ΞΕΡΟΥΜΕ ΤΙ ΤΡΩΜΕ;

Εσπερινό Λύκειο Λιβαδειάς

Ερευνητική Εργασία B’ Τετραμήνου

Β’ Λυκείου του 2012 - 2013

ΜΑΘΗΤΕΣ B'ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΠΑΤΣΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΝΙΚΟΛΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΣΑΒΟΥΛΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΣΛΑΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΤΑΓΓΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΤΣΑΒΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΩΛΗΣ ΠΕ19

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΝΤΟΣ Π02

Περιεχόμενα ΕΙΣΑΓΩΓΗ ................................................................................................................................... 4

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΟΡΓΑΝΩΣΗ .................................................................................................... 4

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ............................................................................................................... 5

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ, ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ..................................................... 9

Η φυσική καλλιέργεια .......................................................................................................... 9

Συμβατική καλλιέργεια ...................................................................................................... 12

Η Βιολογική Καλλιέργεια ................................................................................................... 13

ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΑ ..................................................................................................................... 15

Οφέλη γενετικά τροποποιημένων τροφίμων ................................................................... 16

Πιθανοί κίνδυνοι για την υγεία από τρόφιμα που προέρχονται από μεταλλαγμένους

οργανισμούς ....................................................................................................................... 16

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για το περιβάλλον; ...................................................................... 19

Πως φθάνουν στο πιάτο μας ............................................................................................. 20

Πώς μπορούμε να αναγνωρίζουμε τα μεταλλαγμένα τρόφιμα ...................................... 23

Συμβουλή ............................................................................................................................ 25

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ - ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ...................................................................................................... 26

Ο ρόλος της οικογένειας απέναντι στις τηλεοπτικές διαφημίσεις αυτού του είδους .... 28

Συμπληρώματα Διατροφής ..................................................................................................... 29

Ποιοι χρειάζονται συμπληρώματα διατροφής; ................................................................ 29

Κατηγορίες συμπληρωμάτων διατροφής ......................................................................... 30

Ο γρήγορος τρόπος ζωής έχει επηρεάσει και διαμορφώνει και τη διατροφή μας με

δυσάρεστες επιπτώσεις. .................................................................................................... 31

FAST FOOD (ή αλλιώς γρήγορο φαγητό)................................................................................. 31

Παχυσαρκία ............................................................................................................................. 33

Επιπτώσεις στην υγεία ....................................................................................................... 33

ΑΙΤΙΑ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ............................................................................................................ 34

Κληρονομικότητα ............................................................................................................... 34

ΝΟΣΟΓΟΝΟΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ................................................................................................. 36

Σημάδια και συμπτώματα παιδικής παχυσαρκίας ........................................................... 37

Άλλοι παράγοντες κινδύνου .............................................................................................. 38

Θεραπεία της Παχυσαρκίας ............................................................................................... 38

Ο ρόλος της οικογένειας στην πρόληψη και αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας

είναι καθοριστικός. ............................................................................................................ 39

Τι είναι η νευρική ανορεξία; ................................................................................................... 41

ΑΙΤΙΑ .................................................................................................................................... 42

ΣΤΑΔΙΑ-ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ....................................................................................................... 43

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ............................................................................................................................ 44

Οικογενειακό Περιβάλλον ................................................................................................. 45

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ .......................................................................................................................... 45

Τι εννοούμε όταν λέμε βουλιμία ; .......................................................................................... 46

Τι εννοούμε όταν λέμε επεισοδιακή Υπερφαγία ; .................................................................. 47

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ - ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ............................................................................................ 48

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ .......................................................................................... 54

ΠΗΓΕΣ....................................................................................................................................... 55

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Αφορμή για την επιλογή του θέματος στάθηκε η προβολή του ντοκιμαντέρ με τίτλο

"Ο ΑΡΤΟΣ ΗΜΩΝ Ο ΕΠΙΟΥΣΙΟΣ" - "OUR DAILY BREAD / UNSER TAGLICH

BROT" του Νίκολαους Γκεϊράλτερ στη Β' Λυκείου του σχολείου μας. Το

ντοκιμαντέρ παρουσιάζει τους χώρους όπου παράγονται τα τρόφιμα στην Ευρώπη:

αχανείς εγκαταστάσεις, σουρεαλιστικά τοπία, παράξενοι ήχοι. Ένα ψυχρό, πλήρως

αυτοματοποιημένο περιβάλλον, που αφήνει ελάχιστο χώρο στην ανθρωπινή

παρέμβαση. Αν και μοιάζει εικόνα επιστημονικής φαντασίας, είναι πέρα για πέρα

αληθινή. Από τα αχανή θερμοκήπια που ψεκάζονται με ρομπότ, μέχρι τις ταινίες που

οδηγούν μικρά κοτοπουλάκια σε σκοτεινούς προορισμούς, και από τις ελιές που

τινάζονται με βίαιους μηχανικούς τρόπους έως τις αλυσίδες παραγωγής κρέατος στην

Ευρώπη, η ταινία είναι ένα αμείλικτο, πανέμορφο και συγκλονιστικό ντοκουμέντο

του ότι τα πράγματα οδηγούνται σε πολύ λάθος κατεύθυνση, όσον αφόρα την

παραγωγή τροφίμων, της οποίας η αυτοματοποίηση ξαφνιάζει και τον πιο

ενημερωμένο θεατή. " Ο ΑΡΤΟΣ ΗΜΩΝ Ο ΕΠΙΟΥΣΙΟΣ " είναι ένα

φαντασμαγορικό σινεμασκόπ ταμπλό ζωντανών εικόνων. Μια πραγματική

κινηματογραφική εμπειρία, που επιτρέπει στους θεατές να διαμορφώσουν την δική

τους άποψη.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ - ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Η μέθοδος που ακολουθήθηκε ήταν η συνεργατική - ομαδοκεντρική. Η συγκρότηση

των ομάδων έγινε κατά την πρώτη συνάντηση κατόπιν συνεννόησης με τους μαθητές

και έλαβε δυο μορφές: την ολομέλεια του τμήματος και τις επιμέρους υποομάδες.

Επίσης, στην πρώτη αυτή συνάντηση τέθηκαν οι κανόνες λειτουργίας των ομάδων

και προσδιορίστηκαν οι κύριοι άξονες της έρευνας, τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν

και οι στόχοι. Σε κάθε συνάντηση τα μέλη των υποομάδων συνεργάστηκαν

προκειμένου να διαμορφώσουν τα επιμέρους ερωτήματα και να διενεργηθεί η έρευνα

που θα οδηγούσε στην απάντησή τους. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα είχαμε

σύγκληση της ολομέλειας του τμήματος, ώστε οι μαθητές να συζητήσουν τα

αποτελέσματα της έρευνας των επιμέρους ομάδων, να ανταλλάξουν απόψεις και να

βοηθήσουν στην οργάνωση των αποτελεσμάτων της. Ακόμα, η ολομέλεια φρόντιζε

για τη δημιουργία ενός φακέλου ομαδικής εργασίας, στον οποίο φυλάσσονταν τα

παραστατικά από τις ερευνητικές διαδικασίες, τα αποτελέσματα της έρευνας

προκειμένου να περιληφθούν στην έκθεση ερευνητικής εργασίας και διάφορες

σημειώσεις, σκέψεις των μαθητών και συμπληρωματικά στοιχεία. Συγκεκριμένα, η

εργασία χωρίστηκε στα υποθέματα:

Α. Ιστορική αναδρομή

Β. Καλλιέργειες

Γ. Μεταλλαγμένα

Δ. Διαφήμιση - Τηλεόραση

Ε. Συμπληρώματα Διατροφής

Στ. Παχυσαρκία - Νευρική Ανορεξία - Βουλιμία

Στα περισσότερα υποθέματα προσπαθήσαμε να ορίσουμε τις έννοιες και να

αναζητήσουμε τα αίτια, καθώς και τις επιπτώσεις. Τέλος, θέλαμε να βγάλουμε

συμπεράσματα και να δώσουμε τρόπους αντιμετώπισης ή οδηγίες αποφυγής και

προστασίας από τους κινδύνους.

Επιπλέον, στα πλαίσια της εργασίας οι μαθητές διενήργησαν μία δημοσκοπική

έρευνα με τίτλο "Πόσο υγιείς είμαστε;" κατά την οποία τέθηκαν διάφορα ερωτήματα

στους μαθητές του σχολείου μας. Τα ερωτήματα και τα αποτελέσματα της έρευνας

φαίνονται στο κύριο μέρος της εργασίας. Τέλος, οι μαθητές παρουσίασαν τις

διαφάνειες της εργασίας που ετοίμασαν, το ντοκιμαντέρ "Ο ΑΡΤΟΣ ΗΜΩΝ Ο

ΕΠΙΟΥΣΙΟΣ" - "OUR DAILY BREAD / UNSER TAGLICH BROT" του

Νίκολαους Γκεϊράλτερ και τη δημοσκοπική έρευνα σε ειδική εκδήλωση που

πραγματοποιήθηκε στο σχολείο μας.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Ο άνθρωπος, όταν πρωτοεμφανίστηκε, στη γη, αναζητούσε την τροφή του στο

περιβάλλον στο οποίο ζούσε.

Μάζευε καρπούς, ρίζες, βλαστούς και άλλα είδη χόρτων, κυνηγούσε πουλιά, άγρια

ζώα και έπιανε ψάρια. Για το λόγο αυτό ονομάστηκε τροφοσυλλέκτης. Όταν δεν

έβρισκε τροφή σε μια περιοχή μετακινούνταν σε κάποια άλλη.

Όταν έβρισκε μεγάλες ποσότητες τροφής, έθαβε τα πλεονάσματα στη γη ως έναν

τρόπο διατήρησής τους. Επειδή συνήθως κατοικούσε κοντά σε λίμνες και ποτάμια, οι

θαμμένες τροφές, πολλές φορές έβρισκαν πρόσφορο έδαφος και φύτρωναν. Το

πρόσεξε αυτό ο άνθρωπος και άρχισε να καλλιεργεί τη γη και να παράγει ένα μεγάλο

μέρος της τροφής του.

Γύρω στο 4.000 π.Χ. ο άνθρωπος έφτιαξε και χρησιμοποίησε τα πρώτα γεωργικά

εργαλεία από ξύλο ή κόκαλα. Τα πρώτα φυτά που καλλιέργησε ήταν τα σιτηρά. Το

ίδιο χρονικό διάστημα, αναγκάστηκε να σταματήσει τις μετακινήσεις, για να μπορεί

να συλλέγει τη σοδειά του. Γύρω στο 3.000 π.Χ., εξημερώθηκαν τα πρώτα ζώα. Έτσι,

ο άνθρωπος εξασφάλισε παραγωγή κρέατος και άλλων ζωικών προϊόντων και

χρησιμοποίησε τα ζώα στην αγροτική του εργασία. Χρησιμοποίησε τη δύναμή τους

για το όργωμα της γης, την κοπριά τους για τη λίπανση και τα δέρματά τους για την

ένδυσή του. Όμως, πλημμύρες, ξηρασίες, παγετοί, τρωκτικά, έντομα και μικρόβια,

έβαζαν σε κίνδυνο την παραγωγή του, επομένως και την επιβίωσή του, επειδή δε

γνώριζε ακόμη τρόπους φύλαξης και συντήρησης της τροφής.

Σιγά - σιγά, ο άνθρωπος επινοούσε τρόπους για να συντηρεί τα προϊόντα που έπαιρνε

από την καλλιέργεια της γης και την εκτροφή των ζώων. Έτσι, εφηύρε τη διατήρηση

στον πάγο, την ξήρανση, το κάπνισμα, το αλάτισμα, το ψήσιμο, το βρασμό. Το

ξεκίνημα έγινε με το μαγείρεμα στη φωτιά, που έκανε τα τρόφιμα νοστιμότερα και

πιο εύκολα να φαγωθούν. Το αλάτισμα για πολλούς αιώνες αποτέλεσε μέθοδο

συντήρησης του κρέατος και των ψαριών. Έμαθε να κατασκευάζει ψωμί, τυρί, μπύρα.

Έμαθε να συντηρεί το κρέας.

Αργότερα, την εποχή του Μετάλλου και γύρω στο 2.800 π.Χ. , άρχισε την κατασκευή

μεταλλικών εργαλείων, που του έδωσαν τη δυνατότητα να ελέγχει το περιβάλλον του

(την πρωτογενή παραγωγή) και να αρδεύσει τις καλλιεργούμενες περιοχές. Τώρα είχε

στη διάθεσή του πλεόνασμα τροφίμων, από αυτά που ο ίδιος παρήγαγε. Χρειαζόταν

όμως και άλλα προϊόντα και έτσι ξεκίνησε το ανταλλακτικό εμπόριο. Με αυτόν τον

τρόπο άλλαξε ριζικά η πορεία του ανθρωπίνου γένους, δημιουργήθηκαν πολιτισμοί,

βελτιώθηκαν οι διατροφικές συνήθειες. Κυρίως, όμως, άρχισε η ανταλλαγή και

αλληλεπίδραση των διατροφικών συνηθειών των λαών.

Οι πρώτοι κάτοικοι της Ελλάδας διατρέφονταν με λιτό τρόπο. Ψωμί φτιαγμένο από

κριθάρι, τυρί, ελιές, ελαιόλαδο, σύκα, κρασί. Οι αρχαίοι Έλληνες διαμόρφωσαν τη

μεσογειακή διατροφή, η οποία ήταν η διατροφή των αθλητών των Ολυμπιακών

αγώνων. Ακόμη και σήμερα, σε παγκόσμιο επίπεδο, αναγνωρίζεται από τους

επιστήμονες που ασχολούνται με τα τρόφιμα, τη διατροφή και την υγεία η

αξεπέραστη αξία της μεσογειακής διατροφής.

Στην αρχαία Αίγυπτο, το εμπόριο των καπνιστών και αλατισμένων ψαριών και

κρεάτων ήταν πολύ ανεπτυγμένο. Στην αρχαία Ρώμη (300 π.Χ. έως 400 μ.Χ.),

γνώριζαν πολλά για τις μεθόδους καλλιέργειας διαφόρων ειδών και για τη χρήση των

γεωργικών εργαλείων. Η διατροφή του απλού λαού ήταν λιτή και φτωχική. Τα

πλούσια όμως αυτοκρατορικά γεύματα ήταν ξακουστά για τη χλιδή τους:

σερβίρονταν ακριβά και σπάνια για την εποχή εκείνη είδη τροφίμων, όπως γαρίδες,

ψάρια, κρέας μαγειρεμένο με ποικίλους τρόπους και με διάφορα καρυκεύματα,

άφθονο κρασί και άλλα είδη που, πολλές φορές, ήταν εισαγόμενα από χώρες της

Ανατολής (Κίνα, Ινδία) ή την Ισπανία, την Ελλάδα, τη Γαλλία.

Οι μεγάλες εξερευνήσεις, κατά τον 14ο και 15ο αιώνα, είχαν ως αποτέλεσμα την

εισαγωγή και ανταλλαγή διαφορετικών ειδών προϊόντων και φυσικά επηρέασαν τον

τρόπο διατροφής των λαών. Οι Ισπανοί εισήγαγαν νέα είδη φυτών στην Ευρώπη,

όπως το καλαμπόκι από την Αμερική (Νέο Κόσμο) και την πατάτα από το Περού. Οι

Ευρωπαίοι διέδωσαν το καλαμπόκι στην Αφρική και τα φιστίκια, τα φασόλια και τον

καπνό στην Κίνα.

