D e Prinses Irene glijdt de kom van Breskens binnen. Je hoort de

motoren op een stationairtoerental terugvallen. We blijvennog even aan dek staan om deomarming van de fuik mee temaken. De scheepsmotor laatzich weer horen, nu om deschroef achteruit te laten slaan.Met twee treden tegelijk haastenwe ons de trap af. Onze fietsenstaan helemaal voorin, daar waarde zijgang van de auto’s terug-buigt naar het hoofddek.

De dekman van dienst is al bezigmet het opendraaien van de deurvoor de fietsers. Opeens hebbenwe vol zicht op het boven onsoprijzende brugdek. De bijnauitgegleden boot stuwt hetzeewater op tegen de betonnentrappen onder de brug. Eengereed hangende kabel wordtvan de brugreling gepakt en omde bolder gelegd. De Irene wordtnu stijf tegen de stootblokkengetrokken. Een laatste rilling, het

schip komt tot rust. De zwaredeur van het autodek kanteltnaar boven. ‘Remmen vast’ en‘Fasten your brakes’ staat nu ophet plafond te lezen. Daar zakthet brugdek, geluidloos. Pas alsde flexibele verbindingsstukkenzich op de boot vlijen, klinkt ermetalig contactgeluid. De auto’sstaan ronkend in destartblokken. Wij fietsers mogennet iets eerder de brug op. Wefreewheelen richtingslagbomen, het is vloed.

ZeebenenZo ging dat, vele jaren lang. WieZeeland wilde bereizen moesthet water op. Voor de delta-werken veiligheid en ver-bindingen brachten, was deveerman cruciaal. Niet alleen opde Westerschelde. Ook op deOosterschelde, het Zijpe, hetVeersche Gat. Overal werdgevaren. Anna Jacobapolder,Kamperland, Zierikzee, Perk-polder, je moest kaartjes kopenom er te komen.We waren het gewoon. Om noute zeggen dat we zeebenen

hadden, gaat te ver. Maar deveerboten maakten deel uit vanons Zeeuwse leven. Je moest eraltijd wachten. Voor de bootaanlegde en je aan boord kon,tijdens de oversteek. Eenkwartier, twintig minuten,zelden meer dan een half uur,dan had je weer vaste grondonder de voeten. Net tijd genoegom de laatste nieuwtjes uit tewisselen, een kop koffie tedrinken en de spiegeling van hetwater te koesteren. Wieregelmatig de Westerscheldeoverstak, herinnert zich deonvolprezen snert met stukjesspek en rookworst.

Sinds een jaar of twintig, dertig,veertig gaat het allemaal vlotter,efficiënter. Met de dammen,stormvloedkeringen en bruggenzijn alle overkanten onderhandbereik gekomen. Onderhandbereik, maar of dat ookdichter bij is? De tunnel tussenEllewoutsdijk en Terneuzen wasin 2003 de klap op de vuurpijl,sindsdien hoeven we ook tussenZeeuws-Vlaanderen en de rest

van Zeeland niet meer scheep tegaan.

Geen snertHet kan overigens nog wel. Tussen Vlissingen en Breskensvaren de ‘fietsvoetveren’. Beruchtondertussen, ze lijken vaker uitdan in de vaart te liggen. En zezijn in niks te vergelijken met deoude prinsessenboten en lateredubbeldekkers. Er is geen snertte koop. En de stoelen zijn zo opgesteld dat je met z’n allen uit-zicht hebt op een blinde wand.Voor wie de Irene, Beatrix, Juliana en Johan Friso heeft ge-kend, zijn de bootjes van nuslappe aftreksels zonder roman-tiek of avontuur.

We stappen nog een keer aanboord van de Irene, hangen overde reling. Er drijven kwallen. Zedeinen mee op de boeggolven alshet schip zich losmaakt van desteiger.

Veel lees- en kijkplezier enbehouden vaart met deze nieuweZeeuws Weerzien.

Beste lezers,Wat een leuke reacties stuurde uons naar aanleiding van het afgelopen decembernummer. Deijzige winter van ’63 bracht heelwat herinneringen naar boven!Met veel plezier beginnen wij aande tweede jaargang van ZeeuwsWeerzien. Samen met u hopen wijnog veel verhalen over voorbije tijden bijeen te brengen. Het volgende nummer, dat uit-komt in juni, zal in het teken staanvan winkelen in Zeeland.Herinneringen aan een tijd waarinnog werd betaald met dubbeltjesen stuivers. Borrelt er een mooieherinnering bij u op aan de oudewinkeltjes in uw dorp of stad? Laathet ons weten. Dit nummer gaat over varen tussen overkanten. Leuk als uons laat weten wat u allemaal hebtmeegemaakt op het water.Blijf ons vooral schrijven via redactie@zeeuwsweerzien.nl ofstuur een kaartje aan StichtingZeeuws Weerzien, Postbus 33,4350 AA VEERE.De redactie

Pak ’m mee!

Nr 6, tweede jaargang - maart 2020 | DE GRATIS KRANT VOL HERINNERINGEN | STICHTING ZEEUWS WEERZIEN

Pagina 3Zwaaien naar de overkant

We gaan naar d’n overkant.

Niet door de tunnel, niet over een brug of een dam.

Maar zoals we dat gewend waren. In deze Zeeuws

Weerzien gaan we aan boord, met de neus in de wind,

en als we zin hebben bestellen we een flinke kop snert.

Veerboot Prinses Irene op weg naar Breskens | Foto: Cor de Boer, Beeldbank Zeeland, nr. 136339.

door: Jan van Damme

Naar d’n overkant

Pagina 7Een doos aan eenriem met snoep

InvollevaartZEEUWSWeerzien

Pagina 4Met de pont van alle dag

Pagina 14Bootkaartjes in een plastic doos

Pagina 8 en 11Een pet hadden ze allemaal

Een afscheid met een goed gevoel voor alle mensen op Walcheren

Als u het wilt zoals vroeger maar ook als u het liever wat eigentijdser heeft.

Lenny Adriaanse, Michiel Adriaanse, Guido Poesiat, Adrienne Klein en Gerrit Klein

Een bijzonder afscheid...

Bel bij overlijden0118 - 41 27 60

Monuta Adrienne KleinT 0118 - 41 27 60 E aklein@monuta.nlI www.monutaadrienneklein.nl

Uitvaartcentrum De VoorzorgIndustrieweg 20, 4382 NA Vlissingen

Uitvaartcentrum AdagioBuitenhovelaan 1, 4337 HJ Middelburg

126,5x191 adv Monuta Zeeland.indd 1 03-09-19 16:18

Woningontruimingmet zorg!

Wist u dat Mondial Vogel Verhuizingenook zorgvuldige woningontruimingenverzorgt voor ouderen, mindervaliden en hulp- behoevenden na hun verhuizing en voor nabestaanden na een overlijden?

● Leegruimen van woning of verzorgingskamer● Alle werkzaamheden conform opleveringseisen● Verwijderen vloerbedekking● Tijdelijke opslag inventarisgoederen en/of

persoonlijke spullen● Afvoeren inventarisgoederen op milieuverantwoorde

wijze● Eindschoonmaak

0118-612669info@vogel-verhuizingen.nl

Dat doen

ze ook!!

Goede zorg begint met een verhaal

T. 0900-7879777 | zorglijn@svrz.nl | www.svrz.nl

Wilt u verhalen lezen van onze cliënten en medewerkers? Kijk op www.svrz.nl

De meeste lezers zullen ophet schoolplein van delagere school nog wel

eens gezongen hebben: ‘Schippermag ik overvaren, ja of nee?Moet ik dan ook tol betalen, ja ofnee?’ Bij het spelletje over-lopertje, dat hierbij hoorde,bepaalde de ‘schipper’ die deanderen moest tikken vervolgenshoe er overgestoken moest wor-den. Mochten er nog kinderenzijn die dit spel nu nog spelen,dan zal het beroep van veermanhen in ieder geval nog weinigzeggen. De kleine overzetverenzijn, behoudens de bootjes diealleen in het toeristenseizoenvaren, inmiddels verdwenen envervangen door grotere schepen,bruggen of snelle wegverbin-dingen. Toen Zeeland nog eeneilandenrijk was deden heel watveermannen hun werk in deprovincie, tot in de jaren zestig.Onder veerman wordt hierverstaan een beurtschipper,maar ook wel zijn schip ofiemand die met een pont ofschouw mensen overzet. Dat gaat niet over de kapitein van hetveer Vlissingen-Breskens of Kruiningen-Perkpolder, maarover iemand die in zijn eentje eenveerdienst onderhoudt. Die vaartook niet met een schip, maar meteen boot, die steeds dezelfdeoverkanten aandoet.

BargebootZelfs tussen de steden Vlissingenen Middelburg werd met deBargeboot rond 1890 nog eenveerdienst onderhouden over hetKanaal door Walcheren, net alstussen vele andere plaatsen inZeeland. Tot na de oorlog warener bijvoorbeeld veerdienstentussen Oud- en Nieuw-Vosse-meer, St. Annaland - Bruinisse,Anna-Jacobapolder - Zijpe, Katse-veer - Kats, Zierikzee – Colijns-plaat, Stavenisse – Ouwerkerk,Wolphaartsdijk - Kortgene enGorishoek-Yerseke, om er enkelete noemen. Die veerdienstenwaren aanvankelijk eenvoudigehouten bootjes, zoals die van deArnemuidse veerman J. la Soe dievoor de oorlog de visleursters uithet dorp over de Arne bracht,zodat ze naar de Middelburgsemarkt konden. Later werden ditgrotere gemotoriseerde vaar-tuigen waarmee ook een ofenkele auto’s meegenomenkonden worden, want de verenwaren er niet alleen voorpersonen, maar ook voorgoederen en diensten.Veerman J.C. Boomsluiter,onderhield rond 1960 deveerdienst Stavenisse - Hoek vanOuwerkerk voor voetgangers,rijwielen en motorrijwielen.Destijds de kortste verbindingtussen Tholen en Schouwen-

Duiveland. Veerman KeesNoordhoek nam in 1948 deveerdienst Katseveer-Kats overvan Jaap van Wieringen. De daargebruikte vijf ton zware enveertien meter lange motorbootKatsplaat was afkomstig van deRotterdamse Droogdok Maat-schappij. Zijn zoon Cor was delaatste veerman op deze veer-dienst, die opgeheven werd bij deopening van de Zandkreekdam.

