Onderzoek Plagiaat Volkskrant - Aanpak PR

7/25/2019 Onderzoek Plagiaat Volkskrant - Aanpak PR

1/25

Transparantie en ReputatieOpenbaarheid van persoonsgegevens in de journalistiek, een onderzoek

naar interventie en reputatie.

Vrije Universiteit Amsterdam

Master Communication SciencesPublic Relations

Datum 11 december 2015

Janine Poel 2560312

TJ Sartorius 2563000Michel Simon 2561842Veili Tadrous 2536367

Vincent Veenenberg 2560983Werkgroep 6 Team 22


2/25

Public RelationsWerkgroep 6, Team 22 Plagiaat in de Volkskrant2

Voorwoord

Voorafgaand aan dit rapport willen wij graag Buzzcapture bedanken voor het toesturen van

data verkregen uit hun social media monitoring tool, gericht op Twitterberichten rondom dit

onderwerp.


3/25


Inhoudsopgave

Voorwoord .............................................................................................................................................. 2

Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 3Inleiding ................................................................................................................................................... 4

Theoretisch kader .................................................................................................................................... 5

Plagiaat ................................................................................................................................................ 5

Aanpak van plagiaat ............................................................................................................................ 6

Oorzaken plagiaat ................................................................................................................................ 6

Reputatie ............................................................................................................................................. 7

Verantwoorden handelen ................................................................................................................... 7

Methoden ................................................................................................................................................ 8

Selectie berichtgeving Volkskrant ....................................................................................................... 8

Selectie Twitterberichten .................................................................................................................... 9

Resultaten ............................................................................................................................................. 10

Conclusie ............................................................................................................................................... 12

Resultaat strategie Volkskrant .......................................................................................................... 12

Resultaten hypotheses ...................................................................................................................... 12

Advies .................................................................................................................................................... 13

Stakeholders ...................................................................................................................................... 14

Communicatiestijl .............................................................................................................................. 14

Tijdlijn interventie ............................................................................................................................. 14

Referenties ............................................................................................................................................ 15

BijlageA: Pre-onderzoek .................................................................................................................... 18

Bijlage

B: Impact tabellen ................................................................................................................... 20

BijlageC: Berichtgeving Volkskrant .................................................................................................... 22

BijlageD: Categorisatie twitterberichten .......................................................................................... 23

BijlageE: Chi-square modellen ........................................................................................................... 24


4/25


Inleiding

Sinds 1919 functioneert de Volkskrant als journalistiek medium in Nederland. Vanaf de jaren

zestig richt de krant zich vooral op het hoger opgeleide deel van onze samenleving en wordt

daarmee samen met enkele andere kranten gezien als Nederlandse kwaliteitskrant.

Op 28 oktober 2015 heeft de hoofdredacteur van de Volkskrant, Philippe Remarque,

een artikel geplaatst waarin hij bekend maakt dat de afgelopen maanden in meerdere

gepubliceerde artikelen door een stagiair plagiaat is gepleegd (De Volkskrant, 2015). De

betrouwbaarheid van de krant is door dit plagiaat in het geding gekomen.

Naast de bekendmaking van het gepleegde plagiaat onthulde de hoofdredacteur ook

de naam van de stagiair.

Het vrijgeven van zijn identiteit had twee overwegingen volgens de

hoofdredacteur. Ten eerste, de bewuste artikelen moesten worden aangewezen. Dit bracht

overweging nummer twee teweeg, als het aan het internet was overgelaten om de identiteitte achterhalen, was zijn identiteit een grotere kwestie geworden (De Volkskrant, 2015). Deze

openbaring resulteerde in vele positieve, maar ook negatieve reacties op onder andere

Twitter en Facebook.

Dit onderzoek kijkt naar eventuele veranderingen in de reputatie van de Volkskrant als

gevolg van de gekozen handelswijze rondom het plagiaat. Voor dit onderzoek is een

inhoudsanalyse uitgevoerd, gericht op ethiek in combinatie met het tweede niveau van de

agenda setting theorie. De leidende vraag in dit onderzoek is of de gekozen aanpak van de

Volkskrant effect heeft op de waargenomen reputatie.

Het conceptuele model (zie Figuur 1) omvat derhalve twee onafhankelijke variabelen:

(A) het gepleegde plagiaat en (B) de gekozen handelswijze (het onthullen van de persoon in

kwestie). Beide variabelen worden gebruikt om verandering bij de afhankelijke variabele (C),

de reputatie, te meten.

Kijkend naar de gekozen methode zal dit rapport een advies bevatten

voor dergelijke situaties in de toekomst, gebaseerd op (A) wetenschappelijke inzichten

gecombineerd met (B), de verkregen inzichten uit onze analyses.

Figuur 1. Conceptueel model


5/25


Theoretisch kader

Een van de theorien die centraal staat in dit onderzoek is de second level agenda setting

theorie van McCombs, Llamas, Lopez-Excobar en Rey (1998). Deze theorie beschrijft dat,

daar waar first level agenda setting invloed heeft op hetgeen waar mensen over denken,

second level agenda setting invloed heeft op de meningen van mensen (de attributen die

mensen toekennen aan bijvoorbeeld organisaties). Hierdoor is het belangrijk voor bedrijven

om zo min mogelijk negatief in het nieuws te komen. Negatieve publiciteit kan de meningen

van mensen over het bedrijf negatief benvloeden wat tot imago en reputatieschade kan

leiden (Dean, 2004). In het geval van de Volkskrant zou dit betekenen dat mensen plagiaat

associren met de Volkskrant.

Het onderzoek van Meijer en Kleinnijenhuis (2006) bevestigt de second level agenda

setting theorieen combineert de theorie met de owner issueshiptheorie. Uit het onderzoekblijkt dat wanneer een bedrijf vaak met een bepaald onderwerp in de media komt, mensen

het bedrijf gaan associren met het onderwerp (Meijer & Kleinnijenhuis, 2006). Dit

theoretisch kader zal beide onafhankelijke variabelen (plagiaat en verantwoording

handelswijze) bekijken waarna de afhankelijke variabele (reputatie) besproken wordt.

