1

Pedagogische visie

Solidoe

2016 – 2018

Aalsmeer,

december 2015

2

Inhoud

Inleiding…………………………………………………………………………………………………………………..…..3

1. Solidoe en de kunst van het opvoeden………………………………………………………..….………3

Emotionele veiligheid: je mag er zijn…………………………………………………………………..….4

Persoonlijke competenties: ontdek!............................................................................4

Sociale competenties: met elkaar……………………………………………………………………………4

Normen en waarden: in de wereld………………………………………………………………………….4

2. Een ander accent: meer zélf (laten) ervaren, onderzoeken en ontdekken……………….5

Voor kinderen………………………………………………………………………………………………………….5

Voor medewerkers………………………………………………………………………………………………….7

Voor de organisatie…………………………………………………………………………………………………7

Participatie……………………………………………………………………………………………………………..7

…………………………………………………………………………………………………………………………….7

3. Een verandering van tijdperk…………………………………………………………………………………..8

4. Onderwijs en opvang in beweging………………………………………………………………….……….9

Bijlagen

1. De doelen van Solidoe 2016-2016……………………..…..…………………………………………………….10

2. Kader voor de 21e-eeuwse vaardigheden…………..….……………………………………………………..11

3

Inleiding

Als kinderopvangorganisatie denken we uiteraard steeds na over onze rol in de opvoeding van de kinderen

die aan ons toevertrouwd worden. Wat willen we toevoegen aan de opvoeding thuis? Welke pedagogische

aanpak helpt kinderen om straks op een comfortabele manier hun weg te vinden in de samenleving?

Wat moeten kinderen eigenlijk leren om klaar te zijn voor de toekomst – en sluit datgene wat wij kinderen

bieden aan bij de samenleving, die zo snel aan het veranderen is?

Het afgelopen jaar hebben we onszelf deze vragen opnieuw gesteld. Dat leverde boeiende discussies en

nieuwe inzichten op. Deze nieuwe inzichten hebben we vertaald in een ‘nieuwe’ pedagogische visie, gericht

op de 21e eeuw. Deze visie, gecombineerd met de doelen uit de Wet Kinderopvang én met de doelen die

Solidoe zichzelf stelt, verwoordt een uitdaging die we graag aangaan.

1. Solidoe en de kunst van het opvoeden

Solidoe ziet kinderen als ontdekkingsreizigers, als competente wezens die met hun behoeften,

ontwikkelingsniveau en belangstelling het uitgangspunt vormen voor het handelen van pedagogisch

medewerkers. Jonge kinderen ontwikkelen zich en leren door spelenderwijs te doen, te ervaren en te

beleven (= spelend leren, ontdekkend leren).

Kinderen ontwikkelen hun kennis en vaardigheden in een min of meer voorspelbare volgorde. Tegelijkertijd

ontwikkelt ieder kind zich op zijn eigen wijze. Ieder kind ontdekt en ontwikkelt zijn eigen unieke leerstijl

onder invloed van karakter, temperament, aanleg en omgeving. Solidoe ondersteunt, helpt en bemoedigt

ieder kind in deze eigenheid.

Opvoeden en onderwijzen is een samenspel van meerdere factoren. Allereerst is het belangrijk dat kinderen

vaardigheden en kennis verwerven en hun talenten ontwikkelen. Daarnaast spreken we over socialisatie, de

voorbereiding op een leven als lid van een gemeenschap en kennismaking met tradities en praktijken. Als

derde factor is er de vorming van de persoon (bildung): het is belangrijk dat kinderen moreel bewustzijn

ontwikkelen en kritisch leren denken.

