PROEF COEUR DE BOEUF IN TUNNEL - pcgroenteteelt.be

16
FOR_013H - Geldig vanaf 15/12/2014 PCG vzw - Karreweg 6 - 9770 Kruishoutem - T 09 381 86 86 - F 09 381 86 99 www.pcgroenteteelt.be - [email protected] BTW: 0416.682.702 - IBAN: BE87 1032 0465 3294 - BIC: NICABEBB - RPR: Oudenaarde PROEF COEUR DE BOEUF IN TUNNEL Proefcode: GB15 TORS01 In opdracht van: PCG vzw Technisch comité bio Karreweg 6 B-9770 Kruishoutem Tel ++ 32 (0)9 381 86 86 Fax ++ 32 (0)9 381 86 99 [email protected] Door: PCG vzw Karreweg 6 B-9770 Kruishoutem Tel ++ 32 (0)9 381 86 86 Fax ++ 32 (0)9 381 86 99 [email protected] Rawijs - Alex Floré Koning-Albertlaan 101 B- 9080 Lochristi Proefverantwoordelijke: Justine Dewitte Studieverantwoordelijke: Saskia Buysens Directeur: Bruno Gobin Datum: 28 maart 2016 (veld bijwerken) Studieverantwoordelijke Directeur Dr. ir. S. Buysens Dr. B. Gobin

Transcript of PROEF COEUR DE BOEUF IN TUNNEL - pcgroenteteelt.be

FOR_013H - Geldig vanaf 15/12/2014 PCG vzw - Karreweg 6 - 9770 Kruishoutem - T 09 381 86 86 - F 09 381 86 99

www.pcgroenteteelt.be - [email protected] BTW: 0416.682.702 - IBAN: BE87 1032 0465 3294 - BIC: NICABEBB - RPR: Oudenaarde

PROEF COEUR DE BOEUF IN TUNNEL

Proefcode: GB15 TORS01

In opdracht van: PCG vzw

Technisch comité bio

Karreweg 6

B-9770 Kruishoutem

Tel ++ 32 (0)9 381 86 86

Fax ++ 32 (0)9 381 86 99

[email protected]

Door: PCG vzw

Karreweg 6

B-9770 Kruishoutem

Tel ++ 32 (0)9 381 86 86

Fax ++ 32 (0)9 381 86 99

[email protected]

Rawijs - Alex Floré

Koning-Albertlaan 101

B- 9080 Lochristi

Proefverantwoordelijke: Justine Dewitte

Studieverantwoordelijke: Saskia Buysens

Directeur: Bruno Gobin

Datum: 28 maart 2016 (veld bijwerken)

Studieverantwoordelijke Directeur

Dr. ir. S. Buysens Dr. B. Gobin

rap_gb15 tors01 Pagina 2 van 16

Abstract

De rassenkeuze van vruchtgroenten in koepel is niet zomaar over te nemen van

verwarmde kas. Aangezien de mogelijkheden voor klimaatsturing in koepel veel geringer

zijn, is het gebruik van resistente/minder gevoelige rassen voor ziekten en koude

tolerante rassen des te belangrijker. Van de verschillende types tomaat, is coeur de

boeuf het gevoeligst. Niet enkel voor Phytophthora, maar zeker ook voor Cladosporium

(Fulvia fulva) dient de teler waakzaam te zijn.

Biotelers vragen zich wel vaker af of tomatenplanten enten voor een tunnelteelt al dan

niet interessant is. Binnen deze proef wordt ook de productie en kwaliteit vergeleken van

geënte en ongeënte planten.

Tevens zal tijdens de teelt op het PCG een klimaatproef worden uitgevoerd om na te

gaan wat het effect is van hogere temperaturen op enerzijds de planten, en anderzijds de

Cladosporiumaantasting.

In deze rassenproef komen EXP 868 en Gourmandia (beiden Clause) als beste rassen uit

de proef, vooral door hun goede productie. Het mindere kantje aan EXP 868 is de

houdbaarheid, bij Gourmandia is dit Cladosporiumgevoeligheid. De trostomaat Tovit 1411

(Enza) die mee opgenomen was in proef ter bevestiging dat hij Cladosporium resistent is,

is dit weldegelijk ook in deze proef. De druk was echter niet zo hoog tijdens dit droge en

zonnige seizoen.