Plagiaat

Bestaande literatuur levert verschillende inzichten op het onderwerp van plagiaat. Eret en

Gokmenoglu (2010) beschrijven plagiaat als literaire diefstal en academische oneerlijkheid.

Dit komt overeen met het gesprek van de heer Remarque en de heer Nieuwkerk, in het

televisieprogramma De Wereld Draait Door, die de eerlijkheid en transparantie als hoogste

goed noemt van de journalistiek (De Wereld Draait Door, 2015). Volgens Lewis is plagiaat

daarnaast inherent dubbelzinnig en hij definieert het als de verkeerde aanpak van iemand

anders zijn of haar idee, ontwerp, passage of werk (Lewis, 2008, p. 315). Plagiaat wordt

tevens gedefinieerd als het nemen of pakken van andermans gedachten en schrijfsels,

hiermee een oneerlijk voordeel creren boven anderen (Kenny, 2007).

Aansluitend bij de woorden van P. Remarque beschrijft Lewis (2008) dat bij plagiaat de

lezer misleidt wordt over de echtheid van een artikel. Organisaties kiezen er niet altijd voor

om plagiaat te vermelden als zijnde plagiaat. In 53,8% van de gevallen kiest een organisatie

ervoor om een synoniem voor plagiaat te vermelden (Lewis, 2008).

Dit rapport hanteert de

volgende beschrijving over plagiaat: plagiaat is misleidende en foutieve informatie,

gekopieerd of voortbordurend op andermans werk, zonder correcte vermelding of

toestemming van deze persoon.


6/25


Aanpak van plagiaat

Diverse onderzoeken hebben de reactie van grote journalistieke organisaties onderzocht op

het achterhalen van plagiaat in relatie tot genomen sancties (ontslag al dan schorsing). Het

merendeel van de plagiaat plegers verliest zijn of haar baan, zie Tabel 1 (Lewis, 2008).

Verspreidingen Behield baan Verloor baan Totaal

< 250.000 12 (29.3%) 29 (70.7%) 41

> 250.000 21 (60.0%) 14 (40.0%) 35

Totaal 33 (43.3%) 43 (56.6%) 76Tabel 1. Sancties voor het plegen van plagiaat

Er is echter minder bekend over een meer effectieve aanpak dan schorsing of ontslag.

Bij het aanpakken van plagiaat wordt vaak gekozen voor ontslag, schorsing en/of de dader

aan de schandpaal nagelen. Dit roept de vraag op in hoeverre de dader hier echt iets van

leert. Het onderzoek van Dalal (2015) wijst uit dat het gebruik van reflectieve methoden bij

het plegen van plagiaat zinvol, haalbaar en veelbelovend zijn voor studenten. Met reflectieve

methoden wordt in dit onderzoek verwezen naar een dialoog tussen docent en leerling

gecombineerd met een reflecterend essay geschreven door de student. Dit komt overeen

met wat hoofdredacteur Philippe Remarque aangeeft bij De Wereld Draait Door (29 oktober,

2015) over het reflecterende gesprek die hij met de stagiair heeft gehad. In de berichtgeving

vanuit de Volkskrant, noch uit de woorden van de heer Remarque wordt er gesproken over

een dergelijk reflecterend essay.

Oorzaken plagiaat

In diverse onderzoeken (Biggs, 1994; Scollon, 1995; Angelil-Carter, 2000; Ryan, 2000;

Carroll, 2002; Comas-Forgas & Sureda-Negre, 2010; Lewis & Zhong, 2013) is gekeken naar

wat de oorzaken zijn van plagiaat, waarvan het merendeel gehouden is onder studenten.

Uit onderzoek van Comas-Forgas en Sureda-Negre (2010) is naar voren gekomen dat

drie factoren zorgen voor meer kans op plagiaat. De eerste factor is gerelateerd aan gedrag

van de persoon zelf (zoals slecht tijdmanagement en hoge werkdruk). De tweede factor is

gemakzucht en de gelegenheid om, door middel van het Internet bronnen te kunnen vinden

en te kopiren. De derde factor is gerelateerd aan de docent en de theoretische aard van de

opdracht, wat ervoor kan zorgen dat studenten de opdracht niet relevant vinden en daarmee

meer plagiaat kan veroorzaken (Kenny, 2007).

Een onderzoek van Lewis en Zhong (2013)

benadrukt dat werkdruk een oorzaak kan zijn van plagiaat en stelt dat wanneer een persoon

meer integer is, hij of zij minder plagiaat pleegt.


7/25


Naast bovenstaande oorzaken is het voor studenten vaak onduidelijk wat er onder

plagiaat wordt verstaan. Carroll (2002) stelt dat als studenten niet zeker weten wat tot

plagiaat behoort, zij geen intentie hebben om te misleiden. Bovendien beweert Angelil-Carter

(2000) dat er een gebrek aan duidelijkheid is bij universiteiten over wat onder plagiaat valt en

er discrepantie is in de manier waarop plagiaat wordt ontdekt en gehandhaafd (Biggs, 1994;

Scollon, 1995; Ryan, 2000).

Reputatie

Onder reputatie wordt volgens Wartick (1992) het algehele beeld van stakeholders over de

organisatie verstaan, gekeken naar de mate waarin de organisatie aan de verwachtingen

van haar stakeholders voldoet. Reputatie wordt volgens Wartick (1992) omschreven als de

samenvoeging van de perceptie van enkele stakeholders in hoeverre organisatorische

reacties voldoen aan de eisen en verwachtingen van vele (zakelijke) belanghebbenden.