Voor de kinderopvang ligt de belangrijkste focus op de onderdelen socialisatie en vorming. Waarbij niet

alleen belangrijk is wat er gezegd of gedaan wordt, maar vooral ook wie dat doet en hoe dat gebeurt. De

persoon van de ‘opvoeder’ staat hierin centraal. Ouders zijn de eerste en belangrijkste opvoeders om

daarvoor te zorgen. Goed ouderschap is de natuurlijke basis voor het opvoeden en helpen opgroeien van

kinderen. Goede kinderopvang levert in aanvulling op die thuissituatie daaraan een belangrijke bijdrage.

De persoon van de opvoeder (in ons geval de pedagogisch medewerker) moet over een aantal competenties

beschikken, maar ook over tact, inventiviteit en wijsheid – het vermogen om pedagogisch te oordelen (wat

doe ik wanneer?). Leren doe je door te kijken naar anderen en door te oefenen.

4

Solidoe ziet als opdracht: vanuit een opvoedingspartnerschap met ouders, via doen, ervaren en beleven, de

ontwikkeling van in zichzelf competente en unieke kinderen te stimuleren en aan te moedigen, met als doel

dat kinderen zich op een goede manier tot (de mensen in) de samenleving gaan verhouden.

Zeker met het oog op de 21e eeuw willen we kinderen méér de ruimte geven om te ontdekken, te ervaren,

te beleven. Dit betekent voor Solidoe een verschuiving in onze houding: bij ervaringen opdoen en kunnen

ontdekken gaat het immers meer om de weg, om het proces, dan om het resultaat. De medewerkers van

Solidoe zijn hierbij cruciaal, zij hebben de vaardigheden, kennis, durf, visie en wijsheid om kinderen te

begeleiden.

Door aandacht te hebben voor de vaardigheden van de 21e eeuw bereiden we kinderen voor op een toch al

onzekere toekomst. Deze vaardigheden hebben kinderen nodig om zich in de samenleving te kunnen

handhaven en zich ertoe te kunnen verhouden. Inmiddels zijn de 21e-eeuwse vaardigheden opgenomen in

deze doelen van de Wet Kinderopvang.

Hoe doen we dat bij Solidoe?

Solidoe zegt: JE MAG ER ZIJN

We zorgen dat de voorwaarden voor de opvang in orde zijn. Zo zijn onze locaties veilig en schoon. We bieden

uiteraard voldoende én gezonde voeding en beweging. Er zijn afspraken over de hygiëne en het omgaan met

risico’s. We voorkomen onverantwoorde risico’s, we beschermen kinderen tegen grote risico’s en we leren

hen hoe zij kunnen omgaan met verantwoorde risico’s. In deze veilige omgeving verzorgen we de kinderen,

stimuleren we hun autonomie, doen we recht aan de verschillen tussen kinderen en dagen ze uit om andere

mensen en nieuwe dingen te ontdekken. Onze medewerkers bieden hiermee emotionele veiligheid aan

kinderen.

Solidoe zegt: ONTDEK!

We dragen bij aan het ontwikkelen van de persoonlijkheid van kinderen, zodat kinderen zelfvertrouwen en

een eigen identiteit ontwikkelen. Het gaat hierbij om het ontwikkelen van competenties als zelfregulering,

veerkracht, zelfstandigheid, zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit.

Solidoe zegt: MET ELKAAR

We bevorderen de sociale competenties van kinderen: het je in een ander kunnen verplaatsen, kunnen

communiceren, samenwerken, anderen helpen, omgaan met conflicten en het ontwikkelen van sociale

verantwoordelijkheid.

Solidoe zegt: IN DE WERELD

We bevorderen de socialisatie van kinderen door overdracht van waarden en normen, zoals tradities en

rituelen, inleving in en aanpassing aan andermans perspectief, besef en respect voor diversiteit, en de

aanmoediging van actieve participatie van kinderen en van maatschappelijke belangstelling.

