Ontwikkeling en solidariteit
24
Ontwikkeling en solidariteit Het einde van de ontwikkelingssamenwerking? Francine Mestrum Mechelen, 20 november 2014
description
Presentatie Francine Mestrum - Socius Trefdag 'Solidariteit?!' (20 november 2014) Van het Glazen Huis van Studio Brussel tot het fonds van Bill Gates: vijftig jaar na de onafhankelijkheid van de Afrikaanse landen is de kritiek op de ontwikkelingshulp zeer groot. Ze werkt averechts en in plaats van aan onrechtvaardige structuren te tornen, houdt ze het dikwijls bij liefdadigheid die het geweten sust. Even groot is het contrast tussen de bescheiden millenniumdoelstellingen en de gigantische kapitalen die uit arme landen gesleept worden. Francine Mestrum (ULB) neemt de kritiek op de ontwikkelingssamenwerking au sérieux maar pleit tegelijkertijd voor méér solidariteit tussen Noord en Zuid. Hiervoor zal de sector zich wel moeten hervormen. Er zal ook politieke ruimte moeten komen om structurele veranderingen mogelijk te maken.
Transcript of Ontwikkeling en solidariteit
Ontwikkeling en solidariteit Het einde van de
ontwikkelingssamenwerking? Francine Mestrum
Mechelen, 20 november 2014
Enkele vragen vooraf
• Waarom een ebola-‐crisis? • Waarom zijn deze ‘ebolalanden’ bij de armste van de wereld?
• Wat is er nodig om een ebola/cholera/sars … crisis te vermijden?
• Kan noodhulp helpen? Kan filantropie helpen? Kan de ‘vierde pijler’ helpen?
Enkele vagen vooraf / 2
• Waarom is RDC bij de landen die het verst verwijderd zijn van de MDO-‐doelstellingen?
Enkele vragen vooraf / 3
• HeeP OS gefaald? – We weten het zelfs niet • Gebrek aan evaluaSes • Gebrek aan eenduidigheid • Gebrek aan cijfers • Een teveel aan poliSek …
Wat is het doel van OS?
• Vandaag: Uitroeien van extreme armoede • EU: in het kader van het buitenlands beleid en de verdediging van de doelstellingen en waarden van dat beleid
Hoeveel bedraagt de ontwikkelingshulp?
• 2012: 125,9 miljard US$ = 0,29 % BNI – = -‐ 3,9 % in vergelijking met 2011
• België 2012: 2,3 miljard US$ = 0,47 % BNI – = -‐ 13 % in vergelijking met 2011 – 11 % naar gezondheid en onderwijs – 12 % naar andere sociale infrastructuur – 12 % naar economische infrastructuur – 10 % naar producSe – 17 % naar schuldaflossing
De resultaten
Nieuwe resultaten Aantal mensen en percentage 2010 – 2015 2010 2015
O-‐Azië + 12,48% 251 4,1% 86,4 O-‐Eur + 0,66 3,15 0,3 1,3 Lat Am 5,53 32,3 4,3 26,8 M-‐O+ 2,41 8,0 2,0 7,3 Z-‐Azie 31,0 506 18,1 311 Zw Afrika 48,5 414 40,9 403 Totaal 20,6 1215 13,4 697
De resultaten
• Menselijke ontwikkeling • Ongelijkheid – Tussen landen, met China – Tussen landen, zonder China – Tussen mensen – Mondiale Gini: > 0,7!
De wereld is veranderd
• ‘ontwikkeling’ is veranderd : van economie naar armoede – Een element van neoliberalisering • Vandaag: ‘sociale bescherming’ • MDO: voor het Noorden
– Mondialisering: groei van parSculiere investeringen (FDI = 50 % van kapitaalstroom naar ontwikkelingslanden)
– Mondialisering: nieuwe donoren + Zuid-‐Zuid – Groei van de filantropie
De wereld is veranderd
• Een grotere rol voor mulSnaSonale ondernemingen – Meer en meer geld van OS – Post-‐2015 agenda: ‘global partnershipS’ – Europese Unie: rol voor de parSculiere sector – Rol mno’s in VN-‐instellingen • WEF Davos: ‘Re-‐designing global governance’ • Van ‘global compact’ tot ‘corporate social responsibility’ • ‘governance’
De wereld is veranderd
• Illegale kapitaalstromen uit ontwikkelingslanden: – 2011: 950 miljard US$ (+ 10 % gemiddeld per jaar)
• 40 % uit Aziê • 12 % uit M-‐Oosten en N-‐Afrika
• Afrika is een nero schuldeiser tav de rest van de wereld en is sinds 1980 een nero leverancier van financiële middelen – 1980-‐2009: van 597 miljard tot 1.400 miljard US$
Ondertussen: omgekeerde ontwikkelingshulp
• Ontginning van grondstoffen • Buitenlandse schuldenlast • Handel • Ecologische schuldenlast
KriSek op OS
• Vanuit een ‘hulp-‐moeheid’ • Vanuit een liberale filosofie • Vanuit een ‘doehetzelf’-‐filosofie • Vanuit een ‘wat-‐gebeurt-‐er-‐met-‐ons-‐geld’ vraag …
→ • Avouw van OS • Groei van parSculiere giPen / ‘vierde pijler’
Solidariteit is nodig • Vanuit een moreel oogpunt • Vanuit een welbegrepen eigenbelang – Epidemieën – Conflicten – MigraSe – …
• Vanuit het besef dat we in één wereld leven en van elkaar axankelijk zijn
• In dit neoliberale Sjdperk staan Noord en Zuid ook voor soortgelijke uitdagingen
Hoe vorm geven aan een nieuwe solidariteit?
• Besef van één wereld • Werken aan betere internaSonale instellingen: democraSsering
• Werken aan internaSonale wetgeving: rechtvaardige fiscaliteit
• Werken aan een mondiaal fonds voor sociale bescherming
• Werken aan wereldwijde campagnes: vandaag: sociale bescherming – Maar ook: klimaatrechtvaardigheid, duurzame landbouw …
Wat kan U doen?
• Weinig of niets
Wat kunnen wij doen?
• Zéér veel
Rol voor OS vandaag
• ‘samenlevingsopbouw’: mondiaal burgerschap – Belang van meerschaligheid
• ‘reclaiming the state’: het heropbouwen van staten die het welzijn van de hele bevolking bevorderen : N + Z
• Ontwikkelen van democraSsche en parScipaSeve procedures : meer inspraak voor het middenveld
• Werken aan sociale verandering
‘Ontwikkeling’
• Noord én Zuid moeten opnieuw aan ‘ontwikkeling’ werken: – Hervorming financiële sector – Structurele hervormingen om tot andere producSe en consumpSepatronen te komen
– Rechten ipv liefdadigheid • Vandaag: een beschavingscrisis – Samen werken aan alternaSeven
Resultaat MDGs
Extreme armoede
Extreme armoede
