Oogcontact 2011-03

16
Maart 2011 nr. 21 - 1 Zorgpad AMD in Erasmus MC

description

 

Transcript of Oogcontact 2011-03

Page 1: Oogcontact 2011-03

Maart 2011 nr. 21 - 1

Zorgpad AMD in Erasmus MC

Page 2: Oogcontact 2011-03

1

oogco

ntact

Bestuur VOVZ:

Werkgroepen:

Redactieadres:

Vicevoorzitter Mw.T.vanderLinden OZR,Rotterdam

Secretaris Mw.I.Groenewegen VUmc,Amsterdam

Penningmeester Mw.F.vanRijssen-Koopmans Kon.VisioHetLoo-Erf,Apeldoorn

2depenningmeesterMw.M.Odekerken-Vroemen

Lid Mw.K.Rakers HagaZiekenhuislocatieLeijweg,DenHaag

Asp.Lid Mw.T.Boer-Baaij VUmc,AmsterdamSecretariaat VOVZ Postbus7861 1008ABAmsterdam [email protected] wwwVOVZ.nl

ICT Mw.I.Groenewegen Mw.K.Rakers

Nieuwsbrief Mw.F.vanRijssen-Koopmans

Redactieraad Mw.I.Groenewegen Mw.T.vanderLinden Mw.M.Odekerken-Vroemen Mw.K.Rakers Mw.F.vanRijssen-Koopmans

P.R.coördinatie Mw.T.vanderLinden Symposium Mw.I.Groenewegen Mw.E.Gutker Mw.T.vanderLinden

Onderwijs Mw.K.Rakers F.vanRijssenKoopmansKoninginnelaan2077315DVApeldoornfkoopmans4@upcmail.nl

Colofon: Ontwerp en vormgeving Digitaal Printing Felua-groep, Grafische producten Apeldoorn

Printing Ricoh Pro C900

TRacé-onderwijs organiseert in samenwerking met de Vereniging voor Oogheelkundige Verpleging en Zorgverlening (VOVZ) de Cursus Oogheelkundige Zorg (COZ). De cursus duurt 8 avonden en is bedoeld voor alle zorgmedewerkers binnen het specialisme Oogheelkunde. De cursuskosten zijn € 575,00 inclusief boek en cursusmateriaal. Onderstaande data zijn onder voorbehoud.

Datumoverzicht 2011Na 2011 zal de Cursus Oogheelkundige Zorg niet meer door TRacé-onderwijs worden georganiseerd. Om zoveel mogelijk kandidaten in de gelegenheid te stellen om de cursus te volgen wordt op enkele locaties nog een laatste cursus aangeboden.

Cursus Oogheelkundige Zorg, voorjaar 2011

Universitair Medisch Centrum St. Radboud Nijmegen (donderdag 17.30 – 21.00 uur)03 - 10 – 17 – 24 maart 2011 en

07 – 14 – 21 – 28 april 2011

Cursus Oogheelkundige Zorg, najaar 2011

Universitair Medisch Centrum Utrecht (dinsdag 17.30 – 21.00 uur)01 – 08 – 15 – 22 - 29 november 2011 en

06 – 13 – 20 december 2011

Universitair Medisch Centrum Groningen (donderdag 17.30 – 21.00 uur)03 – 10 – 17 – 24 november 2011 en

01 – 08 – 15 – 22 december 2011

Aanmelden tot één maand voor startdatum bij TRacé-onderwijsInschrijven d.m.v. inschrijfformulier en versturen aan:TRacé-onderwijs, Postbus 6090, 5960 AB HORST Zie ook voor informatie en inschrijven op internet: www.trace-onderwijs.nlTelefoon TRacé-onderwijs: 077 4634778, (mobiel): 06 15386413

- Decursusgaatdoorbijvoldoendedeelname(minimalegroepsgrootte:12)-Aanvragenwordenbehandeldnaarvolgordevanbinnenkomst.-Erkaneenoptiewordenaangevraagd,echterdedefinitieve inschrijvingvindtplaatsnavolledig ingevulden ondertekendinschrijfformulier.Annuleringuitsluitendschriftelijkenvolgensbepalingenvermeldindefolder.- Voor inschrijven kan gebruik gemaaktwordenvandeaangehechteaanmeldingsstrook.Viadewebsite is het eveneensmogelijkominteschrijven.-Betalingvindtplaatsnahetontvangenvandenota.

