Ontwikkeling en Onderontwikkeling

in Latijns-Amerika

Progreso

Desarrollo - Desenvolvimento

Human

Development

Index (HDI/IDH)

2014

Jaarlijkse ranking die door

de United Nations

Development Programme

(UNDP) wordt

samengesteld

Wereld-positie Land scoe

41 Chili [erg hoog] 0,822

44 Cuba 0,815

49 Argentinië 0,808

50 Uruguay [hoog] 0,790

65 Panama 0,765

67 Venezuela 0,764

68 Costa Rica 0,763

71 Mexico 0,756

79 Brazilië 0,744

82 Peru 0,737

98 Colombia 0,711

98 Ecuador 0,711

102 Dominicaanse republiek 0,700

111 Paraguay [medium] 0,676

113 Bolivia 0,667

115 El Salvador 0,662

125 Guatemala 0,628

129 Honduras 0,617

132 Nicaragua 0,614

Statistieken en vergelijkingen

Groei Bruto Binnenlands Product

Statistieken en vergelijkingen

Buitenlandse investeringen

Op zoek naar ‘el Progreso’

• Sinds de tweede helft van de 19e eeuw, de Latijns-Amerikaanse intellectuelen

hebben geprobeerd de relatieve sociale en economische achterstand (atraso) van

de regio te verklaren. Ook hebben ze naar wegen gezocht om de gewenste

‘progreso’ te bereiken.

• In de periode 1850-1930, de meeste denkers zochten naar de oorzaken van de

Atraso in de Spaanse/Portugeze cultuur, in het Katholicisme, de mestizaje, en de

aanwezigheid van grote massa’s Indianen.

• In andere woorden, ze benadrukten de rol van factoren gerelateerd aan cultuur,

religie, mentaliteit en ras. In hun visie, de oorzaken van de achterstand van

Latijns-Amerika bevonden zich in de regio (m.a.w. interne factoren).

• Als gevolg hiervan gingen vanaf 1850 landen als Brazilië, Argentinië en Chili

activief de inmigratie van Westerse Europese immigranten promoten, om

‘ondernemende volkeren’ binnen te halen die voor economsiche en sociale

vooruitgang konden gaan zorgen.

Europa als boegbeeld voor ontwikkeling

de Industriele Revolutie

Wetenschap en

technologie

de verlichting

De Franse Revolutie

Positivisme

Liberalisme

College van vandaag

Periodisering diverse economische cycli van de

periode ±1850-2014

Diverse ideologieën/doctrines die ten grondslag

liggen aan de gekozen economische modellen

Economische relatie tussen Latijns-Amerika en

‘het Noorden’

Speciale aandacht voor neoliberalisme en post-

neoliberalisme

Ontwikkelingsdoctrines, 1870-2014

Liberalisme (± 1870 – ±1930)

Structuralisme (± 1930 - ± 1980)

Neo-liberalisme (± 1980 - ± 2000)

Neo-structuralisme (± 2000 - heden)

Nationaal-populisme (± 2005 - heden)

Actie en reactie

Liberalisme ±1870-1930

Structuralisme ±1930-1980

Neoliberalisme ±1980-2000

Neostructuralisme ±2000-2013

Nationaal-populisme ±2005-2013

Burgeroorlogen en instabiliteit (1810-1860)

Liberalisme (± 1870 – ±1930)

Britannia Rules the Waves! (1850-1920)

THE BANK OF ENGLAND Neo-kolonialisme

De post-koloniale Orde

Aansluiting op de wereldmarkt

Positivisme: August Comte

Invloed in Latijns-Amerika (1860-1900)

ORDE EN VOORUITGANG

Beschaving versus Barbarisme

Gaucho’s: onbeschaafd Buenos Aires: de Europese beschaving

Economische liberalisme

Politieke autoritarisme

Porfírio Díaz (Mexicaanse dictator, 1876-1911)

Porfírio Díaz

en ‘los Científicos’

“MUCHO GOBIERNO

Y

POCA POLÍTICA”

de Mexicaanse Revolutie

1910

Emiliano Zapata

Zapata (Diego Rivera)

Pancho Villa

Oligarchische moderniteit in de late

19de eeuw

Enclave-economie mijnbouw en plantages

Saltpeter-mijnwerkers in Noord-Chili Banana Plantages in Costa Rica

Crisis van de jaren 30

Structuralisme (± 1930 - ± 1980)

De Staat als ontwikkelingsmotor

Oprichting van speciale staatsinstellingen om

industrialisatieproces te bevorderen.

Bescherming van opkomende nationale industrie

(via toltarieven, etc.). (protectionisme +

nationalisme)

Stimuleren van interne markt.

Opkomst van populisme om politieke steun

voor het industrialiseringsproces te krijgen.

Raúl Prebish (Argentinië)

Import-Substitution Industrialization

(ISI)

Comisión Económica para América Latina (CEPAL)

Economic Commission for Latin America (ECLA)

DEPENDENCIA-Intellectuelen

Aníbal Pinto (Chili)

Fernando Henrique Cardoso (Brazilië) Edelberto Torres-Rivas (Guatemala)

André Gunder Frank (USA)

DEPENDENCIA-THEORIE

Dependencia y desarrollo en

América Latina (1967)

Van van Allende:

Einde van Dependencia-invloed

Santiago de Chile, 11 September 1973, coup tegen President Salvador Allende

Neo-liberalisme (± 1980 - ± 2000)

Neoliberalisme in Chili: Alliantie tussen technocraten en militairen:

Sergio de Castro Augusto Pinochet

De Chicago Boys

Miguel Kast

Rolf Lüders

Hernán Büchi

Prof. Arnold Harberger

De economen van

Pinochet (Chili)

Neoliberale agenda

Privatisering staatsondernemingen

Vrijstelling prijzen

Afschaffing subsidies en staatsondersteuning

Openstelling economie (concurrentie buitenland)

Bevordering export (grondstoffen)

Stimulering Buitenlands kapitaal (MNO’s)

‘The Washington Consensus’

World Bank (WB)

The International Monetary Fund (IMF)

The White House

Conditionering leningen aan:

Structural Adjustment Programs (SAPs)

¡NO AL NEOLIBERALISMO!

Consumerisme in Latijns-Amerika

Neo-structuralisme

Michelle Bachelet (Chili)

Lula da Silva (Brazilië)

MARKT + STAAT

[versterking sociaal

beleid]

Mercosur, 1991-2014

Nationaal-populisme: Venezuela,

Bolivia, Ecuador, Nicaragua, Argentinië

neo-structuralisme versus anti-

neoliberalisme: een nieuwe schisma?

NEO-STRUCTURAAL (SOCIAAL-

DEMOCRATIE; PRO-VS)

ANTI-NEOLIBERAAL (LINKS-

RADIKAAL; ANTI-VS)

Mexico (Enrique Peña Nieto) Cuba (Raúl Castro)

Brazilië (Dilma Rousseff) Venezuela (Nicolás Maduro)

Chili (Michele Bachelet) Bolivia (Evo Morales)

Peru (Ollanta Humala) Ecuador (Rafael Correa)

Colombia (Juan M. Santos) Nicaragua (Daniel Ortega)

Alianza del Pacífico

Peña Nieto Santos Humala Piñera

(Mexico) (Colombia) (Peru) (Chili)