Vader op zoonDe functie van veerman ging,zoals dat bij andere beroepen ookgebeurde, soms over van vaderop zoon. Ook schipper HermanBerrevoets nam het stokje nogbegin jaren zestig over van zijnvader Jacob. Beiden onderhieldende veerdienst tussen Zierikzee enColijnsplaat. Schipper Gerard M.Larooy was eind jaren vijftig zelfsde zoveelste telg in het bedrijfvan zijn familie dat het veerGorishoek-Yerseke sinds 1792onderhield. Nog in september1959 verhuisde hij naarScherpenisse om daar deveerdienst met De Zeemeeuw ende Wuta (Wacht Uw Tijd Af ) in dedrie zomermaanden te onder-houden. Dit veer werd in 1962opgeheven.Heel wat Zeeuwse veermannenontleenden aan hun beroep ookhun bijnaam. In 1889 begonveerman Quist het overzetveertussen Duiveland en Nieuw-Vossemeer. Hij zou dit eenkwarteeuw volhouden. Met grotewelwillendheid hielp hij zijnklanten door ijsgang en ruw weerhet water over. Hij werd

bijgestaan door de bekendergeworden ‘Piet de Veerman,’ dietussen 1878 en 1914 actief was alsveerman. Deze man - type ruwebolster, blanke pit - stond bekendom zijn eeuwige gemopper, maarwas toch altijd op zijn post enbereid mensen over te zetten.Waarschijnlijk stonden de meesteveermannen onder de bijnaamPiet de Veerman bekend, wantook Piet van de Bogaard deedrond 1935 onder die naam zijnwerk op de veerdienst tussen St. Annaland en Bruinisse. In1920 stopte veerman P. Overbeekemet het overzetten van mensenin Oud-Vossemeer. Ook hij stondbekend als Piet de Veerman.

Haventje de ValDe meeste veermannen staaktenhun beroep in de jaren zestig.Zeeland was met wegverbin-dingen grotendeels ontsloten.Toch werd nog in 1959 aan hethaventje de Val een nieuwwachtlokaal gebouwd voor deveerdienst Zierikzee-Kats. Amperzes jaar later zou de Ooster-scheldebrug er liggen. Die trokmeteen zoveel gebruikers dat hetwachtlokaal in functie bleef alsrestaurant met terras met uit-zicht over de Oosterschelde, endie functie heeft het gebouw nogsteeds, waarmee het een herinnering is geworden aanverdwenen veerdiensten en veer-mannen.

Bronnen: ZB, Krantenbank Zeeland(Zierikzeesche Nieuwsbode, 27 maart 1914en Ierseksche en Thoolsche Courant, 20 maart 1920), en Beeldbank Zeeland.

ColofonZeeuws Weerzien is een gratis krantvol verhalen over het Zeeland van devorige eeuw. Om zelf te lezen, of alsaansporing om samen met anderenherinneringen op te halen. De krantverschijnt 4x per jaar in een oplagevan 50.000 exemplaren en wordtverspreid in heel Zeeland: in devestigingen van Bibliotheek Zeeland,zorg- en welzijnsinstellingen,gemeente- huizen, wachtkamers vanhuisartsen en fysiotherapeuten,musea, boekhandels en bij diverselokale ondernemers. Een overzichtvan distributiepunten, alsmede eendigitale versie van de krant, treft u oponze website. De krant komt tot standdankzij de inzet van een groot aantalvrijwilligers en i.s.m. Stichting Feestvan Herkenning, die bijeenkomstenorganiseert waarbij het delen vanherinneringen centraal staat.

UitgeverStichting Zeeuws WeerzienVoorzitter Frans van de VeldePostbus 33, 4350 AA Veerewww.zeeuwsweerzien.nl secretariaat@zeeuwsweerzien.nl

EindredactieJan van Damme

RedactiePeter Blom, Zeeuws ArchiefJohan Francke, ZB| Planbureau en Bibliotheek van Zeeland

VormgevingLeo MinnaardRamon de Nennie, decreet

Druk en advertentieverkoopMeulenberg Media, Patrick Joossens verkoop@meulenberg.nl

CoördinatieHanneke de Vroe, Zeeuws Weerzienredactie@zeeuwsweerzien.nl

Bij het samenstellen van deze krant is metzorg getracht alle rechthebbenden m.b.t.beeld- en archiefmateriaal te achterhalen.Mochten personen of instantiesdesondanks van mening zijn dat(foto)rechten zijn geschonden, dan kunnenzij zich wenden tot de redactie viaredactie@zeeuwsweerzien.nl

Deze editie is mede mogelijk gemaakt door

3Verdwenen beroepen... de veerman

Schipper mag ik overvaren?

B R E N TA N O ’ Ssteun des ouderdoms

stichting

Kijk uit naar de volgendeeditie

Zeeuws Weerzien verschijnt inmaart, juni, september en

december. Van alle eerder verschenen edities kunt u, zolang de voorraad strekt, eengratis exemplaar ophalen bij ‘Het Zeeuws Kado’, Kreukelmarkt12 in Goes (geopend op dinsdagen op donderdag t/m zaterdag van 11.00-17.00) en bijhet Zeeuws Archief, Hofplein 16in Middelburg (geopend op dinsdag t/m vrijdag 10.00-17.00).

Drs. P. bezong het beroep in zijn lied Veerpont (heen en

weer): ‘De oever waar we niet zijn noemen wij de overkant.

Die wordt dan deze kant zodra we daar zijn aanbeland.’

Schipper Kees Noordhoek op de Katsplaat, verzorgde de veerdienst tussen Kats en Katseveer | Foto: Jaqueline Midavaine, 1961, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 91061.

door: Johan Francke

4

Begin jaren 80 was het; de tijddat de VUT in zwang kwam.

Daarvan maakten ook de werk-nemers van de PSD maar al tegraag gebruik. Velen van henwaren hun loopbaan in de koop-vaardij begonnen of bij de ma-rine, maar voor mannen die eengezin wilden stichten en er ooknog van wilden genieten, hieldde veerdienst een mooi middentussen aan boord en aan de wal.

De jongens die na de oorlog hetruime sop hadden gekozen,namen begin jaren tachtig afscheid als kapitein of werk-tuigkundige van de PSD. Dedienst was daartoe bijzondergoed ingericht. In Kruiningenlag de Prins Bernhard afgemeerdvoor als een van de andere botenuitviel. In Vlissingen hadden zedaarvoor de Juliana. Maar beideboten waren vooral geschikt als

salons voor afscheidsbijeen-komsten.

VlootvoogdAls PZC-verslaggevers moestenwe die bijeenkomsten bijwonen.Journalistiek viel er weinig eeraan te behalen want steeds gebeurde hetzelfde: directeur D. Oostinga van de PSD sprakeen vriendelijk dankwoord, gedeputeerde J. Hoekstra - de

‘vlootvoogd’ - deed dat ook en erwaren bloemen voor de echt-genotes. Toch was het bepaaldgeen straf om een PSD-afscheidte verslaan want het was altijdbijzonder gezellig.

Wonderlijk dat nooit iemand vande wiebelige loopplanken is gevallen. Die waren neergelegdzodat je direct de salon in konlopen, waar de steward de

glaasjes voortdurend vol hield.Eén keer viel er iets bijzonders temelden. De vlootvoogd zei tussen neus en lippen door dathet toch wel tijd werd voor eenvaste oeververbinding; er kon-den zoveel enge dingen gebeurenop die drukke Westerschelde.Het duurde meer dan twintigjaar maar het was het einde vande vlootvoogd. Want één boot isgeen vloot.

door:Margreeth Ernens

De pont hoorde bij het leven van alledag

V lakbij de binnenstad van Terneuzen ligt de oude Veerhaven, waar de steiger van de

pont Terneuzen-Hoedekenskerke nogsteeds is te vinden. Mijn vader, diebloemist was, bestelde ’s avonds eennieuwe lading verse bloemen bij dekweker, die ze dan naar Hoedekenskerkevervoerde. Met het eerste pontje werdenze in grote dozen overgezet, zodat hij ze ’sochtends op kon halen.In de vakanties trokken we er vaak met

onze fietsen op uit: we namen brood meeen gingen met het pontje naarHoedekenskerke om er een dagje te fietsendoor de Zak van Zuid-Beveland. Voor noggeen gulden waren we een hele dag zoet enzoek. De hoorn van dat pontje wastrouwens in heel de binnenstad goed tehoren als ‘de boot’ kwam of ging. Het waswel een typisch pontje: de paar auto’s dieer op konden moesten aan de zijkant hetdek oprijden. En als de bestuurder nietnauwkeurig genoeg naar de zin van debootlieden had geparkeerd, werd de autogewoon even opgetild en beter neergezet.

