Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst
Projectnummer: S130102
© Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden 2 van 14
COLOFON
Opdrachtgever : Boerman Kreek Architecten
Project : Onderstraat 10 te Bronkhorst
Projectnummer : S140085
Titel : Briefverslag veldinspectie , Onderstraat 10 te Bronkhorst
Datum : 15-09-2014
Projectleider : drs. J.S. Krist (senior KNA archeoloog)
Auteurs : drs. J.S. Krist (senior KNA archeoloog)
Autorisatie : drs. E. Hoven (senior KNA archeoloog)
Druk : Synthegra bv, Leusden
ISSN : 1874-9771
Synthegra bv
Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden
Telefoon +31 (0)88 81 81 981, Internet: www.synthegra.nl
© Synthegra bv, 2014
Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst
Projectnummer: S130102
© Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden 3 van 14
INHOUD
ADMINISTRATIEVE GEGEVENS 4
SAMENVATTING 5 Inleiding 5 Specifieke archeologische verwachting bureauonderzoek 5 Conclusie en aanbeveling 5
1 INLEIDING 6 1.1 Onderzoekskader 6 1.2 Onderzoeksdoel en vraagstellingen 6 1.3 Ligging en huidige situatie plangebied 6 1.4 Toekomstige situatie plangebied 7
2 VOORONDERZOEK 9
3 WERKWIJZE RESULTATEN VELDINSPECTIE 10 3.1 Inleiding 10 3.2 Resultaten van de inspectie 10
4 BEANTWOORDING ONDERZOEKSVRAGEN EN CONCLUSIE 13 4.1 Beantwoording onderzoeksvragen 13 4.2 Conclusie 13
5 ADVIES 13
LITERATUUR EN KAARTEN 14
Foto voorblad: aangetroffen bouwput op 12-9-14 in zuidelijk richting. (Foto: Synthegra BV).
Bijlagen:
Bijlage 1: Hoogtemetingen maaiveld en funderingssleuven.
Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst
Projectnummer: S130102
© Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden 4 van 14
Administratieve gegevens
Toponiem : Onderstraat 10
Plaats : Bronkhorst
Gemeente : Bronckhorst
Provincie : Gelderland
Projectnummer : S140085
Bevoegde overheid : Gemeente Bronckhorst, deskundige namens de bevoegde overheid
drs. M.H.J.M. Kocken (regionaal archeoloog)
Opdrachtgever : Boerman Kreek Architecten
Uitvoerende instantie : Synthegra bv
Onderzoeksmelding (ARCHIS) : 63233
Datum onderzoeksmelding : 11-9 -2014
Onderzoeksnummer (ARCHIS) : nog te bepalen
Kaartblad : 33G en 33H
Centrum coördinaat : 209.391 / 454.434
Periode : middeleeuwen – nieuwe tijd
Oppervlakte : Circa 35 m2
Grondgebruik : tuin, thans bouwput
Geologie : Formatie van Kreftenheye afgedekt door dekzand (Laagpakket van
Wierden, Formatie van Boxtel)
Geomorfologie : terrasrest
Bodem : vorstvaaggrond
Documentatie : Documentatie en vondsten zullen worden aangeleverd aan het
Provinciaal archeologisch depot van Gelderland te Nijmegen.
Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst
Projectnummer: S130102
© Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden 5 van 14
Samenvatting
Inleiding
Synthegra BV heeft in opdracht van Boerman Kreek Architecten een archeologische inspectie uitgevoerd naar
aanleiding van een reeds uitgegraven bouwput aan de Onderstraat 10 in Bronkhorst. In 2013 is voor het
plangebied een bureauonderzoek uitgevoerd. Op grond hierna is aanbevolen het ontgraven van de
funderingssleuven onder archeologisch toezicht te laten plaatvinden.1 Om vast testellen of binnen de
ontgraven funderingssleuven mogelijke archeologische resten zichtbaar zijn, heeft de gemeente Bronckhorst
besloten dit te controleren alvorens de verdere afwerking en bouw plaats kan vinden. De inspectie heeft op 12
september 2014 plaatsgevonden.
Specifieke archeologische verwachting bureauonderzoek
Op basis van het bureauonderzoek geldt voor het plangebied geldt een lage verwachting voor
vuursteenvindplaatsen uit het laat-paleolithicum en mesolithicum en nederzettingsresten uit het neolithicum.
De verwachting voor nederzettingsresten uit de vroege middeleeuwen is middelhoog en voor late
middeleeuwen tot en met de nieuwe tijd zeer hoog. De archeologische verwachting uit het bureauonderzoek
wordt weergegeven in onderstaande tabel.