Page 3: Oogcontact 2011-03

VOVZ Maart Nr. 21-11

Van de redactieAl doet koning winter nog wat laatste stuiptrekkingen het bestuur van de VOVZ heeft al lentekriebels.De data van belangrijke vergaderingen en het Symposium zijn vastgesteld, de factuur betreft de contributie is verstuurd en vooral onze vice- voorzitter heeft zich op het kwaliteitsbeleidsplan gestort.Aan de kopij te zien lijkt er in uw ziekenhuizen niet veel nieuws te gebeuren maar misschien moet u nog uit de winterslaap komen want zoals vaker gezegd inelkaars “keuken”kijken kan heel zinvol zijn.Wij blijven dus wat betreft kopij op u rekenen

Namens de redactieFemmie van Rijssen-Koopmans

1

Inhoud

Van de redactie 1

Van de vice-voorzitter 2

Aankondiging Reg. Hulpmid. Beurs met NVBS 3

Column 4

Het Syndroom van Wagner 5

Zorgpad AMD in Erasmus MC 7

Geknipt voor u 10

Aangepast datumoverzicht 2011 TRACE 12

Page 4: Oogcontact 2011-03

2VOVZ Maart Nr. 21-1

Van

de

Vic

e-vo

orzi

tter

Van deVice-voorzitter … De oogheelkunde blijft in beweging. Sommige leden van het eerste uur sluiten hun loopbaan in de oogheelkunde af. Één van hen is onze oud-voorzitter Marjolein Snouck-Hurgronje. Ze was lang actief in het bestuur. Ton Ransijn van Tacé heeft aangegeven te gaan stoppen met de COZ en de vervolgopleiding oogheelkundige zorg. Deze opleiding werd altijd gecontroleerd door de VOVZ. De vraag is nu of er nieuwe initiatie-ven komen en welke rol de VOVZ hier in gaat spelen?Er komen ook weer nieuwe mensen werken in de oogheelkunde die zich willen ontwikkelen

in de oogheelkunde. De VOVZ biedt de moge-lijkheid om de ontwikkelingen in de oogheel-kunde met andere VOVZ leden te delen via activiteiten van de vereniging. Net als de natuur is ook het bestuur bezig met vernieuwen. In de natuur komen er nieuwe blaadjes aan de bomen. In het bestuur wordt er hard gewerkt aan een nieuw beleidsplan voor de komende 5 jaar. De symposiumcommissie is druk bezig met het organiseren van het 23ste symposium op 1 november. Het is ook nu weer gelukt om een interessant “Oogcontact”te maken. Steeds blijken er toch weer genoeg nieuwe ont-wikkelingen te zijn om een blad te vullen.

Met vriendelijke groet,Tinie van der LindenVicevoorzitter VOVZ

Het bestuur

Tinie van de Linde Ingrid Groenewegen

Karen Rakers

Marion Odekerken-Vroemen

Femmie van Rijssen

Zoals eerder genoemd hierbij 2 data die voor u van belang kunnen zijn;

Algemene ledenvergadering in Utrecht19 september 2011

23e Symposium oogheelkundige zorgDinsdag 1 november

Congrescentrum van de Vrije Universiteit Amsterdam

Verdere informatie krijgt u via de Nieuwsbrief of kunt u vinden op onze website

Page 5: Oogcontact 2011-03

3VOVZ Maart Nr. 21-1

Aan

ko

nd

igin

gUITNODIGING

voor de Regionale Hulpmiddelen Beurs met de Nederlandse Vereniging van Blinden en Slechtzienden (NVBS)

Datum: 24 maart 2011 Tijd: 10:00 - 16:00 uur

Theaterhotel "De Oranjerie" Kloosterwandplein 12-16, 6041 JA Roermond

Telefoon 0475 39 14 91

www.theaterhotelroermond.nl

Door aansluiting bij de Regionale Hulpmiddelen Beurs kan de Contactgroep Retina Belangen van de NVBS medische informatie aanbieden op regionaal niveau.

Ook geïnteresseerden zijn van harte welkom

De oogartsen van het Laurentius Ziekenhuis te Roermond zullen zorgen voor een inhoudelijk informatieve dag. Mocht u vragen hebben, of graag zien dat een

bepaald onderwerp besproken wordt, laat dit dan vooral weten via [email protected].

