PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

23
‘Operatie Market Garden’ ‘Waardoor verloren de geallieerden de slag om Arnhem?’ Korneel Moerbeek, Thomas van den Hoek & Arjan Keizer – Klas 4

Transcript of PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

Page 1: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

‘Operatie Market Garden’‘Waardoor verloren de geallieerden de slag om Arnhem?’

Korneel Moerbeek, Thomas van den Hoek & Arjan Keizer – Klas 4

Page 2: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

‘Operatie Market Garden’

Inhoudsopgave

Inleiding 3

De operatie 4

De problemen 7

Conclusie 10

Bronvermelding 11

Omslagillustratie: de verkeersbrug bij Arnhem

2

Page 3: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

Inleiding

Het is 10 spetember 1944. Op het vliegveld van Brussel is een bespreking tussen Eisenhower en Montgomery. Montgomery heeft felle kritiek op het plan van Eisenhower om de opmars over een breed front voort te zetten. Hij gaat zo tekeer dat Eisenhower op een gegeven ogenblik tegen Montgomery zegt: ‘Rustig Monty! Zo kun je niet tegen me praten. Ik ben je baas.’ ‘Sorry, Ike,’ zegt Montgomery en gaat verder met zijn uiteenzetting. ‘Als de hele bevoorrading op mijn 21e legergroep geconcentreerd wordt, stoot ik direct door naar Berlijn en maak ik een eind aan de oorlog.’ Eisenhower was hierop tegen. ‘Je zult zoveel divisies moeten achterlaten om je flanken te beveiligen,’ zei hij, ‘dat je opmars onherroepelijk tot stilstand zal komen.’ [1, 9]Uiteindelijk zou het plan van Montgomery uitgevoerd worden. Het plan zou bekend worden onder de codenaam ‘Market Garden.’ Velen officieren en mensen van de hogere staf van het leger hadden hun twijfels bij deze operatie. Er moesten grote risico’s genomen worden. Maar, zoals Montgomery zei, ze zouden het waard zijn. Montgomery kwam volgens sommige met zo’n gewaagd plan omdat hij zich wou bewijzen tegenover de Amerikaanse Generaal Patton. Zo zou hij eer behalen en de successen van Patton proberen teniet te doen. Uiteindelijk zou de operatie niet het succes behalen dat bedoelt was. Een deel van de operatie slaagde maar het hoofddoel, het vestigen van twee bruggenhoofden over de Rijn, werd niet behaalt. De geallieerden hadden de slag om Arnhem verloren, precies de plaats van het hoofddoel.

Waardoor verloren de geallieerden de slag om Arnhem?

3

Page 4: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

De operatie

Beschrijving van het plan (hoe het zou móeten gaan)Het doel van het plan was om de belangrijkste bruggen tussen de Belgische grens en Arnhem in te nemen. Als een bruggenhoofd bij Arnhem gevestigd zou zijn, zou de weg vrij zijn naar het Ruhrgebied, een van de belangrijkste Duitse industriegebieden. Dit was tactisch gezien makkelijker omdat de Geallieerden dan om de Siegfriedlinie heen konden, een Duitse verdedigingslinie die liep van Kleef, aan de Nederlandse grens tot aan de Zwitserse grens.

De operatie bestond uit twee delen: Market en Garden. Market was de codenaam voor alle luchtlandingstroepen die aan deze operatie mee deden. Garden was de naam voor de grondtroepen. Market vervulde dus alleen het begin van de operatie.

Generaal Montgomery kreeg voor zijn plan het 1e luchtlandingskorps onder Luitenant-Genaraal F.A.M. Browning tot zijn beschikking. De totale sterkte van dit korps was ongeveer 35.000 man. Het korps bestond uit de Amerikaanse 101e luchtlandingsdivisie, de Amerikaanse 82e luchtlandingsdivisie, de Britse 1e luchtlandingsdivisie en de Poolse parachutistenbrigade. Zij zouden achter vijandelijke linies worden gedropt en moesten de vijf belangrijkste bruggen over de grote waterwegen innemen.