Periode Verwachting Verwachte kenmerken vindplaats Diepteligging sporen
laat-
paleolithicum –
mesolithicum
laag Bewoningssporen, tijdelijke
kampementen: vuursteen artefacten,
haardkuilen
onder de bouwvoor
neolithicum laag cultuurlaag, fragmenten aardewerk,
natuursteen, glas, metaal
gebruiksvoorwerpen, waterputten
onder de bouwvoor
vroege
middeleeuwen
middelhoog
late
middeleeuwen –
nieuwe tijd
zeer hoog cultuurlaag, fragmenten aardewerk,
natuursteen, glas, metaal,
gebruiksvoorwerpen, beerputten,
waterputten, funderingsresten
onder de bouwvoor
Conclusie en aanbeveling
Tijdens de inspectie is vastgelegd dat de ontgravingsdiepte geen archeologisch niveau heeft aangesneden.
De ontgravingsdiepte van de funderingssleuven heeft zich beperkt zicht tot de bouwvoor. Indien zich
eventuele archeologische waarden binnen de bouwput aanwezig zijn, zullen deze door de toegepaste
constructiewijze in situ behouden blijven. Er zijn geen bezwaren om de geplande werkzaamheden op te
schorten.2
1 Kremer 2013.
2 T.a.v. de formele procedure zie hoofdstuk 5.
Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst
Projectnummer: S130102
© Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden 6 van 14
1 Inleiding 1.1 Onderzoekskader
Synthegra heeft in opdracht van Boerman Kreek Architecten een archeologische inspectie uitgevoerd op een
terrein aan de Onderstraat 10 in Bronkhorst (afbeelding 1). De aanleiding voor het onderzoek is de
voorgenomen bouw van een schuur en de daarop uitgevoerde graafwerkzaamheden ten behoeve van de
funderingen.
De diepte van de toekomstige bodemverstoring reikt ter plaatse van de funderingssleuven tot maximaal 70 cm
beneden maaiveld, waarbij de bodem waarschijnlijk tot in het archeologische niveau zal worden verstoord, dat
in dit gebied vanaf 30 cm beneden maaiveld verwacht kan worden.
Door de graafwerkzaamheden die zullen gaan plaatsvinden, kunnen eventueel aanwezige archeologische
waarden verloren gaan. Daarom is op basis van het Verdrag van Malta, waaruit de Wet op de Archeologische
Monumentenzorg uit 2007 is voortgevloeid, voorafgaand aan de graafwerkzaamheden archeologisch
onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek is uitgevoerd conform de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie
versie 3.3.3
De bevoegde overheid, de gemeente Bronckhorst, heeft een specifiek archeologisch beleid vastgesteld en
beschikt over een Archeologische Verwachtings- of Beleidsadvieskaart. Volgens het vigerende beleid dient te
worden gestreefd naar behoud in huidige staat. Bodemingrepen dieper dan de bouwvoor of bekende
bodemverstoringen dienen vermeden te worden. Indien behoud niet mogelijk is dan dient bij bodemingrepen
dieper dan 30 cm –Mv en groter dan 30 m2 vroegtijdig inventariserend archeologisch onderzoek te worden
uitgevoerd.
1.2 Onderzoeksdoel en vraagstellingen
Daar de ontgraving al heeft plaatsgevonden, heeft de bevoegde overheid aangegeven dat voor de inspectie
een Programma van Eisen geen noodzaak is. Daarom zijn voor de inspectie geen specifieke
onderzoeksvragen opgesteld en zullen slechts enkele basale vragen beantwoord worden.
De volgende onderzoeksvragen zullen worden beantwoord:
1. Zijn tijdens het graven van de funderingssleuven archeologische resten te voorschijn gekomen?
2. Zo ja waaruit bestaan deze en wat is de ouderdom?
3. Zijn eventuele archeologische waarden behoudenswaardig en kunnen zij in of ex situ behouden
blijven?
1.3 Ligging en huidige situatie plangebied
Het plangebied is circa 35 m2 groot en ligt aan de Onderstraat 10 in Bronkhorst (afbeelding 1.1). Het terrein
wordt in het noordwesten begrensd door de Onderstraat, in het zuidwesten door de Molenstraat. Het
3 SIKB 2013.
Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst
Projectnummer: S130102
© Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden 7 van 14
plangebied is in gebruik als tuin. De hoogte van het maaiveld ligt op circa 9,4 m +NAP (Normaal Amsterdams
Peil).4
Afbeelding 1: Het plangebied op de Topografische Kaart van Nederland 1:25.000 aangegeven met het rode
kader (Bron: Topografische Dienst 1998).
