OCW Mededelingen 69 - BRRC · 2019-10-10 · OCW Mededelingen nr.69 - 4 / 2006 3 Nieuwe...

69OCW MededelingenOpzoekingscentrum voor de Wegenbouw

Nieuwe OCW-publicaties: zij zijn er voor u!3

1

EuroRAP: meer weten om beter te handelen9

7

OCW en Vlaams minister van Mobiliteit K. Van Brempt op het Nederlands Wegencongres 6

3

Kort verslag over 710e Internationaal Betonwegensymposium te Brussel 26e Belgische betondagInternational Conference on Concrete Block Paving

4-6

Visuele inspectie en codering van buitenriolering:Belgische opmaak voor gegevensuitwisseling gaat on line 5

2

ITRD: een netwerk van deskundigen in informatie en wegenresearch 11

8

Driemaandelijks: oktober - november - december 2006Afgifte: Brussel X - P409259

OCW bewandelt nog meer informatiewegen 16SIGNEQ-studienamiddag over wegbebakening te TieltInformatiesessies FEREDECOBUV-studievoormiddag over verhoogde inrichtingenOCW-studiedagen Keuze van asfaltverhardingen en Overschakeling opEuropese beproevingsmethoden voor asfaltBWV-studiedag DimMET

10-

13

Normensteunpunt – Kort nieuws14

9

Gun uzelf de tijd om te herbronnen en schrijf nu in!OCW-opleidingscyclus: terug naar de bron 21Onmisbare parameters voor geslaagde wegenbouwprojectenDinsdag 16 januari – dinsdag 27 februari 2007

BWV-studievoormiddagMulticriteriabeslissingshulp bij de keuze van wegverhardingen6 februari 2007 20

AG

EN

DA

69OCW MededelingenOpzoekingscentrum voor de Wegenbouw

Instelling erkend bij toepassing van de besluitwet van 30.01.1947

Maatschappelijke zetelWoluwedal 421200 BRUSSELTel.: 02 775 82 20 - Fax: 02 772 33 74

LaboratoriaFokkersdreef 211933 STERREBEEKTel.: 02 766 03 00 - Fax: 02 767 17 80

Avenue A. Lavoisier 141300 WAVRETel.: 010 23 65 00 - Fax: 010 23 65 05

E-mail: [email protected]

RedactieB. Guelton, D. Verfaillie, M. Van Bogaert, J. Cornil

Agenda

16, 25 en 30 januari 200715 en 27 februari 2007

Vijfdaagse OCW-opleidingscyclus Onmisbare parameters voor geslaagde wegenbouwprojecten,OCW-auditorium te Sterrebeek,http://www.ocw.be/agenda/08-06n00.php

6 februari 2007BWV-studiedag Multicriteriabeslissingshulp bij dekeuze van wegverhardingen, OCW-auditorium teSterrebeek,http://www.bwv.be/pages/nl/indexnl.htm

13-14 juni 2007Verkeerskundige Werkdagen, Hilversum(Nederland), www.crow.nl/congressen/Verkeerskundige%20Werkdagen/

17-21 september 2007XXIIIe Wereldwegencongres (PIARC), Parijs(Frankrijk), http://www.paris2007-route.fr/index.php?lang=en

Surf naar de rubriek AGENDA op onze websitewww.ocw.be

www.ocw.be

2 OCW Mededelingen nr. 69 - 4 / 2006

Recente en nieuwe OCW-publicaties

In november 2006 is de nieuwe Handleiding voor de keuze van deasfaltverharding bij het ontwerp of onderhoud van wegconstruc-ties (A 78/06) van de persen gerold en uitgebreid voorgesteldop de gelijknamige OCW-studiedag (zie blz. 18).

Binnenkort volgen nog drie nieuwe OCW-publicaties:- Handleiding voor de uitvoering van wegmarkeringen (A 79/07);- Temperatuurverloop in een pas aangebrachte asfaltlaag

(RV 42/06);- Intelligente transportsystemen – Een poging tot synthese

(N 43/06).

De inhoud en het doel van deze drie werken worden in dit num-mer op blz. 3 - 5 nader toegelicht.

Ressorterende en steunende leden krijgen alle nieuwe OCW-publicaties kosteloos toegestuurd. Niet-leden kunnen ze bij hetOCW bestellen.

D. Devijver:

tel.: 02 766 03 26 ('s voormiddags)

fax: 02 766 04 07

e-mail: [email protected]

ISSN: 0777-2580

Handleiding voor de uitvoeringvan wegmarkeringen (A 79/07)

Wegbebakening in het algemeen is het voornaam-ste visuele communicatiemiddel tussen de weg ende weggebruiker. Zij moet duidelijke, samenhan-gende en geloofwaardige taal spreken, zodat alleweggebruikers ze in acht nemen en volgen. Deleesbaarheid van wegbebakening (zowel ’s nachtsals overdag) en de begrijpelijkheid ervan in eenvaak complexe wegomgeving vergen bijzondereaandacht van de wegbeheerder. Hij moet de weg-bebakening zichtbaar maken, zodat zij zonder meerde aandacht van de bestuurders trekt.

Wat voor wegbebakening in het algemeen geldt,geldt zeker ook voor wegmarkering (“horizontalewegbebakening”) in het bijzonder. Op basis vanhun jarenlange ervaring en de huidige kennis heb-ben vertegenwoordigers van de verschillendeBelgische actoren op het gebied van wegmarkerin-gen – overheden, onderzoekscentra, producentenvan markeringsproducten en wegmarkeerders – devoorbije jaren in een OCW-werkgroep een handlei-ding met bevattelijke aanbevelingen voor de uit-voering van wegmarkeringen uitgewerkt. Dezehandleiding is nu voltooid en moet een leidraadvormen voor allen die bij de totstandkoming vankwaliteitsvolle wegmarkeringen betrokken zijn –van de vervaardiging van producten tot de verwer-king ervan op de weg.

Wegmarkeringen liggen in het gezichtsveld van debestuurder en worden dus van alle wegbebakeninghet best in acht genomen. De kwaliteit van dezemarkeringen speelt bijgevolg een belangrijke rol inde verkeersveiligheid. Deze kwaliteitseis geldt nietalleen voor alle producten waaruit markeringenworden samengesteld, maar ook voor alle hande-lingen bij de verwerking van die producten.Markering is een geheel van zaken, gebeurtenissenen situaties die samen een systeem vormen.

De opeenvolgende werkzaamheden bij de tot-standbrenging van markering worden in verschil-lende hoofdstukken beschreven en geanalyseerd:

- markeringsproducten en bestanddelen ervan;- normen voor de vorm en de afmetingen van mar-

keringen volgens geldende verkeersreglementenen het reglement voor de wegbeheerder;

- aanbrenging van markeringsproducten;- milieu- en veiligheidsaspecten;- keuringsprocedures en Europese normen;- besteksbepalingen.

De nieuwe handleiding past in het voortdurendestreven naar kwaliteit om de weggebruiker zo goedmogelijk te geleiden en op die manier zijn veilig-heid en comfort te verhogen.

L. Goubert: 02 766 03 51;

[email protected]

3OCW Mededelingen nr. 69 - 4 / 2006

Nieuwe OCW-publicaties

Onderzoek en ontwikkeling werpen pas echt vruchten af als de verworven kennis en ervaring op passendewijze bij het doelpubliek worden verspreid. Publicaties zoals handleidingen, meetmethoden, researchver-slagen, enz. zijn daarbij een belangrijk informatiekanaal.

Naast de recentelijk voorgestelde Handleiding voor de keuze van de asfaltverharding bij het ontwerp ofonderhoud van wegconstructies (A 78/06) verschijnen binnenkort nog drie OCW-publicaties. Hierna lich-ten wij kort de inhoud en het doel van deze werken toe.

1

Temperatuurverloop in een pas aangebrachte asfaltlaag (RV 42/06)

In de onlangs verschenen Handleiding voor de keuzevan de asfaltverharding bij het ontwerp of onderhoudvan wegconstructies (A 78/06) wordt onder meergesteld dat bij de bepaling van de uitvoeringster-mijn voor asfalteringswerkzaamheden rekeningdient te worden gehouden met de tijd die een pasaangebrachte laag nodig heeft om af te koelenvoordat zij voor het verkeer mag worden openge-steld of voordat de volgende laag mag worden aan-gebracht.

Onvoldoende afkoeling kan immers leiden totgebreken zoals vroegtijdige spoorvorming,onmiddellijke rafeling onder wringend verkeer, enz.

De tijd die daarvoor nodig is, hangt sterk van deweersomstandigheden (en in het bijzonder van dewindsnelheid) af. Daarnaast spelen echter ook delaagdikte, de asfaltsoort en de soort van onderlig-gende laag een rol.

Het OCW heeft in samenwerking met de industriëlehogeschool ECAM een methode ontwikkeld om deafkoelingstijd van pas aangebracht asfalt als functievan de weersomstandigheden te voorspellen.

Researchverslag RV 42/06 geeft een stelsel vanwachttijddiagrammen, die afhankelijk van de lucht-temperatuur, de windsnelheid, de zonnestraling ende laagdikte de minimale afkoelingstijd aangeven.Zij bieden wegbeheerders, ontwerpers en aanne-mers een praktisch hulpmiddel bij de correcte uit-voering van asfaltverhardingen.

Het researchverslag beschrijft ook hoe het vooruit-berekeningsmodel is tot stand gekomen, toegepasten getoetst op werken in uitvoering.

O. Pilate: 010 23 65 48;

[email protected]

Intelligente transportsystemen –Een poging tot synthese (N 43/06)

Intelligentie in dienst van de mens

Intelligente transportsystemen (ITS) is een onder-werp dat niet echt tot de traditionele aandachts-punten van het OCW behoort. Het treedt echtermeer en meer op de voorgrond in Europese vervoerbeleidsmaatregelen. Daarom heeft hetCentrum beslist deze nieuwe technologieën, dieongetwijfeld tal van aspecten in de wegenbranchezullen beïnvloeden, onder de loep te nemen.

Intelligente transportsystemen – Een poging tot synthese, het resultaat van maandenlang zorgvul-dig studie-, compilatie- en redactiewerk over ditonderwerp, verschijnt eerlang.

