Parallaks 2012 oktober

Periodiek van Studievereniging Paradoks voor de opleidingen Biomedische Technologie & Technische Geneeskunde UNIVERSITEIT TWENTE.

Het einde der tijden

Parallaks

Cabin Fever

De Heropbouw van de gezondheidszorg

Jaargang 11, nummer 5, november 2012

Prepare to live

Jaargang 11, november 2012 Parallaks

Medtronic Bakken Research Center | Endepolsdomein 5, 6229 GW Maastricht | www.medtronic.nl

UC200704322 EE

Medtronic is a world leader in medical technology, restoring people to full and productive lives using the most advanced medical device therapies. The company has over 36,000 employees worldwide, with headquarters in Minneapolis, USA.

The Bakken Research Center in Maastricht contributes to Medtronic’s mission by conducting clinical and technical R&D programs in Europe, the Middle East and Africa, cooperating with medical specialists and scientists in hospitals and universities.

Excerpts from the Medtronic Mission:- To contribute to human welfare by application of biomedical

engineering in the research, design, manufacture, and sale of instruments or appliances that alleviate pain, restore health and extend life.

- To direct our growth in the areas of biomedical engineering where we display maximum strength and ability...

- To strive without reserve for the greatest possible reliability and quality in our products...

MEDTRONIC BAKKEN RESEARCH CENTER

3Jaargang 11, november 2012 Parallaks

In deze Parallaks46

20EXTREMOFIELEN |

30

PREPARE TO LIVE

VAN DE AFSTUDEERDER | Jolien Hessels

DE HEROPBOUW VAN DE GEZONDHEIDSZORG

EXTREMOFIELEN | Leven in de hel op aarde

EVEN VOORSTELLEN | Het 34ste bestuur

NOBELPRIJS IN DE GENEESKUNDE

ONSTERFELIJK, WAT NU?

TECHNIEK. | Het grootste gevaar?

GEIMPROVISEERDE ZORG

9 - 11

12, 13

14 - 17

20, 21

22, 23

24, 25

26, 27

28, 29

30, 31

34

32

VOORZITTER EN REDACTIONEEL

KORT NIEUWS

PARADOKS INSIDE

GENEESKUNDE IN DE GESCHIEDENIS Anesthesie

ZIEKTE UITGELICHT | Cabin Fever

18

’’ “Dit resulteerde na de oorlog in een besef waaruit men concludeerde dat de ethiek binnen de geneeskunde tot een dieptepunt was vervallen.

De heropbouw van de Gezondheidszorg De gezondheidszorg is een van de pijlers van een succesvole maatschappij. Dat is iets wat we allemaal weten en we zitten er allemaal middenin. Maar hoe zijn we tot zo’n systeem gekomen. Waarvanuit is dat ontstaan en hoe moeten we omgaan met de ontwikkeling ervan?

GEIMPROVISEERDE ZORG |

Medtronic Bakken Research Center | Endepolsdomein 5, 6229 GW Maastricht | www.medtronic.nl

UC200704322 EE

Medtronic is a world leader in medical technology, restoring people to full and productive lives using the most advanced medical device therapies. The company has over 36,000 employees worldwide, with headquarters in Minneapolis, USA.

The Bakken Research Center in Maastricht contributes to Medtronic’s mission by conducting clinical and technical R&D programs in Europe, the Middle East and Africa, cooperating with medical specialists and scientists in hospitals and universities.

Excerpts from the Medtronic Mission:- To contribute to human welfare by application of biomedical

engineering in the research, design, manufacture, and sale of instruments or appliances that alleviate pain, restore health and extend life.

- To direct our growth in the areas of biomedical engineering where we display maximum strength and ability...

- To strive without reserve for the greatest possible reliability and quality in our products...

MEDTRONIC BAKKEN RESEARCH CENTER

14

Parallaks Jaargang 11, november 2012 4 Jaargang 11, november 2012 Parallaks

Van de Voorzitter

Vrijdag 7 September kregen wij het ontstellende bericht van het overlijden van onze studente Pieta Hereijgers.Sinds 2007 studeerde zij Technische Geneeskunde aan de Universiteit Twente. Naast haar studie was zij actief binnen de studentenvereniging Audentis. Wij betuigen ons medeleven aan haar familie, vrienden en collega-studenten en wensen ze veel sterkte met dit verlies.

Namens het 34e bestuur der S.V. Paradoks “Arbor Vitae”

Beste Leden, Zoals elke keer weer heeft de redactie hard gewerkt om ervoor te zorgen dat jullie weer een prachtexemplaar van de Parallaks in jullie handen kunnen hebben. Met in deze editie als centraal thema: “Alles is kapot; een nieuw begin”.

Mijn mede bestuursleden en ik zijn ook aan iets heel nieuws begonnen! Wij zullen het komende jaar ons uiterste best doen om de vereniging draaiende te houden en ondertussen allemaal leerzame, interessante en bovenal leuke evenementen organisteren. En niet te vergeten, tot in den treure koffie&thee zetten, tosti’s halen bij de Makro en biertjes met elkaar en jullie nuttigen!

Maar wij zijn niet de enige die een nieuwe start hebben gemaakt dit jaar. Tot mijn grote vreugd zie ik onze eerstejaars veelvuldig in de PK en er is veel animo voor de eerste A.C.T.I.E. activiteit. Poolen met bijna 60 man, dat moet wel een succes worden!

In tegenstelling tot wat er door veel mensen gedacht wordt, hebben de meeste studenten beslist geen luizenleventje. Er zijn aardig wat Paradoksleden die hun eerste tentamens alweer achter de rug hebben en dus al hard hebben moeten werken. Ook als je als student hard aan het werk bent ben je bij ons van harte welkom om een kopje koffie of thee te komen halen, iets lekkers uit de streeplijst te halen (nieuw bestuur betekent nieuwe dingen in het assortiment!) en uiteraard bieden wij geestelijke bijstand voor eenieder die dat nodig heeft. Ook voor een biertje na die tijd houden wij ons aanbevolen!

Een van de nieuwe dingen die wij in de agenda hebben staan zijn de vrimibo’s voor masterstudenten. Vooral voor de groep Technische Geneeskunde studenten die door heel Nederland verspreid zitten voor hun stages, zullen wij borrels organiseren in onze prachtige borrelkelder ‘Beneden Peil’. Uiteraard zijn alle leden hier van harte welkom!

Waar wij ook druk mee bezig zijn is het opzetten van een studiereis. We hebben al aardig wat formulieren en mails ontvangen met mensen die graag mee zouden willen gaan en ook al een aantal geïnteresseerden voor de commissie! Mocht je je bedacht hebben of het simpelweg vergeten zijn, als je nog aan wil geven dat je interesse hebt moet je gewoon even contact op nemen met een van de bestuurders. Weet je nog niet wie er allemaal in het nieuwe bestuur zitten? Geen probleem! Verderop in deze Parallaks staan korte stukjes met een foto van elke bestuurder, welke geschreven zijn door een van de mede-bestuurders. Zo kun je altijd nog even spieken voordat je vol trots je beloning voor een woordgrap op woensdag komt ophalen.

Tot in de PK!

Groetjes,Marjanne Luinstra

Arbor Vitae -M

agnus et Virens-

Parallaks Jaargang 11, november 2012 Jaargang 11, november 2012 Parallaks 5

RedactioneelCOLOFON

RedactieMiranda SchraaDirk-Jan CornelissenJessica SchraaVincent HommersenJan Verhoeff Marjanne LuinstraTim BoersFreeke PorteEiko WesterbeekLiset VliegenIngrid Koopmans

Met dank aanJolien Hessels

AdverteerdersMIRA AchterkantMedtronic Omslag VoorkantVVAA Blz. 8

ContactadresS.V. ParadoksUniversiteit TwenteHorst C004Postbus 2177500 AE Enschedeo.v.v. [email protected]

DrukkerijGildeprint DrukkerijenJavastraat 1237521ZE - EnschedeTelefoon: [email protected]

Design layoutJan-Yme de BoerJessica Schraa

Waarde lezer,

De ironie was voor mij compleet toen een van de redactieleden dit thema aandroeg. Ik moest gelijk denken aan een opmerking die een van mijn vrienden maakte over mijn ambities bestuurslid te worden bij Paradoks. ‘Ik weet zeker dat wanneer jij de vereniging nog geen 3 uur in handen hebt we allemaal verdoemd zijn.’ Ofwel alles (immers Paradoks is alles) zal kapot gaan in mijn handen.Nu ik een slecht bruggetje heb kunnen slaan om deze redactioneel te kunnen starten, kan ik mijn enthousiasme voor de nieuwe reeks Parallaksen dit jaar niet voor me houden. Mijn kandidaatsbestuursperiode is ten einde tegen de tijd dat dit stuk gepubliceerd wordt en mijn hoofdredacteurschap al in zijn 2e editie onderweg. Daar waar langgerekte iteraties en epistel achtige verschijnselen dit stuk zullen kenmerken, waan ik mij in de wateren van het ouderwetse Nederlandsche woord. Immers als alles kapot is moet je terug naar de basis en die basis is veelal ouderwets.De verloedering en algehele achterstand in de comprehensie van de Nederlandse taal proberen wij ook bij de Parallaks tegen te gaan. Wij streven naar hoogstaande kwaliteit en diepgaande teksten over een grote verscheidenheid aan onderwerpen wier zijn bestaan eenieder ontgaan is. Nu dit verhaal op zichzelf staand erg onsamenhangend lijkt, zit er toch wel degelijk een kern in, een boodschap. Chauvinisme, slechts één woord, maar de betekenis, wanneer u deze duidelijk is geworden (ja zoek maar op), is er een van zuiver Nederlands bloed. Hoewel zuiver, we zijn altijd al een multi culturele samenleving geweest. Daar waar de koningin nu ontzet is uit haar taak van bemiddelaar tijdens de formatie en eigenlijk steeds meer een ceremoniële rol krijgt is het nu de tijd ons Neerlands gedachtegoed te beschermen. Sterker nog, het te gebruiken. Terug naar onze roots, terug naar het gebruik van het juiste Nederlandse woord, terug naar de tijd waarin de wereld nog meer moeite had in het begrijpen van onze taal. Die tijd was ook een tijd van ontdekkingen. Geneeskunde is iets wat al sinds de oudheid bestaat en deze is dan ook continue in ontwikkeling geweest. De ene eeuw meer dan de andere, zo leert de geschiedenis ons. Deze Parallaks gaat over hoe het zou zijn als we zonder enige vorm van geavanceerde techniek medische verichtingen moeten uitvoeren. Terug naar de basis. Hoe zou jij iemand onder verdoving brengen? En hoe zou jij omgaan met het einde van de wereld? Om je een overzicht te verschaffen van de geneeskundige ontwikkeling vroeger is een hoofdartikel hieraan gewijd. Een echte uitdaging en dosis creativiteit zullen zeker van toepassing zijn op dit thema. Oh en ook interessant, bestuurders die over elkaar een stukje hebben geschreven inclusief foto’s.Veel leesplezier! Tim BoersHoofdredacteur


Kort Nieuws

In Nederland stuitten we zo af en toe nog op een landmijn uit een vroegere oorlog. Dit probleem is in bijvoorbeeld Mozambique veel groter, er liggen nog veel meer landmijnen verstopt die bij een aanraking af kunnen gaan. Een mijnenveld van 300 m2 kan door twee mensen in twee dagen veilig worden schoongeveegd. Een genetisch gemodificeert knaagdier (alleen ratten op het moment) doen dit in een uurtje.

Er wordt voor het ruimen van mijnenvelden al gebruik gemaakt van ratten en honden maar nu kan de muis zich daarbij voegen. Een muis heeft een reukorgaan met ongeveer 10 miljoen neuronen, hiervan reageren er ongeveer 4000 op de geur van DNT (een minder explosieve variant van TNT met dezelfde geur). Een genetisch gemodificeerde muis heeft tussen de 10.000 en de miljoen neuronen voor DNT. Naast hun sterke reukorgaan heeft de muis ook het voordeel dat de mijn niet afgaat, ze zijn te licht voor de ontsteking. Maar een sterk reukorgaan brengt ook problemen met zich mee. Zo loopt een muis een grotere kans op een beroerte en ruikt hij misschien ook wel twee mijnen tegelijk wat hem in de war kan brengen.

Een chip onder de huid van de muis zou de beweging moeten registreren zodat de mensen weten waar ze moeten zijn om de mijn onschadelijk te maken.

Er zijn nog geen proeven met de muis in het echt gedaan maar zodra ze een klein halsbandje hebben gevonden zal dit vast niet lang meer op zich laten wachten.