1.4 Toekomstige situatie plangebied
In het plangebied staat de bouw van een schuur gepland. De grondwerkzaamheden ten behoeve van de
bouw van de schuur die dieper reiken dan 30 cm beneden maaiveld bestaan uit het graven van een
funderingssleuf rondom het bouwwerk. De funderingssleuf heeft een totale lengte van circa 7,2 meter. De
breedte respectievelijk diepte van de sleuf bedragen 30 en 70 cm. Daarnaast zal voorafgaand aan het storten
van de betonvloer 20 cm van de bovengrond verwijderd worden.
4 Hoogteligging gemeten m.b.v. GPS tijdens veldwerk.
Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst
Projectnummer: S130102
© Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden 8 van 14
Afbeelding 2: De geplande nieuw te bouwen schuur binnen het plangebied ten oosten van de boerderij
Onderstaat 10. De nieuw te bouwen schuur heeft een formaat van circa 7,2 x 4.8 meter (Bron: opdrachtgever)
Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst
Projectnummer: S130102
© Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden 9 van 14
Afbeelding 3: De uitgegraven bouwput van de nieuw te bouwen schuur binnen het plangebied ten oosten van
de boerderij Onderstraat 10, d.d. 12-9-14 (Foto: Synthegra BV).
2 Vooronderzoek
Voor het plangebied is in 2013 een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd.5 Hieronder zijn de resultaten
hiervan kort samengevat.
Het plangebied ligt relatief hoog op een terrasrestrug, omgeven door een vlechtend geulenpatroon wat garant
stond voor de aanwezigheid van water. Binnen het plangebied is een vorstvaaggrond aanwezig.
Het plangebied ligt in de historische kern van het stadje Bronkhorst. Op de Gemeentelijke Verwachtingskaart
heeft het plangebied een hoge archeologische waarde.
Binnen het plangebied heeft volgens de geraadpleegde historische kaarten bebouwing gestaan, waardoor de
trefkans op prehistorische resten is laag is.
Er hebben, voor zover bekend, geen diepgaande bodemverstorende activiteiten plaatsgevonden binnen het
plangebied. De verwachting voor de late middeleeuwen tot en met de nieuwe tijd is daarom hoog. Sporen uit
de vroege middeleeuwen kunnen ook verwacht worden.
5 Kremer 2013.
Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst
Projectnummer: S130102
© Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden 10 van 14
3 Werkwijze resultaten veldinspectie
3.1 Inleiding
De inspectie van de uitgevoerde civieltechnische werkzaamheden heeft plaatsgevonden op 12 september
2014. De inspectie is uitgevoerd door drs. J.S. Krist (senior archeoloog) en mevrouw W. van der Zijpp
(veldtechnicus). De werkzaamheden hebben bestaan uit een visuele inspectie van de gegraven
funderingssleuven en de uitgegraven grond met als doel funderingssleuven. Verder zijn de put, omgeving en
de constructie details digitaal gefotografeerd. Van het maaiveld en de onderzijde van de funderingssleuven
zijn de NAP hoogtes vastgelegde. De werkput is met behulp van GPS (“Rover”), nauwkeurigheid 0,5 cm.,
ingemeten in het RD-stelsel.
3.2 Resultaten van de inspectie
Ten tijde van de inspectie was de bouwput al uitgegraven. Conform het civieltechnisch bestek is voor de
fundering een smalle stook met een breedte van ca. 75 cm binnen het bouwblok uitgegraven.
Afbeelding 4: funderingssleuf met bekisting. Rechts op foto zandlichaam met vleizand. (Foto
Synthegra BV).
Vervolgens is hierin een bekisting in aangebracht van staal in combinatie met hout.
Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst
Projectnummer: S130102
© Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden 11 van 14
Afbeelding 5. Detailopnames van de bekisting links buitenzijde, rechts binnenzijde. (Foto: Synthegra BV).
De funderingssleuven zijn ingegraven tot op een diepte van ca. 50 cm beneden het maaiveld. Hierbij is alleen
de zwarte grond van de bouwvoor en een klein deel van het onderliggende dek verwijderd. Het niveau waarop
eventuele archeologische waarden kunnen worden aangetroffen is niet bereikt. Binnen de fundering is een de
grond slechts voor een klein deel, uitsluitend de bouwvoor, verwijderd. Dit zandlichaam is vervolgens afgedekt
met een laag grijs vleizand ( afbeelding 4). Daarna is het geheel afgedekt met een folie en zal na het storten
van de fundering worden afgedekt met vloerdelen. In de gegraven sleuven zijn geen archeologische
grondsporen waargenomen.
Afbeelding 6. Afdekking. (Foto: Synthegra BV).
Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst
Projectnummer: S130102
© Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden 12 van 14
De uitgegraven zwarte grond welke in depot is gezet, is nagelopen op het voorkomen van vondsten. Hierbij
zijn uitsluitend enkele fragmenten van handgevormde bakstenen waargenomen.
Afbeelding 7: Fragment handgevormd baksteen uit het stort. (Foto: Synthegra BV).
Overige vondsten die op de aanwezigheid van een vindplaats kunnen duiden ontbreken. Hierbij moet gedacht
worden aan fragmenten aardewerk, houtskool en bot De baksteenfragmenten zijn afkomstig uit de bouwvoor
waarin ze mogelijk terecht zijn gekomen als puin van vroegere restauratie- of hertelwerkzaamheden aan de
huidige boerderij. Qua vorm en afmeting vertonen ze grote overeenkomsten met de stenen zoals ze nog
aanwezig zijn in het bestaande pand.
Afbeelding 8: Boerderij aan de Onderstraat 10, rechts detail van gebruikte baksteen. (Foto:
Synthegra
Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst
Projectnummer: S130102
© Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden 13 van 14
BV).
4 Beantwoording onderzoeksvragen en conclusie
4.1 Beantwoording onderzoeksvragen
1. Zijn tijdens het graven van de funderingssleuven archeologische resten te voorschijn gekomen?
De diepte van de sleuven heeft zich beperkt tot circa 50 cm beneden het huidige maaiveld. Tijdens de
inspectie is gebleken dat er uitsluitend geroerd is in de zware grond en dat eventueel dieper gelegen
archeologische resten nog ongeschonden zijn. Grondsporen of muurresten zijn niet waargenomen.
Archeologische indicatoren als gefragmenteerd aardewerk of botresten die op de aanwezigheid van een
vindplaats kunnen duiden ontbreken als gevolg van de geringe omvang en diepte van de verstoring.
2. Zo ja waaruit bestaan deze en wat is de ouderdom?
N.v.t. . zie vorige vraag.
3. Zijn eventuele archeologische waarden behoudenswaardig en kunnen zij in of ex situ behouden
blijven?
Door het ontbreken van archeologische waarden is deze vraag niet van toepassing
4.2 Conclusie
De inspectie heeft aangetoond dat de gevolge bouwwijze geen schade heeft berokkend aan de verwachte
archeologische waarden binnen het bouwvlak.
Indien binnen het bouwblok archeologische waarden aanwezig zijn dan blijven deze door de constructiewijze
van de stal behouden in de ondergrond (behoud in situ).
5 Advies
Vanuit archeologisch behoudsperspectief zijn er, volgens de onderzoekers, geen bezwaren om de verdere
bouwwerkzaamheden op te schorten.
Bovenstaand advies vormt een zogenaamd selectieadvies. De resultaten van dit onderzoek zullen worden
getoetst door de bevoegde overheid (gemeente Bronckhorst), die op basis van het uitgebrachte advies een
selectiebesluit zal nemen. Geadviseerd wordt daarom om contact op te nemen met de gemeente Bronckhorst.
Project: Briefverslag veldinspectie, Onderstraat 10 te Bronkhorst
Projectnummer: S130102
© Synthegra bv, Olmenlaan 6a, NL-3833 AV Leusden 14 van 14
Literatuur en kaarten
Literatuur
Kremer, H., 2013: Bureauonderzoek Onderstraat 10 te Bronkhorst, gemeente Bronckhorst. Synthegra Rapport
S130102, Leusden.
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 2013: Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie,
versie 3.3. SIKB, Gouda.
Kaarten
Topografische Dienst, 1998: Topografische kaart van Nederland, schaal 1:25.000. Emmen.
Bijlage 1: Hoogtemetingen maaiveld en
funderingssleuven.
555555555 101010101010101010
metersmetersmetersmetersmetersmetersmetersmetersmeters
000000000
9,439,439,439,439,439,439,439,439,43
9,269,269,269,269,269,269,269,269,26
9,339,339,339,339,339,339,339,339,33
9,459,459,459,459,459,459,459,459,45
9,499,499,499,499,499,499,499,499,49
9,529,529,529,529,529,529,529,529,52
9,489,489,489,489,489,489,489,489,48
8,988,988,988,988,988,988,988,988,98
8,908,908,908,908,908,908,908,908,90
9,659,659,659,659,659,659,659,659,65
9,319,319,319,319,319,319,319,319,31
8,958,958,958,958,958,958,958,958,95
9,049,049,049,049,049,049,049,049,04
209380 209390 209400
454420
454430
454440
454450
NNNNNNNNN
S140085 AB Onderstraat 10 te Bronkhorst
ligging bouwput incl hoogten
Legenda
bouwput
maaiveldhoogte
diepte werkput
schaal 1:150formaat A4
Top Related