5

2. Een ander accent: meer zélf (laten) ervaren, onderzoeken en ontdekken.

1. Voor kinderen De nieuwe visie van Solidoe uit zich vooral daarin dat kinderen zo veel mogelijk zelf ervaren, onderzoeken en

oplossen. Zo leren kinderen al jong creatieve oplossingen te bedenken. We kijken naar wat een kind wil

ontdekken en hoe we daarop kunnen inspelen: hoe zou jij dat oplossen? Zo stimuleren we kinderen om op

onderzoek uit te gaan.

De speel-leeromgeving speelt een grote rol: die moet bijvoorbeeld goed toegankelijk zijn (kinderen moeten

spullen zelf kunnen pakken) en heel diverse materialen bevatten (hard, zacht, dik, dun, groot, klein).

Werken vanuit deze visie vraagt een andere houding van de pedagogisch medewerkers: minder helpen,

kinderen meer zelf laten doen, hen ruimte geven om hun talent te ontwikkelen.

Wij willen kinderen de mogelijkheid geven om te spelen, te ontdekken, te experimenteren en te

communiceren – zodat zij zich op hun eigen wijze en in hun eigen tempo kunnen ontwikkelen. Kinderen

vinden uitdagingen, proberen oplossingen uit en doen allerlei ervaringen op die hen helpen hun kennis,

veerkracht, zelfstandigheid, zelfvertrouwen en creativiteit te ontwikkelen. Daarbij hoort een sfeer waarin ze

zich veilig en gewaardeerd voelen, er mogen zijn, belangrijk zijn voor de mensen om hen heen. Een sfeer

waarin ze ook uitgedaagd wordt om te ontdekken, op een manier die bij hun leeftijd past, om zich zo verder

te ontwikkelen. De ontwikkelingsfase van kinderen is daarbij uiteraard richtinggevend. Voor een baby zijn

rust en regelmaat extra belangrijk, terwijl het naarmate kinderen ouder worden steeds belangrijker wordt

om meer ruimte te geven aan hun zelfstandigheid.

We willen kinderen de mogelijkheid bieden om zichzelf te ontdekken. Vanuit het vertrouwen en de

veiligheid dat er volwassenen zijn die hen ondersteunen en behoeden, ontdekken ze wie ze zijn, hoe ze

reageren. Ieder kind is oké. Het ontwikkelt zichzelf, zijn eigenheid, zijn karakter ontplooit zich. We geven de

kinderen ruimte om te experimenteren, ze mogen leren door te ervaren. Zo wordt elke dag een bijzondere

dag.

We willen kinderen de kans geven om ook de ander te ontdekken. Kinderen verblijven op de opvang immers

in een groep. Dan komen ze altijd ‘de ander’ tegen. Ervaringen opdoen met samenspelen, samenwerken:

hoe reageert een ander op mij, en andersom. Samen plezier maken, ruzies oplossen, rekening houden met

elkaar, kennismaken met waarden en normen. De kunst afkijken van elkaar, andere kinderen imiteren,

elkaar uitdagen. Hierdoor doen kinderen nieuwe vaardigheden op. Kinderen die veel met vriendjes spelen,

zijn motorisch vaardiger en socialer. Daarnaast krijgen ze meer zelfvertrouwen. Deze vaardigheden geven

kinderen de brede basis die ze nodig hebben voor een goede ontwikkeling. Daarom neemt de groep

pedagogisch gezien een belangrijke plaats in, zonder dat we het individuele kind uit het oog verliezen.

We willen kinderen in de gelegenheid stellen de wereld te ontdekken: hoe werkt het in de samenleving, hoe

gaan mensen met elkaar om? Kinderen moeten de kans krijgen om zich de cultuur van onze samenleving

eigen te maken. En omdat de opvang een bredere samenleving is dan het gezin, komen kinderen hier in

6

aanraking met de diversiteit van onze samenleving. Door middel van kennis van elkaars achtergrond kunnen

kinderen zich makkelijker in elkaar verplaatsen. We helpen ze daarbij door hen te begeleiden in hun morele

ontwikkeling en het leren van normen en waarden. Het gaat er daarbij om wat we met elkaar eigenlijk heel

vanzelfsprekend vinden.