Την εποχή της Αναγέννησης, στην Ευρώπη, δημιουργήθηκαν νέοι τρόποι

παρασκευής των τροφίμων και παρουσίασης του φαγητού. Η κομψότητα και το

εκλεπτυσμένο γούστο, επιρροές του πνεύματος της Αναγέννησης, χαρακτήριζαν τις

συνεστιάσεις και τα γεύματα. Παράλληλα, η τυπογραφία διευκόλυνε τη διάδοση των

νέων μεθόδων παρασκευής και συντήρησης των τροφίμων.

Το 15ο και 16ο αιώνα ιδρύθηκαν τα πρώτα εργοστάσια ζάχαρης στο Λονδίνο και

αναπτύχθηκε η βιομηχανία αλλαντικών στη Γαλλία, στη Γερμανία και στην Ιταλία.

Ακολουθώντας τα πρώτα δειλά βιομηχανικά βήματα, στα τέλη του 18ου αιώνα,

γίνεται η «Βιομηχανική Επανάσταση», που ξεκινά από τη Δυτική Ευρώπη. Νέα

μηχανήματα άρχισαν να κατασκευάζονται, για να διευκολύνουν τους παραγωγούς

στην εργασία τους. Οι νέες για την εποχή τους τεχνολογίες συνέβαλαν στην αύξηση

της παραγωγής. Στις αρχές του 19ου αιώνα ξεκινάει η κονσερβοποιία. Ο Γάλλος

μάγειρας Νικολά Απέρ ανακοίνωσε ότι μπορούσε να διατηρήσει τρόφιμα για μεγάλο

χρονικό διάστημα σε γυάλινα κλειστά βάζα, τα οποία βύθιζε σε βραστό νερό. Έτσι,

έθεσε τις βάσεις της κονσερβοποιίας.

Το 19ο αιώνα παρατηρείται «έκρηξη» της επιστήμης και της τεχνολογίας.

Συγχρόνως, η εκμηχάνιση της γεωργίας, η δημιουργία νέων βελτιωμένων ποικιλιών

φυτών και φυλών ζώων και η εξέλιξη του κλάδου της βιομηχανίας των τροφίμων

συνετέλεσαν στην αναβάθμιση της ποιότητας, της ποσότητας και της ποικιλίας των

αγαθών, που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος για τη διατροφή του.

Από την Παλαιολιθική εποχή, οι επινοήσεις, εφευρέσεις, ανακαλύψεις του ανθρώπου

άλλαξαν, βελτίωσαν, εμπλούτισαν τη διατροφή του. Αλλά και άλλοι παράγοντες,

όπως η θρησκεία, ο πολιτισμός, τα ήθη και τα έθιμα, το περιβάλλον, το κλίμα

διαμόρφωσαν και πολλές φορές, καθόρισαν τις διατροφικές συνήθειες των λαών.

Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει αναπτύξει ολόκληρη επιστήμη για την παραγωγή, το

χειρισμό, την επεξεργασία, τη μεταποίηση και τη συντήρηση των τροφίμων. Η

Τεχνολογία των Τροφίμων είναι η επιστήμη στην οποία βασίζεται σήμερα όλη η

παραγωγή και διάθεση των τροφίμων

Η ζήτηση των τροφίμων αυξάνεται συνεχώς και με γεωμετρική πρόοδο τις τελευταίες

δεκαετίες. Ειδικά μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η επιστήμη των τροφίμων

έκανε άλματα για να εξασφαλίσει τα απαραίτητα τρόφιμα για τον πληθυσμό του

πλανήτη μας. Νέες μέθοδοι παραγωγής, συντήρησης και επεξεργασίας τροφίμων

ανακαλύφθηκαν και άρχισαν να χρησιμοποιούνται.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ, ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΙ

ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ

Η φυσική καλλιέργεια

Είναι μία μέθοδος γεωργίας, στην οποία δεν χρησιμοποιούνται λιπάσματα

και φυτοφάρμακα, δεν γίνεται κατεργασία της γης, ούτε βοτάνισμα ή ζιζανιοκτονία.

Ο εμπνευστής της, ο Ιάπωνας Masanobou Fukuoka, αγρότης, φιλόσοφος και

πρώην φυτοπαθολόγος, την ονομάζει και μέθοδο "του να μην κάνεις τίποτα". Η

φυσική καλλιέργεια διαφέρει ριζικά τόσο από την επιστημονική γεωργία όσο και από

τη βιολογική ή την οργανική γεωργία, γιατί έχει ως φιλοσοφική αφετηρία την άποψη

ότι η φύση είναι τέλεια σε αντίθεση με την ανθρώπινη γνώση που είναι ατελής και

περιορισμένη. Ο βασικός στόχος του φυσικού καλλιεργητή είναι να υπηρετήσει τη

φύση, να δημιουργήσει γόνιμο έδαφος και τέλος να πετύχει την οικονομική του

αυτάρκεια. Έχει μια ολιστική θεώρηση και βασίζεται στη διαισθητική μη χωριστική

γνώση. Μια γνώση που γεννιέται όταν ο άνθρωπος ταυτίζεται με τη φύση

γκρεμίζοντας τη χρηστικότητα που δημιουργεί ο ανθρώπινος νους.

Σήμερα η φυσική καλλιέργεια έχει φτάσει στη μέγιστη απλότητα. Μπορούμε να

δημιουργήσουμε αγροκτήματα, να αναβλαστήσουμε άγονους λόφους και βουνά, να

πρασινίσουμε τις έρημους και να μετατρέψουμε τη γη σε παράδεισο τυλίγοντας

σπόρους μέσα σε σβώλους από αργιλόχωμα και σπέρνοντας μια μεγάλη ποικιλία από

εκατό και πλέον είδη σπόρων από οπωροφόρα και δασικά δέντρα, λαχανικά, σιτηρά

και φυτά χλωρής λίπανσης πριν αρχίσει η περίοδος των βροχών (άνοιξη -

φθινόπωρο). Για να λύσουμε ταυτόχρονα το πρόβλημα της διάβρωσης του εδάφους,

της βελτίωσης της γονιμότητας, το πρόβλημα των ασθενειών και των προσβολών από

έντομα, το κλειδί είναι η σπορά μεγάλης ποικιλίας φυτών.

Πόσο εύκολο είναι άραγε να ευθυγραμμιστείς με τις πραγματικά φυσικές διαδικασίες

του περιβάλλοντος όταν δεν ξέρεις τι θα πει παρθένα φύση και όταν σκέπτεσαι πώς

θα πάρεις περισσότερα από ένα κομμάτι γης αντί να αναρωτιέσαι πόσα είναι σε θέση

και θέλει να σου δώσει; Μερικές φορές πρέπει να αντιστραφεί η ματιά μας

κυριολεκτικά για να καταλάβουμε κάτι. Οι φυσικοί καλλιεργητές λένε: «Η βροχή δεν

πέφτει από τον ουρανό, αλλά ξεκινάει από το έδαφος. Παύει να υπάρχει όταν έχει

εξαφανιστεί η βλάστηση». Και αντίθετα, μήπως οι καρποί της γης δεν προκύπτουν

από το τι κάνουμε και τι ρίχνουμε στο έδαφος αλλά πέφτουν από τα κλαδιά όταν

ακριβώς δεν κάνουμε τίποτε;

Δεν οργώνουμε και δεν φρεζάρουμε το χώμα. Με το όργωμα σκοτώνουμε τους

μικροοργανισμούς εκθέτοντάς τους σε υπερβολική δόση οξυγόνου. Με το

φρεζάρισμα και το σβάρνισμα ή το κοσκίνισμα του χώματος καταστρέφουμε την

επιφανειακή πανίδα, τους πολύτιμους γαιοσκώληκες αλλά και τους σβώλους του

χώματος, που με τις μικροκοιλότητές τους αποτελούν καταφύγιο μικροοργανισμών

πολύτιμων για τον αγρό, αφού παράγουν αέρια απαραίτητα για την πρόσληψη

ιχνοστοιχείων από τα φυτά.

Το έδαφος φτωχαίνει και αποδυναμώνεται με την καλλιέργεια και όχι από τα φυτά.

Ποτέ και κανένα λίπασμα, κομπόστ, κοπριά, εντομοκτόνο ή ζιζανιοκτόνο δεν

ρίχνεται στη γη μας, έστω και αν έχει την επισήμανση ότι είναι βιολογικής σύστασης.

Μερικές φορές χρειάζεται να περιμένουμε δύο και τρία χρόνια ώσπου το κομμάτι της

γης που κατέχουμε, μένοντας χωρίς άλλη περιποίηση, να αποκτήσει τους

απαραίτητους μικροοργανισμούς. Αυτοί θα φέρουν την ισορροπία ανάμεσα σε όσα

φυτά θα φυτρώσουν, θα ταιριάξουν μεταξύ τους και τελικά θα επιζήσουν στο κομμάτι

αυτό.

Συμβατική καλλιέργεια

Ο όρος, κυρίως, χρησιμοποιείται, για να δηλώσει την εντατική "χημική" γεωργία,

αλλά κάποιες φορές και λιγότερο εντατικές μορφές (όπως π.χ. η "εκτατική" χημική

γεωργία). Είναι η, μέχρι σήμερα, ευρύτατα ασκούμενη γεωργική πρακτική, με

ανεξέλεγκτη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων που πλέον θεωρείται

ξεπερασμένη.

Αναπτύχθηκε, μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο. Κάνει ανεξέλεγκτη χρήση

αγροχημικών, αλλά παρουσιάζει μεγάλες αποδόσεις. Ξεκίνησε όταν εμφανίστηκε η

επιτακτική ανάγκη για περισσότερα τρόφιμα ώστε να τραφεί ο πληθυσμός της γης

που αυξανόταν με γρήγορους ρυθμούς, ενώ ταυτόχρονα είχε αρχίσει η συγκέντρωση

των πληθυσμών σε πόλεις, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι καλλιεργούμενες

εκτάσεις και ο αριθμός των εκτρεφόμενων ζώων. Επομένως, παρουσιάστηκε η

ανάγκη για υψηλότερες αποδόσεις καλλιεργειών ανά στρέμμα και για υψηλότερες

αποδόσεις ζωικών προϊόντων ανά ζώο. Θέλαμε περισσότερο σιτάρι, περισσότερο

γάλα, περισσότερο κρέας κ.λπ. Συνέχισε να υφίσταται, επειδή ο έλεγχος των

παραγόμενων προϊόντων ήταν ανύπαρκτος, η πίεση για «καθαρά τρόφιμα» από τους

καταναλωτές ήταν ελάχιστη και η γνώση γύρω από τους κινδύνους, τόσο για τον

άνθρωπο όσο και για το περιβάλλον, ήταν μικρή.

Η Βιολογική Καλλιέργεια

Είναι μια μέθοδος καλλιέργειας η οποία ελαχιστοποιεί ή αποφεύγει πλήρως τη χρήση

συνθετικών λιπασμάτων και ζιζανιοκτόνων, ρυθμιστών ανάπτυξης των φυτών,

ορμονών καθώς και πρόσθετων ουσιών στις ζωοτροφές. Οι βιολογικοί καλλιεργητές

βασίζονται σε αμειψισπορά (εναλλαγή φυτών για συγκομιδή), υπολείμματα

συγκομιδών, αγρανάπαυση, ζωικά λιπάσματα (κοπριά) και μηχανική καλλιέργεια για

τη διατήρηση της παραγωγικότητας του χώματος, τον εμπλουτισμό του με θρεπτικές

ουσίες για τα φυτά καθώς και για τον έλεγχο των ζιζανίων, εντόμων και παράσιτων.

Η Βιολογική Καλλιέργεια συχνά συνδέεται με την υποστήριξη αρχών πέρα από την

καλλιέργεια, όπως το Δίκαιο Εμπόριο και η διαχείριση του περιβάλλοντος.

Η Βιολογική Καλλιέργεια απορρίπτει τη χρήση συνθετικών χημικών ουσιών, όπως τα

συνθετικά ζιζανιοκτόνα, λιπάσματα, φυτοφάρμακα και γενετικά τροποποιημένους

οργανισμούς (Γ.Τ.Ο.). Σε μερικές χώρες, κυρίως στην Ευρώπη, η βιολογική

καλλιέργεια ορίζεται και από το νόμο, ώστε η εμπορική χρήση του όρου «Βιολογικό»

να υπόκειται σε έλεγχο από την κυβέρνηση και το κράτος.

Οι αποδόσεις της βιολογικής γεωργίας είναι καλύτερες σε χρονιές ξηρασίας.

Τα συστήματα βιολογικής γεωργίας “χτίζουν” αντί να εξαντλούν την

οργανική ουσία του εδάφους, κάνοντας το σύστημα πιο βιώσιμο.

Η βιολογική γεωργία χρησιμοποιεί 45% λιγότερη ενέργεια και είναι πιο

αποτελεσματική.

Η συμβατική γεωργία παράγει 40% περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου.

Η βιολογική γεωργία είναι πιο κερδοφόρα από τη συμβατική.

Συγκεκριμένα:

1.Η φυτοπροστασία για την αντιμετώπιση των «εχθρών» αλλά και των ασθενειών στη

βιολογική γεωργία βασίζεται σε προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον. Η εξαπόλυση

ωφέλιμων εντόμων για την αντιμετώπιση κάποιων άλλων είναι αρκετά διαδεδομένη.

Επίσης, η χρήση μηχανικών τρόπων αντιμετώπισης των εντόμων (παγίδες, πλαστικές

σήτες στα παράθυρα, λάμπες προσέλκυσής τους κ.λπ.) παρατηρείται ευρέως. Σε ένα

βιολογικά καλλιεργούμενο χωράφι υπάρχει ζωή. Δεν θα αντικρίσουμε σε αυτό το

νεκρό τοπίο του συμβατικού.

2. Η χρήση ορμονών απαγορεύεται. Αντί αυτών χρησιμοποιούνται έντομα και φυτικά

εκχυλίσματα.

3. Τα άγρια χόρτα -«ζιζάνια»- ελέγχονται με μηχανικούς τρόπους και όχι με τη χρήση

ζιζανιοκτόνων.

4. Η απολύμανση του εδάφους γίνεται με τη βοήθεια του ήλιου ή άλλων φυσικών

ουσιών και όχι με τα συνθετικά απολυμαντικά που χρησιμοποιούνται στη συμβατική

γεωργία.

5. Η λίπανση γίνεται με οργανικά λιπάσματα τα οποία στοχεύουν στην αύξηση της

γονιμότητας. Το έδαφος δεν αντιμετωπίζεται σαν ένα υπόστρωμα στήριξης των

φυτών που κάθε 4 - 5 χρόνια αντικαθίσταται, αλλά σαν κάτι ζωντανό. Στο έδαφος

των βιολογικών χωραφιών βρίσκουμε γεωσκώληκες, αλλά και άλλες μορφές ζωής.

6. Μη έχοντας την «πολυτέλεια» των απολυμαντικών εδάφους στα βιολογικά

χωράφια, δεν υπάρχει μονοκαλλιέργεια. Η εναλλαγή των καλλιεργειών είναι το

μοναδικό όπλο στην αντιμετώπιση αρκετών ασθενειών αλλά και «εχθρών».

7. Οι παραγόμενες ποσότητες πλησιάζουν περισσότερο στις αποδόσεις μιας

υπαίθριας καλλιέργειας παρά στους δεκάδες τόνους που παράγει ένα συμβατικό

θερμοκήπιο. Αυτό βέβαια έχει και την αρνητική του επίπτωση στο κόστος

παραγωγής.

