DE VOLKSKRANT DINSDAG 22 SEPTEMBER 2020 Opinie Debat … · Foto AFP 22 DE VOLKSKRANT DINSDAG 22...

1
Begin campagne voor vaccin nu al D e verwachtingen over de komst van een coronavaccin zijn hooggespan- nen. Het moet er volgens menige regering binnen een halfjaar kun- nen zijn. Het wereldrecord staat al ruim vijftig jaar op naam van Maurice Hilleman, die vier jaar na de ontdek- king van het bofvirus in 1967 een bof- vaccin goedgekeurd kreeg om op de markt te brengen. Maar dat is nog iets anders dan dat het vaccin gratis voor iedereen bij de huisarts af te halen is. Er is veel onduidelijkheid over wat het betekent als men zegt dat het vac- cin er binnenkort ‘is’. Bedoelt men dat het vaccin binnen die extreem korte tijd toegelaten kan worden voor algemeen gebruik of slechts voor bepaalde risicogroepen? En wordt er bedoeld dat het vaccin ook daadwerkelijkbeschikbaar is voor iedereen voor wie het goed- gekeurd is of alleen maar dat het product veilig en werkzaam is ? Een vaccin kan bedoeld zijn voor 60-plussers en kwetsbaren om te voorkomen dat ze ziek worden, zoals bij het griep- of pneumokokkenvac- cin of voor gezonde mensen om te voorkomen dat het virus zich verder verspreidt onder mensen die geen of weinig last hebben van het virus, zo- als de werkende bevolking – met name jongeren? Het nieuwe coronavaccin kan mis- schien heel goed beschermen, zoals bij het mazelenvaccin voor kinderen. Hiermee wordt bedoeld dat iedereen die gevaccineerd wordt, beschermd is tegen infectie, en niemand die niet is gevaccineerd. Het nieuwe vaccin kan ook minder goed beschermen zoals het griepvaccin, dat gemiddeld maar bij de helft van de gevaccineerden de (ernst van de) infectie vermindert. Daarnaast kan het vaccin veel of wei- nig bijwerkingen hebben. Ook is het mogelijk – vanwege de opzet van de testen op vrijwilligers – dat het vaccin wél wordt toegelaten voor volwasse- nen, maar niet voor de belangrijkste doelgroep: de ouderen. Daarnaast kan het vaccin jaren bescherming blijken te bieden, zoals bij het mazelenvaccin, of hoogstens een jaartje, zoals bij griep, wat betekent dat je jaarlijks gevaccineerd moet worden. Al bij de introductie van het polio- vaccin in de jaren vijftig bleek dat de twijfel of mensen het vaccin wel wil- den nemen, samenhing met de ernst van de epidemie, met hoe goed het vaccin beschermde en met hoe veilig het was; dat gaat nu ook op bij het coronavaccin. Op beide punten tasten we op dit moment nog in het duister, zowel deskundigen als overheden. Zowel door het opnieuw toenemen van het aantal coronabesmettingen In Anagni, Italië, wordt de productie van het Oxfordvaccin tegen corona alvast voorbereid. Foto AFP 22 DE VOLKSKRANT DINSDAG 22 SEPTEMBER 2020 Opinie & Debat BAS VAN DER SCHOT in ons land en de landen om ons heen, als door de toenemende weer- stand tegen coronamaatregelen, is de politieke druk groot om nieuwe vac- cins tegen het coronavirus toe te la- ten op de markt. Twijfels over het nut, de effectiviteit en de veiligheid van vaccins zijn van alle tijden. Bij elke in- troductie van een nieuw vaccin komt dat op, al sinds Edward Jenner de eer- ste vaccinatie uitvoerde in 1796. Onderzoek Recentelijk vroegen Europese en Amerikaanse onderzoekers aan bijna 300 duizend mensen uit 149 landen wat voor hen de belangrijkste rede- nen waren om een vaccin wel of niet te nemen. Het bleek dat het percen- tage mensen dat denkt dat vaccins veilig zijn wereldwijd sterk uiteen- loopt. In Japan of Frankrijk is dat on- der de 10 procent, in Argentinië en Bangladesh is dat meer dan 85 pro- cent. De belangrijkste factor om een vaccin te nemen, bleek te zijn of je er zelf op vertrouwde dat het belangrijk voor je veiligheid en gezondheid is om het vaccin te nemen. In Europa, zo blijkt uit Frans onderzoek, zijn de twijfelaars met name te vinden onder mensen met lagere inkomens, jonge vrouwen, mensen van 75 jaar en ou- der en mensen die extreemlinks of ex- treemrechts stemmen. We weten nog niet of en hoe het vaccin er zal komen, maar het is van groot belang om nú alvast te werken aan de acceptatie ervan voor als het er is. Wij roepen de overheid daarom op om met name op sociale media te be- ginnen met het duidelijk maken van wat de criteria zullen zijn om een co- ronavaccin straks gratis en op vrijwil- lige basis aan te bieden, aan welke doelgroepen en waarom. Het draait allemaal om vertrouwen dat het vaccin goed is voor jezelf en je medemens. Het is van het grootste be- lang maatschappelijk draagvlak te krijgen voor vaccins als wapen in de strijd tegen het nieuwe coronavirus. Immers, als dat draagvlak er niet is, zal een vaccinatiecampagne ook zeer nadelige gevolgen kunnen hebben voor het Rijksvaccinatieprogramma voor kinderen. En dat zou zeer jam- mer zijn, omdat dit programma de le- vensverwachting van Nederlanders tot ongekende hoogte heeft gebracht. Jaap Goudsmit is als epidemioloog verbonden aan Harvard Universiteit en aan Human Vaccines Project. Frans van den Boom is directeur van Human Vaccines Project Europe. Albert Hofman is als epidemioloog verbonden aan Harvard Universiteit. CORONAPANDEMIE Om draagvlak te kweken moet de overheid nu al op sociale media beginnen met voorlichting over de komende vaccinatie tegen het coronavirus. In Frankrijk denkt nog geen 10 procent dat vaccins veilig zijn Onder mensen die stemmen op extreemlinks of extreemrechts bestaat twijfel