Zoals de synthese aangeeft, kan een verregaandeen vloeiende toepassing van deze nieuwe techno-logieën wegbeherende overheden helpen hungemeenschappelijke strategische doelstelling – hetuitbouwen en onderhouden van een veilig en doel-treffend vervoersysteem – te bereiken. Door ITS zul-len ook openbaarvervoer-, onderhouds- en nood-diensten in dit systeem kunnen worden ingepast,zodat een integraal beheer van de verkeersafwikke-ling mogelijk wordt.

Steeds intelligenter voertuigen en morgen zelfs deintelligente weg leiden naar een keerpunt, waar onsgrote uitdagingen wachten. Niet alleen op techno-logisch en operationeel vlak, maar ook en vooralvoor de mens: pas als wij erin slagen deze intelli-gentie in dienst van de mens verstandig te combi-neren met innovatieve materialen en technieken,zullen we de mogelijkheden van ITS ten volle kun-nen benutten.


00

20

40

60

80

100

120

140

160

180

60 120 180 240

3 cm - 0 m/s

300 360 420 480 540 600 660 720 780 840

3 cm - 5 m/s

6 cm - 0 m/s

6 cm - 5 m/s

00

20

40

60

80

100

120

140

160

180

30 60 90 120

3 cm - 0 m/s

150 180 210 240 270 300 330 360 390 420

3 cm - 5 m/s

6 cm - 0 m/s

6 cm - 5 m/s

ZOMER

WINTER

Tijd (min)

Tijd (min)

Aanbrengingstemperatuur: 165 °CDraagvlaktemperatuur: 14 °COpen hemelLuchttemperatuur = f(datum, tijdstip):

Datum: 15/06Tijdstip voltooiing verdichting: 12h00

Aanbrengingstemperatuur: 165 °CDraagvlaktemperatuur: 14 °COpen hemelLuchttemperatuur = f(datum, tijdstip):

Datum: 15/12Tijdstip voltooiing verdichting: 12h00

)C°(

gaal ed

nav ne

ddi

m teh

ni ru

utarep

meT)

C°( gaal e

d nav

ned

dim te

h ni r

uutare

pm eT

Daling van de temperatuur in pas aangebracht asfaltbeton, naarge-lang van de laagdikte en de windsnelheid

Inzoom op de synthese

Met dit rapport wordt ingegaan op een verzoek vantechnisch comité Verkeer en veiligheid van het OCW.Het bestaat uit twaalf hoofdstukken.

De hoofdstukken 1 tot 5 analyseren de situatie vanintelligente transportsystemen, met de functies entoepassingsmogelijkheden en met de mogelijkevoordelen – niet alleen voor de verkeersveiligheid,maar ook voor de doorstroming van het verkeer envoor het milieu. De uitrol van ITS wordt bekekendoor het oog van verschillende organisaties. Detechnologische ontwikkelingen die daarmeegepaard gaan, stellen uiteraard enorme uitda-gingen, die hier ter sprake komen. De stand van denormalisatie van diensten en systemen wordtopgemaakt en de trends voor de toekomst wordenaangegeven.

Hoofdstuk 6 is gewijd aan wegexploitatie en weg-beheer. Het inventariseert enkele systemen die dewegexploitant in staat zullen stellen de capaciteitvan zijn net beter te beheren en de weggebruikereen optimaal verkeersafwikkelingsniveau aan tebieden. Het presenteert de verkeersbeheersings-centra die in Vlaanderen en Wallonië operationeelzijn.

De hoofdstukken 7 en 8 richten de aandacht optwee Europese initiatieven. Enerzijds is heteSafetyforum een trefpunt voor een waaier vanoverheids- en private instellingen die zich als taakhebben gesteld onderzoek naar en ontwikkeling entoepassing van ITS aan te moedigen. Anderzijds isde GALILEO-constellatie de hoeksteen van de ont-wikkeling van tal van op satellietlokalisering geba-seerde ITS-diensten in het voertuig van morgen.

In de hoofdstukken 9 tot 11 worden drie verschil-lende benaderingswijzen van ITS onderzocht:samenwerking tussen voertuig en infrastructuur,ITS en snelheid, en ITS en elektronische tolheffing.

Hoofdstuk 12 schetst een draaiboek voor de ITS vanmorgen … of overmorgen.

Het geheel wordt afgerond met een zeer uitgebrei-de literatuurlijst en met twee bijlagen die respec-tievelijk de totnogtoe gepubliceerde Europese nor-men inventariseren en de talloze letterwoorden enafkortingen in de ITS-branche verklaren.

R. Jacobs: 010 23 65 30;

[email protected]


Visuele inspectie en codering van buitenriolering:Belgische opmaak voor gegevensuitwisseling gaat on line

2

NBN EN 13508-2:2003 specificeert een coderings-systeem voor de omschrijving van de toestand waar-in drainagesystemen, riolen en riool- en inspectie-putten bij inwendig visueel onderzoek zijn aange-troffen (zie OCW Mededelingen 62, blz. 9-12).

De software voor het registreren van waarnemin-gen tijdens visueel onderzoek moet aangepast zijn

aan de nieuwe norm, aan de Belgische opmaakvoor de uitwisseling van gegevens en aan de voor-schriften van het bestek dat voor de plaats van uit-voering geldt1.

De Belgische opmaak voor gegevensuitwisselingBEFDSS2 is door de afdeling Veiligheid en wegbeheervan het OCW in samenwerking met VLARIO ontwik-keld. Sinds begin december 2006 is versie 01_013

op de websites van het Centrum (www.ocw.be) envan VLARIO (www.vlario.be) beschikbaar.

1 In België zijn dat de standaardbestekken SB 250 voor hetVlaamse Gewest, RW 99 voor het Waalse Gewest en TB 2000voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

2 BEFDSS staat voor Belgian Exchange Format for Drain andSewer Systems.

3 De eerste 01 geeft het volgnummer van de versie aan en detweede 01 het volgnummer van de update.

Het systeem maakt het de opdrachtgevers enbeheerders van rioolstelsels mogelijk gegevens uitvisueel rioolonderzoek volgens NBN EN 13508-2 uitte wisselen en te integreren in beheersystemen,ongeacht het systeem dat of de uitvoerder die degegevens heeft gegenereerd.

Het is zo opgesteld dat de toegevoerde gegevensaan een aantal voorgeschreven kenmerken moetenvoldoen. Concreet betekent dit dat het aantal, deinhoud en het verplicht of facultatief invullen vande beschikbare velden tijdens een visueel onder-zoek afhankelijk zijn van de onderzoekstechniek, denationale bijlage bij de norm en het geïnspecteer-de deel van het rioolstelsel. Op die manier isBEFDSS ook een hulpmiddel om de juistheid van detoegevoerde gegevens – en bijgevolg de kwaliteitvan het visuele rioolonderzoek – te verifiëren. Dit isnodig, omdat de norm nogal complex is en mense-lijke fouten bij het vastleggen van de waarne-mingen tijdens het onderzoek niet ondenkbaarzijn. Later zullen overigens nog drie controlebe-standen met alle mogelijkheden volgens NBN EN13508-2 worden toegevoegd.

Het systeem is in drie delen opgesplitst:

- BEFDSS_01_01_DP (Direct Pipeline Inspection)voor visueel onderzoek van de leiding vanuit deleiding;

- BEFDSS_01_01_IP (Indirect Pipeline Inspection)voor visueel onderzoek van de leiding vanuit eenrioolput, inspectieput of inspectieconstructie;

- BEFDSS_01_01_M (Manhole Inspection) voorvisueel onderzoek van een rioolput, inspectieputof inspectieconstructie.

De programmatuur is uitsluitend in het Engels uit-gewerkt, om de complexe documenten niet in dedrie landstalen te hoeven te vertalen. De presenta-tie op de OCW-website geeft in het Nederlands enhet Frans een korte beschrijving van de opzet vanBEFDSS, een overzicht van de samenstelling enandere nuttige informatie voor de toepassing vanhet systeem.

F. Poelmans: 010 23 65 52; [email protected]

A. Leuridan: 010 23 65 36; [email protected]


OCW en Vlaams minister van Mobiliteit K. Van Brempt op het Nederlands Wegencongres

3

Het hoofdthema van het Nederlands Wegen-congres, dat op donderdag 7 december jongstle-den in de Doelen te Rotterdam plaatsvond, wasBouwen aan kwaliteit – Samen werken aan de infra-structuur van morgen.

Vlaams minister van Mobiliteit, Sociale Economieen Gelijke Kansen Kathleen Van Brempt was alsgastspreker uitgenodigd. Met een lezing overMobiliteit als maatschappelijk recht opende zij deeerste ronde van het parallelprogramma.

Tijdens een kort bezoek aan de OCW-stand nam zijmet belangstelling kennis van de waaier aan acti-viteiten – waaronder overigens ook mobiliteit – diehet Centrum voor de Belgische wegenbranche inbinnen- en buitenland opzet en volgt.

C. Van Rooten: 02 775 82 20;

[email protected]

Voorbeeld van een rioolleiding waaraan een code BBB is toe-gekend voor "aangehechte afzetting" op de buiswand

Van 18 tot 22 september 2006 woonden meer danzeshonderd deelnemers en begeleidende perso-nen uit negenenveertig landen in het Tentoon-stellingspark (Heizel) te Brussel het tiendeInternationaal Betonwegensymposium bij. Dezejubileumeditie was in velerlei opzichten speciaal.

