Promotores:Prof. dr. R.A. HiraSingProf. dr. S. Van Buuren

Copromotores: Dr. C.M. RendersDr. J.P. Van Wouwe

Het Terneuzen Geboorte Cohort

Detectie en preventie van overgewicht en cardiometabool

risico vanaf de geboorte

Marlou de Kroon

Achtergrond

Overgewicht wereldwijd volksgezondheidsprobleem

Nederland volwassenen ruim 40%kinderen ruim 14%

Ernstige gevolgen hartvaatziektentype 2 diabetes

Primaire preventie op jonge leeftijd !

Doel

Om op een zo jong mogelijke leeftijd risico's te herkennen op overgewicht, hartvaatziekten en type 2 diabetes, en

om op het juiste moment primaire preventie aan te bieden aan hen die het het hardst nodig hebben

Vraagstellingen

1. Gedurende welke leeftijdsintervallen zijn kinderen

het meest gevoelig voor het ontwikkelen van

overgewicht en risico op hartvaatziekten en type II diabetes?

2. Hoe kan bij jongvolwassenen van 18-28 jaar oud metabool syndroom worden vastgesteld in een algemene populatie?

3. Welke relatie bestaat er tussen de duur van borstvoeding en

overgewicht op jongvolwassen leeftijd?

Ontwerp Terneuzen Geboorte Cohort

2.604 pasgeborenen 1977-1986

Geboorte 6 mnd 18 jaar 28 jaar

642

2.604

1.701

Opkomst bij het vervolgonderzoek in 2004-2005

Deel 1. Meest voorspellende leeftijdsintervallen?

BMI ontwikkeling tussen 0 en 18 jaar van de onderzochte jongvolwassenen

0 8d 4m 1j 2j 6j 10j 18j leeftijd

BM

I SD

S

Deel 1. Conclusie leeftijdsintervallen

• 2 tot 6 jaar belangrijkste periode voor het voorspellen van overgewicht en cardiometabool risico op jong-volwassen leeftijd

• BMI ontwikkeling tussen 2-6 jaar verklaart meer dan 40% van de kans op overgewicht op jongvolwassen leeftijd: predictie-instrument

2 6 leeftijd (jr)

BM

I SD

S

Deel 2. Vaststellen metabool syndroom

3 van de 5 factoren aanwezig

•buikomvang

•bloeddruk

•HDL cholesterol

•triglyceriden

•bloedsuiker

7.5% van de jongvolwassenen

Deel 2. Stapsgewijs vaststellen vanmetabool syndroom

Jong-volwassenen (642) 7.5% met metabool syndroomJong-volwassenen (642) 7.5% met metabool syndroom

BMI < 30

(606)

BMI < 30

(606)

BMI ≥ 35

(8)

30 ≤ BMI < 35

(28)

30 ≤ BMI < 35

(28)

Buikomvangnormaal

&

Bloeddruknormaal

(332)

Buikomvangnormaal

&

Bloeddruknormaal

(332)

Buikomvang

groot

of

Bloeddrukhoog

(12)

Buikomvanggroot

of

Bloeddrukhoog

(243)

Buikomvanggroot

&

Bloeddrukhoog

(24)

Buikomvanggroot

&

Bloeddrukhoog

(14)

100%

0%0%64% 6% 8%  67%

1. Wat is je lengte?

2. Wat is je gewicht?

3. Hoe vaak per week ontbijt je?

4. Hoeveel sigaretten rook je per week?

5. Hoe vaak per week doe je aan sport?

6. Ben je het oudste kind van je moeder?

Som van BMI en andere scores = METABOLIC RISK SCORE

Deel 2. Opsporen metabool syndroom:simpele vragenlijst

BMI

-1 0

2 0

-1 0

0 2

score

Deel 3. Borstvoedingsduur en overgewicht

Hoe langer de borstvoedingsduur

• Hoe lager de BMI

• Hoe kleiner de buikomvang

6 maanden of langer borstvoeding

op jongvolwassen leeftijd

• BMI 0.84 kg/m2 lager

• Middelomtrek 2.52 cm kleiner

Algemene conclusies

BMI verandering tussen 2 en 6 jaar is aangrijpingspunt voor primaire

preventie van overgewicht, hartvaatziekten en type 2 diabetes

Vaststellen metabool syndroom bij jongvolwassenen kan zonder alle

(bloed)testen uit te voeren

Hoe langer de borstvoedingsduur, hoe lager de BMI en hoe kleiner

buikomvang op jongvolwassen leeftijd

Aanbevelingen

Gerichte primaire preventie van overgewicht en cardiometabool risico

door vaststellen risico voor 6 jaar op basis van BMI ontwikkeling en

eventueel andere factoren (zoals BMI ouders)

Identificatie van en interventies tegen metabool syndroom bij

jongvolwassenen

Borstvoedingsduur van 6 maanden lang nog meer faciliteren, conform

het advies van de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO)

En een laatste aanbeveling.....

Jeugdgezondheidszorg gegevens als bron van

onderzoeksmogelijkheden meer benutten