Alle korpsen hadden een verschilldende taak. De Amerikaanse 101e luchtlandingsdivisie moesten de bruggen over de Zuid- Willemsvaart, het Wilhelminakanaal en een aantal bruggen over de Dommel en de Aa in handen zien te krijgen. Zij zouden bij Son en Veghel en Sint Oedenrode gedropt worden. Nadat de bruggen waren genomen was hen tot taak toe bedeeld om Eindhoven binnen te trekken om contact te leggen met het Britse 30e legerkorps.

Ook werden soldaten neergelaten bij Grave, Overasselt en Groesbeek. Dit waren leden van de Amerikaanse 82e luchtlandingsdivisie. Hun taak was om de brug over de Maas te nemen, een aantal bruggen over het Maas-Waalkanaal en de brug over de Waal bij Nijmegen. Ook moesten zijn terrein bezet houden in het zuidoosten van Nijmegen. Dit was om te voorkomen dat de Duitsers een aanval zouden doen vanuit het Reichswald.

De Britse 1e luchtlandingsdivisie zou worden neergelaten bij Arnhem. Aan deze divisie was nog een eenheid van de Poolse 1e parachutisenbrigade gekoppeld. Hen was toebedeeld om de Rijnbrug bij Arnhem in te nemen en het vestigen van bruggenhoofden aan noordelijke en zuidelijke zijde. [1, 12/13]

De operatie van de grondtroepen werden uitgevoerd door het Britse 30e legerkorps. Zij moesten het bruggenhoof over het Maas-Scheldekanaal over trekken over de door de luchtlandingstroepen gelegde loper. Ze moesten volgens de route van de gedropte luchlandingstroepen oprukken naar het noorden. Een deel zou richting het IJsselmeer gaan om de Duitse troepen in west – Nederland af te snijden. Het andere deel zou over de brug van Arnhem richting de IJssel trekken om daar bruggen bij Zuphten, Doesburg en Deventer in te nemen. Als dit was gebeurd zou de weg vrij zijn in de richting van het Ruhrgebied.

4

Page 5: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

Operatie Market Garden

5

Page 6: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

Beschrijving van de gebeurtenissen (hoe het gíng)Operatie Market Garden begon op 17 december 1944, een week nadat Montgomery zijn plan aan de andere officieren heeft voorgelegd. In totaal duurde de hele operatie 10 dagen.

Op de eerste dag landden de 101ste Amerikaanse Luchtlandingsdivisie ten noorden van Eindhoven. Ze hadden voor zonsondergang Son, St. Oedenrode en Veghel veroverd, en een bataljon stuitte op hevig verzet in de buurt van Best. Alle bruggen vielen onbeschadigd in handen van de geallieerden, behalve de brug over het Wilhelminakanaal.De 82ste Amerikaanse Luchtlandingsdivisie en het hoofdkwartier van de Britse Luchtlandingstroepen landdenen tussen Grave en Nijmegen. Ze slaagden erin de brug over de Maas bij Grave onbeschadigd in handen te krijgen en ook veroveren ze de brug over het Maas-Waalkanaal.De 1ste Britse Luchtlandingsdivisie landde ten noorden van Arnhem en rukte op naar de verkeersbrug over de Rijn. De spoorbrug bij Arnhem was door de vijand opgeblazen en het 30ste Corps rukte op naar Valkenswaard.

De tweede dag was het luchttransport van troepen een paar uur te laat vanwege slechte weersomstandigheden.De 101ste Luchtlandingsdivisie veroverde Eindhoven, terwijl de 82ste Luchtlandingsdivisie in Nijmegen aanzienlijk veel tegenstand kreeg.De 1ste Britse Luchtlandingsdivisie hield haar landings- en afwerpterreinen bezet, maar maakte verder nauwelijks vorderingen. Troepen van de 1ste Parachutistenbrigade bezetten het noordelijke bruggenhoofd van de verkeersbrug bij Arnhem.

Op de derde dag kon vanwege het slechte weer het derde luchttransport maar gedeeltelijk ten uitvoer worden gebracht. De 101ste Luchtlandingsdivisie word aangevallen door Duitse troepen, die vanuit het Reichswald kwamen. Het lukte de Amerikanen niet om de brug bij Nijmegen te veroveren.