Door schippers werd altijd met ontzaggekeken hoe dat bootje keurig op tijdTerneuzen binnenliep. Er loopt daar voorde haven een gevaarlijke neer en schepenmet minder motorvermogen wachttenvaak op beter tij.

Als we naar familie op Walcheren gingen,namen we natuurlijk het veer Vlissingen-Breskens. Die dienst werd in de vroegejaren zestig onderhouden door deprinsessenboten, enkeldekkers met denamen Beatrix, Irene en Margriet. Dieboten waren stukken groter dan de

zijladers Willem 1 en Oosterschelde op‘onze’ veerdienst vanaf Terneuzen. Deboot naar Breskens had ook een groteloungeruimte, waar je behalve koffie ookde beroemde erwtensoep en kroketjes konkopen. Later werden daar dubbeldekkersingezet, en als je boven bij de reling stondwas het water van de Westerschelde weleen heel eind beneden ons. Toen ik later inVlissingen woonde, en we van vakantieterugkwamen, was het altijd fijn om hetlaatste stukje van de reis met de boot tedoen. Bijna thuis en heerlijk varen over deWesterschelde.

Als Zeeuws-Vlaming ben je wat geïsoleerd van de rest van Nederland.

Wij groeiden dan ook op met ‘de boot’ die ons naar ‘d’overkant’

bracht, de pont hoorde dus bij het leven van alledag.

door:Mieke van der Jagt

Wiebelige loopplanken naar de salon

Veerboot de koningin Wilhelmina | Foto: Peter Nicolai, 1955.

Passagiers op de veerboot Vlissingen-Breskens | Foto: ZB Beeldbank Zeeland, 1970,recordnr. 44306.

Veerboot Prins Berhard op de Westerschelde | Foto: collectie Steketee, ZB Beeldbank Zeeland, 1954, recordnr. 119643.

J ules van Mulken, geboren in Groede, opgegroeid in Breskens en later terug verhuisd naar Groede, heeft op het veerterrein heel wat

voetstappen liggen. Net zoals z’n vader, Augustvan Mulken, z’n drie broers August junior, Tonnieen Adrie en z’n zoon Onno. Allen werkten bij deProvinciale Stoombootdiensten in Zeeland.

Het van ‘vader op zonen’ verhaal begint bij pa August. Hij was lierdraaier in de oude veerhaven inhet vissersdorp. De pont werd langzaam binnen-getrokken zodat de passagiers aan het afmerengeen blauwe plekken overhielden. In het jaar 1958werd buiten het dorp een nieuwe veerhaven, geschikt voor dubbeldekkers, in gebruik genomen.De schepen waren uitgerust met boegschroeven.Jules: ,,Toch ging het nog wel eens mis, de stromingkan heel verraderlijk zijn.”

Je kon opklimmen bij de PSD maar het was geen bedrijf voor bliksemcarrières, vertelt Jules, die midden jaren tachtig voor het eerst het uniform

aantrok. Hij werd aangesteld als kaartverkoper. ,,Ik begon als aflosser wat betekende dat je konworden ingezet op alle aanlegplaatsen. Was de leiding tevreden, kreeg je een vaste standplaats, inmijn geval Breskens.”

Z’n volgende carrièrestap was terreinopzichter.Jules denkt met weemoed terug aan die jaren. ,,Je was altijd buiten. Het leukst was het directecontact met de mensen. Het was veel lachen, maarsoms moest je ook streng zijn.” Later belanddeJules in de verkeertoren als assistent-agent.

In 2003 trok de Provincie de stekker uit de PSD.Voor Jules betekende het einde carrière. Hij kon gebruik maken van een aantrekkelijke wachtgeld-regeling zonder sollicitatieplicht. Op zaterdag 15maart 2003 was de allerlaatste afvaart. Jules vanMulken organiseerde samen met Pol van de Vijver,de bekende dierenarts uit IJzendijke, in Breskenseen dag vol activiteiten. Een afscheid met een lachen een traan.

5

Van Mulken, ja die van de PSDJules van Mulken heeft het druk. De verhuizing nadert snel.

Een statig pand aan de Markt in Groede wordt verruild

voor een gerieflijke bungalow in het Heem in Breskens.

Van daaruit kun je het fietsvoetveer bijna zien. |

Niet meer dan een grote sloepdoor:Albert Kort

De (voet)veerdienst tussen Colijnsplaat en Zierikzee kende vanaf 1929 een geregelde afvaart.Na de Ramp beperkte het veer zich tot incidentele

diensten en uitsluitend tot de zomermaanden. Tot 1960heeft het bestaan. De 86-jarige Janna de Vlieger is in Kerkwerve geboren en verhuisde in 1960 naar Zuid-Beveland. Daar woont ze inmiddels zestig jaar.

In haar herinnering was de veerboot tussen Zierikzee enColijnsplaat niet meer dan een grote sloep en bood aanhooguit vijfentwintig voetpassagiers plaats. Een kajuit,aan dek een bankje en enige ruimte om de fiets te stallen,en dat was het wel zo’n beetje. Het veer tussen Zierikzeeen Colijnsplaat dat alleen in de zomer ging, stelde nietveel voor.

Op de vlucht voor het waterDe herinnering eraan van Janna de Vlieger staat groten-deels in het teken van de Ramp die zij als meisje van twintig heeft meegemaakt. Geboeid kijk ik in Janna’s fotoalbum en luister ik naar de avonturen die ze in die bewogen februaridagen beleefde. Gedwongen op devlucht voor het water probeert het gezin een veilig heen-komen te zoeken in Zierikzee, waar Janna’s oma woont.Baggerend door het water weet zij, samen met haar ouders, twee broers en een zus, het dorp te bereiken omdaar urenlang op een taxi te moeten wachten die hen naarZierikzee brengt. Daar aangekomen vinden ze voorlopigonderdak bij oma en wachten ze vier dagen lang op deboot naar Colijnsplaat. Het weinige eten dat ze dagelijkskrijgen voorgeschoteld bestaat uit gekookte kroten. Alsze uiteindelijk te horen krijgen dat er een bootje in dehaven klaar ligt voor vertrek, is de opluchting dan ookgroot.

Janna weet het nog alsof het pas gisteren is gebeurd: ,,We vertrokken met de familie naar de haven in Zierikzee.Een ledikant was meegenomen waar al onze bagage opwas gestapeld. We waren met zijn zeventienen. Ik weetniet meer precies hoe lang de overtocht heeft geduurd,maar het leek wel een eeuwigheid en we gingen door eenhel. Enorm hoge golven en gillende kinderen. We warendoodsbenauwd en zongen ons moed in met liedjes als‘Veilig in Jezus’ armen’. Godzijdank wisten we de havenvan Colijnsplaat veilig te bereiken.” In het dorp vinden ze bij een tante aan de Hazelaarstraat een tijdelijk onder-komen.

Jules van Mulken in de verkeertoren in Breskens.

door: Peter Verdurmen

6

Stomverbaosd waoren wud-der. Dao vloog ‘n moeder in

d’r pyamao de voorste salon bin-nen. Recht op d’r dochter af. ‘tMeissen was d’r brôôd voo tus-sen de middag vergeten.

Me waoren net de bôôt in Bresjesopgegaon, die morgen. ‘t Waskwart over zevene en dat was al-tied een drukke bôôt. Vee wèrk-volk van De Schelde enschoolgasten. Ieder zat op z’nvaste plekke.’n Paor mannen uutSluus die nie altied van de vroeg-ste waoren, stappende binnen.Nêe, wudder zaoten altied ‘êêlvan voren. Dao wier nie gerôôkt.Dao was ‘t ook altied nie zô druk.,,Me zunnen zô vertrekken”, zegtm’n maot die tegenover me op

een stoel zit. ‘t Is eigenlijk ziinstoel, want ik ikke zit altied op debanke. En dan stuuft t’r anêêseen vrouwe binnen. D’r pya-omaobroek is goed te zien onderd’r jas. Groen mee roze blomme-tjes. Mee ‘n pakje in d’r ‘andvliegt ze recht op d’r dochter afen geeft ‘eur d’r brôôd. Tiid voor‘n woord of een kus is t’r nie bie.Vlugger dan ze kwam was ze ver-dwenen. ‘t Meisje legt het pakjemechanisch op het taofeltje voord’r en gaot rustig deu mee klet-sen. Bleuzen? Belnêê. Niks vandat alles.

Dan begint de bôôt te trillen.,,Me gaon”, zegt m’n buurman enpakt z’n krante. ‘n Paor school-joengers ‘aolen udder boeken uut

udder schooltas. Nog even udder‘uuswèrk overkieken. Somsschrieft dat kleine vintje mee z’nblauw jasje nog ‘n paor antwoor-den in z’n schrift. Zeker omdatde juffrouw van wiskunde ‘emnie zou trapperen omdat ie z’nsommen nie gemaokt ‘eit?

Vuuf daogen in de weke vaorenme ielken dag op dit uure naoVlissiengen. Fiets pakken uut defietsenstal bie ‘t station en roef,nao ‘t wèrk. En tegen vuuven weeterug. Op ‘n kêêr was ik ‘s avonds walaote en reej ik mee m’n fiets debôôt op. ‘t Was zeumer. Ik wasverlaot en ik docht bie m’n eihen:,,Joengen, noe kan je toch in dietwintig menuten wel ‘n kêêr je

band lappen?” Want twêê, driekêêr in de weke moste kik m’nvoorband oppompen. Bie de ma-trôzen ‘n immertje waoter ge-lêênd en ik an de slag. Net op tiidtoen me in Bresjes binnenliepen,was ‘t kerweitje gelapt. Waoterteruggebrocht en m’n fiets in destallieng op Bresjes gezet. ’t Wasnog licht, tegen ‘alf elve. Fiets opslot gezet en an de kettieng envèder naor ‘uus. Op Schoondiekestoengen nog wat joenge gastenbie ‘t frietkraom. Ze keken evennao de strôôm auto’s en de busdie verbie reejen.