Bij een PR crisis is de organisatie niet altijd de oorzaak. Blanchard en Henle (2008)

onderscheiden een internal en external locus of control. Een internal locus of control

betekent dat een organisatie zichzelf verantwoordelijk maakt voor zijn of haar acties en niet

een externe factor de schuld geeft. Voor een organisatie leidt internal locus of control tot

een hogere controllability, de attributen rondom de issue worden daarmee aan de

organisatie zelf toegeschreven. Hierdoor ontstaat een hogere controle over de issue, een

hoge controllability (Grappi & Romani, 2015).Indien er discrepantie optreedt tussen de eisen en verwachtingen van de lezers en de

uitingen van de Volkskrant, komt de reputatie van de organisatie in het geding (Reichart,

2003). De verwachting is dat de reputatie van de Volkskrant negatief benvloed wordt door

het gepleegde plagiaat. Deze beschrijvingen in combinatie met diverse theorien leiden tot

de eerste hypothese:

H1. Een openbaring van plagiaat heeft een negatief effect op de reputatie van de

organisatie.

Verantwoorden handelen

Over het verantwoorden van de handelswijze is in de literatuur relatief weinig bekend, dit

onderzoek tracht daarom nieuwe inzichten te vergaren rondom de variabele verantwoording

handelswijze als gevolg van plagiaat. Bestaand onderzoek toont echter wel aan dat kranten

eerder synoniemen gebruiken dan de daad expliciet te benoemen als plagiaat, zie Tabel 2

(Lewis, 2008). Daarnaast heeft de Volkskrant ingezet op apologiesen sympathydoor de

issue zelf naar buiten te brengen en verantwoordelijkheid te nemen voor de gevolgen


8/25


(Schultz, Utz & Gritz, 2011). Communicatie richting stakeholders is tijdens een crisis

belangrijk voor een positief effect op reputatie (Ultz, Schultz & Glocka, 2012).

De verwachting is dat het tweede gepubliceerde bericht, waarin de handelswijze wordt

verantwoord, een positief effect heeft op de reputatie van de Volkskrant. Daarom wordt het

volgende verondersteld:

H2.Het verantwoorden van de handelswijze heeft een positief effect op de reputatie

van de organisatie.

Strengheid Behield baan Verloor baan Totaal

Synoniem 24 (68.6%) 11 (31.4%) 35

Plagiaat 4 (13.3%) 26 (86.7%) 30

Totaal 28 (43.1%) 37 (56.9%) 65Tabel 2. Benoemen plagiaat

Methoden

Om te onderzoeken wat voor strategie de Volkskrant heeft gebruikt is gekeken naar

bestaande literatuur over PR, met name op het gebied van crisiscommunicatie. Theorien

die gebruikt zijn gaan voornamelijk over dat een organisatie ook eigenaar moet zijn van het

probleem, dus het zelf naar buiten brengt: issue ownership (Meijer & Kleinnijenhuis, 2006).

Ook is voornamelijk gekeken naar social media strategien die gebruikt kunnen worden om

de crisis te kunnen communiceren. Daarnaast zijn adviezen gezocht gerelateerd aancrisiscommunicatie, plagiaat preventie en reputatie herstel.

Voor deze inhoudsanalyse is gebruik gemaakt van informatie direct afkomstig van de

organisatie en online reacties van het publiek. De combinatie van deze twee analyses

resulteerde in een indicatie rondom de reputatie van de Volkskrant als gevolg van de

gekozen handelswijze. Dit rapport leidt uiteindelijk tot een advies gericht op interventies.

Selectie berichtgeving Volkskrant

De selectie van berichten is gekozen uit berichtgeving direct afkomstig van de Volkskrant,

omdat berichtgeving in andere media vaak terug verwijzen naar de twee artikelen die in de

Volkskrant gepubliceerd zijn. De Volkskrant was als eerste op de hoogte van het plagiaat

door de stagiair en was daardoor in staat om zelf te bepalen wanneer en hoe de

berichtgeving naar buiten kwam. De Volkskrant is daarmee zelf de bron met de meest

belangrijke informatie over het onderwerp. Door deze strategie plaatst de Volkskrant zich als

issue owner (Meijer & Kleinnijenhuis, 2006).


9/25


De Volkskrant richtte zich op vier punten tijdens de uitingen; spijt betuigen,

transparantie, uitleg en het eigen maken van het schandaal. Het eerste bericht ging

voornamelijk om het kenbaar maken van het incident en hiervoor namens de organisatie een

publieke excuses aan te bieden. Het tweede bericht was een reactie op de uitingen van het

publiek om uitleg te geven over de gekozen handelswijze. Het laatste bericht betrof meer

uitleg en het oordeel van een onafhankelijke ombudsvrouw (De Volkskrant, 2015). Een

samenvatting van de berichten is te vinden in Bijlage C.

Selectie Twitterberichten

Naast de twee artikelen uit de Volkskrant is bij deze inhoudsanalyse gebruikt gemaakt van

online reacties van het publiek, in de vorm van berichtgeving via Twitter. Bestaand

onderzoek heeft uitgewezen dat Twitter vaker wordt gebruikt voor het plaatsen van berichten

in tegenstelling tot Facebook (Hughes, Rowe, Batey & Lee, 2012).

Via hashtagszijn de berichten over plagiaat, de Volkskrant en de stagiair achterhaald.

Tijdens de onderzoeksfase is Buzzcapture benaderd om hun expertise te raadplegen.

Buzzcapture bood vervolgens aan te helpen en stuurde een compleet Excel-document met

daarin alle Twitterberichten over de periode van 29 oktober 2015 tot en met 5 november

2015. Naast dit bestand leverde Buzzcapture een internetpagina (Buzzcapture, 2015) met

hierop Twittergegevens om de verkregen data visueel te ondersteunen.

De social media monitor van Buzzcapture is gebruikt om middels de zoektermen#Volkskrant, #Plagiaat en #Stagiair op Twitter te zoeken naar relevante reacties. Er is

nadrukkelijk gekozen voor deze hashtagsom een duidelijke link tussen zowel de Volkskrant

als organisatie en, het gepleegde plagiaat in kaart te brengen.

Na het bekijken van deze 2399 berichten is besloten om 70 willekeurige

Twitterberichten (35 berichten van 29 oktober 2015 en 35 berichten van 31 oktober 2015) te

selecteren. De specifieke data zijn gekozen, omdat op beide data door de Volkskrant

berichten naar buiten zijn gebracht over het schandaal.