Bronnen:http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2672/Wetenschap-Gezondheid/article/detail/3332108/2012/10/15/Muizen-genetisch-gemodificeerd-om-landmijnen-op-te-sporen.dhtml

Mijnenzoekers

Verdwijnende implantaten

Een van de grootste nadelen van implantaten is het moeten verwijderen van deze als hun functie vervuld is. Onderzoekers hebben nu implantaten ontwikkeld die oplossen na een programmeerbare tijd.Het implantaat dat tijdens een testcase in een rat werd ingebracht was opgebouwd uit nanomembranen van silicium. Dit materiaal wordt al langer gebruikt om kleine elektrische componenten te bouwen. Om het implantaat programeerbaar af te laten breken werd het implantaat ingewikkeld in zijde.

Zijde gedraagt zich tot zekere hoogte als kristallen die beïnvloed kunnen worden waardoor de afbraaksnelheid gevarieerd kan worden van seconden tot jaren.

Om de ideeën te testen hebben de onderzoekers een implantaat ontwikkeld die een temperatuurstijging veroorzaakt en zich na 15 dagen afbreekt. Dit zou goed gebruikt kunnen worden bij het herstel van een operatiewond. Na implantatie bij een rat deed het implantaat precies wat bedoeld was.

De onderzoekers zijn nu bezig om meerdere soorten implantaten te maken en om het zijde kapsel te vervangen met andere polymeren. Op dit moment ziet het er goed en werkend uit maar er ligt nog een uitdaging klaar. Het implantaat heeft ook energie nodig en het vormen van een biologisch afbreekbare batterij geeft nog wat moeilijkheden.

Zie de link voor een demonstratiefilmpje van een implantaat dat oplost in water.

Bron:http://spectrum.ieee.org/biomedical/devices/electronic-implants-that-disappear


Door: Ingrid Koopmans

Het oudste DNA dat tot nu toe gevonden is heeft een leeftijd van ongeveer 800.000 jaar. Maar er is een kans dat we DNA vinden dat veel ouder is, het bestaat in ieder geval nog.Volgens twee onderzoekers die een onderzoek in Proceedings B hebben gepubliceerd heeft DNA een halfwaardetijd van ongeveer 521 jaar. Dit is ongeveer 400 keer langzamer dan eerst gemeten was. Met de halfwaardetijd wordt bedoeld dat de helft van de verbindingen tussen de nucleotiden is verbroken.

Ze hebben voor dit onderzoek 158 gedateerde botten van Moa’s onderzocht, een uitgesotrven vogelsoort. De botten waren tussen de 600 en de 8000 jaar oud en zijn in Nieuw Zeeland gevonden. Hier zijn ze onder de grond bewaard gebleven bij een temperatuur van ongeveer 13 graden celcius. Het oorspronkelijke mtDNA van de Moa was 242 basepairs. Door in ieder bot het DNA te onderzoeken en de afbraak van de nucleotiden te noteren kon een halfwaardetijd gevonden worden.

Het is nog niet helemaal zeker of we de halfwaardetijd van het DNA uit de Moa beenderen ook voor het menselijk DNA kunnen gebruiken maar zeer waarschijnlijk zijn we niet meer in staat om het DNA van de dino’s te reproduceren.

Bron:Allentoft, M. E., M. Collins, et al. (2012). “The half-life of DNA in bone: measuring decay kinetics in 158 dated fossils.” Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. (Abstract)

DNA - ten minste houdbaar tot ...

De nobelprijs voor de geneeskunde bewijst al dat (stam)celtherapie een steeds belangrijkere rol krijgt in de geneeskunde. Bij de University of California in San Diego weten ze er alles van, zij slaagden erin om verlamde ratten weer te laten lopen.

Indien je het ongeluk hebt om een volledige dwarsleasie op te lopen is de kans dat je ooit weer kunt lopen erg klein. In Nederland zijn er al ongeveer tienduizend mensen met een dwarsleasie en voor hun is de kans op herstel sinds kort een stuk groter geworden.

Voor het onderzoek verrichten de wetenschappers een transsectie op de ruggetjes van ratten om daarna neuronen die zich in een vroeg stadium van ontwikkeling bevonden te implanteren. Er werd significantie groei zichtbaar en de ratten konden weer bewegen.Na het onderzoek op de ratten is ook een eerste poging op een mens gedaan. Bij een 8 weken oude foetus werd de ruggenmerg doorgesneden en na implantatie van de neurale stamcellen vond er omvangrijke axonale groei plaats.

Dit is mogelijk de oplossing voor vele verlamde mensen. Van de al reeds behandelde mensen geeft tweederde aan weer een beetje gevoel te hebben na de operatie.

Bron:http://www.biomedicalblog.com/paralyzed-rats-walk-again-after-stem-cell-transplant/298600/

Paralyzed Rats Walk Again After Stem Cell Transplant

Jaargang 11, november 2012 Parallaks

Advertentie

Arts & Auto is hét blad voor zorgprofessionals. Hierin lees je over wat je kunt tegenkomen bij het uitoefenen van je vak. Niet medisch-inhoudelijk, maar wel alles daaromheen. Aangevuld met leuke lifestyle-artikelen en reisreportages.

Arts & Auto thuis ontvangen?

Word gratis lid van VvAA en ontvang maandelijks Arts & Auto op de deurmat

MAANDELIJKS MAGAZINE VAN VVAA JAARGANG 77 JULI 2011WWW.ARTSENAUTO.NL 7

Culinaire souvenirs

uit de populairste

vakantielanden

Reis met eigen

gids door het

hart van China

Basisregels voor

het maken van

mooie vakantiefoto’s

Cardioloog Igor

Tulevski bouwt

aan zijn imperium

wonen & werken in de Bourgogne

vakantielanden hart van Chinamooie


Zomer!

01-Cover .indd 1

09-06-2011 17:26:26

vakantiefoto’s

Cardioloog Igor Cardioloog Igor Cardioloog

Tulevski bouwt

aan zijn imperium


MAANDELIJKS MAGAZINE VAN VVAA JAARGANG 77 AUGUSTUS 2011

WWW.ARTSENAUTO.NL

8Gerlach Cerfontaine:

nieuwe voorzitter van

de Vereniging VvAA

Ervaar de 3 v’s van het overweldigende Costa Rica

Aan de schandpaal:

patiënten nemen het

heft in eigen hand

Hij heeft alles in zich

om het te maken:de nieuwe Ford Focus


Kleding maakt de professional

01-Cover 8 def..indd 1

14-07-2011 15:17:13

Aan de schandpaal: patiënten nemen het

heft in eigen hand

Hij heeft alles in zich

om het te maken:de nieuwe Ford Focusde nieuwe Ford Focusde nieuwe

Kleding maakt de professional

MAANDELIJKS MAGAZINE VAN VVAA JAARGANG 77 OKTOBER 2011

WWW.ARTSENAUTO.NL

10Stigma van verslaving bemoeilijkt terugkeer in zorgpraktijk

Wouter Bos zou best ziekenhuisdirecteur willen zijn

Rondreizen in de VS: Get Your Kicks On Route 66

Exclusief voor leden: doe mee aan de VvAA fotowedstrijd!


Rehabilitatie01-Cover MvD.indd 1

09-09-2011 10:52:54

Ga naar vvaa.nl/studeren en meld je aan!

Advertentie A4 .indd 1 20-09-2011 14:17:43

Jaargang 11, november 2012 Parallaks 9

Door: Jan-Yme de Boer

DE CULTUUR‘Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid’. Ook als de toekomst poolverschuivingen, nucleaire oorlogen, voedselschaarste, elektromagnetische pulsen, natuurrampen of hyperinflatie in het vooruitzicht heeft.

En voorbereid is wat die meisjes zijn. Prepping is namelijk niet alleen voor darwinistische psychopaten die in hun jeugd gepest zijn. Nee, prepping is tegenwoordig iets waar hele gezinnen en gemeenschappen aan mee doen. Internetfora staan vol met handige informatie en vragen. National Geographic heeft een serie gedraaid waarin ogenschijnlijk

‘normale’ Amerikanen vol trots laten zien hoe goed ze wel niet zijn voorbereid op het einde van de wereld zoals wij dat kennen. Die mensen betrekken niet alleen hun gezin er bij maar ook hun familie en als het even kan de hele buurt.

‘Gekke Amerikanen’, het eerste wat ik dacht. Maar dit keer bleek dat onterecht. Ook in Nederland wonen mensen die zich voorbereiden op het einde van de wereld. Dat zijn er weliswaar wat minder. Het enige Nederlandse preppersforum heeft namelijk slechts 600 leden.

DE GESCHIEDENISPreppers zijn trouwens niet alleen van de laatste tijd. Preppers zijn waarschijnlijk zo oud als de

welvaart en iedere keer wanneer die welvaart in gevaar dreigt te zijn wordt dat gevolgd door een golf aan nieuwe preppers. In de geschiedenis van de prepper mag de koude oorlog trouwens wel een mijlpaal genoemd worden. In die periode werden uit angst voor een nucleaire aanval ‘Fallout Shelters’ met bosjes tegelijkertijd bij gezinnen die het zich konden veroorloven onder het gazon gelegd. Maar ook recentelijk, met de millenniumcrisis en de aanslagen op 11 september nam het aantal preppers toe. En nu weer, als gevolg van de economische crisis.

DE ZELFVOORZIENINGVoor de échte doemdenker is het preppen geen doel omdat ze het leuk of spannend vinden maar

De beschaving en wereld zoals wij die kennen wordt zonder dat je er waarschijnlijk bij stilstaat op honderden, al dan niet, duizenden manieren bedreigd. Economische crisis, natuurrampen, oorlogen, kosmische rampen, epidemieën, je kunt het zo gek niet bedenken of met een beetje voorstellingsvermo-gen betekend is het een einde van de wereld. Als gevolg van deze doemgedachten, globalisme, algemene publieke bewustwording en de huidige economische crisis wordt de groep mensen die zich voorbereiden op een onontkoombare Apocalyps steeds groter. Deze mensen die vaak naar zichzelf verwijzen als zijnde ‘preppers’, doen er alles aan om in een post-apocalyptische wereld te kunnen overleven. De gedachte aan deze mensen was voldoende om gefascineerd te raken en te onderzoeken wie deze mensen zijn en waarop en hoe ze zich voorbereiden. En natuurlijk niet onbelangrijk, wat de meest recen-telijke ontwikkelingen zijn op het gebied van prepper-geneeskunde.

Prepare to live

9

The american dream maar dan onder de grond. Een typische schuilkelder uit de koude oorlog.


een middel om te overleven voor wanneer er geen geld, eten, elektriciteit en infrastructuur meer is. Dat betekent dat ze zich onafhankelijk van de maatschappij in eten, drinken en verdediging voorzien. Als je National Geographics ‘Doomsday Preppers’ kijkt dan zie je vooral dat ze bizarre hoeveelheden gevriesdroogd voedsel en water opslaan en daarna hun wapenarsenaal laten zien waarmee ze hun voorraad en potentiële welvaart van plan zijn te verdedigen.

DE FORAJaren van medisch-technologische voorspoed heeft er voor gezorgd dat voedsel, water en wapens al lang niet meer de enige behoeften zijn van de gemiddelde mens. Pakweg 30% van de Nederlanders wordt aangemerkt als chronisch ziek en is in verschillende mate afhankelijk van medicijnen en medische hulp (Hoeymans et al). Ik verwachtte op grond van die statistische waarschijnlijkheid op de wereldwijde preppersfora veel te kunnen lezen over potentiële medische problemen en oplossingen. Er was goede hoop want alle fora waren uitgerust met een speciale categorie ‘medisch/gezondheid.

Problemen op deze fora zijn logischerwijs altijd geformuleerd rondom het wegvallen van (medische) diensten en voorzieningen. De fora staan dan ook volgepakt met vragen over substituten voor medicijnen, handleidingen voor het trekken van tanden en kiezen, paklijsten voor EHBO-tassen en natuurlijk de vraag: ‘Wat is jouw lievelingspijnstiller’. Misschien is het concept prepper nog een beetje vaag en is een voorbeeld vanuit ‘de praktijk’ wel handig. We denken daarom even als een prepper. Je hebt jezelf jaren voorbereid op een hongersnood. Vorige week is de wereld vergaan maar jij hebt jezelf veilig teruggetrokken in je schuilkelder. Je hebt niet alleen een kelder gevuld met emmers voedsel, water en wapens, je hebt ook diabetes type 1. Om gebruik te maken van je voedsel ben je afhankelijk van insuline maar dat is er niet meer. De gemiddelde persoon zal waarschijnlijk zijn lot accepteren maar niet de ware prepper. De ware prepper gaat in zo’n geval naar zijn favoriete forum op zoek naar antwoorden en zal na niet al te lang zoeken uitgebreid kunnen lezen hoe tijdens de tweede wereldoorlog in een Joodse ghetto

in Shanghai Victor Saxl aan de hand van ‘Beckman’s Internal Medicine’, gedwongen door schaarste, zelf Insuline maakte voor zijn vrouw Eva en 200 andere ghettobewoners. Het enige wat je blijkt nodig hebt is een klein laboratorium, labvaardigheden en een voorraadje aalvleesklieren Dat is hoe een prepper rolt.