Onder de dubbele titel A century of experience – Theway ahead is concrete werd de essentiële verbin-ding tussen heden en verleden gelegd. Als voorzit-ter van het internationale comité voor het techni-sche programma vatte C. Van Rooten, directeur-generaal van het OCW, aan het einde van het sym-posium de belangrijkste lessen voor de toekomstonder zeven sleutelwoorden samen:

- traditie: de degelijke kennis en ervaring die doorjarenlange traditie op het vlak van betonwegen-bouw in België aanwezig is, vormen een uitste-kende basis om op voort te bouwen. ZoalsM. Lemlin, secretaris-generaal van het WaalseMET, aanstipte, is de beslissing in de jaren zeven-tig om een groot deel van het autosnelwegennetmet doorgaand gewapend beton uit te voeren,juist gebleken. Correct ontworpen en zorgvuldiguitgevoerde betonwegen vergen immers weinigonderhoud;

- kwaliteit: kwaliteit moet de leidraad voor allebetrokken partijen in een wegenbouwproject –van opdrachtgever over ontwerper en producenttot aannemer – zijn. Als recent voorbeeld ver-meldde C. Van Rooten het kwaliteitsmanage-mentplan en -handboek voor de grootse renova-tiewerken aan de Antwerpse ring;

- organisatie en communicatie: ondanks de velevoordelen krijgt wegbeton nog vaak met voor-

oordelen af te rekenen. Een vakkundige aanpak –van transparante aanbestedingsprocedures enheldere besteksbepalingen over “minder hinder”-maatregelen tot goede communicatie met deburgers – kan die vooroordelen helpen wegwer-ken;

- innovatie: zoals C. Caestecker, directeur-generaalvan het Agentschap Infrastructuur (voorheenAWV) van het Ministerie van de VlaamseGemeenschap, benadrukte, blijft innoverendonderzoek op nationaal én internationaal niveauonmisbaar als motor voor de ontwikkeling vanduurzame oplossingen;

- praktische hulpmiddelen: in een gezamenlijke pre-sentatie belichtten C. Caestecker en M. Lemlineen reeks praktische hulpmiddelen zoals metho-den voor economische kosten-batenanalysen,raming van milieueffecten en multicriteriabeslis-singshulp, waarover vakmensen vandaagbeschikken om hen bij hun keuzen en beslissin-gen te helpen;

- Europees onderzoek: het Zevende EuropeseKaderprogramma (2007-2012) biedt de(beton)wegenbouw unieke kansen om duurza-me oplossingen voor het milieu, de veiligheid ende mobiliteit te onderzoeken en (verder) te ont-wikkelen;

- betonwegen van de toekomst: prestatiegerichteveeleer dan materiaalgebonden besteksbepalin-gen, publiek-private samenwerking (PPS), repara-tie- en renovatietechnieken zoals snel verhar-dend beton, dunne en zeer dunne verhardingen,overlays en inlays, geluidarme betonwegdekken,enz. Dit is slechts een greep uit de vele oplos-singen die in de toekomst naar duurzame en har-monieus in de openbare ruimte ingepaste beton-wegen leiden.

7

10e Internationaal Betonwegensymposium te Brussel Kort verslag over de jubileumeditie

4

Als “uitgenodigd expert” van het OCW was ook A. Beeldens lidvan het internationale comité voor het technische program-ma en begeleidde zij de deelnemers tijdens het bezoek aanLiège-Bierset

OCW Mededelingen nr. 69 - 4 / 2006

Het hoofdthema Beton zonder grenzen van de 26steBelgische betondag verwees zowel naar de ver-schuiving van nationale naar Europese normen enrichtlijnen, als naar de toepassing van hoogstaandebetontechnologische kennis over de nationalegrenzen heen. Centraal stonden vanzelfsprekendde impact van deze verschuiving en nieuwe toe-passingsmogelijkheden in België.

Naar jaarlijkse gewoonte was het OCW met eenstand op de aansluitende tentoonstelling vertegen-woordigd.

A. Beeldens: 02 766 03 46;

[email protected]

Met een tentoonstelling – waar het OCW en de driegewesten met een door het Brussels HoofdstedelijkGewest ter beschikking gestelde gemeenschappe-lijke stand aanwezig waren – en twee volle dagenvan technische bezoeken aan lopende, recente,innovatieve of oudere projecten in de driegewesten benadrukte deze editie ook de onmis-bare verbinding tussen theorie en praktijk.

Vermelden we ten slotte nog dat ze bijzonderesteun van de ministers-presidenten én van debevoegde ministers van de drie gewesten genoot,zodat ook de belangrijke verbinding tussenopdrachtgevende overheden en industrie werdbeklemtoond.

A. Beeldens: 02 766 03 46; [email protected]

C. Van Rooten: 02 775 82 20; [email protected]


8th International Conference on Concrete Block PavingSustainable Paving for our Future

6

26ste Belgische betondag13 oktober 2006

5

Tijdens het achtste internationale congres overbetonstraatstenen, dat van 6 tot 8 november 2006in San Francisco (VSA) heeft plaatsgevonden, wer-den in vijftien technische zittingen vijfentachtigpapers gepresenteerd.

Veel aandacht ging naar de toepassing van water-doorlatende bestratingen voor buffering, eventueleafvoer in de ondergrond en zelfs hergebruik vanregenwater. Daarbij kwamen zowel hydraulischeaspecten als het mechanische ontwerp aan bod enwerden ervaringen uit Amerika, België, Duitsland,Engeland, Japan en Nederland voorgesteld. Onderde titel Water Pervious Pavements Blocks: the BelgianExperience ging A. Beeldens nader in op hetBelgische onderzoeksproject ter bepaling van debuffer- en infiltratiecapaciteit van waterdoorlaten-de bestratingen, waarvoor onder meer op het expe-rimentele parkeerterrein van het OCW teSterrebeek metingen worden verricht (zieOCW Mededelingen 61, blz. 25-29 en 58, blz. 3-7). Inde Amerikaanse staat North Carolina en in Australiëvindt gelijksoortig onderzoek plaats.

Daarnaast werd uitleg gegeven bij verschillenderekenmodellen voor het constructieve ontwerp vanbetonsteenbestatingen.


EuroRAP: meer weten om beter te handelen7

Context

Van ver of van dichtbij, we kennen allemaal weliemand die bij een verkeersongeval is omgekomen.Het voorbije decennium is immers een half miljoenverkeersdoden op het Europese wegennet geval-len. De menselijke drama’s die daarmee gepaardgaan – want ieder van hen laat familie en vriendenna – staan zelden vooraan in het nieuws. De nabe-staanden blijven vaak alleen achter met hun leed.

De meeste ernstige verkeersongevallen1 zijn te wij-ten aan een samenspel van factoren. Eén invloeds-factor verbeteren – bijvoorbeeld onveilige wegin-frastructuur aanpassen – kan al volstaan om hetrisico op een ongeval met tragische afloop te ver-minderen.

Hoewel wegbeheerders meestal wel over een eigensysteem beschikken om het veiligheidsniveau vanhun nationale, regionale, gemeentelijke of zelfs par-ticuliere wegen te beoordelen, bestond er tot voorkort geen universeel beoordelingssysteem datdoor overheden, weggebruikers en ontwerperswordt erkend. Als wegen bij de aanleg aan de toengangbare eisen voldeden, wordt ervan uitgegaandat ze ook vandaag nog “veilig” zijn.

Zo is EuroRAP ontstaan. Dit Europese programmavoor de beoordeling van wegen (RAP staat voorRoad Assessment Programme) wil weggedeelten inkaart brengen waar veel ernstige ongevallenmogen worden verwacht, terwijl niet eens zo dureingrepen zoals vangrails (zoals de Vlaamse automo-bilist geleiderailconstructies kent) of wat verf voorleesbaarder wegmarkeringen ze kunnen helpenvoorkomen.

Rol van het OCW in EuroRAP voor België

EuroRAP is in 2002 ontwikkeld en voor het eerst toe-gepast in Groot-Brittannië, Nederland en Duitsland.Intussen wordt dit systeem in twintig Europese lan-den – van het hoge Noorden tot de Middellandsezee – en zelfs in Australië en de Verenigde Staten vanAmerika gebruikt. In 2006 heeft ook België onder lei-ding van Touring aansluiting bij het peloton gevon-den. De eerste Belgische risicokaart is in november2006 gepubliceerd. Een risicokaart geeft de relatievekans op ernstige ongevallen op een gegevenwegennet aan.

De afdeling Veiligheid en wegbeheer van het OCWheeft hiervoor technische bijstand verleend. Deopdracht verliep in verschillende fasen:- bepalen welke wegen autosnelweggedeelten in

kaart moeten worden gebracht (totale lengte:2 986 km);

- de kenmerken van deze weggedeelten verzame-len: lengte, aantal verkeersdoden en zwaargewon-den, jaargemiddelde van de dagelijkse verkeers-stroom, geometrische aspecten (wegbreedte, aan-tal rijstroken, soorten van kruispunten, enz.), toe-gestane en werkelijke rijsnelheid;

- gedetailleerde statistische gegevens over ernstigeongevallen verzamelen;

- voor elk gekozen weggedeelte het individueleongevallenrisico volgens criteria zoals verkeersin-tensiteit, aantal ernstige ongevallen en lengte vanweggedeelte berekenen en analyseren;

- het risiconiveau geogerefereerd in kaart brengen.

EuroRAP-protocollen

Naast risicokaarten (Risk Rate Mapping) omvatEuroRAP de volgende onderdelen (of protocollen):

In de reeks nieuwe toepassingen (voornamelijk uitJapan) om het “warmte-eiland”-effect in de stad teverminderen, kwam ook het Belgische onderzoeknaar de luchtzuiverende werking van fotokata-lytische straatstenen (zie OCW Mededelingen 65,blz. 7-12) aan bod. In haar lezing EnvironmentalFriendly Concrete Pavement Blocks: Air Purification inthe Centre of Antwerp presenteerde A. Beeldens hetdoor het IWT gesteunde VIS/CO-project bij hetOCW, waarbij onder meer de laboratoriumresulta-ten in een proefproject op de Antwerpse leien aande werkelijkheid worden getoetst.

Ten slotte werd de toepassing van straatstenen opindustrieterreinen zoals containerkaden en opluchthavens toegelicht. Het congres werd afgeslo-ten met een zeer interessant bezoek aan machinaalstraatwerk op een nieuwe containerkade in dehaven van Portland.

A. Beeldens: 02 766 03 46;

[email protected]

1 Een ernstig ongeval is een ongeval met dodelijke afloop (terplaatse of < 30 dagen) of met levensbedreigende of blijven-de letsels.

- risicoanalyse door middel van prestatiebeoor-deling (Performance Tracking): vergelijking vanhet aantal ernstige ongevallen dat zich jaarlijksop een gegeven wegennet voordoet, om doel-treffende corrigerende maatregelen te kunnennemen;

- wegbeveiligingsscore (Star Rating): de sterren-score van een weg geeft aan in welke mate hijgebruikers beveiligt tegen overlijden of blijvendletsel ingeval ze betrokken raken bij een ernstigongeval. Dit sterrensysteem is vergelijkbaar metEuroNCAP, het Europese botsproevenprogrammavoor de beoordeling van het veiligheidsniveauvan auto’s;

- Europese vergelijkingen (Benchmarking):gestandaardiseerde methodiek om ongevallenri-sico’s in verschillende landen te vergelijken en teanalyseren.