Bij de inhoudsanalyse is gekeken naar de datum van het plaatsen, de impact van het

bericht gecategoriseerd met hulp van Buzzcapture. Als laatste is in het onderzoek het

oordeel van de zender geanalyseerd. Om te onderzoeken of de oordelen van de zenders op

Twitter over het plagiaat in de Volkskrant dan wel positief of negatief waren, zijn de berichten

van Twitter geanalyseerd en onderverdeeld in een positieve en negatieve reacties op de

bekendmaking van plagiaat en de naam van de stagiair. De hoeveelheid retweets zijn

genventariseerd alsmede het aantal volgers om te onderzoeken op een onderlinge relatie.


10/25


De tweets zijn los van elkaar beoordeeld door twee beoordelaars. Hierbij zijn de

oordelen naast elkaar gelegd, waarbij een overlap van 82,86% is gerealiseerd. Hierdoor

wordt de beoordeling van de twitterberichten als betrouwbaar beschouwen (Bijlage D). Deze

data is gebruikt om een analyse te maken van de positieve/negatieve reacties op het

oorspronkelijke bericht van 29 oktober, en de positieve/negatieve reacties op de

opeenvolgende berichten van 31 oktober. Het verschil in het aantal positieve en negatieve

reacties tussen de berichten van 29 en 30 oktober is daarna tegen elkaar afgezet.

Resultaten

De Volkskrant bracht zelf de interne issue naar buiten, waardoor dit proces geheel

gecontroleerd en weloverwogen richting haar stakeholders gecommuniceerd kon worden. De

gekozen strategie gaf de Volkskrant een internal locus of control(Blanchard & Henle, 2008).Een internal locus of controlvoor de organisatie leidt tot een hogere controllability, en de

attributen rondom de issue aan de organisatie zelf worden toegeschreven, waardoor er een

hogere controle over de issue ontstaat (Grappi & Romani, 2015).

De Volkskrant heeft ingezet op apologiesen sympathydoor de issue zelf naar buiten

te brengen en verantwoordelijkheid te nemen voor de gevolgen (Schultz et al., 2011). De

Volkskrant heeft gedeeltelijk gehandeld volgens het accomodativemodel (Jin, Liu & Austin,

2011). Zij hebben (a) verontschuldigingen aangeboden, (b) maatregelen genomen door

stagiair te ontslaan, (c) gecompenseerd door artikelen met plagiaat te verwijderen van de

website en (d) haar handelen verantwoord richting de stakeholders van de Volkskrant.

Doordat de crisis een intern issue betreft laat theorie zien dat men hier meer open voor staat

(de issue) en sneller een strategie en aanpak accepteren. Dit effect is terug te vinden in de

trendcurve (Figuur 2). Hieruit blijkt dat het aantal berichten tot een minimum daalde na het

tweede publicatiemoment op 31 oktober 2015.

Figuur 2. Trendcurve Twitterberichten

1910

275 119 34 13 31 7 10

Berichten

Berichten


11/25


Duidelijk is te zien dat de vrije berichtgeving kort escaleerde waarna de issue snel verdween

uit de aandacht. Het aantal berichten t/m 31 oktober 2015 (de datum waarop de toelichting

gepubliceerd werd) bevat 96,04% (N= 2304) van alle geanalyseerde Twitterberichten. Na 31

oktober blijft een magere 3,96% (N= 95) over duidend op een gebrek aan aandacht voor de

issue.

Het aantal twitterberichten is bij het aangeleverde bestand (N = 2399) getest op

significantie tussen reach (bereik) en mate van impact. Een ANOVA liet een significant

verband zien (F(1, 2397) = 27.75, p = < .01). Op 29 oktober waren de tweets voornamelijk

negatief of neutraal, 82,9%. De resultaten van 31 oktober gaven hetzelfde beeld weer,

85,7%. De toename is te verklaren door een daling in positieve tweets (2.8%) en een stijging

van negatieve tweets(11.2%). Met behulp van een Chi-square is er getoetst of er een relatie

is tussen de berichtgeving van 29 oktober en 31 oktober in relatie tot het oordeel X2( df= 2, N

= 70) = 0.89, p= < .01). Naar aanleiding van dit resultaat is het totaal aantal berichten op

dezelfde wijze getoetst middels een Chi-square wat ook leidde tot significantie, X2(df = 24, N

= 2399) = 48.5,p= < .01). Beide bevindingen waren in lijn met de verwachtingen. Men is niet

meer of minder negatief, neutraal of positief na het tweede bericht waarin de handelswijze

wordt verantwoord. De complete chi-square tabellen zijn toegevoegd, zie Bijlage E.

Oordeel Twitter berichten

Datum Frequentie Percentage Cumulatief percentage

29-okt Negatief 15 42,9 42,9Neutraal 14 40,0 82,9

Positief 6 17,1 100,0

Totaal 35 100,0

31-okt Negatief 19 54,3 54,3

Neutraal 11 31,4 85,7

Positief 5 14,3 100,0

Totaal 35 100,0

Tabel 3. Oordeel Twitter berichten.

Met behulp van Buzzcapture zijn de tweetsgecategoriseerd in mate van impact. Hierbij

is gekeken naar hoeveel bereik een tweet heeft gehad. Het merendeel van de tweets

scoorde een weinig tot gemiddeld op de mate van impact. Belangrijker zijn de tweets met

een hoge mate van impact. Hierbij is er geen verschil geconstateerd bij de twee gekozen

data. De mate van impact van de tweets is wel veranderd, zie Tabel 3 (in Bijlage E is een

nadere toelichting toegevoegd rondom alle berichtgeving en mate van impact verspreidt over

de onderzoeksperiode).


12/25


Op 29 oktober was 31,0% van de tweets te categoriseren in de categorien very low

en low. Op 31 oktober lag dit percentage op 17,0%. Om meer inzicht te bieden in de impact

van de geanalyseerde twitterberichten zijn in de bijlagen twee tabellen geplaatst met daarin

de impact van de tweetsop 29 en 31 oktober 2015 (Bijlage B).