8. Η βιολογική καλλιέργεια σε θερμοκηπιακό περιβάλλον στοχεύει κυρίως στην

πρωιμότητα ή στην οψιμότητα και όχι στην παραγωγή προϊόντων εκτός εποχής, όπως

συμβαίνει στη συμβατική γεωργία. Βέβαια, το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο δεν

απαγορεύει την καλλιέργεια εκτός εποχής, πράγμα που δυστυχώς κάνουν κάποιοι

βιοκαλλιεργητές λόγω της υψηλής τιμής που πετυχαίνουν.

9. Τέλος, και αυτό είναι ίσως το πιο σημαντικό, το βιολογικό προϊόν είναι το

μοναδικό που ελέγχεται -και όχι δειγματοληπτικά- σε όλες τις φάσεις παραγωγής και

εμπορίας του. Όλη η παραγωγική διαδικασία περιγράφεται στην κοινοτική

νομοθεσία, έτσι ώστε ο καταναλωτής να μπορεί να γνωρίζει αυτό που αγοράζει.

ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΑ

Η εξέλιξη της γενετικής επιστήμης συνέβαλε στην παραγωγή τροφίμων και

οργανισμών με τροποποίηση του γενετικού τους κώδικα. Με τη βοήθεια της

σύγχρονης τεχνολογίας της γενετικής μηχανικής είναι δυνατή η παραγωγή φυτών και

ζώων ή ψαριών με νέες ιδιότητες. Τα νέα αυτά χαρακτηριστικά συνήθως αφορούν

την ανθεκτικότητα τους σε ασθένειες, σε παράσιτα, στην ταχύτητα ανάπτυξής τους,

στην εμφάνισή τους ή ακόμα και στη γεύση τους. Τα γενετικά τροποποιημένα

τρόφιμα παίζουν καθοριστικό ρόλο στη γεωργία, στην κτηνοτροφία, στην

ιχθυοκαλλιέργεια και γενικά στη διατροφή σε παγκόσμια κλίμακα.

Ωστόσο, η επέμβαση του ανθρώπου στη φύση μπορεί τελικά να αποβεί

καταστροφική... Ας πάρουμε για παράδειγμα ένα είδος σολομού που έχει

τροποποιηθεί, για να μεγαλώνει πιο γρήγορα. Μπορεί εύκολα το ψάρι αυτό, στη

μεταλλαγμένη του μορφή, να εκτοπίσει και να θέσει σε κίνδυνο τον υπόλοιπο

πληθυσμό των κανονικών ψαριών, διαταράσσοντας έτσι την ισορροπία στην τροφική

αλυσίδα. Ακόμα, σκεφτείτε τις επιπτώσεις ενός ιού ο οποίος, αφού τροποποιηθεί για

να ελέγχει τα έντομα, παρουσιάσει συμπεριφορές, που μπορεί να αποβούν μοιραίες

για το περιβάλλον και τον άνθρωπο.

Η ΕSA (The Ecological Society of America), η Αμερικάνικη οικολογική εταιρεία,

τονίζει ότι ενώ υπάρχουν οφέλη από αυτή την εξέλιξη, εντούτοις οι κίνδυνοι που

απορρέουν είναι μεγάλοι. Συνεπώς, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, ειδικότερα όταν

πρόκειται για απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον.

Επιπλέον, οι διαδικασίες ανάπτυξης τέτοιων τροφίμων και οργανισμών πρέπει να

υπόκεινται σε αυστηρούς και διαφανείς κανόνες της επιστημονικής διαδικασίας. Οι

επιπτώσεις για το περιβάλλον πρέπει να αναλύονται προσεκτικά και οι διαδικασίες να

είναι ανοικτές για μελέτη από το κοινό.

Όπως καταλαβαίνετε, για τη δημιουργία γενετικά τροποποιημένων τροφίμων

υπάρχει λόγος και αντίλογος. Αυτόν και σας καταθέτουμε...

Οφέλη γενετικά τροποποιημένων τροφίμων

1. Προϊόντα φυτικής προέλευσης

Μείωση χρόνου ωρίμανσης των φυτών ή δέντρων που τα παράγουν.

Αυξημένη ανθεκτικότητα σε ασθένειες και βλαβερούς οργανισμούς.

Λιγότερη χρήση ζιζανιοκτόνων και εντομοκτόνων.

2. Προϊόντα ζωικής προέλευσης

Αυξημένη αντίσταση σε ασθένειες, αύξηση του πολλαπλασιασμού.

Μεγαλύτερη παραγωγή κρέατος, αυγών και γάλακτος.

3. Οφέλη για το περιβάλλον

Λιγότερη χρήση εντομοκτόνων, ζιζανιοκτόνων και λιπασμάτων.

Εξοικονόμηση ενέργειας.

4. Οφέλη για τον πληθυσμό

Αυξημένη παραγωγή τροφίμων για τον αυξανόμενο ανθρώπινο πληθυσμό της

γης.

Αντιμετώπιση του προβλήματος της πείνας και του υποσιτισμού, που μαστίζει

σήμερα ένα πολύ μεγάλο αριθμό χωρών παγκοσμίως.

Πιθανοί κίνδυνοι για την υγεία από τρόφιμα που προέρχονται από

μεταλλαγμένους οργανισμούς

Να σημειώσουμε ότι η κατανάλωση μεταλλαγμένων τροφίμων γίνεται εδώ και 7, 8

χρόνια. Θα χρειαστεί ίσως πολύ μεγαλύτερο διάστημα και αρκετές μελέτες για μια

ολοκληρωμένη εικόνα γύρω από το ζήτημα. Μέχρι στιγμής πάντως μπορούμε να

επισημάνουμε τους εξής κινδύνους:

Να εισαχθούν στην τροφική αλυσίδα νέοι αλλεργιογόνοι παράγοντες. Αυτό

συνέβη όταν μεταφέρθηκε ένα γονίδιο από βραζιλιάνικη καρύδα σε φυτό

σόγιας για να βελτιωθεί η θρεπτική της αξία και αποδείχτηκε πειραματικά ότι

ένα αλλεργιογόνο από ένα φυτό μπορεί να μεταφερθεί σε ένα άλλο μέσω της

γενετικής μηχανικής.

Να αυξηθεί η αντίσταση των μικροβίων στα αντιβιοτικά (νεομυκίνη,

στρεπτομυκίνη, αμπικιλλίνη, καναμυκίνη) και να μειωθεί η

αποτελεσματικότητα των φαρμάκων αυτών.

Να παραχθούν νέες τοξίνες από μεταλλαγμένα φυτά που εκκρίνουν τοξικές

ουσίες ενάντια σε ζιζάνια και έντομα και οι οποίες μπορεί να είναι τοξικές και

για τον άνθρωπο.

Να επιδράσουν οι μεταλλαγμένοι οργανισμοί σε οργανισμούς που δεν είναι

προβλεπόμενοι στόχοι. Εργαστηριακά πειράματα έδειξαν ότι γύρη από

γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι-Bt μπορεί να αποβεί θανατηφόρος στην

πεταλούδα τύπου Monarch.

Αυτό όμως που είναι αναγκαίο να κατανοήσουμε, είναι οι κίνδυνοι που προκύπτουν

κυρίως κατά την διαδικασία παραγωγής των μεταλλαγμένων φυτών και ζώων. Για να

απαντήσουμε δηλαδή συνολικά για τους κινδύνους από τα μεταλλαγμένα, απαιτείται

πέρα από τις ενδεχόμενες τοξικές επιδράσεις στον άνθρωπο, να εκτιμηθούν οι

ενδεχόμενοι κίνδυνοι στα ζώα που βόσκουν, στα πουλιά, στα έντομα, τα οποία για

πρώτη φορά στη βιολογική τους ιστορία εκτίθενται σε ένα σύνολο καινοφανών

ουσιών. Οι ενδεχόμενες αρνητικές επιδράσεις σε όλους αυτούς τους οργανισμούς της

φύσης είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσουν και την υγεία του ίδιου του ανθρώπου. Πέρα

από τις άμεσες επιπτώσεις στον άνθρωπο, η παραγωγή και κυκλοφορία των

μεταλλαγμένων τροφίμων πρέπει να εξετασθεί κάτω από το ενδεχόμενο να συμβούν

δραματικές αλλαγές στη βιόσφαιρα και στην οικολογική ισορροπία.

Προβλήματα πνευματικών δικαιωμάτων

Υπάρχει ο κίνδυνος μερικές πολυεθνικές εταιρείες να μπορούν να ελέγχουν

την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων λόγω πνευματικών δικαιωμάτων.

Αύξηση της εξάρτησης των φτωχότερων και λιγότερο αναπτυγμένων χωρών

από τις πλουσιότερες και βιομηχανοποιημένες χώρες.

Εκμετάλλευση από τις πιο αναπτυγμένες χώρες των φυσικών πόρων άλλων

πιο αδύνατων χωρών.

Ηθικά προβλήματα

Επέμβαση στους γενετικούς μηχανισμούς της φύσης και παραβίαση των

εσωτερικών αξιών φυσικών οργανισμών.

Ανάμειξη γονιδίων από βιολογικά διαφορετικούς οργανισμούς.

Αντίθεση για την κατανάλωση προϊόντων φυτικής προέλευσης που περιέχουν

ζωικά γονίδια και αντίστροφα.

Κατά γενικό κανόνα η γενετική τροποποίηση των τροφίμων δεν εγκυμονεί

αποδεδειγμένους κινδύνους για την υγεία. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν δεδομένα που

να υποστηρίζουν ότι τα Γενετικά Τροποποιημένα Τρόφιμα (ΓΤΤ) έχουν προκαλέσει

κάποια ασθένεια ή βλάβες σε ανθρώπους. Παρά το γεγονός αυτό, θεωρούμε αναγκαίο

το κάθε Γενετικά Τροποποιημένο Τρόφιμο να αξιολογείται ανεξάρτητα και

σχολαστικά.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για το περιβάλλον;

Οι κίνδυνοι από την απελευθέρωση των μεταλλαγμένων φυτών στο περιβάλλον, είναι

πολλοί και μεγάλοι. Ανάμεσα στους άλλους θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ότι:

Μέσω της γύρης μπορούν να μεταφερθούν γονίδια στα φυτά των γύρω

καλλιεργειών, αλλά και σε άγρια συγγενικά φυτικά είδη (γενετική μόλυνση),

προκαλώντας απρόβλεπτα φαινόμενα.

Με τα μεταλλαγμένα φυτά διαταράσσεται η οικολογική ισορροπία και η

βιοποικιλότητα. Μπορεί να αυξηθεί η ανθεκτικότητα σε αρκετά είδη ζιζανίων,

νέα είδη να κυριαρχήσουν, άλλα να υποχωρήσουν ή να εξαφανιστούν και έτσι

να υπάρξει μια πλήρης φυσική απορρύθμιση.

Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι αυτή η διαδικασία δεν είναι αναστρέψιμη. Γιατί εδώ

δεν μπορεί να εφαρμοστεί διαδικασία απόσυρσης, όπως συμβαίνει συχνά με φάρμακα

που αποσύρονται από την κυκλοφορία γιατί έχουν σημαντικές παρενέργειες. Ο

βρετανικός Ιατρικός Σύλλογος το υπογραμμίζει σε μία αναφορά του το 1999: "Θα

πρέπει να θυμόμαστε ότι αφ' ης στιγμής οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί

απελευθερωθούν στο περιβάλλον, δεν μπορούν ποτέ να ανακληθούν".

Ακόμη, ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης στις 5/6/2001, με πόρισμα επιτροπής που

συνέστησε για να εξετάσει τις επιπτώσεις των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών

(Γ.Τ.Ο) στην υγεία του ανθρώπου, ανάμεσα στα άλλα επισημαίνει ότι: «Η

απελευθέρωση των Γ.Τ.Ο. στο περιβάλλον είναι μια διαδικασία που πρέπει να

ανασταλεί. Η αναστολή αυτή να ισχύσει για όσο διάστημα χρειαστεί, ώστε να

παραχθεί η αναγκαία τεχνογνωσία που θα εγγυάται τη μη πρόκληση βλάβης στην

υγεία και το περιβάλλον. Η επιστήμη δεν εξασφαλίζει σήμερα την εγγύηση αυτή».

Καλεί επίσης την ελληνική πολιτεία να εμποδίσει την εισαγωγή και διάθεση τροφών

που προέρχονται από Γ.Τ.Ο. Επιπλέον να απαγορεύσει την πειραματική ή εκτεταμένη

καλλιέργεια των γενετικά τροποποιημένων φυτών, καθώς και την εκτροφή των

γενετικά τροποποιημένων ζώων.

Πως φθάνουν στο πιάτο μας

Η βασική αιτία για τον άσχημο τρόπο διατροφής του ανθρώπου σήμερα, με τις

αναπόφευκτες συνέπειες στην υγειά του, είναι το γεγονός ότι η διατροφή των

ανθρώπων κατευθύνεται σε μεγάλο βαθμό από τις μεγάλες επιχειρήσεις τροφίμων,

από τις πολυεθνικές, από τα σούπερ μάρκετ, από τις αλυσίδες των φαστφουντάδικων

και αναρίθμητων φαγάδικων και από τη Monsanto — γενικά από το σύστημα της

οικονομίας της αγοράς και όχι από τους ίδιους τους πολίτες-καταναλωτές με βάση τις

πραγματικές ανάγκες τους. Η εντατική παραγωγή τροφίμων (κρεάτων, πουλερικών,

γαλακτοκομικών, αυγών κ.λπ.) γίνεται στις μεγάλες κτηνοτροφικές μονάδες με

τρόπους τέτοιους που να ευνοούν την υπερπαραγωγή και με αποκλειστικό στόχο τα

κέρδη των επιχειρήσεων και όχι την υγεία των καταναλωτών. Κάτι ανάλογο

συμβαίνει και με την γεωργική παραγωγή.

Βλέπουμε λοιπόν τα τελευταία χρόνια να ξεσπούν αλλεπάλληλα διατροφικά

σκάνδαλα μεγάλου βεληνεκούς, όπως η εκτεταμένη μόλυνση των φυτικών και

ζωικών τροφών με επικίνδυνα φυτοφάρμακα, η μόλυνση με διοξίνες κοτόπουλων και

ψαριών, η νόσος των τρελών αγελάδων αλλά και άλλων ζώων, το ντοπάρισμα των

γουρουνιών με διάφορα φάρμακα και ορμόνες, η μαζική εκτροφή των φυτοφάγων

ζώων – ακόμη και των αρνιών και κατσικιών — με κρεατάλευρα και ιχθυάλευρα,

αλλά και πολλά άλλα σκάνδαλα μικρότερου μεγέθους.

