INHOUDSTAFEL

Ver.

Uit

g.M

arc

Tho

ulen

-N

°731

7E

DIT

O

Nr 2008/03 - juni / juli 2008

Marc COOLSVoorzitter

Het grootste evenement van de voorbije maanden was uiteraard de AlgemeneVergadering van 18 juni 2008. Het talrijk opgekomen publiek, ondanks de manifes-taties die dag in de stad, kwamen de doorgedreven activiteit van de Vereniging vast-stellen in de politieke initiatieven, advies en vorming, communicatie, goed financieelbestuur, politieke representativiteit en goede organisatie van de Europese Week van deLokale Democratie. In het thematisch gedeelte richtte Brussels minister vanLeefmilieu, Energie en Waterbeleid Evelyne Huytebroeck de schijnwerpers op desamenwerking tussen haar departement en de gemeenten, op het vlak van haarbevoegdheden. Daarna volgde een kort debat over de energieprestatie van gebouwen:er werd overeengekomen deze problematiek op de voet te volgen en een gezamenlijkevorming te organiseren.

Vreemd genoeg lijkt het naderen van 15 juli het politieke werk van de Vereniging eenduwtje in de rug te geven. De weken voor en na de Algemene Vergadering waren name-lijk goed gevuld.

Op 21 mei heeft de Raad van Bestuur een standpunt ingenomen met betrekking tot demosquito en heeft deze de gemeenten die dat nog niet gedaan hadden, aangeraden omhun raad een beslissing te doen nemen en ook hun algemeen politiereglement aan tepassen. Daartoe stelde de Vereniging een modelreglement op. De Raad van Bestuurheeft ook gevraagd om een federaal initiatief met het oog op de verruiming van de basisvoor het verbod.

Op 22 mei heeft de directeur van de Vereniging voor de commissie financiën van hetBrussels Parlement opmerkingen aangekaart betreffende de recente evolutie van degemeentelijke ontvangsten met betrekking tot de onroerende voorheffing.

Vervolg p. 2

pagina

DE VERENIGING IN ACTIE

Een dynamische verenigingOp woensdag 18 juni heeft onze Vereniging haar AlgemeneVergadering gehouden.Brussels minister Evelyne Huytebroeck heeft er een uiteenzettinggehouden over “Het milieubeleid : Gewest en gemeenten als part-ners”. In haar betoog onderstreepte zij de goede samenwerking tus-sen het Gewest en de gemeenten in verschillende domeinen, zoalsde uitwerking van Lokale Agenda's 21.De ideale gelegenheid om te herinneren aan de oproep tot nieuweprojecten en de taken van coördinatie en vorming die deVereniging zal leveren in dit dossier.Wat ons toelaat om eraan te herinneren dat de vormingen tot dekernactiviteit van de Vereniging behoren, zoals moge blijken uithet activiteitenrapport : alleen of in samenwerkingsverband betrofhet ongeveer 25 opleidingsprogramma’s, verdeeld over 44 bijeen-komsten tijdens het jaar 2007. De Vereniging is blijven sleutelen aan haar website (wordt dage-lijks gemiddeld 1.800 keer bezocht!). De webstek werd totaal her-werkt zodat de surfen er vlotter zijn weg in vindt. Voortaan wor-den er databanken ter beschikking gesteld, waaronder die met desubsidies waarop de lokale besturen aanspraak kunnen maken.De adviseurs en opdrachthouders besteden een groot gedeelte vanhun tijd aan het beantwoorden van vragen van administraties,ambtenaren en mandatarissen.Onze Vereniging wordt geregeld geraadpleegd door allerlei rege-rings- en parlementsinstanties om haar advies te geven over wet-sontwerpen die het beleid of de financiering van de lokale bestu-ren kunnen beïnvloeden. De adviezen waarmee de Verenigingnaar buiten treedt, zijn steeds voorgelegd aan alle politieke fractiesin onze beheerorganen.Onze Vereniging onderneemt ook regelmatig stappen ten aanzienvan politieke instanties om de belangen van de gemeenten tebehartigen. Zo heeft zij recent contact gehad met minister CharlesMichel om de programma's voor gemeentelijke internationalesamenwerking te bestendigen. Daarnaast is ze ook samen met haarVlaamse en Waalse zustervereniging naar minister Marie Arenagestapt om de bekommernissen van de lokale besturen met betrek-king tot de toekomst van de pensioenen van de lokale ambtenarenen de financiering daarvan aan te kaarten. Wij hebben de minis-ter voorgesteld na te gaan of het haalbaar is voor de lokale sectoreen tweedepijlerstelsel in het leven te roepen.De VSGB is uw Vereniging ! Aarzel niet om een beroep te doen opde waaier aan diensten die zij aanbiedt, of vragen te stellen.

De Europese Week van de Lokale Democratie in 9 vragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3De gemeenten vieren de democratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6Bezwaar tegen gemeentebelastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7Hebben telewerkers recht op maaltijdcheques ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11Wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13Bouwplaatsen op de weg: de gemeenten werken mee aan de uitvoeringsbesluiten . . . . . . . . . . . . .15Voor u gelezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16Ontzetting uit het ambt afgeschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16Jobs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18Algemene Vergadering 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20

De Vereniging in actie

2 N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

De Vereniging relativeerde de problematiek van de achterstand enwees op de complexe procedures en de behoeften aan middelen,waarbij ze aanstipte dat de regionalisering van dat alles of een deelervan niets zou oplossen als deze problemen zelf niet opgelost wer-den. Marc Thoulen heeft er tevens aan herinnerd dat de Verenigingzich neutraal opstelt in dit debat, op voorwaarde dat de gemeente-lijke inkomensten uit de onroerende voorheffing niet zouden dalendoor de wijziging van de instantie die ze int.