,,De bôôt lôôpt af ”, zei t’r êne. ‘kTrap ‘t af.” ‘t Vintje pakkende z’nfiets en reej naor ‘uus. Toen ik devolgende morgen m’n fiets wou

op’aolen, lag allêêne nog ‘n deu-geknipte blauwe fietsslot naostde paole. Dan stao je toch even tekieken ‘ôôr. ‘Oe is zô iets bie onsnoe mogelijk?, docht ik bie m’neigen. ‘t Was maor ‘n ouwe fiets,mao ‘k was er op dat ôgenbliktoch lelijk mee ontrieft. Da be-gruup je zeker wel?

De leste vaort? Jao, da zat ik ookop. ‘k Staon zelfs nog op de foto,dien den anderen dag in dekrante stoeng. Toen docht iknog: jammer, altied gezellig, jezag nog ‘s dees en gene en je konaltied zaoken doen of ‘n praotjemaoken. Mao, die bôôt was na-tuurlijk toch middeleeuws ee.Net as de trekschuute van vroe-ger. Uut den tiid.

De bôôt lôôpt afRinus Willemsen uit Biervliet is een van de streektaal-specialisten in

Zeeland. Speciaal voor deze krant klimt hij in de pen.

column:Rinus Willemsen

3Wachten op de boot naar Engeland, de paspoorten in onze handen, Margreeth is de tweede van rechts.

door:Margreeth Ernens

En altijd was het feest aan boord

In 1974 kwam er vanaf Vlissingeneen veerdienst van de Olau-Linenaar het Engelse Sheerness. Met

z’n zessen namen we als tieners dekans waar en gingen voor een prikkiemet deze luxe cruiseboot naarEngeland voor een fietsvakantie. Wenamen de nachtboot, en zoudenslapen op stapelbedjes in van diecabines. Er waren ook veel Britten aanboord, die, niet gewend aan hetNederlandse alcoholpercentage vanhet bier, algauw al feestend ladderzatwerden. Van slapen kwam niet veel dienacht, omdat ze maar door bleven

feesten. Toen ik een paar jaar later eenpoosje in Londen woonde, nam ikgeregeld een 48 uurs-ticket om evennaar huis te gaan: heen en weer voorde prijs van een enkeltje. En altijd washet feest aan boord van de Olau-schepen Hollandia, Britannia en Kent,met live-optredens, een casino en eendanszaal.

UitgedanstNadat de Olau-Line in 1994 vertrok uitVlissingen, kwam de Sally-Line, die delijn Vlissingen-Ramsgate onderhield.Dat was eigenlijk een vrachtdienst,maar de schepen konden ookpassagiers meenemen, al was er geen

luxe danstent of casino aan boord. Dathebben we ook een keer gedaan. Toenwe ’s nachts in ons bed kropen, blekende lakens er wel heel typisch uit tezien: overal zaten rafelige gaten tergrootte van een gulden, het leek alsofiemand er met een hagelgeweer ophad geschoten… Maar er was geenpurser die ons aan beter beddengoedkon helpen, dus we namen het maarvoor lief. Ook dat is nu allang verledentijd. Tegenwoordig rijd je door deWesterscheldetunnel naar ‘d’overkant’en ga je met de Chunnel per trein naarLonden, maar die ritten kunneneigenlijk niet tippen aan die heerlijketochtjes met ‘de boot’.

door: Jan van Damme

In een provincie van overkanten waren de

veermannen lange tijden de verbindende

schakels. Op hen moesten we bouwen, anders

kwam de andere oever nooit in zicht. Voor twee

cent de Arne over, een vetpot zal het niet

geweest zijn voor de roeiende veerman.

Vertrouwen, daar draaide het om. En als Den

Haag niet wilde mee bewegen, dan wisten we

ze te vinden: vrije ferry anders rebellie.

8 9

Veerman J. la Soe zette voor twee cent de visleurster van Arnemuiden over de Arne | Prentbriefkaart, ca. 1930, D.B.M., ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 22793.

Passagiers aan boord van de veerboot prinses Irene | Foto: C. Kotvis, 1965 ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 11567.

Kortgene-Wolphaartsdijk; veerboot Zandkreek die sinds 1952 overcompleet was doet dienst op Zierikzee-Katseveer,hier ligt hij aan de pontonsteiger in de veerhaven De Val | foto: A.P. Maas, herkomst: Prov. Planologische Dienst, 25 mei 1960, ZB,Beeldbank Zeeland, recordnr. 94338.

3De Vlissingse veerman Siegers werd rond 1920 vastgelegd | foto: M. v.d. Weele, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 129346.

Petten hadden

ze allemaal.

Stormvast en

onvervaard.

Veermannen met petten

Veerman Piet van de Bogaard voer rond 1935 tussen St. Annaland enBruinisse. | foto: onbekende fotograaf, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnrs. 31063.

Koningin Beatrix in zwaar weer, 2000 | Foto: Peter Nicolai.

Wachten op de pont bij Perkpolder | Foto: Camille Schelstraete.

Demonstratie op het Binnenhof in Den Haag tegen de verhoging van de veertarieven en voor vrije veren, 13 juni 1958 |Fotograaf onbekend, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 44607.

Prinses Juliana legt aan in Perkpolder | Foto: Camille Schelstraete.

door: Jan van Damme

In een provincie van overkanten waren de

veermannen lange tijden de verbindende

schakels. Op hen moesten we bouwen, anders

kwam de andere oever nooit in zicht. Voor twee

cent de Arne over, een vetpot zal het niet

geweest zijn voor de roeiende veerman.

Vertrouwen, daar draaide het om. En als Den

Haag niet wilde mee bewegen, dan wisten we

ze te vinden: vrije ferry anders rebellie.

8 9

Veerman J. la Soe zette voor twee cent de visleurster van Arnemuiden over de Arne | Prentbriefkaart, ca. 1930, D.B.M., ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 22793.

Passagiers aan boord van de veerboot prinses Irene | Foto: C. Kotvis, 1965 ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 11567.

Kortgene-Wolphaartsdijk; veerboot Zandkreek die sinds 1952 overcompleet was doet dienst op Zierikzee-Katseveer,hier ligt hij aan de pontonsteiger in de veerhaven De Val | foto: A.P. Maas, herkomst: Prov. Planologische Dienst, 25 mei 1960, ZB,Beeldbank Zeeland, recordnr. 94338.

3De Vlissingse veerman Siegers werd rond 1920 vastgelegd | foto: M. v.d. Weele, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 129346.

Petten hadden

ze allemaal.

Stormvast en

onvervaard.

Veermannen met petten

Veerman Piet van de Bogaard voer rond 1935 tussen St. Annaland enBruinisse. | foto: onbekende fotograaf, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnrs. 31063.

Koningin Beatrix in zwaar weer, 2000 | Foto: Peter Nicolai.

Wachten op de pont bij Perkpolder | Foto: Camille Schelstraete.

Demonstratie op het Binnenhof in Den Haag tegen de verhoging van de veertarieven en voor vrije veren, 13 juni 1958 |Fotograaf onbekend, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 44607.

Prinses Juliana legt aan in Perkpolder | Foto: Camille Schelstraete.

W ie het boek leest zal ontdekken dat het voor Anna niet

zomaar een toeristisch tripje is.Ze duikt in de jeugd van haarvader - en van zichzelf - inKloosterzande, Terhole en Bier-vliet. Annemieke de Schepperwerd tijdens de winter van 1963in Vlaardingen geboren. Daarwaren haar ouders vanuitBiervliet in 1955 komen wonen.

Vrijdag 11 februari 2000Ik kijk naar beneden daar waar ikhet water weet. Ook hier alleengrijze nevel. Schaduwen vanlichamen bewegen zich op hetdek om mij heen. Ik hoor alleenstemmen, de mensen die erbijhoren zijn nauwelijks teonderscheiden. Af en toe doemt

er een gezicht uit de mist op. Dieplotselinge nabijheid doet meschrikken. Dat ik maar een paarmeter ver kan zien, maakt dat ikme nog onveiliger voel. Ik houniet van ongevraagdeintimiteiten.De scheepshoorn loeit. Ik schrik.Vroeger speelde ik metvriendinnetjes dat we blindwaren. Als we alleen het zwartvan de binnenkant van onzeogen zagen, werden de geluidenindringender. Dat gaf me eenaangenaam soort spanning. Nuwil ik alleen maar weten wat erom me heen gebeurt. Maarflarden mist maken het zichtover het stille water vrijwelonmogelijk.Zover als ik kan, buig ik me overde reling. Ik zie niets dan dezijkant van de veerpont zelf en afen toe een witte schuimkop diedoor een spleet in de grijze muurvan waterdamp heen breekt. Ikstap weer terug. Ik heb behoefteaan overzicht en controle. Datheb ik van geen vreemde. Mijnvader had er tot in het obsessievelast van. Ik kan het iets beterbedwingen. Maar kritieklozeovergave was nooit mijn sterkstepunt. De boot schokt en maakt een raargeluid. Ik grijp de reling. Demotoren ronken als een laatstesputtering tegen watonvermijdelijk lijkt. Dan sterfthet geluid weg.We liggen stil. Midden op de

Westerschelde. In eenniemandsland van wit licht. Alsik me eraan kon overgeven, zouik er het woord sereen aan geven.Maar dit vacuüm is verraderlijk.Net zo verraderlijk als de mist inmijn moeders hoofd. Die geefthaar soms een gevoel vanvredigheid, maar doet haar netzo goed schrikken als iemandhaar onverwacht nadert. Mist voelt veilig en onveiligtegelijk. Ik hou er niet van. Hetbeneemt me het zicht op dewerkelijkheid.(…)Ik draai me om en been naar deijzeren trap. De zilte lucht en dewaterige kou dringen door mijnte dunne jas. Met mijn armenwrijf ik een paar keer over mijnstijve schouders. Ook dieverdomde pijnlijke gewrichtenzijn een erfenis van mijn pa. Metde rug van mijn hand veeg ik eennatte sliert haar uit mijn gezicht.Een klaaglijke toon van descheepshoorn waarschuwt deniet zichtbare schepen om onsheen.

