1

Projectmap

Afrika

2

Inhoud

De ontdekking van Afrika

Introductie: pg. 3

Informatie: pg. 4-5

Vragen: pg. 6-7

Afrika en de slavenhandel

Introductie: pg. 8

Informatie: pg. 9

Vragen: pg. 10-11

De industriële revolutie

Introductie: pg. 12

Informatie: pg. -

Vragen: pg. 13

Afrika en het imperialisme

Introductie: pg. 14

Informatie: pg. 15-16

Vragen: pg. 17-18

Afrika onder Europese bezetting

Introductie: pg. 19

Informatie: pg. 20-21

Vragen: pg. 22

Afrika onafhankelijk

Introductie: pg. 23

Informatie: pg. 24-25

Vragen: pg. 26-27

Evaluatie

Vragen: pg. 28-31

3

De ontdekking van Afrika

In de tijd van ‘Ontdekkers en Hervormers’ was Afrika een van de eerste gebieden die door de

Europeanen werd verkend. Ze wisten uiteindelijk zelfs helemaal om Afrika heen te zeilen en

Indië te bereiken. Langs de Afrikaanse kust ontstonden er handelsposten, gebouwd door

Europeanen. Ze legden contacten met de Afrikaanse bewoners, meestal voor de handel. Nog

niet veel van die Europeanen gingen zich er echt vestigen. Ook waagden ze zich nog niet in

de binnenlanden van het Afrikaanse continent. In dit eerste deel wordt uitgelegd waarom dat

is. Verder kom je er achter welke Europese landen van die handelsposten oprichten, hoe ze

dat deden en waarom eigenlijk.

Tot slot wordt er ook aandacht besteed aan de ontdekking van Amerika door Columbus.

Waarom deze ontdekking uiteindelijk ook een belangrijke rol zal gaan spelen voor Afrika

wordt duidelijk in deel 2.

Portugese ontdekkingsreizen rond Afrika

4

Informatie bij de ontdekking van Afrika

In de loop van de 15e eeuw gingen de Portugezen in hun kleine schepen steeds verder de

Atlantische Oceaan op. Stukje voor stukje verkenden zij de westkust van Afrika. Doel van

deze reizen was een route vinden naar Indie, maar daarnaast zochten ze ook aan de Afrikaanse

kusten naar goederen, zoals goud, peper en ivoor. Ze wisten dat die in Afrika te vinden waren,

omdat Arabische kooplieden ze al door de Sahara aanvoerden.

Maar er was nog een reden waarom de christelijke

Portugezen hun gevaarlijke tochten ondernamen. Ze wilden

de oude strijd tegen de islamieten voortzetten. Spanje en

Portugal hadden lang gevochten om de islamieten uit hun

gebied te krijgen, en nu dat gelukt was wilden ze door met

vechten. Ze zagen zichzelf dus niet alleen als handelaars,

maar ook als kruisvaarders! Misschien was dat voor hen ook

een belangrijke reden om te proberen rond het zuidpunt van

Afrika te varen (omstreeks 1480). Dan zouden contacten

gelegd kunnen worden met andere niet-islamitische landen

om samen de islam te bestrijden en handel te drijven. Ze

hadden zelfs oude verhalen gehoord over een christelijk land

midden in Afrika. Ze geloofden deze verhalen en zochten

ook deze mensen om mee samen te werken tegen de

islamieten.

In 1488 bereikte de eerste Portugese schipper het

zuidpunt van Afrika, dat hij ‘Stormkaap’noemde.

Later maakten de Portugezen daar ‘Kaap de Goede

Hoop’ van. Tien jaar later lukte het Vasco da Gama

met een kleine vloot om de kaap heen te varen en

langs de Oost-Afrikaanse kust India te bereiken.