De toegang is gratis. Het is niet verplicht om alle lezingen te volgen; u bent vrij een

keuze te maken uit de onderwerpen die u interesseren. De dag is verdeeld in 4 blokuren:

10.00 - 11.00 uur: drs. J. Bonnemaijer, over de Anatomie van het Oog. 11.30 - 12.30 uur: drs. J. Bonnemaijer, over Netvliesaandoeningen. Er zal bij beide

onderwerpen ruim gelegenheid zijn tot het stellen van vragen. 13.30 - 14.30 uur: prof.dr. M.P.M. (Marcel) ten Tusscher, over LOA, Leber Opticus

Atrofie, een erfelijke aandoening van de oogzenuw. 15:00 – 16:00 uur: drs R. Vernimmen, over Pseudo Xanthoma Elasticum (PXE) en

Glaucoom.

Voor meer informatie: www.hulpmiddelenbeurs.nl/content/locatie-roermond

www.retina-info.nl www.nvbs.nl

Page 6: Oogcontact 2011-03

4VOVZ Maart Nr. 21-1

Lede

nver

gade

ringColumn

Drieënnegentig is de vrouw. Haar geboorte-datum staat op het polsbandje dat ik haar omdoe. Zonder die datum zou ik het ook weten. Negentigplussers zien er zóveel ouder uit dan tachtigplussers. Ze doen me soms aan eiken denken, met knoestige takken en een verweerde bast. Deze vrouw heeft een klein rimpelig gezichtje en diepliggende ogen. Haar ene pupil is door de oogdruppels zo groot dat de iris nauwelijks zichtbaar is. Ze ziet er heel klein uit, zoals ze met gekromde rug in de stoel zit, maar straalt een zekere kracht uit.Ik heb de vrouw enkele maanden geleden ook verpleegd. Ze had toen een netvliesloslating en moest met spoed worden geopereerd. Een pittig dametje, dat nog zelfstandig woonde in een groot huis. Ze werd vergezeld door haar dochter. Die was ook pittig. Dat merkte ik toen ze van de gelegenheid gebruik maakte om te proberen bij mij een verpleeghuisop-name af te dwingen. Ze vond dat haar moeder niet langer zelfstandig kon wonen. Ondanks haar pogingen volgde het ontslag aan het eind van de dag. Toen ik de patiënt vertelde dat ze de eerste weken niet mocht tillen, vroeg ze: “Mag ik wel het kistje aardappelen uit de kelder halen?”En nu is ze terug. De olie die tijdens de vorige operatie is ingebracht, moet nu wor-den verwijderd. Haar dochter is er ook weer en ze heeft me herkend. Bij die zuster krijg ik niets gedaan, zie ik haar denken. Als haar moeder naar de operatiekamer is gebracht, vertelt ze me dat ze heeft geprobeerd thuis-zorg voor haar te regelen, maar tevergeefs. Na de vorige operatie ging het inbrengen van oogdruppels moeder niet goed af, zo zegt ze. Zelf woont ze te ver weg om er vier keer per dag naar toe te rijden. Logeren is ook geen optie, want haar man is ziek. Moeder zelf wil absoluut in haar eigen huis zijn. “Ze is heel eigenwijs,” zegt de dochter. En ze benadrukt dat haar moeder deze keer echt een paar nachten op de afdeling moet blijven. Als ik uitleg dat deze operatie altijd in dagopname wordt verricht, voel ik de irritatie bij haar groeien. Ik vraag met welke thuiszorginstan-tie ze contact heeft gehad en beloof te kijken wat ik kan doen.

Thuiszorg is een probleem. Het moet twee dagen voor ontslag worden aangevraagd.

Opnames moeten zo kort mogelijk zijn, maar aan de andere kant is er voor de nazorg te weinig personeel. Het regelen van het ontslag vind ik vaak het vervelendste aspect van mijn baan. Hulp is lang niet altijd beschikbaar. Soms laten we mensen gaan van wie ik me afvraag hoe dat thuis verder moet. Ik begrijp het probleem van de dochter wel: haar moeder redt het eigenlijk niet meer, maar er is geen hulp. Ik snap nu ook waarom ze tijdens de vorige opname haar kans probeerde te grijpen voor een verpleeghuisplaats.