Nationale doelstellingen voorminder verkeersslachtoffers

Vergelijkend onderzoek van de nationale strate-gieën om het aantal verkeersslachtoffers terug tedringen heeft uitgewezen dat, meer dan verbeteringvan voertuigen of van rijgedrag, verbetering van deveiligheidskwaliteit van de infrastructuur de meesteslachtoffers helpt voorkomen, vooral in landen waarde verkeersregels goed worden nageleefd.

Dit zijn de conclusies van het SUNflower2-onder-zoek dat in Groot-Brittannië, Nederland en Zwedenis verricht naar de invloed van beleidsmaatregelenop de drie elementen in de veiligheidsdriehoek (ziede nevenstaande taartdiagrammen).

Effect van EuroRAP

In zijn geheel biedt EuroRAP een systematischebenaderingsmethode, waarmee veiligheidsgebre-ken van de infrastructuur kunnen worden vastge-steld en gemeten. Ook reikt het mogelijkheden aantot verbeteringen die het risico op zulke ongevallenverkleinen.

Weggebruikers, wegbeheerders, ontwerpers enbouwers zijn de belangrijkste doelgroepen vanEuroRAP:- EuroRAP moet weggebruikers in staat stellen de

risico’s van een route in te schatten, naargelangvan de wegcategorie;

- EuroRAP biedt wegbeheerders een hulpmiddelom de prestaties van hun wegen op het vlak vanveiligheid aan die van wegen in andere landen tetoetsen. Zij kunnen ook het verloop ervan volgen,evenals de uitvoering van corrigerende maatre-gelen;

- EuroRAP helpt wegbeheerders, ontwerpers enbouwers prioriteiten te stellen voor ingrepen eninvesteringen op bestaande netten of voor deaanleg van nieuwe wegen.

Ten slotte heeft EuroRAP aan het licht gebracht datlanden die al langer in uitgebreide ongevallenana-lysen hebben geïnvesteerd de veiligste wegen heb-ben. Meer weten is dus beter handelen!

R. Jacobs: 010 23 65 30;

[email protected]


2 SUNflower: a comparative study of the development of roadsafety in Sweden, the United Kingdom and the Netherlands,Koornstra et al,. een gezamenlijke publicatie van deNederlandse Stichting Wetenschappelijk OnderzoekVerkeersveiligheid (SWOV), het Britse Transport ResearchLaboratory (TRL) en het Swedish National Road andTransport Research Institute (VTI), 2002.

Nederland

Zweden

Groot-Brittannië

Verbetering van de infrastruc-

tuur (+ snelheidsbeperkingen)

Verbetering van voertuigen

Verbetering van het rijgedrag

(excl. snelheidsbeperkingen)

Andere maatregelen

Soorten van beleidsmaatregelen en geraamde invloed op hetaantal verkeersslachtoffers (afgeleid uit SUNflower)

bestuurder

voertuig infrastructuur

VEILIGHEIDSDRIEHOEK

24 %

26 %

50 %

59 %

44 %

35 %

16 %5 %

20 %

15 %6 %

Werking

Organisatie

De ITRD is een van de hoofdactiviteiten van hetJoint Transport Rechearch Centre (JTRC) (of geza-menlijk onderzoekscentrum voor het vervoer) vande OESO en de ECMV1.

Namens de OESO wordt de ITRD bestuurd door hetBritse Transport Research Laboratory (TRL). De orga-nisatie draait om drie comités:- het uitvoerend comité, dat verslag uitbrengt bij

het directiecomité van het JTRC en de verbindingtussen dit centrum en het operationele comitéonderhoudt;

- het operationele comité, dat de organisatorische,administratieve, budgettaire en informatica-aspecten voor zijn rekening neemt;

- en het subcomité voor terminologie, dat naarge-lang van de behoeften en voorstellen van deleden de viertalige ITRD-thesaurus (Duits, Engels,Frans en Spaans) herziet, corrigeert, aanvult enbijwerkt.

In vijfentwintig verschillende landen zijn momen-teel vijfentwintig organisaties als lid en drie organi-saties als “geassocieerd” lid bij de ITRD aangesloten.

Doorstroming van de informatie

Elk ITRD-lid is verantwoordelijk voor de selectie enverwerking van uit zijn land afkomstige informatieover literatuur en lopend onderzoek in de aan-dachtsvelden van ITRD; eventueel kan het diezelfdeverplichting hebben aangegaan voor een deel vanof alle technisch-wetenschappelijke literatuur uit

een niet-aangesloten land. De informatie wordtzorgvuldig gekozen, volgens precieze regels dievoor het netwerk zijn vastgelegd. De ITRD-ledenmoeten hun doorgenomen informatiebronnenregistreren, een automatische correctie uitvoerenen de aangemaakte uitvoerbestanden naar huncoördinatiecentrum doorsturen.

In eerste instantie wordt de informatie dan “semi-gecentraliseerd” in een van de vier coördinatiecen-tra – een per werktaal – van de ITRD.

Deze centra spelen een hoofdrol in de werking vande ITRD. Het is hun taak de informatie die de ITRD-leden hebben verzameld, afhankelijk van hun werk-taal te centraliseren, te corrigeren en te valideren. Zijcontroleren daartoe de opgestelde verwijzingenmet behulp van een automatisch correctieprogram-ma, bewerken ze en corrigeren ze indien nodig ooknog eens manueel. Zij maken ook één bestand aan,met alle nieuwe records die zij hebben ontvangen.

Het TRL centraliseert vervolgens de vier bestandenen bezorgt ze ten slotte aan de distributeurs: STNInternational (voor publicaties), Ovid (voor publica-ties en lopend onderzoek) en het Opzoekings-centrum voor de Wegenbouw (voor lopend onder-zoek).


1 In dit centrum zijn de activiteiten van de EuropeseConferentie van Ministers van Verkeer (ECMV) op het vlakvan economisch onderzoek samengevoegd met die van hetvroegere Road Transport and Intermodal Linkages ResearchProgramme (of programma voor onderzoek op het gebiedvan vervoer en intermodale verbindingen) van deOrganisatie voor Economische Samenwerking enOntwikkeling (OESO).

ITRD: een netwerk van deskundigen in informatie en wegenresearch

De International Road Research Documentation (ITRD) (of internationale wegenresearchdocumentatie),ingesteld in 1965, is een systeem voor internationale samenwerking op het gebied van documentatie.

Al meer dan veertig jaar dus verzamelt, coördineert en verspreidt dit netwerk informatie over zoweltechnisch-wetenschappelijke literatuur als lopend onderzoek op het gebied van wegen en vervoer. Het doel-publiek bestaat uit de verschillende spelers in deze branche: ingenieurs en onderzoekers, gespecialiseerdebibliotheken, regeringen en plaatselijke overheden, de academische wereld, enz.

Dit artikel beschrijft de werking, de werktuigen en de rol van de ITRD, evenals de plaats van de ITRD in onsonderzoekscentrum.

8

Duits Bundesanstalt für Strassenwesen (BASt), Duitsland

Frans Institut National de Recherche sur les Transports et leur

Sécurité (INRETS), Frankrijk

[sinds 2005 – voorheen: Laboratoire Central des Ponts et

Chaussées (LCPC), Frankrijk]

Engels Transport Research Laboratory (TRL), Verenigd Koninkrijk

Spaans Centro de Estudios y Experimentación de Obras Públicas

(CEDEX), Spanje [sinds 1994]

Tabel I – ITRD-coördinatiecentra

Dit systeem van informatie-uitwisseling biedt talvan voordelen:- het werk is evenwichtig verdeeld;- de informatie (al of niet gepubliceerd) is de des-

kundigen bekend;- elk lid is autonoom ten aanzien van de verwer-

king van de documentatie uit zijn land, omdat hetze kan beheren naar de eigen behoeften van zijnland, zijn instelling en zijn gebruikers.

Classificatie en thesaurus

De classificatie en de thesaurus van deITRD zijn viertalig (Duits, Engels, Frans enSpaans). Deze meertaligheid vormtonbetwistbaar een meerwaarde.

De classificatie omvat tien hoofdrubrie-ken: economische aspecten en admi-nistratie; milieu; ontwerp van wegen enconstructies voor vervoer; materialen;grond en gesteenten; bouw en controleop de uitvoering; onderhoud; verkeer envervoer; ongevallenonderzoek; voertui-gen.

De thesaurus is verdeeld in vijftig beteke-nisvelden, waarin meer dan 2 150 officiëletrefwoorden zijn ondergebracht. Aandeze trefwoorden zijn bovendienverwante termen en combinaties opge-hangen.

De ITRD-thesaurus zit zeer vernuftig inelkaar. Elk trefwoord heeft een codenum-mer van vier cijfers. De eerste twee wijzeneen betekenisveld aan, de laatste tweezijn specifiek voor het trefwoord.

Dit systeem met cijfercodes is eenbelangrijke troef: het vormt een universe-le taal voor documentair onderzoek, zon-der taal- of synoniemenbarrières.

ITRD-gegevens

Men onderscheidt in de ITRD twee soorten vangegevens: gegevens over publicaties en gegevensover lopend onderzoek.