De zone van de naaste ontwikkeling

We willen aansluiten bij de zone van de naaste ontwikkeling van kinderen, zodat er steeds nieuwe

leermomenten ontstaan. Door ruimte voor experimenteren te geven, komt de nadruk vanzelf meer te liggen

op het proces dan op het resultaat. We sluiten aan bij activiteiten die het kind nog niet zelfstandig kan

uitvoeren, maar dat wel kan wanneer het hierbij (sociale) ondersteuning krijgt. Hierbij past het begrip

‘scaffolding’: het voorzien van steigers. Wanneer je het kind helpt, begeleidt en stuurt bij dingen die het nog

nét niet zelfstandig kan (zone van naaste ontwikkeling), ontstaan leermomenten waarmee kinderen steeds

weer boven zichzelf uitstijgen. Samen kunnen kinderen meer aan dan alleen!

Belangrijk is altijd ervoor te zorgen dat een kind zich veilig voelt. Het kind moet wel geprikkeld worden om

een stapje verder te doen, maar het is niet de bedoeling dat het gefrustreerd raakt. We zoeken altijd een

goede balans tussen uitdaging en geborgenheid. Dit vraagt van onze medewerkers dat zij zich er dagelijks

bewust van zijn hoe zij een zowel vruchtbare als veilige sfeer kunnen creëren waarin zij kinderen ruimte

geven om uit te proberen, waarin zij groepsprocessen faciliteren en bewust kiezen of zij op de voorgrond of

op de achtergrond een rol spelen.

2. Voor medewerkers

Om kinderen te kunnen laten experimenteren, te laten ontdekken, moeten we als volwassenen zelf ook niet

bang zijn om te ervaren en dingen uit te proberen – waarbij ook vallen en opstaan horen. In de komende

jaren staat daarom ook voor de medewerkers van Solidoe het experimenteren en ontdekken centraal, in het

licht van ons pedagogisch doel. We vragen van medewerkers om na te denken over de vaste gewoonten (zijn

die nog wel zo logisch?), over de invulling van bijvoorbeeld het activiteitenaanbod vanuit oogpunt van zelf-

ervaren, van ontdekken, over de organisatie van het werk zodat de medewerkers met volle aandacht bij de

kinderen kunnen zijn.

Een open aanspreekcultuur: ”goed bezig” en ”eendenvet”

De ’open aanspreekcultuur’ is een begrip dat in de kinderopvang geintroduceerd is in het kader van het

vierogenprincipe. Bedoeld wordt dat er een cultuur in een vestiging moet zijn waarbij medewerkers elkaar

durven en kunnen aanspreken op het pedagogisch handelen. Dingen over het handelen moeten gezegd

kunnen worden en ook ’ontvangen’ kunnen worden. Enerzijds is het belangrijk om elkaar aan te spreken;

anderzijds is het minstens zo belangrijk om elkaar complimenten te geven, om aan te geven wat collega’s zo

goed doen. Bij Solidoe vatten we de open aanspreekcultuur samen in de termen ”goed bezig” en

”eendenvet” (minder goed bezig zijn).

7

3. Voor de organisatie

Om de kinderen en de collega’s te kunnen laten experimenteren en te laten ontdekken en ervaren, moeten

we dat als organisatie ook durven. Ook voor de organisatie (als geheel) geldt dat we het 10%

experimenteren als doel stellen.