Bovenaan de trap loop ik het dekop. We zitten vast, zo veel isduidelijk. De grote klok boven dedeur naar de kantine staat op 12uur.

Fragment uit: : De stille oorlog vanmijn vader door Annemieke de Schepper,Uitgeverij Mare, 264 pagina’s, 17,95euro.

In elk nummer van Zeeuws Weerzien

plaatsen we een fragment uit een Zeeuws

boek. Deze keer proeven we de sfeer

van de vorig jaar verschenen roman

‘De stille oorlog van mijn vader’

van Annemieke de Schepper.

We kiezen het fragment waarmee

het verhaal begint: hoofdpersoon Anna

steekt de Westerschelde over.

7

John Brosens werd in 1946 in Vlissingen gebo-ren. Hij was onderwijzer en ontwikkelde zich toteen gekend jeugdboeken- en thrillerschrijver.Hij herinnert zich dat hij in 1962 snoep verkochtop de boot tussen Vlissingen en Breskens.

door: John Brosens

In de vakanties tijdens mijn middelbareschooltijd inVlissingen had ik regelmatig vakantiebaantjes:

terraskelner in Het Beursgebouw, liftboy in Britannia,ijsventer op de boulevard, bezorger op de fiets voorgroenteboer Verhage in de Irislaan. Daar heb ik nooit spijtvan gehad: veel geleerd, veel mensen leren kennen en hetverdiende heel aardig – hoewel je het aantal uren beterniet kon tellen, natuurlijk.

Het meeste plezier beleefde ik met het baantje op de‘Breskense Boot’: een familielid tipte mij dat hofmeesterRoelse iemand voor zijn ‘penswinkeltje’ zocht. Dat bleekeen doos aan een riem te zijn, gevuld met repenchocolade, rollen pepermunt en drop, Italiano’s, Marsen,Nutsen en postkaarten van de ‘Prinses Irene’. Onder hetautodek bevond zich een ongebruikte salon; in de pantrykon ik mijn eigen magazijntje inrichten.

Praatje aanknopenDe overtocht van Zeeuws-Vlaanderen naar Walcherennam zo’n 20 minuten in beslag en twee keer per uurwandelde er een vers publiek over het dek. 20 minutenwas niet alleen lang genoeg om lekker te verkopen, maarbood ook voldoende tijd om met deze en gene een praatjeaan te knopen. Dat was een goede aanvulling op het

Engels en Frans dat ik op de mulo leerde. Op donderdagenen in de weekenden reden er volop touringcars volscholieren en toeristen over de brug het autodek op:meestal op weg naar de markt in Middelburg. Met eenmeisje uit Lille, Marie-Jacqueline heette ze, heb ikadressen uitgewisseld en een tijdje gecorrespondeerd.Maar helaas, na een maand of drie gaf ze er de brui aan.

De fotoreportage is in 1962 gemaakt door Hans van Wijk,in die jaren een bekende straatfotograaf in Vlissingen.Achterop de foto’s staat zijn stempel:

‘H P VAN WIJK - Rep. Fotograaf - Groenewoud 58 Vlissingen - Telefoon 3375.

Met een penswinkeltje op de Prinses Irene

Annemieke de Schepper

Midden op de Westerschelde

door: Jan van Damme

10

6| WOORDZOEKER ‘VEERDIENST

In het lettervierkant zitten onderstaande woorden verstopt (horizontaal, verticaalen diagonaal). Na het wegstrepen hiervan blijft een aantal niet-gebruikte lettersover. Deze vormen, in de leesrichting, de oplossing.

Stuur de oplossing van de puzzel inclusief uw adresgegevens vóór 25 mei naarpuzzel@zeeuwsweerzien.nl of naar Postbus 33, 4350 AA Veere.Onder de goede inzenders verloten wij drie boeken overeen Zeeuws thema, ter beschikking gesteld doorZB⎹Planbureau en Bibliotheek van Zeeland. Als uniekehoofdprijs kunt u het boek ‘De laatste boot – Afscheidvan de PSD’ van Jan Jansen en Peter Verdurmen winnen(ter beschikking gesteld door Uitgeverij Den Boer/DeRuiter). Een collectorsitem, dat niet meer in deboekhandel verkrijgbaar is. De makers van het boekkomen het persoonlijk aan u overhandigen.

Puzzel mee en win een prijs

Stadstuin Goes is een echte ‘samentuin’: een flinke moestuin waar

mensen bij elkaar komen om samen groente en fruit te telen. Het

tuinieren gebeurt met oog voor natuurlijke processen en met re-

spect voor plant en dier. Lezers van Zeeuws Weerzien krijgen een

exclusief kijkje in de keuken.

Veldsla van grond naar bord. | Foto: Marjo Griep.

Veldsla van de StadstuinVeldsla met forel en eiAls het niet echt winter wil worden, blijft de veldsla er mooi bijstaan op de koude grond en kan er de hele winter tot april van geoogst worden.Wim Bouwens zorgde dit keer voor het recept, een van zijn favoriete salades met veldsla. Het recept is trouwens van zijnvrouw Janny.

Nodig• Ei• Veldsla, gewassen• Gerookt forel, in klein stukjes• Sjalotje of bosuitje, in ringetjes• Kappertjes• Olie• Azijn• Mierikswortel• Zout en peper

Bereiding• Kook het ei hard in ongeveer 8-10 minuten en laat het afkoelen.• Doe de veldsla in een slakom en voeg daar de gerookte forel, sjalot of bosui en de kappertjes aan toe.

• Maak van olie en azijn een dressing en voeg daar naar smaak mierikswortel, zout en peper aan toe.

• Giet de dressing over de salade en garneer met plakjes ei.

Eet smakelijk

brug sluis kapitein veerpleinfuik storm stuurman Kruiningengetij varen vaargeul Perkpoldermist vloed veerboot veerdienstpech reling voetveer uit de vaartroer kantine overtocht Vlissingenferry bovendek stremming Westerschelderijdek Breskens

Prijswinnaars puzzel nummer 5 Ondanks een zetfout, waarvoor onze excuses, hebben velen van u de juiste oplossing van de vorige puzzel gevonden: Winter in Zeeland. Het boek ‘Het hart dier wereld’ is aan de volgende goede inzenders gestuurd: M. van Dongen, Brouwershaven; J. van Hekke, Yerseke; W. Michielsen, Hoek; Fam. Nijsse-Meertens, Oud-Sabbinge; P. Vuijk, Grijpskerke.De hoofdprijs, het boek ‘Winter in Zeeland’ van Jan Jansen en Peter Verdurmen,is gewonnen door E. de Deckere in Hulst. Wij nemen contact met u op voor de overhandiging.

Een blije winnares Ze had al zo veel gepuzzeld. En nog nooit een prijs gewonnen. Maar nu, nu was het zo ver. Mevrouw H.W. van Beck-van Bree in SVRZ Buitenhof in Tholenwas net 90 jaar geworden en had de oorlogspuzzel inhet herfstnummer van vorig jaar zonder al te veel problemen goed weten op te lossen. Vele anderendeden dat ook. Maar het lot was mevrouw Van Beck-van Bree deze keer goed gezind, haar naam werd alsprijswinnaar uit de grote stapel inzendingen getrokken. Ze won een mooie prijs: het prachtige boekSlag om de Schelde dat vorig jaar bij de herdenking van 75 jaar bevrijding werd gepresenteerd. UitgeverRené van den Berge van Marberg Media kwam speciaaluit Bergschenhoek naar Tholen om het boek aan eengelukkige winnares te overhandigen. En wij vanZeeuws Weerzien waren er ook en maakten deze blijefoto. Het was een gezellig feestje, met koffie en koektijdens de middagsoos. Mevr. H.W. van Beck - van Bree krijgt het boek ‘Slag om de Schelde’ overhandigd door uitgever René van den Berge van Marberg Media. Fo

to: H

anneke de Vroe.

11

Hoeden, petten, mutsen, baretten

Tot halverwege de vorige eeuw was het gebruikelijk om als man

buiten een hoofddeksel te dragen. Aanhet hoofddeksel dat iemand droeg konje zien tot welke klasse iemand behoorde. Boeren droegen platte hoeden, burgers gleufhoeden en dearbeiders, werklui, vissers en schippers droegen petten, baretten,kalotjes of mutsjes.

Vissers, schippers en varensgezellenkon je niet alleen onderscheiden aanhun visserstrui of oliegoed, maar ookaan de traditionele schipperspet: dedonkerblauwe of zwarte platte pet methet gevlochten randje en de hardeklep, soms versierd met een ankertje.Kenmerkend was het leren zweet-bandje aan de binnenkant, dat zorgdeervoor dat de pet ook bij zwaar weer opzee goed bleef zitten. De pet is metgrote waarschijnlijkheid ooit afgeleid

van een pet die door militairen gedragen werd. Petten als deze - en ookde wollen visserstruien - werden doorde mode ingelijfd: er was een periodedat ze zeer populair waren onder derijkere bevolking.