Vasco da Gama

Dit soort schepen gebruikten de Portugezen

5

Vier jaar nadat de eerste Portugees Kaap de Goede Hoop had

bereikt, probeerde een Italiaanse zeeman langs een andere weg

Oost-Indië te bereiken. Dat was in 1492. Die Italiaan heette

Christoffel Columbus en was admiraal in Spaanse dienst. Er

was al bekend dat de wereld rond was. Als je dus maar lang

genoeg in westelijke richting vaart, dacht Columbus, dan kom

je vanzelf in het oosten. Dat klopt. Alleen wist hij niet dat

tussen Europa en Azië het grote werelddeel Amerika ligt.

Toen Columbus zo per ongeluk in Amerika terecht was

gekomen, noemde hij de mensen daar Indianen. Hij dacht

immers dat hij in Indië (Oost-Azië) was beland! Pas later

begreep men dat er een nieuw werelddeel ontdekt was. Dat

namen de Spanjaarden toen snel in bezit. Alleen Brazilië kwam

in handen van de Portugezen, omdat het in 1500 (ook alweer

toevallig) ‘ontdekt’ werd door de Portugees Cabral.

In de loop van de 16e eeuw drongen Spaanse conquistadores (veroveraars) steeds verder door

in Amerika. Eerst bezetten zij de eilanden in de Caribische zee, later waagden zij de oversteek

naar het vasteland. Omstreeks 1520 veroverde een kleine groep Spaanse avonturiers het grote

rijk van de Azteken in Mexico. Ruim tien jaar later werd door een paar honderd man het rijk

van de Inca’s in Peru onderworpen.

De Spaanse legertjes waren veel sterker dan de grote legers van de Azteken. Dit kwam door

vuurwapens, paarden en harnassen. Maar niet alleen door de kracht van de legertjes wisten de

Spanjaarden de Azteken te verslaan. Ze profiteerden ook handig van de onenigheid tussen de

Indiaanse volken in het rijk, en lieten ook veel Indianen voor zich vechten. Bovendien waren

de Indianen zeer vatbaar voor allerlei besmettelijke ziekten, die door de Spanjaarden waren

meegebracht en die daar onbekend waren. Miljoenen van de oorspronkelijke bewoners van

Amerika stierven aan de pokken en de mazelen. Talloze anderen bezweken onder het geweld

van de veroveraars.

Replica van het schip van Columbus

De Indianen groeten Columbus

6

Vragen bij de ontdekking van Afrika

1. In welk tijdvak speelt de ontdekking van Afrika zich af?

A. Tijdvak van Steden en Staten

B. Tijdvak van Ontdekkers en Hervormers

C. Tijdvak van Regenten en Vorsten

D. Tijdvak van Jagers en Verzamelaars

2. Zoek op internet het logo dat bij dit tijdvak hoort en teken het hieronder.

3. Naar wat voor goederen waren de Portugezen in Afrika op zoek?

4. Portugezen zagen zichzelf niet alleen als handelaars maar ook als kruisvaarders. Wat

bedoelen ze daarmee?

5. In het begin veranderde er door de komst van de Europeanen niet veel voor de meeste

Afrikanen. Geef daarvoor een goede reden.

7

6. Op www.schooltv.nl zijn er twee korte filmpjes te vinden over de reis van Columbus.

Link: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clippopup/20040130_columbus02 (Ctrl+klik)

Bekijk ze en geef aan de hand van het filmpje en de informatie uit de tekst antwoord op de

volgende vraag: Waarom ging Columbus op reis en waarom koos hij deze route?

7. De Indiaanse rijken werden vrij gemakkelijk veroverd door de Spanjaarden. Geef daarvoor

drie verklaringen.

Wereldkaart met de Spaanse (rood) en

Portugese (groen) veroveringen

8

Afrika en de slavenhandel

Het ontdekte continent Amerika bleek een schat aan allerlei nieuwe producten te bezitten. Enkele

voorbeelden waren katoen, koffie, tabak en rietsuiker. In Europa kwam er steeds meer vraag naar

deze (genots) goederen dus hadden de kolonisten in Amerika steeds meer werkkrachten nodig. Dat

luidde het begin in van de slavenhandel. Bijna drie eeuwen lang werden Afrikanen tot slaaf gemaakt

en verkocht aan kolonisten in Amerika. Als slaaf had je geen vrij leven. Je was bezit van iemand

anders en die bepaalde wat je moest doen. De slaven werkten meestal op de plantages of als hulpje

voor de rijke plantagehouders. Ze hadden meestal een erg slecht bestaan. In dit deel kijken we hoe

de slavenhandel precies verliep en wat gevolgen voor Afrika waren. Ook krijg je een beeld van hoe

het leven van zo’n slaaf er ongeveer uit zag.