Dat enten een meeropbrengst creëert bij tomaten is niks nieuws. Dat deze

meeropbrengst voldoende is om op te wegen tegen de meerkost van het enten in een

koepelteelt, is aangetoond in deze proef als we het gemiddelde van de meeropbrengst

hanteren van de verschillende rassen. In deze proef varieerde de meeropbrengst van

enten van 792 gram tot 6097 gram, afhankelijk van het ras. Hoe groter het verschil, hoe

groter het voordeel van enten uiteraard. Of het verschil in opbrengst tussen al dan niet

enten voor elk type tomaat in dezelfde grootorde ligt, zal verder onderzoek moeten

uitwijzen.

Het klimaat opdrijven naar temperaturen hoger dan 40°C gedurende meer dan 2h is

mogelijk in een koepelteelt tijdens een zonnige najaarsdag. Het effect van de hoge

temperaturen, en daarmee samengaande hoge RV, op witziekte is in deze proef positief.

Er was te weinig Cladosporium aantasting om hierover conclusies te trekken. De planten

kunnen dergelijke hoge temperaturen echter heel moeilijk aan. De kwaliteit van bloem en

vrucht gaat hierdoor sterk achteruit.

rap_gb15 tors01 Pagina 3 van 16

Inhoud

1 Inleiding ....................................................................................................... 4

2 Materiaal en methoden ................................................................................. 4 2.1 Objecten .................................................................................................. 4

2.2 Proefdesign .............................................................................................. 6

2.3 Proefveld / infrastructuur ........................................................................... 6

2.4 Draaiboek ................................................................................................ 6

3 Resultaten en bespreking ............................................................................. 8 3.1 Resultaten ................................................................................................ 8

3.2 Bespreking ..............................................................................................13

4 Besluit ........................................................................................................ 15

5 Samenwerking ........................................................................................... 16

rap_gb15 tors01 Pagina 4 van 16

1 Inleiding

De rassenkeuze voor vruchtgroenten in koepel is niet zomaar over te nemen van deze in

verwarmde kas. Aangezien de mogelijkheden voor klimaatsturing in koepel veel geringer

zijn, is het gebruik van resistente/minder gevoelige rassen voor ziekten en koude

tolerante rassen des te belangrijker. Van de verschillende types tomaat, is coeur de

boeuf het gevoeligst. Niet enkel voor Phytophthora, maar zeker ook voor Cladosporium

(Fulvia fulva) dient de teler waakzaam te zijn.

Biotelers vragen zich wel vaker af of tomatenplanten enten voor een tunnelteelt al dan

niet interessant is. Binnen deze proef wordt ook de productie en kwaliteit vergeleken van

geënte en ongeënte planten.

Tevens zal tijdens de teelt op het PCG een klimaatproef worden uitgevoerd om na te

gaan wat het effect is van hogere temperaturen op enerzijds de planten, en anderzijds de

Cladosporiumaantasting.

2 Materiaal en methoden

2.1 Objecten

Tabel 1: Objecten PCG

Object Ras Zaadhuis Zaad behandeling

1 Cauralina Gautier Semences ncb

2 Corazon Clause ncb

3 Country Taste F1 Hild bio

4 Deko Uniseeds ncb

5 EXP 868 Clause ncb

6 Gourmandia Clause ncb

7 Rugantino Rijk Zwaan ncb

8 Tovit 1411* Enza ncb

9 Voluptuoso Clause ncb

10 EXP 800** Clause ncb

*Object 8: Tovit 1411: trostomaat. In 2014 getest in verwarmde kas en bleek

Cladosporium-resistent. In deze proef mee opgenomen ter bevestiging dat dit ras

resistent is tegen Cladosporium.

