Familiesuper Jumbo heeft een kleine half miljard euro over voor het kwakkelende Super de Boer. Is dit dé geslaagde superdeal of Veghelse overmoed? En hoe gaat de familie Van Eerd dit betalen?

Jumbo’s zeven onzekerheden

H et is de deal van de maand. Al langer gistte het in supermarkt-land, maar nu heeft Jumbo dan ook de eerste stap gezet. Het

Vegheler bedrijf van de familie Van Eerd heeft een bod gedaan van 480 miljoen euro op de activa en passiva van concur-rent Super de Boer, het voormalige Laurus.

Daarmee heeft Jumbo, goed voor een kleine 5 procent van de Nederlandse su-permarktomzet, de markt flink opgeschud. Door op de activa en passiva te bieden is een akkoord van de Franse grootaandeel-houder Casino genoeg om de overige aandeelhouders buitenspel te zetten. Dat

akkoord was er dan ook al ten tijde van de bekendmaking en daarmee hebben de Brabanders in één gevoelige klap Super de Boer gehoekt en de concurrentie overrom-peld.

De familie heeft er nooit een geheim van gemaakt dat het grote ambities heeft. In het laatst gedeponeerde jaarverslag van Jumbo kondigde de directie al aan dat de ‘relatieve rust’ rond het concern vorig jaar ‘een stilte voor de storm zal blijken te zijn’. Immers, de markt vraagt ‘om een herstruc-turering en de vorming van een duidelijke nummer twee in de markt’.

En hoe word je nummer twee? Door

te kopen, te bieden, te onderhandelen en te schaken. Daarvoor loosde de familie de complete raad van commissarissen in maart, om corporate mastodonten als An-tony Burgmans (ex-Unilever), dealmaker Wilco Jiskoot en, jawel, voormalig Laurus-topman Harry Bruijniks als toezichthouder aan het werk te stellen. Eerder al, in 2007, kocht Jumbo voor 15,7 miljoen euro 15 noodlijdende filialen van Super de Boer over. Volgens de familie zetten die inmid-dels allemaal dubbel zo veel om als voor-heen. De Van Eerds hebben dan ook enige ervaring met het omkatten van de filialen en zullen gedacht hebben: wat met één winkel kan, moet met enkele honderden kunnen.

Jumbo is groot geworden met een unie-ke formule: grote winkels aan de rand van middelgrote gemeenten, die op een hoge omzet lage marges draaien. Bovendien zijn de Jumbo-filiaalmanagers geschoold in

Kunnen filiaal-managers van Super de Boer wel overweg met de Jumbo-formule?

26 september 200912

jumbo | actueel

het handhaven van de heilige Zeven Ze-kerheden: elke dag onder meer verse waar, volle schappen, Brabantse service, en een goedkoopgarantie. Het leverde het merk meerdere prijzen op: voor de beste klantte-vredenheid en de populairste supermarkt.

Met het bod hebben De Van Eerds – in niet-beursgenoteerd supermarktland een van de jongste dynastieën met twee veer-tigers en een dertiger – nieuwe bravoure in de anders zo grijze supermarktwereld gebracht. Of is het toch meer Veghelse overmoed? Jumbo is immers nog lang geen nummer twee, zelfs niet in de thuis-provincies bezuiden de Moerdijk. Sterker nog: Jumbo moet de merken Albert Heijn, C1000, Super de Boer, Aldi en Plus voor laten gaan. Het marktaandeel van Jumbo is volgens de laatste Nielsen-cijfers 4,8 procent en zelfs met het marktaandeel van Super de Boer erbij opgeteld is het merk slechts nummer drie, met een mijlenverre achterstand op de zo gehekelde Zaanse grootgrutter Albert Heijn.

De deal is dan ook helemaal niet zeker. Jumbo onthoudt zich van elk commentaar totdat de overname is bekrachtigd. Super de Boer wil niet reageren en ook bij de gro-te concurrent C1000 houdt men de kaken stijf op elkaar. Het is een groot bod, maar vooral een precair bod en zolang er geen handtekening is gezet, hangt er een grote vragende stilte boven de markt. Maar ook als de deal wel doorgaat, blijven er vragen. FEM telt zeven onzekerheden.

1. De Centen?De meest pregnante vraag is: waar haalt de familie Van Eerd haar geld vandaan? Voor de deal alleen al is 480 miljoen euro nodig. Jumbo bezat eind 2008 een rentedragende schuld van 80,9 miljoen euro bij de ban-ken NIBC, ABN Amro en ING. Die banken hebben voor die lening als eis gesteld dat de solvabiliteit boven 25 procent blijft en de leverage ratio (nettoschuld/ebitda) onder de 2,5 blijft. Dat betekent dat een zelfstan-dig Jumbo niet in staat is meer dan 109 miljoen euro te lenen. De familie geeft aan dat de synergievoordelen in deze bereke-ning niet zijn meegenomen.