DE ANTIBIOTICAIets wat preppers ook graag in hun EHBO setje opnemen is antibiotica. Antibiotica is meestal niet over de toonbank verkrijgbaar, daardoor kun je er geen levensvoorraad van opbouwen en dat maakt preppers zenuwachtig. Er is binnen de preppersgemeenschap dan ook een ware zoektocht naar oplossingen over. Op de meeste fora blijven uiteindelijk er dan vaak twee alternatieven over: Colloïdaal zilver en ‘Fishmox’. Colloïdaal zilver wordt verkregen door zilver in demi-water te electrolyseren en heeft in vitro een antibacteriële werking. Door de electrolyse is het eenvoudig zelf te maken. Voor de ontdekking van penicilline werd Colloïdaal zilver als helend water voorgeschreven tegen infectieziekten zoals syfilis. Dat klinkt als een goed alternatief ware het niet dat In Vivo de antibacteriële werking nooit

Voor deze man uit ‘Doomsday Preppers’ zijn er allicht urgentere levensbedreigingen dan een eventuele apocalyps.

MEET DICK BERTS

Zoals eerder genoemd zijn er schijnbaar niet zo heel veel nederlandse preppers. Toch zijn het er net genoeg om op de gevoelige plaat gevangen te nemen. Hieronder staat een linkje naar een fragment uit het programma: ‘De week van Filemon’. Het is welliswaar met Filemon maar niet geheel oninteressant.

http://tinyurl.com/sf33vo


aangetoond en is het iets waar momenteel alleen homeopaten en preppers in geloven. Bovendien is het mogelijk om argyrie, een onomkeerbare blauwkleuring van de huid, te ontwikkelen als gevolg van zilverinname.‘Fishmox’ is bij veel preppers dan ook een veel populairder middel. ‘Fishmox’ bestaat uit amoxicilline. Amoxicilline is, zoals je wellicht weet, een penicillinederivaat wat ook gewoon aan mensen wordt voorgeschreven. Wat de preppers betreft hoeft het geen probleem te zijn dat het voor vissen is. En daar zouden ze nog wel eens gelijk in kunnen hebben. De ‘Fishmox’ wordt klaarblijkelijk onder dezelfde registratiecodes door dezelfde farmaceuten geproduceerd. Een interessant verschijnsel wat schijnbaar voor veel meer medicijnen geldt. Het is zo populair omdat het voor iedereen en onbeperkt in de dierenwinkel en online te koop is voor een veel lagere prijs dan de menselijke variant. Gelukkig zijn preppers ook sceptisch over de eventuele kwaliteit en complicaties van het middel maar preppers zijn een hechte gemeenschap zo blijkt. Want elders op een forum is door een vrouwelijke prepper verslag gedaan van: ‘Wat gebeurt er als ik ‘Fishmox’ neem in plaats van het door de dokter voorgeschreven antibioticum’. Dat er verschillende soorten antibiotica met verschillende doelen bestaan lijkt nergens iemand iets te interesseren.

DE HEELKUNDEOok wat betreft praktische toepassingen zijn de preppers voorbereid. Een beetje prepper kan een verbandje leggen, een bloeding stelpen, een wespensteek uitzuigen, een spalkje plaatsen en misschien een beetje BLS. Maar stel je voor dat je diepe wond oploopt die gehecht moet worden maar dat je helemaal niet kunt hechten en überhaupt geen

steriele naalden hebt.. In een dergelijk geval gebruik je gewoon secondelijm. Wederom niet geheel ongegrond. Net als bij de Fishmox wordt secondelijm ook gewoon toegepast in de kliniek. Secondelijm is een cyanoacrylaat. Daarin heb je een aantal chemische varianten die allemaal net een beetje van elkaar verschillen. In de kliniek wordt bijvoorbeeld n-butyl cyanoacrylaat vaker gebruikt dan ethyl-2-cyanoacrylaat vanwege de lagere toxiciteit. Dat betekend overigens niet dat ethyl-2-cyanoacrylaat niet in de kliniek gebruikt wordt. Standaard secondelijm bestaat ook volledig uit ethyl-2-cyanoacrylaat zou dus prima geschikt kunnen zijn.

DE CONCLUSIEAl met al lijkt de gemiddelde prepper nog niet helemaal in staat te zijn om een verzorgingsstaat te vestigen bovenop de as en ruïnes van wat vroeger de wereld was zoals we hem kenden. Mocht je nog een hobby zoeken of een daadwerkelijke doemdenker zijn, dan is mijn advies om op die onkunde in te spelen en ze te combineren met je medisch-technologische kennis. Er ligt een complete post-apocalyptische markt open in post-apocalyptische producten en post-apocalyptische diensten. Wees een ondernemer, ontwerp de geneeskunde van een post-apocalytische toekomst!

DE DISCLAIMERTot slot zou een ‘probeer-dit-niet-zelf waarschuwing’ wel op zijn plaats zijn. Hoewel ik er van uit ga dat de Parallaks hoofdzakelijk wordt gelezen door weldenkende mensen met kennis van zaken kan ik niet genoeg benadrukken dat zelfmedicatie, ook als je naast een dierenwinkel woont en een uur moet reizen naar de dichtstbijzijnde arts het domste is wat je op klinisch gebied met jezelf kunt doen. Doe het dus niet. De Parallaks is in ieder geval niet verantwoordelijk voor je gezondheid.


Van de Afstudeerder

12

Al ver voordat het tijd was om een afstudeeropdracht te gaan zoeken, was ik bang dat er geen enkele aangeboden opdracht binnen de UT zou zijn, die me genoeg zou aanspreken om er volledig voor te gaan. Tijdens mijn bacheloropdracht ben ik erachter gekomen hoe belangrijk het is dat je je opdracht wel echt heel leuk vindt, wat bij mij dus toen niet het geval was. Dit wou ik niet nog een keer meemaken, en zeker niet voor meer dan het dubbele van de tijd die voor een bacheloropdracht staat! Daarom heb ik mijn afstudeeropdracht extern gezocht. Het leek me ook leuk om een klinisch gerichte opdracht te doen, en als ik het dan toch voor het kiezen had, vond ik het hart als onderwerp wel heel interessant. Daarom heb ik contact gezocht met hartchirurg Jan Grandjean, van het Medisch Spectrum van Twente (MST), en bij hem heb ik mijn afstudeeropdracht gevonden.

De opdracht omvat het ontwerpen van een procedure om geknapte hartklepdraden te vervangen. Deze procedure moet minimaal invasief zijn, en uitgevoerd worden zonder het hart te hoeven stil leggen, dus op een kloppend hart. Omdat er een groot stuk ontwerpen bij deze opdracht komt kijken, past Biomechanical Engineering het beste bij mijn opdracht als ondersteunende vakgroep.

Het menselijke hart heeft 4 kleppen (zie afbeelding 1). De hartkleppen zorgen er voor dat bloed in de goede richting stroomt, en niet terug lekt. De mitralisklep is de klep tussen linker atrium en linker ventrikel, en zorgt er voor dat het bloed tijdens systole van het linker ventrikel naar de aorta wordt gepompt, en niet terugvloeit naar het linker atrium. De mitralisklep is, net als de tricuspidaalklep,

met een soort draden, chordae tendineae genoemd, bevestigd aan de hartwand in het linker ventrikel.Chordae tendineae zorgen er voor dat de klep goed kan sluiten.

Door verschillende oorzaken, waarin een te hoge bloeddruk een groot deel voor zijn rekening neemt, kunnen chordae tendineae knappen. Door de geknapte draden gaan de bladen van de mitralisklep

Wie: Jolien HesselsStudie: Biomedical EngineeringRichting: Human Function TechnologyVakgroep: Biomechanical Engineering

Sinds maart 2012 ben ik bezig met mijn afstudeeropdracht bij de vakgroep Biomechanical Engineering. Het onderzoek wat deze vakgroep vooral bezig houdt is het analyseren en modelleren van het bewegingsapparaat, en de (falende) lichaamsfuncties ondersteunen of corrigeren met behulp van bijvoorbeeld protheses. (programme guide 2009/2010, p. 87)

Figuur 1 - Anatomie van het hart


Door: Jolien Hessels

13

doorslaan, waardoor een deel van het bloed tijdens systole terug naar het linker atrium lekt. In afbeelding 2 zie je dit schematisch weergegeven. Dit wordt mitralisklep insufficiëntie genoemd. Door het terug lekken, wordt er minder bloed naar de aorta gevoerd, dus het hartminuutvolume daalt. Als hier niks aan wordt gedaan, zal het hart vergroten om te proberen het verlies aan hartminuutvolume te compenseren, en dit kan uiteindelijk een fatale afloop hebben.

De huidige behandelmethode voor mitralisklep insufficiëntie is een chirurgische interventie, waarbij de borstkas van de patiënt volledig wordt open gelegd (afbeelding 3). Vervolgens wordt het hart aangesloten op een hart-longmachine, en worden de geknapte chordae vervangen op

een stilgelegd hart, met draden gemaakt van Gore-Tex; neochordae. Deze operatie is dus enorm invasief, en daardoor heel traumatiserend voor patiënten. Ook moeten de neochordae op de juiste lengte worden afgesteld, wat tijdens deze operatie in een stilgelegd hart gebeurt. Dit geeft de werkelijke situatie dus niet perfect weer. Omdat deze operatie zo invasief is, wordt ze vaak pas toegepast als de insufficiëntie al ernstig is.

De huidige behandelmethode heeft dus een aantal grote nadelen. Een minimaal invasieve operatie, waarbij op een kloppend hart wordt geopereerd zou veel van deze nadelen weg halen. Er bestaan vandaag de dag al een paar chirurgische technieken die minimaal invasief werken, maar deze operatiemethoden zijn nog niet erg optimaal. Het hart wordt bijvoorbeeld tijdelijk wel stilgelegd, of het hart wordt via de hartspier benaderd, waardoor de kans bestaat dat deze spier beschadigd wordt. Een beschadigde hartspier heeft natuurlijk een grote negatieve impact op het functioneren van de hart, dus ben je nog verder van huis.

Tijdens mijn opdracht probeer ik daarom een procedure te ontwerpen die volledig op een kloppend hart kan worden uitgevoerd, en het hart benaderd via een andere kant dan de hartspier. Dit is bijvoorbeeld het

linker atrium of de aorta. Het probleem bij het benaderen via deze kanten van het hart is de hoge bloeddruk die daar heerst. Wanneer een katheter bijvoorbeeld door het atrium wordt gestoken, zal er dan veel bloed gaan lekken. Hier moet dus iets op gevonden worden. Vervolgens moeten de neochordae bevestigd worden in de hartspier en in de mitralisklep, en moeten ze op de juiste lengte worden afgesteld. Omdat de chirurg minimaal invasief aan het werk is, is het werkveld alleen zichtbaar op echobeeld, en is er minimale ruimte voor apparaten om de neochordae mee te kunnen bevestigen. De katheters moeten daarom kleine afmetingen hebben, en heel rechttoe rechtaan werken. Op deze manier zijn de handelingen op echobeeld zo duidelijk mogelijk, en is de kans dat het fout gaat zo klein mogelijk.

Voor al deze ‘obstakels’ moet dus een oplossing gevonden worden. Ik heb de procedure opgedeeld in een aantal subfuncties, en voor elke subfunctie mogelijke oplossingen bedacht. Deze oplossingen moeten vervolgens getest worden, en wanneer ze voldoen aan alle eisen kunnen ze verder uitgewerkt en gedetailleerd worden. Uiteindelijk is het doel van mijn opdracht om een prototype van de gehele procedure te ontwikkelen, en hopelijk is dat dan het begin van een nieuwe procedure om mitralisklep insufficiëntie vroegtijdig, en minder traumatisch te kunnen behandelen.

Figuur 2 - Schematische weergave van het sluiten van

een gezonde mitralisklep (links) en een doorslaande hartklep).

Afbeelding 3 - Een opengelegde

borstkas; de huidige benaderingsmethode

voor de implantatie voor neochordae.