4. Participatie

Solidoe wil dat participeren een mentaliteit wordt, geen activiteit. Dit geldt voor de participatie van (BSO)-

kinderen, van ouders en van medewerkers. We vinden dat kinderen actief betrokken moeten worden bij de

besluitvorming die hen aangaat. Kinderparticipatie heeft een positief effect op het zelfvertrouwen en de

communicatieve vaardigheden en stimuleert de betrokkenheid van kinderen (bij de BSO). Het is goed voor

hun ontwikkeling, het is een uiting van respect voor kinderen én het geeft onze pedagogisch medewerkers

veel informatie over wat kinderen leuk vinden en graag willen doen. Kinderparticipatie heeft een educatieve

waarde. Wij leven in Nederland in een democratie: samen leven, luisteren naar elkaar, een eigen mening

vormen en deze (leren) uiten zijn belangrijke waarden in onze samenleving. Kinderen de ruimte geven

betekent niet dat een pedagogisch medewerker niets aan zou mogen dragen. Zij hebben juist als taak om de

wereld en mogelijkheden van kinderen te verbreden door bijvoorbeeld zelf ideeën aan te dragen. Zo worden

kinderen in de gelegenheid gesteld om een stap verder te zetten. Ze geven zelf wel aan of zij er iets mee

willen of niet.

We willen, meer dan we nu doen, het partnerschap met ouders uitbouwen. Wederzijds begrip en

vertrouwen zijn hierin noodzakelijk, door een open en transparante houding. De overdracht van de

medewerkers naar ouders, bij het halen en brengen en tijdens oudergesprekken, is bedoeld om enerzijds

informatie over te dragen (en vice versa), maar ook om inbreng en informatie (over standpunten) van ouders

te krijgen. We willen graag dat de informatie die pedagogisch medewerkers aan ouders geven pedagogisch

sterk is. Dat er antwoorden, tips, suggesties gegeven worden op vragen van ouders. En dat de medewerkers

ook ideeën en suggesties bij ouders ‘ophalen’.

De oudercommissies vervullen een belangrijke rol, zeker gezien de nadruk op het experimenteren: de

oudercommissies hebben immers adviesrechten ten aanzien van het pedagogisch beleid.

Het partnerschap met onze medewerkers kan altijd verstevigd worden. We willen graag dat medewerkers

zich immer uitgedaagd voelen om mee te denken met de organisatie, om hun steentje bij te dragen.

Wanneer medewerkers invloed ervaren op beslissingen, nemen ze actiever deel, wat leidt tot meer positieve

effecten voor zowel het individu als de organisatie.

Het wijkgerichte werken maakt dat veel beslissingen op locatieniveau genomen kunnen worden. En dat

maakt dat medewerkers mee kunnen denken.

5.

Solidoe wil een flinke vleug humor uitstralen. Vrolijkheid, relativeringsvermogen, zelfspot, plezier en

pret. We zijn een professionele, serieuze organisatie met een vrolijke twist.

8

3. Een verandering van tijdperk

Om de plaats van Solidoe in het grotere geheel te bepalen

en onze blik op pedagogisch handelen in te vullen, spiegelen

we ons aan een stukje theorie over een grote kentering in

onze wereld. We leven niet in een tijdperk van verandering,

maar in een verandering van tijdperk, aldus hoogleraar

transitiekunde Jan Rotmans in zijn gelijknamige boek.

Deze verandering, ofwel transitie, kent drie onderdelen:

1. De samenleving kantelt. De maatschappij is op dit

moment sterk gebaseerd op structuren, is top-down en

hiërarchisch geregeld en gaat uit van effectiviteit, efficiency,

rendement, controle, beheersing en de korte termijn. Maar

er komt steeds meer besef dat we aan de lange termijn

moeten denken en dat vertrouwen krijgen en geven,

keuzevrijheid en kwaliteit belangrijke begrippen zijn.

2. De structuur van de economie verandert: de nieuwe economie is digitaal en decentraal. Voorheen waren

er centrale organisaties nodig voor het leveren van producten en diensten. Dankzij nieuwe technologie is dat

niet meer nodig: reizen, muziek, informatie, leren en zelfs geld is digitaal te regelen. Producten en diensten

zijn specifiek en op maat te leveren. De nieuwe economie is schoner, slimmer en minder verspillend.