Als we daarom de balans van Super de Boer en Jumbo zouden samenvoegen, wordt de financiële positie er niet veel be-ter op. Super de Boer bezit al een rentedra-gende schuld van 94 miljoen euro, terwijl de ebitda met 53 miljoen euro aan de lage kant is. Met die nieuwe berekening komt Jumbo alsnog 333 miljoen euro te kort

voor de overname van Super de Boer. En dan hebben we het nog niet gehad over de hoge kosten voor de integratie van Super de Boer in Jumbo. Ter vergelijking: in het jaar dat Jumbo de vijftien eerdere filialen integreerde, investeerde het bedrijf 70 mil-joen euro, bijna drie keer zoveel als in het ‘stille jaar’ 2008.

Al met al heeft Jumbo bij kredietver-schaffers moeten aankloppen voor meer dan tweederde van het dealbedrag. Het Financieele Dagblad meldde deze week dat Jumbo de overname contant zal betalen en dat ‘het geld al klaar ligt’.

Een woordvoerder laat weten dat dat klopt. “Het geld is geen probleem. De deal is nagenoeg rond. En het is een solide businesscase. Ga daar maar van uit.”

2. De Familie?Nu zou Jumbo ervoor hebben kunnen kie-zen om een deel van de eigen aandelen te verkopen, bijvoorbeeld aan Casino. Ook dat ontkent de woordvoerder: “De familie blijft eigenaar van 100 procent van de aan-delen.” Volgens zakenglossy Quote is de fa-milie Van Eerd gezamenlijk goed voor een vermogen van 400 miljoen euro.

De familie heeft bewust niet gekozen voor een reverse takeover (door Jumbo on-der te brengen bij het beurs-genoteerde Super de Boer, in ruil voor een meerderheidsbelang). Daarmee zou de fa-milie beursgenoteerd worden en daarvan heeft pater familias Ka-rel van Eerd altijd een afkeer gehad. De woordvoerder sluit dan ook niet uit dat de fami-lie eigen reserves heeft aange-boord om een deel van de deal te bekostigen.

3. De integratie?Maar het is ook mogelijk dat er een extra doorverkooppara-graaf aan het voorstel vastzit.

WorStcaSEScEnarIo: EEn BIEdIngEn-

oorlog om Super de Boer

zoek het verSchil

Super JumBo de Boer

netto-omzet (in mln) 1,685 1,473*Ebitda (in mln) 53 76aantal filialen 310 124- Franchisewinkels 168 35- Eigen winkels 142 89Personeel 20.000 16.500Marktaandeel 6,8% 4,8%

*) Betreft consumentenomzet (incl. btw)

Want de verschillen zijn enorm. Niet alleen heeft Jumbo niet meer dan 124 winkels, tegen 310 voor Super de Boer, ook zijn de Jumbo-winkels gemiddeld eenderde groter dan de winkels van Super de Boer. Jumbo laat FEM dan ook weten dat het een “min-derheid van alle filialen van Super de Boer zal verkopen”. Of er voor die verkoop on-derhands al afspraken zijn gemaakt, wil de woordvoerder niet kwijt.

4. Het BuSineSSmoDel?Naast het integratieprobleem krijgt Jumbo te maken met een veelvoud aan franchise- nemers. Bijna de helft van de filialen van Super de Boer wordt gerund door franchise- ondernemers. Voor de huidige Jumbo’s geldt dit voor 35 filialen. Het ligt voor de hand dat de familie Van Eerd vaker om de tafel moet met de ondernemers, die moe-ten accepteren dat hun winkels Jumbo-geel worden geverfd. Of deze franchisenemers – die grotendeels de mislukte Konmar-for-mule hebben meegemaakt – geschikt en bereid zijn om zich de Jumbo-werkwijze eigen te maken, is nog de vraag. Super de Boer kenmerkt zich door lage omzet-ten en hoge prijzen. Jumbo wil vooral een hoge omzet draaien tegen een lage marge. Ondernemers zullen het verschil direct in hun portemonnee gaan voelen en het is de vraag of hun enthousiasme voor Jumbo stand zal houden als de omscholingsfase lang duurt.

5. De inKoopunie?De vraag is ook of Jumbo binnen de Su-perunie mag blijven. Jumbo is lid van deze grootste inkooporganisatie van vooral kleine supermarktketen, die goed is voor 30,7 procent van de markt. Na de deal zou dat 37,5 procent zijn. Volgens SNS-analist

dol

ph c

antri

jn/H

H

26 september 2009 13

Richard Withagen ligt een probleem met de Nederlandse Mededingingsautoriteit zelfs op de loer. Jumbo doet geen mede-delingen over de inkoopplannen. De Su-perunie is onbereikbaar voor commentaar.