Door een andere stam gevangen genomen slaven

9

Informatie bij Afrika en de slavenhandel

Door de dood van een groot deel van de Indiaanse bevolking ontstond een groot gebrek aan

arbeidskrachten in de Spaans-Amerikaanse koloniën. De Spanjaarden voelden er niets voor

zelf te gaan werken op de landerijen de ze in bezit hadden genomen. Omstreeks 1550 werden

in Bolivia rijke zilvermijnen ontdekt, waarvoor men ook werkkrachten nodig had. De

oplossing werd gevonden in de aanvoer van negerslaven uit Afrika. Miljoenen van deze

ongelukkigen werden in de loop van de eeuwen ingescheept en naar Amerika gebracht.

De meeste slaven kwamen terecht op de plantages, grote landbouwbedrijven waar gewassen

werden verbouwd voor de Europese markt. Eén van die gewassen was tabak. Het was een

genotmiddel, dat de Europeanen in Amerika hadden leren kennen. Andere bekende producten

waren, rietsuiker, katoen en koffie. In de 17e en 18

e eeuw werden deze producten op steeds

grotere schaal in Amerika verbouwd en in Europa gebruikt. Zo ontstond voor het eerst een

omvangrijke handel tussen verschillende continenten (werelddelen)

Slaven werden op verschillende manieren verkregen. Meestal hadden twee Afrikaanse

stammen een oorlog, waarbij de gevangenen slaaf werden. De Europeanen kochten deze

slaven dan van de stam. Het gebeurde soms ook dat Europeanen gewapend een stukje het

binnenland in gingen om slaven te vangen, ze pakten iedereen die ze tegen kwamen.

Nederland heeft in de slavenhandel een grote rol gehad. De Spanjaarden hadden veel slaven

nodig, en sloten contracten met Nederlandse bedrijven (vooral de WIC) om de slaven voor ze

te gaan halen. Dit heeft ongeveer 70 jaar geduurd, in die tijd hebben Nederlandse schepen

100.000 slaven aan de Spanjaarden verkocht. Ook haalden de Nederlanders veel slaven om op

hun eigen plantages te laten werken.

Tegenwoordig wordt geschat dat er tussen de ontdekking van Afrika en de afschaffing van de

slavernij zo’n 12 miljoen slaven uit Afrika zijn gehaald. Omdat 10% tot 20% ervan aan boord

van de slavenschepen stierf zijn er dus zo’n 10 tot 11 miljoen als slaaf verkocht.

Een tekening die laat zien hoe veel slaven er op een schip werden vervoerd

10

Vragen bij Afrika en de slavenhandel

Opdracht 1:

Stap 1. Ga naar www.schooltv.nl/slavernij

Stap 2. Op deze site staat een hoop informatie over slavernij. Er zijn verschillende filmpjes en in de

infoblokken staat veel informatie. Met deze informatie ga je onderstaande vragen beantwoorden:

1. Waarom gingen Nederlanders handelen in slaven uit Afrika?

2. Leg uit hoe een Afrikaan precies slaaf werd?

3. Hoe verliep de overtocht?

4. Geef een aantal voorbeelden van hoe de Afrikaanse slaven werden behandeld.

11

Opdracht 2:

Zoek bij elke vraag (1 t/m 4) een bron die jou het meeste aanspreekt. Noteer hieronder wat je ziet en

schrijf erbij waarom je hem zo bijzonder vind

1.

2.

3.

4.

