Toegang tot medicijnen in ontwikkelingslanden: op naar

beleidscoherentieRonde Tafel voor het Recht op Gezondheid en

Gezondheidszorg voor IedereenActieplatform Gezondheid en Solidariteit

DatePresenter

10 Mei 2011Katrien Vervoort

2

Overzicht

• Wie heeft er geen toegang tot medicijnen en waarom?

• Intellectuele eigendomsrechten en de prijs van geneesmiddelen

• Van TRIPS naar TRIPS-plus

• EU-India vrijhandelsakkoord

• Besluit

3

Eén derde van de wereldbevolking heeft geen regelmatige toegang tot betaalbare geneesmiddelen.

Wie heeft er geen toegang tot geneesmiddelen?

1 = <50% (43)2 = 50-80% (64)3 = 80-95% (30)4 = >95% (41)5 = Geen gegevens beschikbaar (1)

Percentage van bevolking en aantal landen met regelmatige toegang tot essentiele geneesmiddelen

Bron: World Health Organization, 2002

4

Waarom geen toegang tot medicijnen?

• Onvoldoende overheidsinvesteringen in gezondheid;

• Onvoldoende infrastructuur en/of gezondheidspersoneel;

• Geen/onvoldoende innovatie voor verwaarloosde ziektes;

• Hoge prijzen: onbetaalbare geneesmiddelen.

De rol van IP

5

Prijs en toegang tot geneesmiddelen

• 90% bevolking in OL betaalt uit eigen zak;• Nauwelijks ziekteverzekering;• 60-80% gezondheidsuitgaven voor

geneesmiddelen in OL;• Chan: “for the poor access and affordability

are usually one and

the same”

6

Intellectuele eigendomsrechten en de prijs van een geneesmiddel

• Octrooi: marktexclusiviteit als beloning van/aansporing tot innovatie

•Generisch geneesmiddel: • Dezelfde werkzame stof als

merkgeneesmiddel;

• Op markt na afloop van octrooiperiode;

• Gevoelig goedkoper.

7

Generische concurrentie leidt tot lage prijzen

Source : MSF : untangling the web - 2010

8

TRIPS• 20 jaar octrooibescherming voor

farmaceutische producten;• Transitieperiode voor ontwikkelingslanden;• 2001: Dohaverklaring over TRIPS en

volksgezondheid;• Belangrijke uitdagingen voor nieuwe

geneesmiddelen (bv 2de en 3de generatie aidsremmers, kankergeneesmiddelen, etc)

9

Van TRIPS naar TRIPS-plus

• IP en de kenniseconomie • De strijd voor TRIPS+:

• Beschermingstijd octrooien;• Gegevensexclusiviteit: monopoliepositie

onafhankelijk van innovatieve meerwaarde;• Strijd tegen ‘namaak’ minderwaardige

geneesmiddelen• IP en bescherming van investeringen• Etc.

• Via oa. FTAs, bilaterale steun en druk

10

EU-India Vrijhandelsakkoord (1)

• De apotheek van de ontwikkelingslanden;

• Sinds 2005 TRIPS geïmplementeerd;• De EU wil TRIPS-plus:

• Gegevensexclusiviteit• IP enforcement• IP in bescherming van investeringen

• Conclusie in 2011?

11

EU-India vrijhandelsakkoord (2)Hogere prijzen voor patiënten, overheden en donoren – wereldwijd. Waarschuwingen van:

o UN Speciale Rapporteur voor het recht op gezondheid; o WHO, UNAIDS, UNDP; UNITAID; Wereldfonds voor bestrijding van HIV/Aids, TB en Malaria;o NGO’s, patiëntengroepen, sociale bewegingen: in India, Europa, Thailand, Zuid-Afrika, etc.

12

Besluit

• Beleidsincoherentie tussen:• Steun aan gezondheidssector• TRIPS-plus in ontwikkelingslanden => hogere prijzen –

minder toegang.

• Belofte voor beleidscoherentie voor ontwikkeling in:• Conclusies van de Raad over de rol van de EU ten

aanzien van de volksgezondheid in de wereld, mei 2010;• Lissabonverdrag, art 208;• Millenniumdoelstellingen.

=> Welke positie neemt België in?

13

Veel dank voor uw aandacht

Voor bijkomende informatie:Katrien Vervoort

kve@oxfamsol.be0032 (0) 2 501 67 56