**Object 10: Exp 800: onvoldoende plantmateriaal geleverd dus onmogelijk om

statistisch te verwerken en aan te leggen in proef bij een teler.

rap_gb15 tors01 Pagina 5 van 16

Proefplan

7 pltn prod

obj par

obj par

obj par

obj par

obj par

obj par

obj par

obj par

Koepel

11 5 5 1 6 6 1 15 pr 2 16 3 2 25 2 3 26 9 3 35 1 4 36 pr 4

4 4 1 7 7 1 14 8 2 17 4 2 24 10 3 27 3 3 34 5 4 37 6 4

3 3 1 8 8 1 13 7 2 18 1 2 23 6 3 28 5 3 33 9 4 38 2 4

2 2 1 9 9 1 12 6 2 19 5 2 22 8 3 29 1 3 32 7 4 39 4 4

1 1 1

1

0 10 1 11 9 2 20 2 2 21 4 3 30 7 3 31 3 4 40 8 4

7 pltn prod

Koepel

12

7 pltn prod

obj par

obj par

obj par

obj par

obj par

obj par

obj par

obj par

5 5 5 6 6 5 15 10 6 16 3 6 25 pr 7 26 9 7 35 1 8 36 pr 8

4 4 5 7 7 5 14 8 6 17 4 6 24 2 7 27 3 7 34 5 8 37 6 8

3 3 5 8 8 5 13 7 6 18 1 6 23 6 7 28 5 7 33 9 8 38 2 8

2 2 5 9 9 5 12 6 6 19 5 6 22 8 7 29 1 7 32 7 8 39 4 8

1 1 5

1

0 pr 5 11 9 6 20 2 6 21 4 7 30 7 7 31 3 8 40 8 8

7 pltn prod

1,75 m

0,3 m 1,4 m

0,3 m

1,3 m

0,3 m

1,4 m

0,3 m

1,75 m

FOR_013H - Geldig vanaf 15/12/2014 PCG vzw - Karreweg 6 - 9770 Kruishoutem - T 09 381 86 86 - F 09 381 86 99

www.pcgroenteteelt.be - [email protected] BTW: 0416.682.702 - IBAN: BE87 1032 0465 3294 - BIC: NICABEBB - RPR: Oudenaarde

2.2 Proefdesign

Proefdesign Gerandomiseerde blokkenproef Aantal parallellen 4 Aantal objecten 10 Plotoppervlakte (m²) 4.86 Aantal planten/plot 12 Lengte plot (m) 5.4

Breedte plot (m) 0.9 Referentie Rugantino (Rijk Zwaan)

2.3 Proefveld / infrastructuur

Proefveld / infrastructuur PCG

GPS-coördinaten 50°56'39,8" N- 3°31'30.2" O

Land België

Gemeente Kruishoutem

Locatie proef Koepel 11 en 12

Voorgaande teelt Gekleurde radijs en cressen

Ras (+zaadhuis) Rassenproef

Zaaispecificaties (afstand en diepte) Deels geënt, deels niet

Aantal rijen per plot 1

Plantdichtheid 2,47 planten/m²

Plant afstand 0,45m in de rij; 0,9m tussen de rij

Opstelling Klimaatproef Hypothese: Cladosporium niet bestand tegen T>40°C, >2h lang Proefopzet: 1 koepel normaal klimaat, 1 koepel extremen opzoeken

Opvolgen van temperatuur en relatieve vochtigheid

2.4 Draaiboek

Zaaidatum geënt 02/04/2015; ongeënt 09/04/2015 Plantdatum 12/05/2015 Start oogst 15/07/2015 Klimaatproef 21/08/2015

Tabel 2: Bodemanalyse PCG

Datum Diepte (cm) NO3

--N NH4+-N EC

pHKCl (kg/ha) (kg/ha) (mS/cm)

06/05/2015 0-30 107 7 6.55 0.9

06/05/2015 0-30 89 5 6.60 0.8

26/05/2015 0-30 236 4 0.9

26/05/2015 0-30 168 < 4

0.8

16/06/2015 0-30 80 4 0.5

16/06/2015 0-30 28 < 4

0.3

07/07/2015 0-30 78 4 1.0

07/07/2015 0-30 20 < 4

0.5

28/07/2015 0-30 70 4 6.75 0.8

28/07/2015 0-30 35 4 6.64 0.4

FOR_013H - Geldig vanaf 15/12/2014 PCG vzw - Karreweg 6 - 9770 Kruishoutem - T 09 381 86 86 - F 09 381 86 99

www.pcgroenteteelt.be - [email protected] BTW: 0416.682.702 - IBAN: BE87 1032 0465 3294 - BIC: NICABEBB - RPR: Oudenaarde