12

De industriële revolutie

Een revolutie betekent ook wel een hele grote en belangrijke verandering. In de loop van de 18e en

19e eeuw was er zo’n grote verandering. De verandering waar wij het nu over gaan hebben is de

komst van industrie, daarom ook wel de industriële revolutie genoemd. Industrie betekent eigenlijk

het op grote schaal produceren van iets. Door allerlei uitvindingen zijn het steeds vaker machines die

het werk van mensen overnemen. Daarom kan er sneller en meer geproduceerd worden. Door de

uitvinding van de stoommachine komt de revolutie pas echt op gang. De stoommachine gaat vooral

een belangrijke rol spelen bij de fabricage van staal, een materiaal dat nu ook steeds vaker werd

gebruikt. Door deze revolutie veranderden het leven van alle mensen totaal. Ook in Afrika

veranderde er veel door deze revolutie. Rijke Europese landen moesten namelijk op zoek naar

grondstoffen die nodig waren voor de industrie. Dat gebeurde onder andere in Afrika. Daarnaast

bleek Afrika ook een goede afzetmarkt. Dat betekent dat de producten die in de Europese fabrieken

gemaakt werden konden worden verkocht aan de Afrikanen!

Europese fabriek tijdens de industriële revolutie. Deze fabrieken

zag je toen vooral in steden.

13

Vragen bij de industriële revolutie

1. Welke uitvinding was vooral heel belangrijk voor de industriële revolutie?

2. Waarom was Afrika belangrijk voor de rijke Europese landen?

Binnenkant van een Europese fabriek

14

Afrika en het imperialisme

Aan het einde van de 19e eeuw besloten de Europeanen de binnenlanden van Afrika te gaan

verkennen. Door de industriële revolutie was de vraag naar grondstoffen vanuit Europa

ernstig toegenomen, ze hoopten deze in Afrika te kunnen vinden. Het ene na het andere

Afrikaanse land werd ingenomen door een Europees land en tot kolonie gemaakt. Er werd

zelfs, om ruzie tussen de Europese machten te voorkomen, in het jaar 1884 een vergadering

gepland waar bijna alle Afrikaanse landen werden verdeeld. Nog geen twaalf jaar later in

1902 waren alle Afrikaanse landen, op Liberië en Ethiopië na, een kolonie van geworden.

Deze nieuwe vorm van kolonialisme wordt wel Imperialisme genoemd. Tijdens deze

‘bezetting’ kwamen de Europeanen in contact met de inheemse bevolking. De Europeanen

waren er van overtuigd dat hun kennis en beschaving beter en meer bijzonder was dan dat

van de Afrikanen. Ook het christendom was voor hen natuurlijk het enige ware geloof.

Daarom besloten de Europeanen dat ze hun beschaving en geloof aan de Afrikanen moesten

opleggen, desnoods met geweld…

15

Informatie bij Afrika en het imperialisme

Tweedeling

Waarom had Europa eigenlijk zo veel macht in zo veel delen van de wereld? Een belangrijke

oorzaak was dat Europa in economisch opzicht voor lag op de rest van de wereld. Alleen de

Verenigde Staten en later Japan zaten op het zelfde niveau. Door de industriële revolutie

hadden de Europeanen een grote technische voorsprong. Ze hadden bijvoorbeeld betere

wapens. Dat maakte het mogelijk om andere volken te bezetten en verzet de kop in te

drukken. De Europeanen waren productiever en dat betekende dat zij hun producten

goedkopen konden aanbieden. De arbeiders in de Europese textielfabrieken met hun stoom-

spin- en weefmachines konden veel meer produceren dan de handwerkers in India met hun

ouderwetse spinnewielen. Die laatsten konden dus niet concurreren en bleven met hun spullen

zitten. De technische en economische voorsprong van Europa begon met enkele producten,

maar breidde zich op den duur tot allerlei gebieden uit. Zo ontstond de tweedeling die wij ook

nu nog kennen, tussen de ontwikkelde en onderontwikkelde landen.