De bronnen waarvoor verwijzingen worden opge-steld, zijn door specialisten zorgvuldig geselec-teerd. Het gaat om:


OVID STN

Coördinatiecentra

BAST

TRLCEDEX

INRETS Doelpubliek

Leden

www.itrd.org - alleen voor leden toegankelijk

publiceren

centraliseert

nemen bronnen door

Auteur

s~

Tran

spo

rt

http://www.stn-international.de/

OCW

TRIP

Doorstroming van de ITRD-informatie,van de doorneming van bronnen tot de verspreiding

Tabel II – Voorbeelden van gecodeerde trefwoorden, verwante termen en combinaties

4783 HIGH PERFORMANCE

CONCRETE

BETON HAUTES

PERFORMANCES

HOCHLEISTUNGSBETON HORMIGON DE ALTA

RESISTENCIA

HIGH STRENGTH CONCRETE BETON HAUTE RESISTANCE HOCHFESTER BETON

4963 BITUMEN BITUME BITUMEN BETUN

MODIFIED BITUMEN =

BITUMEN 4963 + POLYMER

7482

BITUME MODIFIE (POLY-

MERE) = BITUME 4963 +

POLYMERE 7482

BITUMEN (POLYMERMODIFI-

ZIERT) = BITUMEN 4963 +

POLYMER 7482

BETUN MODIFICADO (POLI-

MERO) = BETUN 4963 +

POLIMERO 7482

- artikels die verschenen zijn in bijna zeshonderdtijdschriften en meer dan honderddertig reeksen,handelingen van conferenties die in de lidstatenhebben plaatsgevonden, rapporten, proefschrif-ten, synthesen en naslagwerken die door univer-sitaire, private op publieke wetenschappelijkeinstellingen zijn gepubliceerd;

- of resultaten van enquêtes die in de onderzoeks-groepen van bij de ITRD aangesloten instellingenzijn uitgevoerd.

In totaal komen er elke maand bijna duizend ver-wijzingen bij.

Om in de ITRD-database te worden opgenomen,moeten de verwijzingen een technisch-weten-schappelijke waarde hebben. De documentenmoeten nieuwe gegevens bevatten, een overzichtvan bestaande gegevens geven of van bibliogra-fisch belang zijn.

De meeste verwijzingen (80 %) worden in hetEngels opgesteld. De statistieken voor codering eninvoer in het jaar 2005 geven aan dat de Engelsetaal dat jaar goed was voor 79 % van de verwij-zingen. Maar dat betekent niet noodzakelijkerwijsdat het betrokken document of onderzoek even-eens in het Engels is (het kan bijvoorbeeld om eenartikel in een Zweeds tijdschrift gaan).

Vermeldenswaard is dat de BASt al verscheidenejaren een Engelse vertaling bij Duitse samenvat-tingen voegt.

Toegankelijkheid van de gegevens

Sinds 1995 zijn de ITRD-gegevens over publicatiesdie zich in de database Transport bevinden, op cd-rom verkrijgbaar. Ovid is distributeur en de gege-vens worden om de drie maanden bijgewerkt.

Transport bevat naast de ITRD-gegevens ook dievan de database Transportation ResearchInformation Services (TRIS) van de TransportationResearch Board (TRB) (Verenigde Staten) en die vanTRANSDOC, de database van de ECMV (tot eind1998). In Transport zijn op die manier bijna 650 000literatuurverwijzingen bijeengebracht, telkens meteen samenvatting en een specifieke indicering ineen van de vier werktalen van de ITRD. De gege-vens zijn verdeeld over drie cd-roms: de eerste voorde jaren 1968 tot 1988, de tweede voor 1989 tot2002 en de derde voor 2003 tot heden.

Sinds 1996 verzorgt het OCW de distributie van dedatabase voor lopend onderzoek – TransportResearch In Progress (TRIP) –, eveneens op cd-rom.

In 1998 werden de gegevens ook toegankelijk bijSTN International, in de vorm van een algemenedatabase (publicaties én onderzoek) onder denaam ITRD. Meer dan 335 000 verwijzingen zijnmomenteel via deze server te raadplegen. Ze zijnallemaal voorzien van een samenvatting en vantrefwoorden.

ITRD-leden kunnen ook de nog onbewerkte maan-delijkse bestanden inkijken via een voor ledengereserveerde ruimte op de website van de ITRD.

ITRD in het OCW

Het OCW werkt actief aan dit internationale docu-mentatiesysteem mee. Zijn documentatiecentrumneemt de Belgische wetenschappelijke literatuur inde aandachtsvelden van het Centrum door enlevert hierdoor invoer voor de databases van deITRD.

Mede door deze inspanning helpt het Centrum deonderzoekingen en publicaties van Belgischewetenschappers in het algemeen en van de eigenonderzoekers in het bijzonder te promoten.

Het documentatiecentrum van het OCW is tevensgebruiker van het documentatiefonds, waarin hetzelf op zoek gaat naar documentatie. De databasesvan de ITRD vormen voor het documentatiecen-trum een onuitputtelijke bron van uitvoerige infor-matie over vakliteratuur.


Documentatiecentrum van het OCW

Via zoekacties in databases (niet alleen dievan de ITRD, maar ook andere) biedt dedocumentatiedienst de ressorterende leden(de aannemers) en steunende leden (deoverige spelers in de wegenbranche: weg-beherende overheden, adviesbureaus, aca-demici, enz., die tegen betaling van eenbescheiden jaarlijkse bijdrage een aantaldiensten genieten – [email protected]) vanhet OCW gratis documentaire bijstand aan.

Onze bibliotheek met een bijzonder rijkeverzameling van technisch-wetenschappe-lijke documentatie bevindt zich inSterrebeek, Fokkersdreef 21. Zij is vanmaandag tot vrijdag op afspraak te bezoe-ken, telkens van 9 tot 12 en van 14 tot16.30 uur.

De documentalisten van het Centrum puttenvoorts informatie uit de ITRD-verwijzingen om deinterne catalogus van het OCW aan te vullen engebruiken de Franse, Engelse en Nederlandse2 ver-sie van de thesaurus als intern indiceringsmiddel.De werktuigen van de ITRD helpen dus tijd, perso-nele middelen en geld te besparen.

Zoals eerder aangegeven, is het OCW een van dedistributeurs van de ITRD (meer bepaald voor dedatabase TRIP met gegevens over lopend onder-zoek).

Door al deze acties doet het documentatiecentrummee aan kennis- en technologieoverdracht – eenvan de hoofdtaken van het OCW.

J. De Salvador: 02 766 03 21;

[email protected]


Informatie en nuttige links

Een uitgebreider artikel voor vakmensen inde informatiewereld verschijnt in maart2007 in de Bladen voor documentatie van deBelgische Vereniging voor Documentatie(ISSN 0007-9804).

Voor meer inlichtingen over abonnemen-ten op de databases van de ITRD en devoorwaarden om lid te worden, kunt uterecht op de website van de ITRDhttp://www.itrd.org

De literatuurlijst en aanvullende gegevensover de ITRD-leden en de ITRD-classificatiezijn te vinden op het volgende webadres:www.brrc.be/ocw/n10-d06.php

2 De ITRD-termen worden in het OCW zelf naar hetNederlands vertaald.

OCW-normensteunpunt9 News

NBN EN 13108-21 Bepaling van het Operating ComplianceLevel

Vanaf 1 januari 2007 zal CE-markering van bitumi-neuze mengsels mogelijk zijn. Gedurende één jaarmogen Belgische en Europese normen naast elkaarbestaan. Na 1 januari 2008 gelden alleen nog deEuropese normen en beproevingsmethoden. Voorde voorschriften op het vlak van initiële typebe-proeving (Initial Type Testing – ITT) en productie-controle in de fabriek (Factory Production Control –FPC) verwijzen de productnormen 1 tot 7 van dereeks NBN EN 13108 naar twee specifieke normenuit de reeks, respectievelijk de NBN EN 13108-20Bitumineuze mengsels – Materiaalspecificaties –Typekeuring en de NBN EN 13108-21 Bitumineuzemengsels – Materiaalspecificaties – Fabrieksproduc-tiecontrole.

Volgens de NBN EN 13108-21 hangen de controle-frequenties onder meer van de eerdere bevin-dingen uit de zelfcontrole af. Het zogenoemdeOperating Compliance Level (OCL) wordt bepaalddoor de individuele resultaten en de gemiddeldeafwijking van een reeks resultaten voor een aantalkarakteristieke kenmerken. De norm beschrijft tweemethoden om het OCL te berekenen: de Mean ofFour-methode en de Single Result-methode.

Om asfaltproducenten hiermee beter vertrouwd temaken, zodat zij indien nodig weten hoe hun inter-ne procedure aan te passen, heeft het OCW enkelerekenvoorbeelden in Excel uitgewerkt. Zij steunenuitsluitend op de Single Result-methode, omdat diewaarschijnlijk de meest gebruikelijke wordt. Bij elkrekenvoorbeeld worden de nodige toelichtingenen gebruiksinstructies gegeven. Let wel, het gaatom demonstratieversies, die dus niet geschikt zijnvoor dagelijks gebruik.

Deze rekenvoorbeelden kunnen van de websitevan het normensteunpunt http://nan.brrc.be(rubriek Nieuws archief ) worden gedownload.

NBN EN 12767 Passieve veiligheid van draag-constructies voor weguitrusting – Eisen en beproevingsmethoden

Deze Europese norm beschrijft een methode om debotsvriendelijkheid van lichtmasten, verkeerste-kenpalen, elektriciteitsmasten en andere gelijksoor-tige ondersteuningsconstructies te beoordelen.

De beoordeling steunt op de botsproef en de clas-sificatie volgens de karakteristieke snelheid waar-mee de proef werd uitgevoerd, het energieabsorp-tieniveau (de vertraging van het testvoertuig) en

het veiligheidsniveau van de inzittenden (volgensde ASI- en THIV-waarden).

Na Scandinavië, waar botsvriendelijke palen alenige jaren worden toegepast, zijn deze construc-ties recentelijk ook in Nederland en Groot-Brittannië onder de aandacht gekomen.

Op verzoek van technisch comité TC 1B Verkeer enveiligheid van het OCW is een overzicht opgesteldvan de Europese beproevingsmethode, de gangba-re systemen en de keuzecriteria die in andere lan-den worden gehanteerd.

Dit overzicht is beschikbaar op de website van hetnormensteunpunt http://nan.brrc.be

Een leerrijke REC-WorkshopVeiligheidsuitrusting voor wegen – Part 2

In 2005 organiseerde de Road EquipmentCommission (REC) verschillende interactieve work-shops over de normenreeks EN 1317 voor geleide-railconstructies en aanvullende veiligheidsuit-rusting voor wegen. Omdat tijdens die infodagennog heel wat specifieke vragen naar voren warengekomen, hield REC op 23 november jongstledenin het OCW-auditorium te Sterrebeek twee aanvul-lende infosessies (Nederlands ’s voormiddags enFrans ’s namiddags) om deze onderwerpen nogpraktijkgerichter uit te diepen.