Tabel 3: Bemesting

Datum kg/ha Meststof Samenstelling meststof (%)

N P2O5 K2O MgO

11/05/2015 1214 Ecomix 4 7 7 10

11/05/2015 1500 Ecomix 4 7 7 10

01/09/2015 714 Ecomix 4 7 7 10

Tabel 4: Algemene gewasbescherming

Datum Biologische bestrijder of toegepast middel

Te bestrijden Dosis/aantal per are

Methode

26/03/2015 Kleine plakvallen (geel) Witte vlieg 1.3 Kleur

02/07/2015 Enermix Witte vlieg 80 Eretmocerus eremicus & Encarsia

formosa

09/07/2015 Enermix Witte vlieg 80 Eretmocerus eremicus & Encarsia

formosa

30/07/2015 Kleine plakvallen (geel) Witte vlieg 1.3 Kleur

06/08/2015 Enermix Witte vlieg 468.75 Eretmocerus eremicus & Encarsia

formosa

FOR_013H - Geldig vanaf 15/12/2014 PCG vzw - Karreweg 6 - 9770 Kruishoutem - T 09 381 86 86 - F 09 381 86 99

www.pcgroenteteelt.be - [email protected] BTW: 0416.682.702 - IBAN: BE87 1032 0465 3294 - BIC: NICABEBB - RPR: Oudenaarde

3 Resultaten en bespreking

3.1 Resultaten

Tabel 5: Resultaten oogstgegevens rassen (15/07/2015 – 12/10/2015)

Object Totale productie Marktbaar

Niet marktbaar

gram/m² #

stuks/m² % gram/m²

# stuks/m²

vruchtgewicht (g)

% neusrot

Cauralina 17134 ab 62 bc 84,8 b 14528 bc 52 c 278 bcd 15,2 b

Corazon 15914 ab 63 bc 99,6 a 15843 abc 63 bc 251 cd 0,4 a

Country Taste F1

16443 ab 55 bc 97,4 a 16019 abc 54 bc 301 abc 2,6 a

Deko 16880 ab 54 bc 98,8 a 16669 abc 53 bc 310 ab 1,2 a

EXP 868 19267 a 58 bc 99,1 a 19086 a 57 bc 332 a 0,9 a

Gourmandia 18390 a 55 bc 99,9 a 18377 ab 55 bc 336 a 0,1 a

Rugantino 15697 ab 67 b 99,7 a 15640 abc 67 b 235 d 0,3 a

Tovit 1411 13480 b 90 a 99,3 a 13392 c 89 a 151 e 0,7 a

Voluptuoso 16285 ab 50 c 98,0 a 15956 abc 49 c 326 ab 2,0 a

EXP 800 18103 51 93,3 16905 48 353 6,7

Gemiddelde 16759 60 97,0 16241 59 287 3,0

p-waarde 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

FOR_013H - Geldig vanaf 15/12/2014 PCG vzw - Karreweg 6 - 9770 Kruishoutem - T 09 381 86 86 - F 09 381 86 99

www.pcgroenteteelt.be - [email protected] BTW: 0416.682.702 - IBAN: BE87 1032 0465 3294 - BIC: NICABEBB - RPR: Oudenaarde

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

20000

g/m²

Cauralina

Corazon

Country TasteF1Deko

EXP 868

Gourmandia

Rugantino

Tovit 1411

Voluptuoso

EXP 800

Figuur: Cumulatieve productie per ras (g/m²)

Tabel 6: Resultaten oogstgegevens geënt-ongeënt (15/07/2015 – 12/10/2015)

Object Totale productie Marktbaar

Niet marktbaar

gram/m² # stuks/m² % gram/m² # stuks/m² vruchtgewicht

(g) % neusrot

Geënt 18204 62 97,3 17703 61 303 2,7

Ongeënt 15016 61 97,5 14632 59 257 2,5

FOR_013H - Geldig vanaf 15/12/2014 PCG vzw - Karreweg 6 - 9770 Kruishoutem - T 09 381 86 86 - F 09 381 86 99

www.pcgroenteteelt.be - [email protected] BTW: 0416.682.702 - IBAN: BE87 1032 0465 3294 - BIC: NICABEBB - RPR: Oudenaarde

