opstap zomer 2010

20
jaargang 10, nummer 33, zomer 2010 juni/juli 2010 Het "OP-STAPJE"

description

online versie van de nieuwsbrief voor Vriendendienst OP-STAP

Transcript of opstap zomer 2010

Page 1: opstap zomer 2010

jaargang 10, nummer 33, zomer 2010

juni/juli 2010

Het "OP-STAPJE"

Page 2: opstap zomer 2010

Inhoud:

1. Voorwoord

2. Ontwikkelingen bij Vriendendienst Op-Stap

3. Stand van zaken

4. Vrijwilligers in het zonnetje

5. Gedichten van Peter Vis

6. JONA huis

7. Jubileum Vriendendienst Op-Stap workshops

8. Museum Het Dolhuys

9. Themadag: Dubbeldiagnose

10. Themadag: Vergeetachtig of dement?

11. Tips voor gratis uitjes

12. Gedicht: Inspiratie

13. Psychiatrie in Wolfheze

14. Twee zomerse recepten

Leida, namens

ons allemaal

reuze

bedankt!!!!!

Page 3: opstap zomer 2010

VOORWOORD

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 3

1. Voorwoord

Nee, dit Op-Stapje hebben we niet oranje gekleurd! Vriendendienst

“OP-STAP” doet niet mee aan de oranje-gekte, we houden het gewoon

bij een lekker zomers nummer, wat bijna in zijn geheel is samen-

gesteld door de stagiaires. Hun taak zit er weer op, ze gaan van hun

welverdiende vakantie genieten om de accu voor het volgende

schooljaar weer op te laden. Een aantal hebben inmiddels een nieuwe

stageplek gevonden, en bijzonder is de toekomstige stageplek van

Marthe: ze gaat naar het Studiemaatjesproject!

Zoals je kunt lezen in dit nummer zijn de stagiaires flink druk geweest

de afgelopen periode. Vergaderingen, thema-avonden, werkbezoeken

en natuurlijk de maatjescontacten, het hoort er allemaal bij, en de

acht dames en één heer hebben het tot een goed einde gebracht! Wij,

Marry en ik, hebben deze groep met veel plezier begeleid, en namens

iedereen van Vriendendienst wil ik jullie dan ook hartelijk bedanken

voor jullie inzet.

Het betekent wel dat er weer een aantal deelnemers zonder vrijwilliger

komt te zitten en dat de wachtlijst weer zal oplopen. Gelukkig konden

we de afgelopen maand een extra cursus inplannen voor enkele

nieuwe vrijwilligers. Inmiddels zijn deze mensen al gekoppeld, maar

de wachtlijst is er niet echt kleiner van geworden. Dus als je nog

iemand weet……. De volgende cursus start medio september!

In dit nummer kom je verschillende items tegen over de viering van

het 10-jarig jubileum. Eind vorig jaar hebben we uitsluitend voor de

vrijwilligers en deelnemers de middag op de pannenkoekenboot

gehad, en op 23 april hebben dat nogmaals gevierd voor “de buiten-

wacht”. Een leuke, informatieve en soms verrassende middag zoals uit

de items blijkt!

En dan was er nog een bijzonder persoon waar we afscheid van

moesten nemen: Leida. Zij heeft ons hier de afgelopen jaren enkele

uren per week administratieve ondersteuning gegeven, maar de

Gelderse Roos vond het nu echt nodig dat ze met pensioen ging,

terwijl ze deze woorden zelf absoluut niet zou gebruiken! Nee, we

gaan haar leeftijd niet verklappen, laten we het er maar op houden dat

ze de kabinetsplannen over de pensioenverhoging alvast in de praktijk

heeft gebracht…

Tijdens de vakantieperiode is er minder bezetting op het kantoor van

Vriendendienst “OP-STAP”. Wel is het zo dat Marry, Daniëlle en

ondergetekende na elkaar afwezig zijn, zodat er bijna altijd wel

iemand is. Mocht het nodig zijn kun je altijd een berichtje op het

antwoordapparaat achterlaten, mailen kan natuurlijk ook altijd.