Ook op de vierde dag was het slecht weer, daarom werden er alleen bevoorradingsvluchten uitgevoerd.De 101ste Luchtlandingsdivisie veroverde Dinther, en de 82ste Luchtlandingsdivisie en de Guard Armoured Divisie de verkeersbrug bij Nijmegen.De positie van de 1ste Luchtlandingsdivisie werd onzeker, maar ze hielden nog steeds het noordelijke bruggenhoofd van de verkeersbrug in Arnhem in handen.

De vijfde dag bleef het slechte weer nog steeds aanhouden. Net als op de vierde dag werden er alleen bevoorradingsvluchten uitgevoerd, terwijl ook tweederde deel van de 1ste Poolse Parachutistenbrigade arriveerde.De 1ste Britse Luchtlandingsdivisie had het noordelijke bruggenhoofd van de verkeersbrug in Arnhem verloren.

De zesde dag waren de weersomstandigheden te slecht om vanuit Engeland vluchten te maken. De DUKWS, amfibievoertuigen, blijken niet geschikt om voorraden naar de overkant van de Rijn te brengen.

Uiteindelijk werden de weersomstandigheden beter en kon de bevoorrading vanuit de lucht plus de landing van de overige troepen van de Poolse Parachutistenbrigade, het 325ste Glider Infantry Regiment en de 101ste Amerikaanse Luchtlandingsdivisie, verder gaan.

6

Page 7: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

De 1ste Luchtlandingsdivisie was niet sterk genoeg om de vijand te verdrijven aan de noordoever van de Rijn, maar hield wel stand, ondanks voortdurende vijandelijke aanvallen.

Tot grote ergernis van de geallieerden waren de weersomstandigheden de achtste dag weer slecht. Er werden alleen hoognodige voorraden gedropt vanaf vliegvelden in België. Het 30ste Corps probeert continue het 1ste Britse Luchtlandingsdivisie te hulp te komen. De 1ste Luchtlandingsdivisie had de vijandelijke aanvallen afgeslagen, maar er was gebrek aan voedsel, water en munitie.

Een Britse soldaat in gevecht met Duitse sluipschutters in de buur van Arnhem.

De negende dag was de beslissing genomen om de 1ste Britse Luchtlandingsdivisie terug te trekken. De gewonden werden achtergelaten. De volgende morgen waren 2163 officieren en manschappen geëvacueerd, alsook 160 man van de Poolse Parachutistenbrigade en 73 van de 1st Dorsets. Allen bereikten de zuidoever van de Rijn.

De tiende en laatste dag was er een belangrijke weersverbetering, alleen kwam het te laat. [2, 78-82]

StatistiekIn de periode van operatie Market werden er 20.190 manschappen met parachutes boven de gevechtsterreinen gedropt. 13.781 manschappen kwamen in zweefvliegtuigen op de grond en 903 anderen per vliegtuig, allen op door luchtlandingstroepen in gereed gebrachte landingsterreinen. In totaal werd 3520,8 ton aan voorraden, 278 stuks artillerie en bijbehorende uitrusting, 1689 voertuigenen 290 stukken geschut afgeworpen aan parachutes.

7

Page 8: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

Hiervan brachten vliegtuigen 451 toin aan voorraden, uitrusting en 238 voertuigen naar de gevechtsterreinen. Het totaal was 5230,9 ton uitrusting en voorraden, 1927 voertuigen en 368 stukken geschut.Tijdens de grootste luchtlandingsoperatie in de geschiedenis gingen 818 vliegtuigen verloren die in die periode direct en indirect een bijdrage leverden aan deze groots opgezette operatie. Onder deze vliegtuigen bevonden zich bommenwerpers, jachtvliegtuigen en door vijandelijk vuur neergeschoten zweefvliegtuigen.

De Amerikanen haalden bij hun acties geweldige successen, maar deze vielen in het niets, omdat het resultaat ervan nergens toe leidde, doordat de laatste schakel, de Arnhemse brug, ontbrak door de nederlaag van de Britten. [2, 82/83]

Soldaten van het 2e SS-pantserkorps op de Utrechtseweg in Arnhem

8

Page 9: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

De problemen

Tegenstand van de DuitsersDe Duitsers hebben zich goed weten te handhaven tijdens de aanval. Maar het lag niet alleen aan de Duitsers dat de slag om Arnhem werd verloren. Ook van Geallieerde zijde werden fouten gemaakt waar de Duitsers hun voordeel weer uit konden halen.