Rolverdeling Door de voorsprong van Europa ontstond ook

een soort economische rolverdeling in de

wereld. De overzeese landen leverden

grondstoffen, bijvoorbeeld ruwe katoen of

olie. Die grondstoffen werden in Europese

fabrieken verwerkt tot eindproducten,

bijvoorbeeld textiel, zeep of margarine. Die

eindproducten werden daarna voor een deel

weer in de kolonies verkocht.

Imperialisme in Azië en Afrika Tot omstreeks 1800 hadden Europeanen zich in Afrika en Azië vooral met handel bezig

gehouden. Aan de kust waren kleine handelskolonies gesticht. In de 19e eeuw gingen de

koloniale mogendheden hun macht uitbreiden over steeds grotere gebieden. Omstreeks 1900

werd bijna geheel Afrika en Zuid-Azië door Europeanen overheerst. In 1800 heersten

Europeanen over 35% van de aarde; in 1880 was dat 67%.

Naar de gebieden in Azië en Afrika vertrokken maar weinig Europeanen om er te gaan

wonen; veel minder dan naar Amerika. De economie van de kolonies werd na 1800 helemaal

ondergeschikt gemaakt aan de Europese economie.

Dit ‘nieuwe’ kolonialisme werd in 1902 door een Engelsman ‘imperialisme’ genoemd. Dat

woord was afgeleid van ‘imperium’, het Latijnse woord voor rijk; letterlijk: het gebied onder

onze overheersing. Ook het Romeinse rijk (Imperium Romanum) was een groot gebied,

waarin allerlei volken door de Romeinen werden overheerst.

De Engelsen proberen het gebied van de Zulu’s te veroveren

16

Verdeling Verschillende Europese landen willen kolonies in Afrika. Om problemen daarover te

voorkomen wordt in Berlijn in 1884 Afrika verdeeld. Bijna alle Afrikaanse landen waren een

kolonie van Europese landen. De vaak rechte grenzen werden dwars door volken en stammen

getrokken. In veel Afrikaanse landen zijn daarom nu nog problemen.

In 1884 beslisten de Europese leiders dus dat hun landen Afrikaanse gebieden mochten

innemen als hun kolonies. Dit veroorzaakte een stormloop naar Afrika (The mad scramble for

Africa). In 1902 waren alleen Liberië en Ethiopië niet gekolonialiseerd. Hierdoor werden de

afspraken die gemaakt waren in Berlijn niet altijd aangehouden.

Uiteindelijke verdeling van Afrika

De Conferentie van Berlijn in 1884

17

Vragen bij Afrika en het imperialisme

1. Imperialisme komt van imperium. Wat betekent imperium?

2. Hoe kon het dat Europese landen zo eenvoudig Afrikaanse landen tot hun kolonie konden

maken? Geef twee goede verklaringen.

3. Bekijk het plaatje ‘ The mad scramble for Africa’ (pg. 14).

Leg uit wat ze met dit plaatje bedoelen.

4. In welke twee tijdvakken speelt het Imperialisme zich af?

A tijd van pruiken en revoluties / tijd van burgers en stoommachines

B tijd van regenten en vorsten / tijd van pruiken en revoluties

C tijd van wereldoorlogen / tijd van regenten en vorsten

D. tijd van burgers en stoommachines / tijd van wereldoorlogen

5. Zoek uit wat voor belangrijke grondstoffen Afrika vroeger leverde of nog steeds levert.

Noem er 5. (mag met behulp van internet uiteraard)

18

7. Bekijk bron ‘De Conferentie van Berlijn in 1884’

a.Wie zijn deze heren?

b. Wat zijn de heren aan het bespreken?

c. Waar hielden de heren geen rekening mee, waardoor er in sommige Afrikaanse landen nu

nog steeds problemen zijn?

8. Bekijk de bron ‘uiteindelijk verdeling van Afrika’

a. Welke twee landen hadden het meeste gebied in Afrika?

b. Rechtsonder zie je het plaatje van Cecil Rhodes die op Afrika staat. Lees het tekstje erbij.

De Engelsen wilden een stuk van Afrika dat van noord tot zuid liep, van Egypte tot Zuid-

Afrika. Is dit gelukt?