Namens ons allemaal een zonnige en warme zomer gewenst!

Kees

Page 4: opstap zomer 2010

STAND VAN

ZAKEN

ONTWIKKELINGEN BIJ

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 4

2. Ontwikkelingen bij Vriendendienst Op-Stap

Na een hectische drukke tijd rondom het jubileum op 23 april, zijn

we de afgelopen tijd in iets rustiger vaarwater terecht gekomen.

Zoals jullie weten kent Vriendendienst een lange wachtlijst van

deelnemers. We hebben het jubileum van Op-Stap aangegrepen

om weer eens een artikel in De Gelderlander te krijgen in de hoop

dat dat nieuwe vrijwilligers op zou leveren. En jawel, er melden

zich vier nieuwe mensen. In combinatie met een nieuwe stagiair,

Gerwin, iemand die de vorige cursus niet mee had kunnen doen en

twee spontane aanmeldingen via de website, hadden we opeens

een groepje van acht, genoeg voor een extra ingelaste cursus in

mei en begin juni.

Vriendendienst voert op dit moment gesprekken met Buddyzorg

Midden-Gelderland, een ander regionaal maatjesproject, maar dan

voor mensen met een ernstige lichamelijke ziekte (HIV, kanker,

enz.). We zoeken uit of we samen sterker staan en goedkoper

kunnen werken, omdat de gemeenten waarschijnlijk flink gaan

bezuinigen. We zijn beiden afhankelijk van die subsidies. Het zou

dan kunnen gaan om gezamenlijke huisvesting, gezamenlijke PR,

wellicht deels gezamenlijke training van vrijwilligers. We houden

jullie op de hoogte.

Daniëlle

VRIENDENDIENST

OP-STAP

Aantal vrijwilligers

3. Stand van zaken (per 1-4-2010)

Aantal koppels

76

Aantal wachtenden

64

73

Page 5: opstap zomer 2010

VRIJWILLIGERS

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 5

IN

ZON

NE

TJ

E

HET

4. Vrijwilligers in het zonnetje

Ter ere van het 10-jarig bestaan van Vriendendienst Op-Stap bood

Mezzo, de landelijke belangenvereniging voor mantelzorg en vrijwillige

informele zorg, ons een bedrag aan om een koppel van deelnemer en

vrijwilliger uit eten te laten gaan. We hebben ervoor gekozen om daar

zelf nog iets bij te leggen en de drie vrijwilligers die het langst actief

zijn bij Vriendendienst in staat te stellen iets leuks te gaan doen met

hun maatjes. Dat zijn Tine de la Faille, Willie Wielinga

en Yvonne Gesink, allen al 11 jaar vrijwilliger bij

Vriendendienst. We zijn heel blij met deze trouwe mensen! Ze hebben

alledrie een cheque van € 50,-- gekregen.

Daniëlle

Page 6: opstap zomer 2010

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 6

5. Gedichten van Peter Vis

Ze kijkt steeds naar mij

Ze kijkt steeds naar mij,

met haar prachtige ogen.

Ze heeft mooie lange wimpers.

Ze heeft een lange nek

en een mooi slank lichaam.

Ze heeft lange benen.

Ze geniet van de zon op haar blote lijf.

O, wat zijn giraffen toch mooi!

Peter Vis

Uitjes

Er zijn uitjes in de lente

en er zijn uitjes in het bos.

Het zijn dus lente-uitjes

en bosuitjes.

Peter Vis

Page 7: opstap zomer 2010

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 7

6. JONA huis

Op 12 mei 2010 zijn we met de groep stagiaires

naar het JONA huis geweest.

JONA is een stichting die zich inzet voor dak en

thuisloze jongeren (18 t/m 25 jaar). Het is een

huiskamerproject en richt zich op jongeren die

problemen ondervinden op verschillende

leefgebieden. Hierbij kun je denken aan

problemen met financiën of met de huisvesting

e.d.

