VolZin | 31 augustus 2012

Protestantse lente is welkomPKN reageert op manifest Dominee 2.0

De jonge predikanten die een steen in de vijver hebben gegooid bij de Protestantse Kerk in Nederland, krijgen geen steenworp terug. Ze worden van harte welkom geheten. ‘Nu staat een generatie predikanten klaar om de uitdagingen waar de kerk voor staat aan te pakken”, zegt Arjan Plaisier namens het bestuur van de Protestantse Kerk in Nederland.

door ArjAn PlAisier

Het manifest Dominee 2.0 is een cri du coeur. Aan het einde van de studie, en nog voor de weg naar de pastorie wordt betreden, wordt er door een groep aankomende predikanten een statement gemaakt. De kern is: “Er zal in de kerk concreet over God en het geloof gesproken moeten worden.” De schroom om over God te spreken en de verlegen-heid om dat ook buiten de kerk te doen, is een ver-stikkende deken, die afgeworpen moet worden. Een schroom die nu wordt gecamoufleerd met spreken over “licht en liefde en liturgische kleuren”. Er schijnt een tijd geweest te zijn dat er gedoopt werd in de naam van ‘geloof, hoop en liefde’. Zo bont wordt het als het om de doop gaat niet meer gemaakt. Of het ook rond het ‘doen van belijdenis’ niet gebeurt, is een ander verhaal. Hoe dan ook, het manifest is een protest tegen een kerk waarin wel over geloof, hoop en liefde wordt gesproken, maar niet over God, die Vader, Zoon en heilige Geest is. Samen met Peter Verhoeff, praeses van de generale synode, kreeg ik het document aangeboden bij een ontmoeting die we als moderamen met studenten van de Protestantse Theologische Universiteit heb-ben in de laatste fase van hun Master-opleiding. Toen ik het ter plekke las, dacht ik: ‘Well roared lion’. Dit is een belangrijk signaal. In de richting van de opleiding, waar de opleiding wat mee kan, maar ook in de richting van de kerk.

‘Het is tijd voor wagen en experimen-teren. Waar het naartoe gaat, weten we niet. God weet het’

PKn werkt aan een plan met lentegeur, net als het manifest.

26

Ik kan alleen maar blij zijn dat er een lichting predi-kanten aankomt met deze visie en met dit elan. We hebben ze heel hard nodig. Ze passen ook heel goed bij de visie die de Protestantse Kerk aan het ontwik-kelen is. De paar opmerkingen die over de inhoud van kerk en geloof worden gemaakt, sluiten heel goed aan bij De hartslag van het leven, de visienota van de Protestantse Kerk. Die nota begint met de inhoud, het geloof in Jezus Christus, de opgestane Heer, een concrete manier om over God en geloof te spreken. En ook als het gaat om het lef om oudere vormen, die hun tijd hebben gehad los te laten en nieuwe vormen te be-proeven, is er sprake van twee handen op één buik. “Onze vormen kunnen anderen afstoten. Zonder dat we het door hebben, sluiten we zo hele groepen mensen in onze samenleving buiten”, zo valt er in De hartslag te lezen. En nu staat er een generatie predikanten klaar, die zich geroepen weet deze uit-dagingen op te pakken. Hartelijk welkom. Zij komen als geroepen.

TweesprongWe staan in veel opzichten op een tweesprong. Doorgaan met de verlegenheid, met wat gegoochel met woorden als licht en lucht en adem en wind (om over ijzer en vuur maar te zwijgen) - hoe mooi het ook klinkt, hoe dichterlijk ook verwoord, - zal de irrelevantie van kerk en geloof alleen maar doen toe-nemen. “Wij zijn gewend concreet te spreken over God en geloof”. Dat past inderdaad bij de generatie 20-35. Die zit niet te wachten op commando’s of systemen, maar zeker ook niet op vaagheden, zoveel

KerKverNieuwiNg

430721.indd 2 27-8-2012 13:26:56

‘Jam-mer dat de toon omslaat. Wij willen wel, maar helaas wil ‘de kerk’ niet. Gaan de kopjes nu han-gen?