Transcript of DE VOLKSKRANT DINSDAG 22 SEPTEMBER 2020 Opinie Debat … · Foto AFP 22 DE VOLKSKRANT DINSDAG 22...

Page 1: DE VOLKSKRANT DINSDAG 22 SEPTEMBER 2020 Opinie Debat … · Foto AFP 22 DE VOLKSKRANT DINSDAG 22 SEPTEMBER 2020 Opinie&Debat BAS VAN DER SCHOT in ons land en de landen om ons heen,

Begin campagne voor vaccin nu al

De verwachtingenover de komst vaneen coronavaccinzijn hooggespan-nen. Het moet ervolgens menigeregering binneneen halfjaar kun-

nen zijn. Het wereldrecord staat alruim vijftig jaar op naam van MauriceHilleman, die vier jaar na de ontdek-king van het bofvirus in 1967 een bof-vaccin goedgekeurd kreeg om op demarkt te brengen. Maar dat is nog ietsanders dan dat het vaccin gratis vooriedereen bij de huisarts af te halen is.Er is veel onduidelijkheid over wathet betekent als men zegt dat het vac-cin er binnenkort ‘is’.Bedoelt men dat het vaccin binnen

die extreem korte tijd toegelaten kanworden voor algemeen gebruik ofslechts voor bepaalde risicogroepen?En wordt er bedoeld dat het vaccinook daadwerkelijkbeschikbaar isvoor iedereen voor wie het goed -gekeurd is of alleen maar dat het product veilig en werkzaam is ?Een vaccin kan bedoeld zijn voor

60-plussers en kwetsbaren om tevoorkomen dat ze ziek worden, zoalsbij het griep- of pneumokokkenvac-cin of voor gezonde mensen om tevoorkomen dat het virus zich verderverspreidt onder mensen die geen ofweinig last hebben van het virus, zo-als de werkende bevolking – metname jongeren?Het nieuwe coronavaccin kan mis-