JONA wil een tweede huis bieden voor deze

jongeren, hier kunnen ze komen voor hulp, advies,

ondersteuning, een luisterend oor en ontspanning.

JONA werkt vooral met het Open Huis. Dit is een laagdrempelige

opvang die het beeld van een huiskamer geeft. Hier kunnen jongeren

terecht voor een kopje koffie, een praatje of voor recreatieve

activiteiten, maar ze kunnen ook gebruik maken van de telefoon,

internet en ze kunnen advies en ondersteuning vragen bij de

medewerkers van JONA.

Het JONA huis is elke dag geopend en er is bijna elke dag ‘open huis’

waarin de jongeren het huis gewoon binnen kunnen lopen.

Toen we daar aankwamen kregen we eerst een uitleg over wat het

JONA huis precies is, wat er gedaan wordt en door wie. Er is wekelijks

een voetbal avond en een film avond. Daarnaast wordt er drie keer

per week gekookt en eten de jongeren gezamenlijk. Het is dan ook de

bedoeling dat de jongeren, die willen, koken en dat iedereen helpt bij

het opruimen, afwassen e.d. Daarna kregen we een rondleiding door

het huis, er was een woonkamer, een ruimte met twee computers, een

ruimte waarin tv gekeken word en een muziek ruimte.

Het zag er allemaal erg mooi uit.

Daarna konden we nog vragen stellen en kregen we wat folders over

het JONA huis.

De medewerkers waren erg vriendelijk en het was erg iinteressant om

te zien!

De stagiaires

Page 8: opstap zomer 2010

LEUM

BI

JU

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 8

7. Jubileum Vriendendienst Op-Stap 23 april 2010

Zoals jullie weten hebben we op 23 april het 10-jarig jubileum gevierd

van Vriendendienst Op-Stap. Allerlei organisaties waarmee we contact

hebben zijn uitgenodigd, en ook vrijwilligers en stagiaires waren

welkom. Die middag werden er verschillende workshops georganiseerd,

namelijk:

1. Maatjesprojecten en de Wmo

2. Netwerkcoaching

3. Creatief denken over het werven van vrijwilligers

4. Interculturalisatie van Vriendendienst

Stagiaires hebben verslagen gemaakt van workshop 3 en 4.

Workshop 3

Ivar en Marthe hadden gekozen voor de workshop over Creatief denken

over het werven van vrijwilligers. De workshop werd gegeven door John

van de Ven. De vraag was: hoe kun je vaste denkpatronen doorbreken,

zodat er ruimte komt voor frisse nieuwe ideeën en verrassende op-

lossingen voor bestaande problemen, zoals het tekort aan vrijwilligers?

Het probleem is, er zijn te weinig vrijwilligers; het doel is dus om

genoeg vrijwilligers te krijgen zodat er geen wachttijd meer is voor de

deelnemers. Hoe los je dit op een creatieve manier op? Dat is waar we

over hebben nagedacht met z’n allen.

Als je creatief wilt denken moet je als het ware een nieuwe pad op

gaan, dus je moet op een nieuwe manier gaan denken. Daarvoor zijn

drie principes:

• uitstel van oordeel: verder kijken

• denken in kansen

• zoeken van alternatieven

Je moet als het ware loskomen van de dwingende denkpatronen, zo’n

dwingend denkpatroon is bijvoorbeeld: hoe meer geregeld, hoe meer

beheersing!

Bij het bedenken van een probleemstelling moet je rekening houden

met een aantal dingen. Het is belangrijk om positief, concreet, kort en

krachtig te zijn en je moet denken zonder jargon en het kan provocatief

zijn. In deze workshop wilden we kijken of wij ideeën konden verzinnen

om ongeveer 150 nieuwe vrijwilligers te werven. Tijdens de workshop

hebben wij gekeken naar ideeën vanuit de natuur. Voorbeeld, een

wolvenroedel, wat is daar belangrijk bij? Samenwerking, bescherming

etc. Hoe koppel je dit terug naar het maatjes contact?

