21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor...

28
21 november 2019 • DeFabrique 21 november 2019 • DeFabrique

Transcript of 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor...

Page 1: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

21 november 2019 • DeFabrique

Page 2: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Ambtenaar en grondrechten

Grenzen aan de vrijhedenMeningsuiting

VerenigingGodsdienst

Marja BouwmanMonique de Witte-van den Haak

Page 3: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Grondrechten gelden ook voor ambtenaren

• Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar.

• Vergl. artikel 1 Grondwet: recht op gelijke behandeling

• CRvB 24 november 2014, TAR 2015/15, ECLI:NL:CRVB:2014:3762CLI:NL:CRVB:2014:3762

• Vrijheid van meningsuiting geldt ook voor ambtenaren EHRM 26 september 1995, NJ 1996/545 (Vogt/Duitsland)

Page 4: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Vrijheid van meningsuiting in het arbeidsrecht

EHRM 12 februari 2008, Guja t. Moldavië (GC), nr. 14277/04, NJ 2008, 305 (m.nt. E.A. Alkema), «EHRC» 2008/67 (m.nt. E. Geurink).EHRM 21 juli 2011, Heinisch t. Duitsland 26274/08

• algemene belang dat is gediend met de meningsuiting, • de motieven van klaagster en • de wijze waarop zij heeft geopereerd

Page 5: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

7:611 BW

De doorwerking van grondrechten langs de weg van de

eisen van artikel 7:611 BW: goed werkgeverschap en

goed werknemerschap

Page 6: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Wettelijke grondslag beperkingen vrijheden

• Artikel 109 Grondwet• 125a Ambtenarenwet 1929→ Artikel 10 Ambtenarenwet 20171. De ambtenaar onthoudt zich van het openbaren van gedachten of

gevoelens of van de uitoefening van het recht tot vereniging, tot vergadering en tot betoging, indien door de uitoefening van deze rechten de goede vervulling van zijn functie of de goede functionering van de openbare dienst, voor zover deze in verband staat met zijn functievervulling, niet in redelijkheid zou zijn verzekerd.

• Door verwijzing opgenomen in artikel 47 Politiewet 2012.

Page 7: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Grondwet

Artikel 6: Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in gemeenschap met anderen, vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.Artikel 7: Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet. Voor het openbaren van gedachten of gevoelens door andere dan in de voorgaande leden genoemde middelen heeft niemand voorafgaand verlof nodig wegens de inhoud daarvan, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.

Page 8: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens

Artikel 9: vrijheid van GodsdienstBeperkingen: bij de wet voorzien enin een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de openbare veiligheid, voor de bescherming van de openbare orde,gezondheid of goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.

Page 9: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens voor de Rechten van de mens

Artikel 10: vrijheid van Meningsuiting: Beperkingen: bij de wet zijn voorzien die in een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van: de nationale veiligheid, territoriale integriteit of openbare veiligheid, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, de bescherming van de goede naam of de rechten van anderen, om de verspreiding van vertrouwelijke mededelingen te voorkomen of om het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke macht te waarborgen.

Page 10: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens

Artikel 11: Vrijheid van vergadering en vergaderingBeperkingen: bij de wet zijn voorzien en die in een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, voor de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen. Dit artikel verbiedt niet dat rechtmatige beperkingen worden gesteld aan de uitoefening van deze rechten door leden van de krijgsmacht, van de politie of van het ambtelijk apparaat van de Staat.

Page 11: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Cao Rijk, hoofdstuk 15

Als er problemen ontstaan in uw organisatie door de manier waarop u in het openbaar uw eigen mening heeft gegeven, een betoging of vergadering heeft bijgewoond of lid bent van een bepaalde vereniging, , kan het zijn dat uw werkgever u daarvoor wil straffen. Dit kan uw werkgever pas doen nadat daarover advies is gevraagd aan de Adviescommissie grondrechten en functie-uitoefening ambtenaren (AGFA).