Tijdens de operatie ontstond eerst een gigantische wanorde in het Duitse leger. Veldmaarschalk Model had een probleem. Zijn legergroep was in tweeën gesneden door de Geallieerden. Er was een gat ontstaan tussen de twee stukken leger van ongeveer 120 kilotmeter. Door dit gat vluchtten soldaten in paniek naar het Noorden. Model besloot hierop een aangrijpende dagorder uit te varen. Hij bereikte daarmee een van de beste: luitenant- generaal Kurt Chill. Hij realiseerde een verdedigingslinie bij het Albert Kanaal en zette op de bruggen officieren neer om vluchtende troepen bij zijn leger te kunnen voegen. [1, 16/17]

Duitse bevelhebbers bespreken tegenmaatregelen. V.l.n.r.: Veldmaarschalk Model, Generaal Bittrich, Commandant van het 2e SS-pantserkorps, Majoor Knaust en Generaal Harmel.

Er werd nog meer steun gegeven. Vanuit Duitland kwam generaal Kurt Student met een het 1e

Duitse parachutisten leger en een aantal tanks. Daarmee trok hij richting Arnhem waar hij zag dat Chill een aardige verdedigingslinie had opgebouwd. Hij vestige zijn hoofdkwartier in Vught. Daar kreeg hij nog onverwachte steun van het 15e leger van Von Zangen. Deze steun had kunnen voorkomen worden door de geallieerden. Als Luiteneant- Generaal Brian Horrocks van het 30e Britse legerkorps gelijk naar de inname van Antwerpen gelijk zuid-Beveland had afgesloten was het onmogelijk geweest van Von Zangen om nog door te breken. Hij zat namelijk vast op de Westerschelde. Nu de legers weer enigszins waren verzameld begon het gat langzaam te sluiten. Hier zou het Britse 2e leger nog grote moeite mee gaan krijgen.

9

Page 10: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

Omdat de Duitsers de luchtoorlog al hadden verloren was het een nieuwe kunst geworden om je zo goed mogelijk te camoufleren. Generaal- majoor Bittrich was bevelhebber van de 9e en het 10e SS- pantserdivisie. Op 4 september 1944 kreeg hij van Model de opdracht om uit het onrustige gebied bij Luik weg te trekken naar het rustige gebied in Arnhem. De rede was om wat uit te rusten en op adem te komen van de grote verliezen die de divisies hadden geleden. De geallieerden hadden dus net de pech om deze twee pantserdivisies tegen te komen tijdens hun operatie. De geallieerden hadden dit kunnen weten als de Duitsers hun tanks niet zo goed hadden verstopt voor onbescheiden blikken vanuit de lucht. Slechts enkelen tanks waren ontdekt door de Engelsen. Het verzet echter had ze allemaal gevonden en seinde dit ook direct door aan Londen. Toen de inlichtingendienst in Londen dit bericht ontving op 14 september 1944 probeerde menig officier nog verandering in het plan aan te brengen. Montgomery voelde er echter niets voor om het plan op het laatste moment nog te wijzigen. [1, 17-18]

Ook het Duitse optreden tijdens de dropping van parachutisten bij Nijmegen zorgde ervoor dat de geallieerden in de knel kwamen te zitten. Zo beval Bittrich aan de 9e SS- pantserdivisie om alle vijandelijke strijdkrachten die bij Oosterbeek waren geland te vernietigen en inname van de brug van Arnhem om deze veilig te stellen. Ook werd het de Amerikanen in Nijmegen nog flink moeilijk gemaakt doordat de 10e SS- pantserdivisie de bruggen in Nijmegen moesten innemen, waarin zij ook slaagden, en deze verdedigen. Dit zorgde voor een oponthoud van een aantal dagen, en dus voor uitstel van versterkingen aan de troepen in Arnhem. [1, 33]

