Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst · 2017. 10. 24. · Datum :...

Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst

Projectnummer: S130102

© Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden 2 van 14

COLOFON

Opdrachtgever : Boerman Kreek Architecten

Project : Onderstraat 10 te Bronkhorst

Projectnummer : S140085

Titel : Briefverslag veldinspectie , Onderstraat 10 te Bronkhorst

Datum : 15-09-2014

Projectleider : drs. J.S. Krist (senior KNA archeoloog)

Auteurs : drs. J.S. Krist (senior KNA archeoloog)

Autorisatie : drs. E. Hoven (senior KNA archeoloog)

Druk : Synthegra bv, Leusden

ISSN : 1874-9771

Synthegra bv

Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden

Telefoon +31 (0)88 81 81 981, Internet: www.synthegra.nl

© Synthegra bv, 2014




INHOUD

ADMINISTRATIEVE GEGEVENS 4

SAMENVATTING 5 Inleiding 5 Specifieke archeologische verwachting bureauonderzoek 5 Conclusie en aanbeveling 5

1 INLEIDING 6 1.1 Onderzoekskader 6 1.2 Onderzoeksdoel en vraagstellingen 6 1.3 Ligging en huidige situatie plangebied 6 1.4 Toekomstige situatie plangebied 7

2 VOORONDERZOEK 9

3 WERKWIJZE RESULTATEN VELDINSPECTIE 10 3.1 Inleiding 10 3.2 Resultaten van de inspectie 10

4 BEANTWOORDING ONDERZOEKSVRAGEN EN CONCLUSIE 13 4.1 Beantwoording onderzoeksvragen 13 4.2 Conclusie 13

5 ADVIES 13

LITERATUUR EN KAARTEN 14

Foto voorblad: aangetroffen bouwput op 12-9-14 in zuidelijk richting. (Foto: Synthegra BV).

Bijlagen:

Bijlage 1: Hoogtemetingen maaiveld en funderingssleuven.




Administratieve gegevens

Toponiem : Onderstraat 10

Plaats : Bronkhorst

Gemeente : Bronckhorst

Provincie : Gelderland

Projectnummer : S140085

Bevoegde overheid : Gemeente Bronckhorst, deskundige namens de bevoegde overheid

drs. M.H.J.M. Kocken (regionaal archeoloog)

Opdrachtgever : Boerman Kreek Architecten

Uitvoerende instantie : Synthegra bv

Onderzoeksmelding (ARCHIS) : 63233

Datum onderzoeksmelding : 11-9 -2014

Onderzoeksnummer (ARCHIS) : nog te bepalen

Kaartblad : 33G en 33H

Centrum coördinaat : 209.391 / 454.434

Periode : middeleeuwen – nieuwe tijd

Oppervlakte : Circa 35 m2

Grondgebruik : tuin, thans bouwput

Geologie : Formatie van Kreftenheye afgedekt door dekzand (Laagpakket van

Wierden, Formatie van Boxtel)

Geomorfologie : terrasrest

Bodem : vorstvaaggrond

Documentatie : Documentatie en vondsten zullen worden aangeleverd aan het

Provinciaal archeologisch depot van Gelderland te Nijmegen.




Samenvatting

Inleiding

Synthegra BV heeft in opdracht van Boerman Kreek Architecten een archeologische inspectie uitgevoerd naar

aanleiding van een reeds uitgegraven bouwput aan de Onderstraat 10 in Bronkhorst. In 2013 is voor het

plangebied een bureauonderzoek uitgevoerd. Op grond hierna is aanbevolen het ontgraven van de

funderingssleuven onder archeologisch toezicht te laten plaatvinden.1 Om vast testellen of binnen de

ontgraven funderingssleuven mogelijke archeologische resten zichtbaar zijn, heeft de gemeente Bronckhorst

besloten dit te controleren alvorens de verdere afwerking en bouw plaats kan vinden. De inspectie heeft op 12

september 2014 plaatsgevonden.

Specifieke archeologische verwachting bureauonderzoek

Op basis van het bureauonderzoek geldt voor het plangebied geldt een lage verwachting voor

vuursteenvindplaatsen uit het laat-paleolithicum en mesolithicum en nederzettingsresten uit het neolithicum.

De verwachting voor nederzettingsresten uit de vroege middeleeuwen is middelhoog en voor late

middeleeuwen tot en met de nieuwe tijd zeer hoog. De archeologische verwachting uit het bureauonderzoek

wordt weergegeven in onderstaande tabel.