De heropbouw van de gezondheidszorg

Zolang de mensheid heeft geleefd in samenlevingen bestaan er vormen van geneeskunst. Van de eerste vormen van de geneeskunst hebben we geen bewijzen. Wel is het zeer waarschijnlijk dat de mensheid in het tijdperk van jagers en verzamelaars al de eerste planten en kruiden gebruikte als natuurlijke medicijnen. Zodra de mensheid zich heeft ontwikkelt tot een samenleving waarin er een schrift wordt gebruikt maakt de geneeskunde een stap vooruit. Zowel de Sumeriërs, Assysriërs en de Babyloniërs hadden uitgebreide medische geschriften. Bij de Sumeriërs waren deze gebaseerd op de sterrenkunde, want de sterren hadden immers invloed op het leven van de mens en derhalve hun ziektes. Bij de andere twee samenlevingen waren de geschriften gebaseerd op diagnoses, prognoses, lichamelijke onderzoeken en werden er medicijnen voorgeschreven.

In latere tijden vinden we meer ontwikkelde vormen van geneeskunde bij de Chinezen, Indiërs en de Egyptenaren. Ieder van deze samenlevingen had met hun eigen geloof ook een andere visie op de geneeskunst. Ondanks de grote afstand van vooral China en India is de medische kennis die ze daar inmiddels hadden opgedaan via handelsexpedities uiteindelijk ook naar Europa overgewaaid.Het Europa waar inmiddels de Grieken een dominant macht waren geweest en via de oud- Griekse geneeskunst een nieuw geloof doorgaven aan de latere samenlevingen (Romeinen en Perzen). Het geloof in de klassieke elementen; vuur, water, aarde en lucht. Maar ook het categoriseren van ziektes komt uit deze tijd met termen als acuut, chronisch, endemisch en epidemie.De Romeinen verbeterde de uitoefening vooral door het gebruik van betere medische instrumenten, zoals pincetten en scalpels. Zelfs ‘moderne methodes’ als hechten van wondend en het verwijderen van staar uit ogen was niet ongewoon.

Na de val van het (west) Romeinse Rijk was veel kennis die al die honderden jaren was doorgegeven door voorgaande samenlevingen in het middeleeuwse Europa sterk

verdwenen en werd het vervangen door lokale geneeswijzen en de bijbehorende bovennatuurlijke geloven.

Terwijl het westen door donkere tijden ging maakte de geneeskunst in Perzië een gouden Islamitische tijd mee. Belangrijke bijdragen uit die tijd zijn vooral de ontdekking van het immuunsysteem, de introductie van microbiologie, de eerste beschrijving van het hart en vaatstelsel en veel andere

omschrijvingen waardevol voor de geneeskunde.

Pas tijdens de Renaissance wordt er steeds meer geëxperimenteerd in Europa en wordt de verloren kennis van ziekten en anatomie weer teruggevonden. Echter zijn het veelal de medische encyclopedieën van de Islamitische geneesheren die tot wel de 17de eeuw gebruikt zijn als lesmateriaal voor zowel Islamitische als Europese medische scholen.

Een visie op de gezondheid van de zorg

Voorbeeld van Islamitische Anatomie. ‘Het Oog’ door Al Mutadibih (jr. 1200)

Parallaks Jaargang 11, november 2012 Jaargang 11, november 2012 Parallaks

De heropbouw van de gezondheidszorg

15

Door: Vincent Hommersen

Moderne Geneeskunde – ‘Twee stappen vooruit en stap terug’In de moderne tijden van de laatste drie eeuwen vinden er in de wetenschap, maar ook in het bewustzijn van onze samenleving steeds meer stroomversnellingen, plaats welke uiteraard grote gevolgen hebben voor de ontwikkeling van de geneeskunde en zijnde de moderne gezondheidszorg.

Alhoewel de microscoop van Antonie van Leeuwenhoek al in 1676 de eerste bacteriën en andere micro-organismen ontdekte was het pas dankzij het werk van Louis Pasteur dat er verbanden werden gelegd tussen deze micro-organismen en ziektes. Door middel van de statistiek was het voor de autoriteiten van een regio steeds beter te meten hoe het met de gezondheid van de bevolking gesteld was. Zo konden er nu verband worden gelegd tussen het hoge aantal zieken in de buurt van een steenkolenfabriek en de

roet die daar uit de schoorsteen kwam. Teneinde heeft het bijhouden van deze statistieken er vooral voor gezorgd dat menig epidemie niet heeft kunnen uitbreiden of verergeren.In de loop van WOI kwam er steeds meer het besef dat de wapens niet zonder de scalpel konden. Wat inhield dat er steeds meer aandacht kwam voor een hygiëne medische verzorging van de gewonden. Waar de betrokken landen aan het begin van de oorlog een kleine eenheid aan medici hadden in hun leger bleek dit aan het eind van de oorlog meer dan vertienvoudigd! Tijdens de WOII worden de ethische grenzen van de geneeskunde opgezocht en wordt er zoveel in het slagveld als in de kampen volop geëxperimenteerd met nieuwe medische handelingen. Dit resulteerde na de oorlog in een besef waaruit men concludeerde dat de ethiek binnen de geneeskunde tot een dieptepunt was vervallen.Na dit donkere decennium gaat het hard met de techniek binnen

de geneeskunde. Zo hard dat de groei van technologie keer op keer weer om aanpassing van de gezondheidszorg vraagt. Door de medische ontwikkelingen ontstaan onder andere echoscopie, MRI en verbeterde Röntgen diagnoses.Naast de technologie ontstaat er in steeds meer van de ontwikkelde landen ook een opvangsysteem voor zorg behoevende. In de wetgeving worden er steeds meer rechten en plichten opgenomen waar burgers zich op kunnen beroepen wanneer zij langdurig zorg nodig hebben. Uiteindelijk blijkt deze verzorgingsstaat voor veel landen niet houdbaar en wordt er in de jaren 80 en 90 gekeken naar herziening van het systeem.

Ontstaan van complexe symptomen Echter blijkt de herziening van het de gezondheidszorg niet zo makkelijk. Na de val van het communistische blok leek het gevaar van een gewapende oorlog geweken. Echter steken er wel nieuwe complexe problemen

Ambulant gewondentransport ten tijde van de eerste wereldoorlog. Nog voor hygiëne prioriteit droeg.


de kop op. Het kapitalistische financiële systeem neemt steeds meer de overhand in medische overwegingen. Daarnaast is de digitale revolutie net doorgebroken en blijken er toch wel haken te zitten aan het snelle internet en de enorme rekenkracht van computers.

Met de opkomende golf van vergrijzing in de wereld krijgen we voor het eerst te maken met de vraag tot welke leeftijd medische ingrepen nog verantwoord kunnen worden aan de maatschappij. De vergrijzende groep bestaat steeds meer uit chronische patiënten die langdurige zorg nodig hebben. Echter wordt deze zorg steeds meer verzorgd vanuit de tweedelijns zorg wat veel meer kosten met zich meebrengt voor de patiënt maar bovenal voor de maatschappij. MarktwerkingOmdat de rechten en plichten vanuit de voormalige verzorgingsstaat de vraag naar zorg groter deed worden dan het aanbod ontstonden er in Nederland enorme

wachtlijsten voor operaties. Om hier wat aan te doen werd er heil gevonden in de term marktwerking. Wat in de praktijk betekende dat er gezocht werd naar een evenwicht in de prijs van zorg aan de hand van het aanbod en de vraag naar zorg.

Hierdoor namen de wachtlijsten wel af maar veranderde er nog vrij weinig aan de complexe organisatie structuur binnen de zorg. De managementlaag is nog altijd ongezien groot en wordt nog geregeld verantwoordelijk gehouden als veroorzaker van de problemen in de zorg. Valt er een schakel weg binnen deze organisatie dan leidt dit al gauw tot anarchistische toestanden met uiteindelijk nadelige effecten voor de patiënten.

Internationale instantiesEen andere fundament van onze moderne gezondheidszorg zijn de hulporganisaties. De bekendste hulporganisatie het Rode Kruis, opgericht na de veldslag van Solferino in 1864 waarbij 40.000

gewonden hulpeloos waren achtergelaten na hun heldhaftige strijden, is nog dagelijks van belang in landen waar de gezondheidszorg nog maar aan zijden draadjes bij elkaar hangt.

Door de Verenigde Naties werd in 1948 de WHO(World Health Organization) opgericht. Een organisatie dat als doel heeft de wereldwijde aspecten en activiteiten van de gezondheidszorg in kaart te brengen dan wel te coördineren en vooral de wereldgezondheid te bevorderen. Helaas beschouwd deze organisatie zich steeds meer als dominerende macht en zal een foute beslissing van de WHO grote gevolgen hebben voor de gezondheidszorg van de wereld.

Patenten in de zorgOm de innovatie binnen de gezondheidszorg te beschermen vraagt de medische industrie, waaronder vooral de grote farmaceuten en healthcare

Resultaten van één van de vele onderzoeken van de WHO: ‘Levensverwachting vanaf geboorte 2008’

17Parallaks Jaargang 11, november 2012 Jaargang 11, november 2012 Parallaks

technologie bedrijven, steeds meer patenten aan voor hun ontdekkingen. Echter heeft deze enorme groei in patentaanvragen geleid tot een hevige juridische strijd tussen bedrijven. Dit heeft er inmiddels toe geleid dat grote patiëntengroepen gedwongen zijn tot het afnemen van dure medicijnen die zij in veel gevallen niet kunnen bekostigen.

Scenario’s voor de toekomstAls er teruggekeken wordt op de geschiedenis dan kan wel geconcludeerd worden dat de kennis in de gezondheidszorg nooit echt vergaat. Zolang er stabiele maatschappijen bestaan in de wereld zal de wetenschappelijke en daarmee ook de medische kennis gedeeld worden met de instabiele, oftewel hulpbehoevende, maatschappijen.

Toch zijn de hiervoor genoemde complexe symptomen een bron van zorgen voor de duurzaamheid van de westerse gezondheidszorg. Het zijn problemen die onder de huidige voorwaarden de komende jaren zullen verergeren en steeds meer aandacht gaan vragen. Tevens zijn het ook mogelijkheden om de gezondheidszorg weer een stap omhoog te tillen en te verduurzamen voor de komende decennia.

Complementaire munteenhedenOm een halt te roepen aan de voortdurende groei van zorgbudgetten zullen overheden moeten kijken naar middelen om de kosten van de vergrijzing in te dammen. De groeiende kosten die voornamelijk voortkomen uit chronische ziekenzorg zullen verplaats moeten worden naar de eerstelijnszorg. Deze zorg verleend door familie en andere naasten van de patiënt is niet alleen goed om de kosten te drukken maar ook een middel tegen een steeds grotere groep van hoogbejaarde die eenzaamheid ondervinden.

Mocht de patiënt geen naasten meer hebben dan kan gekeken worden naar een complementair financieel systeem waarbij individuen in ruil voor zorguren zorg leveren aan hulpbehoevenden. Deze zorguren kunnen zij later zelf gebruiken of doorgeven aan hun ouders die zorg nodig hebben.

Patenten, Klinische proeven en ethische voorschriftenNieuwe ontwikkelingen van medicijnen, therapieën of andere medische ingrijpen duren nu vaak lang en leveren vaak netto veel minder resultaat dan vooraf geprognosticeerd. Vooral wegens de lange medische proefperiode waarin getest wordt op de werking en schadelijkheid van de nieuwe ontwikkeling. Maar ook wegens ethische regels die per land soms enorm kunnen verschillen.

Om het proces van innovatie in de zorg te versnellen zal gekeken moeten worden naar alternatieve (dier)proeven die het proces versnellen en wellicht ook verbeteren. Zo zijn er al proeven aan de gang met slechts dierlijke cellen in plaats van proefdieren.

Verder zal de patiënt veel meer macht moeten hebben om zelf te bepalen of een proef medicatie of therapie veilig is of een risico oplevert. Nu gebeurd het nog veel te vaak dat patiënten overlijden omdat de proefperiode veel te lang duurt. Men zal ook moeten kijken naar inkorten van de tijd dat een bedrijf het patentrecht heeft en daarmee het alleen recht op een bepaalde innovatie heeft. Vaak is het al mogelijk dat goedkopere geneesmiddelen geproduceerd kunnen worden, maar worden deze tegengehouden door een internationale patentenstrijd.Tenslotte valt er nog steeds veel te behalen op het gebied van decentralisatie door middel van digitale communicatie. Gebieden waar voorheen nooit een stabiel zorgsysteem viel op te richten zijn nu veel beter te bereiken door het gebruik van internet. Hierdoor kunnen we in de toekomst steeds beter en sneller ter plaatsen zijn en primaire gezondheidszorg aanbieden.

Een oude bekende. Mischien binnenkort verleden tijd.

v

18Para

doks

Insi

deDiësfeest: Corporaal rond de Totempaal

Kick-In kamp

v

Bij ons in de PKWoord van de Week!