Tabel 7: Resultaten oogstgegevens geënt-ongeënt (15/07/2015 – 12/10/2015)

Object

Totale productie (gram/m²)

Verschil opbrengst geënt - ongeënt (gram/m²)

Geënt Ongeënt

Cauralina 18105 16163 1942

Corazon 17977

13850 4128

Country Taste F1 17986 14901 3084

Deko 19928

13831 6097

EXP 868 20212 18323 1889

Gourmandia 20761

16019 4743

Rugantino 18093 13300 4792

Tovit 1411 14093

12868 1224

Voluptuoso 16681 15889 792

Gemiddelde 18204 15016 3188

Tabel 8: Resultaten vruchtbeoordeling

Object Uniformiteit Gebruikswaarde Houdbaarheid na 7

dagen Houdbaarheid na

15 dagen

Cauralina 7.1 b 7.6 ab 8.0 ab 7.0 ab

Corazon 7.4 ab 7.9 ab 7.9 abc 5.9 ab

Country Taste F1 7.6 ab 8.0 a 8.1 a 6.5 ab

Deko 7.5 ab 7.6 ab 7.0 bc 5.3 b

EXP 868 7.3 b 7.8 ab 6.9 c 5.3 b

Gourmandia 7.0 b 7.6 ab 7.5 abc 6.0 ab

Rugantino 6.5 b 7.1 b 7.8 abc 6.6 ab

Tovit 1411 8.5 a 8.0 a 8.5 a 7.6 a

Voluptuoso 7.4 ab 7.9 ab 8.1 a 7.5 a

EXP 800 7.8 8.0 8.0 5.3

Gemiddelde 7.4 7.8 7.8 6.3

p-waarde 0.00 0.02 0.00 0.00

1= heterogeen slecht slecht slecht

9= uniform uitstekend uitstekend uitstekend

rap_gb15 tors01 Pagina 11 van 16

Tabel 9: Resultaten gewasbeoordeling

Object Uniformiteit Bladkleur Hoogte Openheid

gewas Gezondheid

gewas Bloemkwaliteit

*

Cauralina 7.5 ab 7.3 b 8.8 a 7.8 a 8.3 8.4 ab

Corazon 7.9 ab 7.6 b 5.6 bc 6.9 ab 9.0

7.5 bcd

Country Taste F1

7.1 ab 7.8 ab 5.8 bc 6.8 ab 8.5 8.8 ab

Deko 6.4 b 7.3 b 6.1 bc 7.3 ab 9.0

8.1 abc

EXP 868 7.5 ab 7.6 b 7.1 ab 7.3 ab 8.5 6.5 d

Gourmandia 6.9 ab 7.0 b 6.3 bc 7.6 ab 8.5

7.9 abcd

Rugantino 7.9 ab 7.6 b 5.3 c 7.0 ab 9.0 7.5 bcd

Tovit 1411 8.3 a 8.5 a 6.3 bc 6.6 b 8.8

9.0 a

Voluptuoso 8.0 ab 7.8 ab 7.0 abc 6.8 ab 8.5 6.8 cd

EXP 800 7.5 8.0 8.0 6.8 9.0 6.3

Gemiddelde 7.5 7.6 6.6 7.1 8.7 7.7

p-waarde 0.03 0.00 0.00 0.01 0.48 0.00

1= heterogeen bleek laag geslot

en slecht slecht

9= uniform donker hoog open uitstekend uitstekend

*Bloemkwaliteit: Als de stamper van de bloem te lang is (langer dan de kroonbladeren),

gaat de bevruchting moeizamer en is de bloemkwaliteit minder goed.