De Engelsman Rhodes wilde een

telegraaflijn van noord- tot zuid-Afrika

aanleggen.

19

Afrika onder Europese

bezetting Zeven Europese landen waren nu de baas in Afrika. Ruim een halve eeuw zouden zij de

touwtjes stevig in handen houden in Afrika. De Afrikanen werden aan het werk gezet. Ze

moesten hard werken op het land of in de mijnen. De belangrijke grondstoffen gingen

helemaal ‘gratis’ naar Europa. Af en toe kwamen de Afrikanen in opstand en al eerder hadden

Afrikanen stevig verzet geboden tegen de komst van de Europeanen. Helaas was het een

oneerlijke strijd tegen de veel beter uitgeruste en machtige Europeanen. Sommige Afrikanen

gaan ook samenwerken met de Europeanen, zij krijgen daardoor een beter bestaan. In het

begin van de 20e eeuw woeden er twee wereldoorlogen. De eerste wereldoorlog had ook met

het imperialisme te maken. In de tweede wereldoorlog werd er ook gevochten in Noord-

Afrika. Duitse en Italiaanse legers vielen deze landen binnen. Engeland ging daar later de

strijd aan met deze landen. Duizenden Afrikanen sneuvelden in koloniale legers.

Europeanen in Afrika

20

Informatie bij Afrika onder Europese bezetting

Soms verzette de bevolking zich tegen de komst van de blanke overheersers, en dat kon leiden

tot langdurige oorlogen. Toch was de Afrikaanse bevolking totaal niet opgewassen tegen de

beter getrainde en georganiseerde legers met betere wapens van de Europeanen. In 1898

verloren de Soedanezen in de grote slag bij Omdurman elfduizend mensenlevens. De Engelse

verliezen bedroegen achtenveertig man. Het Engelse leger had machinegeweren, de

Soedanezen niet…

Afrikaanse landen verzetten zich met geweld tegen Europese kolonisatie en er waren daarom

constant bloedige oorlogen. De Europeanen wonnen bijna altijd, maar het verzet bleef bestaan.

Alleen Ethiopië en Liberia hebben zichzelf onafhankelijk gemaakt of gehouden.

Boerenoorlogen Hoewel Kaap de Goede Hoop al een lange tijd Engels was, was de rest van Zuid-Afrika nog

van de “Boeren”. De Boeren waren afstammelingen van de Nederlanders, daarom spreken ze

(nog steeds) Afrikaans, een taal die erg veel op Nederlands lijkt. Wel was in heel Zuid-Afrika

de Engelse invloed zichtbaar.

Toch bleven er 2 Boerenstaatjes over die niet onder de Engelse invloed vielen, Transvaal en

de Oranje Vrijstaat. De Engelsen waren dit zat, en hebben in twee oorlogen (Boers wars) de

Boeren verslagen.

De slag bij Omdurman

Soldaten van de Boeren

21

De wereldoorlogen

Tijdens de eerste- en tweede wereldoorlog gebruikten de Europese legers veel soldaten uit de

kolonies en lieten die aan het front vechten. Vaak gebruikten de Europeanen de Afrikanen

voor gevaarlijke missies, ook stonden ze vaak vooraan in een gevecht, zodat er minder

Europeanen hoefden te sneuvelen.

Een Frans affiche uit de eerste

wereldoorlog, je ziet hier op

zowel blanke als Afrikaanse

soldaten vechten voor Frankrijk

Tekst: “De dag van het Afrikaanse leger en de koloniale troepen”

Boersoldaten

Kleurenfoto uit de eerste

wereldoorlog, Frans-Afrikaanse

troepen in een loopgraaf

22

Vragen bij Afrika onder Europese bezetting

1.a. Hoe kan het dat Afrikanen meevochten in de Eerste Wereldoorlog?

b. Was er verschil tussen de behandeling van de Afrikaanse en de Europese soldaten in die

oorlog? Leg je antwoord uit!

2. a. Op welke manier kwamen Afrikanen in verzet tegen hun Europese overheersers?

b. Hoe liep dit meestal af?