3. Er is een sterke opkomst van disruptieve technologieën, zoals cloud-technologie, robotisering, 3d-

printers, domotica en nano- en gentechnologie. Ook gaan we naar een slimmere en schonere productie van

energie, en naar de circulaire economie in plaats van de wegwerpeconomie. De nieuwe technologieën

hebben grote gevolgen voor ons dagelijks leven en de manier waarop onze samenleving is ingericht.

Dit betekent dat bedrijven en organisaties behoefte hebben aan andere medewerkers. Niet de uitwisseling

van informatie, maar een bepaalde interpretatie van informatie wordt een belangrijk deel van veel banen.

Het type banen waaraan behoefte is verschuift. Belangrijk hierbij is het besef dat jongeren moeten worden

opgeleid voor banen die nog niet bestaan.

Er zijn diverse onderzoeken geweest waaruit steeds het belang blijkt van 21e-eeuwse vaardigheden:

communiceren, probleemoplossend kunnen werken, kritisch denken, digitale geletterdheid, zelfregulering,

sociale en culturele vaardigheden, creativiteit, samenwerken met mensen met verschillende achtergronden

– dit zijn de competenties die belangrijk worden. Het zijn geen nieuwe vaardigheden; ze krijgen een invulling

passend bij de huidige tijd en toekomst. In het onderwijs, maar ook in de opvoeding en begeleiding van

kinderen moet aandacht zijn voor deze competenties.

9

4. Onderwijs en opvang in beweging

Er is onmiskenbaar een beweging gaande waarbij onderwijs en opvang steeds meer met elkaar verweven

raken. Het belang van een samenhangende pedagogisch-educatieve ontwikkeling voor kinderen wordt

steeds meer ingezien.

De Taskforce Kinderopvang/Onderwijs, waarin onder meer werkgevers, vakbonden, de PO-raad en de VO-

raad, de MO-groep en Boink verenigd waren, heeft in 2010 het rapport Dutch Design geschreven, waarin zij

stelden hoe belangrijk het is om te investeren in overzichtelijke en duurzame structuren van onderwijs en

kinderopvang, “zodat geen snipper talent van kinderen verloren gaat, ouders met een gerust hart arbeid en

zorg kunnen combineren en professionals de ruimte krijgen zich volop aan hun vak te wijden: de

ontwikkeling van kinderen” (Rapport Taskforce Kinderopvang/Onderwijs, blz. 5). Het rapport geeft het

belang aan van een eenduidige en goede pedagogische omgeving voor een kind, zodat een kind de wereld

optimaal kan exploreren, zich kan ontwikkelen en kan leren.

In eerst instantie werden vooral Brede Scholen gerealiseerd; op dit moment wordt de samenwerking

kleinschaliger gezocht via Integrale KindCentra (IKC). De overheid juicht deze ontwikkeling toe en wil deze

faciliteren. In december 2015 heeft de minister van OCW opdracht gekregen van de Tweede Kamer om

binnen een half jaar met voorstellen te komen voor de uitwerking van het idee van kindcentra, zoals door de

werkgroep Kindcentra 2020 is uitgewerkt. De minister is met name gevraagd concreet in te gaan op het idee

om vanuit één organisatie kinderopvang én onderwijs aan te kunnen bieden.

Solidoe heeft altijd het belang van geïntegreerde voorzieningen ingezien en is daarom steeds op zoek naar

partners om dit te realiseren. In een aantal situaties zijn dat partners in een nieuw gebouw (De Brede School

Legmeer, Integraal Kindcentrum het Duet, het toekomstige IKC Triade in de Hornmeer in Aalsmeer), in

andere situaties ligt de samenwerking op inhoudelijk vlak (de Berenboot en het zorgcentrum, zeillessen bij

de Stek/Dolfijn, MOC Kabouterhuis in Dribbel).