Page 9: opstap zomer 2010

work

shop

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 9

En wat zijn dan creatieve manieren om mensen aan te trekken, om

het te promoten dus. Hierbij kwam het kuddegedrag heel erg naar

boven. ‘Als meer mensen vrijwilliger worden, volgen er vanzelf

uiteindelijk nog meer’.

Nou, dat is waar we met z’n allen over na hebben gedacht. Het was

heel interessant en het werd op een leuke manier gepresenteerd.

Workshop 4

Rick, Tessa en Lotte woonden de workshop bij over interculturalisatie

van Vriendendienst.

De workshop werd gegeven door Nurhayat Öztürk van Zorgbelang

Gelderland. De centrale vraag van de workshop was hoe kan

Vriendendienst meer allochtone deelnemers en vrijwilligers aantrekken

en behouden? En wat vraagt dat van de organisatie?

Nurhayat begon met een kort voorstellingsrondje en daarna vroeg ze

naar de motivatie van ons om vrijwilligerswerk te doen. Hierna kwam

ze met voorbeelden over cultuurverschillen. Nurhayat kwam met een

voorbeeld van haar zelf: zij zal als ze in haar auto rookt, de sigaret uit

het zicht houden als ze Turkse mannen ziet lopen op straat, omdat ze

zich dan schaamt.

Nurhayat gaf enkele redenen op waarom weinig allochtone deelnemers

en vrijwilligers zich aanmelden bij Vriendendienst. In allochtone

cultuur wordt geen hulp van buitenaf gevraagd. Ze zoeken eerst naar

oplossingen binnen de familie of gemeenschap. Vrouwen mogen in de

Turkse cultuur niet in contact komen met vreemde mannen en zeker

niet met z’n tweeën in één ruimte doorbrengen. Daarom is het

praktisch gezien soms lastig om een vrijwilliger te sturen.

Maar er zijn ook manieren om de allochtonen tegemoet te komen. Als

eerste vertelde Nurhayat dat het verstandig is voor Vriendendienst om

naar een moskee te gaan, om daar ons verhaal te vertellen en met

voorbeelden mensen te laten weten hoe belangrijk Vriendendienst OP-

STAP is voor mensen die in een isolement verkeren. Dan wordt het

namelijk onderling verspreid in de gemeenschap. Het is dus belangrijk

dat de eerste stap de bekendmaking van Vriendendienst OP-STAP is en

dat daar eerst in geïnvesteerd wordt. Dus niet de allochtonen direct

proberen te werven, maar laten zien dat wij er zijn, omdat ze niet

bekend zijn met deze vorm van hulpverlening en ze vanuit hun

cultuur niet open staan voor hulp van buiten af.

Page 10: opstap zomer 2010

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 10

8. Museum Het Dolhuys

Op woensdag 19 mei hebben wij museum Het Dolhuys in Haarlem bezocht.

Het Dolhuys was vroeger een huis voor lepralijders en mensen met de pest.

Zij werden aan de rand van de stad opgevangen. Later is het huis gebruikt

ook voor mensen met psychiatrische klachten. Nu is het een museum over

psychiatrie.

We hebben veel gezien en geleerd over de psychiatrie toen en nu. Er

kwamen verschillende gedachtes en denkbeelden naar voren zodat de

ontwikkeling van vroeger tot heden duidelijk werd gemaakt.

Het begon met een ruimte waarin

mensen uit de kast kwamen. Zij

deden hun verhaal over de

ommekeer in hun leven. Daarmee

bedoelen wij de psychische

beperking die zij opliepen in hun

leven. Vervolgens hebben wij

gevoeld hoe het is om in een

isoleercel te zitten. We waren onder

de indruk.

Ook hebben wij geluisterd naar verschillende denkbeelden van cliënten.

Daarnaast waren er vier ruimtes met verschillende denkbeelden in de tijd en

geschiedenis over de psychiatrie o.a. excorcisme, winti en denkbeelden van

Freud. We hebben in een patiëntenkamer gezeten, naar films gekeken over

ervaringen van psychiatrische patiënten. Daarnaast zat de psychiaterkamer.