Στο σημερινό σύστημα της οικονομίας της αγοράς, οι βιομηχανίες τροφίμων έχουν

την δυνατότητα να παράγουν εκτός των άλλων και τεράστιες ποσότητες

ραφιναρισμένων και έντονα επεξεργασμένων τροφίμων, που είναι φοβερά

υποβαθμισμένες από θρεπτική άποψη, και επί πλέον είναι γεμάτες με χημικά

πρόσθετα και βλαπτικά λίπη, με στόχο να μπορούν τα τρόφιμα αυτά να παραμένουν

αναλλοίωτα στις αποθήκες και στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Έχουν λοιπόν

κατακλύσει τις αγορές τροφίμων του σύγχρονου κόσμου με αναρίθμητα άχρηστα,

υποβαθμισμένα και βλαπτικά τρόφιμα που η κατανάλωσή τους δημιουργεί κακή

θρέψη και κακή υγεία μακροπρόθεσμα στον καταναλωτή (λ.χ. το άσπρο ψωμί που

είναι κοκτέιλ χημικών ουσιών και βελτιωτικών, η άσπρη ζάχαρη που χαρακτηρίζεται

ως «ο λευκός φονιάς», τα άσπρα ζυμαρικά που είναι σκέτες, άδειες θερμίδες, το

γυαλισμένο-αποφλοιωμένο ρύζι, τα ζαχαρωτά κάθε είδους κ.λπ.). Υπάρχει μια

τεράστια ποικιλία βιομηχανοποιημένων τροφίμων που χαρακτηρίζονται στις

αγγλόφωνες χώρες ως «junk food» (δηλ. κάτι σαν σκουπιδοτροφές) και που η

κατανάλωσή τους από τα παιδιά και τους εφήβους εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους

όχι μόνον για την σωματική τους υγεία, αλλά και για την διανοητική και ψυχική τους

υγεία.

Τα κρέατα που προσφέρονται στην αγορά προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από ζώα

που μεγαλώνουν και παχύνονται με τεχνητό τρόπο σε ακατάλληλους στάβλους και με

την χρήση εντελώς ακατάλληλων και ανθυγιεινών ζωοτροφών, επικίνδυνων για τον

καταναλωτή ορμονών, αντιβιοτικών, διοξινών και άλλων τοξικών ουσιών και

φαρμάκων. Τα γαλακτοκομικά επίσης είναι σε σημαντικό βαθμό υποβαθμισμένες

τροφές εξ αιτίας των ορμονών και φαρμάκων που λαμβάνουν οι αγελάδες στις

κτηνοτροφικές μονάδες για να παράγουν μεγάλη ποσότητα υποβαθμισμένου

γάλακτος. Επί πλέον, το γάλα υφίσταται διάφορες αλχημείες και βιομηχανικές

επεξεργασίες πριν φτάσει στον καταναλωτή — ή κατά τη διαδικασία μετατροπής του

σε γιαούρτι και τυρί — με αποτέλεσμα να έχουμε λίαν υποβαθμισμένα και βλαπτικά

γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως αποδεικνύεται από εκατοντάδες επιστημονικές

έρευνες των τελευταίων ετών (η βλαπτικότητα όλων σχεδόν των ζωικών τροφών έχει

πρωταρχικά να κάνει και με τα υψηλά ποσοστά κορεσμένων λιπών και χοληστερίνης

που περιέχουν).

Η παραγωγή και διακίνηση τροφίμων είναι αποκλειστικά στα χέρια και στην

δικαιοδοσία των επιχειρήσεων και των βιομηχανιών που δεν ενδιαφέρονται ποσώς

για την υγεία και ευεξία των καταναλωτών και έχουν μοναδικό κίνητρο τη

μεγιστοποίηση των κερδών τους. Στις μέρες μας, όμως, τα πράγματα στον κόσμο των

τροφίμων έγιναν πολύ πιο σοβαρά. Διάφορες πολυεθνικές, με επικεφαλής

την Monsanto, αποφάσισαν να προχωρήσουν στην δημιουργία μεταλλαγμένων

τροφίμων, πράγμα που σύμφωνα με πολλούς ειδικούς και ανεξάρτητους (και είναι

σημαντικό να τονιστεί η λέξη αυτή) ερευνητές, πιθανόν να αποτελέσει την

μεγαλύτερη απειλή για τον άνθρωπο τα επόμενα χρόνια.

Τεράστιες επίσης εκτάσεις γόνιμης γης αντί να χρησιμοποιηθούν για παραγωγή

υγιεινών τροφίμων για τους ανθρώπους του τρίτου κόσμου, αλλά και τους φτωχούς

των δυτικών κοινωνιών, χρησιμοποιούνται με τρόπο εγκληματικό στις μέρες μας, για

παραγωγή ζωοτροφών, καπνού, καφέ, καθώς και δημητριακών και σόγιας που

προορίζονται για τροφές ζώων και για παραγωγή οινοπνευματωδών ποτών. Πάνω

από τις μισές ποσότητες δημητριακών που παράγονται στον σύγχρονο κόσμο,

χρησιμοποιούνται για τροφές ζώων που εκτρέφονται για το κρέας τους, αντί για

διατροφή των μαζών που πεινάνε και υποσιτίζονται, σε διεθνή κλίμακα. Στην ίδια

εύφορη γη όπου καλλιεργούνται οι ζωοτροφές, ο καπνός και άλλα άχρηστα προϊόντα,

θα μπορούσαν να παραχθούν πολύτιμες φυτικές τροφές για την διατροφή και καλή

θρέψη πολλαπλάσιου αριθμού ανθρώπων και με την χρησιμοποίηση πολύ λιγότερης

ενέργειας και χωρίς βλαπτικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Οι αγρότες σήμερα δεν έχουν επιλογή εάν θέλουν να επιβιώσουν στον αδυσώπητο

ανταγωνισμό που επιβάλλει το σύστημα της οικονομίας της αγοράς και να

παραμένουν ‘ανταγωνιστικοί’, παρά να ακολουθούν τους «νόμους της αγοράς» όπως

αυτοί εκφράζονται από τις επιλογές των οικονομικών ελίτ που ελέγχουν τις

πολυεθνικές – με τη συνένοχη των πολιτικών ελίτ. Αυτό συνέβαινε πάντοτε από τότε

που εγκαθιδρύθηκε η οικονομία της αγοράς και ιδιαίτερα σήμερα στη

νεοφιλελεύθερη φάση της, που αντικατέστησε τη κρατικιστική φάση της. Έτσι, η

εντατικοποίηση της παραγωγής των γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων που

επέβαλε η νεοφιλελεύθερη οικονομία της αγοράς, είχε σαν αποτέλεσμα να

παράγονται υποβαθμισμένα προϊόντα που έχουν μακροπρόθεσμα λίαν δυσμενείς

επιπτώσεις πάνω στην υγεία μικρών και μεγάλων.

Είναι μεγάλη αφέλεια να πιστεύει κανείς ότι μέσα στα πλαίσια του παρόντος

συστήματος παραγωγής και διακίνησης των προϊόντων διατροφής αλλά και κάθε

είδους προϊόντος, θα μπορούσαν να ληφθούν σοβαρά μέτρα για την αποτελεσματική

προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος. Δεν πρέπει επομένως να έχουμε

αυταπάτες και να πιστεύουμε ότι η Ε.Ε. ή οι κυβερνήσεις των διαφόρων κρατών

μπορούν να λάβουν ουσιαστικά μέτρα για την αναβάθμιση της παραγωγής τροφίμων

και για την ενημέρωση του κοινού για καλύτερες διατροφικές συνήθειες. Είναι

αναπόφευκτο, νομίζουμε, το ένα διατροφικό σκάνδαλο να διαδέχεται το άλλο, και,

υπό την πίεση των περιστάσεων και της κατακραυγής του κοινού, να λαμβάνονται

κάποια αποσπασματικά και χλιαρά μέτρα. Η συνέχεια είναι γνωστή: το όλο θέμα

ξεχνιέται και επιστρέφουν οι καταναλωτές στις ίδιες παλιές τους συνήθειες.

Η οριστική και ουσιαστική λύση του μεγάλου αυτού κοινωνικού προβλήματος θα

βρεθεί μόνον όταν οι ίδιοι οι πολίτες, ως παραγωγοί και καταναλωτές, αναλάβουν

άμεσα τον έλεγχο της παραγωγής-διανομής-κατανάλωσης με βάση τις δικές τους

επιλογές και προτεραιότητες για την ευημερία του ανθρώπου και την προστασία του

περιβάλλοντος και όχι με βάση τις ‘επιταγές’ της αγοράς (δηλαδή των οικονομικών

ελίτ που την ελέγχουν, όπως σήμερα), πράγμα που δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο στο

πλαίσιο μιας γνήσιας, περιεκτικής δημοκρατίας — ενός συστήματος ριζοσπαστικής

οργάνωσης της κοινωνίας στα πλαίσια της οποίας θα παράγονται προϊόντα όχι για τα

μυθώδη κέρδη που θα αποφέρουν στους παραγωγούς τους, αλλά για την προαγωγή

της υγείας και ευεξίας των πολλών, δηλαδή για την ικανοποίηση των πραγματικών

αναγκών τους, όπως οι ίδιοι τις καθορίζουν.

Εάν δεν αλλάξουν τα πράγματα στο εγγύς μέλλον, αναπόφευκτα θα αντιμετωπίσουμε

τρομακτικές επιδημίες χρόνιων εκφυλιστικών παθήσεων, που θα κόβουν πρόωρα το

νήμα της ζωής πολλών ανθρώπων και στην αντιμετώπιση των οποίων οι ιατρικές

θεραπείες ελάχιστα θα μπορούν να βοηθήσουν. Αφήνουμε από άγνοια να

καταστρέφονται τα πάντα γύρω μας, και μαζί με αυτά και η υγεία των ανθρώπων,

και να συντομεύει δραματικά η ζωή των πολλών, για έναν ανεξακρίβωτο τελικά

σκοπό ή μάλλον για να μπορούν οι ελίτ του κόσμου μας (πολιτικοί, επιχειρηματίες

και άλλες ελίτ) να αποκτούν εξουσία, δύναμη και προνόμια. Ως πότε θα επιτρέπουμε

να συνεχίζεται το τεράστιο αυτό έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και να συνεχίζεται

η τρελή αυτή πορεία προς τον γκρεμό;

Πώς μπορούμε να αναγνωρίζουμε τα μεταλλαγμένα τρόφιμα

Τα περισσότερα αγαπημένα µας προϊόντα όπως σοκολάτες, μπισκότα, σάλτσες,

κορνφλέικς, τσιπς, έτοιμα γεύματα, παιδικές τροφές, περιέχουν σόγια, καλαμπόκι ή

παράγωγά τους (όπως λεκιθίνη, φυτικά έλαια, άμυλο, γλυκόζη κ.α.) που είναι πιθανό

να είναι μεταλλαγμένα.

Σήμερα το καλαμπόκι και η σόγια είναι δύο από τις πιο σημαντικές πρώτες ύλες στη

βιομηχανία των τροφίμων. Περισσότερα από 30.000 συσκευασμένα τρόφιμα, δηλαδή

πάνω από το 60% των τροφίμων, περιέχουν παράγωγα σόγιας ή καλαμποκιού.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση απεφάσισε τον Δεκέμβριο του 1997 ότι όλα τα προϊόντα τα

οποία θα περιέχουν πρωτεΐνη, ή DNA από μεταλλαγμένους οργανισμούς, πρέπει να

σημαίνονται με ειδική ετικέτα.

Σύμφωνα με την πρόταση αυτή, ορισμένα μεταλλαγμένα προϊόντα, όπως η λεκιθίνη

σόγιας (είναι προσθετικό των τροφίμων) και το 95% του λαδιού της σόγιας (τα οποία

δεν περιέχουν πρωτεΐνη και DNA) δεν θα χρειάζονται σήμανση. Έτσι συνολικά το

95-98% των περίπου 30.000 προϊόντων που μπορούν να προκύψουν από

μεταλλαγμένους οργανισμούς δεν χρειάζονται υποχρεωτική σήμανση. Αυτό σημαίνει

πρακτικά ότι όσον καιρό συνεχίζει η παραγωγή και η κυκλοφορία των

μεταλλαγμένων ουσιών και τροφίμων, ο καταναλωτής είναι απροστάτευτος.

Από τις 18 Απριλίου του 2004, οι παραγωγοί τροφίμων είναι υποχρεωμένοι να

αναγράφουν στον κατάλογο συστατικών των προϊόντων τους αν περιέχουν ή

προέρχονται από μεταλλαγμένους οργανισμούς. Στην πράξη δεν έχει εφαρμοστεί

ακόμα αυτή η νομοθεσία και ελάχιστοι παραγωγοί τροφίμων αναγράφουν στον

κατάλογο των συστατικών του προϊόντος π.χ. τη φράση «παράγεται από γενετικά

τροποποιημένη σόγια ή καλαμπόκι». Επιπλέον στα ραφιναρισμένα έλαια (π.χ.

σογιέλαιο, καλαμποκέλαιο, φυτικά έλαια) δεν είναι ανιχνεύσιμη η μετάλλαξη στο

τελικό προϊόν και έτσι ξεφεύγουν «νομίμως» από τον κανόνα σήμανσης.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως εντοπίζεται στα προϊόντα που δε θα φέρουν σήμανση

(όπως γάλα, αυγά, κρέας, ψάρια κλπ), αν και για την παραγωγή τους είναι πολύ

πιθανό να έχουν χρησιμοποιηθεί μεταλλαγμένες ζωοτροφές. Στην Ελλάδα, το 80%

της σόγιας και του καλαμποκιού που εισάγεται χρησιμοποιείται σε ζωοτροφές και

σημαντικό μέρος του είναι μεταλλαγμένο.

Είναι πραγματικά δυσάρεστο και επίσης πολύ επικίνδυνο για την υγεία μας , αυτό

που θα διαβάσουμε στη συνέχεια, άλλα ευτυχώς μπορούμε τουλάχιστον να είμαστε

ενημερωμένοι για τον μοναδικό τρόπο που είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμος για να

καταλάβουμε αν έχουμε να κάνουμε με μεταλλαγμένο ή φυσικό τρόφιμο. Θα

μιλήσουμε για τα συνηθισμένα οπωρολαχανικά που σχεδόν όλοι μας αγοράζουμε στις

λαϊκές.

Μέχρι πριν από περίπου 20 χρόνια στην Ελλάδα, τα οπωρολαχανικά όπως οι

ντομάτες, τα αγγούρια, τα κρεμμύδια, είχαν προλάβει να αποτυπώσουν την

πραγματικά εντονότατη γεύση τους και την φυσική τους ζωντανή εμφάνιση στις

μνήμες των ανθρώπων που έτυχε να ζήσουν εκείνες τις φυσικές εποχές... Δυστυχώς

όμως, τα παιδιά μας στις μέρες μας είναι σχεδόν αδύνατον να απολαύσουν αυτές τις

έντονες φυσικές γεύσεις και τα θρεπτικά συστατικά, γιατί κυριολεκτικά...

είναι σχεδόν αδύνατον να βρεθούν στις αγορές, ούτε στην λαϊκή, και επίσης... ούτε

στα καταστήματα με βιολογικά οπωρολαχανικά!

Εδώ και πολλά χρόνια στις αγορές της Ελλάδας καθώς και όλων των ανεπτυγμένων

και αναπτυσσόμενων χωρών κυκλοφορούν κυριολεκτικά μόνο μεταλλαγμένα

οπωρολαχανικά. Το πρόβλημα όμως δεν είναι μόνο αυτό, αλλά το ότι οι

αγροβιομηχανίες και όλοι οι αγρότες, πολλοί από αυτούς χωρίς να το γνωρίζουν οι

ίδιοι, σπέρνουν σπόρους που είναι ήδη μεταλλαγμένοι γενετικά!

Όλοι οι επίσημοι εισαγωγείς από τους οποίους οι αγρότες προμηθεύονται τους

σπόρους, εισάγουν μεταλλαγμένους σπόρους. Τους ίδιους σπόρους χρησιμοποιούν

και οι αγροβιομηχανίες οι οποίες ονομάζουν το τελικό προϊόν τους "βιολογικό" και το

πωλούν σε διάφορες βιολογικές αγορές, κάνοντας τον κόσμο που δεν γνωρίζει, να

νομίζει πως το βιολογικό δεν είναι μεταλλαγμένο άρα είναι καλό. Ναι είναι καλό,

αλλά μόνο και μόνο επειδή δεν έχουν χρησιμοποιηθεί χημικά για την ανάπτυξή του.