Tabel 10: Resultaten gewasbeoordeling teler

Object Gewasgezondheid Phytophthora Cladosporium Witziekte Botrytis

Cauralina 6,3 6,0 7,0 8,0 8,3

Corazon 8,0 7,3 6,5 8,0 8,8

Country Taste F1 7,3 7,5 5,8 7,5 8,5

Deko 7,5 7,5 7,8 7,0 8,0

EXP 868 7,0 7,0 6,5 7,3 7,8

Gourmandia 7,3 8,0 5,5 7,3 8,8

Rugantino 7,8 7,3 9,0 6,8 9,0

Tovit 1411 8,5 8,3 9,0 8,3 9,0

Voluptuoso 7,5 7,5 7,0 7,5 9,0

EXP 800

Gemiddelde 7,4 7,4 7,1 7,5 8,6

p-waarde

1= slecht slecht slecht slecht slecht

9= uitstekend uitstekend uitstekend uitstekend uitstekend

FOR_013H - Geldig vanaf 15/12/2014 PCG vzw - Karreweg 6 - 9770 Kruishoutem - T 09 381 86 86 - F 09 381 86 99

www.pcgroenteteelt.be - [email protected] BTW: 0416.682.702 - IBAN: BE87 1032 0465 3294 - BIC: NICABEBB - RPR: Oudenaarde

Klimaatproef

Grafiek: Verloop temperatuur en relatieve vochtigheid in koepel en buiten tijdens de

klimaatproef.

Tabel 11: Gewasbeoordeling na klimaatproef koepel 11

Plaats koepel 11

Verbranding vrucht

Verbranding bloem

Witziekte Phytophthora Cladosporium

Links (zonnekant)

9 6 6 9 9

Midden 9 7 4 8,5 8,5

Rechts (schaduwkant)

9 7 4 8,5 8,5

Uiteinden koepel 9 8 3 7 9

1= veel veel veel veel veel

9= geen geen geen geen geen

FOR_013H - Geldig vanaf 15/12/2014 PCG vzw - Karreweg 6 - 9770 Kruishoutem - T 09 381 86 86 - F 09 381 86 99

www.pcgroenteteelt.be - [email protected] BTW: 0416.682.702 - IBAN: BE87 1032 0465 3294 - BIC: NICABEBB - RPR: Oudenaarde

Tabel 12: Gewasbeoordeling na klimaatproef koepel 12

Plaats koepel 12

Verbranding vrucht

Verbranding bloem

Witziekte Phytophthora Cladosporium

Links (zonnekant) 4 6 7,5 8,5 9

Midden 7,5 6 7,5 8,5 8,5

Rechts (schaduwkant)

9 6 7,5 8,5 9

Uiteinden koepel 8 6 7 7 8.5

1= veel veel veel veel veel

9= geen geen geen geen geen

3.2 Bespreking

Rassen

Wegens het droge seizoen en zonnige weer dat we kenden in 2015 was er algemeen een

lage ziektedruk waardoor ook de ziektebeelden pas later kwamen of achterwege bleven.

Cauralina (Gautier Semences) behaalde een gemiddelde tot goede opbrengst en kwam

vrij vroeg in productie. Het aandeel vermarktbare product was echter iets minder dan

gemiddeld wegens het niet verwaarloosbare aandeel neusrot dat aanwezig was.

Cauralina had nog de echte typische hartvorm, in tegenstelling tot vele andere rassen.

Deze vorm wordt echter door de consument soms niet meer gerelateerd aan coeur de

boeuf. De planten groeiden snel, wat nadelig is in een lage koepel. Het gewas was vrij

open; de bloemkwaliteit scoorde goed. De algemene gewasgezondheid op het einde van

de teelt was minder dan gemiddeld, vnl. door aantasting van Phytophthora. Naar

witziekte toe scoorde het ras dan weer iets beter dan gemiddeld.

Corazon (Clause) scoorde iets minder dan gemiddeld in opbrengst. Tijdens de

vruchtbeoordeling en de gewasbeoordeling bij aanvang van de teelt konden geen

extremen opgemerkt worden. Aan het einde van de teelt stond het gewas er nog vrij

gezond bij. Er was een beetje Cladosporium aanwezig; naar witziekte scoorde het ras

beter dan gemiddeld.

Country Taste F1 (Hild): De opbrengst en sortering van Country Taste was gemiddeld

ten opzichte van de andere rassen. De vruchten waren kwalitatief en gedurende 7 dagen

goed houdbaar. De bloemkwaliteit was goed. Tijdens de gewasbeoordeling aan het einde

van de teelt was er wel behoorlijk wat Cladosporium aanwezig. De overige parameters

scoorden gemiddeld.