Ik ga naar het kantoor en pak de telefoon. Eerst de arts maar. Ik leg de situatie uit en vraag of het echt noodzakelijk is om vier keer per dag te druppelen. Met een dergelijke vraag - vier zorgmomenten per dag - maak je bij voorbaat al weinig kans bij de thuiszorg. Hij zet het recept om in twee keer daags zalven. De patiënt blijft veel binnen, dus dan is een waasje voor het oog niet zo erg. Met de zorgvraag ‘twee keer daags zalven’ bel ik de thuiszorg. Ja, ik weet dat ik laat ben, dat het twee dagen voor ontslag moet worden geregeld, maar het is een dagopname, mevrouw is hoogbejaard, misschien voor één keer een uit-zondering? Ik hoor mezelf pushen, iets waar ik eigenlijk een enorme hekel aan heb. Maar het werkt. Na twintig minuten word ik terug-gebeld. Vanaf morgenochtend komt de thuis-zorg twee keer per dag langs. En of ik vooral wel besef dat zo’n korte termijn aanvraag normaalgesproken niet in behandeling wordt genomen. Ik bedank hartelijk en zeg dat ik het voortaan zoveel mogelijk zal voorkomen. Dan ga ik naar de dochter met het goede nieuws. Ik zie een last van haar schouders vallen.Als de patiënt terug is op de afdeling vertel ik haar wat er is geregeld. Ze is erg blij dat ze zonder discussie naar huis kan. Als ik haar het zalfrecept geef, zeg ik: “Voorlopig geen kistjes aardappels tillen, hè?” Ze lacht, grijpt haar stok en schuifelt de kamer uit. Deze patiënt laat ik in ieder geval met een gerust hart gaan.

Argus

Page 7: Oogcontact 2011-03

5VOVZ Maart Nr. 21-1

Het syndroom van Wagner is een zeer zeldzame autosomale erfelijke aandoening van netvlies en glasvocht, voor het eerste beschreven door een Zwitserse oogarts in Zürich, Hans Wagner in 1938. In 1960 beschreef Louis Jansen uit Nijmegen een grote familie, in de jaren negentig gevolgd door publicaties over families in Ne-derland (3), Groot-Brittannië (2), Frankrijk (2), Japan, USA en dus Zwitserland.

In 2005 is de genmutatie ontdekt in Japan, in 2006 gevolgd door Nijmegen en Zürich.Die genmutatie is in alle families nét even an-ders, maar leidt er in alle gevallen toe dat een deel van het Versican gen op de lange arm van chromosoom 5 niet wordt afgelezen.

Inmiddels zijn er 10 families beschreven: Eén van de drie Nederlandse families bestaat

eigenlijk uit 5 families, maar de genetici denken dat die al-lemaal tot dezelfde stamboom behoren. Deze familie kent circa 150 aangedane personen. In de hele wereld zijn er zo’n 250.

Twee jaar geleden ben ik gestart met de website www.syndroomvanwagner.nl. Zo kwam ik in contact met patienten over de hele wereld, maar ook met oogartsen en researchers. Op de website zal ook verslag worden gedaan van de vorderingen van het onderzoek.

Een jaar geleden ben ik gestart met promotie-onderzoek, om verdere geheimen van het Syndroom van Wagner te onrafelen. En dat is bijzonder omdat ik zelf ook Wagner heb en helemaal geen medische achtergrond.

Syndroom van Wagner

Atrofisch netvlies met merkwaardige vaatboog © vnas

Page 8: Oogcontact 2011-03

6VOVZ Maart Nr. 21-1

6

Wat ik zie in mijn familie is dat er sommigen veel hinder van ondervinden, soms leidend tot slechtzienheid of blindheid, anderen hebben hoogstens een brilletje van -1,5 en krijgen staar op hun 50e, en that’s it.

Ik wil weten hoe dat kan. Het maakt nogal wat uit of je tegen je 6-jarige dochter moet zeggen dat ze toch wel wat voorzichting moet zijn, of dat er eigenlijk weinig aan de hand is.

De focus van mijn onderzoek is dan oog gericht op zien. We meten de visus met ETDRS en een Pelli-Robson kaart. Die laatste meet de visus bij slechtere lichtomstandigheden. En ik heb een vragenlijst gemaakt om te acherhalen hoeveel hinder mensen bij dagelijkse werkzaameheden ondervinden van hun oogkwaal.

Een belangrijke visusbedreigende ontwikkeling bij het Syndroom van Wagner is een netvlies-loslating. Die zijn bij deze groep ook moeilijker te repareren bovendien. Het is dus zaak dat te voorkomen. De afgelopen 35 jaar is dat met laser geprobeerd. In mijn evaluatie van deze therapie, waarin ik de groep die niet ‘op tijd’ gelaserd kon worden, dwz vóór de leeftijd (10 jaar) waarop een netvliesloslating ooit is opgetreden, vergelijk met de groep waar dat wel kon. De scheidslijn daarbij is het ge-boortejaar 1963.