Page 12: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

AGFA

De Adviescommissie Grondrechten en Functie-uitoefening Ambtenaren, ingesteld bij Koninklijk Besluit van 13 oktober 1992 (Staatsblad 1992, 565) die sindsdien onder andere tot taak heeft te adviseren over voorgenomen disciplinaire straffen van ambtenaren in de sector Rijk vanwege de uitoefening van de vrijheid van meningsuiting, vereniging, vergadering en betoging, voordat een disciplinaire maatregel door een werkgever wordt opgelegd. Deze taak wordt ook na 1 januari 2020 voortgezet.

Page 13: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

AGFA

Artikel 80b BARP

1. Er is een Adviescommissie grondrechten en functie-uitoefening politieambtenaren.

2. De commissie heeft tot taak het bevoegd gezag van advies te dienen over het voornemen een disciplinaire straf op te leggen als bedoeld in artikel 80.

Page 14: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Criteria AGFAAanwijzingen externe contacten rijksambtenaren, Stcrt. 1998, 104

a)de afstand tussen de functie van de betrokken ambtenaar en het beleidsterrein waarover de uitlatingen zijn gedaan;b)de politieke gevoeligheid van de materie;c)het tijdstip waarop de uitspraken worden gedaan;d)de wijze waarop de uitspraken zijn gedaan;e)de voorzienbaarheid van de schadelijkheid ten tijde van de uitspraken;f)de ernst en de duur van de door de uitspraken ontstane problemen voor de dienstvervulling van de betrokken ambtenaar of het functioneren van de openbare dienst, voor zover deze in verband staat met diens dienstvervulling.

Page 15: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Herleidbaar of niet?

Productieplaats verdovende middelen ontdekt

In een pand in xx, is een productieplaats voor verdovende middelen ontdekt. Er werden twee verdachten aangehouden en de politie doet onderzoek.

Page 16: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Wetgeving relevant voor politie

Een burger of een journalist kan op straat beelden maken van willekeurige mensen en kent slechts een enkele beperking om te publiceren.De politie heeft bij het maken en publiceren van beelden een wettelijke beperking. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in de taak die de politiemedewerker uitoefent. Per taak gelden namelijk andere wetten. De onderscheiden:De politietaak -> WPG (Wet politiegegevens)Ondersteunende taken -> AVG (Algemene verordening gegevensbescherming)

Page 17: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Herleidbaar of niet

Page 18: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Vrijheid van meningsuiting

Ik heb ooit berisping gekregen omdat ik politieagent Den Haag complimenteerde voor arrestatie van ambassade medewerker voor mishandeling! @HeroBrinkman

Adviescommissie grondrechten en functieuitoefening ambtenaren adviesaanvraag nr BB/2015/11379: "minkukel van een advocaat" "OM aantoonbaar heeft lopen liegen"

Schriftelijke berisping?

Page 19: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Vrijheid van meningsuiting

“n getogen in Engeland. Homo’s in Indonesië krijgen stokslagen uit naam van dat vreselijke geloof. En dan zijn er nog van die guthmenschen, knuffelaars en politiek correcte naïevelingen die het gevaar niet zien. Compleet van de werkelijkheid losgeslagen mafklappers die, om een statement te maken, met een hoofddoek onder hun dienstpet de straat op gaan. Heb je de foto gezien van het jongste slachtoffertje in Manchester? Ga je daar met je kopvod op naartoe om de ouders uit te leggen dat de islam toch ook wel een vreedzame religie is en dat die heel goed samengaat met onze westerse cultuur, normen en waarden? En maar recht blijven lullen wat krom is. Oh ja, en ik ben natuurlijk een xenofobe en racistische boze witte man die alle moslims het liefst de grens over wil jagen. Zoals al diegenen die waarschuwden en dat nog doen en daarom als rechtsextremisten of erger worden weggezet” Adviesaanvraag nr. ABB/2018/12300

Page 20: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Vrijheid van meningsuiting

