7/6/2016www.karakter.com 1

Introductie Pivotal Response TreatmentGedragstherapeutische behandeling gericht op motivatie en

communicatie bij kinderen met een autisme spectrum stoornis

Symposium Infantpsychiatrie28 juni 2016

Iris SmeekensPromovenda, orthopedagoog

Karin BeukerPromovenda, GZ-psycholoog

7/6/2016www.karakter.com 2

Voorbeeld behandeling

• Roos, 5 jaar• Kind met autisme• Is gek van poppen

7/6/2016www.karakter.com 3

Voorbeeld behandeling

• Roos, 5 jaar• Kind met autisme• Is gek van poppen

• Wat valt op in de communicatie?

7/6/2016www.karakter.com 4

Pivotal Response Treatment (PRT)

Gedragstherapeutische behandeling voor kinderen met ASS en/of een ernstige communicatie achterstand (R.L. Koegel & L. Kern Koegel)

Gericht op Pivotal Area’s = kerngebieden:

• Motivatie tot interactie (responsiviteit, enthousiasme/affect)

• Sociaal initiatief nemen (gedragsregulerend initiatief, sociaal initiatief)

• Focus op meerdere kenmerken (gele kleine bal)

• Zelf-management

Is op alle leeftijden in te zetten van pre-verbaal tot talig zeer sterk, maar communicatief onhandig.

7/6/2016www.karakter.com 5

Maar hoe?

• Hoe motiveer je een kind met autisme?

• Hoe zorg je dat een kind met

ASS wil leren?

PRT technieken

1. Interesse van het kind volgen

2. Aandacht vangen (je moet nodig zijn)

3. Korte, duidelijke instructies geven

(prompts)

4. Consequent belonen

5. Directe en natuurlijke beloning

6. Belonen van goede pogingen

7. Afwisselen van bekende taken met

onbekende taken

7/6/2016www.karakter.com 7

Voordelen PRT

• Kindvriendelijk • Motiverend voor ouders en kind• Ouders krijgen meer contact met hun kind• In natuurlijk omgeving is PRT ook breed inzetbaar

7/6/2016www.karakter.com 8

Voorbeelden communicatief gedrag

• Communicatieve intentie (plezier delen, joint attention)

• Losse woordjes

• Twee-woordszinnen

• Vragen om voorwerp/activiteit (Mag ik..?)

• Hulp vragen

• www-vragen stellen (Wat is dat? Waar? Wie?)

• Leren protesteren

• Doorvragen (informatief/belangstellend)

• Opmerkingen maken (over objecten/in gesprek)

• Gesprekje beginnen/nieuw onderwerp starten

7/6/2016www.karakter.com 9

PRT in 4 stappen:

• Stap 1: Interesse volgen• Stap 2: “In beeld komen”/aandacht vangen• Stap 3: Helder leermoment• Stap 4: Direct, consequent belonen, ook goede pogingen

7/6/2016www.karakter.com 10

PRT in 4 stappen:

• Stap 1: Interesse volgen• Stap 2: “In beeld komen”/aandacht vangen• Stap 3: Helder leermoment• Stap 4: Direct, consequent belonen, ook goede pogingen

7/6/2016www.karakter.com 11

1: Interesse volgenVoorbeeld 1

7/6/2016www.karakter.com 12

1: Interesse volgenVoorbeeld 2

7/6/2016www.karakter.com 13

PRT in 4 stappen:

• Stap 1: Interesse volgen• Stap 2: “In beeld komen”/aandacht vangen• Stap 3: Helder leermoment• Stap 4: Direct, consequent belonen, ook goede pogingen

7/6/2016www.karakter.com 14

2: In beeld komen/aandacht vangen

Hoe kom je in beeld of vang je de aandacht van een kind met ASS?

7/6/2016www.karakter.com 15

2: In beeld komen/aandacht vangen

• Op ooghoogte• Controle delen• In zicht, buiten bereik• Onderbreken, stoppen• Opdelen• Onverwachte, gekke dingen doen• Variatie in spel• Keuzes geven• Enthousiasme overbrengen

7/6/2016www.karakter.com 16

2: In beeld komen/aandacht vangen

• Voorbeeld 1

7/6/2016www.karakter.com 17

2: In beeld komen/aandacht vangen

• Voorbeeld 2

7/6/2016www.karakter.com 18

PRT in 4 stappen:

• Stap 1: Interesse volgen• Stap 2: “In beeld komen”/aandacht vangen• Stap 3: Helder leermoment• Stap 4: Direct, consequent belonen, ook goede pogingen

7/6/2016www.karakter.com 19

3: Helder leermoment

• Wat is het doel?

• Gebruik van “prompts” (hulpniveaus):-Fysieke prompt (beweging maken)-Voorzegprompt (zeg maar: “wil je de bal rollen”)-Aanvulprompt (vul maar aan: “wil je…”)-Open vraag prompt (wat kun je nu aan mij vragen?)-Wachtprompt (wachten op doelgedrag)

7/6/2016www.karakter.com 20

3: Helder leermoment• Voorbeeld 1

7/6/2016www.karakter.com 21

3: Helder leermoment

• Voorbeeld 2

7/6/2016www.karakter.com 22

PRT in 4 stappen:

• Stap 1: Interesse volgen• Stap 2: “In beeld komen”/aandacht vangen• Stap 3: Helder leermoment• Stap 4: Direct, consequent belonen, ook goede pogingen

7/6/2016www.karakter.com 23

4: Direct, consequent belonen, ook goede pogingen

• Wat is een goede poging en wat niet?

7/6/2016www.karakter.com 24

4: Direct, consequent belonen, ook goede pogingen

• Voorbeeld 1

7/6/2016www.karakter.com 25

4: Direct, consequent belonen, ook goede pogingen

• Voorbeeld 2

7/6/2016www.karakter.com 26

Vragen