Conclusies uit dit onderzoek:- toename van netvliesloslatingen van 35%

naar 50% van de aangedane personen. Het percentage jongens dat te maken krijgt met een netvliesloslating steeg van 42% naar 73%, het percentage meisjes van 28% naar 38%;

- verlaging van de leeftijd waarop de netvlies-loslating ontstond van gemiddeld 22 jaar naar gemiddeld 11 jaar;

- in de groep geboren na 1963 trad 46% van de netvliesloslatingen op binnen 5 weken na een prophylactische laserbehandeling, vooral bij meisjes (62%)

- het aantal netvliesloslatingen bij jongens en meisjes is gelijk, zij het dat er veel meel meisjes zijn met een dubbelzijdige netvlies-loslating (60%).

Mijn conclusie is dan ook dat bij dergelijke aandoeningen van glasvocht en netvlies beter afgezien kan worden van prophylactisch laseren.

In het vervolgonderzoek ga ik ondermeer ook kijken of de verschillende mutaties leiden tot ernstiger symptomen en slechtere visus en wat de relatie is tussen myopie en visual acuity.

Véronique [email protected]

Dit is een aangepaste versie van de lezing die Véronique Nas hield op 6 november tijdens de bijeenkomst van Retinabelangen in Hilversum.Afbeeldingen niet gebruiken dan na overleg met de auteur.

Tekening van netvliesloslating, 12 jarige © vnas

Witte lijn is een cirkelvormige glasvochtcondensatie, kenmerkend voor © vnas

Page 9: Oogcontact 2011-03

7VOVZ Maart Nr. 21-1

Zorgpaden zijn een hot item in de zorg en dat is niet voor niets: het geeft de patiënt veel voor-delen en ook voor de organisatie zelf geeft het voordelen (en verbeteringen). Voordelen voor de patient: meer inzicht in de behandeling, snellere zorg die ook nog eens goed afgestemd is met en voor andere afdelingen, tijdbesparend:er zijn minder afspraken nodig omdat er meer gecombi-neerd kan worden.Voordelen voor organisatie: betere afspraken en planning te maken dus tijdbesparend en daar-door ook nog kostenbesparend!

Ik heb al een artikel geschreven over het Zorg-pad Oogmelanoom (VOVZ juli 2010) en het lijkt me zinvol om nu een artikel over het Zorgpad AMD te schrijven. Bij AMD gaat het om grote patiënten aantallen dus elke stroomlijning hierin geeft snel verbete-ring. Daarnaast geeft het ook duidelijkheid voor iedereen over de gehele gang van zaken: van aanmelding tot behandeling en controle.Ik beschrijf de weg zoals wij die in het Erasmus MC hebben bewandeld om tot het Zorgpad AMD te komen en hoe het nu werkt.Uiteraard kan het in een andere werksituatie geheel anders geregeld zijn: geen werksituatie is hetzelfde. Toch menen wij dat het geheel een concept is dat met eventuele aanpassingen overal gebruikt kan worden en een meerwaarde geeft.Indien men het concept over wil nemen dan is dat geen probleem want we hebben er geen patent op. Uiteraard zijn op- of aanmerkingen welkom: alles wat bij kan dragen aan verbetering is tenslotte voor de patiënt mooi meegenomen.

Patiënten met AMD die mogelijk in aanmerking komen voor behandeling met een anti vegf wer-den voorheen naar ons doorgestuurd via allerlei kanalen en op diverse spreekuren.Er was dus weinig inzicht wanneer de patiënt ingestuurd werd en wanneer de uiteindelijke afspraak gemaakt was. De aantallen waren ook niet helder en het benodigde vervolgonderzoek en de behandeling (intravitreale injectie) waren niet altijd op dezelfde dag mogelijk. Voor dit vervolgonderzoek en voor de behan-deling is immers capaciteit nodig die ook voor andere spreekuren werd ingezet.Het aantal ingestuurde patiënten nam een jaar of twee geleden flink toe en de druk op spreek-uren en vervolgonderzoek dus ook.