Conclusie

De Volkskrant bracht zelf de interne issue naar buiten, waardoor dit proces geheel

gecontroleerd en weloverwogen richting haar stakeholders gecommuniceerd kon worden.

Doordat de crisis een intern issue betreft laat theorie zien dat men hier meer open voor staat

(de issue) en sneller een strategie en aanpak accepteren.

Resultaat strategie Volkskrant

De gekozen strategie zorgde voor een hoge controle van de Volkskrant rondom het

schandaal. Hierdoor daalde de mate van (negatieve) berichtgeving snel waardoor er weinig

tot geen aandacht meer was voor het geheel. Zoals terug te zien is in de trendcurve (zie

Figuur 2). Renkema en Hoeken (1998) stellen dat blootstelling aan negatieve publiciteit lang

kan zorgen voor imagoschade. Hieruit wordt geconcludeerd dat het op termijn positief uitpakt

voor de Volkskrant omdat de issue slechts kort aandacht had op Twitter.

Ondanks de korte duur van deze issue kunnen er associaties ontstaan bij de

stakeholders van de Volkskrant, zogenoemde attributies aan het merk. Kijkend naar hetaccomodativemodel is te zien dan vooral bij het onderdeel (b) maatregelen nemen, nog te

weinig mee is gedaan. De volgende paragrafen richten zich op praktisch advies en

maatregelen voor de Volkskrant om plagiaat preventief aan te pakken en de organisatie in

een positief daglicht te stellen.

Resultaten hypotheses

In het begin van dit onderzoek was de hypothese dat de variabele verantwoording

handelwijze de openbaring van plagiaat medieerde in relatie tot de reputatie van deVolkskrant. Het tweede bericht richtte zich op meer nuance rondom de gekozen

handelswijze. Uit de analyse is gebleken dat het tweede bericht van de Volkskrant geen

effect heeft gehad op de lading van de reacties. De stijgingen en dalingen van negatieve

en/of positieve reacties waren niet significant

Hypothese 1 (H1) stelt dat een openbaring van plagiaat een negatief effect heeft op de

reputatie van de organisatie. Na de openbaring van plagiaat in de Volkskrant volgde

negatieve reacties. De theorie stelt dat negatieve reacties leiden tot reputatieschade

(Renkema & Hoeken, 1998), hierdoor is hypothese 1 aangenomen.


13/25


Hypothese 2 (H2)stelt dat het verantwoorden van de handelswijze heeft een positief

effect op de reputatie van de organisatie. Na het tweede bericht van de Volkskrant, waarbij

de handelswijze uitgebreid werd toegelicht, vond er geen significante daling van negatieve

reacties plaats en ook geen stijging van positieve reacties. Hierdoor is hypothese 2

verworpen.

Advies

De gekozen strategie van de Volkskrant heeft geleid tot een snelle afhandeling van het

incident. Ondanks de vlugge afhandeling kwam de organisatie wel in een negatief daglicht te

staan. Naast een preventieve strategie is er een interventie ontworpen om de organisatie

positief in het nieuws te brengen, gericht op het verder exploiteren van het issue ownership

(Meijer & Kleinnijenhuis, 2006).Ook is gebleken dat bij een crisis met een interne oorzaak, dit leidt tot sterkere crisis

emoties en acceptatie van een meer accommodatieve strategie. Dat wil zeggen dat men

meer geneigd is te accepteren dat een organisatie zich collaboratief opstelt in een moeilijke

situaties (Jin et al., 2011). Hierdoor wordt geadviseerd om als organisatie collaboratief op te

stellen ter preventie van plagiaat.

Angelil-Carter (2000) stelt dat een gebrek aan duidelijkheid is bij universiteiten over wat

onder plagiaat valt. Ook is er discrepantie in de manier waarop plagiaat wordt ontdekt en

gehandhaafd (Biggs, 1994; Scollon, 1995; Ryan, 2000). Als de Volkskrant meer duidelijkheid

verschaft en meer eenduidig is in de consequenties van plagiaat, kan dit mogelijk helpen

plagiaat te voorkomen.

Aangezien het schandaal om een stagiair ging, wijst dit uit dat er meer informatie

gegeven moet worden over plagiaat en transparantie in de journalistiek. Daar een stagiair

lerende is, dient de bron aangesproken te worden, de educatieve achtergrond. De Volkskrant

kan uit het schandaal triomferen als expert op dit gebied, lering trekkende uit de issue en de

opgedane ervaring van de effectieve strategie. Als advies kan de Volkskrant gastcolleges

verzorgen op hogescholen en universiteiten, die opleidingen aanbieden gelieerd aan

journalistiek. Deze gastcolleges kunnen zich vanuit hun ervaring richten op ethiek in het

journalistieke veld, waar plagiaat een onderdeel van is. De onderliggende gedachten hierbij

is dat het probleem bij de wortel wordt aangepakt, door een kanteling van plagiaat naar

betrouwbaarheid in het algemeen teweeg te brengen. Het belang van betrouwbaarheid van

artikelen, waarvan plagiaat een onderdeel is, en diens gevolgen die een vermindering van

betrouwbaarheid veroorzaken moeten centraal staan. Gezien de huidige tendens van

afname in geldstromen en subsidies aan kranten, is een slechte reputatie omtrent

betrouwbaarheid het laatste wat de journalistiek kan gebruiken.


14/25


Onderzoek van Dalal (2015) wijst uit dat het gebruik van reflectieve methoden zinvol,

haalbaar en veelbelovend is. Daarmee zal er dus ingezet worden op gastcolleges, waarin het

dialoog wordt aangegaan met studenten door middel van discussiepunten via bijvoorbeeld

het real-timeprogramma Socrative. Socrative stelt een docent in staat om zijn of haar klas

live vragen te laten beantwoorden waarna de antwoorden ter discussie gesteld kunnen

worden. Daarnaast zal middels een opdracht ingespeeld worden op de reflectie van het

eigen gedrag van studenten en betrouwbaarheid in het algemeen, met als hoofdthema ethiek

in het journalistieke veld. Hierbij zal onder andere een vraag zitten om een mening te

formuleren rondom plagiaat als deel van het journalistieke spectrum. De winnaar van deze

opdracht zal gepubliceerd worden in de Volkskrant.