In twee gemeenschappelijke zittingen van de commissies binnen-landse zaken van Kamer en Senaat, op 3 en 18 juni, heeft deVereniging uitleg gegeven over het elektronisch stemmen. De com-puters moeten worden vernieuwd en voor die gelegenheid wenstehet Parlement zich uit te spreken over het elektronisch stemmen.Een aantal experts kwam het systeem van het elektronisch stemmentoelichten. De Vereniging sprak zich vooral uit over de organisatievan het stemmen. De Brusselse gemeenten stemmen immers almeer dan 10 jaar elektronisch. Bij het overschakelen van één sys-teem naar een ander komt er dan ook praktisch wel wat bij kijken.Zo moeten er meer lokalen worden gehuurd, meer brieven wordengedrukt en meer mensen worden opgeroepen. Het personeel van degemeenten zelf moet eveneens terug worden opgeleid.

Op 4 juni 2008 heeft de VSGB spreektijd gekregen in deKamercommissie Justitie, die de diverse wetsvoorstellen metbetrekking tot de aansprakelijkheid van mandatarissen behan-delde. Men wil de aansprakelijkheid van de mandatarissen beper-ken tot de fouten die ze wetens en willens hebben gepleegd, of totde gevallen van zware schuld of lichte schuld die bij hen eerdergewoonlijk dan toevallig voorkomt. Er zijn verschillende mogelijk-heden en na overleg met de zusterverenigingen hebben de instan-ties van de Vereniging geopteerd voor de aansprakelijkheid van hetorgaan gekoppeld aan het stelsel van de bestuurders van handels-vennootschappen. Met betrekking tot de verschillende wetsvoor-stellen terzake heeft de Vereniging in dat van mevrouw Schryverse.a. een basis gevonden waarbij ze zich kon aansluiten, weliswaar nahet voorstellen van een amendement. De Vereniging heeft hetgevoel dat haar argumenten in goede aarde gevallen zijn en wastevreden dat het voorgestelde amendement integraal overgenomenwerd, op 11 juni, door de indieners van het voorstel.

Op 17 juni werden onze drie verenigingen van gemeenten op hunverzoek ontvangen door federaal minister van MaatschappelijkeIntegratie, Pensioenen en Grootsteden Marie Arena. De leefbaar-heid van het pensioenstelsel, met het vooruitzicht op de creatie vaneen tweede specifieke pijler voor de contractuelen van de lokaleoverheid, stond centraal. Het evenwicht tussen pool 1 en 2 enerzi-jds en 5 anderzijds, alsook binnen pool 2 werd er besproken en zokonden we de klachten van de Brusselse gemeenten op tafel leggen.Er werd beslist werkgroepen samen te stellen om de verschillendepistes uit te diepen en de criteria te verduidelijken volgens dewelkede pools samengesteld zijn. De Brusselse aanwezigheid in de ges-preksgroepen en studies werd ook onder de loep genomen.

De vergadering heeft zich ook over het grootstedenbeleid gebogen,ondanks het feit dat de regionalisering ervan op de agenda van deregeringsonderhandelingen staat. De minister heeft ervoor gepleitde materie federaal te houden, want als ze dat zou blijven, zou zijde krachtlijnen van het huidige beleid behouden en de middelentoespitsen op een beperkt aantal entiteiten dat met armoede kamptmaar echt verstedelijkt is. De Vereniging heeft er gepleit om meerdan ooit te werken op basis van objectieve criteria en zo spoedigmogelijk de hoge raad van de steden op te richten.

Op 24 juni werden onze drie verenigingen, in aanwezigheid van devertegenwoordigers van de drie Gewesten, ontvangen door federaalminister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven IngeVervotte. Onze Verenigingen hadden gevraagd de spots te richtenop de uitzendarbeid, maar het gesprek ging voornamelijk over derechtstreekse aanwezigheid van de lokale besturen in het Comité Aen C. Onze Vereniging heeft gepleit voor een rechtstreekse verte-genwoordiging van de gemeenten, met het argument dat deGewesten, ook al is hun beleid overlegd, veeleer toezichthoudendeoverheid blijven dan patronale vertegenwoordiger. Bovendien dek-ken de compenserende tussenkomsten van het Brussels Gewestslechts een deel van de kostprijs van de stijgingen en houden zij ookgeen rekening met hun weerslag op de lasten van de OCMW's,noch de aanpassing van de pensioenen aan het welzijn.

Qua vormingen wijzen we erop dat de Vereniging op 5 juni samenmet haar partner Dexia een Forum van de GemeentelijkeBeleidsvoerders georganiseerd heeft betreffende de stedenbouw-kundige lasten. Een vijftigtal geïnteresseerden woonden deze info-sessie bij. Na een schets van de regelgeving in het Brussels Gewestwerd er informatie uitgewisseld over de gebruiken en vooruitzich-ten inzake stedenbouwkundige lasten. De afgevaardigde ambtenaaren de vertegenwoordigers van twee gemeentebesturen hebben erconcrete gevallen uiteengezet ter illustratie van de vele lasten. Erging bijzondere aandacht naar twee aspecten van de gemeentelijkeautonomie: de beoordelingsbevoegdheid van de gemeenten om deaard te bepalen van de lasten die opgelegd worden in het kader vande toekenning van een stedenbouwkundige vergunning en demogelijkheden om de waarde van de verplichte lasten te verhogenof na te gaan in welke gevallen lasten opgelegd moeten worden ineen gemeentelijke stedenbouwkundige verordening of een BBP.

Wij ronden dit overzicht af met een stand van zaken van deEuropese Week van de Lokale Democratie, waarvoor onzeVereniging zowat 55 projecten opgetekend heeft. Dit overweldi-gend succes is ondermeer te danken aan een voorbeeldige samen-werking tussen de gemeenten en het gewest en heeft ertoe geleiddat de projecten van de Brusselse gemeenten door de Raad vanEuropa als modelproject beschouwd worden voor de editie 2008van de Week, een hele eer, die ook het Bulgaarse Varna, hetOekraïense Odessa en Madrid te beurt valt. Op 16 mei en 16 juniheeft de Vereniging een coördinatievergadering met deze drie ste-den bijgewoond, op initiatief van de Raad van Europa.