De ruim negentig deelnemers kregen concreteaanbevelingen voor de aanbrenging van geleide-railconstructies in bijzondere situaties (minimaleinstallatielengte, beperkte uitwijkmogelijkheid,bescherming in bochten, brugdekken, enz.).Daarnaast gaven de sprekers aanwijzingen voor dejuiste keuze van obstakelbeveiligers, overgangenen eindstukken. Er was aandacht voor enigszinsongewone toepassingen zoals mobiele obstakel-beveiligers en bescherming voor motorrijders.

Hoewel deze producten niet in de normenreeks EN1317 aan bod komen, kunnen zij eveneens aan deveiligheid van weggebruikers bijdragen. Met debestaande (vrijwillige) beproevingsmethode voorbescherming van motorrijders als uitgangspuntwerden vergelijkingen met concrete situatiesgemaakt.

De “Goed om weten”-publicaties van de dienstVerkeerskunde van het Agentschap Infrastructuurvan het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschapen OSDG1.06.51(01) van het Waalse MET steunenop de eerste ervaringen met de toepassing van denieuwe normen met prestatie-eisen voor geleide-railconstructies. Ze geven duidelijke aanwijzingenom naargelang van de verkeerssituatie de juistekeuze voor de veiligheidsprestaties te maken. Ookvoor aanvullende veiligheidsuitrusting staan dewegbeherende overheden klaar om de vroegerewerkwijze aan de nieuwe prestatiegerichte bena-dering aan te passen.

De laatste drempel voor de toepassing van CE-markering lijkt dus verdwenen te zijn. Hoeweliedereen de benadering volgens de nieuwe nor-men een hele vooruitgang vindt, blijft toch eenaantal aspecten met betrekking tot duurzaamheid,aanbrenging, verenigbaarheid tussen verschillendesystemen, enz. onbehandeld. Vrijwillige certificatiekan hier een antwoord bieden.

De afwezigen hebben dus ontegenzeglijk heel watinformatie gemist!

Wie een en ander nog eens wil nalezen, kan depresentaties van deze REC-Workshop – Part 2van de website van het normensteunpunthttp://nan.brrc.be downloaden.

R. Jacobs: 010 23 65 30; [email protected]

K. Redant: 010 23 65 38; [email protected]


Studienamiddag Wegbebakening

Op 14 september jongstleden hieldSIGNEQ, de vereniging van aanne-mers van wegbebakening en weg-uitrusting, een studienamiddagover horizontale en verticale weg-bebakening. Dit evenement vond

plaats te Tielt en werd georganiseerd met mede-werking van TEDEWEST, de vereniging van dienst-hoofden van de technische diensten van lokalebesturen in de provincie West-Vlaanderen.

Experts uit België en Nederland deelden hun visie enervaring met de deelnemers.

Namens het OCW lichtte J.-P. Van de Winckel uitge-breid de regelgeving voor het plaatsen van wegbe-bakening toe. Aan de hand van het Geïllustreerdreglement voor de wegbeheerder van het OCW weeshij op de belangrijkste moeilijkheden en aandachts-punten voor wegbeheerders bij de praktische toe-passing van deze regels. Dit naslagwerk is samenge-steld door een OCW-werkgroep van deskundigen inwegbebakening uit de ministeries en organisaties ofonderzoeksinstellingen die het meest op dit gebiedactief zijn. Het kan gratis van de OCW-websitewww.ocw.be worden gedownload.

Tijdens de afsluitende vragenronde kregen de aan-wezigen de gelegenheid specifieke vragen te stellenover de wegbebakening in hun stad of gemeente.

Vragen om advies en bijstand, of suggesties vooraanvullingen of verbeteringen mogen overigenssteeds aan de afdeling Veiligheid en wegbeheer vanhet OCW worden doorgespeeld.

J.-P. Van de Winckel: 010 23 65 51;

[email protected]

Informatiesessies FEREDECO

De Waalse federatie van recyclingbedrijven voorbouwpuin FEREDECO heeft in 2006 vier lokale info-sessies georganiseerd. Dit gebeurde met logistiekesteun van de Waalse federatie van wegenaanne-mers (FWEV) en in samenwerking met het OCW.Het doel van dit initiatief was de spelers in dezebranche tot (nog) meer kwaliteit aan te zetten, doorhen bewust te maken van de reglementaire CE-markering én de toepassingsmogelijkheden voorgerecyclede bouwmaterialen van goede kwaliteit.Aan de vier informatievoormiddagen hebben intotaal ruim honderddertig personen – producen-ten, aannemers en medewerkers van overheids-diensten – deelgenomen.

Namens het OCW plaatste K. Redant de gevolgenvan de bouwproductenrichtlijn (BPR) voor de pro-ducenten van puingranulaten in de kijker. Sinds1 juni 2004 is CE-markering voor puingranulatenverplicht (in een eerste fase heeft FEREDECO voorniveau 4 gekozen) en mogen puingranulaten dieonder het toepassingsgebied van één van de toe-passelijke normen vallen alleen op de markt wor-den gebracht als zij aan de verplichtingen voor CE-markering voldoen. Het betreft voornamelijk ver-plichtingen voor de productbeschrijving en hetvolgen van procedures om de verklaarde prestaties


OCW bewandelt nog meer informatiewegen

Opleiding is een ander middel om informatie te verspreiden. Daarom was het OCW de voorbije maandenvertegenwoordigd op internationale en nationale evenementen (zie blz. 6 - 9 en hierna). Bovendien organi-seert het Centrum geregeld eigen studiedagen (zie blz. 18 - 19) en in januari en februari 2007 zijn intussen tra-ditionele wintercursus (zie Agenda blz. 21 - 24).

10

te waarborgen. CE-markering is dus vooral een ver-plichting tot transparantie en dwingt alle produ-centen hun verantwoordelijkheid op te nemen,over de kwaliteit van hun product na te denken ende nodige initiatieven te nemen om de continuïteitervan te waarborgen.

In zijn presentatie legde OCW-medewerker J. Detryuit welke secundaire aggregaten in de verschillen-de lagen van een wegconstructie mogen wordentoegepast. Naargelang van de aard en de herkomstvan deze alternatieve grondstoffen onderscheidenwe secundair zand, secundaire stenen of secundairgrindzand. Secundaire stenen, die overwegend vanbouwpuin afkomstig zijn, worden naar samenstel-ling geclassificeerd. RW99:2004 bevat nauwkeurigebepalingen voor de toepassing van deze gerecycle-de aggregaten en stelt eisen die verhogen naarge-lang van de aard van de laag in de wegconstructie.In top- of deklagen mogen asfaltpuingranulatenuitsluitend onder zeer specifieke en beperkte voor-waarden worden toegepast. Voor onderfunderin-gen en zandcement mag wel brekerzand, maargeen zeefzand niet worden gebruikt; zeefzandwordt alleen in ophogingen toegelaten. Grove, metkalk of cement behandelde secundaire aggregatenmogen als funderingsmateriaal voor wegen metweinig verkeer (réseaux de type III) worden aange-wend. Samengevat, laat het Waalse standaardbe-stek voor de wegenbouw een waaier van gerecy-clede aggregaten toe, maar stelt het wel striktevoorwaarden. Controle en keuring van de gelever-de materialen is dus nodig. CE-markering kan daar-bij helpen.

Met dit initiatief heeft FEREDECO alvast een goedevoorzet gegeven. Vanzelfsprekend zijn FEREDECOen het OCW steeds bereid de nodige bijstand teverlenen aan bedrijven die bijkomende informatiewensen of concrete initiatieven overwegen.

J. Detry: 02 776 03 20; [email protected]

K. Redant: 010 23 65 38; [email protected]

BUV-studievoormiddag Verhoogde inrichtingen op de openbare weg

Verkeersdrempels en -plateaus worden al jarenlangoveral te lande als snelheidsremmende inrich-tingen ingezet. De aanbrenging van deze verhoog-de inrichtingen op de openbare weg blijft niette-min een complexe aangelegenheid, die opdracht-gevers, ontwerpers en aannemers telkens weervoor belangrijke keuzen op het vlak van ligging,geometrie, materialen en aanbrenging plaatst.

Daarom hield het Bestuur voor Uitrusting enVervoer (BUV) van het Brussels HoofdstedelijkGewest op 27 september jongstleden een studie-voormiddag over dit onderwerp. Een zeventigtalmedewerkers van de technische diensten van hetministerie en de gemeenten van het BrusselsGewest nam eraan deel.

Aan de hand van het onderstaande programmatrachtten de OCW-medewerkers de deelnemerseen antwoord te bieden op tal van praktische vra-gen zoals Hoe kan een verhoogde inrichting de plaat-selijk optredende spanningen weerstaan?, Welke ver-hardingsmaterialen kan en mag ik toepassen?, Watzijn de meest voorkomende oorzaken van schade?,Met welke methoden en technieken kan ik een duur-zame constructie ontwerpen en uitvoeren?

De slides van deze presentaties kunnen bij hetOCW ([email protected]) worden aangevraagd.

P.-P. Brichant: 02 766 03 84; [email protected]

X. Cocu: 010 23 65 26; [email protected]

O. De Myttenaere: 02 766 03 63; [email protected]

M. Hindrijckx: 010 23 65 12; [email protected]


Overzicht van de wettelijke voorschriften voor de ligging

en de geometrie van verhoogde inrichtingen

X. Cocu

Beschrijving van de OCW-meetmethode voor de geome-

trische keuring van verhoogde inrichtingen

M. Hindrijckx

Voorstelling en bespreking van de resultaten van de

metingen voor BUV

X. Cocu

Oorzaken van schade en aanbevelingen - Algemeen P.-P. Brichant

Oorzaken van schade en aanbevelingen voor uitvoe-

ringen met:

- bestrating;

- ter plaatse gestort beton;

- geprefabriceerd beton;

- warm asfalt en gietasfalt.