Besloten werd om een aantal oogartsen - gespecialiseerd in achtersegment en/of vitro-retinale oogchirurgie - de AMD spreekuren te laten doen. De arts-assistenten doen ook aan dit spreekuur mee: zij leren dit deelgebied meteen goed kennen en doen ook de praktijk-ervaring op voor de intravitreale injecties.Er werd een werkgroep in het leven geroepen - onder leiding van Dr. C.C.W. Klaver, één van de drie AMD oogartsen - om een aantal zaken te onderzoeken:- hoe komen de nieuwe AMD patiënten

binnen: via telefoon, e-mail, brief.- hoe lang duurt het voordat men een afspraak

krijgt na aanmelding- om hoeveel patiënten gaat het nu eigenlijk

Vervolgens werd bekeken wat de ideale situatie moest zijn: binnen 1 week een afspraak bij een AMD arts, direct vervolgonderzoek en zo nodig direct behandeling met een anti vegf. Natuurlijk moest ook het medische protocol duidelijk zijn: wie behandelen we wel en hoe vaak en hoe wordt de na controle geregeld? Dit werd ook door de werkgroep opgesteld.Het Medisch Protocol Neovasculaire Maculade-generatie is opgesteld als een stroomschema, denk aan een invulbiljet van de Belastingdienst en geeft snel weer hoe het behandelingstraject plaats moet vinden. Dit is opgesteld naar

Polikliniek oogheelkunde Erasmus MC Zorgpad AMD

Dr. C.C.W. Klaver

Page 10: Oogcontact 2011-03

8VOVZ Maart Nr. 21-1

8

Eras

mus

MC

Zor

gpad

AM

Daanleiding van de nieuwste inzichten en kan in toekomst dus nog aangepast worden.Om het belang voor iedereen duidelijk te krijgen en om draagvlak te krijgen voor de juiste werk-wijze werd uit alle betrokken diciplines leden aangewezen voor de werkgroep: administratie, verpleging, TOA`s, (oog)artsen, arts-assisten-ten, cluster buro.Na meerdere bijeenkomsten werd een plan de campagne gemaakt wat tot het Zorgpad AMD moest lijden.

Dit zorgde er wel voor dat er het één en ander aangepast moest worden:- in het boekingsysteem moesten AMD plaat-

sen worden aangemaakt- het vooronderzoek (visusmeting en

OCT=optical coherence tomography scan) moest geregeld wordenop de behandelkamers moest capaciteit komen voor de (1e) injectie

- op de behandelkamers moesten vaste “prikdagen” komen voor de vervolginjecties

- in het boekingsysteem moesten controle AMD plaatsen worden aangemaakt

(dit om vervuiling van spreekuur tegen te gaan en om de juiste aantallen bij te kunnen houden)

Uiteraard moest er veel rondom geregeld worden: - afdeling sterilisatie: we gaan meer materiaal

gebruiken dat dus weer gesterilliseerd moet worden (setjes met ooglidspreider, St. Martin pincet en markeer passertje)

- apotheek: we gaan grotere hoeveelheden van het anti vegf bestellen patiënteninformatie-centrum: we hebben een folder nodig over de Intravitreale Injectie

- er moest een brief ontwikkeld worden waar mee de verwijzer snel bericht terug krijgt over het beleid en het vervolg

Dan merk je dat sommige zaken snel gaan en sommige zaken niet.Na een “aftrap” bijeenkomst waarin de werk-groep een presentatie hield over het nieuwe Zorgpad AMD werd er ook gestart al was nog niet alles geheel gereed.Soms moet je een keer beginnen om ook te ont-dekken of alles wel gaat zoals je dat zou willen. Zodoende kan je op tijd bijsturen en aanpassen.Zo was bijvoorbeeld de voorlichtingsfolder nog niet gereed maar we gaven zolang de info op A4 papier mee. (we hebben gekozen voor een groter lettertype! Dat gaf aanvankelijk proble-men met de layout van de folder)Aanvankelijk was de opzet om de behandeling met een anti vegf te laten plaatsvinden op de

chirurgische dagbehandeling maar daar hebben we vanaf gezien: de locatie is niet dicht bij de poli oogheelkunde en de patiënten moeten dan wel heen en weer.Daarnaast moet je op de dagbehandeling plaats vinden die aansluit op onze dagen en tijden en dat is lastig: er vinden daar ingrepen plaats voor veel specialismen en de keuze voor een bepaal-de dag is niet zomaar mogelijk.Zodoende is de behandeling toch op de behan-delkamers van onze oogpoli gebleven.De patiënten gaven ook aan dit prettiger te vin-den: ze zien dan steeds dezelfde mensen terug.