Δεν παύει όμως να είναι απλά ένα μεταλλαγμένο, που αναπτύχθηκε φυσικά.

Δυστυχώς έχουνε περάσει ήδη πολλά χρόνια, και μέσα στις πόλεις μας τα φυσικά

οπωρολαχανικά έχουν κυριολεκτικά εξαφανιστεί. Υπάρχουν όμως, σε απομονωμένα

κυρίως χωριά κήποι οι οποίοι διατηρούνται από πολύ ηλικιωμένους ανθρώπους οι

οποίοι έχουνε ζήσει την έννοια της "φυσικής έντονης γεύσης" και διατηρούνε τους

κήπους τους με σπόρους τους οποίους μαζεύουν από κάθε σοδιά. Το γενεαλογικό

δέντρο του κάθε σπόρου γυρίζει πολλά χρόνια πίσω πριν την ύπαρξη των

μεταλλαγμένων! Εάν θέλετε να γευτείτε λοιπόν αυτό που εννοούμε φυσική έντονη

"γεύση" με πραγματικά θρεπτική αξία, τότε πρέπει να έρθετε σε επαφή με τους

ανθρώπους που αναφέραμε, ανθρώπους που επέλεξαν να ζήσουν τη ζωή τους

θρεπτικά σωστά, και πού ξέρετε... ίσως σας δώσουν λίγους σπόρους ώστε και εσείς

και φυτέψετε κάτι όντως βιολογικό για να τρώτε!

Συμβουλή

Τα φυσικά οπωρολαχανικά είναι εξαιρετικά πλούσια σε βιταμίνες και θρεπτικά

συστατικά, μυρίζουν έντονα και έχουν έντονη γεύση, ενώ όλα τα μεταλλαγμένα

οπωρολαχανικά διαθέτουν πολύ χαμηλότερη περιεκτικότητα σε θρεπτικές ουσίες,

μυρίζουν ελάχιστα, και η γεύση τους είναι ψεύτικη σε σχέση με την φυσική μη-

μεταλλαγμένη. Αυτό είναι κάτι που μπορείτε να το διαπιστώσετε από την οσμή και

την γεύση. Η οσμή είναι το κύριο πρώτο κλειδί για να καταλάβετε εάν έχετε να

κάνετε με φυσικό ή μεταλλαγμένο, η γεύση είναι το δεύτερο. Πχ οι ντομάτα, εάν

μυρίζει ελάχιστα ή καθόλου από απόσταση 20-30 εκατοστών είναι μεταλλαγμένη και

η πολύ χαμηλή περιεκτικότητά της σε θρεπτικά συστατικά είναι υπεύθυνη για την

σχεδόν ανύπαρκτη οσμή. Η φυσική ντομάτα που τρώγαμε πριν από 20 χρόνια

μοσχοβολούσε σε όλη την κουζίνα και η μυρωδιά της σαλάτας έφτανε σε όλα τα

δωμάτια του σπιτιού, και δυστυχώς πολλοί από εσάς τώρα δεν το πιστεύετε γιατί

συνηθίσατε στις νέες πλαστικές άοσμες άχρηστες κόκκινες μπάλες που νομίζουν πως

είναι ντομάτες, και δεν ξέρουν να μιλούν την γλώσσα τους! Μιλούν όμως μια

γλώσσα συμφερόντων! Την επόμενη φορά που θα πάτε στην λαϊκή ή στο μανάβικο...

χρησιμοποιήστε την μύτη σας, και επειδή ξέρουμε ότι δεν θα βρείτε φυσικά

οπωρολαχανικά, τουλάχιστον από τα μεταλλαγμένα που θα βρείτε διαλέξτε αυτά που

έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά, δηλαδή αυτά που μυρίζουν

εντονότερα από τα άλλα.

(εργασία Ιωάννη Τάγγα)

===========================================================

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ - ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

Οι τηλεοπτικές διαφημίσεις με τα λαχταριστά φαγητά και τα ακαταμάχητα γλυκά

συνήθως σας ανοίγουν την όρεξη, αν κάνετε όμως τις διατροφικές επιλογές σας με

βάση αυτά που εμφανίζονται στις διαφημίσεις στη μικρή οθόνη, η δίαιτά σας θα είναι

μάλλον ανθυγιεινή και παχυντική.

Στην πραγματικότητα θα καταλήξετε να καταναλώνετε 25 φορές τη συνιστώμενη

ποσότητα ζάχαρης, 20 φορές τη συνιστώμενη ποσότητα λιπαρών και λιγότερο

από το μισό της συνιστώμενης ποσότητας λαχανικών, γαλακτοκομικών και φρούτων

κάθε μέρα.

Τρώγοντας μόνο ένα από τα διαφημιζόμενα τρόφιμα θα μπορούσατε κατά μέσο όρο

να προσλαμβάνετε 3 φορές τη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα ζάχαρης και 2,5

φορές τη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα λίπους.

«Έχουμε τόσες πληροφορίες σχετικά με τις επιπτώσεις που έχουν στην υγεία τα

ανθυγιεινά τρόφιμα, που μας επιτρέπουν να ξεκινήσουμε να απαιτούμε ειδική

προειδοποιητική σήμανση, όπως ακριβώς βλέπουμε στα τσιγάρα, τα προϊόντα καπνού

και τα φάρμακα», δήλωσε ο ερευνητής Michael Mink, καθηγητής στο Armstrong

Atlantic University, στη Σαβάνα.

«Για παράδειγμα βλέπουμε να διαφημίζονται τρόφιμα, που ξεπερνούν την συνολική

ημερήσια συνιστώμενη πρόσληψη λίπους και ζάχαρης σε μία μόνο μερίδα και αυτά τα

τρόφιμα θα πρέπει να επισημαίνεται ότι έχουν τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά με ό, τι

αυτό συνεπάγεται για την υγεία», πρόσθεσε.

«Μέχρι όμως κάτι τέτοιο να γίνει πράξη το ασφαλέστερο πράγμα που μπορείτε να

κάνετε είναι να αγνοήσετε εντελώς τις διαφημίσεις και να επιλέγετε τρόφιμα

βασιζόμενοι σε επίσημες διατροφικές οδηγίες και κυρίως να μάθετε πώς να

αναγνωρίζετε τα τρόφιμα που αποτελούν μέρος μιας υγιεινής διατροφής και τα τρόφιμα

που ανήκουν στην ακριβώς αντίθετη κατηγορία», κατέληξε.

Ο Michael Mink και οι συνεργάτες του παρατήρησαν τις διαφημίσεις τροφίμων που

μεταδόθηκαν από την τηλεόραση κατά τη διάρκεια 84 ωρών της prime time και 12

ωρών το Σάββατο το πρωί για διάστημα 3 μηνών. Στη συνέχεια ανέλυσαν το θρεπτικό

περιεχόμενο των διαφημιζόμενων τροφίμων.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι διαφημίσεις δεν ήταν σύμφωνες με τις συστάσεις

της Διατροφικής Πυραμίδας.

Ειδικότερα από τη μελέτη προέκυψε ότι αν ένα άτομο κάνει τις διατροφικές επιλογές

του με βάση τις διαφημίσεις, θα προσλάβει:

* 2.560% της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας ζάχαρης

* 2.080% της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας λίπους

* Το 40% της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας λαχανικών

* 32% των ημερήσιων αναγκών σε γαλακτοκομικά προϊόντα

* 27% των ημερήσιων αναγκών σε φρούτα

Θα προσλάβει επίσης πάρα πολύ πρωτεΐνη, λίπος, κορεσμένα λιπαρά, χοληστερόλη

και νάτριο, και πολύ λίγους υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα.

«Το λυπηρό είναι ότι καμία διαφήμιση ουσιαστικά δεν ξεχώριζε γιατί ήταν όλες τόσο

όμοιες,» σχολίασε ο Michael Mink.

«Παρατηρήσαμε δηλαδή μια γενικότερη τάση που ήταν λίγο απογοητευτική», εξήγησε.

«Παρόλο που πολλά εστιατόρια έχουν εντάξει στο μενού τους και πιο υγιεινές

επιλογές, αυτές δεν εμφανίζονταν στις διαφημίσεις των τροφίμων που αναλύσαμε»,

πρόσθεσε.

Οι τηλεοπτικές διαφημίσεις τροφίμων και η δυναμική τους

Οι άνθρωποι έχουν την τάση να καταναλώνουν περισσότερο ένα τρόφιμο, αφότου θα

το δουν να διαφημίζεται. Οι τηλεοπτικές διαφημίσεις ενθαρρύνουν τους καταναλωτές

να τρώνε τροφές που έχουν εξαιρετικά υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και λίπος και

εξαιρετικά χαμηλή σε φρούτα και λαχανικά. Δεν μπορούμε να πούμε ότι η τηλεθέαση

θα κάνει οπωσδήποτε ένα άτομο να φάει πάρα πολύ αλλά οι τηλεοπτικές διαφημίσεις

‘’ενθαρρύνουν’’ την υπερβολική κατανάλωση τροφίμων, που είναι πλούσια σε λιπαρά

και ζάχαρη, τα οποία συνδέονται με την παχυσαρκία και με χρόνιες ασθένειες.

Δεν φταίνε για τα πάντα οι διαφημιστές. Οι έμποροι ενθαρρύνουν τους τηλεθεατές να

αγοράσουν αυτό που θέλουν να φάνε. Το γεγονός ότι υπάρχουν περισσότερες

διαφημίσεις για πιο ... ανθυγιεινά τρόφιμα δεν πρέπει να ερμηνευτεί ως ο

πρωταρχικός λόγος για τον οποίο τα εν λόγω τρόφιμα αγοράζονται και

καταναλώνονται από το κοινό. Η αλήθεια είναι ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει επειδή αυτά

τα τρόφιμα είναι εύγευστα και νόστιμα. Η δημόσια εκπαίδευση, σχετικά με τις

υγιεινές διαιτητικές επιλογές, θα μπορούσε να συμβάλει αποτελεσματικά στην

προώθηση της σωστής διατροφής.

Ο ρόλος της οικογένειας απέναντι στις τηλεοπτικές διαφημίσεις αυτού

του είδους

Βάλτε όριο στην τηλεόραση! Μειώστε όλη η οικογένεια τον χρόνο που

παρακολουθείτε. Θα ήταν αντικρουόμενο μήνυμα να λέτε στο παιδί να βλέπει

μόνο 1 ώρα την ημέρα ενώ εσείς βρίσκεστε μπροστά από την οθόνη πάνω από

4 ώρες!

Μην τοποθετείτε τηλεόραση στο παιδικό δωμάτιο!

Κλείνετε την τηλεόραση τις ώρες γεύματος.

Ελέγξτε τα προγράμματα που παρακολουθεί το παιδί.

Ενοικιάστε παιδικές ταινίες που δεν έχουν διαφημίσεις.

Βοηθήστε το παιδί να γίνει "έξυπνος καταναλωτής". Εξηγήστε του το ρόλο

των διαφημίσεων και μάθετέ του πως να επιλέγει τα κατάλληλα προϊόντα από

το σούπερ-μάρκετ.

Ετοιμάστε υγιεινά σνακ για το παιδί.

Φροντίστε το παιδί να ασχοληθεί με κάποια φυσική δραστηριότητα που του

αρέσει είτε πρόκειται για οργανωμένη είτε πρόκειται για ποδόσφαιρο/

ποδήλατο με φίλους.

Δώστε ενδιαφέρουσες εναλλακτικές στο παιδί.

Οργανώστε οικογενειακές εξόδους με κοινό στοιχείο την κίνηση.

Η τηλεόραση είναι μόνο μία παράμετρος του προβλήματος της παιδικής

παχυσαρκίας. Το παιδί, υπέρβαρο ή μη, χρειάζεται την καθοδήγηση σε πολλούς

τομείς σε σχέση με την διατροφή και σίγουρα έχει ανάγκη την συμμετοχή και την

υποστήριξη της οικογένειας.

Συμπληρώματα Διατροφής

Τα συμπληρώματα διατροφής είναι ειδικά προϊόντα τα οποία περιέχουν μεμονωμένα

ή συνδυαζόμενα συστατικά και ουσίες, που στη "φυσική τους μορφή", εμπεριέχονται

σε διάφορες τροφές ή φυτά. Τα προϊόντα αυτά, αφού υποστούν την κατάλληλη

επεξεργασία για να πάρουν την τελική τους μορφή, με την οποία διατίθενται στην

κατανάλωση, χρησιμοποιούνται για τη συμπλήρωση της διατροφής, εφόσον οι

ανάγκες του συγκεκριμένου ατόμου είναι μεγαλύτερες από αυτές που μπορεί να

καλύψει μία "φυσιολογική" διατροφή.

Σύμφωνα με αυτόν τον ορισμό, τα συμπληρώματα απλά συμπληρώνουν τη διατροφή

μας, δεν αντικαθιστούν τις τροφές, δεν αποτελούν υποκατάστατό τους και δεν έχουν

"μαγικές", θεραπευτικές ή άλλες, ιδιότητες.

Ποιοι χρειάζονται συμπληρώματα διατροφής;

Σύμφωνα με τους ειδικούς της Αμερικανικής διαιτολογικής εταιρείας (ΑΜΑ) τα

συμπληρώματα είναι ενδεχομένως χρήσιμα σε συγκεκριμένες κατηγορίες ατόμων

που:

Δεν διατρέφονται σωστά ή είναι αποκλειστικά χορτοφάγοι.

Καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες επεξεργασμένων τροφίμων όπως η ζάχαρη.

Διατρέφονται μονομερώς.

Ακολουθούν υποθερμιδικές δίαιτες για απώλεια βάρους.

Αισθάνονται μυϊκή ατονία.

Αναρρώνουν από ασθένειες.

Εργάζονται σε βαριές και σκληρές χειρωνακτικές εργασίες.

Διαβάζουν σε εντατικούς ρυθμούς (μαθητές-φοιτητές).

Αθλούνται συστηματικά ή είναι επαγγελματίες αθλητές.

Βρίσκονται σε κατάσταση στρες ή άγχους.

Καπνίζουν (κάθε τσιγάρο καταστρέφει περίπου 25mg από την βιταμίνη c).

Καταναλώνουν οινοπνευματώδη ποτά.

Βρίσκονται στη τρίτη ηλικία.

Έχουν προβλήματα με τα νύχια ή τριχόπτωση.

Βρίσκονται σε κατάσταση εγκυμοσύνης και λοχείας.

Παίρνουν αντισυλληπτικά χάπια.

Είναι παιδιά ή έφηβοι και βρίσκονται στη περίοδο της ανάπτυξης.

Θεωρητικά λοιπόν, ορισμένα συμπληρώματα είναι ή μπορούν να αποδειχτούν

χρήσιμα, σε άτομα που κάνουν συγκεκριμένες "καταχρήσεις", δεν διατρέφονται

σωστά, έχουν πολύ αυξημένες ανάγκες, έχουν πρόβλημα στην αφομοίωση κάποιων

βιταμινών, μετάλλων ή άλλων συστατικών, ή έχουν αυξημένη αποβολή στοιχείων

λόγω κάποιας συγκεκριμένης κατάστασης. Στις περιπτώσεις αυτές, η επιπλέον

αναγκαία ποσότητα μπορεί να "καλυφτεί" είτε με την λήψη περισσοτέρων τροφών

που περιέχουν το συστατικό στο οποίο πιθανολογείται έλλειψη, μεγαλύτερη ανάγκη ή

αυξημένη αποβολή, είτε με την ποιοτική βελτίωση της διατροφής, είτε με τη λήψη

του ανάλογου συμπληρώματος διατροφής.