Periode Verwachting Verwachte kenmerken vindplaats Diepteligging sporen

laat-

paleolithicum –

mesolithicum

laag Bewoningssporen, tijdelijke

kampementen: vuursteen artefacten,

haardkuilen

onder de bouwvoor

neolithicum laag cultuurlaag, fragmenten aardewerk,

natuursteen, glas, metaal

gebruiksvoorwerpen, waterputten

onder de bouwvoor

vroege

middeleeuwen

middelhoog

late

middeleeuwen –

nieuwe tijd

zeer hoog cultuurlaag, fragmenten aardewerk,

natuursteen, glas, metaal,

gebruiksvoorwerpen, beerputten,

waterputten, funderingsresten

onder de bouwvoor

Conclusie en aanbeveling

Tijdens de inspectie is vastgelegd dat de ontgravingsdiepte geen archeologisch niveau heeft aangesneden.

De ontgravingsdiepte van de funderingssleuven heeft zich beperkt zicht tot de bouwvoor. Indien zich

eventuele archeologische waarden binnen de bouwput aanwezig zijn, zullen deze door de toegepaste

constructiewijze in situ behouden blijven. Er zijn geen bezwaren om de geplande werkzaamheden op te

schorten.2

1 Kremer 2013.

2 T.a.v. de formele procedure zie hoofdstuk 5.




1 Inleiding 1.1 Onderzoekskader

Synthegra heeft in opdracht van Boerman Kreek Architecten een archeologische inspectie uitgevoerd op een

terrein aan de Onderstraat 10 in Bronkhorst (afbeelding 1). De aanleiding voor het onderzoek is de

voorgenomen bouw van een schuur en de daarop uitgevoerde graafwerkzaamheden ten behoeve van de

funderingen.

De diepte van de toekomstige bodemverstoring reikt ter plaatse van de funderingssleuven tot maximaal 70 cm

beneden maaiveld, waarbij de bodem waarschijnlijk tot in het archeologische niveau zal worden verstoord, dat

in dit gebied vanaf 30 cm beneden maaiveld verwacht kan worden.

Door de graafwerkzaamheden die zullen gaan plaatsvinden, kunnen eventueel aanwezige archeologische

waarden verloren gaan. Daarom is op basis van het Verdrag van Malta, waaruit de Wet op de Archeologische

Monumentenzorg uit 2007 is voortgevloeid, voorafgaand aan de graafwerkzaamheden archeologisch

onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek is uitgevoerd conform de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie

versie 3.3.3

De bevoegde overheid, de gemeente Bronckhorst, heeft een specifiek archeologisch beleid vastgesteld en

beschikt over een Archeologische Verwachtings- of Beleidsadvieskaart. Volgens het vigerende beleid dient te

worden gestreefd naar behoud in huidige staat. Bodemingrepen dieper dan de bouwvoor of bekende

bodemverstoringen dienen vermeden te worden. Indien behoud niet mogelijk is dan dient bij bodemingrepen

dieper dan 30 cm –Mv en groter dan 30 m2 vroegtijdig inventariserend archeologisch onderzoek te worden

uitgevoerd.

1.2 Onderzoeksdoel en vraagstellingen

Daar de ontgraving al heeft plaatsgevonden, heeft de bevoegde overheid aangegeven dat voor de inspectie

een Programma van Eisen geen noodzaak is. Daarom zijn voor de inspectie geen specifieke

onderzoeksvragen opgesteld en zullen slechts enkele basale vragen beantwoord worden.

De volgende onderzoeksvragen zullen worden beantwoord:

1. Zijn tijdens het graven van de funderingssleuven archeologische resten te voorschijn gekomen?

2. Zo ja waaruit bestaan deze en wat is de ouderdom?

3. Zijn eventuele archeologische waarden behoudenswaardig en kunnen zij in of ex situ behouden

blijven?

1.3 Ligging en huidige situatie plangebied

Het plangebied is circa 35 m2 groot en ligt aan de Onderstraat 10 in Bronkhorst (afbeelding 1.1). Het terrein

wordt in het noordwesten begrensd door de Onderstraat, in het zuidwesten door de Molenstraat. Het

3 SIKB 2013.




plangebied is in gebruik als tuin. De hoogte van het maaiveld ligt op circa 9,4 m +NAP (Normaal Amsterdams

Peil).4

Afbeelding 1: Het plangebied op de Topografische Kaart van Nederland 1:25.000 aangegeven met het rode

kader (Bron: Topografische Dienst 1998).