Slechte landingsterreinenMontgomery vond dat de operatie voor 90% geslaagd was. Inderdaad waren 8 van de 9 bruggen ingenomen, maar het hoofddoel, een bruggenhoofd vestigen over de Rijn, was niet gelukt. Toch geeft Montgomery sommige fouten toe: ‘De luchtlandingstroepen bij Arnhem werden te ver van het hoofddoel, de brug, gedropt. Het duurde uren voordat ze de brug bereikt hadden. Ik neem de schuld voor die fout op me. Ik had één complete brigade vlakbij de brug moeten laten landen. Het was dan een kwestie van minuten geweest de brug te nemen een een goede verdedigingslinie op te zetten. Ik heb dat niet gedaan.’Urquhart schreef in zijn rapport: ‘Het effect van de aanvankelijke verrassing ging verloren doordat het vier uur duurde voordat onze troepen de brug bereikten. De landing van een complete brigade bij de brug zou een groot verschil hebben gemaakt.’

10

Page 11: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

Parachutisten landen op de Henkumse heide, terwijl zweefvliegtuigen worden uitgeladen.

Daarnaast werden de droppingzones door de Duitsers bezet. Deze zones waren afgesproken gebied om goederen en munitie te droppen. De R.A.F. verzorgde dit transport, maar zij wisten nergens van. Zo kwam een groot deel van de voor de Geallieerden bedoelde vracht in handen van de Duitsers. Luitenant- Kolonel Harzer zei later dat hij nog nooit zo goedkoop oorlog had gevoerd. Bij dit probleem speelde communicatie ook een probleem want telkens werd geprobeerd Londen in te lichten van de inname van de droppingzones, maar dit bericht kwam steeds maar niet door. [1, 36/37]

Slecht weerMisschien had de operatie toch nog kunnen slagen, als het weer niet zo tegen gezeten had. Alleen de eerste dag was het goed weer. De aangevoerde troepen van de tweede dag kwamen vijf uur te laat, doordat ze niet op konden stijgen. De Polen waren om dezelfde reden, twee dagen te laat. Ze konden niet meer ten zuiden van de brug landen. Het slechte weer had ook tot gevolg dat de Britten bij Arnhem bijna geen luchtsteun kregen. Vaak zijn er vluchten voor voedseldroppingen en parachutisten uitgesteld. Door het slechte weer veranderen zandwegen en akkers in drassige grond. Dit zorgde er ook voor dat het landen voor parachutisten er lastig was. De week voorafgaand aan Market Garden was het een erg winderig week met erg veel bewolking. De lucht was erg vochtig en de temperatuur schommelde tussen de 10°C en 15°C. Dit was een van de redenen waarom het werd uitgesteld. Maar op 16 september 1944 was er een gunstig weerbericht: Drie dagen fijn weer met wat bewolking en wind.De eerste dagen van Market Garden viel het qua neerslag wel mee, maar het was wel erg winderig net als de week ervoor. De laatste twee dagen was dat niet zo, zo viel er op 23 september 1944 20.1 mm regen.

11

Page 12: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

Aan het einde van de operatie werd er gezegd dat het misschien wel goed was gegaan als het weer beter was, maar of dit zo was zullen we nooit met zekerheid kunnen zeggen. [4],[1, 21/42]

Slechte communicatieDe communicatieverbindingen waren ook een probleem voor de geallieerden. Dit was mede te danken aan het slechte weer. Het slechte weer zorgde er namelijk voor dat de radio minder bereik had. De radiozenders en ontvangers die gebruikt werden hadden een bereik van 5 tot 8 kilometer. Dit bereik is allen haalbaar in open veld. De omgeving van Oosterbeek en Arnhem bestond vooral uit dicht bebost gebied en was erg heuvelachting. Ook was de hoeveelheid bebouwing een probleem. Daardoor was het ook lastig om contact te maken. Doordat het landingsgebied te ver van de brug af was, was het haast onmogelijk om contact te maken, door al deze storende factoren. Hier door zijn er erg veel slachtoffers gevallen. Bijvoorbeeld als er om hulp geroepen werd, werd het vaak niet gehoord.Het was niet zo dat de Britten niet van dit probleem wisten. Dit blijkt uit dat Majoor Anthony Deane-Drummond van de 1ste Britse luchtlandingsdivisie zich zorgen maakte over het contact maken tussen de verschillend brigades. Ondanks dat men er vanaf wist, is er niets aan gedaan. [1, 21]