Hier kon je antwoorden van verschillende psychiaters op verschillende

vragen zien.

Vervolgens hebben wij een zelftest gedaan om te kijken of wij een

psychische beperking hebben. Via een stethoscoop hebben wij geluisterd

naar indrukwekkende verhalen van patiënten en doktoren.

Een patiënt vertelde dat zij een hele dag in bad moest

zitten. Op die manier kon zij niks kapot maken. We vonden

het bizar om te horen, dat je de hele dag in bad vast-

gebonden werd. Dat was vroeger, nu wordt er anders

omgegaan met psychiatrische patiënten.

Het was een geslaagde dag en het is zeker een aanrader.

De stagiaires

Page 11: opstap zomer 2010

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 11

9. Dubbeldiagnose

Op 16 juni heeft de laatste thema avond van het seizoen plaatsgevonden.

Bij aanvang werden we verwelkomd door twee stagiaires, Lotte en Tessa.

Ze deelden een hand-out uit van de

PowerPoint presentatie die gegeven

zou gaan worden. Vervolgens kreeg

Lars van Driel ([email protected])

het woord, preventiemedewerker

bij de Iriszorg. Hij begon met een

korte inleiding, waarna

verschillende soorten drugs werden besproken. Een herhaling voor hen,

die vorig jaar bij de thema-avond waren over verslaving. Toch was het

wel even een fijne opfrissing. Na de besproken drugs kwamen we bij het

onderwerp van de avond: dubbeldiagnose, het samengaan van een

verslaving en een psychiatrisch ziektebeeld. Lars ging in op de combinatie

van o.a. ADHD, schizofrenie en depressie en drugs- of alcoholgebruik.

Duidelijk werd dat drugsgebruik vaak voortkomt uit de behoefte om

bepaalde symptomen van de psychische ziekte te verzachten of

onderdrukken. Op korte termijn werkt het, maar op lange termijn is het

vaak erg schadelijk. Ook komt het voor dat drugsgebruik juist

psychiatrische symptomen uitlokt. Helaas door gebrek aan tijd heeft Lars

niet alles kunnen behandelen. Dit was jammer, omdat het erg interessant

was. Helemaal omdat sommige maatjes ook te kampen hebben met een

dubbeldiagnose. Aan het einde van de avond meldde Lars van Driel dat

wanneer we vragen hadden hem altijd konden mailen. Altijd handig

wanneer je de avond hebt laten bezinken en vragen hebt.

Lisa

10. Vergeetachtig of dement?

Zaterdag 10 april jongstleden heb ik een themadag bijgewoond, welke

was georganiseerd door de stichting Humanitas, met als thema

"Vergeetachtig of dement?".

De dag begon met een kop koffie en daarna werd het woord gegeven

aan de heer A. Meijers van de Stichting Alzheimer Nederland. De heer

Meijers bleek een boeiende verteller te zijn. Hij kon veel vertellen over

de ziekte van Alzheimer. Niet in de laatste plaats omdat zijn vrouw al

vele jaren lijdt aan deze vorm van dementie. De ziekte van zijn vrouw

begon tamelijk onschuldig met wat vergeetachtig worden. Maar

vergeten wij allemaal niet eens iets?

Page 12: opstap zomer 2010

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 12

Daardoor kan het erg lang duren, voordat de omgeving gaat inzien dat

het ernst is. De heer Meijers begon onraad te ruiken toen hij steeds

weer hetzelfde moest herhalen, omdat mevrouw

Meijers telkenmale niet meer wist wat er kort

daarvoor was verteld. Na onderzoeken in het

ziekenhuis werd inderdaad de ziekte van Alzheimer

geconstateerd. Hierbij worden steeds bepaalde

stukjes eiwitten in de hersenen abnormaal

afgebroken, waardoor hersencellen afsterven. Enkele

veelvoorkomende gevolgen kunnen hierbij zijn dat de

patiënt de oriëntatie kwijt raakt, zichzelf moeilijker

kan verzorgen, afrekenen in een winkel en

huishoudelijke werk zoals koken worden een

probleem.