1.4 Toekomstige situatie plangebied

In het plangebied staat de bouw van een schuur gepland. De grondwerkzaamheden ten behoeve van de

bouw van de schuur die dieper reiken dan 30 cm beneden maaiveld bestaan uit het graven van een

funderingssleuf rondom het bouwwerk. De funderingssleuf heeft een totale lengte van circa 7,2 meter. De

breedte respectievelijk diepte van de sleuf bedragen 30 en 70 cm. Daarnaast zal voorafgaand aan het storten

van de betonvloer 20 cm van de bovengrond verwijderd worden.

4 Hoogteligging gemeten m.b.v. GPS tijdens veldwerk.




Afbeelding 2: De geplande nieuw te bouwen schuur binnen het plangebied ten oosten van de boerderij

Onderstaat 10. De nieuw te bouwen schuur heeft een formaat van circa 7,2 x 4.8 meter (Bron: opdrachtgever)




Afbeelding 3: De uitgegraven bouwput van de nieuw te bouwen schuur binnen het plangebied ten oosten van

de boerderij Onderstraat 10, d.d. 12-9-14 (Foto: Synthegra BV).

2 Vooronderzoek

Voor het plangebied is in 2013 een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd.5 Hieronder zijn de resultaten

hiervan kort samengevat.

Het plangebied ligt relatief hoog op een terrasrestrug, omgeven door een vlechtend geulenpatroon wat garant

stond voor de aanwezigheid van water. Binnen het plangebied is een vorstvaaggrond aanwezig.

Het plangebied ligt in de historische kern van het stadje Bronkhorst. Op de Gemeentelijke Verwachtingskaart

heeft het plangebied een hoge archeologische waarde.

Binnen het plangebied heeft volgens de geraadpleegde historische kaarten bebouwing gestaan, waardoor de

trefkans op prehistorische resten is laag is.

Er hebben, voor zover bekend, geen diepgaande bodemverstorende activiteiten plaatsgevonden binnen het

plangebied. De verwachting voor de late middeleeuwen tot en met de nieuwe tijd is daarom hoog. Sporen uit

de vroege middeleeuwen kunnen ook verwacht worden.

5 Kremer 2013.




3 Werkwijze resultaten veldinspectie

3.1 Inleiding

De inspectie van de uitgevoerde civieltechnische werkzaamheden heeft plaatsgevonden op 12 september

2014. De inspectie is uitgevoerd door drs. J.S. Krist (senior archeoloog) en mevrouw W. van der Zijpp

(veldtechnicus). De werkzaamheden hebben bestaan uit een visuele inspectie van de gegraven

funderingssleuven en de uitgegraven grond met als doel funderingssleuven. Verder zijn de put, omgeving en

de constructie details digitaal gefotografeerd. Van het maaiveld en de onderzijde van de funderingssleuven

zijn de NAP hoogtes vastgelegde. De werkput is met behulp van GPS (“Rover”), nauwkeurigheid 0,5 cm.,

ingemeten in het RD-stelsel.

3.2 Resultaten van de inspectie

Ten tijde van de inspectie was de bouwput al uitgegraven. Conform het civieltechnisch bestek is voor de

fundering een smalle stook met een breedte van ca. 75 cm binnen het bouwblok uitgegraven.

Afbeelding 4: funderingssleuf met bekisting. Rechts op foto zandlichaam met vleizand. (Foto

Synthegra BV).

Vervolgens is hierin een bekisting in aangebracht van staal in combinatie met hout.




Afbeelding 5. Detailopnames van de bekisting links buitenzijde, rechts binnenzijde. (Foto: Synthegra BV).

De funderingssleuven zijn ingegraven tot op een diepte van ca. 50 cm beneden het maaiveld. Hierbij is alleen

de zwarte grond van de bouwvoor en een klein deel van het onderliggende dek verwijderd. Het niveau waarop

eventuele archeologische waarden kunnen worden aangetroffen is niet bereikt. Binnen de fundering is een de

grond slechts voor een klein deel, uitsluitend de bouwvoor, verwijderd. Dit zandlichaam is vervolgens afgedekt

met een laag grijs vleizand ( afbeelding 4). Daarna is het geheel afgedekt met een folie en zal na het storten

van de fundering worden afgedekt met vloerdelen. In de gegraven sleuven zijn geen archeologische

grondsporen waargenomen.

Afbeelding 6. Afdekking. (Foto: Synthegra BV).