Vervolg

Vervolg p. 15

NIEUW

3N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

Het Brussels Gewest is bijzonder actiefgeweest in de uitwerking van het project en isbereid de gemeenten en de Vereniging steunte verlenen en rechtstreeks aan het initiatiefmee te werken.Gezien de kwaliteit van de samenwerking ende reeds geregistreerde projecten heeft deRaad van Europa beslist van de operatie inBrussel één van de vier proefprojecten vaneditie 2008 te maken.

1. Wat is het doel van de EuropeseWeek van de Lokale Democratie ?

Het eerste doel is de burgers iets bij te leren over hunlokale besturen en ze aan te moedigen om aan dit niveaudeel te nemen.

De burgers moeten (meer) inzicht krijgen in de werkingvan hun lokale overheden en de verantwoordelijkhedenvan hun verkozenen, hun mogelijkheden om deel tenemen aan de lokale aangelegenheden en zo hun aan-dacht vestigen op het feit dat die participatie essentieelis voor dynamische lokale democratie.

De Europese Week van de Lokale Democratie wil ooklokale mandatarissen en ambtenaren sensibiliseren voorparticipatie en hun de gelegenheid bieden om hunmedeburgers te ontmoeten in een informeel, ludiek enfeestelijk kader te ontmoeten.

Het is een gunstig kader voor debatten over thema's dievan lokaal belang zijn, om een beter beeld te krijgen vande behoeften, een vertrouwensrelatie op te bouwen eneen boodschap van wederzijdse verantwoordelijkheiddoor te geven.

Tot slot onderstreept de Europese Week van de LokaleDemocratie ook de Europese dimensie van de lokaledemocratie.

De doelstellingen van nabijheid, democratische partici-

patie en goed bestuur worden immers opEuropees niveau gedeeld.

De organisatie van lokale manifestaties inheel Europa, onder een gemeenschappelijkenoemer, versterkt het idee dat de lokaledemocratie echt deel uitmaakt van degemeenschappelijke waarden van alleEuropeanen.

2. Vanwaar komt dit initiatief ?

De twee organen van de Raad van Europa die bevoegdzijn voor lokale en regionale democratie, het EuropeesComité van de Lokale en Regionale Democratie en hetCongres van Lokale en Regionale Besturen van de Raadvan Europa, liggen aan de basis van dit project en steu-nen samen de uitvoering.

De Raad van Europa legt zich alsinds 1957 toe op de bevorderingvan lokale autonomie die beant-woordt aan de behoeften van deburgers, met de creatie van de“Conferentie van de lokale besturen”, het eerste orgaanvan de Raad van Europa dat verkozenen van lokale enregionale overheden verenigt.

Deze ligt aan de basis van het Europees Handvest van deLokale Autonomie, dat de ondertekenende lidstatenertoe verbindt de beginselen van de lokale autonomie inhun interne wetgeving te erkennen.

In dat opzicht biedt de Europese Week van de LokaleDemocratie ook de gelegenheid om het publiek te infor-meren over de rol van de Raad van Europa op dat vlak,meer bepaald over de inhoud en de uitdagingen van hetEuropees Handvest van de Lokale Autonomie.

De Europese Week van de Lokale Democratie draait overigens rond de verjaardag van de eerste onderteke-ning van het Handvest, op 15 oktober 1985.

De Europese Week van de Lokale Democratie is een jaarlijkse Europese manifestatie die gebaseerd is op actiesnaar de bevolking toe, die gelijktijdig georganiseerd worden door de lokale overheden van de 47 lidstatenvan de Raad van Europa.

De VSGB schrijft de doelstellingen van het initiatief hoog in het vaandel en wil haar steentje bijdragen doorde acties van de Brusselse gemeenten te promoten, te ondersteunen en te coördineren.

DE EUROPESE WEEK VAN DE LOKALEDEMOCRATIE IN 9 VRAGEN

De website van de Raad van Europa (www.coe.int/demoweek)biedt een starterskit aan, ondermeer met een lijst activi-teiten en beschrijvende fiches, waaraan er nog toege-voegd zullen worden naarmate die uitgewerkt worden.

3. Wie steunt de Europese Week van de LokaleDemocratie ?

De Europese Week van de Lokale Democratie wordtgesteund door tal van instanties, te beginnen – binnende Raad van Europa – met de parlementaire assembleeen de raad van ministers.

Het Comité van de Regio's van de Europese Unie heeftook steun toegezegd, en in de sector van de NGO's, deRaad van de Gemeenten en Regio's van Europa.

Verschillende Staten, waaronder de Heilige Stoel, heb-ben ook hun steun aan de campagne verleend.

Het Brussels Gewest, dat bijzonder actief geweest is inde uitwerking van het project, is bereid om de media-aandacht voor het initiatief een duwtje in de rug tegeven.

Dertien verenigingen van lokale besturen, meer dan 50 gemeenten en districten hebben zich in 2007 reedsgeëngageerd, in het kader van testprojecten in 18 landen.

Een vergelijkbare operatie vindt sinds 7 jaar elk jaarplaats in het Verenigd Koninkrijk en sinds 3 jaar in 10 landen van Oost-Europa.

4. Wie zijn de actoren ?

De Europese Week van de Lokale Democratie is in deeerste plaats gericht tot de territoriale overheden van heteerste niveau, de steden en gemeenten.

Via hen of rechtstreeks zijn ook de OCMW's en inter-communales erbij betrokken.

De vzw's, of die nu al dan niet in strikte zin gemeente-lijk zijn, kunnen ook dienen als verbindingsschakel methet publiek, voor de organisatie van de activiteiten.

Scholen zijn ook bevoorrechte partners om kinderen entieners te bereiken.De verenigingen van lokale besturen spelen ook eenactieve rol, bij voorbeeld door brochures uit te geven enconferenties of forums te organiseren.