3. Waarom vochten de Engelsen tegen de afstammelingen van de Nederlanders in Zuid-

Afrika?

Postzegel uit Belgisch-Congo

23

Afrika onafhankelijk

Na de Tweede Wereldoorlog begonnen Afrikaanse landen zich van hun Europese

overheersers te bevrijden. Meestal gebeurde dat vreedzaam, dat wil zeggen dat de Europese

landen het land terug gaven aan de Afrikanen. Het bestuur werd overgedragen aan de

Afrikanen. Maar niet bij alle landen kwam de onafhankelijkheid vreedzaam. Frankrijk wilde

bijvoorbeeld Algerije niet zomaar aan de Afrikanen teruggeven. Dat kwam ook omdat veel

Fransen in Algerije waren gaan wonen. In dat land kwam het daardoor tot een bloedige

oorlog. Afrikaanse landen kregen dus hun vrijheid terug, maar de problemen werden er niet

minder op.

Door het verdwijnen van de Europese machten ontstond er een machtstrijd over wie de baas

in dat land mocht zijn. Het resulteerde in burgeroorlogen en vaak ook kwamen landen onder

leiding te staan van een wreed militair regime. Ook economisch ging het niet best met Afrika.

Nog steeds wordt de top tien van armste landen in de wereld gedomineerd door landen uit

Afrika. Tot op de dag van vandaag heerst er in veel Afrikaanse honger, zijn er oorlogen en

sterven veel mensen door ziektes.

In dit deel kijken we hoe dat komt en wat voor rol Europese landen nu spelen.

Omdat er in Afrika veel groepen zijn die tegen elkaar

vechten, gebruiken veel van die groepen ook

kindsoldaten

24

Informatie bij Afrika onafhankelijk

Na de Tweede Wereldoorlog begonnen Afrikaanse landen zich van hun Europese

overheersers te bevrijden, in 1957 was Ghana het eerste zwarte Afrikaanse land die

onafhankelijk werd. En midden jaren 60 waren de meeste al onafhankelijk. Angola,

Mozambique en Guinee-Bissau bleven tot 1975 Portugese

kolonies en de zuidpunt van het continent bleef zelf nog

langer bestuurd door blanken. In de meeste landen verliep

de dekolonisatie vreedzaam en stapsgewijs, maar in

sommige landen, zoals Algerije en Angola, waren er

gewelddadige conflicten. Toen ze eenmaal vrij waren,

kwamen veel nieuwe staten terecht in bittere

burgeroorlogen. De meesten kregen in ieder geval weer te

maken met een klein groepje of één man die de macht had.

Vaak werden de burgeroorlogen ook door hun gewonnen.

Apartheid Lange tijd was er in Zuid-Afrika de apartheid. Dat was dat de wetten voor zwarten anders

waren dan voor de blanken. Het land werd

ook altijd bestuurd door blanken, en de

politie en het leger waren ook blank. Je

zag toen overal borden waar op stond dat

zwarten er niet mochten komen. Zo waren

er stranden voor blanken, en mochten

zwarten niet uit de zelfde kraan drinken.

Als je als zwarte hier iets tegen probeerde

te doen, werd je gelijk gearresteerd en

opgesloten. Nelson Mandela sloot zich in

1944 aan bij het ANC, een partij die tegen

de apartheid was. Vaak sprak hij

publiekelijk over het afschaffen van de

apartheid, in 1961 pleitte hij zelfs voor

gewapend verzet. In 1962 werd hij

veroordeeld tot levenslang in de

gevangenis op Robbeneiland. In 1990 was

er veel kritiek vanuit de wereld op het

beleid van Zuid Afrika.Uiteindelijk, 28

jaar later, werd Mandela vrijgelaten. Hij

werd de grote held van Zuid-Afrika, en

werd niet veel later gekozen tot de eerste

zwarte president van het nieuwe Zuid-

Afrika zonder apartheid. De apartheid

werd in 1990 afgeschaft, en in 1994 waren de eerste verkiezingen waar zwarten in mee

mochten stemmen.