O. De Myttenaere

P.-P. Brichant

De voorstelling van de nieuwe OCW-handleidingvoor de keuze van asfaltverhardingen bij het ont-werp en onderhoud van wegconstructies op21 november 2006 kon op heel wat belangstellingrekenen: ongeveer tweehonderd vakmensen kwa-men in het OCW-auditorium te Sterrebeek luisterennaar de toelichtingen die een twaalftal leden vande werkgroep gaven bij de verschillende aspectendie erin aan bod komen:

- van de opmaak van het ontwerp tot het schrijvenvan het bestek;

- conditieonderzoek, verkeer en dimensionering;- toestellen om de kenmerken van verhardingen te

meten;- keuzefactoren:

- prestatiekenmerken van asfaltmengsels;- klimaat;- veiligheid en comfort;- kenmerken van de bestaande weg;- uitvoeringsperiode en kosten;

- keuze van de verharding:- keuze van het bindmiddel en de additieven;- keuze van de aggregaten;- productbladen en toepassingsgebied;

- speciale technieken.

Deze handleiding is in hoofdzaak bedoeld voorontwerpers uit zowel de private (adviesbureaus,

architecten) als de publieke sector (technischediensten van gemeenten, provincies en gewesten),die ontwerpen moeten opmaken voor nieuwewegen of voor onderhouds-, renovatie- en aanpas-singswerkzaamheden aan bestaande infrastruc-tuur. Zij wil in de eerste plaats de ontwerper (ofbeslisser) helpen met kennis van zaken te kiezen uitde vele (asfalt)verhardingen in de standaardbestek-ken.

Deel A van de handleiding wil een beter inzicht ver-schaffen in de opbouw van een wegconstructie enin de rol en kenmerken van de verschillende onder-delen waaruit zij bestaat. De aandacht gaat daarbijmeer bepaald naar asfaltverhardingen.

Deel B belicht enkele belangrijke aspecten bij deopmaak van een ontwerp. Het beschrijft eerst deverschillende fasen en dan de verschillende tech-nieken en onderhoudsmaatregelen. Het bespreekthet conditieonderzoek van bestaande wegcon-structies en behandelt de dimensioneringsproble-matiek.

Een oordeelkundig gekozen asfaltverharding is eensleutelelement voor de duurzaamheid van eenwegconstructie. Deel C is geheel hieraan gewijd.Voor de keuze wordt vanzelfsprekend uitgegaanvan de prestaties van de verschillende verhar-dingen. Daarnaast spelen echter ook tal van anderefactoren een rol – zoals het verkeer, het klimaat, deveiligheid en het comfort, het milieu, de soort entoestand van de bestaande verharding, het toepas-singsgebied, de uitvoeringsperiode en -termijn, ende kosten. Een multicriteria-analyse kan een hulp-middel zijn in het beslissingsproces.

Overzichtstabellen en productbladen voor elke soortvan verharding vormen waardevolle instrumenten,die de uiteindelijke verhardingskeuze kunnen ver-gemakkelijken.

Hoewel wegconstructies centraal staan, gelden deverstrekte adviezen naar analogie of bij uitbreidingook voor veel aanverwante constructies zoals ver-hardingen van vliegveldbanen, van parkeerterrei-nen (ook parkeerdaken), op bruggen, van opslag-plaatsen, van voet- en fietspaden, van tramwegenen van sommige sportterreinen.

C. De Backer: 02 766 03 64;

[email protected]


OCW-studiedag Keuze van asfaltverhardingen11


OCW-studiedag Overschakeling op de Europese beproevingsmethoden voor asfalt

12

Op 28 november jongstleden vulden ongeveerhonderdvijftig deelnemers het OCW-auditorium teSterrebeek voor een studiedag over Europesebeproevingsmethoden voor asfalt.

Vanaf 1 januari 2007 mag en vanaf 1 januari 2008moet CE-markering voor asfaltmengsels wordentoegepast. Met het oog daarop heeft de bevoegdeCEN-werkgroep liefst drieënveertig Europesebeproevingsmethoden opgesteld. Tijdens de over-gangsperiode van één jaar mogen Belgische enEuropese normen naast elkaar bestaan.Nadien zijn alleen de Europese normen enbeproevingsmethoden van toepassing.

Voor België heeft een OCW-werkgroep,samengesteld uit vertegenwoordigers vanhet OCW, de Vlaamse en Waalse ministeriesvan openbare werken (MOW en MET) ende controle-instelling voor bouwproduc-ten COPRO, de huidige nationale werkwij-zen grondig vergeleken met die uit de nor-menreeks EN 12697 Bitumineuze mengsels– Beproevingsmethoden.

Deze vergelijking vormde het uitgangspunt van destudiedag. Leden van de werkgroep stipten voorelke beproevingsmethode de verschillen met dehuidige methode aan. Het opzet was de Belgischevakwereld – asfaltlaboranten, doctorandi van hoge-scholen en andere asfaltdeskundigen – te helpenzich terdege op de overschakeling voor te berei-den.

A. Vanelstraete: 02 766 04 02;

[email protected]

Overzicht van de Europese beproevingsme-

thoden en toepasselijke Belgische methodenD. Lacaeyse (COPRO)

Bereiding van asfalt in het laboratorium EN 12697-35 P. Keppens (MOW)

Verdichting met de Marshallhamer EN 12697-30 J. De Visscher (OCW)

Bepaling van proefstukafmetingen EN 12697-29 J. Berger (MET)

Bepaling van de schijnbare volumemassa

(SVM)EN 12697-6 A.Vanelstraete (OCW)

Bepaling van de maximale volumemassa

(MVM)EN 12697-5 P. Keppens (MOW)

Plaatverdichter en verkeerssimulatorEN 12697-33 &

EN 12697-22J. De Visscher (OCW)

Monsterneming (tijdens productie en aan-

brenging) en vervaardiging van proefstukken

in het laboratorium

EN 12697-27 &

EN 12697-28L. Glorie (OCW)

Bepaling van de dikte van een bitumineuze

verhardingEN 12697-36 P. De Kerpel (MOW)

Bepaling van het bindmiddelgehalte en terug-

winning van bindmiddel

EN 12697-1 &

EN 12697-3E. Schelkens (OCW )

Bepaling van de korrelverdeling EN 12697-2 A. Meurrens (MET)

Cantabroproef EN12697-17 J. Berger (MET)

Afdruipproef voor SMA en ZOA EN12697-18R. Reynaert (MOW),

E. Schelkens (OCW)

Gyratorverdichting EN 12697-31 J. De Visscher (OCW)

Indirecte trekproef voor en na conditionering

in water

EN12697-12 &

EN12697-23R. Reynaert (MOW)

De vergelijkingen tussen dehuidige Belgische werkwijzenen de EN’s zijn gebundeld inde OCW-publicatie VO62.Ressorterende en steunendeleden kunnen dit documentgratis verkrijgen. Niet-ledenkunnen het tegen 10,00 EUR(excl. 6 % BTW) bij het OCWbestellen.

D. Devijver:

tel.: 02 766 03 26 ('s voormiddags)

fax: 02 766 04 07

e-mail: [email protected]

Op 30 november jongstleden verwelkomde devoorzitter van de Belgische Wegenvereniging(BWV), C. Caestecker, in het OCW-auditorium teSterrebeek een zeventigtal deelnemers voor eenkennismaking met DimMET – versie 2.2.

Dit softwarepakket voor de dimensionering vanwegconstructies is ontwikkeld door het WaalseMET, met medewerking van het OCW en deFederatie van de Cementnijverheid (FEBELCEM).

Na een korte toelichting door M. Lemlin, BWV-ere-voorzitter en secretaris-generaal van MET, over detotstandkoming van deze ontwerpprogrammatuurweidde F. Van Cauwelaert (FEBELCEM) uit over detheoretische wegontwerpmodellen waarop deberekeningen met deze software steunen. Deinvoerparameters zijn verkeer, klimaatomstandig-heden, kenmerken van de grond en materiaalken-merken van de verschillende lagen. Het doel is dedikte van de verschillende lagen in een wegcon-structie te bepalen, zodat de weg tijdens zijn helelevensduur de verkeerslasten kan dragen en geenaanvullende structurele ingrepen behoeft.

F. Vervaecke (OCW) en C. Ployaert (FEBELCEM) leg-den uit hoe dit voor flexibele, halfstijve en stijve ver-hardingen in zijn werk gaat. O. Pilate verduidelijktedat DimMET ook kan worden gebruikt om hetdraagvermogen en de restlevensduur van bestaan-de wegconstructie te bepalen, ze te “herdimensio-neren” en de aangewezen onderhouds- of verster-kingstechniek (inlay of overlay) te kiezen.M. Zamurovic (MET) toonde de gebruiksvriendelijk-heid van dit hulpmiddel aan: in een praktische oefe-ning bepaalde zij voor de toekomstige renovatievan de eerste rijstrook van de E411 (tussenLouvranges en Rosières) het draagvermogen en derestlevensduur, waarna zij een terugberekening uit-voerde en de meest aangewezen versterkingswijzekoos.

C. Van Rooten, BWV-secretaris en directeur-gene-raal van het OCW, rondde de kennismaking metenkele praktische conclusies af.

O. Pilate: 010 23 65 48; [email protected]

F. Vervaecke: 02 766 03 16; [email protected]


BWV-studievoormiddagMulticriteriabeslissingshulp bij de keuze van wegverhardingen

Dinsdag 6 februari 2007

Wegconstructies ontwerpen is meer dan dimensio-neren alleen. Naast laagdikten dienen ontwerpersen in het bijzonder leidende ingenieurs vanopdrachtgevende overheden immers nog tal vanandere keuzen te maken. Daarbij moeten zebovendien rekening houden met verschillendeaspecten zoals kostprijs, langetermijngedrag vanmaterialen, omgeving van de weg, veiligheid encomfort van de weggebruikers.

Multicriteriabeslissingshulp is een geheel van theo-rieën en methoden dat hen kan helpen de juistekeuzen voor een project te maken.

Wenst u ook meer daarover te weten? Schrijf dan invoor de studievoormiddag die de BWV op dinsdag6 februari 2007 in het auditorium van het OCW teSterrebeek over dit onderwerp houdt.

Naast een algemene inleiding tot de theoretischebenadering kunt u uitgebreid kennismaken metenkele praktische softwareprogramma's. Tevensworden in een praktische oefening de toepassings-mogelijkheden aan een concreet voorbeeldgetoetst.