Tegenwoordig zien we hooguit mannen met petjes - of als het heelkoud is een muts, soms ook een gebreid vissersmutsje. Zo’n mutsje iskort, rond gebreid en komt tot bovende oren. Stichting Zeeuwse Vissers-truien ontwikkelde een patroon vanzo’n mutsje aan de hand van een visserstrui uit Yerseke. Het patroon iste koop bij www.visserstruien.eu/webshop. Koopt u de wol bij AtelierJaffari in Arnemuiden? Dan krijgt uhet patroon er gratis bij.

Ze zijn al lang uit het straatbeeld verdwenen: mannen met hoeden, petten, kalotjes, mutsen of baretten. Waar zijn ze toch gebleven?

Oude vissersmannen in Yerseke | Foto: collectie Jankees Goud.

tjakke tjakke

dank je,voor hetoverzetten

...

... als ik ’t zeggenmag: Je hebt weleen aparte manier van roeien, hoor...

Tjaeh, je moet roeien met deriemen die je hebt,... anders hou je geen spaan heel...een ouwe veermans

wijsheid,..eeh

Wie betaalt de veerman? - ramon

Foto: collectie Stichting Zeeuwse Visserstruien.

12

Het veer tussen Kamper-land en Veere heeft een respectabele ouderdomgekend. Het recht ompersonen over te zettenberustte vele jaren langaan de Noord-Bevelandsekant onder de ambachts-heren van Campen enSoelekerke.

Aan de Veerse kant was hetrijkseigendom. Tot 1914voer pachter C. Schippers

met een hoogaars. Toen nam hijeen motorbootje, Juliana, ingebruik. In 1924 kwam het onderde vlag van de PSD.

In Colijnsplaat leeft nog eenman, inmiddels 95 jaar, die ophet pontje heeft gevaren alsmatroos, maar als ‘t nodig wasook als stuurman of machinist.Hij woonde in 1949 in Veere enwas zeeman van beroep. In datjaar thuisgekomen, kwam zijnoom Meindert Minneboo bij hemop bezoek. Op Noord-Bevelandstond deze man bekend als

‘Meindert van het bootje’. Oomkwam met de vraag of neef op deveerboot wilde komen werken.Dat wilde hij wel. Hij verrichtteschoonmaakwerkzaamheden,verkocht kaartjes en zorgde vooraan- en afmeren.

Het was geen echte lijndienst. Erwerd per dag slechts zes of zevenkeer gevaren en er was ruimteom even terug te gaan naar deaanlegplaats voor iemand dieletterlijk de boot net had gemist.In de winter maakte het bootjeom 16.30 uur de laatste reis. Hetmoest dan in het donker heen enweer, speciaal voor de kinderenvan het eiland die op Walcheren

naar school waren geweest. In deuren dat het bootje aan de kantlag, hield de bemanning zich inVeere bezig met vissen ofwandelen naar het ‘kotje’ op dedijk, een soort praathuis.

‘s Nachts lag het scheepje aan dekaai, aldaar. In de strenge wintervan 1956 heeft het een tijdje inhet ijs vastgezeten.

Na de oorlog was het met Pasen

en Hemelvaart vaak erg druk methet overzetten van fietsers. Danwerden veel kaartjes van 55 centverkocht. De fooien werden doorde bemanning gedeeld. Nietalleen personen werdenvervoerd. Zo gingen bijvoorbeeldelke week staven ijs voor deslager in Kortgene mee naarNoord-Beveland. Leurders inellegoed maakten ook gebruikvan het veer, met allemaal huneigen sterke verhalen. Maar metde aanleg van de Deltawerkenwerd het allemaal anders. In 1961toen de Veerse Gatdam alsverkeersweg in gebruik werdgenomen, kwam er een eind aande veerdienst.

De Zuidvliet. Foto onder: de Prinses Juliana.

door:Allie Barth

J oke Westerweel van der Weele (81) uit Nieuw- en Sint Joosland kan zich het

veer tussen haar geboorte-dorp Kortgene en Wolphaartsdijknog levendig herinneren. Nietalleen de beelden maar ook hetgeluid. Dat klonk als ‘tabak,tabak, tabak’.

,,Het veer heette in de volks-mond ’t bootje. Iedereen op hetdorp wist dat je dan het veer opWolphaartsdijk bedoelde. In Katswas ook een veer, evenals inKamperland en Colijnsplaat,maar die waren kleiner. Hetbootje’ van Kortgene was voorons de toegang naar de wereld.

Een prachtig geluidHet veer had ook leuke kanten.Wie jong waren en een vriendhadden, brachten die naar delaatste boot en vervolgens liep jegezamenlijk naar huis. De boot

droeg de toepasselijke naamZandkreek. Je hoorde hem vanver aankomen. Hij produceerdeeen prachtig geluid, namelijk:‘tabak, tabak, tabak’. Toen hetverkeer toenam werd ‘ons bootje’te klein en kwam er een grotere,genaamd Noord-Beveland enweer later nog een grotere, deZeeland. Ook ’s nachts was deboot bemand, want het gebeurdenogal eens dat er dan bewonersnaar het ziekenhuis moestenworden gebracht. Wanneer het ’swinters stevig vroor en deZandkreek (het water dus)onbevaarbaar was, kwam er eenhelikopter om zieken tevervoeren. Wij zaten dan veiligopgeborgen op ons eiland. Tot dewatersnood kwam. Toen werdalles anders. En na de komst vande Zandkreekdam werden weeiland af.”

En de boot deed ‘tabak, tabak, tabak’

Joke Westerweel wijst op foto’s vande boot in het boek ‘Uitgebeeldverleden van Kortgene en Geersdijk’.

door:Willem Staat

Van Kamperland naar Veere

13

De auto moest via de zijkant aan boord

Wat weet uer nog van?Wilt u reageren op een artikel uitdeze krant? Stuur uw reactie naarredactie@zeeuwsweerzien.nl.Wilt u niet dat uw naam in dekrant wordt geplaatst, zet dit erdan duidelijk bij. Een greep uitde reacties op het vorigenummer:

• “Als ik aan de winter van 1963denk dan leek daar geen eind aante komen. Iedere dag na schoolnaar buiten: schaatsen op deVeste in Goes, die bij ons voor dedeur lag. Mijn eerstekunstschaatsen, met lederenschoenen, veel te grootnatuurlijk, op de groei maar jehoefde niet meer steeds met jehanden uit je handschoenen jeveters vast te maken. Eenongekende luxe voor die tijd. Ikheb ze nog. Onderdoor deStenenbrug, waar als het donkerwerd de lampjes gingen branden.Met een kartonnen doos van deLangendijk afroetsen: heerlijk! ’sNachts deed mijn moeder onstoedekken met een extra deken.Het waren de bontjassen vanTante Will, die ons warmhielden.” I. van Loo-Remijn

• “Ik weet het nog als de dag vangisteren, winter 1963: strengevorst en meters, meters sneeuw.Daardoor kon ik vanafZoutelande niet naar dehuishoudschool in Middelburg.De grote jongens van het dorpvaarden eind april nog op deijsschotsen op de zee bijZoutelande.” K.L. de Rijke-Dommisse

• “Blij dat ik als Zeeuws-Vlaming,woonachtig in Roosendaal, tochnog een exemplaar van de krantkon bemachtigen in debibliotheek in Hulst. De uitgaveover de strenge winter van 1963bracht weer veel mooieherinneringen naar boven.Verder hartelijk dank voor deandere nostalgische gebruiken,beroepen en gebeurtenissen,maar één ding wil ik toch nogeens herhalen, en het neigtmisschien een beetje naar eenchauvinistisch verlangen, maarik vind dat in zo’n extra dikkeuitgave Zeeuws-Vlaanderen alsbelangrijk deel van de provincieZeeland te weinig zichtbaar is.”M. Hayette (Red: meneer Hayette dank voor uwtrouwe post, uw opmerkingen ‘vanover de grens’ nemen we ter harte!)

Geïnspireerd door het wintersethema, stuurden puzzelaars onsook fraaie plaatjes ter begeleidingvan hun oplossing, zoals de fotohieronder van Ton Elzerman en

hier boven van Addie Balthazar.Dank daarvoor!

• “Ja die winter van 1963… toenreden wij vanaf de Veerse kademet een auto over het Veersemeer naar Kamperland. Veerezag er heel bijzonder uit en wehadden veel vertier. IJszeilen waseen prachtig gezicht. Tot ver inmaart bleven we sneeuw ruimenom vanaf de boerderij bij de wegte kunnen komen. De bakkerbracht het brood tot aan de hoekvan de Veerseweg en wij namenhet met paard en wagen over omhet in de buurt te verdelen.” J. Breel

Mevrouw T. Goedhart schreefons een lange brief over de

winter van 1963, waarin zij als 5-jarige kleuter met haar ouders enjongere broertje moest verhuizennaar een gezondere plek, omdathun oude huis teveel vocht-schade had opgelopen na dewatersnoodramp.