In de ogen van Solidoe speelt de wijk een rol in het opgroeien van kinderen. Wij voelen ons thuis bij de

pedagogische civil society zoals Micha de Winter die schetst: met niet alleen de betrokkenheid van ouders bij

hun kind, maar ook die van de buurt, familie, kennissen, de school en de kinderopvang. Kortom: de hele

omgeving. Samenwerking met organisaties, middenstanders of verenigingen in de eigen wijk is in onze ogen

voor kinderen belangrijk. Daar zetten we stevig op in.

De samenwerking tussen scholen, opvang en andere organisaties lijkt in een stroomversnelling te komen.

Scholen vragen Solidoe om samen een IKC te vormen; gemeenten zien kansen bij nieuwbouw; organisaties

en verenigingen beschouwen Solidoe als een belangrijke partner (Alert4you, Crown, MOC Kabouterhuis).

Vanuit onze visie en strategie haakt Solidoe hier graag bij aan. Waarbij de transitie waarin de samenleving zit

uitnodigt – zelfs dwingt tot nadenken over de insteek die wij kiezen.

10

BIJLAGE 1

De doelen van Solidoe voor 2016-2018

In 2016 werkt Solidoe met 4 resultaten die we willen bereiken voor de hele organisatie. Per afdeling of

locatie wordt bepaald welke focus en welke projecten/onderwerpen optimaal bijdragen aan deze 4 doelen.

1. Solidoe is financieel gezond:

we realiseren 88% kindbezetting

Dit doel blijft belangrijk om als Solidoe financieel gezond te kunnen functioneren. Dit zakelijke resultaat is

gekoppeld aan onze kernwaarde STERK.

2. Solidoe is DE pedagogische partner in de wijk:

70%* van onze uitingen én activiteiten is pedagogisch sterk

Zowel intern als extern blijven we werken aan onze pedagogische kwaliteit, in alles wat we doen, als

geïntegreerde waarde. We denken altijd pedagogisch en dat heeft invloed op alles wat we doen en laten

zien, van activiteit(je) tot uitstapjes, van Facebook-posts tot evenementen. Dit wijkgerichte en op

samenwerking gerichte resultaat is gekoppeld aan onze kernwaarde SAMEN.

3. De pedagogiek van Solidoe is gericht op experimenteren en ontdekken:

onze medewerkers experimenteren 10%* van hun tijd met pedagogiek

Om te kunnen groeien, om nieuwe zaken te ontdekken en te kunnen experimenteren, moeten we kleine

stukjes uit onze comfortcirkel komen. Solidoe kan dit goed aan kinderen bieden als we het zélf ook ervaren.

Zo gaan we meer en meer handelen vanuit bewuste afwegingen en minder vanuit gewoonte. En gaan we

handelen vanuit de nieuwe ervaringen die we opdoen. Dit pedagogische resultaat is gekoppeld aan onze

kernwaarde OPEN.

4. Solidoe zegt welKOM:

er is 140%* volle aandacht voor kinderen op de groep én

Solidoe ontwikkelt zich als organisatie van goed naar excellent

Een speerpunt in onze dienstverlening is volle aandacht voor de kinderen, naast onze niet-kindgerelateerde

werkzaamheden. Op ieder moment heeft ten minste één medewerker volle aandacht (100%) voor de

kinderen en 40% van de tijd hebben twee medewerkers volle aandacht voor de kinderen.

Daarnaast willen we dat onze organisatie zodanig is ingericht en dat de dienstverlening aan Ouders en

Medewerkers excellent is. Dit organisatieresultaat hoort bij onze kernwaarde STOER.

Alles wat we in 2016 binnen Solidoe doen en in gang zetten, helpt ons om deze 4 resultaten eind 2016

behaald te hebben.

* dit zijn de afspraken over 2016.

