OV en Ruimte

Effecten van beter OV,ruimtelijk beleid en flankerend beleid. Is het geheel meer dan de som der delen?

Hans Hilbers, PBL

2

Korte titel – auteur, datum

Vraagstelling en aanpak

Aanleiding: kan er meer met ov?

Vraagstelling:

Welke combinatie van verbetering van het openbaar vervoer, gerichte locatieontwikkeling en flankerend beleid kan de grootste bijdrage leveren aan de bereikbaarheidsproblematiek?

Aanpak: effect ro, beter ov en flankerend beleid afzonderlijk en in combinatie doorrekenen, voor Randstad in 2020

3

Korte titel – auteur, datum

Uitwerking

Trend: grote ruimtelijke verschillen in ovkwaliteit sterkere groei werken en wonen op minder goed ontsloten locaties al 60% meer trein en metrosneltramaanbod tussen 2000-2020

Pakketten Ro: wonen en werken concentreren of spreiden (= 4% voorraad) OV: 30% hogere frequenties alle lijnen Flankerend beleid:

Kilometerheffing naar tijd en plaats gedifferentieerd en met volledige variabilisatie bpm

Parkeerbeleid: verdubbeling tarieven OV tarieven: 10% verlaagd

4

Korte titel – auteur, datum

Doel en middel

Instrumenten

Ruimtelijke concentratie

Vergroten aanbod openbaar vervoer

Flankerend beleid:OV tarieven, kmheffing, parkeerbeleid

Effecten op einddoelen

Bereikbaarheid

Leefbaarheid

Overheidsuitgaven

Effecten op mobiliteit

Autogebruik

Openbaar vervoer

Langzaam verkeer

5

Korte titel – auteur, datum

Effect op mobiliteit

RO OV FL Totaal Synergie

Autobestuurder -1,5% -0,3% -18,1% -19,9% -0,4%

Autopassagier -0,7% -0,4% -14,0% -14,9% 0,0%

Openbaar vervoer +0,7% +6,9% +22,8% +32,2% 0,0%

Langzaam verkeer +0,1% -1,1% +17,6% +16,1% -0,3%

Totaal -0,9% +0,7% -7,8% -8,0% 0,0%

Ro: vooral kortere verplaatsingenBeter OV: extra gebruik 70% extra mobiliteit, 15% afkomstig uit de autoFl: kmheffing leidt tot minder autoverkeer op hoofdwegen,parkeerbeleid tot minder autoverkeer in de stad

6

Korte titel – auteur, datum

Effect op bereikbaarheid

RO OV FL Totaal Synergie

Reissnelheid OV 0% +3,6% 0% +3,6% 0%

Doorstroming wegennet spits +0,8% +0,3% +13,4% +14,8% +0,1%

Bereikbaarheid per Auto +2,6% +0,3% +16,6% +19,5% -0,4%

B'heid per Openbaar vervoer +5,7% +8,2% 0% +14,4% 0,0%

B'heid per Langzaam verkeer +6,5% +0,0% 0% +6,5% 0,0%

RO: betere bereikbaarheid vooral door nabijheidseffect

7

Korte titel – auteur, datum

Effecten op leefbaarheid

  RO OV FL Totaal Synergie

Emissies -1,5% 0,0% -15,9% -17,4% -0,3%

Verkeersonveiligheid -1,0% -0,2% -1,1% -2,3% 0,0%

Geluidhinder -1,6% 0,6% -10,9% -11,8% 0,0%

Hoge verkeersonveiligheid Langzaam verkeer

8

Korte titel – auteur, datum

Waarom heeft meer OV maar beperkt effect?

59%

45%

38%

45%

19%

30%

40%

32%

18%

19%

16%

17%

4%

6%

6%

6%

0% 100%

< 5km

5-25 km

> 25km

totaal

voor en natransport rijtijd wachttijd overstappen

Wachttijd maar klein deel gewogen reistijd

2000-2020: al 60% toename aanbod trein en metro/sneltram

9

Korte titel – auteur, datum

Conclusies

RO Het openbaar vervoer in de Randstad is niet slecht maar de ruimtelijke

verschillen in kwaliteit en gebruik zijn groot. De groei van de werkgelegenheid en de woningvoorraad is het sterkste

geweest op de minder goed ontsloten locaties Compacte verstedelijking verkort de reisafstanden en draagt zo bij aan

betere bereikbaarheid en leidt tot positieve leefomgevingseffecten. OV Tussen 2000 en 2020 wordt het aanbod aan hoogwaardig openbaar

vervoer al sterk verhoogd, vooral door frequentieverhoging. 45% van de gewogen reistijd per openbaar vervoer is echter voor- en

natransport. Fiets en lopen zijn hierin het belangrijkste, maar blijken onveilig. Fietsverbindingen naar stations verdienen aandacht.

Beter ov heeft nauwelijks effect op congestie, milieu of verkeersveiligheid

10

Korte titel – auteur, datum

Conclusies 2

FL Ook lagere ov tarieven hebben nauwelijks effect op congestie, milieu of

verkeersveiligheid Parkeerbeleid beperkt het autoverkeer in de stad, maar heeft geen

effect op autoverkeer op de snelwegen De kilometerheffing blijft het meest effectieve instrument om de

congestie en de milieuhinder door de mobiliteit te bestrijden.

Synergie De effecten van ro, beter ov en flankerend beleid zijn in combinatie niet

anders dan afzonderlijk. Ze versterken of verzwakken elkaar niet. Een combinatie versterkt wel de haalbaarheid. Beter OV maakt

ruimtelijk beleid en flankerend beleid meer acceptabel. Ruimtelijk beleid en flankerend beleid maken beter openbaar vervoer eerder exploitabel.