Zoals jullie hoogstwaarschijnlijk al wel hebben opgemerkt is er een nieuw fenomeen in de PK: Woord van de Week!

Elke week wordt er uit de vele suggesties door het bestuur een woord gekozen, welke die week mag prijken op een whiteboard middenin de PK. De drijfveer achter dit concept is de taalverloedering die in Nederland gaande is. Steeds meer woorden raken in de vergetelheid (jaja, daarheb je er weer een) en die proberen wij op deze wijze te herintroduceren!

Omdat wij van mening zijn dat goed gedrag beloond moet worden hebben wij voor het gebruiken van Woord van de Week in de juiste context ook een fantastische beloning, welke momenteel varieert van prinsessenstickers tot pepernoten of een knuffel van een bestuurslid naar keuze.

Een paar woorden die al aan bod zijn geweest zijn: habbekrats, dientengevolge, excentriek, beteuterd en ginnegappen. Denk je dat jij een beter woord van de week hebt? Schrijf een briefje met je woord en motivatie en laat deze achter in de ideeënbox!

19

In je blote kont de wereld rond


ExtremofielenNa een Apocalypse is de kans klein dat veel “grote” organismen, waaronder de mens, dit zullen over-leven. Een verzwakte vorm roeide al eens een significant deel van de organismen uit. Maar zelfs toen bleef er nog een groot deel van de meer complexere organismen over. Stel een dergelijke ramp herhaalt zich, alleen dan groter en verwoestender. Wie blijft er dan nog over? En hoe ver op de lijn der evolutie worden we terug geworpen? Wij zullen het vermoedelijk niet overleven, maar gelukkig heeft de evolu-tie er voor gezorgd dat andere organismen dit wel zouden doen. Wat kunnen wij van deze organismen leren om de Apocalyps te overleven. Evolueren voor 21 december gaat waarschijnlijk niet meer lukken, maar laten we een blik werpen op hoe het wel had gemoeten.

De organismen die onder de meest uiteenlopende omstandigheden kunnen leven zijn de bacteriën omdat deze goed in staat zijn om zich aan te passen aan hun omgeving. Dit is voor ons mensen zowel een vloek als een zegen, het antibiotica resistent worden van veel bacteriën is bijvoorbeeld een groot probleem voor de medische wereld dat nog opgelost moet worden. Maar een voor ons gunstiger voorbeeld is het gebruik van de bacterie Thermus aquaticus. Deze bacterie leeft in geisers en is bestand tegen temperaturen tot 80 graden Celcius. Hierdoor kunnen wij het polymerase enzym van deze bacterie gebruiken om (menselijk) DNA te vermeerderen door middel van PCR. De bacteriën zijn zo succesvol in het aanpassen aan extremen doordat ze snel en effectief DNA uit kunnen wisselen. Dit doen ze door kleine cirkelvormige stukjes DNA (plasmiden) uit te wisselen met elkaar. Deze plasmiden blijven los van hun originele DNA en kunnen coderen voor bijvoorbeeld eiwitten die nodig zijn om bepaalde

omstandigheden te kunnen overleven. Een groep bacteriën die er helemaal in is geslaagd om zich zo te ontwikkelen dat het tegen de meest extreme omstandigheden kan, zijn de Archaea bacteriën. Sommige Archaea leven op plaatsen die heel heet, of heel koud zijn andere zijn weer aangepast om te leven op plekken met een extreme pH. Ook zijn bepaalde soorten in staat om onder anaerobe omstandigheden te leven en gebruiken stiktstof ter vervanging van zuurstof.Recent hebben Japanse onderzoekers ontdekt dat sommige extremofielen ook tegen extreme vormen van zwaartekracht kunnen. Zo hebben ze een kolonie bacterie laten groeien onder een versnelling van meer dan 400.000 keer de zwaartekracht op aarde. Ook organismen die op de zeebodem leven staan vaak onder grote druk, hierdoor kunnen ze zich anders ontwikkelen dan op zeeniveau. Archaea onderscheiden zich op een aantal manieren van gewone bacteriën. Een van de cruciale

verschillen is de manier waarop verschillende membramen in de cel zijn opgebouwd. Bij eukaryoten en gewone bacteriën bestaan de membranen uit een dubbele laag van glycerol-ester vetten. Een deel van de Archae heeft de ester vervangen door een ether, andere hebben de dubbele laag fosfolipiden vervangen door een enkele laag. Onder andere dit verschil maakt het dat Archaea erg goed bestand zijn tegen zure en hete omgevingen. Naast de membranen verschilt ook de celwand van de Archaea.Dichterbij dan de Archaea staan bij ons mensen, staat de Pompeiiworm. Deze leeft in de grote Oceaan op diepten van 2 tot 3 kilometer. Ze komen voor rond vulkanische gebergtes en geisers en leven bij temperaturen van rond de 80 graden. De Pompeiiworm leeft in symbiose met een bacterie die op de rug van de worm zit. Deze bacteriën isoleren de worm tegen de hitte en leven van een suikerachtige afzetting op de rug van de worm. Hoe ze de worm isoleren is nog niet bekend. Het onderzoek naar deze worm wordt bemoeilijkt doordat deze niet aan land gebracht kan worden vanwege decompressie.Ten slotte zijn er nog diverse algen die ook tot de extremofielen gerekend kunnen worden. Zo zijn er bijvoorbeeld algen die kunnen groeien op pakijs. Ook de zogenaamde sneeuwalgen kunnen extreem lage temperaturen weerstaan, deze werden al in 1818 ontdekt tijdens een expeditie door een engels schip naar zuid-amerika. De sneeuwalgen worden

Leven in de hel op aarde

Thermus Aquaticus bacteriecultuur (vergroting onbekend)


Door: Eiko Westerbeek

gevonden op hoge bergtoppen en poolgebieden. Deze algen groeien en planten zich voor in de lente, wanneer er voldoende zonlicht is en smeltwater. De sneeuwalgen zijn relatief makkelijk te vinden omdat ze de sneeuw een rode kleur geven.De studie naar de extremofielen is onder andere erg interessant voor astrobiologen. Ondanks dat de opinie van de meeste wetenschappers is dat er zeker leven in het heelal is, hebben we het tot op heden nog niet kunnen ontdekken. Wanneer we meer weten over extremofielen, zijn we beter in staat om in te schatten welke omstandigheden er nodig zijn om geschikt te zijn voor leven. Het is dan ook nog niet uitgesloten dat we in ons eigen zonnestelsel leven zullen tegenkomen. Een doorbraak leek er in december 2010. Nasa kondigde aan dat ze een ontdekking hadden gedaan waardoor de biologie boeken herschreven zouden moeten worden. Het geval zou namelijk zijn dat er in het arsenicum rijke Mono meer in California bacteriën leefden die fosfor, een van de 6 cruciale elementen voor leven, vervangen zouden hebben door arsenicum. Dit zou hebben betekend dat het mogelijk zou zijn dat ook de andere, voorheen cruciaal geachte, elementen vervangen zouden kunnen worden door andere. Vlak na publicatie kwam er al een storm van kritiek waarbij veel wetenschappers de gemeten arsenicum wijden aan een meetfout. Uiteindelijk werd in Januari 2012 door een groep van de University of British Columbia de bacterie opnieuw geanalyseerd en die konden geen arsenicum ontdekken. Dit gaf uiteindelijk de doorslag en bleek het dus dat de biologie boeken kunnen blijven zoals ze zijn.

Alvenella Pompejano, oftewel: Pompeiiworm


Op het moment van schrijven is het nieuwe bestuur net officieel aangesteld. Dit nieuwe bestuur heeft de bezielende leiding van een ontzield persoon. Een vrouw die altijd haantje de voorste is en die van veraf te herkennen is aan haar luidruchtige voorkomen. Nog een bijzonderheid is dat dit de eerste buitenlandse voorzitter is sinds het 31ste bestuur. Het gaat hier natuurlijk om Marjanne Luinstra. Met haar 21 lentes jong toch is ze de oudste van het bestuur. En al die levenswijsheid is natuurlijk een goede eigenschap voor een voorzitter die leiding moet geven aan dit excentrieke gezelschap. Marjanne staat binnen dit gezelschap bekend als een vrolijke noot, iemand om leuk mee te ginnegappen. Dat zullen haar dispuutsgenoten van U.M.D. Divide et Medica vast kunnen beamen. Tot slot wil ik Marjanne vragen om vooral zo door te gaan als de afgelopen paar weken, dan wordt het zeker weten een fantastisch jaar!

Het 34ste bestuur zit nu op zijn plek, dus hoog tijd om alle bestuurders aan jullie voor te stellen. Alleen hoeft deze vrolijke Limburger niet voorgesteld te worden. Want Joey Peeters heeft al veel van zichzelf en zijn afkomst laten horen. Zijn prachtige accent is menigeen al opgevallen in de PK (vraag hem maar een ‘acht’ te zeggen). Niet alleen doordat hij luid en duidelijk aanwezig is, maar ook doordat hij graag met iedereen een praatje maakt. Daarnaast fungeert hij graag als de grote knuffelbeer van de vereniging en houdt van een lolletje. Hij is dan ook een van de drijvende krachten achter ‘woordgrap-woensdag’. Het feit dat Joey zo’n sociaal dier is, maakt hem een fantastische commissaris interne betrekkingen. Dat is niet de enige functie die Joey heeft binnen ons bestuur: hij is commissaris boeken. Als hij het jaar doorzet zoals hij de inwerkperiode heeft gedaan, gaan we lachend het jaar door!

Ze is de blauwe Powerpuffgirl van ons hoog bestuur. Onze nieuwe secretaris regeert de PK met sterne blik echter is ze eigenlijk best wel aardig. Als officemanager is deze typmiep onverbiddelijk, maar als persoon een fijne aanvulling van ons mooie “Arbor Vitae”. Geboren en getogen in de ‘mooiste’ stad van Nederland, komt Judith Dijkstra tegenwoordig met het spelen van accordeon aardig aan haar trekken. Ze is vaak in de borrelkelder te vinden en is het bier dan niet schuw. Als medeoprichter van het Tapperscollege is dit natuurlijk niet vreemd. Samen met Claudia zorgt ze er voor dat de gerechten die we als bestuur in elkaar flansen ‘zeer interessant’ of ‘culinaire hoogstandjes’ te noemen zijn. Hoewel ze nog niet te bereiken is via 0906lekkeremeiden@paradoks of bootycall@daedalus staat ze vrijwel altijd erg charmant vereeuwigd op de gevoelige plaat. Het gaat zeer zeker een mooi en interessant jaar worden samen met Judith aan het roer!

Even voorstellenHet 34ste bestuur der S.V. Paradoks “Arbor Vitae”

Parallaks Jaargang 11, november 2012 23Jaargang 11, november 2012 Parallaks

De nieuwe commissaris externe betrekkingen: Tim Boers.Wat zijn achternaam doet vermoeden bevestigt zijn herkomst. Helemaal vanuit Losser is meneer Boers verhuist naar het grote Enschede en nu is hij zelfs het avontuur wat bestuursjaar heet aangegaan.Deze man zonder ziel maakt “Arbor Vitae” compleet. Ondanks dat hij niet beschikt over een ziel, beschikt hij wel over talloze andere capaciteiten . Tim is een standvastige, gezellige, ambiteuze en hardwerkende jongen die zo nu en dan zijn goede gevoel voor humor kwijt is en ineens met slechte grappen begint te strooien. Dat zijn ook de momenten dat het 3fm soundboard erbij gepakt wordt en hij zijn omgeving verblijd met kermisgeluiden.Naast dat Tim de afgelopen jaren erg actief is geweest bij de mooiste vereniging, werkt hij sinds kort bij de Appie en is hij ook lid bij ASV Taste. We hebben er méér dan vertrouwen in dat het met Tim een topjaar gaat worden, helemaal als het soundboard eruit ligt..

Claudia Reuvers: Hart voor de zaak, de gemaakte woordgrap tijdens de wissel ALV. Want Claudia is niet alleen een voorbeeld van wat de geneeskunde nu kan, maar het beschrijft ook de inzet die zij toont voor Paradoks. Als penningmeesteres heb je een ijzeren concentratie en dodelijke nauwkeurigheid nodig. Dat Claudia deze bezit is eenieder nu al wel duidelijk, overduidelijke aanwezigheid en het vermogen om altijd op tijd te zijn maken dit lijstje compleet. Sinds een maand is Claudia ook fervent fan van chocolademelk. Het liefst die van ConcepT. De introductie van het woord ConcepTofiel heeft dan ook de definitie Claudia Reuvers. Uiteraard moeten die kilootjes in balans blijven dus sport ze ook fanatiek. ’s Ochtends vroeg (heel vroeg) hardlopen en wedstrijden voetballen is wat ze doet. Kortom een fantastisch persoon en een aanwinst voor het 34e bestuur. Het wordt een top jaar en met Claudia erbij nog veel beter. Claudia Reuvers dames en heren. Knuffels!