Voor 2008 wil de VSGB zich toeleggen op de omkade-ring en de coördinatie, en zorgen voor de nodige media-aandacht voor de lokale acties, en daarnaast ook andereacties plannen vanaf 2009 naar gelang van het succesvan de editie 2008.

Tot slot zullen ook de nationale of regionale overhedeneen rol spelen. Zo heeft Oekraïne zijn wetgeving aange-past om de deelname van de lokale besturen aan het ini-tiatief aan te moedigen, stuurt de Raad van Europa ertoeaan mediatiseringsacties op touw te zetten op het niveauvan de Staten en steunt het Brussels Gewest het werkvan de Vereniging.

5. Wie is de doelgroep ?

De burger is de voornaamste – en uiteindelijk de enige– begunstigde van de activiteiten van de Europese Weekvan de Lokale Democratie.

Maar het begrip “burger” slaat eigenlijk op de vereni-gingen waarvan hij deel uitmaakt. De Raad van Europabeveelt aan zich in het bijzonder toe te spitsen op gefra-giliseerde groepen op het vlak van participatie, door spe-ciaal rekening te houden met vrouwenorganisaties,gehandicapten, groepen allochtonen, ...

Bovendien wil de Raad van Europa ook de spots richtenop de bevolkingsgroepen per leeftijdsgroep, en eenonderscheid maken in de activiteiten die gericht zijn toteen oudere bevolkingscategorie en jongeren, en die deprioriteit geven om ze zo vroeg mogelijk te sensibiliserenvoor deelname aan het lokaal democratisch leven.

6. Wanneer en hoe lang ?

In 2008 loopt de Europese Week van de LokaleDemocratie van maandag 13 oktober tot en met zondag19 oktober.

De datum van 15 oktober is de scharnierdatum van deEuropese Week van de Lokale Democratie omdat op 15 oktober 1985 het Europees Handvest van de LokaleAutonomie opengesteld werd voor ondertekening.

De Raad van Europa laat een zekere flexibiliteit toe,maar door de symbolische waarde van de datum is hetraadzaam er niet van af te wijken. In de mate van hetmogelijke zou het dus opportuun zijn dat de meest representatieve activiteiten rond gemeentelijke autono-mie op 15 oktober plaatshebben.

4 N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

NIEUWVervolg

NIEUW

Belangrijk: de activiteiten kunnen in de loop van de heleweek plaatsvinden, maar ze moeten niet noodzakelijk dehele week duren.

7. Welke acties kunnen er ondernomen worden ?

De deelnemende entiteiten zullen op één of meerderedagen verschillende activiteiten organiseren voor ver-schillende doelgroepen: bv. informatie verspreiden,opendeurdagen organiseren, debatten, ludieke activitei-ten, …

Op basis van de vaststelling van de vaakst georganiseer-de activiteiten, rekening houdend met de prioriteitendie de Raad van Europa aanbeveelt, hebben wij op basisvan de opmerkingen van de geraadpleegde lokale des-kundigen een lijst met 10 thema's opgesteld (beschik-baar op www.vsgb.be).

De aandacht ging naar de vraag of de acties zo weinigmogelijk financiële middelen van de deelnemers vergen.De mobilisering van hun personeel en verkozenen is deessentiële factor. De investering zal aanzienlijk zijn,maar dat zal het zeker waard zijn.

In de lijst die wij naar de gemeenten stuurden, vroegenwij minimum 2 en maximum 4 thema's te kiezen. Uvindt enkele voorbeelden van de acties die de gemeen-ten gepland hebben verder in dit nummer.

Ieder van deze thema's kan in een aantal acties opge-splitst worden, naar gelang van de diensten die erbijbetrokken zijn, de diversiteit van de doelgroepen, hetparticipatieniveau.

De geplande acties worden samengebracht onder hetlabel van de Europese Week van de Lokale Democratie,om er de zichtbaarheid en de impact van te vergroten.

8. En de rol van de Vereniging ?

Onze Vereniging levert de deelnemers referentie-documenten en biedt hun ondersteuning voor de com-municatie, die zij zelf van de Raad van Europa krijgt; zijwisselt tevens informatie en goede praktijkvoorbeeldenonder deelnemende entiteiten uit, synthetiseert actie-programma's en verspreidt ze.

De Vereniging stelt daarvoor al haar middelen voorinformatieverspreiding ter beschikking: het tijdschriftNieuwsbrief (met name via dit artikel), de Newsletter ende website www.vsgb.be, waarin een module gewijd isaan de campagne in het Brussels Gewest.

Ten aanzien van de pers voert de Vereniging een pro-actief communicatiebeleid. Ten aanzien van de deelne-mers coördineert ze een verbindingsgroep tussen verant-woordelijken voor het gebeuren.

De Vereniging maakt de beschrijving van de activiteitenvan de Brusselse lokale overheden aan de Raad vanEuropa over, teneinde de officiële website van de cam-pagne te verrijken.

9. Tips voor de organisatie ?

Iedere gemeente beschikt over eigen knowhow en kentde procedures die haar het beste schikken. DeVereniging zal echter haar bijdrage leveren door een ver-bindingsgroep te coördineren tussen de deelnemendegemeenten, waar informatie over de campagne uitgewis-seld zal worden.

Er zijn echter constanten: - de politieke dekking door een beslissing van het col-

lege, idealiter gesteund door de gemeenteraad of dooreen beslissing van de raad voor maatschappelijk wel-zijn of nog de raad van bestuur,

- de aanstelling van een administratief verantwoordelij-ke en de oprichting van een inter-diensten-taskforceonder diens verantwoordelijkheid,

- de coherente organisatie van de contacten met der-den: scholen, vzw's, verenigingen, …

- de opstelling van een actieplanning en een bij iederedeadline gecontroleerde retroplanning.

5N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

Vervolg

Doe mee ! De communicatie is voldoende soepel opgevat omplaats te bieden voor een bijkomend programma.Het is dus niet te laat om deel te nemen !