“Toen we de sleutel kregen vanhet nieuwe huis zei mijn vaderop zondag tegen ma: ik ga met dekinderwagen naar het huis. Erwas veel sneeuw én ‘Floris’ op tvmaar ik wilde toch mee met mijnvader. Mijn vader had zijn mooieklerenpakken waar hij heelprecies op was in de kinder-wagen gelegd. (…) Na tweeroutes op en neer braken dewielen. Wij vonden dat niet erg,gelijk dachten wij er aan nu eenslee te hebben voor de sneeuw.Thuis gekomen na hard duwenstond de chocomelk klaar.Lekker hoor! Mijn vader blij datde kleren nog veilig weggebrachtwaren en mijn moeder zei: ja ja,nee nee, zondagswerk is nietsterk!”

Verder lezen?Kijk op www.zeeuwsweerzien.nlvoor nóg meer herinneringen.Zoals de column “Liefde maaktsneeuwblind” van Han Pluijmers.Over een ijzig avontuur dat hijals jongen van 18 beleefde op deweg van Middelburg naar Oude-dorp. Hij is inmiddels 52 jaar ge-trouwd met het meisje dat hijtoen ging opzoeken. Of het roe-rende verhaal van doktersdoch-ter Anneke Boerwinkel, dievertelt over haar jeugd aan deNoordweg tussen Sint Laurensen buurtschap Brigdamme. Annemiek Buijs-Bakx laat onsmeegenieten van haar prachtigbesneeuwde hofstede in Stavenisse hieronder.

door:Albert Kort

De vroegste herinneringvan Piet Hack (1950) uitMiddelburg aan het veer

Zierikzee-Katseveer dateert uitongeveer 1960. Piet: ,,Aan hetLuitje, midden in de stad, lag deveerboot. Het was een schipzoals we dat van foto’s enstripverhalen kenden, heelanders dan de veerboten vanZijpe. Met de auto moest je er viade zijkant op. Nadat de auto opde boot stond, moest iedereenbehalve de bestuurder de autoverlaten. Die moest dan zo nauwop de buren parkeren dat alleenhij de auto kon verlaten. Als jevroeg was, kon je het van een dekhoger allemaal zien.

Voor kinderen interessant, wanter werd geschreeuwd en somsgevloekt. Kortom, het wasgezellig voor kinderen die op eendorp woonden waar nooit ietsgebeurde. De enige herinneringdie ik aan de kleine passagiers-ruimte heb is geen prettige. Ikhad mijn glas chocolademelkomgestoten en het schoon-

maken was een hele klus omdatiedereen zo dicht op elkaar zat. Ikgeloof dat ik me klein enonhandig voelde. Mijn omagooide nog olie op het vuur doorrond te bazuinen: ‘… in iederkiekt nae den Kwatta, ee.’ Fijn! Ikkende het woord niet, maarvoelde wel haarfijn aan watermee werd bedoeld.

Een verblijf in de passagiers-ruimte was voor kinderen nietleuk: je zat in die volle ruimtewaar het naar natte jassen rook,tussen de volwassenen diegeanimeerd met elkaar praatten.Als kind zat je er voor spek enbonen bij, want we namen nooitiets leesbaars mee. Meestalwaren we dus buiten te vinden,want de tocht over de Ooster-schelde was voor kinderen weleen belevenis, al weet ik nietmeer waarom. Waarschijnlijkwas het de ruimte rondom diehet hem deed. De boot zelf zag erspannend uit, met trappen,gangetjes en een paar kleineruimtes. Toch was je er gauwuitgekeken want hij was maarklein.”

De Stem, 19 november 1983 | bron: ZB, krantenbank Zeeland.

Zeeuwsch Dagblad, 17 februari 1961 | bron: ZB, krantenbank Zeeland.

PZC, 31 maart 1982 | bron: ZB, krantenbank Zeeland.

Zierikzeesche Nieuwsbode, 15 maart 1968 | bron: ZB, krantenbank Zeeland.

14

De geur van koffie en de smaak vanerwtensoep in die kleine kombuisvan het veer Anna Jacobapolder-

Zijpe zal Daan van der Wekken (73) uitZierikzee altijd bijblijven. Voor hem wasals jochie van een jaar of acht die pont hetechte begin van een reis ‘de wijde wereldin’, maar ook een baken van ‘weer bijnathuis’.

Er krult een grote glimlach om zijn mond

bij de herinneringen aan de tochtjes diehij tijdens schoolvakanties mee mochtmaken met zijn vader, die als vrachtrijderbij de Kon. Zeelandia werkte. ,,Bij Zijpebegon het pas echt. Dat gold ook voor dereis die ik destijds achter op de brommer,een HMW, met mijn oudste broer Henkmaakte naar De Kuip in Rotterdam.Feyenoord speelde tegen GVAV uitGroningen. Het werd 1-1. Een geweldigeervaring, maar die reis was afzien,urenlang op zo’n kussentje op debagagedrager. Dan was je blij eindelijk

weer op de pont terug te staan.’’

Afhankelijk van de veerdienst kwamDaan’s vader ’s avonds ergens tussenzeven uur en half tien thuis van zijn werk.,,Daar kon mijn moeder met een gezinmet zes kinderen natuurlijk geen rekeningmee houden. Het was om half zes eten bijons.’’ Bij mist lag deze RTM-veerdienst eral snel uit. ,,Dan was er als alternatief noghet voet- fietsveer van de gebroeders Maasuit Bruinisse. Zij bleven wat langer in devaart. Maar ja, dan moest je wel de

volgende dag terug om je auto aan deandere kant op te halen.’

Met de groei van het toerisme kwamen ersoms wachttijden van zes uur bij het veer.Daan citeert spontaan de regels dietekstdichter Ed Leeflang kort voor deopening van de Grevelingendam schreef:‘…..want foeterend en toeterend komtstraks de grote horde recreanten over dedam en dan pas zullen we echteNederlanders worden. Dan pas worden werijk’.

De grote horde kondigde zich al aan Daan van der Wekken koestert

zijn fascinatie voor pontjes

door:Ali Pankow

Hij vindt het jammer dat hij de rode meervaartenkaarten van de Provinciale Stoombootdiensten niet heeft bewaard. Dan was de collectie bootkaartjes van Rinus Stoffels uit Oostkapelle nog completer geweest dan de 3020 kaartjes die hij nu in een grote plastic doos bewaart.

door:Ans van Nieuwenhuijze

Het zijn allemaalbewijzen vanovertochten met het

veer Vlissingen-Breskens.Onderweg van huis, eerst inMiddelburg en later Veere, naarhet bedrijf van hem en zijn tweebroers in Terneuzen: StoffelsCleaning, een schoonmaak-bedrijf, en uitzendbureau Tence,dat de rekrutering vanschoonmakers in dertigvestigingen - tot in Spanje enPolen toe - verzorgde.

,,Op de boot kon ik heel vaakzaken doen”, zegt Stoffels, ,,ikkwam er mensen tegen vanonder meer Dow, Hoechst enPechiney, die klanten van onswaren. Ook kwam ik er altijd veelkennissen tegen, sterker nog: je

deed kennissen op doordat je henzo vaak tegenkwam tijdens deovertochten.’

Eén keer leidde dat tot eenverwarrende ontmoeting: ,,Ophet veerplein in de auto voor mijstak een vrouw haar hand naarmij op. Ik kende haar niet, maarbesloot haar vriendelijkheid tebeantwoorden met een arm-zwaai. Eenmaal aan boord kwamde vrouw naar mij toe en zoendemij hartelijk gedag. Ik was daarwat beduusd van en vroeg of zijwist wie zij voor zich had. Haarverwarring was groot toen bleekdat zij mij aanzag voor mijntweelingbroer Bram, met wie zijregelmatig tenniste.”

,,De overtochten boden ook vaakrust om nog even mijn papierendoor te lezen voor ik aankwambij ons bedrijf in Terneuzen.”,,Speciaal waren altijd de reisjesop nieuwjaarsdag. Dan leek hetwel een reünie, op zowel de heen-als de terugreis, met al diebekenden die elkaar hetallerbeste wensten.”

Hoewel Stoffels met enigeregelmaat ook van de andereveerverbindingen in de provinciegebruik maakte, heeft hij

daarvan de kaartjes nietbewaard. Wel heeft hij goedeherinneringen aan het veerTerneuzen-Hoedekenskerke,vooral tijdens zijn diensttijd.

Extra verlofdagAanvankelijk was hij gelegerd inBussum en was hij ruim zevenuur onderweg. ,,Met de bus naarTerneuzen, dan de boot, daarnade bus naar Goes en vervolgensde trein naar Bussum.” Laterwerd hij overgeplaatst naarLeiden. ,,Dat was in de wintervan 1962/63”, zegt Stoffels, ,,erwas toen zoveel ijsgang op deWesterschelde dat de veer-diensten gestaakt werden.Samen met nog een jongen uitZeeuws-Vlaanderen ben ik toenzes weken thuis gebleven. En datwas geen straf. Toen we ons weermeldden in de kazerne prees decommandant ons, omdat we metde eerste mogelijkheid weer naarLeiden waren komen. We kregener een extra verlofdag voor. Wehebben maar niet verklapt dat deveerdiensten al veel eerder weerin de vaart waren gekomen.”

Stoffels vindt het jammer datniet één van de dubbeldekkers isbehouden als een soortevenementenschip. Hij heeft

zich daar als toenmalig statenlidvoor beijverd. ,,Maar hetinitiatief kwam te laat en dekosten bleken te hoog. Nietalleen moest wordengeïnvesteerd in het behoud vanhet schip, ook de aanleg-inrichtingen moesten danblijvend worden onderhouden.Bovendien was de provincie al inonderhandeling met eenItaliaanse reder aan wie deschepen zijn verkocht.”