Nik Huisintveld is 20 jaar en ‘komt uut Losser en weet van niks’, maar hij is geboren in Groningen. Na 2.5 jaar verhuisde hij naar Twente en nog steeds voelt hij zich hier thuis.

In 2010 begint hij met de opleiding BMT en voelt zich erg betrokken bij de studievereniging. Als Bonoboër is een biertje drinken met studiegenoten een must en dit resulteerde er in dat Nik een van de medeoprichters is van het ‘Tapperscollege’. Naast bier vindt Nik het blazen op een toeter, in zijn toettoettuuterclub heel erg leuk.

Nik houdt van een babbeltje en vindt het geen moeite om betrokken te blijven bij de opleiding. Naast alle flauwe grappen over van alles en nog wat is hij de enige die Tim flink pissig kan maken door veel te lang door te gaan op een grap. Dat maakt Nik binnen “Arbor Vitae” één van onze internen en de onderwijscommissaris BMT.

24

Nobelprijs in de Geneeskunde Wat is er nodig om nieuw leven te creëren? Een kind ontstaat als vanuit het niets: twee volwassen gameten fuseren en delen tot een stel stamcellen dat zich ontwikkelt tot een volgroeide baby. Stamcel is hierbij het magische woord: zonder deze zullen we nooit een organisme kunnen ‘maken’. Of toch wel? De onderzoekers John Gurdon en Shinya Yamanaka bewezen het tegendeel en kregen hiervoor de Nobelprijs voor geneeskunde.

Parallaks Jaargang 11, november 2012 Jaargang 11, november 2012 Parallaks

Een lange tijd geloofde men dat volgroeide, gedifferentieerde cellen nooit konden terugkeren naar hun pluripotente status. De weg die zij hebben afgelegd zou teveel veranderingen met zich mee hebben gebracht. Gurdon en Yamanaka hebben echter nooit het idee gehad dat het proces onomkeerbaar is: elke cel bevat de informatie die nodig is om een organisme te ontwikkelen. Aan het bewijs van dit denkbeeld hebben zij allebei een belangrijke bijdrage geleverd. John Gurdon is bioloog aan het Gurdon Institute aan de universiteit van Cambridge. In 1962 deed hij een experiment waarbij hij de kern uit de eicel van een kikker verving door een uit het darmkanaal van een kikkervisje. Een enkele keer ontwikkelde deze eicel zich tot een gezond kikkervisje. Hieruit bleek dus toen al dat een gespecialiseerde cel onder bepaalde omstandigheden in staat is om een eicel te ontwikkelen tot een organisme. Het experiment met het beroemde schaap Dolly toonde in 1997 aan dat hetzelfde mogelijk was bij zoogdieren: in dit geval werd een cel uit het

uierweefsel gebruikt. Tegenwoordig is het al een heel normaal idee dat het mogelijk is om een dubbelganger op de wereld te zetten, maar in zijn tijd was het onderzoek van Gurdon revolutionair en veroorzaakte een ware paradigmashift. De vraag was echter nog steeds of een voluit ontwikkelde cel in vitro hergeprogrammeerd kan worden. Dit werd als vrijwel onmogelijk gezien door onderzoekers: in het differentiatieproces ondergaat een cel vele complexe verandering in zijn organisatie, waardoor het mechanisme van dedifferentiatie ook vast ingewikkeld zou zijn. Shinya Yamanaka waagde zich in 2006 echter aan deze vraag. Hij is stamcelonderzoeker aan Kyoto University in Japan en bij het Gladstone Institute van universiteit van California, San Fransisco. Daar wist hij een aantal genen aan te wijzen die een sleutelfunctie hebben in de pluripotentie van stamcellen. Daarnaast selecteerde hij een aantal transcriptiefactoren waarvan andere onderzoeksgroepen hadden aangetoond dat deze waarschijnlijk een bijdrage konden leveren aan

de dedifferentiatie. De 24 genen die hiervoor coderen werden door Yamanaka in één keer geïntroduceerd in huid fibroblasten en enkele cellen toonden hierna overeenkomsten met embryonale stamcellen. Een voor een werden de genen onderzocht en uiteindelijk bleek dat er slechts vier nodig waren: Myc, Oct3/4, Sox2 en Klf4. De genetische informatie werd toen nog niet doorgegeven aan geslachtscellen, maar in 2007 lukte het Yamanaka wel om kiembaan transmissie te laten plaatsvinden.Aan de Brit Gurdon werd de Nobelprijs pas 50 jaar na zijn onderzoek toegekend, maar hij is hem daarom niet minder waard: zonder zijn onderzoek had het stamcelonderzoek van de Japanner nu nog niet plaatsgevonden. Het moge duidelijk zijn dat deze beide mannen vele wegen vrij hebben gemaakt voor ons medici. Wat kunnen wij in de toekomst zoal bereiken met deze kennis? iPS cellen (induced pluripotent stem cells) kunnen gebruikt worden bij het behandelen van degeneratieve ziekten zoals de ziekte van Parkinson. Hierbij sterven zenuwcellen af, maar

John Gurndon Shinya Yamanaka

Nobelprijs in de Geneeskunde


Door: Liset Vliegen

door pluripotente stamcellen in dat gebied te transplanteren zouden nieuwe cellen aangemaakt kunnen worden. Ook zit er veel potentie in de behandeling van beschadigingen aan het hart na een hartinfarct met iPS cellen. Het onderzoek van Yamanaka vertelt ons hierbij specifiek dat dit kan met cellen van de zieke persoon zelf, met hetzelfde genoom en daardoor minder kans om afgestoten te worden. Daarnaast zijn er toepassingen die niet direct, maar indirect op behandeling zijn gericht. Allerlei erfelijke ziekten kunnen onderzocht worden door gewone cellen uit een ziek persoon te isoleren, deze te dedifferentiëren en vervolgens de ontwikkeling van iPS cellen te volgen. Zo ontstaat er een beter inzicht in de ziekte, waardoor er

ook andere behandelingen ontwikkeld zullen worden.Ook heeft de ontdekking een ethische kant: als stamcellen gewoon vanuit levende, volwassen personen ontwikkeld kunnen worden, is het dan nog wel nodig om embryo’s te gebruiken voor wetenschappelijk onderzoek? Zo ver zijn we op dit moment nog niet. De genetische modificatie die werd toegepast door Yamanaka levert nog teveel bijwerkingen op, met name oncologische. Maar met de acht miljoen kroon (ruim negenhonderdduizend euro) die voor de heren verbonden zit aan hun prijs, kan nog een hoop onderzoek gedaan worden om dit te verbeteren. Wel werd door andere Japanse

onderzoekers recentelijk gemeld dat zij via de benadering van Yamanaka erin geslaagd waren om de iPS cellen uit huidcellen van muizen op te kweken tot vroege geslachtscellen, welke gemengd werden met cellen uit de eierstokken om zich te ontwikkelen tot rijpe gameten. Uit deze cellen werd een nestje van kleine muisjes geboren.Nogmaals de vraag: wat is er nodig om nieuw leven te creëren? Blijkbaar hebben we genoeg aan één fibroblast. In de toekomst is misschien een willekeurige cel van bijvoorbeeld het wangslijmvlies wel genoeg om een organisme op te bouwen. Of iemand te herstellen van een dodelijk ongeluk… Onsterfelijkheid: science fiction?

Een nest kleine muisjes


Onstrerfelijk, wat nu?

LevenDeze intrigerende hoofdvraag brengt heel wat discussie met zich mee. Zo ook deze eerste subvraag: Hoe creeër je de balans tussen geboorte en ‘dood’. Want als niemand meer dood kan gaan raakt de aarde steeds voller, dan moeten we gaan uitbreiden naar mars of de maan. Tegen die tijd zal dat zeker wel kunnen, maar bedenk je we blijven sex fanaten en een exponentiële groei zal zeker voorkomen mits deze niet gereguleerd wordt door de overheid. De eerste regel voor een leefbare samenleving is dus gereguleerde groei. De ethiek achter dit vraagstuk zal door eenieder anders worden geinterpreteerd. Geloven zullen fel tegen zijn, waar de academici zo’n voorstel alleen maar toe zullen juichen. Een leuke gedachten gang daarbij is dat jij je daarbij kan afvragen of er überhaupt nog iets als geloof bestaat, wie weet

hebben we dan wel een algemeen geloof of niets. Is de technologie zover gevorderd dat ons ontstaan is bewezen en alle bijbels, korans en thoras de kast in kunnen.

DoodWe nemen aan dat door de overheid gereguleerde groei wordt geaccepteerd. Één kant van de balans is dus opgemaakt, maar de andere kant nog niet. Deze is wellicht nog veel meer ethisch beladen dan de eerste. Hoe reguleer je het ‘dood’ gaan van mensen. Immers iedereen leeft tot dat hij of zij er genoeg van heeft. Laat de overheid dat dan toe? Of moeten er limieten worden gesteld aan de leeftijd. Hierbij gaan we ervan uit dat de mens zich op zijn 300e nog steeds even kwiek en vit voelt als toen hij 30 was. Het zal dan nog steeds crue zijn om over te gaan op euthanasie, maar tegen die tijd hebben we waarschijnlijk

wel ruimteschepen en lopen we wat aan te klooien in andere stelsels. Dat zet tot ideeën aan. Want als we nu een leeftijdsgrens stellen en die personen dan verplicht op een ruimteschip zetten en ze op ontdekkingsreis sturen, reguleert dat de bevolkingsgrootte.

WerkDe balans is daar opgemaakt. We kijken verder, want er verandert veel als mensen ineens veel langer leven. De huidige overheidsstructuur moet veranderen en dat kan aangezien iedereen nog steeds kan werken. Maar wie wil nou 250 jaar lang hetzelfde werk doen? Niemand lijkt me. Dus ga je als je 65 bent weer aan de studie. Je kiest iets nieuws uit doet dat 50 jaar en zo verder. Op die manier houd je roulatie in je werkpopulatie. De laatste 10 tot 20 jaar zal dan pensioen zijn, nog steeds zo fit als een hoentje

Het jaar xxxx, de mensheid bestaat nog steeds. En hoe, vooruitgang op alle technologische vlakken. Je kan het zo gek niet bedenken of het bestaat wel. Geen armoede, iedereen voedsel en overal water. Een lichtelijke vorm van een utopie. Maar hoe zit dat met onze gezondheid in de toekomst. Zouden ziekten nog bestaan en als die niet bestaan hoe ziet ons wereldbeeld er dan uit? Hoe ligt het eco systeem erbij, is er een disbalans gecreeërd of kan de wereld zonder ziektes? De hoofdvraag die jij je hierbij kan stellen is de volgende: Wat als we niet meer dood kunnen gaan, hoe ziet de wereld er dan uit? Dit kunnen we nader bekijken door hierbij een aantal subvragen te beantwoorden.


Door: Tim BoersOnstrerfelijk, wat nu?

27

dus een prima tijd totdat je op ontdekkingsreis mag.

Nog meer?Eigenlijk zijn dat de belangrijkste factoren die moeten veranderen. De aarde en andere planeten worden niet drukker en iedereen heeft het goed. Het werkelijk een utopie noemen gaat te ver, immers dan zou iedereen gehoorzaam zijn en dat ligt niet in het aard van het beestje. We zouden nu nog marktwerking kunnen noemen, maar die verandert eigenlijk altijd wel mee met wat er op globale schaal gebeurt. Of als we het eerlijk willen benoemen, de economie vormt de gebeurtenis op globale schaal.

En op dit moment?We beschikken nu al over de mogelijkheden om makkelijk een paar 100 jaar oud kunnen worden. Waarom we dit dan niet

toepassen hangt vrijwel alleen af van de economie. De farmacologie is namelijk een grote industrie die veel geld verdient en op het moment dat we niet meer ziek worden en onsterfelijk zullen zijn kan de farmacologische industrie niets meer verdienen. En dat is best een zieke gedachte op zich. Mensen moeten nu lijden omdat er iemand anders geld wil verdienen. Bedenk wel dat de oplossing om onsterfelijk te worden nu niet ligt in gentherapie of iets dergelijks, maar in preventie van ziek worden. Dat is tot op de dag van vandaag de enige mogelijkheid, wie weet later dat we een super immuunsysteem hebben waarbij preventie overbodig is geworden.