Κατηγορίες συμπληρωμάτων διατροφής

Σχηματικά και μόνον, τα συμπληρώματα ταξινομούνται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τα "κοινά" ή "συνήθη" συμπληρώματα που

μπορούν, κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να χρησιμοποιηθούν από

όλους. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν οι μη ενισχυμένες πρωτεΐνες, οι

βιταμίνες, τα μέταλλα, διάφορα ροφήματα σε σκόνη, απλοί τύποι αμινοξέων,

τα συμπληρώματα που προέρχονται από τροφές (σόγια, φύκια, μαγιά μπύρας,

σπιρουλίνα, κάψουλες σκόρδου κ.λ.π.) και διάφορα ισοτονικά "αναψυκτικά".

Η δεύτερη κατηγορία, και η περισσότερο αμφιλεγόμενη, περιλαμβάνει

συμπληρώματα κι ειδικά βοηθήματα τα οποία απευθύνονται μόνον σε αθλητές

κι όσους ασκούνται συστηματικά κι έντονα. Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει

ειδικά παρασκευάσματα από βότανα, εργογόνες ουσίες όπως η κρεατίνη,

ενισχυμένες φόρμουλες πρωτεϊνών, βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων,

"φυσικά" ορμονοδιεγερτικά και μυοαναπτυξιακά, προϊόντα για γρήγορη

αποκατάσταση, κ.α.

Ο γρήγορος τρόπος ζωής έχει επηρεάσει και διαμορφώνει και τη

διατροφή μας με δυσάρεστες επιπτώσεις.

Οι κυριότερες από αυτές είναι οι ακόλουθες:

1.Οι άνθρωποι σήμερα μαγειρεύουν όλο και λιγότερο.

2.Ο διαθέσιμος χρόνος για αγορά και παρασκευή της τροφής έχει περιοριστεί.

3.Τα γεύματα απέχουν όλο και περισσότερο από την τυπική μεσογειακή ή

κρητική κουζίνα, που αποτελούσε παλιότερα την παραδοσιακή ελληνική κουζίνα.

4. Τρεφόμαστε όλο και συχνότερα με γεύματα παρασκευασμένα έξω από το

σπίτι.

5. Στηριζόμαστε όλο και περισσότερο σε υλικά όχι φρέσκα αλλά τυποποιημένα,

κατεψυγμένα και προμαγειρεμένα

Οι παραπάνω αλλαγές έχουν άμεση επίπτωση στην υγεία μας μια και η τροφή

μας γίνεται από τη μια όλο και φτωχότερη σε βασικά θρεπτικά συστατικά, και

από την άλλη όλο και πιο πλούσια σε επικίνδυνες και θερμιδογόνες ουσίες. Τα

αποτελέσματα είναι επιβαρυντικά για την υγεία αφού περιλαμβάνουν την

παχυσαρκία, την αύξηση παθήσεων όπως ο διαβήτης, η αύξηση της

χοληστερίνης, οι αθηρωματικές πλάκες της καρδιάς, γαστρεντερικά προβλήματα,

τροφικές αλλεργίες.

FAST FOOD (ή αλλιώς γρήγορο φαγητό)

Η κυριότερη αλλαγή που έχει συντελεστεί τις τελευταίες δεκαετίες είναι η

μεγάλη ανάπτυξη του φαινομένου «Fast food». Το «γρήγορο φαγητό» στα

«ταχυφαγεία ή ταχυεστιατόρια» όπως ονομάζονται στα ελληνικά έχουν πλέον

εισβάλει και στην ελληνική πραγματικότητα. Φαγητά όπως μπιφτέκια

(χάμπουργκερ), τηγανητές πατάτες, πίτσα, μαγιονέζα, τηγανητό κοτόπουλο,

αναψυκτικά τύπου «κόλα», αποτελούν για μεγάλο μέρος του ελληνικού

πληθυσμού, και δυστυχώς κυρίως για τα νέα παιδιά, καθημερινό ή σχεδόν

καθημερινό φαγητό. Για παράδειγμα το "εθνικό" γρήγορο φαγητό, το σουβλάκι,

μπορεί να είναι από πολύ επιβαρυντικό με υψηλά λιπαρά και θερμίδες, μέχρι και

σχετικά ανώδυνο, έτσι ώστε να συμπεριλαμβάνεται ακόμα και σε πρόγραμμα

απώλειας βάρους. Ενδεικτικά δίνουμε κάποιες θερμίδες, που πάντα βέβαια

εξαρτώνται από το αν η πίτα είναι λαδωμένη (φτάνει κοντά στις 300 θερμίδες

από μόνη της, ενώ αλάδωτη στις 150), και επιβαρυμένη με πολλά και κακής

ποιότητας λιπαρά, αν έχει μέσα σως (100 θερμίδες) ή πατάτες (110 θερμίδες).

Βέβαια, η πιο υγιεινή επιλογή είναι το καλαμάκι κοτόπουλο (με 130 θερμίδες), και

όχι ο γύρος κοτόπουλο, ο οποίος περιέχει πολλά λιπαρά. Έτσι, η πρόσληψη θερμίδων

διαμορφώνεται ως εξής:

Σουβλάκι χοιρινό (καλαμάκι) 180 θερμίδες

Σουβλάκι κοτόπουλο (καλαμάκι) 130 θερμίδες

Πίτα καλαμάκι κοτόπουλο 330 θερμίδες

Πίτα καλαμάκι χοιρινό 360 θερμίδες

Πίτα γύρος κοτόπουλο 350 θερμίδες

Πίτα γύρος χοιρινό 370 θερμίδες

(εργασία Νικόλαος Σαββουλίδης)

========================================================

Παχυσαρκία

Παχυσαρκία είναι η μεγάλη αύξηση του βάρους του σώματος, 15-20 ή και

περισσότερα κιλά πάνω από το ιδανικό βάρος, που δημιουργείται από τη

συσσώρευση λίπους. Αν τα κιλά αυξηθούν ακόμη περισσότερο, η παχυσαρκία

ονομάζεται νοσογόνος και χρειάζεται να αντιμετωπιστεί ιατρικά, αφού όσο

περισσότερα είναι τα παραπανίσια κιλά τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος για την υγεία

του ατόμου. Με ακρίβεια η παχυσαρκία προσδιορίζεται αν γνωρίζουμε τον Δείκτη

Μάζας του Σώματος μας που εξαρτάται από το βάρος και το ύψος μας. (Δείκτης

Μάζας Σώματος = Βάρος / (Ύψος ^ 2)

Επιπτώσεις στην υγεία

Η συχνότητα της παχυσαρκίας δυστυχώς αυξάνεται συνεχώς στα κράτη του Δυτικού

κόσμου και έχει φτάσει να είναι η δεύτερη αιτία θανάτου σήμερα. Σήμερα η

παχυσαρκία θεωρείται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) σοβαρή και

επικίνδυνη νόσος που χρειάζεται εξειδικευμένη ιατρική αντιμετώπιση. Η Ελλάδα

είναι η δεύτερη χώρα στην Ευρώπη σε συχνότητα παχυσαρκίας στους ενήλικες και η

πρώτη σε παιδική και εφηβική παχυσαρκία.

Η παχυσαρκία είναι μια χρόνια νόσος που προκαλεί σοβαρά προβλήματα υγείας όπως

υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, αύξηση της χοληστερίνης, καρδιακά και εγκεφαλικά

επεισόδια, χολολιθίαση, αναπνευστική ανεπάρκεια, άπνοιες στον ύπνο, ορμονικές

διαταραχές και υπογονιμότητα, οστεοαρθρίτιδα και οσφυαλγίες, φλεβική ανεπάρκεια,

γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, κατάθλιψη κ.λ.π. Ακόμα προδιαθέτει στην

ανάπτυξη διάφορων μορφών καρκίνου όπως του μαστού, του ενδομητρίου, του

παχέος εντέρου και του προστάτη.

Επειδή η παχυσαρκία προκαλεί τους παραπάνω κινδύνους για την υγεία, γίνεται

φανερό ότι υπάρχει άμεση ανάγκη αποκατάστασης του βάρους σε φυσιολογικά

επίπεδα, για λόγους που δεν σχετίζονται με την αισθητική, αλλά γιατί η ελάττωση του

βάρους έχει θετική επίδραση στην σωματική και ψυχική υγεία του ατόμου.

ΑΙΤΙΑ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ

Τα αίτια της παχυσαρκίας σχετίζονται με τις συνήθειες του σύγχρονου τρόπου ζωής.

H υιοθέτηση ενός διατροφικού μοντέλου «έτοιμου και γρήγορου» γεύματος με βάση

το ζωικό λίπος δυστυχώς έχει γίνει πραγματικότητα. Aυτό σε συνδυασμό με την

έλλειψη σωματικής άσκησης έχει οδηγήσει στο πρόβλημα της παχυσαρκίας που μαζί

με το κάπνισμα αποτελούν τους κυριότερους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου

για τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Δυστυχώς, η Eλλάδα κατέχει μια από τις πρώτες

θέσεις στην Eυρώπη στο θέμα της παχυσαρκίας με το πρόβλημα να είναι εμφανές

ήδη από την παιδική ηλικία.

Άλλες αιτίες που προκαλούν παχυσαρκία μπορεί να είναι γενετικοί παράγοντες που

σχετίζονται με την κληρονομικότητα, ψυχολογικοί παράγοντες, φάρμακα, καθώς και

κάποιες ασθένειες, όπως υποθυρεοειδισμός και νευρολογικές παθήσεις. Η

υπερβολική συσσώρευση σωματικού λίπους συμβαίνει όταν οι άνθρωποι λαμβάνουν

περισσότερη ενέργεια μέσω της διατροφής τους από αυτή που καταναλώνουν. Δεν

είναι πλήρως αποσαφηνισμένο εάν τα αίτια είναι περιβαλλοντικά, γενετικά,

συμπεριφορικά, κοινωνικοοικομικά ή μεταβολικά. Το πιθανότερο είναι η παχυσαρκία

να οφείλεται σε αλληλεπίδραση των διαφόρων παραγόντων. Μάλιστα, μερικοί ειδικοί

κάνουν λόγο για πολλά είδη παχυσαρκίας. Παρακάτω παρατίθενται αναλυτικά τα

αίτια της παχυσαρκίας.

Κληρονομικότητα

Η γενετική προδιάθεση κατέχει σημαντικό ρόλο στη σύσταση του βάρους και το

καθορισμό του σώματος. Τα παιδιά παχύσαρκων γονέων έχουν πιθανότητα 80% να

είναι παχύσαρκα, ενώ το ποσοστό πέφτει στο 10% όταν κανένας γονέας δεν είναι

παχύσαρκος. Από μελέτες που έγιναν με υιοθετημένα παιδιά διαπιστώθηκε ότι ενώ οι

βιολογικοί γονείς με τα φυσιολογικά τους παιδιά τείνουν να έχουν το ίδιο βάρος αυτό

δε συμβαίνει και με τα υιοθετημένα παιδιά.

Αυτό πιθανότατα συμβαίνει διότι η διατροφική και ορμονική κατάσταση κατά τη

διάρκεια της εγκυμοσύνης αλληλεπιδρά με μη αναστρέψιμο τρόπο στην ανάπτυξη

οργάνων του εμβρύου που σχετίζονται με τον έλεγχο της διατροφικής πρόσληψης και

του μεταβολισμού. Πιο συγκεκριμένα επηρεάζονται οι υποθαλαμικές λειτουργίες που

είναι υπεύθυνες για τη διατροφική συμπεριφορά και τη ρύθμιση της ενεργειακής

κατανάλωσης.

Είναι γεγονός ότι ορισμένα άτομα έχουν γενετική προδιάθεση και την τάση να

παίρνουν περισσότερο βάρος από τους άλλους ανθρώπους καταναλώνοντας τις ίδιες

θερμίδες. Μελέτες που έγιναν σε ομοζυγωτικά δίδυμα έδειξαν ότι όταν κατανάλωναν

επιπλέον 1000 θερμίδες ανά ημέρα έπαιρναν επιπλέον 4 κιλά, ενώ άλλα πήραν μέχρι

13 κιλά.

Η κληρονομικότητα επιπλέον μπορεί να επηρεάσει και τον τρόπο με τον οποίο το

σώμα ξοδεύει την προσλαμβανόμενη ενεργεία. Οι διαφορές στον μεταβολισμό

μεταξύ των ανθρώπων είναι μεγαλύτερες από ό,τι μπορεί να εξηγηθεί από το φύλο,

την ηλικία και τη σωματική κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι τα γονίδια παίζουν

σημαντικό ρόλο.

Πρόσφατα οι ερευνητές ανακάλυψαν ένα γονίδιο που ονομάζεται το γονίδιο της

παχυσαρκίας. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι όταν το γονίδιο είναι ενεργό, δίνει σήμα

στον οργανισμό να σταματήσει να καταναλώνει ενέργεια. Το γονίδιο αυτό είναι

υπεύθυνο για τη σύνθεση μιας ορμόνης, της λεπτίνης. Αυτή ρυθμίζει την όρεξη. Ο

ακριβής ρόλος της λεπτίνης δεν έχει διευκρινιστεί αλλά υπάρχουν ελπίδες στο μέλλον

με τη βοήθεια της λεπτίνης να γίνει κατανοητός ο τρόπος με τον οποίο το σώμα μας

διατηρεί το βάρος του.

Ώρες ύπνου

Έχει βρεθεί ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ λίγων ωρών ύπνου και του αυξημένου

δείκτη μάζας σώματος σε παιδιά και ενήλικες. Παρόλα αυτά δεν είναι γνωστό εάν η

μικρή διάρκεια ύπνου σε μικρές ηλικίες έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες. Σε μια

έρευνα που έγινε στη Νέα Ζηλανδία βρέθηκε ότι η έλλειψη ύπνου αυξάνει

μακροπρόθεσμα το κίνδυνο της παχυσαρκίας. Η εξασφάλιση επαρκών ωρών ύπνου

στα παιδιά επομένως αποτελεί σημαντική στρατηγική για τη πρόσληψη της

παχυσαρκίας.

ΝΟΣΟΓΟΝΟΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

Όταν η παχυσαρκία γίνεται κακοήθης, δηλαδή όταν ο δείκτης μάζας σώματος είναι

πάνω από 40, τότε η ίδια η ζωή τίθεται σε κίνδυνο αλλά και η ποιότητά της

χειροτερεύει.

Η καθημερινή ζωή γίνεται δύσκολη με πόνους στις αρθρώσεις, με προβλήματα α-

ναπνοής και δερματικές ασθένειες. Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η κακοήθης παχυ-

σαρκία δημιουργεί διαβήτη, υπέρταση, υπερχοληστεριναιμία, υπνική άπνοια ακόμη

και καρκίνο.