Plan werd ontdektVlakbij Vught werd een Amerikaans zweefvliegtuig neergeschoten. Een verkenningsploeg die was uitgezonden door Generaal Student vond in de borstzakken van een omgekomen officier het complete plan voor operatie ‘Market Garden’. Boven de schriftelijke instructies stond ‘ZEER GEHEIM’ en ‘Mag niet worden meegenomen in de lucht’. Even later lag het plan op het bureau van Generaal Student. [1, 26]

Gebrek aan leidingJohn Frost, een luitenant- majoor van de Britse paratroepen, zat midden in de hel tijdens de slag om Arnhem. Hij verdedigde samen met zijn mannen verwoed de oprit van de brug bij Arnhem en raakte daarbij ook zelf gewond. Later, na de oorlog, gaf hij de hoofdoorzaak van de mislukking van de slag om Arnhem. ‘Wij verloren de slag om Arnhem door gebrek aan leiding,’ zei hij in een interview dat was na aanleiding van de vernoeming van de brug bij Arnhem naar hem. Hij ontkende alle excuses die gemaakt waren voor het mislukken van de operatie. Hij wilde niets weten van slecht weer, troepen te ver gedropt, onderschatting van de tegenstander enzovoort. ‘Die Duitsers hadden tenminste leiding,’ zei hij, ‘daar waren Kurt Student, Bittrich maar vooral Veldmaarschalk Model. Die was overal, werkte hij aan zijn gedemoraliseerde soldaten. En wij? Montgomery had het te druk met ruzie maken met Eisenhower. Dempsey die de leiding had… Niemand zag hem ooit. Zelfs Churchill zat in Canada. We hingen als los zand aan elkaar.’ [1, 42]

VerradersDe Nederlandse dubbelspion Christiaan Lindemans alias King Kong spioneerde voor zowel Duitse als Geallieerde zijde. Hij zou kennis over Operation Marktet Garden hebben doorgespeeld aan de Duitsers. Deze informatie zou hij hebben gekregen op het hoofdkwartier van Prins Bernhard, die daarmee indirect verantwoordelijk zou zijn voor het mislukken van de slag om Arnhem. Lindemans werd daarmee de zondebok voor de Britten die daarmee de schuld in niet Britse schoenen schuiften.

12

Page 13: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

Later bleek dat Christiaan Lindemans niet de luchtaanval op Arnhem had verraden maar alleen het grondoffensief van Operation Comet dat later de basis van Operation Garden zou vormen. De Duitsers hechten eigenlijk weinig geloof aan zijn verhaal en negeerden dit ook. Christiaan Lindemans heeft dus weinig invloed gehad op het verloop van Operation Market Garden. [5]

Duitse soldaten in de buurt van Rijnbrug in Arnhem waar grote Rookwolken van opstijgen.