Stakeholders

De stakeholder zijn de lezers van de krant. Het uiteindelijke doel is dat het vertrouwen van

de lezers verhogen. De doelgroep van de interventie zijn aankomende journalisten en

stagiairs journalistiek. Het doel van de interventie is het communiceren van het belang van

ethiek en de betrouwbaarheid van de krant.

Communicatiestijl

De communicatiestijl van deze interventie is opgedeeld in twee delen. Als eerste is er de

communicatiestijl voor de gastcolleges. Hier wordt een formeel, doch toegankelijk manier

van communiceren gehanteerd.

Daarnaast moet de interventie ook gecommuniceerd worden naar de lezers van de

krant. Zoals eerder genoemd worden er winnaars uitgekozen waarvan de stukken worden

gepubliceerd in de krant. Hierbij wordt kort vermeld dat de stukken een initiatief is van de

Volkskrant waarna het stuk van een aankomend journalist over betrouwbaarheid van een

krant te lezen is.

Tijdlijn interventieDe verwachting is niet dat binnen een jaar alle mogelijke stagiairs van de studie journalistiek

zijn benaderd. Dit zal in drie jaar tijd realistischer zijn. De drie grootste hogescholen waar

journalistiek wordt aangeboden zijn de Hogeschool Utrecht, Windesheim in Zwolle en Fontys

in Tilburg. Door deze scholen te benaderen voor jaarlijkse gastcolleges, wordt het grootste

gedeelte van de stagiairs journalistiek bereikt.


15/25


Referenties

Angelil-Carter, S. (2000). Stolen language? Plagiarism in language.

Blanchard, A. L., & Henle, C. A. (2008). Correlates of different forms of cyberloafing: The role

of norms and external locus of control. Computers in Human Behavior, 24(3), 1067-

1084. doi:10.1016/j.chb.2007.03.008

Biggs, J. (1994). Asian learners through Western eyes: An astigmatic paradox. Australian

and New Zealand Journal of Vocational Education Research, 2(2), 40.

Buzzcapture (2015, 14 november). Buzzcapture - Volkskrant Stagiair. Geraadpleegd op 14

november 2015 van https://bm.buzzcapture.com/public/bc29e19c-893a-11e5-9cec-

d4ae52e9fb08/

Carroll, J. (2002). Suggestions for teaching international students more effectively. Retrieved

July, 3, 2007. Opgevraagd vanhttp://www.uwplatt.edu/files/isss/teachinginternationalstudents.pdf

Comas-Forgas, R.& Sureda-Negre, J. (2010). Academic plagiarism: Explanatory factors from

students perspective.Journal of Academic Ethics,8(3), 217-232. doi:10.1007/s10805-

010-9121-0

Dalal, N. (2015). Responding to plagiarism using reflective means. International Journal for

Educational Integrity,11(1), 1-12. doi:10.1007/s40979-015-0002-6

De Wereld Draait Door (2015, 29 oktober). Plagiaat in de Volkskrant. Geraadpleegd op 29

oktober 2015 van http://dewerelddraaitdoor.vara.nl/media/348386

Dean, D. H. (2004). Consumer reaction to negative publicity; Effect of corporate reputation,

response, and responsibility for a crisis event. International Journal of Business

Communication 41(2), 192-211. doi:10.1177/0021943603261748

Eret, E. & Gokmenoglu, T. (2010). Plagiarism in higher education: a case study with

prospective academicians. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 3303-3307.

doi:10.1016/j.sbspro.2010.03.505

Fombrun, C. J., Gardberg, N. A.& Sever, J. M. (2013). The reputation quotient: A multi-

stakeholder measure of corporate reputation. Journal of Brand Management.

doi:10.1057/bm.2000.10

GeenStijl (2015, 29 oktober).Remarque: 'Volkskrant propvol met plagiaat'.Geraadpleegd op

29 oktober 2015 van

http://www.geenstijl.nl/mt/archieven/2015/10/weten_die_belgische_uitgevers_wel_wat_

ze_allemaal_kopen_hier_joh.html

Grappi, S., & Romani, S. (2015). Company Post-Crisis Communication Strategies and the

Psychological Mechanism Underlying Consumer Reactions. Journal of Public Relations

Research, 27(1). doi:10.1080/1062726X.2014.924839


16/25


Hughes, D. J., Rowe, M., Batey, M.& Lee, A. (2012). A tale of two sites: Twitter vs. Facebook

and the personality predictors of social media usage. Computers in Human Behavior,

28(2), 561-569. doi:10.1016/j.chb.2011.11.001

Jin, Y., Liu, B. F., & Austin, L. L. (2011). Examining the role of social media in effective crisis

management: The effects of crisis origin, information form, and source on publics crisis

responses. Communication Research, 0093650211423918.

doi:10.1177/0093650211423918

Kenny, D. (2007). Student plagiarism and professional practice. Nurse education today,

27(1), 14-18. doi:10.1016/j.nedt.2006.02.004

Kiousis, S., Popescu, C. & Mitrook, M. (2007). Understanding influence on corporate

reputation: An examination of public relations efforts, media coverage, public opinion,

and financial performance from an agenda-building and agenda-setting perspective.

Journal of Public Relations Research, 19(2), 147-165.

doi:10.1080/10627260701290661

Lewis, N. P. (2008). Plagiarism antecedents and situational influences. Journalism & Mass

Communication Quarterly, 85(2), 353-370. doi:10.1177/107769900808500208

Lewis, N. P. & Zhong, B. (2013). The root of journalistic plagiarism contested attribution

beliefs. Journalism & Mass Communication Quarterly, 90(1), 148-166.

doi:10.1177/1077699012468743

McCombs, M. E., Llamas, J. P., Lopez-Excobar, E. &Rey, F. (1998). Candidate's images in

Spanish elections: Second-level agenda-setting effects. Journalism & Mass

Communication Quarterly, 74(4), 703-717. doi:10.1177/107769909707400404.