Mevrouw Meijers is geheel hulpbehoevend geworden. Zij wordt thuis

verzorgd en de heer Meijers wil dit zo lang mogelijk volhouden. De

toehoorders waren onder de indruk van zijn verhaal en zeker ook

vanwege het feit dat de heer Meijers zijn vrouw zolang mogelijk thuis

wil verzorgen, hoe zwaar dit ook voor hem moet zijn.

De ziekte van Alzheimer is de meest bekende vorm van dementie. Ruim

60% van de dementerende mensen heeft deze vorm. Later op de dag

werd er nog ingegaan op een minder bekende vorm van dementie,

namelijk de ziekte van Pick. Deze aandoening openbaart zich veelal op

jongere leeftijd dan de ziekte van Alzheimer, namelijk tussen 50 en 60

jaar. De symptomen zijn vooral gedrag- en

persoonlijkheidsveranderingen. Ter illustratie werd een film getoond

van een man, die reeds enkele jaren aan deze ziekte lijdt. Het was

ontluisterend te zien, hoe een ontwikkelde man in de bloei van zijn

leven zo kan veranderen in iemand die amper meer praat, weinig tot

geen initiatief meer neemt en ongepast gedrag vertoont (zoals zijn

vrouw zei in de film: 'hij is alle gevoel voor decorum kwijt') .

Al fietsend naar huis besefte ik maar al te goed dat we moeten

genieten van het leven.

Angela

illustratie afkomstig van de website: www.creatie.nl

Page 13: opstap zomer 2010

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 13

11. Tips voor gratis uitjes

Gidsenwandeling op zondagmiddag

datum: vanaf 4 juli elke zondag,

13.30 uur, entree: gratis

locatie: Bezoekerscentrum Sonsbeek Arnhem

Iedere zondag vertellen de gidsen u over de vele soorten planten en

dieren die in het park te vinden zijn, de cultuurhistorische

achtergronden en de kenmerken van de Engelse landschapsstijl waarin

het park is aangelegd, zoals de kronkelende paden en steeds

wisselende uitzichten. Bij elke bezienswaardigheid hoort een verhaal,

een geschiedenis, een anekdote.

Serie orgelconcerten Eusebiuskerk Arnhem 2010

datum: vanaf 7 juli om 20.15 uur

entree: gratis

locatie: Eusebiuskerk, Kerkplein 1 in Arnhem.

Elke woensdagavond in juli en augustus is er een orgelconcert op het

befaamde Strümphlerorgel.

7 juli Bert Matter

14 juli Jos van der Kooy

21 juli IJsbrand ter Haar

28 juli Johan Luijmes

4 augustus Jochem Schuurman

11 augustus Erwin Wiersinga

18 augustus Wim Roelfsema

25 augustus Jan Willem Jansen

illustraties: Peter Vis

Page 14: opstap zomer 2010

World Statues 2010

28 en 29 augustus, binnenstad Arnhem

Het World Statues Festival vindt voor de 5e keer plaats in Arnhem. De

binnenstad zal voor even 'stil staan', want zo'n 300 levende beelden

zullen een acte de présence geven. Op zaterdag 28 augustus zullen de

kinderen schitteren tijdens Kids Statues en proberen Wereld- en

Nederlands Kampioen te worden. Zondag 29 augustus zijn er meer dan

100 levende beelden te bewonderen die uit de hele wereld komen om

Wereld Kampioen Living Statue te worden.

World Statues Arnhem is inmiddels uitgegroeid tot het grootste

evenement ter wereld op het gebied van de levende standbeelden en

trekt jaarlijks zo'n 350.000 bezoekers.