De dag dat bekend word de mensheid onsterfelijk is zal er een zijn van gemixte gevoelens. Hoe gaan we ermee om, met het idee dat we onsterfelijk zijn. Wat zou je doen, zou je de hele dag

in bed gaan stinken of blijf je elke dag zien als een gift? Ga je niets doen of ga je alles doen? Als mensheid zijn we eigenlijk altijd al onsterfelijk geweest, immers ons geheugen en daarmee geschiedenis bestaat en zal voort blijven bestaan. De fysieke aanwezigheid bij een gebeurtenis hoeft in principe niets toe te voegen aan de ervaring, hoewel het me wel leuk lijkt om eens op Mars een zandkasteel te bouwen. De ethiek, de techniek en de algehele filosofie allemaal zijn ze continue met dit vraagstuk bezig. Wie weet worden we het nooit, wie weet wordt de definitie van onsterfelijk anders en wie weet zijn sommige mensen het al. Interessant desalniettemin.

was getekend, Nicolas Flamel


Techniek heeft zichzelf onmisbaar gemaakt. Want wie kan zich nou nog een leven voorstellen zonder een mobiele telefoon, een auto, een computer of een koffiezetapparaat? Ik niet, en jullie denk ik ook niet. Maar waarom zouden we dat ook doen? Techniek is er toch gewoon en het gaat toch ook niet meer weg. Dikke prima zou je zeggen.

Nou, daar denken sommige mensen toch anders over. Neem nou Karl Jaspers en Martin Heidegger. Twee Duitse filosofen, ergens in 1880 geboren. Volgens hun zou de opkomst van techniek massificatie van de samenleving betekenen. De wereld zou een apparaat worden: een dusdanig strak georganiseerde maatschappij die het karakter van een machine heeft. Mensen worden niet meer beoordeeld op wie ze zijn, maar op de functie die ze in deze machine hebben. Massaproductie bedreigt de verbondenheid die mensen met de wereld hebben.

Of je bent nu afgehaakt of je vraagt je toch af waar ik ’t in hemelsnaam over heb. Dat dacht ik zelf eerst ook toen ik dit schreef, maar het is zweverig en dat hoort erbij. En dan valt dit nog mee, want als je hun oorspronkelijke teksten leest... Je moet even door het zweverige, rare en extreme van de theorieën van beide heren heen kijken. Er zit toch wel een kern van waarheid.

Je zult misschien niet meteen het gevoel hebben een massamens te zijn en je zult techniek ook niet als een groot gevaar zien. Jij bepaalt nog altijd welke techniek je gebruikt. Toch? Of niet? Een hele hoop techniek is een deel van je leven zonder dat je er bij stil staat. Een iPad is nieuw en zien we nog als een technisch snufje maar een douche bijvoorbeeld is zo normaal, daar denk je echt niet meer bij na. Het is eigenlijk gewoon saai. Terwijl ze vroeger echt niet hadden durven bedenken dat er een waterval uit de muur kwam. Volgens Heidegger is onze technische manier van denken erg gevaarlijk. We willen de natuur beheersen. Met een douche eisen we de kracht van de natuur op.

Ook al red je het nog zo goed zonder facebook en smartphone, niemand kan zich tegenwoordig nog een leven zonder techniek voorstellen. Zelfs bij de simpelste dingen heb je er mee te maken, je komt er gewoon niet onder uit. Al die techniek maakt zoveel dingen makkelijker, sneller, goedkoper, leuker, handiger, mooier, sterker, beter, .... en onmisbaar.

Techniek. Het hoogste gevaar?


Techniek. Door: Jessica Schraa

Hij heeft natuurlijk wel gelijk dat techniek ons leven en gedrag verandert. Bedenk maar eens hoe douchen er vroeger uit zag: een teiltje water, een stuk zeep en een spons. En hoeveel liter water gaat er in zo’n teiltje? 10? Per douchebeurt gebruik je zo 70 liter. En als je in de moderne versie van een teiltje gaat, in bad dus, wel 150 liter! Een half uur onder de douche staan is voor niemand vreemd, maar daaruit blijkt wel waar Jaspers bang voor was: dat mensen door de techniek hun verantwoordelijkheid vergeten. In plaats van die paar liter in het teiltje, gebruik je nu een 7-voud ervan. En in plaats van een of twee keer in de week, douche je nu dagelijks en soms wel twee keer op een dag. We komen nu liever te laat dan dat we niet kunnen douchen en dat bejaarden maar 1 of 2 keer per week worden gewassen, is onacceptabel.

De douche is er, is er altijd geweest en moet en zal er ook altijd zijn. Je verwondert je er niet meer over. En omdat het zo gewoon is, sta je er ook niet bij stil hoeveel water je eigenlijk gebruikt. Hebben ze dan toch gelijk? Techniek integreert zo gemakkelijk in ons leven, dat we het nauwelijks merken. Maar is dat nou niet juist de charme van techniek? Blijkbaar kan het zo natuurlijk aanvoelen, zo integreren met mensen, dat het een hele nauwe relatie aangaat.

En ja, meneer Heidegger en Jaspers, we vergeten wel eens hoeveel techniek we gebruiken en wat voor slechte dingen dit met zich mee brengt, maar brengt techniek ook niet veel goeds?

Er zijn studies gericht op het ontwikkelen van techniek voor medische doeleinden. Techniek kan mensen helpen! Ziekenhuizen zijn volledig afhankelijk van techniek, maar is dit erg? Mensen die met een beenprothese of kunsthartklep worden geholpen, vergeten heus niet wat techniek voor hun doet. En als ze dit wel zouden doen, is het alleen maar bewonderenswaardig dat iets zo onnatuurlijk als techniek zo kan vervagen.

We kunnen echt wel zonder dat koffiezetapparaat, zonder die mobiele telefoon en zonder internet. We willen het alleen niet. En dat is gelukkig iets heel anders. En ik geloof ook niet dat jullie dat hadden gewild. Want zonder internet, geen wikipedia en hoe zouden we dan over jullie kunnen lezen?

Precies. Denk daar maar eens over na.


Geïmproviseerde Zorg

30

Als BMT- of TG’er zijn we continu bezig hoogstaande technieken te gebruiken of verder te ontwikkelen in de gezondheidszorg. Voor sommige werktuigen die gebruikt worden tijdens een operatie kun je wel duizenden euro’s neerleggen terwijl je het maar één keer kan gebruiken. Maar wat als je in een kritieke situatie terecht komt waar je niet de juiste uitrusting hebt om medische handelingen te verrichten? Dan zal het neerkomen op je improvisatietalent. Om je toch alvast op weg te helpen, hierbij een aantal handige trucjes die van pas kunnen komen in een postapocalyptische wereld, maar welke nu al in derde wereld landen en in oorlogssituaties worden toegepast.

SterielOm het risico op infecties zo klein mogelijk te houden, is het belangrijk de wond zo schoon mogelijk te houden. Dit betekent (vanzelfsprekend) dat je niet in de modder of een stoffige omgeving bezig gaat, geen vieze spullen gebruikt om de patiënt mee te helpen, en natuurlijk dat je er zoveel mogelijk aan doet om zelf ook zo schoon mogelijk te zijn. Perfect steriel zal het niet zijn, maar onthoud: De patiënt gaat waarschijnlijk sneller dood aan een infectie dan aan de wond zelf.

Vuilniszakken zijn je vriend: Ze zijn redelijk steriel en daardoor perfect bruikbaar om de patiënt op te leggen als er geen steriele ondergrond is. Daarnaast zijn ze te gebruiken als operatieschort en om de rest van patiënt mee af te dekken. (Patiënten zijn vaak zelf een grote bron van bacteriën, dus des te meer je weghoudt van de wond, des te beter)Doeken/gaas steriel maken: In een noodsituatie heb je er niks aan, maar mocht je ergens tijdens je tocht een dagje vrij hebben kun je er voor kiezen een voorraadje steriele doeken te maken. Hoewel een halfuurtje koken goed genoeg is voor de meeste bacteriën, bereik je toch meer door je doeken in een bleekoplossing (1 deel bleek, 5 delen water) te laten weken. Daarna uitspoelen met koud water (wat je natuurlijk eerst gekookt hebt). Ophangen van je schone doeken is uit den boze, je kan ze beter meteen opvouwen en in de vriezer gooien, op die manier blijven ze het langst goed.

Medische uitrusting steriliseren:Je ziet hem waarschijnlijk al aankomen:

Koken in een snelkookpan. Spulletjes onderin, 2 kopjes water erbij, deksel erop, op hoog vuur tot de pan begint te “fluiten,” iets zachter draaien, 10-20 minuutjes laten pruttelen, en taadaa: steriele mesjes, draad, naalden etc.Denk er wel aan dat je je spullen netjes op een steriele plek laat drogen voordat je ze opbergt.

AnesthesieNiks zo pijnlijk voor het gehoor als een patiënt die het uitkermt. Zorg er dus voor dat je weet hoe je iemand onder narcose moet brengen voordat je aan het grote werk begint. Natuurlijk kun je zelf wel een aantal goede alternatieve bedenken (bijvoorbeeld

een flinke sloot wodka), maar wat als je bijvoorbeeld wel over de goede anesthesie (zoals halothaan) maar niet de goede apparatuur (verdamper) hebt om het toe te dienen? In Derde wereld landen zijn artsen erachter gekomen dat een doekje met een paar druppels halothaan prima over een theezeefje gedrapeerd kan worden, welke vervolgens als mondkapje over de patiënt heen gelegd kan worden. Dosering gaat wat moeilijk, maar je zult moeten roeien met de riemen die je hebt. Riemen, die zijn trouwens handig als tourniquet!

WondbehandelingIn de meeste gevallen zul je geen

Tranformeer de verpakking tot scalpelhouder


Door: Dirk-Jan Cornelissen

31

ingewikkelde chirurgische operatie hoeven te doen om te overleven, maar slechts een wond te behandelen. Ook al heb je het duizend keer zien gebeuren in House, zelf een wond hechten is een slecht idee in een situatie waar het een lange tijd kan duren voordat je daadwerkelijk nuttige hulp vindt. Je creëert de perfecte situatie voor die paar bacteriën/schimmelsporen die wel in de wond zitten, om daar te blijven en goed huis te houden. Je kunt de wond beter een beetje open laten, zodat je lichaam zelf de boel een beetje kan opruimen. In alle gevallen is het slim om de wond vrij te houden (dus eventuele kleding wat tegen de wond aan kan komen weg te knippen) en zo goed als het kan de wond en de huid eromheen schoon te spoelen (niet schrobben) met water. Hieronder een aantal manieren om een wond daarna te behandelen:

Ducttape: Iedereen roept altijd dat je met ducttape alles kan maken en dat is ook zo. Ook voor medisch gebruik is ducttape bruikbaar. Door een klein streepje af te knippen, en hier een kleine “vernauwing” in te knippen, kun je een zwaluwstaartje creëeren.Zorg ervoor dat de wond leeg is (dus stel dat je bent neergeschoten, dat de kogel verwijdert is) Indien nodig zul je de wond verder moeten openen om een projectiel te verwijderen. Als je geen scalpel bij de hand hebt, kun je altijd een scheermesje of zakmes gebruiken om de wond te openen. Als je alleen scalpelmesjes hebt, maar geen houder, kun je de verpakking gebruiken om een houder te maken

Als je wond niet echt diep is en je het gevoel hebt dat je hem goed schoongemaakt hebt, kun je hem als noodmiddel dichtlijmen met superlijm. Zorg wel dat het een lijm op basis van cyanoacrylaat is.

Indien de wond toch geïnfecteerd raakt (grote kans) raak niet in paniek, dit kan je lichaam prima aan. Draineer de wond geregeld en zorg ervoor dat de wond goed afgedekt blijft.Is de wond ernstig geïnfecteerd? Dan wordt het tijd om de natuur haar

werk te laten doen. Zoek een plek op met veel vliegen (rottend vlees of hondendrollen doen het goed) en zorg dat je daar ongeveer een dag in de buurt hangt met je open wond. Geef de vliegen openlijk toegang tot de wond. Dek de wond af, en kijk dagelijks of er al maden in de wond zitten. Zorg ervoor dat de wond afgedekt blijft zolang de maden het dode weefsel wegvreten, maar bekijk het dagelijks. Wanneer de wond een stuk pijnlijker wordt en er helder rood bloed zichtbaar is in de wond, dan hebben de maden gezond weefsel bereikt en wordt het tijd ze weg te spoelen. Gebruik hiervoor een hoop schoon water, of verse urine. Verbind de wond weer zoals je elke wond zou verbinden, en check elke vier uur of er nieuwe maden zichtbaar zijn in de wond. Was

deze er uit.Er zijn nog duizenden andere methoden en ideeën om medische hulp te improviseren in noodsituaties. Kijk vooral eens op internet voor een aantal ideeën, je zult verstelt staan van de creativiteit van sommige mensen. In alle gevallen geldt: blijf rustig en denk na over wat je doet. Vertrouw je gezond verstand, maar wees niet bang om creatief te zijn! Twee vorken en een veer kunnen een wondspanner worden, met een veiligheidsspeld kan je een tong aan een onderlip vastspelden om te voorkomen dat iemand er in stikt en met wat antistollingsmiddel kun je best iemands eigen bloed opvangen en gebruiken voor zijn eigen bloedtransfusie.