Een bord op het strand waar in het Engels,

Afrikaans en een zwarte taal op staat: “Onder

artikel 37 van de strandwet, is dit strand

uitsluitend voor de leden van het blanke ras.”

Franse troepen in Algerije

25

Economie en honger

Toen de landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika in de 19e en 20

e eeuw onafhankelijk

werden, hoopten ze niet alleen op vrijheid, maar ook op grote welvaart. Maar in veel gevallen

ontstonden na de Europese terugtrekking chaotische omstandigheden, en kregen de nieuwe

landen, te maken met corrupte regeringen, burgeroorlogen en zwakke economieën. Bovendien

kampten ze met ernstige problemen zoals overbevolking, analfabetisme en slechte

voorzieningen (wegen, ziekenhuizen, rioleringen, scholen). Veel ontwikkelingslanden leenden

in de jaren 60 veel geld van de rijke landen om voorzieningen en industrieën op te bouwen,

maar vaak hadden ze grote moeite met het terugbetalen van de leningen. Toch hadden een

boel landen tegen het eind van de 20e eeuw grote economische vooruitgang geboekt.

Droogten, overstromingen en andere natuurrampen veroorzaken in veel delen van de derde

wereld hongersnood. Mensen lijden ook honger wanneer ze door oorlogen het land niet

kunnen bewerken of gedwongen worden om weg te trekken. Maar de directe oorzaak van

honger is armoede, mensen hebben geen geld om eten te kopen

Kaart met corruptie per land.

Groen betekend weinig

corruptie en rood veel.

Rijkdom van de landen per hoofd van de bevolking. Donker

is rijk, en licht is arm.

26

Vragen bij Afrika onafhankelijk

1. a. Een aantal Afrikaanse landen werd onafhankelijk. Wat bedoelen ze met onafhankelijk?

b. Welk land was de eerste zwarte Afrikaanse staat die onafhankelijk werd, en in welk jaar?

c. In Algerije vochten de Fransen tegen de onafhankelijkheid, dit werd een bloedige oorlog.

Zoek informatie over het onderwerp, en beantwoord de volgende vraag: Hoe kwam het dat

Frankrijk Algerije zo graag wilden behouden dat ze een oorlog voerden. Terwijl ze andere

kolonies onafhankelijk lieten worden.?

2.Kies 5 Afrikaanse landen en zoek met behulp van internet in welk jaar ze onafhankelijk

werden

3. Leg het begrip ‘apartheid’ in je eigen woorden uit.

27

3.In de tekst staat een opsomming van oorzaken van de armoede in Afrika, noem er 5.

5. a. Wat is corruptie?

b. Is er in Afrika veel of weinig corruptie?

c. Bedenk hoe dat komt

28

Evaluatie project Afrika

Nu het project is afgelopen willen we graag nog wat dingen aan je vragen. We hebben dit

mapje gemaakt op een manier die zo leuk en leerzaam mogelijk is. Om het volgende keren

nog beter te doen, willen we graag dat de deze evaluatie invult.

1. We hebben het onderwerp Afrika gekozen omdat het een onderwerp is waar mensen vaak

weinig van weten. Wat vond jij van het onderwerp Afrika?

2. Geef een paar punten die je leuk of goed vond aan dit project.

3. Geef een paar punten die je minder leuk of minder goed vond aan dit project.

29

4. Er deden verschillende vakken mee aan het project. Heb je het gevoel gehad dat het 1

geheel was of niet? En leg uit waarom wel of niet.

5. Zou je willen dat er nog meer vakken meededen?

6. Wat vind je van het idee van 1 map, en hoe vond je het ermee te werken?

7. Zijn er dingen die we kunnen verbeteren of veranderen voor een volgende keer?

30

8. Heb je ook nog veel tijd thuis aan het project gewerkt?

9. Wat heb je geleerd, wat is je opgevallen of is je bijzonder bijgebleven van het onderwerp

Afrika en/of de afgelopen lessen!?

31

Nog tips of opmerkingen:

Bedankt!