Hoe ziet het Zorgpad AMD er nu uit en hoe werkt het?Verwijzer stuurt patiënt in en deze kan binnen 1 week terecht voor 1e consult, vervolgonder-zoek en 1e behandeling indien nodig.- De verwijzer kan zijn: huisarts, verpleeghuis-

arts, andere oogarts, opticien.- De verwijzing kan per (spoed)telefoon of per

e-mail plaatsvinden.- De administratie draagt zorg voor afspraak bij

een AMD arts binnen 1 week- Patient meld zich bij balie oogheelkunde - TOA doet vooronderzoek: visusmeting en

OCT scan- Patient komt daarna bij de AMD oogarts- Deze onderzoekt het oog en bekijkt de OCT

scan- Eventueel kan er ook nog een FAG (fluores-

centie angiogram) gedaan worden als OCT scan geen compleet beeld mocht geven

- Indien diagnose inderdaad AMD is en dan van het zgn natte type dan kan meteen 1e behandeling met een anti vegf plaats vinden (indien patiënt dit wilt en ook uitkomt) Uiteraard krijgt patiënt uitgebreid voorlich-ting mondeling én middels een folder waarin ook het telefoonnummer staat voor als er later nog vragen opkomen of als er klachten mochten ontstaan.

- vervolginjecties à 4 weken worden ook met-een afgesproken op vaste “prikdagen” (gehele maandag en woensdagochtend bij de 3e injectie wordt weer een OCT scan gemaakt en beoordeeld of er opnieuw geprikt moet wor-den of dat patient de controle ronde ingaat.

Op bijgevoegd stroomschema Medisch Protocol Neovasculaire AMD ziet u het behandelplan uitgewerkt. Dit protocol is in het Erasmus MC ook opgenomen in het Kwaliteits Informatie Systeem (KIS) dat online Erasmus MC breed intern geraadpleegd kan worden.Op aanvraag sturen wij dit protocol graag naar geïnteresseerden toe..

Page 11: Oogcontact 2011-03

9VOVZ Maart Nr. 21-1

9

Erasmus M

C Z

orgpad AM

D

Er is ook gezorgd voor optimale informatie naar de verwijzers: van iedere patient gaat direct een brief naar de verwijzer over het te voeren beleid en er wordt één maal per jaar een informatie bijeenkomst georganiseerd waarin de AMD oogartsen voorlichting geven over ons beleid en wat we allemaal doen of niet doen. Er wordt de laatste stand van zaken besproken over de nieuwste inzichten en medicatie, er wordt uitgelegd hoe wij OCT scans interpreteren en dit wordt middels een soort quiz ook gedemon-streerd: er wordt een OCT scan geprojecteerd en men mag aangeven wat men denkt dat er te zien is en wat er mee te doen.Deze bijeenkomsten worden druk bezocht en voorzien duidelijk in een behoefte.Prettige bijeenkomst is dat het N.O.G. accredi-tatie verleent hiervoor.

Hoe ervaren onze patiënten nu het Zorgpad AMD?Uiteindelijk gaat het om de patiënten en wij hebben dan ook aan hun terugkoppeling ge-vraagd om te bekijken of wat wij goed lijken te vinden ook voor hen opgaat.Hiervoor hebben we een enquette opgesteld en een aantal patiënten uitgenodigd voor een ronde tafel conferentie zònder afdelingsperso-neel!In plaats daarvan werd dit door onafhankelijke mensen gedaan om een zo eerlijk mogelijk ant-woord te krijgen.Al met al wordt het One Step Treatment idee erg gewaardeerd: men kan meteen de 1e behan-deling krijgen en hoeft daarvoor niet extra terug te komen.De tijd die men op de poli daarvoor blijven moet neemt men graag voor lief.Gratis koffie, thee of chocolademelk doet al veel goeds!Voor begeleiding is er ook een leesmap en er zijn diverse soorten stoelen of banken waar men op wachten kan, van hard tot zacht materiaal.

Het Zorgpad AMD is een prima voorbeeld van een complexe oogaandoening die goed te stroomlijnen is.Het geeft inzicht in de patiënten stroom en stemt werkprocessen goed op elkaar af.Naast het Zorgpad AMD werken we nu met (en aan) het Zorgpad Oogmelanoom en de ver-wachting is dat er meer aandachtsgebieden als zorgpad uitgewerkt gaan worden.Voor de patiënt werkt het (voor mij nr.1) voor de afdeling werkt het en voor de organisatie - lees het ziekenhuis en de afdeling zelf - werkt het ook.In het Erasmus MC worden op alle fronten zorg-paden ontwikkeld en wij als afdeling Oogheel-kunde willen zeker niet achterblijven.