schien heel goed beschermen, zoalsbij het mazelenvaccin voor kinderen.Hiermee wordt bedoeld dat iedereendie gevaccineerd wordt, beschermd istegen infectie, en niemand die niet isgevaccineerd. Het nieuwe vaccin kanook minder goed beschermen zoalshet griepvaccin, dat gemiddeld maarbij de helft van de gevaccineerden de(ernst van de) infectie vermindert.Daarnaast kan het vaccin veel of wei-nig bijwerkingen hebben. Ook is hetmogelijk – vanwege de opzet van detesten op vrijwilligers – dat het vaccinwél wordt toegelaten voor volwasse-nen, maar niet voor de belangrijkstedoelgroep: de ouderen. Daarnaast kanhet vaccin jaren bescherming blijkente bieden, zoals bij het mazelenvaccin,of hoogstens een jaartje, zoals bijgriep, wat betekent dat je jaarlijks gevaccineerd moet worden. Al bij de introductie van het polio-

vaccin in de jaren vijftig bleek dat detwijfel of mensen het vaccin wel wil-den nemen, samenhing met de ernstvan de epidemie, met hoe goed hetvaccin beschermde en met hoe veilighet was; dat gaat nu ook op bij het coronavaccin. Op beide punten tastenwe op dit moment nog in het duister,zowel deskundigen als overheden.Zowel door het opnieuw toenemen

van het aantal coronabesmettingen

In Anagni, Italië, wordt de productie van het Oxfordvaccin tegen corona alvast voorbereid. Foto AFP

22DE VOLKSKRANT

DINSDAG 22 SEPTEMBER 2020

Opinie&Debat

BAS VAN DER SCHOT

in ons land en de landen om onsheen, als door de toenemende weer-stand tegen coronamaatregelen, is depolitieke druk groot om nieuwe vac-cins tegen het coronavirus toe te la-ten op de markt. Twijfels over het nut,de effectiviteit en de veiligheid vanvaccins zijn van alle tijden. Bij elke in-troductie van een nieuw vaccin komtdat op, al sinds Edward Jenner de eer-ste vaccinatie uitvoerde in 1796.

Onderzoek

Recentelijk vroegen Europese enAmerikaanse onderzoekers aan bijna300 duizend mensen uit 149 landenwat voor hen de belangrijkste rede-nen waren om een vaccin wel of niette nemen. Het bleek dat het percen-tage mensen dat denkt dat vaccinsveilig zijn wereldwijd sterk uiteen-loopt. In Japan of Frankrijk is dat on-der de 10 procent, in Argentinië enBangladesh is dat meer dan 85 pro-cent. De belangrijkste factor om eenvaccin te nemen, bleek te zijn of je erzelf op vertrouwde dat het belangrijkvoor je veiligheid en gezondheid isom het vaccin te nemen. In Europa, zoblijkt uit Frans onderzoek, zijn detwijfelaars met name te vinden ondermensen met lagere inkomens, jongevrouwen, mensen van 75 jaar en ou-der en mensen die extreemlinks of ex-treemrechts stemmen.We weten nog niet of en hoe het

vaccin er zal komen, maar het is van

groot belang om nú alvast te werkenaan de acceptatie ervan voor als het eris. Wij roepen de overheid daarom opom met name op sociale media te be-ginnen met het duidelijk maken vanwat de criteria zullen zijn om een co-ronavaccin straks gratis en op vrijwil-lige basis aan te bieden, aan welkedoelgroepen en waarom. Het draait allemaal om vertrouwen

dat het vaccin goed is voor jezelf en jemedemens. Het is van het grootste be-lang maatschappelijk draagvlak tekrijgen voor vaccins als wapen in destrijd tegen het nieuwe coronavirus.Immers, als dat draagvlak er niet is,zal een vaccinatiecampagne ook zeernadelige gevolgen kunnen hebbenvoor het Rijksvaccinatieprogrammavoor kinderen. En dat zou zeer jam-mer zijn, omdat dit programma de le-vensverwachting van Nederlanderstot ongekende hoogte heeft gebracht.

Jaap Goudsmit is als epidemioloogverbonden aan Harvard Universiteiten aan Human Vaccines Project.Frans van den Boom is directeur vanHuman Vaccines Project Europe.Albert Hofman is als epidemioloogverbonden aan Harvard Universiteit.

CORONAPANDEMIE

Om draagvlak te kwekenmoet de overheid nu al opsociale media beginnenmet voorlichting over dekomende vaccinatie tegenhet coronavirus.

In Frankrijkdenkt nog geen10 procent datvaccins veilig zijn

Onder mensendie stemmen opextreemlinks ofextreemrechtsbestaat twijfel