Wond gelijmd met secondelijm

Wondbehandeling met maden

Parallaks Jaargang 11, november 2012 32

Geneeskunde in de Geschiedenis

De allereerste verdovingen zijn gebasseerd op het innemen van bepaalde kruiden of kruidenmengsels. Alruin (mandragora), bilzekruid en papaversap zijn bekende voorbeelden van kruidenmengsels. Deze mengsels werden fijn gemalen en vaak gemengd met wijn, zo vormde het een slaapverwekkend drankje. In 400BC beschrijft Hippocrates al hoe hij een dergelijk drankje maakt wat de pijn kan verlichten bij chirurgie. In de oudheid werd veel systematisch onderzoek gedaan naar de beste en meest effectieve middelen.Echter, in de Middeleeuwen was er geen sprake meer van goed onderzoek naar verdovende middelen. Ook waren de meeste onderzoeken door de jaren heen verwaarloosd en kwijtgeraakt. In deze tijd werden operaties vaak

zonder verdoving uitgevoerd óf er werd gekozen voor een zeer barbaarse methode. Zo waren grote dosis alcohol, vasthouden of vastbinden van patiënten een aantal van de meest populaire middelen. Een harde klap op het hoofd zodat de patiënt het bewustzijn verloor, was ook

een zeer effectieve methode om iemand het zwijgen tijdens een operatie op te leggen. Niet alleen de methodes waren zeer verschillend per chirurgijn, ook de dosis was vaak niet bekend, waardoor het verdoven van een patiënt vaak nog risicovoller was dan de operatie zelf.Door de gebrekkige methodes om patiënten te verdoven, werden er maar weinig operaties uitgevoerd. Vooral tandartsen hadden veel nadeel door het gebrek aan goede narcotica, dus zij hebben er vooral voor gezorgd dat de ontwikkeling weer op gang kwam.Al in de 18e eeuw werd de verdovende werking van lachgas en ether beschreven, maar pas halverwege de 19e eeuw werden deze middelen ook daadwerkelijk gebruikt in combinatie met chirurgie. De eerste toepassing van lachgas had nog niets met chirurgie te maken. In het begin van de 19e eeuw werd lachgas als een soort van drug verkocht op de kermis.

Geen operatie zonder verdoving, toch? Tegenwoordig klinkt het heel gewoon en niet bijzonder als de tandarst zegt: ik ga u even verdoven, na een paar prikjes voelt u er niets meer van. Ook zal geen chirurg een operatie starten voordat de verdovende middelen zijn toegediend. Behalve enkele horror-verhalen gaat het verdoven van patiënten tegenwoordig erg goed, de patiënt merkt en onthoud niks van de ingreep. Dat was ooit wel anders, toen de anesthesie – wat ‘geen gewaar-wording’ betekent – nog geen standaard stap in een operatieprocedure was.

Anesthesie

Mislukte demonstratie van Wells

verdoven met kruidenmengsels


Door: Miranda Schraa

De gebruikers kwamen dan in een soort van dronkenschap terecht en moesten vooral hysterisch lachen, tot groot plezier van de andere kermisbezoekers, waardoor het gas de naam lachgas gekregen heeft. Tijdens deze bijzondere vorm van dronkenschap, raakten de mensen soms verwond, dit zorgde er voor dat het vermoeden gerezen was dat lachgas een goed verdovend middel kon zijn.Na een aantal proeven door verschillende artsen, de een meer succesvol dan de ander, durfde een zekere tandarts Horace Wells (1815-1848) het aan om zijn bevindingen voor groter publiek te demonstreren. Na vele enthousiaste reacties, mocht hij een publieke demonstratie geven in het chirurgisch auditorium van het Massachusetts General Hospital van de Harvard University in Boston. De patiënt bij wie de operatie uitgevoerd werd kreeg te weinig lachgas toegediend en had daardoor de operatie niet totaal pijnvrij ervaren. Een grote afgang voor dit grote publiek! De patiënt moest wel toegeven dat hij vele malen minder pijn had gevoeld, dan wanneer hij totaal geen verdoving had gehad. Voor Wells was het experimenteren met het lachgas nu wel welletjes. Zijn leerling, William Green Morton (1819-1868), dacht meer resultaat

te kunnen boeken met ether. Hierna volgde een zelfde soort verhaal als Wells; vele succesvolle experimenten en uiteindelijk een publieke demonstratie in Boston. Met ether als anestheticum toegediend door Morton, werd een nekgezwel verwijderd door chirurg John Warren. De operatie was zeer succesvol en Morton publiceerde dan ook niet veel later zijn ervaring. Deze historische gebeurtenis was het startsein voor een zeer snelle ontwikkeling op het gebied van inhalatie anesthetica, zo werd chloroform een zeer bekend middel.

In 1876 werd het eerste toestel ontwikkelt dat de mogelijkheid bezat om ether in gecontroleerde hoeveelheden toe te dienen. In het begin van de 20e eeuw werden de methodes om gasmengsels toe te dienen verder ontwikkeld, zodat het toedienen steeds nauwkeuriger werd. Henry Boyle (1875-1941) ontwierp het eerste echt anesthesietoestel, hierbij werd de beademing van de patiënt nog handmatig gedaan. Later werd dit een gecombineerd toestel, gas en zuurstof werden gemengd. Een grote polio-epidemie in Scandinavië, vlak na de Tweede Wereldoorlog, gaf de aanzet tot de ontwikkeling van mechanische beademingstoestellen. Zowel de Duitse firma Dräger als de Zweedse firma Engström hielden zich hier mee bezig. In de Tweede Wereldoorlog waren er vele ontwikkeling op het scheikundige vlak, deze waren nodig voor het zuiveren van uranium voor de bouw van de atoombom. De opgedane kennis over koolwaterstoffen kon gebruikt worden om de inhalatieanesthetica te verbeteren, welke vanaf toen bestaan uit gechloreerde koolwaterstoffen die op maat kunnen worden gemaakt.

Hulpmiddelen van de anesthesist

Tandartsen: Pioniers in de anesthesie.


Ziekte uitgelicht

34

Je probeert je te vermaken door de kamers te doorzoeken of uit het raam te kijken als je die hebt. Vervelend dat je na een halve dag alle kamers al hebt doorzocht en het uitzicht is onveranderd saai. Je besluit wat meer te slapen, je hebt toch niets beters te doen. Na enkele dagen merk je dat je constant moe bent en slapen helpt niet meer. Het wordt ook steeds moeilijker om in slaap te komen omdat je je rusteloos voelt en je ergert je aan van alles en nog wat. Gefeliciteerd, je hebt cabin fever.

Medisch gezien valt cabin fever op te delen in twee verschillende processen

die niet goed voor je zijn: een tekort aan prikkels en een soort claustrofobie. Net als alles in het lichaam, moet de geest regelmatig geprikkeld worden. Als dit gedurende lange tijd niet gebeurd, kan iemand cognitief achteruit gaan, oftewel minder snel reageren en langer moeten nadenken over dingen. Op korte termijn uit dit tekort aan prikkels zich in erg veel slapen (dus niet alleen omdat je toch niets beters te doen hebt), snel geagiteerd en rusteloos zijn en slachtoffers zijn erg vergeetachtig. Al deze factoren werken claustrofobie in de hand. Claustrofobie is een irrationele angst voor opsluiting of

verstikking, mensen met de fobie weten dat het dak niet zo maar zal instorten of de lucht op zal raken, maar worden toch bang. Bij een mentaal verzwakt persoon kan een dergelijke angst makkelijk leiden tot een paniek-aanval of zelfs een psychose.Wat je nodig hebt is afleiding, boeken of films helpen om cabin fever af te weren, maar het beste werkt menselijk contact. Mensen blijven immers kuddedieren. Zonder het zelf te merken pikken we heel wat informatie op van anderen, niet alleen van gesprekken tegen de verveling, maar ook in iemands doen en laten, gezicht en bewegingen.

Dus, het einde van de wereld is hier. Nucleaire winter, supervulkaan uitbarsting, meteorieten-impact, misschien zelfs een pandemie, het maakt niet uit maar je hebt het overleeft. Dat niet alleen, je hebt goed onderdak, een volledig uitgeruste stroomvoorziening en eten voor een jaar. Probleem is, je kan niet naar buiten door eerdergenoemde radio actieve sneeuw, giftige gassen, ijskoude temperaturen of eng virus. En dit kan nare gevolgen hebben voor jou en de mensen die samen met je opgesloten zitten.

Cabin Fever - Zo alleen dat je er gek van wordt


Door: Jan Verhoeff

35

Het probleem is dat gezelschap van een paar personen niet genoeg is om cabin fever weg te houden, lang opgesloten zitten zal ook de omgang met anderen erg beïnvloedden. Je wordt niet alleen prikkelbaar en dus sneller boos op anderen, door de stress zal er ook een gevoel van paranoia opkomen. Je

wantrouwt je medemens, wat weer meer stress oplevert en dat gaat zo door. Cabin fever lijkt op vergevorderde stadia van eenzaamheid (met wat extra fobia-gevoelens erbij) en is te verhelpen of verlichten door dingen te doen die voor jou nuttig voelen, zoals

aan iets werken of bouwen, nieuwe mensen te ontmoeten en er veel op uit te trekken. Nu is dat een probleem in een post-apocalyptische wereld en je niet naar buiten kan, maar ik hoor dat hallucinatie-mensen echt heel aardig kunnen zijn. Dus uiteindelijk heb je vrienden genoeg.

In 2002 kwam de film Cabin Fever uit van Eli Roth, een horrorfilm in de stijl van oude jaren ’70 pulphorror. De film ging over een groep jonge studenten die naar een huisje in het bos gaan op vakantie. Daar aangekomen komen ze een erg zieke zwerver tegen die veel en vaak

bloed moet ophoesten en het duurt niet lang of de studenten worden ook één voor één ziek en overleven het weekendje weg (uiteraard) niet. Nu is dit dus geen echte Cabin Fever en is het ook niet het grote plotpunt in de film, maar het wederzijdse wantrouwen en kortaf reageren op elkaar is wel een symptoom. Het meest bekende en meest indrukwekkende voorbeeld van een man die bezwijkt aan cabin fever is toch wel The Shining uit 1980, naar het boek van Stephen King. In de film neemt Jack een baan als conciërge van een hotel in één van de nationale parken in Amerika tijdens de winter. Dit betekent dat hij en zijn vrouw en zoontje, wie hij meeneemt, enkele maanden alleen zullen zijn door de onbegaanbare

wegen en hevige sneeuw. Zijn vrije tijd besteedt hij aan het schrijven van een boek. Echter na enkele maanden begint hij te hallucineren en op zijn typemachine schrijft hij pagina na pagina “All work and no play make Jack a dull boy”. Op gegeven moment knapt er iets bij Jack en valt hij zijn familie aan met een bijl. Dit zijn fictieve voorbeelden, in 2008 hebben de Mythbusters zichzelf alleen opgesloten in een hutje in Alaska. Al na drie dagen gingen beide erg veel slapen en ontwikkelde Adam, de nerveuzere van de twee, ook de andere drie symptomen, hij werd prikkelbaar, rusteloos en vergeetachting.

Cabin Fever in de media

MIRA is het Instituut voor Biomedische Technologie en Technische Geneeskunde van de Universiteit Twente. Wij doen innovatief onderzoek op het gebied van Tissue Regeneration, Targeted Therapeutics, Imaging and Diagnostics en Neural and Motor Systems. MIRA is de enige wetenschappelijke instelling in Europa die fundamenteel, toegepast én klinisch onderzoek combineert. Het is onze ambitie om ons excellente onderzoek en de technologie die we ontwikkelen om te zetten in producten voor de gezondheidszorg. Tevens stimuleren we onderzoekers om de ontwikkelde technologie onder licentie of via een eigen bedrijf op de markt te brengen.

Potentiële werkgever De komende jaren groeien wij snel: van de huidige 250 naar 400 medewerkers in 2014. Heb jij het talent en de ambitie om bij MIRA te werken? Houd ons dan in de gaten!

Kijk voor meer informatie over ons onderzoek alvast op www.utwente.nl/mira.

TOP TECHNOLOGY FOR PATIENTS

Parallaks 2012 oktober

Documents

Transcript of Parallaks 2012 oktober