Neem gerust contact op met de Vereniging:marc.thoulen@avcb-vsgb.be

Meer info ?www.vsgb.be > Materies > Lokale democratie >Europese week van de lokale democratie

Vervolg

IN ONZE GEMEENTEN

6 N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

De gemeenten hebben hun keuze gemaakt uit de verschillende thema's die voorgesteld werden (zie www.vsgb.be) en stellen eenhele reeks activiteiten voor.

Hier en elders

Anderlecht heeft vorm gegeven aan iets wat de lokale democratieperfect incarneert: “het huis van de participatie”. Deze plaats staatopen voor alle actoren van de gemeente en biedt onderdak aan ver-schillende diensten en activiteiten rond inspraak van de burger.Verschillende getuigenissen zullen een beter beeld geven van Zuid-Amerika, meer bepaald Bolivia en Brazilië, om kennis te makenmet hun ervaringen en opvattingen rond democratie.

Vorst, dat voornamelijk rond internationale samenwerking werkt,zal een specialist van Chili uitnodigen om de problemen metdemocratie in Zuid-Amerika en België te vergelijken. In diezelfdegedachtegang organiseert de gemeente Evere een Allende-jaar meteen zo ruim mogelijke medewerking van plaatselijke actoren, waar-onder de scholen. Het initiatief kadert in de viering van de 100e

verjaardag van de geboorte van Allende.

Etterbeek organiseert een debat omtrent de Europese verkiezingen,een gevoelig en actueel onderwerp na het Ierse “nee” tegen hetEuropees handvest van Lissabon.

Kunst, democratie, veiligheid, generaties

Hier wijzen we op het lokale initiatief van Sint-Agatha-Berchem inde rubriek “wereldburger” met de “campagne van de kiezer” (deidee was van de verkiezingen een feest te maken, er een artistiekestempel op te drukken) aan de hand van een tentoonstelling en eendebat over de deelname van de kiezer aan de lokale democratie.Naast de artistieke uitwerking zal de inspraak ook aangewakkerdworden door het gezelschapsspel “Neem een plaats in”.

Anderlecht, Elsene en Sint-Joost-ten-Node willen elk een toneel-stuk brengen rond een relevant thema, met name extremisme, insamenwerking met culturele actoren. De kwestie veiligheid staatook centraal in de plannen van de gemeente Ganshoren, die eenontmoeting plant tussen de inwoners en de politie, een goede gele-genheid om elkaar beter te leren kennen. Ook in die brache plan-nen Etterbeek, Sint-Lambrechts-Woluwe en Sint-Jans-Molenbeekontmoetingen tussen verschillende generaties. Het contact tussengeneraties staat ook centraal in enkele Elsense projecten. Sint-Gillisbrengt straathoekwerkers en jongeren samen om een project uit tewerken (een fresco of een spektakel) op het Betlehemplein.

Evere werkt dus met scholen en Sint-Agatha-Berchem richt eenkinderraad op. In het kader van de jongerenraad maakt Koekelbergvan de activiteit “plaats voor de kinderen” gebruik om kennis temaken met de gemeente als werkomgeving. Elsene wil de “plaats

voor de kinderen” wijden aan de ontdekking van de gemeente. Viergroepen van een vijftiental kinderen zullen zich per fiets verplaat-sen en bepaalde plaatsen en diensten bezoeken. In de loop van denamiddag krijgen de kinderen in het gemeentehuis een rondlei-ding. Het gemeentehuis van Schaarbeek zal helemaal ingekleedworden als speelplaats waar men de lokale democratie van naderbijkan leren kennen.

Democratie voor iedereen

In de activiteit “burgerforum” organiseert de stad Brussel een wijk-en bewonersforum met als thema het debat rond lokale inspraak.De vele adviesraden vinden in de Week van de Lokale Democratieeen ideale gelegenheid om te vergaderen. Zo zullen de raden van desenioren, de gehandicapten, de gelijkheid man-vrouw, de allochtoneBrusselaars samenkomen tussen 13 en 19 oktober.

In verband met het thema “gemeente voor iedereen” wijzen we opSint-Joost-ten-Node, dat zich specifiek zal toespitsen op mensenzonder papieren, daklozen, nieuwkomers en alfabetiseringsgroe-pen, met de medewerking van actoren die deze verschillende groe-pen kunnen bereiken en sensibiliseren.

Duurzame ontwikkeling

In het kader van het burgerforum hebben verschillende gemeentenervoor geopteerd te werken rond de Lokale Agenda 21. Zo startSchaarbeek zijn LA21 in de gemeenteraad, organiseert Sint-Gilliseen vragensessie daaromtrent en neemt Ukkel het als thema van deWeek.

De zenuw van de oorlog

Democratie betekent ook keuzes maken. Op initiatief van Sint-Pieters-Woluwe zal er gedebatteerd worden over een reëel lokaalproject in het Brussels Parlement, waar het de jongeren zijn die deechte beslissingen zullen nemen. Maar de gemeente houdt het daarniet bij en verlengt het debat met een “forum tussen burger en col-lege” rond de keuze van de uitgaven, een bijzonder interessantthema in tijden van inflatie.

Sint-Gillis maakt van de Week gebruik om de inwoners toelichtingte geven bij de evaluatie van de burgerparticipatie aan de hand vanhet instrument Clear.

Verscheidene gemeenten willen speciale informatie over Europaaanbieden: hier wijzen wij op de projecten van Oudergem en Jette.

Barbara Decupere & Philippe Delvaux

De oproep om deel te nemen aan de Europese Week van de Lokale Democratie was een groot succes: allegemeenten doen mee, waardoor het Brussels Gewest een voortrekker van het gebeuren is dat door de Raadvan Europa tot modelproject uitgeroepen werd voor editie 2008. Bij het ter perse gaan van dit nummer ishet nog te vroeg om alle projecten in detail te beschrijven, omdat de gemeenten nog heel wat projecten dienenuit te schrijven. Toch kunnen we enkele uitschieters aanhalen die opvallen als we de dossiers doornemen. Zokan elke gemeente zien wat haar buren voorstellen en er inspiratie uit putten om het eigen programma testofferen.