De uitgegraven zwarte grond welke in depot is gezet, is nagelopen op het voorkomen van vondsten. Hierbij

zijn uitsluitend enkele fragmenten van handgevormde bakstenen waargenomen.

Afbeelding 7: Fragment handgevormd baksteen uit het stort. (Foto: Synthegra BV).

Overige vondsten die op de aanwezigheid van een vindplaats kunnen duiden ontbreken. Hierbij moet gedacht

worden aan fragmenten aardewerk, houtskool en bot De baksteenfragmenten zijn afkomstig uit de bouwvoor

waarin ze mogelijk terecht zijn gekomen als puin van vroegere restauratie- of hertelwerkzaamheden aan de

huidige boerderij. Qua vorm en afmeting vertonen ze grote overeenkomsten met de stenen zoals ze nog

aanwezig zijn in het bestaande pand.

Afbeelding 8: Boerderij aan de Onderstraat 10, rechts detail van gebruikte baksteen. (Foto:

Synthegra




BV).

4 Beantwoording onderzoeksvragen en conclusie

4.1 Beantwoording onderzoeksvragen

1. Zijn tijdens het graven van de funderingssleuven archeologische resten te voorschijn gekomen?

De diepte van de sleuven heeft zich beperkt tot circa 50 cm beneden het huidige maaiveld. Tijdens de

inspectie is gebleken dat er uitsluitend geroerd is in de zware grond en dat eventueel dieper gelegen

archeologische resten nog ongeschonden zijn. Grondsporen of muurresten zijn niet waargenomen.

Archeologische indicatoren als gefragmenteerd aardewerk of botresten die op de aanwezigheid van een

vindplaats kunnen duiden ontbreken als gevolg van de geringe omvang en diepte van de verstoring.

2. Zo ja waaruit bestaan deze en wat is de ouderdom?

N.v.t. . zie vorige vraag.

3. Zijn eventuele archeologische waarden behoudenswaardig en kunnen zij in of ex situ behouden

blijven?

Door het ontbreken van archeologische waarden is deze vraag niet van toepassing

4.2 Conclusie

De inspectie heeft aangetoond dat de gevolge bouwwijze geen schade heeft berokkend aan de verwachte

archeologische waarden binnen het bouwvlak.

Indien binnen het bouwblok archeologische waarden aanwezig zijn dan blijven deze door de constructiewijze

van de stal behouden in de ondergrond (behoud in situ).

5 Advies

Vanuit archeologisch behoudsperspectief zijn er, volgens de onderzoekers, geen bezwaren om de verdere

bouwwerkzaamheden op te schorten.

Bovenstaand advies vormt een zogenaamd selectieadvies. De resultaten van dit onderzoek zullen worden

getoetst door de bevoegde overheid (gemeente Bronckhorst), die op basis van het uitgebrachte advies een

selectiebesluit zal nemen. Geadviseerd wordt daarom om contact op te nemen met de gemeente Bronckhorst.




Literatuur en kaarten

Literatuur

Kremer, H., 2013: Bureauonderzoek Onderstraat 10 te Bronkhorst, gemeente Bronckhorst. Synthegra Rapport

S130102, Leusden.

Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 2013: Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie,

versie 3.3. SIKB, Gouda.

Kaarten

Topografische Dienst, 1998: Topografische kaart van Nederland, schaal 1:25.000. Emmen.

Bijlage 1: Hoogtemetingen maaiveld en

funderingssleuven.

555555555 101010101010101010

metersmetersmetersmetersmetersmetersmetersmetersmeters

000000000

9,439,439,439,439,439,439,439,439,43

9,269,269,269,269,269,269,269,269,26

9,339,339,339,339,339,339,339,339,33

9,459,459,459,459,459,459,459,459,45

9,499,499,499,499,499,499,499,499,49

9,529,529,529,529,529,529,529,529,52

9,489,489,489,489,489,489,489,489,48

8,988,988,988,988,988,988,988,988,98

8,908,908,908,908,908,908,908,908,90

9,659,659,659,659,659,659,659,659,65

9,319,319,319,319,319,319,319,319,31

8,958,958,958,958,958,958,958,958,95

9,049,049,049,049,049,049,049,049,04

209380 209390 209400

454420

454430

454440

454450

NNNNNNNNN

S140085 AB Onderstraat 10 te Bronkhorst

ligging bouwput incl hoogten

Legenda

bouwput

maaiveldhoogte

diepte werkput

schaal 1:150formaat A4

Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst · 2017. 10. 24. · Datum :...

Documents

Transcript of Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst · 2017. 10. 24. · Datum :...