Bijlage: Medisch Protocol Neovasculaire AMD

Willem HoekstraSenior Verpleegkundige afdeling Oogheelkunde Erasmus MCe-mail: [email protected]

Page 12: Oogcontact 2011-03

Gek

nip

t vo

or

u

10VOVZ Maart Nr. 21-1

Page 13: Oogcontact 2011-03

11VOVZ Maart Nr. 21-1

Gekn

ipt vo

or u

11

Page 14: Oogcontact 2011-03

12VOVZ Maart Nr. 21-1

Gek

nip

t vo

or

u

Page 15: Oogcontact 2011-03

1

oogco

ntact

Bestuur VOVZ:

Werkgroepen:

Redactieadres:

Vicevoorzitter Mw.T.vanderLinden OZR,Rotterdam

Secretaris Mw.I.Groenewegen VUmc,Amsterdam

Penningmeester Mw.F.vanRijssen-Koopmans Kon.VisioHetLoo-Erf,Apeldoorn

2depenningmeesterMw.M.Odekerken-Vroemen

Lid Mw.K.Rakers HagaZiekenhuislocatieLeijweg,DenHaag

Asp.Lid Mw.T.Boer-Baaij VUmc,AmsterdamSecretariaat VOVZ Postbus7861 1008ABAmsterdam [email protected] wwwVOVZ.nl

ICT Mw.I.Groenewegen Mw.K.Rakers

Nieuwsbrief Mw.F.vanRijssen-Koopmans

Redactieraad Mw.I.Groenewegen Mw.T.vanderLinden Mw.M.Odekerken-Vroemen Mw.K.Rakers Mw.F.vanRijssen-Koopmans

P.R.coördinatie Mw.T.vanderLinden Symposium Mw.I.Groenewegen Mw.E.Gutker Mw.T.vanderLinden

Onderwijs Mw.K.Rakers F.vanRijssenKoopmansKoninginnelaan2077315DVApeldoornfkoopmans4@upcmail.nl

Colofon: Ontwerp en vormgeving Digitaal Printing Felua-groep, Grafische producten Apeldoorn

Printing Ricoh Pro C900

TRacé-onderwijs organiseert in samenwerking met de Vereniging voor Oogheelkundige Verpleging en Zorgverlening (VOVZ) de Cursus Oogheelkundige Zorg (COZ). De cursus duurt 8 avonden en is bedoeld voor alle zorgmedewerkers binnen het specialisme Oogheelkunde. De cursuskosten zijn € 575,00 inclusief boek en cursusmateriaal. Onderstaande data zijn onder voorbehoud.

Datumoverzicht 2011Na 2011 zal de Cursus Oogheelkundige Zorg niet meer door TRacé-onderwijs worden georganiseerd. Om zoveel mogelijk kandidaten in de gelegenheid te stellen om de cursus te volgen wordt op enkele locaties nog een laatste cursus aangeboden.

Cursus Oogheelkundige Zorg, voorjaar 2011

Universitair Medisch Centrum St. Radboud Nijmegen (donderdag 17.30 – 21.00 uur)03 - 10 – 17 – 24 maart 2011 en

07 – 14 – 21 – 28 april 2011

Cursus Oogheelkundige Zorg, najaar 2011

Universitair Medisch Centrum Utrecht (dinsdag 17.30 – 21.00 uur)01 – 08 – 15 – 22 - 29 november 2011 en

06 – 13 – 20 december 2011

Universitair Medisch Centrum Groningen (donderdag 17.30 – 21.00 uur)03 – 10 – 17 – 24 november 2011 en

01 – 08 – 15 – 22 december 2011

Aanmelden tot één maand voor startdatum bij TRacé-onderwijsInschrijven d.m.v. inschrijfformulier en versturen aan:TRacé-onderwijs, Postbus 6090, 5960 AB HORST Zie ook voor informatie en inschrijven op internet: www.trace-onderwijs.nlTelefoon TRacé-onderwijs: 077 4634778, (mobiel): 06 15386413

- Decursusgaatdoorbijvoldoendedeelname(minimalegroepsgrootte:12)-Aanvragenwordenbehandeldnaarvolgordevanbinnenkomst.-Erkaneenoptiewordenaangevraagd,echterdedefinitieve inschrijvingvindtplaatsnavolledig ingevulden ondertekendinschrijfformulier.Annuleringuitsluitendschriftelijkenvolgensbepalingenvermeldindefolder.- Voor inschrijven kan gebruik gemaaktwordenvandeaangehechteaanmeldingsstrook.Viadewebsite is het eveneensmogelijkominteschrijven.-Betalingvindtplaatsnahetontvangenvandenota.

Page 16: Oogcontact 2011-03

Maart 2011 nr. 21 - 1

Zorgpad AMD in Erasmus MC