13

Page 14: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

Conclusie

Montgomery vond het plan voor 90% geslaagd. Strikt genomen is Operation Market Garden een mislukking. Het hoofddoel van immers de Rijnbrug bij Arnhem innemen om zo door te kunnen stoten naar het Ruhrgebied, maar dat was niet gelukt. Er is al lang gespeculeerd over de vraag waardoor de slag is verloren. Sommige historici wijten het aan slechts een factor. De kennis die over de hele operatie bekend is leert dat dit niet aannemelijk is. De plannen voor Operation Market Garden die gevonden waren in de borstzak van een omgekomen britse officier spelen ook nauwelijks tot geen rol in het verlies. Het duurde ten eerste ongeveer 10 uur voordat de plannen in het hoofdkwartier van Model waren aangekomen. Model vond deze plannen te gedetailleerd om waar te zijn en hechte er niet veel waarde aan. Daarom zal het verraad van de Nederlander Christiaan Lindemans ook weinig invloed hebben gehad op de operatie. Hij had namelijk niet zoals de britten beweerden de hele operatie verraden maar alleen een deel namelijk Operation Comet die voorafging aan Garden. Daarnaast hechtten de Duitsers geen enkel geloof aan zijn uitspraken omdat deze neer kwamen op hetzelfde als de gevonden plannen. Verder zijn er nog enkelen factoren die wel te maken hebben met het mislukken van de operatie maar in beperkte mate. Zo was het weer niet al te best, dit zorgde voor een vertraging bij de airbornes. Maar uiteindelijk wisten deze wel de brug in te nemen zoals was afgesproken. Het weer speelt dus geen belangrijke rol.Het weer had echter wel invloed op een belangrijke factor die nodig is voor het slagen van een operatie: de communicatie. Door het slechte weer viel die steeds weg en was het lastig om te coördineren. Desondanks speelt dit ook maar een bepaalde rol omdat men ook zonder al te veel communicatie dicht bij het hoofddoel kwam. Slechte landingsterreinen zouden ook een rol hebben gespeeld. Als de parachutisten op andere plaatsen waren gedropt dichter bij de brug had dit tijd gescheeld was het element van de verrassing groter geweest. Toch zijn bovengenoemde redenen niet erg relevant. Ze speelden slechts een kleine rol bij de operatie. Het grootste probleem wat ontstond was de vertraging van het Britse 30e legerkorps dat begon in het zuiden van Nederland. Zij ondervonden hevige tegenstand van de Duitsers die de aanval goed wisten af te slaan omdat zij zich goed organiseerde en goede mensen in hun leiding hadden. De vertraging was fataal omdat daarmee hulp aan de Amerikaanse en Poolse airbornes te laat kwam. Het Legerkops deed er 8 dagen over om Arnhem te bereiken in plaats van de geplande twee dagen. Toen ze daar aankwamen waren de Amerikanen al lang verdreven bij de bruggen en moest een evacuatie op gang worden gezet om de overgebleven soldaten nog te redden.De tegenstand van de Duitsers was goed georganiseerd en zorgde ervoor dat de geallieerden hun doel niet konden bereiken. Dit was een van de dingen die wel bij de Duitsers aanwezig was en niet bij de Geallieerden: leiding. Er zou weinig tot geen contact zijn geweest met het opperbevel aan Geallieerde zijde wat zorgde voor veel onduidelijkheid. Ook een grote pech voor de geallieerden was dat juist op het moment dat zij Arnhem binnenvielen het beste pantserkorps van de Duitsers daar uit aan het rusten was. Dit kan heeft ook een rol gespeeld in het verlies. De conclusie de valt te trekken is dat de Geallieerden te sloom te werk gingen wat betreft hun grondtroepen. Dit is fataal geweest voor de parachutisten. Daarnaast hadden ze nog sterke tegenstand van een geducht tegenstander en natuurlijk de pech van de aanwezigheid van het Duitse 9e en 10e SS- panterkorps. Operation Market Garden had kunnen slagen als de tegenstand van de Duitsers minder hevig was geweest zodat het Britse 30e legerkorps Arnhem op tijd had kunnen bereiken voor ondersteuning bij de inname van de Rijnbrug.

14

Page 15: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

Generaal Montgomery, Brigade-Generaal Philip Hicks en Majoor R.E. Urquhart aan het einde van de operatie.

15

Page 16: PO geschiedenis Operation Market Garden Korneel Moerbeek Arjan Keizer en Thomas van den Hoek

Bronvermelding

1. Star Busmann, C. W., De Tweede Wereldoorlog, De Slag Om Arnhem (Rotterdam 1978).

2. Van der Klaauw, Bart, en Rijnhout, Bart M., De Luchtoorlog Boven Nederland, 1940-1945 (Amsterdam/Dieren 1985).

3. Margry, Karel, Operation Market Garden, Then And Now (Londen 2002).4. http://www.knmi.nl/klimatologie/daggegevens/index.cgi5. http://www.wikipedia.org/wiki/De_Slag_om_Arnhem

Afbeeldingverantwoording

Alle afbeeldingen die in dit werkstuk zijn gebruikt, zijn afkomstig uit het eerste boek genoemd op de literatuurlijst: Star Busmann, C. W., De Tweede Wereldoorlog, De Slag Om Arnhem (Rotterdam 1978).

16