Adviesaanvraag nr. ABB/2018/12300 AGFA

• Niet evident strafbare bewoordingen van het bericht, • Het besloten karakter van het medium • Korte duur plaatsing, de korte duur van deze plaatsing en de • Beperkt schadelijke gevolgen voor functioneren dienst hiervan voor het

functioneren van de ambtenaar en van de politie.Advies ABB/2018/12300 (pdf, 292 kB)

Page 21: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Vrijheid van meningsuiting

ECLI:NL:CRVB:2005:AU0461

• Uitlatingen over de persoon van de wethouder Cultuur en over de ontwikkelingen rondom de nieuwbouw/verbouw van het grafisch museum

• Toonzetting allerminst zakelijk en objectief: laatdunkend, denigrerend en beschadigend

• De verhoudingen op scherp gezet• Goede vervulling adviesfunctie praktisch onmogelijk doelde uitlatingen dan

ook niet ten onrechte als plichtsverzuim beschouwd. Dat appellant zijn functie in de

Page 22: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Vrijheid van meningsuiting

Publicatie boek. Provinciale bestuur en zijn leidinggevende: niet integer, onbetrouwbaar en onbekwaam. Bij de beoordeling of een ambtenaar de in artikel 125a, eerste lid, van de AW neergelegde norm heeft overschreden, dient een zekere voorzichtigheid te worden betracht, aangezien in deze bepaling een beperking wordt gegeven op het in de Grondwet verankerde recht van vrije meningsuiting.ECLI:NL:CRVB:2010:BK9640

Page 23: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Vrijheid van meningsuiting

Page 24: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

BW

Ontslag op staande voet:“blokker wat een hoerebedrijf spijt dak er ben gaan werken en die mensen ook d er werken vooral me teamleider wat een gore achter de ellebogennijmegseple nep wout je ken aan die kkstreken van hem wel merken dat hij uit nijmegen ko en wout uis geweest de hoerestumperd ooit komt mijn dag en geloof me dan st ze te janken kkhomo,s”"Met vrijheid van meningsuiting heeft dit bericht niets te maken. Die vrijheid wordt overigens begrensd door de beginselen van zorgvuldigheid die de werknemer jegens Blokker in acht dient te nemen. Als goed werknemer had de werknemer dit bericht niet behoren te plaatsen."Rechtbank Arnhem, 19 maart 2012, ECLI:NL:RBARN:2012:BV9483

Page 25: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Gedragscode UWV

4. Hoe gaan we om met (social) media?‘UWV’ers werken in een glazen huis. Op internet lees ik ook weleens blogs waarin mensen negatieve meningen overUWV verkondigen. Lastig, want soms kan een onderwerp mij best wel raken.’

Page 26: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Vrijheid van Vereniging

Outlaw Motorcycle Gang reden voor ontslag? Belangenafweging.

ECLI:NL:CRVB:2016:3448erends-Schellens

ECLI:NL:CRVB:2018:1963

+CRvB 29-09-2016, ECLI:NL:CRVB:2016:3448Berends-Schellens

Page 27: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Vrijheid van Godsdienst

Page 28: 21 november 2019 • DeFabrique · 21 november 2019 • DeFabrique Grondrechten gelden ook voor ambtenaren • Grondrechten werken tussen bevoegd gezag en ambtenaar. • Vergl. artikel

21 november 2019 • DeFabrique

Vrijheid van godsdienst

Europese Hof van Justitie (HvJ EU 14 maart 2017, C-157/15 (Achbita/G4S Secure Solutions NV) Hof van Justitie EU 14 maart 2017, zaak C-188/15, ECLI:EU:C:2017:204 • Algemeen toegepast kledingvoorschrift dat van werknemers met

klantencontacten neutrale kleding vergt in beginsel legitiem. • Handhaving moet consequent• Herplaatsingsplicht • Een willekeurige individuele werknemer op basis van de wens van een klant

bepaalde uitingen verbieden is niet toelaatbaar.