Deko (Uniseeds) scoorde gemiddeld qua opbrengst. Tijdens de vruchtbeoordeling bleek

dat de vruchten iets minder goed bewaarden dan voor vele andere rassen. Het gewas

stond aan het begin van de teelt al niet zo uniform; naar ziektegevoeligheid scoorde dit

ras gemiddeld tot goed.

EXP 868 (Clause) behaalde de beste opbrengst van alle rassen opgenomen in proef. De

vruchten waren duidelijk grover van sortering en minder lang houdbaar dan gemiddeld.

rap_gb15 tors01 Pagina 14 van 16

Het gewas groeide vrij snel ten opzichte van de andere rassen; de bloemkwaliteit

scoorde minder dan gemiddeld, maar dit bleek geen belemmering naar productie toe.

Tijdens het einde van de teelt kon waargenomen worden dat het ras gemiddeld tot iets

minder scoorde qua gevoeligheid naar ziekten toe.

Gourmandia (Clause) bracht ook duidelijk meer dan gemiddeld op en had het hoogste

vruchtgewicht. Uit de grafiek bleek dat dit ras al vroeg tot productie komt in vergelijking

met de andere rassen. Tijdens de vruchtbeoordeling konden geen extremen opgemerkt

worden. Aan het einde van de teelt bleek dat het ras niet zo gevoelig was voor

Phytophthora, echter wel voor Cladosporium.

Rugantino (Rijk Zwaan) had een vrij fijne sortering en behaalde een opbrengst die iets

lager lag dan gemiddeld. De vruchten tijdens de beoordeling waren iets minder uniform.

Het gewas groeide meer gedrongen, wat een voordeel is in koepel. Aan het einde van de

teelt bleek geen Cladosporium aanwezig; voor witziekte bleek het ras wel behoorlijk

gevoelig.

Tovit 1411 (Enza) was een buitenbeentje in de proef. Dit was de enige trostomaat

opgenomen in de proef. Vorig teeltseizoen behaalde dit ras hele mooie resultaten naar

Cladosporium resistentie. Om deze resultaten te bevestigen werd hij nogmaals in koepel

meegenomen. De Cladosporium resistentie kon hij ook dit teeltseizoen bevestigen.

Voluptuoso (Clause) behaalde een gemiddelde opbrengst. Doordat het vruchtgewicht

hoger was dan het gemiddelde, kwamen er per m² iets minder stuks af. De vruchten

kenmerkten zich door een goede houdbaarheid. Tijdens de ziektebeoordeling scoorde het

gewas gemiddeld.

EXP 800 (Clause): Er werden te weinig planten aangeleverd van dit ras doordat dit

moeizamer kiemde. Hierdoor konden de gegevens niet statistisch verwerkt worden. De

productie van EXP 800 kwam iets later laat op gang dan voor vele andere rassen en was

beduidend hoger dan gemiddeld. De vruchten hadden een grove sortering. Tijdens de

bewaarproef bleek dat deze minder lang houdbaar waren dan gemiddeld. De stamper

van de bloemen was vrij lang wat de bestuiving zou kunnen bemoeilijken; toch

reflecteerde zich dit niet in een lagere opbrengst.

Enten of niet?

Uit de proef blijkt dat enten effectief een meeropbrengst opleverde ten opzichte van het

ongeënte object. De meeropbrengst is afhankelijk van het ras en varieerde tussen de

792 gram/m² en 6097 gram/m². De meeropbrengst werd voornamelijk veroorzaakt door

een hoger vruchtgewicht. Het aantal stuks/m² bleef stabiel. Of de meeropbrengst

opweegt ten opzichte van de meerkost is afhankelijk van de verkoopprijs van de

tomaten.