BWV-studievoormiddag DimMET12

Definitief programma, praktische informatie en inschrijving:L. Bosmans: TEL.: 02 766 03 55 - FAX: 02 767 17 80 - E-MAIL: [email protected] WEBSITES: www.ocw.be & www.bwv.be

News

ABR - BWV

AuditoriumA g e n d a

Nieuwe materialen, verfijnder technieken, minder hinder, meer mens en milieu, minder nieuwbouw, meerrenovatie, en ga zo maar door. Kunt u de bomen door het bos nog zien?

Tijd dus om even stil te staan en tot de essentie terug te keren, kortom om te herbronnen.

Om u daarbij te helpen, organiseert het OCW in zijn auditorium te Sterrebeek een vijfdaagse opleidingscyclusover de basiselementen die onmisbaar zijn om een geslaagd wegenbouwproject te realiseren.

Of het nu om nieuwbouw, reparatie of renovatie gaat, een geslaagd wegenbouwproject steunt inderdaadsteeds op een aantal onmisbare parameters – van grondig conditieonderzoek en correcte dimensioneringover degelijke kennis van beschikbare technieken en materialen tot en met nauwkeurige besteksbepalingen.


1 2 3 4 5

16 Jan. >> 27 Feb. 2007 �Winter Course

OCW-opleidingscyclus: terug naar de bronOnmisbare parameters voor geslaagde wegenbouwprojecten

Dinsdag 16 januari – dinsdag 27 februari 2007

G u n u z e l f d e t i j d v o o r e e n u p d a t e e n s c h r i j f n u i n !

Ontvangst en aanvangsuurElke lesdag ontvangen wij de deelnemersvanaf 9.00 uur met koffie. De presentatiesvangen steeds stipt om 9.30 uur aan, zodat de lesdag zoals gepland rond 16.30 uur kanworden beëindigd.

TalenElke spreker spreekt zijn moedertaal(Nederlands of Frans). Er is simultaanvertaling.

Deelname in de kostenOCW-leden: 165 € / lesdag / deelnemerNiet-leden: 200 € / lesdag / deelnemer

Deze prijzen zijn inclusief BTW, koffiepauzes,lunch en documentatie.

Onder OCW-leden verstaan wij ressorterendeleden (aannemers in de wegenbouw) en steu-nende leden (inclusief medewerkers van degewestelijke overheden MOW, MET en BUV).

InschrijvenUiterlijk één week voor de betrokken dag, doormiddel van het formulier op blz. 24.

InformatieMevr. L. BosmansTel.: 02 766 03 55 – fax: 02 767 17 80E-mail: [email protected] (rubriek Agenda)

PlaatsAuditorium van het OCWFokkersdreef 211933 SterrebeekRoutebeschrijving:http://www.ocw.be/maps/m_tram_n.htmParkeren kan op het terrein binnen de omheining.

>> Praktische informatie

16 Jan. >> 25 Jan. 2007 Winter Course

A g e n d a


9.00 Ontvangst (met koffie)

stipt 9.30 Algemene inleiding

C. Van Rooten (OCW)

9.40 Referentiedocumenten

K. Redant (OCW)

10.30 Koffiepauze

10.50 Terminologie – Nomenclatuur van de weg –Wegennet – Geometrische elementen van eenwegtracé

O. Pilate (OCW)

11.20 Parameters voor oppervlak- en onderbouw-kenmerken – Conditieonderzoek

C. Van Geem (OCW)

12.10 Vragenronde

12.30 Lunch

13.30 Materieel voor conditieonderzoek van wegen

C. Van Geem (OCW)

14.15 Gegevens over het verkeer

X. Cocu (OCW)

14.45 Inleiding tot dimensionering van wegcon-structies

O. Pilate (OCW)

15.30 Koffiepauze

15.50 Relatie tussen opdrachtgever, aannemer, lokaleoverheden, nutsbedrijven en omwonenden

P.-Y. Trillet (MET)

16.15 Vragenronde

16.30 Slot

Basiselementen voor alle wegenbouw-projecten (1)

Dinsdag >>16 >> 01 >> 2007

Basiselementen voor alle wegenbouw-projecten (2)

Donderdag >>25 >> 01 >> 2007

�


stipt 9.30 Inleiding

9.40 Verkeersonveiligheid in België: actoren, facto-ren, statistieken en beleidsmaatregelen

W. Debauche & R. Jacobs (OCW)

11.15 Koffiepauze

11.35 Veiligheid: inrichting en uitrusting van wegen

J.-P. Van de Winckel & K. Redant (OCW)

12.20 Vragenronde

12.30 Lunch

13.30 Veiligheidsaudits en -inspecties

R. Jacobs (OCW)

14.10 Mobiliteit tijdens wegwerkzaamheden

W. Debauche (OCW)

15.00 Koffiepauze

15.20 Geluidsproductie van wegverhardingen

L. Goubert & G. Descornet (OCW)

16.20 Vragenronde

16.30 Slot

Auditorium


30 Jan. >> 15 Feb. 2007 Winter Course �

Water en geotechniek Asfaltwegen

Dinsdag >>30 >> 01 >> 2007 Donderdag >>15 >> 02 >> 2007



B. Dethy (OCW)

9.40 Geologisch vooronderzoek en geotechnischeaspecten van wegenbouwprojecten

B. Dethy (OCW)

10.15 Classificatie en identificatie van grond

H. Van den Bergh (OCW)

10.50 Koffiepauze

11.10 Regelgeving rond grondverzet

J. Detry & L. De Bock (OCW)

11.45 Grondwerken: uitgraving, grondbehandelingen controle

J. Detry (OCW)

12.30 Vragenronde

12.45 Lunch

13.45 Onderbouw van een wegconstructie (funde-ring en onderfundering): algemeen

L. De Bock (OCW)

14.00 Materialen voor fundering en onderfundering:kenmerken, aanbrenging en controle

H. Van den Bergh (OCW)

14.45 Bijzondere kenmerken van gerecyclede en/ofsecundaire materialen

L. De Bock (OCW)

15.00 Nadelige invloed van water op wegconstruc-ties – Beschermende maatregelen en draina-gevoorzieningen

C. Grégoire (OCW)

15.30 Koffiepauze

15.50 Fouten voorkomen bij rioleringswerken

F. Poelmans (OCW)

16.20 Vragenronde

16.30 Slot



P.-P. Brichant (OCW)

9.40 Optredende spanningen, schade en prestatiesvan asfaltmengsels

A. Vanelstraete (OCW)

10.10 Mengselbestanddelen: stenen en zand

J. Horemans (GRALEX)

10.35 Mengselbestanddelen (vervolg): bindmiddelen

N. Piérard (OCW)

10.55 Koffiepauze

11.15 Mengselbestanddelen (vervolg): vulstoffen

S. Vansteenkiste (OCW)

11.35 Invloed van de mengselsamenstelling op deprestaties

A. Vanelstraete (OCW)

11.55 Asfaltmengsels: soorten en toepassingsgebied


12.35 Vragenronde

12.45 Lunch

13.45 Ontwerp van asfaltverhardingen

C. De Backer (OCW)

14.05 Mengselontwerp

J. De Visscher (OCW)

14.30 Bereiding van asfaltmengsels

L. Glorie (OCW)

14.50 Koffiepauze

15.10 Aanbrenging van asfaltmengsels


16.00 Controle van de aanbrenging en van de ver-harding

Naam van de spreker nog te bevestigen

16.20 Vragenronde

16.30 Slot

AuditoriumA g e n d a

Verantw. uitgever: C. Van Rooten, Woluwedal 42 - 1200 Brussel

27 Feb. 2007 Winter Course

Betonwegen

Dinsdag >>27 >> 02 >> 2007

�



9.40 Soorten van betonverhardingen volgens weg-categorie

L. Rens (FEBELCEM)

10.25 Een voorbeeld: inlay van gedeuvelde beton-platen op de Vilvoordsesteenweg

Videofragment

10.35 Koffiepauze

10.55 Samenstelling en kenmerken van wegbeton

C. Ployaert (FEBELCEM)

11.40 Aanbrenging van wegbeton: transport, verwer-king, oppervlakbehandeling en curing

A. Beeldens (OCW)

12.20 Vragenronde

12.30 Lunch

13.30 Voegen in wegbeton: soorten van voegen,voegvullingsmaterialen, deuvels en ankersta-ven

R. Buys (ROBUCO)

14.15 Doorgaand gewapende betonverhardingen:wapening, verankering, aanbrenging en toe-passing op rotondes

A. Beeldens (OCW)

14.45 Een voorbeeld: inlay van doorgaand gewa-pend beton op de E40

Videofragment

15.00 Koffiepauze

15.20 Controle op de bouwplaats: eisen en proevenvoor betonspecie en verhard beton

G. Herrier (OCW)

15.50 Renovatie van betonwegen: snel verhardendbeton, overlays, inlays en zeer dunne betonver-hardingen

O. De Myttenaere (OCW)

16.20 Vragenronde

16.30 Slot

NAAM, voornaam:

Functie:

Organisatie:

Adres:

TEL.:

FAX:

E-MAIL:

schrijft in voor een of meer dagen (hieronder aankruisen a.u.b.) van de cyclus Onmisbare parameters

voor geslaagde wegenbouwprojecten en stort ……………… EUR (inclusief BTW) op rekening-

nummer 310-1389289-44 van het OCW, met opgave van de naam van de deelnemer en de dag(en)

waarvoor hij/zij inschrijft.

Leden Niet-leden

� 16/01/07 165 EUR (*) 200 EUR (*)

� 25/01/07 165 EUR (*) 200 EUR (*)

� 30/01/07 165 EUR (*) 200 EUR (*)

� 15/02/07 165 EUR (*) 200 EUR (*)

� 27/02/07 165 EUR (*) 200 EUR (*)

(*) inclusief BTW

Factuuradres:

BTW-nummer:

Datum en handtekening:

Terug te sturen of te faxen:OCW, Mevr. L. Bosmans - fax: 02 767 17 80

Woluwedal 42 - 1200 Brussel

Inschrijvingsformulier

OCW Mededelingen 69 - BRRC · 2019-10-10 · OCW Mededelingen nr.69 - 4 / 2006 3 Nieuwe...

Documents

Transcript of OCW Mededelingen 69 - BRRC · 2019-10-10 · OCW Mededelingen nr.69 - 4 / 2006 3 Nieuwe...