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 14

Rio aan de Rijn Zomercarnaval

19 t/m 21 augustus 2010, Arnhem

Begonnen in 2001 als een uit de hand

gelopen grap is Rio aan de Rijn inmiddels

een jaarlijks terugkerend Zomers

Carnaval van Arnhem geworden. Het

spektakelstuk is de Bonte Parade op

zaterdag waarbij exotisch uitgedoste

Latijns Amerikaanse dans- en

muziekgroepen door de straten van Arnhem trekken.

De Bonte Parade start om zaterdag 14:00 uur op de Rijnkade (ter

hoogte van de Cobercofabriek) en komt rond 16:00 uur aan op het

Dudokplein, waar de finale plaats zal vinden.

vervolg

gratis

uitjes

Page 15: opstap zomer 2010

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 15

Inspiratie

Je voelt je duf en moedeloos,

geen spoor van lust of heldere gedachten;

alleen maar dommelen en eindloos wachten.

Je hoofd een lege doos.

En dan, zo plotseling en onverwacht:

’n vogel aangevlogen,

die onbesuisd en opgetogen

een lied zingt door de zomernacht.

En jij, herrezen en opnieuw geboren;

een mens die opstaat en weer lacht.

Piet van der Bruggen

Page 16: opstap zomer 2010

WOLFHEZE

IN

PSYCHIATRIE

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 16

13. Psychiatrie in Wolfheze

In Wolfheze is een belangrijke stap gezet op weg naar een menswaardig

bestaan voor psychiatrische patienten. Hier werd het 'sociowonen'

uitgevonden. Het psychiatrische ziekenhuis Wolfheze bedacht kleine

wooneenheden, een leefvorm die wereldwijd navolging kreeg.

Psychiatrische patiënten werden eeuwenlang gezien als krankzinnigen en

zenuwleiders die je het beste maar weg kon stoppen in grote gestichten of

dolhuizen, ver weg van de maatschappij. Pas in de twintigste eeuw komt er

in deze optiek duidelijke verandering. De psychiatrische patiënt blijkt

behandelbaar al wisselen de inzichten hierover nog steeds.

Op weg naar zelfstandigheid

De veranderde visie ten aanzien van geestesziekten wordt weerspiegeld in

de wijze van opvang en verzorging. In de tijd dat men over krankzinnigen

sprak werden ze weggestopt in gestichten. Behandeling was er niet en

eenzame opsluiting, al dan niet geketend of in een dwangbuis, leek de

enige remedie om de rust te waarborgen. Het gevaar voor de maatschappij

was tijdelijk geweken. In Den Bosch werd al in 1442 het eerste dolhuis

opgericht. Tot ver in de 18e eeuw boden dergelijke bewaarplaatsen

onderdak aan een ieder die door afwijkend gedrag de openbare orde

verstoorde.

Pas aan het begin van de 19e eeuw ging men krankzinnigen bekijken met

een geneeskundig inzicht. Opsluiting maakte plaats voor een poging tot

genezing. De behandelmethoden waren beperkt. Veelal werd gekozen voor

een verzorging in de vrije natuur die de gesteldheid positief zou

beïnvloeden. Ook arbeid zou een genezende werking hebben en dus werd

een locatie gezocht temidden van uitgestrekte tuin- en landbouwgronden

waar de geesteszieken zware en vermoeiende veldarbeid kon verrichten.

Vrije lucht en beweging werden gezien als hoofdgeneesmiddelen. Een

bosrijke, mooie omgeving moest tot vrolijkheid stemmen.

Nieuwe behandelmethoden

De twintigste eeuw brengt vele nieuwe behandelmethoden die allen beogen

de zieke te genezen of te behandelen zodat het bestaan dragelijk wordt.

Eenvoudig blijkt dit echter niet. De elektroshock, die door twee Italiaanse

broers wordt ontdekt, is gebaseerd op het principe dat de geesteszieke een

ziekte in de hersenen heeft. Om deze hersenen te genezen kan men ze

verdoven of desnoods beschadigen. (De varkens in het Italiaanse slachthuis

werden in sommigen gevallen een stuk rustiger na een stroomstoot.)