DE GEMEENTEN VIEREN DE DEMOCRATIE

7N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

ONDER DE LOEP

I. Wetteksten en reglementen

De wettelijke basis van het administratieve luik van het bez-waar ligt in de wet van 24 december 1996 betreffende devestiging en de invordering van de provincie- engemeentebelastingen 2. Artikel 9 stelt dat de belasting-plichtige bezwaar kan indienen tegen een provincie- ofgemeentebelasting bij het college van burgemeester en sche-penen, dat dit bezwaar als bestuursoverheid zal onderzoe-ken. Dezelfde wet kent aan de Koning de opdracht toe omde bezwaarprocedure in detail vast te leggen. Dit gebeurdein het koninklijk besluit van 12 april 1999 3, dat de vorm-voorschriften vastlegt voor een bezwaarschrift (identificatievan de belastingplichtige, formuleren van de feiten en demiddelen, …). Het besluit verleent verder aan de bestuurs-overheid een onderzoeksbevoegdheid bij het nemen van eenbeslissing en regelt de procedure voor de hoorzitting waarinhet bezwaar wordt bestudeerd.

Voor alle procedureregels die niet uitdrukkelijk in de boven-vernoemde teksten vermeld staan, geldt artikel 12 van dewet van 24 december 1996. Dit artikel bepaalt dat opgemeentebelastingen, de regels van titel VII, hoofdstukken1, 3, 4 en 7 tot 10 van het Wetboek van de Inkomsten-belastingen (WIB) van toepassing zijn, voor zover dezeregels geen afbreuk doen aan de bepalingen van de wet van24 december 1996 of niet de belastingen op de inkomstenbetreffen. Dit geldt ook voor artikel 371 van het WIB 92,dat de termijn vastlegt voor de bezwaarschriften, en artikel376 van hetzelfde wetboek, aangaande de ontheffing vanambtswege.

II. Regels die de eiser moet naleven

Vormelijke en inhoudelijke regels

Het bezwaarschrift heeft de volgende vormvoorwaarden:schriftelijke indiening, identificatie van de opsteller, uiteen-zetting van de feiten en middelen. 4

De bezwaarschriften moeten worden gemotiveerd en inge-diend 5, op straffe van nietigheid, binnen een termijn van zesmaanden vanaf de datum van de verzending van het aanslag-biljet waarop de bezwaartermijn vermeld staat, vanaf de ken-nisgeving van de aanslag of vanaf de datum van de inning vande belastingen op een andere wijze dan per kohier. 6

Belangrijk arrest van het Grondwettelijk Hof

Het Grondwettelijk Hof was, in een arrest van 19 december2007 (nr. 162/2007), van mening dat de verzenddatum vande kennisgeving van aanslag of het aanslagbiljet, als start-punt van de bezwaartermijn, een onrechtmatige beperkingvormde van het recht op verdediging van de bestemmelin-gen. De bezwaartermijn begint immers te lopen op hetogenblik dat deze laatste nog geen kennis kunnen hebbenvan de inhoud van de kennisgeving van aanslag of het aan-slagbiljet. Het Hof was van mening dat redelijkerwijs kanworden aangenomen dat de bestemmeling kennis genomenheeft van de inhoud van de kennisgeving van aanslag of hetaanslagbiljet op de derde werkdag volgend op de dag waar-op de kennisgeving van aanslag of het aanslagbiljet aan de

Lokale belastingen maken het voorwerp uit van ontelbare geschillen. Als een burger de rechtmatigheid wilbetwisten van een belastingaanslag die op zijn naam opgesteld is, moet hij in de eerste plaats zijn grievenvoorleggen aan het college van burgemeester en schepenen van de gemeente dat de betaling eist 1. Het colle-ge moet handelen binnen strikte procedures en neemt een standpunt in als bestuursoverheid, niet als gerech-telijk orgaan. Dat heeft een rechtstreekse invloed op de reikwijdte van zijn bevoegdheden in deze materie ende aard van de beslissing. Volgens de wet is immers enkel de rechterlijke orde bevoegd om beroepen te behan-delen tegen beslissingen van het college van burgemeester en schepenen

BEZWAREN TEGEN GEMEENTEBELASTINGEN

1 Als men de opschorting of annulering van het belastingreglement wenst, dient men zich tot de Raad van State te wenden (zie art. 14 en 17 van dewetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, B.S. 21 maart 1973). De toepassing van het belastingreglement kan ook aangevoch-ten worden voor de rechtbanken van de rechterlijke orde op basis van artikel 159 van de Grondwet.

2 B.S. 31 december 1996, inforum 27708. Deze wet is gewijzigd door de wet van 15 maart 1999 betreffende de beslechting van fiscale geschillen (zie www.vsgb.be > Publicaties > Gecoördineerde wetgeving > Fiscaliteit).

3 KB van 12 april 1999 tot bepaling van de procedure voor de gouverneur of voor het college van burgemeester en schepenen inzake bezwaarschrifttegen een provincie- of gemeentebelasting (B.S. 22 april 1999), inforum 149937.

4 Zie artikel 2 van het KB van 12 april 1999.5 Men was van mening dat het bezwaar als “ingediend” beschouwd werd zodra dit bij de bestemmeling aankwam

(Brussel, 27 april 2000, RG 1991/FR/52).6 Zie artikel 371 WIB.