11

BIJLAGE 2

Kader voor de 21e-eeuwse vaardigheden

De 21e-eeuwse vaardigheden zijn geen nieuwe vaardigheden. Bestaande vaardigheden krijgen een extra of

andere invulling. Het draait daarbij niet alleen om omgaan met nieuwe ICT-toepassingen, maar ook om

vragen zoals: Hoe verwerk je alle informatie die op je afkomt? Hoe zorg je ervoor dat je flexibel nieuwe

kennis kunt blijven opdoen en analyseren? Hoe vind je je eigen plek in een meer en meer geïndividualiseerde

samenleving? Hoe ontdek je wat je later worden wilt?

Communiceren Effectief en efficiënt een boodschap overbrengen en ontvangen

doelgericht informatie uitwisselen

communicatieve situaties en technieken hanteren

communicatiemiddelen en -strategieën hanteren

inzicht hebben in de mogelijkheden die ICT biedt om effectief te communiceren

Samenwerken Gezamenlijk een doel realiseren en anderen daarbij kunnen aanvullen en ondersteunen

rollen (h)erkennen

hulp kunnen vragen, geven en ontvangen

een open en positieve houding voor andere ideeën hebben

culturele verschillen respecteren

onderhandelen en afspraken maken

functioneren in heterogene groepen

effectief communiceren

Creativiteit Nieuwe ideeën bedenken en deze uitwerken en analyseren

een ondernemende en onderzoekende houding hebben

denken buiten de gebaande paden en nieuwe samenhangen zien

creatieve technieken kennen en hanteren

risico’s durven nemen en fouten zien als leermogelijkheden

Kritisch denken Een eigen, onderbouwde visie of mening formuleren

effectief redeneren en formuleren

informatie interpreteren, analyseren en synthetiseren

hiaten in kennis signaleren

betekenisvolle vragen stellen

kritisch reflecteren op het eigen leerproces

openstaan voor alternatieve standpunten

Probleemoplossend denken en handelen Een probleem (h)erkennen en tot een plan komen om het op te lossen

problemen signaleren, analyseren en definiëren

strategieën kennen en hanteren om met onbekende problemen om te gaan

oplossingsstrategieën genereren, analyseren en selecteren

patronen en modellen creëren

beargumenteerde beslissingen nemen

Digitale geletterdheid ICT effectief, efficiënt en verantwoord gebruiken

basiskennis hebben van ICT en ‘computational thinking’ (oplossen van problemen met ICT)

mediawijs zijn; bewust, kritisch en actief omgaan met media

informatiebehoefte signaleren en analyseren, relevante informatie zoeken, selecteren, verwerken en gebruiken

12

Sociale en culturele vaardigheden effectief leren, werken en leven met mensen met verschillende etnische, culturele en sociale achtergronden

constructief communiceren in verschillende sociale situaties met respect voor andere visies, uitingen en gedragingen

gedragscodes in verschillende sociale situaties (h)erkennen

eigen gevoelens herkennen en gekanaliseerd en constructief uiten

inlevingsvermogen en belangstelling voor anderen tonen

Zich bewust zijn van de eigen individuele en collectieve verantwoordelijkheid als burger(s) in een samenleving

Zelfregulering doelgericht en passend gedrag realiseren

realistische doelen en prioriteiten stellen

doelgericht handelen, het proces monitoren

reflecteren op het handelen en de uitvoering van de taak, feedback benutten om adequate vervolgkeuzes te maken

inzicht hebben in de ontwikkeling van eigen competenties

verantwoording nemen voor eigen handelen en keuzes, en zicht hebben op consequenties van het eigen handelen voor de omgeving, ook op de lange termijn

Speciaal voor Solidoe: Interactievaardigheden de pedagogische vaardigheden

sensitieve responsiviteit tonen

respect tonen voor autonomie

praten en uitleggen

structuur en continuïteit aan de dag leggen

de ontwikkeling stimuleren

interacties begeleiden

Thijs, A., Fisser, P., & Hoeven, M. van der (2014). 21e-eeuwse vaardigheden in het curriculum van het funderend onderwijs. Enschede:

SLO