Η εμπειρία έδειξε ότι η δίαιτα, η φυσική άσκηση και τα φάρμακα προσφέρουν ε-

λάχιστα στην αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας. Πολλές μελέτες δείχνουν

ότι όσο αυξάνεται το βάρος, τόσο πολλαπλασιάζονται οι πιθανότητες εμφάνισης άλ-

λων ασθενειών (σακχαρώδης διαβήτης, αρτηριακή υπέρταση, κ.λ.π.), ενώ παράλληλα

αυξάνονται και οι πιθανότητες πρόωρου θανάτου. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι

όλοι οι ασθενείς που αναφέρθηκαν στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες σαν οι πιο παχύ-

σαρκοι στον κόσμο, πέθαναν πριν από την ηλικία των 40.

Στην πραγματικότητα όταν το βάρος υπερβαίνει το 50% του μέσου όρου, ο παχύ-

σαρκος έχει διπλάσιες πιθανότητες πρόωρου θανάτου, σε σχέση με συνομήλικο

του φυσιολογικού βάρους. Η ποιότητα ζωής ενός παχύσαρκου ατόμου χειροτερεύει.

Οι παχύσαρκοι αντιμετωπίζουν καθημερινά προβλήματα όπως ένδυσης, μετακίνησης,

εύρεσης εργασίας, ενώ υπάρχει και κοινωνική προκατάληψη εναντίον τους.

Σημάδια και συμπτώματα παιδικής παχυσαρκίας

-Το παιδί συχνά εμφανίζεται ανυπόμονο για το φαγητό του, το επόμενο γεύμα του και

το δεκατιανό του.

-Το παιδί τρώει περισσότερο απ’ότι συνήθως και συνεχίζει να λέει ότι νιώθει

πεινασμένο.

-Το παιδί τρώει πολύ γρήγορα.

- Οι γονείς μπορεί να βρούν αποδείξεις από συνεχές τσιμπολογήματα αμέσως μετά

από κατανάλωση γευμάτων. Πολλές φορές το παιδί νιώθοντας ντροπή αρνείται το

γεγονός όταν ερωτηθεί.

-Μερικά παιδιά δείχνουν μεγάλη ανησυχία για το βάρος τους και το σχήμα του

σώματός τους και εκδηλώνουν μια ανάγκη να σταματήσουν το φαγητό. Παρόλα αυτά

συνεχίζουν να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες φαγητού και να παίρνουν βάρος.

- Κάνουν αρνητικά σχόλια για τον εαυτό τους

-Μερικά παιδιά διαμαρτύρονται ότι τα άλλα παιδιά δε τα συμπαθούν και δε θέλουν

να παίξουν μαζί τους.

-Το παιδί δείχνει μοναχικό ή περιγράφει τον εαυτό του ως μοναχικό

-Μερικά παχύσαρκα παιδιά φαίνονταν να έχουν τάσεις κατάθλιψης και ανησυχίας

-Δείχνουν να είναι απομονωμένα. Δε θέλουν να είναι με φίλους τους , περνάνε

μεγάλο χρόνο μόνα τους στο δωμάτιό τους ή μπροστά από την τηλεόραση ή το

κομπιούτερ τους.

- Οι σχολικές επιδόσεις τους πέφτουν, ενώ σε άλλα παιδιά για να κρύψουν τα

αρνητικά συναισθήματα για τον εαυτό τους και την αρνητική διάθεσή τους

εμφανίζονται πολύ υπάκουα, ευχάριστα και πολύ επιτυχή στο σχολείο. Εν τω μεταξύ

χρησιμοποιούν το φαγητό σαν μηχανισμό άμυνας. Ένα παχύσαρκο παιδί μπορεί να

είναι ένας πολύ καλός μαθητής. Αλλά ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση, το κέντρο

του κόσμου τους φαίνεται να είναι το φαγητό και η δίαιτα.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου

Εκτός του υπερβολικού βάρους ή της παχυσαρκίας, και άλλοι παράγοντες κινδύνου

είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη:

• Υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση)

• Υψηλή LDL-χοληστερόλη («κακή» χοληστερίνη)

• Χαμηλή HDL-χοληστερόλη («καλή» χοληστερίνη)

• Υψηλά τριγλυκερίδια

• Υψηλή γλυκόζη του αίματος (ζάχαρη)

• Οικογενειακό ιστορικό πρόωρης καρδιακής νόσου

• Η φυσική αδράνεια ή ο καθιστικός τρόπος ζωής

• Το κάπνισμα

Αξιολόγηση

Για τους παχύσαρκους ή υπέρβαρους ανθρώπους που έχουν δύο ή περισσότερους

παράγοντες κινδύνου, συνιστάται η απώλεια βάρους. Ακόμη και μια μικρή απώλεια

βάρους (όπως 10 τοις εκατό του το τρέχοντος βάρους) μειώνει τις πιθανότητες

ανάπτυξης ασθενειών που συνδέονται με την παχυσαρκία. Στους ασθενείς που είναι

υπέρβαροι αλλά έχουν λιγότερους από 2 παράγοντες κινδύνου και δεν έχουν μεγάλη

περιφέρεια μέσης μπορεί απλά να χρειάζεται να αποτραπεί η περαιτέρω αύξηση του

σωματικού βάρους και όχι να χάσουν βάρος.

Ρωτήστε το γιατρό σας να αξιολογήσει τη ΔΜΣ, την περιφέρεια της μέσης σας και

άλλους παράγοντες κινδύνου για καρδιακή νόσο. Μπορεί να σας ενημερώσει για το

επίπεδο κινδύνου που διατρέχετε και αν θα πρέπει να χάσετε βάρος.

Θεραπεία της Παχυσαρκίας

Η θεραπεία της παχυσαρκίας δεν είναι ούτε εύκολη ούτε απλή. Και φυσικά δεν

σημαίνει απλά και μόνο τη λήψη ενός φαρμάκου.

Η σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση συνεπάγεται τη συμμετοχή διαιτολόγου,

ψυχολόγου, παθολόγου και πολύ συχνά και χειρούργου.

Για τη σωστή θεραπεία απαιτείται:

α. Ψυχολογική υποστήριξη

β. Δίαιτα και τροποποίηση της συμπεριφοράς

γ. Φαρμακευτική αγωγή

δ. Ενδεχομένως, χειρουργική επέμβαση.

Η χειρουργική επέμβαση συνιστάται σε περιπτώσεις όπου έχουν αποτύχει όλες οι

άλλες θεραπευτικές προσπάθειες. Η χειρουργική επέμβαση, όταν γίνεται στην

κατάλληλη στιγμή και μετά από λεπτομερή μελέτη της περιπτώσεως, μπορεί να

οδηγήσει σε μόνιμη θεραπεία, με σημαντική απώλεια σωματικού βάρους.

Ο ρόλος της οικογένειας στην πρόληψη και αντιμετώπιση της παιδικής

παχυσαρκίας είναι καθοριστικός.

Η πρόληψη της παχυσαρκίας έχει κοινή προσέγγιση για μικρούς και μεγάλους.

Συστήνεται ενθάρρυνση για φυσική δραστηριότητα και μείωση χρόνου

καθιστικών δραστηριοτήτων, τακτικό ζύγισμα, ενώ διατροφικά προτείνεται:

κατανάλωση τροφών μειωμένης ενεργειακής πυκνότητας (ολικής άλεσης

σιτηρά, φρούτα και λαχανικά)

μείωση της κατανάλωσης τροφών υψηλής ενεργειακής πυκνότητας (τροφές

που περιέχουν λιπαρά, γλυκές τροφές, γλυκά ροφήματα, fast food)

Για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας ενός παιδιού, θα πρέπει να ασχοληθούμε με

τους παράγοντες που βρίσκονται "πίσω" από το πρόβλημα του βάρους. Η επιβολή

μιας υγιεινής διατροφής δεν θα έχει αποτελέσματα, αντιθέτως, η αναζήτηση λύσεων

σε προβληματικές διατροφικές συνήθειες θα επιφέρει βελτίωση.

Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίζουμε το πρόβλημα όσο το δυνατόν πιο νωρίς,

κατά προτίμηση "πριν ακόμα ξεκινήσει". Ως γνωστόν, η πρόληψη είναι προτιμότερη

της θεραπείας. Η θεραπεία της παχυσαρκίας ενός παιδιού δεν είναι πάντα εύκολη,

διότι εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Ο βασικότερος είναι ότι το επιπλέον

βάρος του παιδιού είναι αποτέλεσμα της διαφοράς ανάμεσα στην πρόσληψη

θερμίδων και στην κατανάλωσή τους (ισοζύγιο ενέργειας). Άμεση επιρροή ασκεί το

κοντινό περιβάλλον του παιδιού, δηλαδή η οικογένεια του και οι γαστρονομικές της

συνήθειες, το σχολείο, το κυλικείο και οι συμμαθητές/ φίλοι.

Ο ρόλος της οικογένειας στη βελτίωση της διατροφικής συμπεριφοράς των παιδιών,

είναι καθοριστικός και τα παιδιά επηρεάζονται από διάφορες πρακτικές όπως:

προσπάθεια εξοικείωσης του παιδιού με νέα τρόφιμα

οικογενειακά γεύματα,

διαθεσιμότητα υγιεινών τροφών (μαγειρεμένο φαγητό, φρούτα, λαχανικά)

μίμηση από το παιδί των ατόμων που λειτουργούν ως πρότυπα γι' αυτό

(γονείς, δάσκαλοι, συμμαθητές, φίλοι).

Συχνά, οι γονείς χρησιμοποιούν λανθασμένες πρακτικές, όπως αυστηρός

περιορισμός, συχνή επιβράβευση με άλλο τρόφιμο, υπερβολική πίεση για

κατανάλωση, που μάλλον οδηγούν σε αντίθετα αποτελέσματα:

διάκριση των τροφίμων σε καλά και κακά,

μείωση κατανάλωσης τροφίμων για τα οποία ασκήθηκε πίεση

υπερκατανάλωση τροφίμων που οι γονείς χρησιμοποιούν ως δώρα (συνήθως

γλυκά)

ανάπτυξη μη υγιούς σχέση με το φαγητό.

Η αναζήτηση λύσεων για βελτίωση της διατροφικής συμπεριφοράς, για έναρξη

φυσικής δραστηριότητας, για ενθάρρυνση της μείωσης καθιστικών δραστηριοτήτων

και για την εξασφάλιση ενός ασφαλούς ψυχολογικά περιβάλλοντος, θα επιφέρουν

βελτίωση στο βάρος του παιδιού.

Τελικά, η παχυσαρκία έχει κατακλύσει την Ευρώπη. Υπολογίζεται ότι 200 από τα

350 εκατομμύρια ενηλίκων που ζουν στην Ε.Ε. είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Στην

πραγματικότητα, το ποσοστό των υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων είναι ακόμα

υψηλότερο σε μερικές ευρωπαϊκές χώρες από ό,τι είναι στις Η.Π.Α. Προκαλεί μεγάλη

ανησυχία το γεγονός ότι ο αριθμός υπέρβαρων παιδιών στην Ε.Ε. αυξάνεται κατά

400.000 ετησίως, μια προειδοποίηση ότι το πρόβλημα παχυσαρκίας θα είναι πολύ

χειρότερο στο μέλλον.

(εργασία Αθανάσιου Μπάτσου και Παναγιώτη Τσάβα)

===========================================================

Τι είναι η νευρική ανορεξία;

Η νευρική ανορεξία (anorexia nervosa) είναι μια ψυχογενής διατροφική διαταραχή,

ένα σύνδρομο αυτοεπιβαλλόμενης ασιτίας. Τα άτομα που υποφέρουν από νευρική

ανορεξία περιορίζουν με τη θέληση τους την πρόσληψη τροφής καθώς έχουν τον

παράλογο φόβο ότι θα παχύνουν. Είναι χρήσιμο να γνωρίζετε ότι η λέξη «ανορεξία»

στον ορισμό της ασθένειας είναι αποπροσανατολιστική, αφού το σύνδρομο δεν

αφορά σε διαταραχή της όρεξης. Η όρεξη για φαγητό δεν αποδυναμώνεται παρά

αργότερα, στην εξέλιξη της νόσου. Η νευρική ανορεξία κατατάσσεται στις ψυχικές

νόσους με τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας καθώς αγγίζει το 20%.

Η ασθένεια περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1689 με την ονομασία «νευρική φθίση»

ενώ πήρε το σημερινό όνομα της και θεωρήθηκε ψυχολογική διαταραχή το 1873.

Οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει μια ψυχογενή διατροφική διαταραχή όπως

νευρική ανορεξία, ανεξάρτητα από την ηλικία, το φύλο ή το κοινωνικό επίπεδο.

Ωστόσο, έχει παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες, ειδικά οι νεαρές μεταξύ των 15-25 ετών,

έχουν τις περισσότερες πιθανότητες. Η διαταραχή παρουσιάζεται συχνότερα σε

άτομα που έχουν δοκιμάσει αρκετές δίαιτες αδυνατίσματος και σε γυναίκες με

επαγγέλματα όπου η εξωτερική εμφάνιση παίζει κυρίαρχο ρόλο και οι απαιτήσεις για

χαμηλό σωματικό βάρος είναι μεγάλες, όπως οι χορεύτριες ή τα μοντέλα. Η αναλογία

σε σχέση με τους άντρες είναι 1 άντρας ανά 10 γυναίκες, και φθάνει μέχρι και 1 προς

20.

ΑΙΤΙΑ

Τα αίτια της νευρικής ανορεξίας δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί, ενώ συνοδεύεται

από άγχος και κατάθλιψη. Η διαταραχή σχετίζεται με λανθασμένη άποψη για την

εικόνα του σώματος, και έτσι το άτομο αρχίζει δίαιτες στέρησης ή έχει καθολική

άρνηση για τροφή.

Σήμερα οι επιστήμονες την αποδίδουν σε ένα συνδυασμό από νευρολογικούς,

ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες ενώ έρευνες δείχνουν πως μπορεί να

υπάρχει και γενετική προδιάθεση. Ωστόσο είναι οι ψυχολογικοί παράγοντες, που

κυρίως επιδρούν στην εκδήλωση της ασθένειας. Το ασταθές οικογενειακό

περιβάλλον, τραυματικά γεγονότα (π.χ. απώλεια αγαπημένου προσώπου), η απόρριψη

είτε στον ερωτικό είτε σε άλλο τομέα, ακόμα και ανησυχίες γύρω από το σεξουαλικό

προσανατολισμό του ατόμου μπορούν να προκαλέσουν νευρική ανορεξία. Επίσης σε

καταστάσεις όπου υπάρχουν υψηλές προσδοκίες ή πιέσεις το άτομο μπορεί να

εστιάσει στο φαγητό για να διαχειριστεί το άγχος του. Έρευνες έχουν διαμορφώσει

την υπόθεση ότι η συνέχιση των διαταραγμένων τρόπων διατροφής μπορεί να είναι

επιφαινόμενο της λιμοκτονίας. Τα αποτελέσματα του Πειράματος Λιμοκτονίας της

Μινεσότα έδειξαν ότι άτομα με φυσιολογικό βάρος μπορεί να παρουσιάσουν

συμπεριφορικά μοτίβα ανορεξίας όταν υποβληθούν σε καταστάσεις λιμοκτονίας.