Page 17: opstap zomer 2010

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 17

In de jaren '50 en '60 wordt deze methode veelvuldig toegepast. De

bijverschijnselen zoals stuiptrekkingen die soms botbreuken tot gevolg

hadden roepen echter steeds meer weerstand op. Met de komst van

medicijnen verdwijnt deze behandelmethode dan ook snel naar de

achtergrond.

Sociotherapie in Wolfheze

In de jaren '60 ontstaat in Wolfheze als reactie op de biologische

benadering (gekte als hersenziekte) de sociotherapie die aandacht

heeft voor de sociale context van de patiënt. Alleen medicatie bleek

niet altijd afdoende. Door middel van gesprekstherapie wordt

gaandeweg meer en meer gewerkt aan resocialisatie van de patiënt

die niet langer opgesloten dient te worden maar begeleid moet worden

naar een zelfstandig bestaan, voor zover mogelijk. Zelfbeschikking en

zelfstandigheid worden steeds meer de leidraad in het behandelplan

van psychiatrische patiënten. Maar aan deze zienswijze zitten ook

nadelen, zo is in de laatste decennia gebleken.

Honderden plaatsen in psychiatrische ziekenhuizen werden opgeheven

omdat men de mening was toegedaan dat langdurige opname alleen

maar leidde tot hospitalisering en isolatie van de maatschappij. De

patiënt moest zich juist kunnen handhaven in die maatschappij, dat

was het streven. Voor sommige ex-patiënten bleek dit echter te hoog

gegrepen. Deze nieuwe inzichten zijn deels debet aan het grote aantal

daklozen die onze steden bevolken. Niet iedereen blijkt in staat zich

zelfstandig te kunnen

handhaven en een enkeling

is er juist bij gebaat om in

de bossen, ver weg van de

bewoonde wereld, een

eigen wereld te creëren die

voor hen wel leefbaar is.

Bron:

www.mijngelderland.nl

Page 18: opstap zomer 2010

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 18

14. Twee zomerse recepten

Fruit Bowl

Ingrediënten:

200 gram rode bessen (of klein blikje ananasstukjes), 250 gram

aardbeien (of bananenplakjes), 150 gram frambozen (of

mangostukjes), 1 kleine meloen, 6 dl koude cassis, 3 dl

mineraalwater met bubbels, 6 eetlepels poedersuiker

Bereiding:

Spoel de rode bessen in een zeef onder de kraan af. Doe de rode

bessen in de schaal. Strooi hier de poedersuiker over. Was de

aardbeien en haal de kroontjes weg. Spoel de frambozen in een

zeef af en verwijder de kroontjes. Doe de aardbeien en fram-

bozen ook in de schaal. Snij de meloen doormidden en lepel de

pitjes eruit. Schep bolletjes uit de meloen met een bolletjeslepel.

Doe de meloen ook in de schaal. Meet de cassis en het mineraal-

water af en schenk die over het fruit. Zet de bowl totdat je deze

gaat gebruiken afgedekt in de koelkast.

Fruit Cocktail

Ingrediënten per glas:

1 longdrinkglas, 4 sinaasappels, 1 mango (rijp), 2 kiwi’s

Bereiding:

Pers 4 sinaasappels uit. Doe daar het vruchtvlees van 1 rijpe

mango en 2 kiwi's bij. Pureer dit met de staafmixer tot een

fruitige cocktail.

Page 19: opstap zomer 2010

het op-stapje | zomer 2010 | pagina 19

Stagiaires Tessa, Lotte, Lisa, Maike, Bonny,

Marthe, Samantha, Rick, Paola, Angela (niet op

de foto) en Ivar (niet op de foto) bedankt!

Page 20: opstap zomer 2010

Vormgeving:

Stefanie Webel

Redactie

Daniëlle Stroes

Kees van Leeuwen

Sonsbeeksingel 30

6814 AB Arnhem

026-3544886

[email protected]

http://www.vriendendienstregioarnhem.nl