Meijer, M. M. & Kleinnijenhuis, J. (2006). Issue news and corporate reputation: Applying the

theories of agenda setting and issue ownership in the field of business communication.

Journal of Communication, 56, 543-559. doi:10.1111/j.1460-2466.2006.00300.x

Renkema, J.& Hoeken, H. (1998). The influence of negative news paper publicity on

corporate image in the Netherlands. Journal of Business Communication, 35(4), 521-

535. doi:10.1177/002194369803500405Reichart, J. (2003). A theoretical exploration of exceptional gaps in the corporate issue

construct. Corporate Reputation Review, 6,58-69.

Ryan, J. (2000). A guide to teaching international students. Oxford Centre for Staff and

Learning Development. Opgevraagd van

http://arrow.monash.edu.au/hdl/1959.1/170481


17/25


Samson, A. (2005). Plagiarism and fabulism: Dishonesty in the newsroom. Pacific

Journalism Review, 11(2), 84. Opgevraagd van http://www.exec-

ed.ac.nz/massey/fms/Colleges/College%20of%20Business/Communication%20and%2

0Journalism/Staff/Staff%20research%20files/ASamson/Plagiarism%20and%20fabulis

m_Dishonety%20in%20the%20newsroom.pdf

Schultz, F., Utz, S., & Gritz, A. (2011). Is the medium the message? Perceptions of and

reactions to crisis communication via twitter, blogs and traditional media. Public

relations review, 37(1), 20-27. doi:10.1016/j.pubrev.2010.12.001

Scollon, R. (1995). Plagiarism and ideology: Identity in intercultural discourse. Language in

Society, 24(01), 1-28. doi:10.1017/S0047404500018388

Socrative (2015, 5 november). Socrative by Mastery Connect. Geraadpleegd op 5 november

2015 van http://www.socrative.com

Utz, S., Schultz, F. & Glocka, S. (2012). Crisis communication online: How medium, crisis

type and emotions affected public reactions in the Fukushima Daiichi nuclear

disaster. Public Relations Review, 39(1), 40-46.

Volkskrant (2015, 29 oktober). Plagiaat in de Volkskrant.Geraadpleegd op 29 oktober 2015

van http://www.volkskrant.nl/binnenland/plagiaat-in-de-volkskrant~a4173182/

Volkskrant (2015, 31 oktober). Waarom we de naam van de plagirende stagiair wel naar

buiten moesten brengen. Geraadpleegd op 31 oktober van

http://www.volkskrant.nl/media/waarom-we-de-naam-van-de-plagierende-stagiair-wel-

naar-buiten-moesten-brengen~a4174877/

Volkskrant (2015, 31 oktober). Te mooi om waar te zijn. Geraadpleegd op 31 oktober 2015

van http://www.volkskrant.nl/opinie/te-mooi-om-waar-te-zijn~a4174879/

Wartick, S. L. (1992). The relationship between intense media exposure and change in

corporate reputation. Business and Society, 31(1), 33-49.

doi:10.1177/000765039203100104

Yoon, Y., Grhan-Canli, Z.& Schwarz, N. (2006). The effects of corporate social

responsibility (CSR) activities on companies with bad reputations.Journal of ConsumerPsychology, 16, 377-390.


18/25

Public RelationsWerkgroep 6, team 22 (Bijlage) Plagiaat in de Volkskrant18

Bijlage A: Pre-onderzoek

Het onderzoeksteam had voorafgaand aan dit onderzoek de aanname dat plagiaat gepleegd

door een stagiair als minder erg beoordeeld wordt. Middels een korte vragenlijst op Socrative

(Socrative, 2015) is deze hypothese getest. In totaal deden 15 personen mee aan dit real-

timeonderzoek (N= 15). De respondenten waren allemaal Master studenten Communication

Sciences. Het onderzoek is afgenomen tijdens de eerste werkgroep van het vak Public

Relations zoals gegeven aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, datum 5 november 2015.

Op vraag 1: Plagiaat is konden de respondenten beantwoorden met: acceptabel,

onacceptabel, geen mening of wat is plagiaat. Hier antwoordde 100% onacceptabel.

Deze vraag was toegevoegd om enigszins het onderwerp te verhullen en anderzijds de

attitude tegenover plagiaat te toetsen.

Vraag 2.Als er n journalist plagiaat pleegt, dan staat het medium waar die journalist

werkte er vast vol mee! Deze vraag bevatte drie antwoordopties: Hij / zij was vast niet de

enige, geen mening en 1 zwaluw in de lucht maakt nog geen zomer. 3 respondenten zijn

hier van mening dat er vast meerdere medewerkers bij het medium plagiaat plegen

tegenover 2 respondenten zonder mening en 10 respondenten die geen causaliteit zien in

relatie tot andere medewerkers van het desbetreffende medium. Deze vraag is gesteld naar

aanleiding van het onderzoek van dit rapport, de reputatie van de Volkskrant na het

gepleegde plagiaat en het vormen van attributies rondom de Volkskrant.

Om het aangenomen effect te controleren is besloten om de respondenten eerst te

ondervragen in relatie tot hun mening ten aanzien van een professioneel journalist waarna

getoetst kan worden of deze afwijkt wanneer gekeken wordt naar een stagiair. Vragen 3 en 4

bevatten ieder twee verschillende argumenten zowel voor als tegen het vrijgeven van de

identiteit van de plagiaat pleger. Deze argumenten zijn afkomstig uit het persbericht van de

Volkskrant zelf waarin ze hun handelswijze extra verantwoorden (De Volkskrant, 2015).

Figuur A.1. Vragen 3 en 4 pre-onderzoek.


19/25


Opgedeeld in voor en tegenstanders ten opzichte van het vrijgeven van de identiteit is er als

volgt geantwoord door de respondenten. De hypothese is in dit onderzoek bevestigd:

mensen vinden het onthullen van de identiteit van de plagiaat plegende medewerker minder

noodzakelijk als dit een stagiair betreft.

Figuur A.2. Identiteit vrijgeven ja of nee.