Αυτό μπορεί να οφείλεται σε αλλαγές στο νευροενδοκρινολογικό σύστημα, που

οδηγεί σε έναν συνεχή κύκλο διαιώνισης της κατάστασης. Έρευνες δείχνουν ότι μια

αρχική απώλεια βάρους όπως αυτή σε μια δίαιτα μπορεί να αποτελεί τον παράγοντα

που είναι υπεύθυνος για την πρόκληση της νευρικής ανορεξίας, πιθανότατα λόγω

μιας έμφυτης προδιάθεσης για νευρική ανορεξία. Μια έρευνα αναφέρει περιπτώσεις

νευρικής ανορεξίας που ήταν το αποτέλεσμα μιας ακούσιας απώλειας βάρους που

προκλήθηκε από άλλες αιτίες όπως παρασιτική μόλυνση, παρενέργειες φαρμάκων ή

κάποια εγχείρηση. Η απώλεια βάρους ήταν ο παράγοντας πρόκλησης νευρικής

ανορεξίας σε αυτές τις περιπτώσεις. Το άτομο που πάσχει από νευρική ανορεξία

σκόπιμα επιβάλλει στον εαυτό του τον διαρκή περιορισμό της κατανάλωσης τροφής.

Δεν ικανοποιείται ακόμη κι αν το σωματικό του βάρος φθάσει κάτω από τα 40 κιλά.

Ξεκινά σχεδόν πάντα με δίαιτα αδυνατίσματος, παρά το φυσιολογικό σωματικό

βάρος ή τα ελάχιστα παραπανίσια κιλά.

ΣΤΑΔΙΑ-ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Η συστηματική άρνηση του ατόμου ως προς την πρόσληψη τροφής, με

αποτέλεσμα τη συνεχή απώλεια κιλών.

Ο έντονος φόβος του απέναντι στο ενδεχόμενο της αύξησης του βάρους του.

Η άρνησή του να συνειδητοποιήσει την πραγματική κατάστασή του.

Η άρνηση των φυσικών αναγκών του σώματός του (του αισθήματος της

πείνας και της κούρασης).

Η υπερβολική άσκηση.

Η αποχή από τη σεξουαλική ευχαρίστηση.

Τα σωματικά συμπτώματα όπως η αμηνόρροια ή η τριχόπτωση.

Η υιοθέτηση διάφορων τελετουργικών που αφορούν τις τροφές, όπως ο

διαχωρισμός τους ανάμεσα σε «καλές» και «κακές», καθώς και μια

γενικότερη δυσφορία σε ό,τι αφορά τη διαδικασία του φαγητού. 'Η μπορεί να

κόβουν το φαγητό σε μικρά κομμάτια, να αρνούνται να φάνε μπροστά σε

άλλους, να κρύβουν ή να πετάνε φαγητό.

Απώλεια βάρους.

Εσφαλμένη εκτίμηση (διαστρέβλωση) για το βάρος και τη μορφή του

σώματός τους σε βαθμό που να μπορεί να δει το «λίπος» τους ακόμα και όταν

το σώμα τους είναι αποστεωμένο.

Καταθλιπτική διάθεση, απόσυρση

Αϋπνία

Ευερεθιστότητα

Σωματικά συμπτώματα όπως κοιλιακοί πόνοι, δυσκοιλιότητα, δυσανεξία στο

ψύχος.

Δυσχρωμίες και ξηρότητα στο δέρμα.

Λανούγκο (Lanugo): Μικρές ανοιχτού χρώματος τρίχες φυτρώνουν στο

κεφάλι και το σώμα.

Εμμονή με τις θερμίδες και την ποσότητα των λιπαρών στα τρόφιμα.

Απασχόληση με την τροφή, τις συνταγές και την μαγειρική. Μπορεί να

μαγειρεύουν πολύπλοκα φαγητά για άλλους αλλά να μην τα καταναλώνουν οι

διοι/ίδιες.

Κάνουν δίαιτες παρόλο που είναι αδύνατοι/αδύνατες ή επικίνδυνα

ελλιποβαρείς.

Φόβος μήπως πάρουν κιλά ή γίνουν υπέρβαροι.

Χρησιμοποιούν καθαρτικά, διαιτητικά χάπια, εμετικά, διουρητικά ή

πηγαίνουν γρήγορα στο μπάνιο μετά τα γεύματα για να προκαλέσουν οι ίδιοι

εμετό στον εαυτό τους και να αποβάλλουν τις περιττές θερμίδες.

Κάνουν συχνή και επίπονη άσκηση.

Θεωρούν τους εαυτούς τους υπέρβαρους ακόμη και αν οι άλλοι τους λένε ότι

είναι υπερβολικά αδύνατοι.

Δεν αντέχουν το κρύο και δηλώνουν συχνά πόσο κρυώνουν εξαιτίας της

έλλειψης μονωτικού λίπους ή κακής κυκλοφορίας του αίματος λόγω πολύ

χαμηλής πίεσης. Εμφανίζουν επίσης πολύ χαμηλή θερμοκρασία σώματος

(υποθερμία) καθώς το σώμα προσπαθεί να εξοικονομήσει ενέργεια.

Κατάθλιψη: μπορεί να βρίσκονται συχνά σε μια λυπημένη και ληθαργική

κατάσταση.

Απομόνωση: αποφεύγουν τους φίλους και την οικογένεια τους,

αποτραβιούνται κοινωνικά και γίνονται μυστικοπαθείς.

Φορούν φαρδιά ρούχα για να κρύψουν την απώλεια βάρους τους αν τους

κάνουν σχόλια για την υγεία τους και θέλουν να τα αποφύγουν ενώ κάποιοι

άλλοι/άλλες φορούν φαρδιά ρούχα για να κρύψουν το σώμα τους καθώς το

θεωρούν μη γοητευτικό και υπέρβαρο.

Τα μάγουλα τους μπορεί να είναι πρησμένα εξαιτίας της μεγέθυνσης των

σιελογόνων αδένων που προκαλείται από την υπερβολική και συχνή

πρόκληση εμετού.

Πρησμένες αρθρώσεις

Κοιλιακό φούσκωμα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η θεραπεία της νευρικής ανορεξίας προσπαθεί να αντιμετωπίσει τρεις βασικούς

τομείς:

1) Να αποκαταστήσει το φυσιολογικό βάρος του ατόμου.

2) Να αντιμετωπίσει τις ψυχολογικές διαταραχές που σχετίζονται με την ασθένεια.

3) Να μειώσει ή να εξαφανίσει συμπεριφορές ή σκέψεις που αρχικά οδήγησαν στην

διαταραγμένη διατροφή του ατόμου.

Η αντιμετώπιση της ψυχογενούς ανορεξίας πρέπει να περιλαμβάνει ψυχολογική

θεραπεία, κυρίως γνωσιακού τύπου, διατροφική φροντίδα και πολλές φορές

φαρμακευτική υποστήριξη. Η ψυχοθεραπεία έχει ως στόχο να αλλάξει την άποψη που

έχει το άτομο για το σωματικό του βάρος. Όταν μάλιστα συνδυαστεί με ένα σωστό

διαιτητικό πρόγραμμα, τότε μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά. Ωστόσο, δυσκολία

παρουσιάζεται όταν το ανορεκτικό άτομο δε δέχεται καμιά βοήθεια, γιατί συνήθως

αρνείται την ύπαρξη του προβλήματος. Δε δέχεται ότι διατρέφεται με λάθος τρόπο

και νιώθει ότι απειλείται από τη θεραπεία που έχει ως στόχο την αύξηση του βάρους

του. Το πρώτο βήμα είναι να επιτευχθεί συμμαχία μεταξύ του θεραπευτή και του

ασθενούς. Γι’ αυτό συχνά η νοσηλεία και η υποχρεωτική σίτιση είναι απαραίτητες για

τη σωτηρία του ατόμου. Ορισμένα άτομα με ψυχογενή ανορεξία εκδηλώνουν μόνο

ένα επεισόδιο και έπειτα επανέρχονται στην προηγούμενη κατάσταση, δηλαδή

αποκαθιστάται η υγεία τους. Αλλά πάλι έχουν συνεχώς διακυμάνσεις και υποτροπές,

ενώ άλλα χρόνιες καταστάσεις, που επιδεινώνεται με τον καιρό.

Οικογενειακό Περιβάλλον

Οι συγγενείς των ανορεξικών σπάνια μένουν απλοί θεατές της θεραπείας τους. Οι πιο

πολλοί εμπλέκονται ενεργά σε προσπάθειες να πείσουν, να εξαπατήσουν, να

απειλήσουν ή και να ικετέψουν τον άνθρωπό τους να φάει. Κάποιες φορές αυτές οι

απόπειρες μπορεί να φέρουν αποτέλεσμα αλλά συνήθως δυσκολεύουν την κατάσταση

του ανορεξικού. Οι οικογενειακοί θεραπευτές βλέπουν την ανορεξία σαν μια

κατάσταση που γεννιέται και συντηρείται από το οικογενειακό σύστημα.

Υπογραμμίζουν την υπερπροστατευτικότητα, την υπερεμπλοκή και την αποφυγή της

σύγκρουσης σαν χαρακτηριστικά των οικογενειών των ανορεξικών.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μετά και τους τελευταίους θανάτους εξαιτίας της ασθένειας οι άνθρωποι της μόδας

δεσμεύτηκαν να λάβουν μέτρα ώστε να σταματήσουν οι διατροφικές διαταραχές των

μοντέλων. Μέχρι στιγμής ωστόσο δεν έχουν τεθεί σε εφαρμογή. Η εκδήλωση της

νόσου δεν είναι μόνο θέμα μιμητισμού -εξαιτίας των επιβαλλόμενων από τα ΜΜΕ

και τη μόδα πρότυπα ομορφιάς-, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι.

Τι εννοούμε όταν λέμε βουλιμία ;

Κύριο χαρακτηριστικό της ψυχογενούς βουλιμίας είναι η κατανάλωση, σε σύντομο

χρονικό διάστημα, μεγάλης ποσότητας φαγητού. Το άτομο, στη συνέχεια, βιώνει

αισθήματα ενοχής και δυσφορίας και λαμβάνει μέτρα αντιστάθμισης ( πχ: σκόπιμος

εμετός ή εντατική γυμναστική), που αποσκοπούν στην αποφυγή της αύξησης του

βάρους.

Συχνά, η τάση για βουλιμία απομονώνει τα άτομα αυτά δημιουργώντας τους

αισθήματα εκνευρισμού και άγχους.

Η διαταραχή αυτή χαρακτηρίζεται από λήψη τροφής, σε μια συγκεκριμένη χρονική

περίοδο ( πχ. μέσα σε 2 ώρες), σαφώς μεγαλύτερης από αυτή που θα μπορούσαν να

καταναλώσουν οι περισσότεροι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της ίδιας χρονικής

περιόδου .

Παρατηρείται αίσθημα έλλειψης ελέγχου στην κατανάλωση τροφής (δηλαδή,

αίσθημα του ατόμου ότι δεν μπορεί να σταματήσει να τρώει ή να ελέγξει τι

και πόσο τρώει).

Παρατηρείται επανειλημμένη χρήση μεθόδων αντιστάθμισης, όπως σκόπιμος

εμετός ή υπερβολική σωματική άσκηση.

Παρατηρείται μυστικοπαθής συμπεριφορά και απομάκρυνση από τον

περίγυρο.

Συχνή ‘εξαφάνιση’ στην τουαλέτα μετά από τα γεύματα με σκοπό την

αποβολή των προσληφθέντων τροφών.

Τι εννοούμε όταν λέμε επεισοδιακή Υπερφαγία ;

Η επεισοδιακή υπερφαγία χαρακτηρίζεται από επεισόδια ανεξέλεγκτης υπερφαγίας,

πλούσιας συνήθως σε θερμιδικό περιεχόμενο, τα οποία συνοδεύονται από αισθήματα

ενοχής και δυσαρέσκειας. Συχνά την ακολουθούν περίοδοι επαναλαμβανόμενης

δίαιτας, χωρίς όμως να ακολουθούνται από άλλες συμπεριφορές αντιστάθμισης όπως

στη βουλιμία ( πχ. εμετοί). Συναντάται συνήθως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας από

ό,τι η ανορεξία και η βουλιμία και είναι εξίσου συχνή σε άντρες και γυναίκες.

Χαρακτηρίζεται από τη γρήγορη και ανεξέλεγκτη κατανάλωση μεγάλης

ποσότητας φαγητού, σε μικρό χρονικό διάστημα, μέχρι το άτομο να νιώσει

άβολα.

Αίσθηση αηδίας και κατάθλιψης του ατόμου για τον εαυτό του και ενοχές για

την υπερφαγία του.

Η υπερκατανάλωση αυτή συνήθως γίνεται όταν το άτομο είναι μόνο του ή στα

κρυφά λόγω της ντροπής που αισθάνεται σε σχέση με την ποσότητα του

φαγητού που κατανάλωσε.

(εργασία Χριστίνα Νικολούλια, Παναγιώτης Σλατινόπουλος)

==========================================================

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ - ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΩΝ

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 37 μαθητές του σχολείου μας και μας βοηθά να

βγάλουμε τα παρακάτω συμπεράσματα:

1.Δεν τρώνε πολύ συχνά έτοιμα προϊόντα (junk food) και ελάχιστες φορές

παραγγέλνουν από delivery.

2. Προσέχουν κάποιες φορές τα λιπαρά των φαγητών που τρώνε.

3.Γνωρίζουν τι είναι τα μεταλλαγμένα και τρώνε αρκετά συχνά φρούτα και λαχανικά.

4. Δεν αντικαθιστούν τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά με βιταμίνες από το

φαρμακείο.

5.Πίνουν αλκοόλ με μέτρο και γνωρίζουν ότι αναψυκτικά και αλκοόλ παχαίνουν.

6.Δεν έχουν παραπανίσια κιλά σύμφωνα με το Δείκτη Μάζας Σώματος

7.Γενικά κάνουν γυμναστική και δεν προτιμούν συμπληρώματα διατροφής και

αναβολικά.

8.Γνωρίζουν τι είναι η νευρική ανορεξία και η βουλιμία.

9.Πιστεύουν ότι οι διαφημίσεις επηρεάζουν την διατροφή, άλλα οι ίδιοι δεν

επηρεάζονται.

ΠΗΓΕΣ

http://www.dolceta.eu/greece

http://el.wikipedia.org

ronet.pblogs.gr/

http://tsapos.wordpress.com

http://news.pathfinder.gr/

http://attikanea.blogspot.gr

ekke.gr

http://www.cosmo.gr/body-and-mind/Soma/Diatrofi/h-thleorash-enoxh-gia-thn-

anthygieinh-diatrofh.1287620.html

http://www.obesity.gr/obesity.php

http://www.drvougiouklakis.gr/el/article_groups/1/articles/4

http://www.hcfed.gr/?p=1151

http://www.klinikiagiosloukas.gr/paxysarkia/therapy.asp

http://www.scienceinschool.org/print/419

http://dietnet.pblogs.gr/2

http://www.eufic.org/article/el/diet-related-diseases/obesity/artid/obesity/

http://www.eufic.org/article/el/diet-related-diseases/obesity/artid/obesity/

http://www.psychologyphilosophyandmore.gr/p065.shtml

http://www.klinikiagiosloukas.gr/paxysarkia/therapy.asp

www.zazzle.co.uk/break+dance+stickers

http://northhypnosis.online-talk.net/t11-topic

http://www.scoop.it/t/a-psycho-logy/p/299271010/psychology-blog-gr

http://www.zougla.gr/page.ashx?pid=2&aid=216801&cid=122

http://keadd.gr/wb/pages/arthra/synepies-emeton.php

http://www.klinikilyrakou.gr/ekswterika_iatria-gr/ektakto-peristatiko/nevrikh-

anorexia.html

http://enhmerwsou.blogspot.gr/2011/05/blog-post_19.html

http://www.medlook.net/kids/anorexia.asp

http://www.flowmagazine.gr/article/view/Anorexia_Nervosa_Symptoms_causes_treat

ment/category/quality_of_life