Vervolg

88 N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

postdiensten is bezorgd (uitgezonderd andersluidend bewijsvan de bestemmeling). Voor wat de contante inningenbetreft, zonder kohier, begint de termijn van zes maanden telopen vanaf de inning van de belasting, dus het ogenblikwaarop de betaling wordt uitgevoerd. 7

De verplichte weg van het administratief bezwaarschrift

Ongeacht de argumenten die de belastingplichtige aanhaaltom de belasting te betwisten, dient hij een bezwaar in tedienen voor het college van burgemeester en schepenen.Indien dit niet gebeurt, kan de eiser geen gerechtelijke pro-cedure instellen. Het college is enkel bevoegd om de geldig-heid van de vaststelling van belastingaanslag te onderzoekenen niet die van het belastingreglement zelf. Als de wettelij-kheid van het reglement zelf in vraag wordt gesteld, zal hetcollege zich onbevoegd verklaren. 8

Wat met argumenten buiten de bezwaartermijn ?

Het kan voorvallen dat een belastingplichtige buiten de ter-mijnen een argumentatie opwerpt om de belasting niet temoeten betalen. Hij kan bijvoorbeeld, aan de hand vanbewijsstukken, aantonen dat zijn gebouw niet langer leegstond op het ogenblik van de inkohiering van de belastingop leegstand. Dient de overheid die verantwoordelijk is voorde inkohiering, in een dergelijk geval rekening te houdenmet zulke laattijdige argumenten en eventueel een onthef-fing van belasting toekennen?

Artikel 376 van het Wetboek van de Inkomstenbelastingenis van toepassing op gemeentebelastingen en geeft een ant-woord op deze vraag. Volgens deze bepaling verleent dedirecteur der belastingen ambtshalve ontheffing van deoverbelastingen die voortvloeien uit materiële vergissingen,uit dubbele belasting, alsmede van die welke zouden blijkenuit afdoende bevonden nieuwe bescheiden of feiten waarvanhet laattijdig overleggen of inroepen door de belastingplich-tige wordt verantwoord door gewettigde redenen. De vol-gende voorwaarden gelden:- De overbelastingen werden door de administratie vast-

gesteld of door de belastingplichtige binnen drie jaarvanaf 1 januari van het jaar waarin de belasting is gevestigd;

- De aanslag is nog niet het voorwerp geweest van eenbezwaarschrift, dat aanleiding heeft gegeven tot een defi-nitieve beslissing over de grond.

Om ontheffing te krijgen van een gevestigde en ingekohierdebelasting, moet de belastingplichtige die heeft nagelaten eenbezwaar in te dienen binnen de vereiste termijnen, binneneen maximumtermijn van drie jaar vanaf 1 januari van hetjaar waarin de belasting is gevestigd (het boekjaar), gegron-de motieven kunnen voorleggen voor het laattijdig overleg-gen of inroepen van nieuwe bescheiden of feiten. Nu moetenkel nog bepaald worden wat onder “nieuwe feiten” wordtverstaan. M. Dassesse en P. Minne zeggen hierover het vol-gende: kunnen enkel als nieuw beschouwd worden, docu-menten of feiten die een bewijs vormen dat in het verledenniet is geleverd en dat de belastingplichtige niet kon over-leggen of inroepen vóór het verlopen van de bezwaartermi-jnen.9 De notie van gegronde motieven omvat beletsels die,zonder een absolute onmogelijkheid tot gevolg te hebben,volstaan om het niet handelen of de vertraging van de belas-tingplichtige te verklaren.

In ons voorbeeld zal de belastingplichtige zich dus moetenverantwoorden voor het niet handelen. Dit is niet eenvou-dig, aangezien het meestal voortvloeit uit nalatigheid of hetniet kennen van de inhoud van het belastingreglement.

III. Onderzoek van het bezwaar door het collegevan burgemeester en schepenen

Sinds 6 april 1999, datum van inwerkingtreding van de wetvan 15 maart 1999 betreffende de beslechting van fiscalegeschillen 10, is het college van burgemeester en schepenen,als bestuursoverheid, bevoegd om uitspraak te doen overbezwaren die ingediend zijn tegen door de gemeenteraadaangenomen gemeentebelastingen.

Procedure

Het college dient zich te houden aan de procedures van hetvoorgenoemde koninklijk besluit van 12 april 1999 (zievoetnoot 3). Zo zal het college schriftelijk de ontvangstberichten binnen acht dagen na de verzending (artikel 2).Het college kan aan de eiser elke nuttige informatie of elknuttig document vragen of kan ter plaatse overgaan tot een-der welke vaststelling (artikel 3). Het college moet aan deeiser bij ter post aangetekende brief de datum betekenen vande hoorzitting waar-in het bezwaarschrift onderzocht zalworden, evenals de dagen en uren waarop het dossiergeraadpleegd kan worden (artikel 4). Vervolgens zal het zijn

ONDER DE LOEPVervolg

7 Zie J. P. MAGREMANNE en F. VAN DE GEJUCHTE, La procédure en matière de taxes locales. Etablissement et contentieux du règlement-taxe et de lataxe, Brussel, Larcier, 2004, p. 210. Het kan wel gebeuren dat het ogenblik van betaling uitgesteld wordt. Hiermee wordt rekening gehouden bij hetbepalen van het startpunt van de termijn.

8 Zie de omzendbrief van 10 mei 2000 betreffende het KB van 12 april 1999 tot bepaling van de procedure voor de gouverneur of voor het college vanburgemeester en schepenen inzake bezwaarschrift tegen een provincie- of gemeentebelasting. (B.S. 20 mei 2000).

9 M. DASSESSE en P. MINNE, Droit fiscal Principes généraux et impôts sur les revenus. Bruylant, Brussel, 2001, p. 314.10 B.S. 27 maart 1999, inforum 148205. Artikel 91 wijzigt artikel 9 van de wet van 24 december 1996 betreffende de vestiging en de invordering van de

provincie- en gemeentebelastingen.