KeerzijdeOndanks de vele herinneringenis er ook een keerzijde. Stoffels:,,Elke overtocht duurde twintigminuten, maar je moest tijdig ophet veerplein zijn en daarna weerdoor je naar bestemming. Een

half uur was je minstens kwijt.Niet al die tijd was natuurlijkproductief en met het bewarenvan die bootkaartjes van 3020overtochten kon ik min of meerkwantificeren dat die passagesook geld kostten. Daarom was ikeen groot voorstander van eenvaste oeververbindig, watuiteindelijk de Westerschelde-tunnel is geworden.”

Een paar keer per jaar maaktStoffels met zijn echtgenote nunog de overtocht over deWesterschelde met het fiets/voetveer Vlissingen-Breskens.Hij vindt daar nog wel denostalgie al kan hij er geenerwtensoep meer kopen. En dekaartjes ervan bewaart hij niet.

3020 vaarbewijzen: een schat aan herinneringen

Dit overzicht wordt samengesteld door de redactie van Zeeuwse Ankers • info@zeeuwseankers.nl

4Museum Arnemuiden | Langstraat 35, ArnemuidenVanaf 25 april 2020: Herinneringen aan de WW2 nuEen handgemaakt poppenhuis • bezoekmuseumarnemuiden.nl

4 Het Belfort | Groote Markt 1, Sluis15 januari t/m 8 maart 2020: Ramon en Bastiaan de Nennie ‘Prins Vogelvrij’ t/m 10 mei 2020: ‘Niet meer zwijgen. Joodse inwoners, vluchtelingen en onderduikersin West Zeeuws Vlaanderen’ • www.belfortsluis.nl

4 Fruitteeltmuseum | Annie M.G. Schmidtsingel 1, Kapellet/m 1 april 2020: ‘Van pen tot kant’, expositie met werk van Marius Weststrate en Jozien Weststrate • www.fruitteeltmuseum.nl

4 Historisch Museum De Bevelanden | Singelstraat 13, Goest/m 3 mei 2020: ‘Jonge jongers en ‘t mannengoed’ - Zuid-Bevelandse jongerencultuur in de 19e eeuwt/m 12 september 2020: ‘De originele Randjes’ - schoollapjes van Randje per Week • www.hmdb.nl

4Industrieel Museum Zeeland | Westkade 114, Sas van Gentt/m medio mei 2020: ‘Bezetting en bevrijding 1940-1944’ - Bruggen en sluizen: een gewild object voor vriend en vijand • www.industrieelmuseumzeeland.nl

4Marie Tak van Poortvliet Museum | Ooststraat 10a, Domburg12 april t/m 28 juni 2020: ‘De animatie van Lisette’ – Domburg Dichterbij• www.marietakmuseum.nl

4Museum Hulst | Steenstraat 28, Hulst28 maart t/m 28 juni 2020: ‘De Laatste Boerenbruiloft’ - 47 jaar boerenbruiloft in Hulst• www.museumhulst.nl

4Museum Schooltijd | Nieuwstraat 2-4, Terneuzent/m oktober 2020: ‘Opeens ben je geen kind meer’ – 75 jaar vrijheid• www.schoolmuseumterneuzen.nl

4Museum Veere | Kaai 25-27, Veeret/m eind 2020 (Stadhuis): ‘Walviskaak aan de muur’t/m 3 mei 2020 (Schotse Huizen): ‘Verfijnd verleden’ - werk van kunstschilder Piet Rijken (1915-2001)t/m 29 maart 2020 (Stadhuis): ‘Mies Callenfels-Carsten, de één na laatste Veerse Joffer’• www.museumveere.nl

4Stadhuismuseum Zierikzee | Meelstraat 6, Zierikzeet/m 29 maart 2020: ‘Franchoys Ryckhals - een Zeeuwse meester uit de Gouden Eeuw’t/m 26 april 2020: ‘Kijk in/onder de kap’t/m 27 september 2020: ‘Brood op de plank’’• www.stadhuismuseum.nl

4Terra Maris, Museum voor natuur en landschap| Duinvlietweg 6, Oostkapelle

t/m 13 mei 2020: ‘Vikingen op Walcheren?’ - objecten van het middeleeuwse Walichrum uit de collectie van het Zeeuws Genootschap • www.terramaris.nl

4Watersnoodmuseum | Weg van de Buitenlandse Pers 5, Ouwerkerk’65 schenkingen – elke schenking heeft een eigen verhaal’• www.watersnoodmuseum.nl

4Zeeuws Archief | Hofplein 16, Middelburgt/m 2 mei 2020: ‘Op reis met Willem V – een vorstelijke reis door achttiende-eeuws Zeeland’ - reis door Zeeland van stadhouder Willem V in 1786• www.zeeuwsarchief.nl

4Zeeuws maritiem muZEEum | Nieuwendijk 11, Vlissingen'Bommen en granaten' - expositie over wapens, kunst en technologie.'Bezetting verbeeld' - WO II door de ogen van Cees van der Burght (tekeningen, schilderijen, maquettes) • www.muzeeum.nl

4Zeeuws Museum | Abdij, Middelburgt/m 10 mei 2020: ‘Nooit meer werken’ – kunstwerken over werk: toen, nu en strakst/m 1 november 2020: ‘Mannenpak’ – mannenkleding in de Zeeuwse streekdrachten• www.zeeuwsmuseum.nl

Check voor uw bezoek de openingstijden van het betreffende museum

15Een bezoekje waard!Tijdelijke exposities in de Zeeuwse musea

Herinneringsbijeenkomst in Het Warenhuis - Museum Het Land van Axel | Markt 2, AxelMaandag 18 mei, 14.30-15.30 uurToegang gratis, incl. (vrijblijvend) museumbezoek

In museum Het Warenhuis herleven de tijden van vroeger, met onder andere eenuitgebreide streekdrachtcollectie en een ouderwetse grutterswinkel in Jugendstil.Een inspirerende omgeving om samen met anderen herinneringen op te halen. Vrijwilligers van Stichting Feest van Herkenning presenteren een koffer vol voor-werpen uit ‘de winkel van Sinkel’ en gaan hierover met u in gesprek bij een gezelligkopje koffie of thee. Weet u nog waar de voorwerpen voor werden gebruikt? Wij horen uw verhalen graag. Zo houden we niet alleen de herinnering aan onsmooie Zeeuwse erfgoed levend, maar hebben ook een luisterend oor voor elkaar.

AanmeldenVoor de bijeenkomst op 18 mei geldt een maximum aantal deelnemers van 15 personen. U kunt zich rechtstreeks bij het museum aanmelden via 0115-562885(bereikbaar di t/m vr 12.30-17 uur, za 11-17 uur). Uw naam en het aantal personenwordt dan genoteerd. Het museum is toegankelijk voor rolstoelgebruikers.

DE WINKEL VAN SINKEL GEEFT HERINNERINGEN EEN NIEUWE GLANS

Wie weet nog hoe je ladders in panties moet ophalen? De frivole jarretels uit de ‘Winkel vanSinkel’ zorgden voor grote hilariteit tijdens de bijeenkomst op 27 februari in Museum Veere. Het maakte de tongen goed los. Lang vervlogenherinneringen aan petroleumstellen, pruimtabaken blauwsel ‘in olle kleure’ kregen bij een gezelligkopje koffie weer nieuwe glans. Het huishoud-kasboek, dat je jaarlijks gratis bij de krant kreeg,gaf inzicht in de ‘diere’ tarieven van vroeger. Op dinsdag 30 cent voor aardappels, op woensdag8 cent voor groenten (“zal wel knolraap zijn geweest”), op zondag 25 cent voor de collecte in dekerk en op maandag nog 3 voor de zendings-

collecte op school. Nadat iedereen aan de Eau de Cologne 4711 had geroken was degeur van vroeger helemaal terug. Een geanimeerde middag met een laatste goudentip van mevrouw Franke uit Veere: ‘Leg een pakje Sunlight zeep onder de dekens enje hebt 's nachts nooit meer last van kramp in de benen!’ ’t Is maar dat u het nog weet.

ACTIVITEITEN OM AAN MEE TE DOEN

Zeeuws Weerzien organiseert samen met Stichting Feest van Herkenning bijeenkomsten in Zeeuwse musea, waarbij het delen van herinneringen centraal staat. Ieder kwartaal komen wij langs in een andere regio.

Het Zeeuws Archief geeft het verleden toekomst

Hofplein 16, 4331 CK MiddelburgT 0118 678 800, info@zeeuwsarchief.nlwww.zeeuwsarchief.nl

ZA advertentie 126,5 x 93,5.indd 1 06-08-18 12:06

ZB investeert ook in het ‘Feest van Herkenning’.Kijk voor onze activiteiten en cursussenvoor begin-dementerenden en mantelzorgersop www.dezb.nl/klapbank

LA DO LCE VITA M A RK ETING, O N T WERP

& WEBDES IG N

M I D D E L B U R G0 1 1 8 - 5 6 7 0 6 8

W W W. L A M I A D O L C E V I TA . N L

Een uurtje 'praten over vroeger' aan de hand van herkenbare voorwerpen, samen herinneringen delen en plezier hebben, wat een positieve energie geeft dat!Voor € 45,- geeft U een bijeenkomst cadeau waar de hele groep van kan genieten.

Belangstelling? Neem contact op met Sylvia van Dam Merrett, secretariaat@feestvanherkenning.info

>> Lees meer over onze activiteiten op www.feestvanherkenning.info <<

WILT U OOKADVERTEREN

IN DEZE KRANT?

Informeer naar de mogelijkhedenE-mail: verkoop@meulenberg.nl

Rotterdamsekaai 61 l 4331 GN Middelburg l Tel.: 0118 63 51 26 l www.meulenberg.nl