Richtinggevende berekening per plant:

Gemiddelde meerkost enten: 0,70€/plant

Gemiddelde meeropbrengst: 1,29 kg/plant

Gemiddelde prijs doorheen seizoen aan de groothandel/veiling: 1,76 €/kg

Gemiddelde prijs rechtstreeks aan de consument: 2,99 €/kg

Gemiddelde extra winst door enten in koepelteelt (verkoop groothandel/veiling):

1,29 kg/plant * 1,76 €/kg = 2,27 €/plant

rap_gb15 tors01 Pagina 15 van 16

Rekening houdend met meerkost plantgoed:

2,27€/plant – 0,70 €/plant = 1,57 €/plant

Gemiddelde extra winst door enten in koepelteelt (verkoop rechtstreeks aan de

consument): 1,29 kg/plant * 2,99 €/kg = 3,86 €/plant

Rekening houdend met meerkost plantgoed:

3,86 €/plant – 0,70€/plant = 3,16 €/plant

Klimaatproef

Ondanks het feit dat er heel weinig Cladosporium aanwezig was in de kas door het droge

en zonnige seizoen, werd toch besloten om de klimaatproef te laten doorgaan op een

zonnige dag tijdens de late zomer (21/08/2016). Er werd beslist om de proef niet later

op het seizoen toe te passen om zeker te zijn dat de gewenste temperatuur kon bereikt

worden met het aanwezige zonlicht.

In koepel 11 werd het huidige klimaat aangehouden. Koepel 12 werd kort voor de

middag gesloten. De temperatuur van de koepels, de buitentemperatuur en de RV van

koepel 12 werden gedurende het experiment opgevolgd.

De temperatuur van 40 °C werd vlot bereikt. Om 16h werd beetje bij beetje gelucht

zodat het gewas tegen de avond terug op het normale klimaat was.

Bij de beoordeling enkele dagen nadat de klimaatproef heeft plaatsgevonden, kon

opgemerkt worden dat er in koepel 11, waar het normale klimaat aangehouden werd, er

meer actieve witziekte aanwezig was. De planten van koepel 12, waar de hoge

temperaturen aangehouden werden, vertoonden minder actieve witziekte. Wel daalden

de vrucht- en bloemkwaliteit drastisch door verbranding. Aan de zonnekant was de

gewasstand algemeen negatiever. Het ras trostomaat is algemeen beter bestand tegen

de hogere temperaturen dan de coeur de boeuf tomaten.

De aantasting van Cladosporium was te gering om hierover besluiten te kunnen trekken.

4 Besluit

In deze rassenproef komen EXP 868 en Gourmandia (beiden Clause) als beste rassen uit

de proef, vooral door hun goede productie. Het mindere kantje aan EXP 868 is de

houdbaarheid, bij Gourmandia is dit Cladosporiumgevoeligheid. De trostomaat Tovit 1411

(Enza) die mee opgenomen was in proef ter bevestiging dat hij Cladosporium resistent is,

is dit weldegelijk ook in deze proef. De druk was echter niet zo hoog tijdens dit droge en

zonnige seizoen.

Dat enten een meeropbrengst creëert bij tomaten is niks nieuws. Dat deze

meeropbrengst voldoende is om op te wegen tegen de meerkost van het enten in een

koepelteelt, is aangetoond in deze proef als we het gemiddelde van de meeropbrengst

hanteren van de verschillende rassen. In deze proef varieerde de meeropbrengst van

enten van 792 gram tot 6097 gram, afhankelijk van het ras. Hoe groter het verschil, hoe

groter het voordeel van enten uiteraard. Of het verschil in opbrengst tussen al dan niet

enten voor elk type tomaat in dezelfde grootorde ligt, zal verder onderzoek moeten

uitwijzen.

Het klimaat opdrijven naar temperaturen hoger dan 40°C gedurende meer dan 2h is

mogelijk in een koepelteelt tijdens een zonnige najaarsdag. Het effect van de hoge

temperaturen, en daarmee samengaande hoge RV, op witziekte is in deze proef positief.

rap_gb15 tors01 Pagina 16 van 16

Er was te weinig Cladosporium aantasting om hierover conclusies te trekken. De planten

kunnen dergelijke hoge temperaturen echter heel moeilijk aan. De kwaliteit van bloem en

vrucht gaat hierdoor sterk achteruit.

5 Samenwerking

Deze proef kadert binnen het Landbouw & Visserij-project BIOROOTS – BIOlogische

gewasbeschermingsstrategiën demonstreren onder Reële Omstandigheden Op vraag van

de biologische TuinbouwSector.