6. De marKtleiDer?Maar de grote vraag is: wat betekent dit voor Albert Heijn? Het is niet vreemd als de onverslaanbare marktleider in zijn vuist-je lacht om dit bod. Want alle kanttekenin-gen bij deze deal ten spijt, creëert de num-mer vijf van de markt met de nummer drie van de markt een nieuwe nummer drie. Dat is niet iets om direct bang van te worden. Albert Heijn heeft een marktaandeel dat ook na de overname meer dan drie keer zo groot is. Wel zal Jumbo voet aan de grond krijgen in de door Albert Heijn goed ge-dekte Randstad.

7. De nummer t wee?De grote angst zal vooral schuilen bij C1000, het bedrijf dat nu nog met recht de nummer-tweepositie kan claimen. Dat bedrijf – ook moederconcern Schuitema en investeerder CVC weigeren reactie – houdt de kaken op elkaar. Schuitema is net deze maand door private-equityfirma CVC van de beurs getrokken. Dat geeft in de markt voeding aan de speculatie dat de nummer twee in de markt op een tegenbod broedt. Volgens analisten en kenners past de for-mule van Super de Boer beter bij C1000 dan bij Jumbo. Het is de vraag of Jumbo het zich kan permitteren mee te doen aan een biedingenstrijd.

En daarmee is de grootste onzekerheid nog wel de toekomst van Jumbo zelf. Het bod is groot, misschien zelfs een maatje te groot voor de Veghelse familie. Daartegen-over staat geen enkele garantie dat de Van Eerds hun ware doel – nummer twee wor-den – bereiken. Ja, ze hebben groots en-thousiasme losgemaakt onder dealmakers en supermarktwatchers. Maar voor Jumbo zelf is er geen enkele versgarantie.

[ WilBert.GeiJtenBeek@rEEdBuSInESS.nl ]

actueel | jumbo (vervolg pag. 13)

JuMBo koMt ruIM300 MIlJoEn Euro

te kort voor de deal

na een jaar te zijn bedolven onder de promotio-nele e-mails van de organisatie van Hudson 400, was het afgelopen week zover: The Dutch were going to take back Manhattan. Willem-alexander en Maxima werden ingevlogen, nederlandse marineschepen meerden aan in Brooklyn, Hillary clinton en Mike Bloomberg kwamen opdraven. governor’s Island was afgehuurd voor het new Is-

land Festival (oerol, de Parade) en aan land was een heus dutch Village opgericht, waar bezoekers zich te goed deden aan kaas, haring en poffertjes. En dat allemaal om te vieren dat Henry Hud-son 400 jaar geleden de Hudson opvoer, wat indirect had geleid tot de stichting van nieuw amsterdam. de festiviteiten moesten de band tussen nederland en de VS aantrekken en en passant de nederlandse export een zetje geven.als nederlandse correspondent in new York stond ik bij de mees-te Hudson 400-evenementen op de uitnodigingslijst, want publici-teit, daar was het allemaal om te doen. Ik beperkte me uiteindelijk

tot de openingsavond van het new Island Festival en koos ervoor orfeo bij te wonen, een theaterstuk met diner. daar zaten we dan, honderden nederlanders en een enkele

amerikaan, aan lange eettafels in een tent op governor’s Island. Mijn tafel, waaraan nogal wat journalisten zaten, vermaakte zich vooral met zure kritiek op Hudson 400. Het was een feest voor Hollanders door Hollanders (‘alleen al 6 miljoen euro voor deze week, en new York betaalt niets!’) en geen amerikaan die ernaar omkijkt. de haring en kaas in het dutch Village waren cliché, zelfs de naam Hudson 400 was verkeerd gekozen, want die roept geen associatie met nederland op. Het bewijs was te vinden in de amerikaanse pers: die repte er nauwelijks over.Bijna allemaal waar, maar betekent ’t dat Hudson 400 geen succes wordt? Marketing en Pr zijn met de beste wil van de we-reld geen harde wetenschappen te noemen. Wie weet echt wat werkt? Een standbeeld voor de stad new York, een broodje ha-ring of een presentatie van nederlandse windenergietechnologie?Zelf had ik die dag op een van de negentien speciaal voor Hudson 400 overgebrachte platbodems gevaren, een Zeeuwse hoogaars uit 1926. op de achtersteven wapperde de neder-landse vlag en waar we ook kwamen, werden we toegejuicht en toegewuifd. Ik dacht: voor hetzelfde geld zijn een paar goedzak-ken op oude platbodems net zo effectief als alle overige inspan-ningen tezamen. Want sympathy is what you need, my friend.

Sympathy iS What you needAan boord van een Hollandse platbodem die rond het Vrijheidsbeeld zeilt, zien de festiviteiten rond Hudson 400 er opeens anders uit

Hudson 400 was een feestvoor en door Hollanders.

Geen Amerikaan keekernaar om

marS van GrunSven woont sinds 2005in new York en is correspondent voor FEM en

De Pers

StandplaatS | new york

26 september 200914