LITERATUUR



OVERIG










14














Godsdienstvrijheid


15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

6
















Asiel en Migratie

7


















Belastingen

8



Belastingen - btw














9















Consumentenrecht

10













Cybercrime



11















Eerlijk proces

12













13





LITERATUUR



OVERIG










14














Godsdienstvrijheid


15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

7


















Belastingen

8



Belastingen - btw














9















Consumentenrecht

10













Cybercrime



11















Eerlijk proces

12













13





LITERATUUR



OVERIG










14














Godsdienstvrijheid


15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

8



Belastingen - btw














9















Consumentenrecht

10













Cybercrime



11















Eerlijk proces

12













13





LITERATUUR



OVERIG










14














Godsdienstvrijheid


15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

9















Consumentenrecht

10













Cybercrime



11















Eerlijk proces

12













13





LITERATUUR



OVERIG










14














Godsdienstvrijheid


15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

10













Cybercrime



11















Eerlijk proces

12













13





LITERATUUR



OVERIG










14














Godsdienstvrijheid


15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

11















Eerlijk proces

12













13





LITERATUUR



OVERIG










14














Godsdienstvrijheid


15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

12













13





LITERATUUR



OVERIG










14














Godsdienstvrijheid


15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

13





LITERATUUR



OVERIG










14














Godsdienstvrijheid


15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

14














Godsdienstvrijheid


15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

15



















16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

16



verwijzing



ndash verwijzing






17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

17















Insolventie



18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

18









19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

19














20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

20











Luchtvaart

Mededinging

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

21
















Milieu en natuur

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

22














Ne bis in idem



Rijbewijs

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

23













Staatssteun

Terrorisme


24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

24







STRAF


MEDEDINGING


ALG


AANBEST


HANDVEST






ASIELampMIGR



ASIELampMIGR


STRAF











TERRORISME


MILIEU


FAMILIE



ALG




IPR




Cursus en opleiding

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

25



CIVIEL










MEDEDINGING




CIVIEL



ALG


STRAF





Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

26








Index




Asiel en Migratie

Belastingen


Consumentenrecht

Cybercrime



Eerlijk proces






Godsdienstvrijheid




Insolventie




Luchtvaart

Mededinging

Milieu en natuur

Ne bis in idem



Rijbewijs

Staatssteun

Terrorisme




Cursus en opleiding

Nieuwsbrieven


Vacatures

Rechtspraak Europa...PREJUDICIELE VERWIJZING – BELGIE – 11 mei 2015 – Zaak C-157/15 - Achbita...

Documents

Transcript of Rechtspraak Europa...PREJUDICIELE VERWIJZING – BELGIE – 11 mei 2015 – Zaak C-157/15 - Achbita...