20/25


Bijlage B: Impact tabellen

Impact Twitter berichten 29 okt

Impact Frequentie Percentage Cumulatief percentage

Very low Negatief 1 10,0 10,0

Neutraal 6 60,0 70,0Positief 3 30,0 100,0

Totaal 10 100,0

Low Negatief 6 50,0 50,0

Neutraal 5 41,7 91,7

Positief 1 8,3 100,0

Totaal 12 100,0

Medium Negatief 7 87,5 87,5

Neutraal 0 0,0 87,5

Positief 1 12,5 100,0

Totaal 8 100,0

Very high Negatief 1 20,0 20,0Neutraal 3 60,0 80,0

Positief 1 20,0 100,0

Totaal 5 100,0

Tabel B.1. Oordeel Twitter berichten 29 oktober 2015.

Impact Twitter berichten 31 okt

Impact Frequentie Percentage Cumulatief percentage

Very low Negatief 4 57,1 57,1


Positief 1 14,3 100,0Totaal 7 100,0

Low Negatief 4 80,0 80,0

Neutraal 1 20,0 100,0

Positief 0 0 100,0

Totaal 5 100,0

Medium Negatief 8 53,3 53,3


Positief 1 6,7 100,0

Totaal 15 100,0

Very high Negatief 3 37,5 37,5

Neutraal 2 25,0 62,5Positief 3 37,5 100,0

Totaal 8 100,0

Tabel B.2. Oordeel Twitter berichten 31 oktober 2015.


21/25


Test between subject effects

Dependent variable: Oordeel Twitter berichten

Source Type III Sum of

Squares

Df Mean

Square

F Sig.

Corrected Model ,700a 1 ,700 ,833 ,365Intercept 89,157 1 89,157 106,097 ,000

Datum ,700 1 ,700 ,833 ,365

Error 57,143 68 ,840

Total 147,000 70

Corrected Total 57,843 69a. R Squared = 0,12 (adjusted R Squared = -0,002)

Tabel B.3. Vergelijking tussen beide data sets, geen significantie P = .365.


22/25


Bijlage C: Berichtgeving Volkskrant

Bericht #1: Plagiaat in de Volkskrant.

Datum : 29 oktober 2015, 02:00

Schrijver : Philipe Remarque, hoofdredacteur Volkskrant

Medium : Krant / website Volkskrant

Vorm : Open brief

Het eerste bericht gerelateerd aan het plagiaatincident komt vanuit de Volkskrant.

Hoofdredacteur Philipe Remarque, komt met het bericht dat er plagiaat is gepleegd in de

krant, door een stagiair, en benoemt ook de naam van de dader. In het bericht komt de

hoofdredacteur met n voorbeeld van het plagiaat dat gepleegd is en geeft aan dat er een

onderzoek is gestart naar andere geschreven stukken van de stagiair. De hoofdredacteur

biedt zijn excuses aan en legt de schuld bij de Volkskrant en geeft aan dat er onvoldoende

toezicht op de stukken van de stagiair plaats vond.

Bericht #2: Waarom we de naam van de plagirende stagiair wel naar buiten moesten

brengen.

Datum : 31 oktober 2015, 02:00Schrijver : Philipe Remarque, hoofdredacteur Volkskrant

Medium : Krant / website Volkskrant

Vorm : Open brief

In het tweede bericht gerelateerd aan het plagiaatincident gaat de hoofdredacteur in op de

resultaten van het onderzoek van de ombudsvrouw en de negatieve reactie vanuit het

publiek omtrent het vrijgeven van de identiteit van de stagiair. Hij besteedt extra aandacht

aan de reden van het vrijgeven van de identiteit van de stagiair en de gedachtegang die

erachter zat.


23/25


Bericht #3: Te mooi om waar te zijn

Datum : 31 oktober 2015, 02:00

Schrijver : Annieke Kranenberg, ombudsvrouw Volkskrant

Medium : Krant / website VolkskrantVorm : Artikel

Het derde bericht over het plagiaatincident is een artikel van de ombudsvrouw Annieke

Kranenberg. In dit artikel gaat de ombudsvrouw dieper in op het schandaal. Hiervoor heeft

de ombudsvrouw een uitgebreid gesprek gehad met de stagiair. Tijdens dit gesprek zijn alle

onderwerpen behandeld, van begin tot eind, de patronen van het plagiaat plegen en het

moment dat de stagiair werd betrapt.

De ombudsvrouw gaat ook in op de handelswijze van de Volkskrant omtrent de stagiair en

het bekend maken van het schandaal. Hierin is de ombudsvrouw negatief over de

begeleiding van de stagiair maar staat ze achter de keuzes van de Volkskrant om het

schandaal op een open en transparante manier te publiceren en hierbij ook de naam van de

stagiair te benoemen. Tot slot behandelt de ombudsvrouw voorstellen om een dergelijk

schandaal in de toekomst te voorkomen.

Bijlage

D: Categorisatie twitterberichten

Categorisatie Twitterberichten

Oordeel Beoordelaar 1 Beoordelaar 2 Verschil

Negatief 34 39 5

Neutraal 25 19 6

Positief 11 12 1

Totaal 70 70 12

Betrouwbaarheidspercentage van 82,86%

Tabel D.1 Vergelijking beoordeling, categorisatie Twitterberichten.


24/25


Bijlage E: Chi-square modellen

Tabel E.1. Chi squared data van alle berichten aangeleverd door Buzzcapture. Onderscheid tussen reach (verylow - very high).

Tabel E.2. Chi squared data van gecodeerde berichten. Onderscheid tussen positief, neutraal en negatief.


25/25

Om de spreiding in mate van impact te verduidelijken per datum is er een grafiek gemaakt

om inzicht te bieden hierin. Deze grafiek geeft de percentuele stijgingen dalingen weer

kijkend naar de mate van impact.

Figuur E.3. Percentuele dalingen stijgingen over de bekeken data.

Tabel E.4. Percentages bijbehorende aan figuur E.3.

Onderzoek Plagiaat Volkskrant - Aanpak PR

Documents

Transcript of Onderzoek Plagiaat Volkskrant - Aanpak PR