is mij ook duidelijk. Wat dat betreft wordt er vaak op het verkeerde paard gewed. In naam van aan te sluiten bij de moderne levensopvatting, van hen die vaak innerlijk al hebben afgehaakt. Ook VolZin trapte nogal eens in die val. Daarom was ik blij ver-rast met de aandacht in dit blad voor dit manifest. Hoe de generatie van 20-35 aan te spreken? Dat zal inderdaad vooral door de eigen generatie moeten gebeuren, al zeg ik erbij dat in de kerk over leeftijden met een vleugje meer ontspanning wordt gesproken dan in het manifest. En al klinkt “open voor spiri-tualiteit” als kenmerk voor deze generatie nu weer een beetje oudbakken. Hoe dan ook: kerk in een overgangstijd is een spannende tijd. Het zal er dan ook om gaan spannen. Voor een te groot deel is de kerkelijke cultuur een burgerlijke, die niet goed past bij de mentaliteit van de generatie 20-35. Daarom is het tijd voor ‘waken en bidden’ en verder ook voor wagen en experimenteren. Waar het naar toe zal gaan, weten we niet, God weet het.

Veel cultuur verdwijntIn het begin van het manifest wordt er onbekom-merd gesproken. Wij komen er aan, en zijn niet van plan het licht uit te doen. Wel jammer dat die toon op een gegeven moment omslaat. Wij willen wel, maar helaas wil ‘de kerk’ niet. “Dit wordt ons onmo-gelijk gemaakt door de huidige kerkelijke cultuur”. Gaan de kopjes nu hangen? Veel van de huidige kerkelijke cultuur zal verdwij-nen, hopelijk tijdig. Er zit een inertie in veel kerke-lijk leven, die de schrik om het hart doet slaan. Te vaak wordt er bestuurd zonder veel visie. Erger nog:

te vaak is er een leeg midden en intussen worden liturgische en organisatorische structuren heilig verklaard. Maar er is God zij dank meer. Ik heb als predikant ook ervaring opgedaan met de kerk en kerkmensen en ben per saldo alleen maar dankbaar dat ik bij ‘de kerk’ en de kerkmensen mag horen. En ik ben niet de enige. Liefde voor de grijze, en niet alleen grijze kopjes helpt beslist. En een beetje hoop evenzeer. Zelfs kerkenraden worden niet alleen bevolkt door geharnaste conservatieven.Ik denk ook wel eens dat er wonder boven wonder nog kerk en gemeente is, ondanks ons predikanten, of we nu oud zijn of jong. En ook los hiervan: je kunt jezelf ook een complex aanpraten. We kunnen de bestaande situatie met zulke zwarte inkt beschrij-ven, dat het alleen nog maar wachten is op een direct ingrijpen van een engel des lichts, en dat is lang wachten.

Onmogelijk beroepVan predikanten wordt heel wat gevraagd. Het is een onmogelijk beroep. Gelukkig staan er jonge mannen en vrouwen klaar die niet van plan zijn het licht uit te doen. Die zich niet voetstoots willen neerleggen bij bestaand verwachtingspatroon. Die niet alleen op de toko willen passen. Die met geloof hun taak willen aanvaarden. Ze zullen wel merken dat veran-deringen vaak langzaam gaan en dat naast visie en vaart er ook enige wijsheid en geduld nodig is, maar dat is nu eenmaal ‘all in the game’. Ze zullen de ker-kelijke gemeente hopelijk ook nog wel eens ervaren als de kurk waar ze zelf op drijven.

LentegeurLuister naar ons, zo roept dit manifest. Graag. Zoals gezegd: zo vreemd klinkt het geluid niet. Intus-sen wordt er gewerkt aan een beleidsplan voor de dienstenorganisatie dat in de generale synode zal worden besproken. Een beleidsplan in de geest van de visienota, en een beleidsplan waarin de lentegeur die ook in het manifest hangt, volgens mij behoorlijk op te snuiven valt. Gek is dat niet, want in de dienstenorganisatie lopen er met name bij de afdeling Missionair werk en JOP aardig wat jonge honden rond. Laat ons meepra-ten, zegt een nieuwe lichting predikanten. Goed, zorg dan dat je snel verkozen wordt in de generale synode. En goed: ook buiten de synode om willen we in gesprek gaan. En bij deze toegezegd: wanneer verder nagedacht wordt over kerk en ambt, weten we jullie te vinden. Promise is promise.

Arjan Plaisier, scriba van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland

31 augustus 2012 | VolZin 27

430721.indd 3 27-8-2012 13:26:58