ONDER DE LOEP

9N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

beslissing betekenen per aangetekende brief aan de eiser.Artikel 10, 2e lid, van de wet van 24 december stelt dat bijontstentenis van beslissing, het bezwaar als gegrond bes-chouwd wordt. De wet bepaalt wel niet binnen welke ter-mijn een beslissing genomen moet worden. 11

De hoedanigheid waarin het college van burgemeester en schepenen optreedt

Als het college van burgemeester en schepenen een uitspraakdoet over een bezwaar, stelt het een bestuurshandeling. Inonderhavig geval gaat het om een individuele handeling dieinspeelt op een “unilaterale wilsuiting bedoeld om gevolgente hebben op gerechtelijk vlak” 12 en die bovendien gesteldwordt door een publieke territoriale persoon die een functieuitoefent die niet valt onder het wettelijk of gerechtelijkambt. 13 Bijgevolg dienen de regels nageleefd te worden dievan toepassing zijn op de uitoefening van een bestuurs-functie, zoals de principes van goed bestuur en de wettelijkebepalingen inzake transparant bestuur. Er moet in het bij-zonder toegezien worden op het horen van de eiser, zodatdeze zijn argumenten kan voorleggen, om de beslissing ter-dege voor te bereiden en te motiveren. 14 Bovendien zal deonpartijdigheid van het beslissingsproces verzekerd moetenworden, evenals de naleving van het gelijkheidsprincipe, enz.

Omdat het college van burgemeester en schepenen optreedtals bestuursoverheid, is het enkel belast met het onderzoekvan de wettelijkheid van de belasting en moet het in geengeval een antwoord geven op argumenten die de geldigheidvan het reglement, waarop de aanslag werd gebaseerd, invraag stellen. Het college moet met andere woorden nagaanof de individuele belasting conform de wetten is, uiteraardte beginnen met het belastingreglement, vervolgens met debepalingen van de wet van 24 december 1996 en uiteinde-lijk met alle andere normatieve bepalingen die het gemeen-tebestuur moet naleven en waarvan men kan veronderstel-len dat ze nageleefd worden door het lokale belastingregle-ment. Het kan in geen geval de conformiteit nagaan van eengemeentereglement met de wetten, decreten, besluiten,verordeningen en gemeentereglementen. Dit is de taak vande rechtbank. 15 Dit standpunt is gebaseerd op de bewoor-dingen van artikel 159 van de Grondwet die de controle vande wettelijkheid van algemene, provinciale en plaatselijkereglementen voorbehoudt voor hoven en rechtbanken.

Het college is bijvoorbeeld bevoegd om de grieven te onder-zoeken naar aanleiding van een belastingheffing die debelastingplichtige als onterecht beschouwt, omdat hij krach-tens het reglement een vrijstelling had moeten krijgen. Het

college zal verder ook het argument bestuderen van laat-tijdige uitvoering van het kohier (artikel 4 van de wet van24 december 1996 betreffende de vestiging en de invorde-ring van de provincie- en gemeentebelastingen). Het collegemoet tegelijkertijd ook nagaan of het kohier uitvoerbaargeworden is door de bevoegde overheid, namelijk hemzelf.Het college zal verder niet onderzoeken, zoals de eiser zoukunnen stellen, of de belasting al dan niet een verborgenoctrooi vormt, een onrechtvaardige discriminatie instelt tus-sen categorieën belastingplichtigen, een inbreuk vormt opde vrijheid van handel en industrie, strijdig is met deEuropese regels inzake vrije levering van diensten of vesti-gingsvrijheid, onevenredigheid met het bijdragevermogenvan de belastingplichtige, …

IV. Beroep

Exclusieve bevoegdheid van de rechtbanken van de rech-terlijke orde

Artikel 10 van de wet van 24 december 1996 betreffende devestiging en de invordering van de provincie- en gemeente-belastingen stelt dat de beslissing van het college van burge-meester en schepenen het voorwerp kan uitmaken van eenberoep voor de bevoegde rechtbank van eerste aanleg. Deeiser heeft geen enkel ander beroepsmiddel ter beschikking.

Procedure

Hetzelfde artikel 10 van de wet van 24 december 1996 zorgtdat artikelen 1385decies en 1385undecies van hetGerechtelijk Wetboek van toepassing zijn op het beroepingesteld voor de rechtbank van eerste aanleg. Artikel1385decies stelt dat de vordering wordt ingesteld bij ver-zoekschrift op tegenspraak. Volgens de bewoordingen vanartikel 1385undecies van het Gerechtelijk Wetboek is hetadministratief beroep een voorafgaande verplichting voor deontvankelijkheid van het gerechtelijk beroep. Volgens dezelaatste bepaling wordt, als een beslissing is genomen door debestuursoverheid, de vordering ingesteld ten vroegste zesmaanden na de kennisgeving van de beslissing. Bij ontsten-tenis van een dergelijke beslissing kan de vordering tenvroegste ingediend worden op zes maanden na de ontvangst-datum (door het college) van het administratief beroep. Alsde belastingplichtige rechtstreeks een vordering instelt tegeneen gemeentebelasting voor de rechtbank van eerste aanleg,zonder een voorafgaand bezwaar voor het college van bur-gemeester en schepenen, zal deze onontvankelijk verklaardworden.

11 We komen op dit punt terug in IV.12 M. LEROY, Contentieux administratif, Brussel, Bruylant, 2004, p. 205.13 P. GOFFAUX, Dictionnaire élémentaire de droit administratif, Brussel, Bruylant 2006, p. 34.14 Dit houdt niet in dat hij noodzakelijkerwijs moet tegemoetkomen aan alle argumenten van de eiser.15 Zie V. SEPULCHRE, Mémento de la fiscalité locale et régionale, Kluwer, 2007, p. 255.

Vervolg

ONDER DE LOEP

Gerechtelijk beroep indien geen administratieve beslissing ?

De bewoordingen van artikel 10 van de wet van 24 decem-ber 1996 doen geloven dat het gerechtelijk beroep enkelmogelijk is indien de bestuursoverheid een beslissing geno-men heeft: “de genomen beslissing … kan het voorwerp uit-maken van een beroep…”. Deze indruk wordt versterktdoordat dezelfde bepaling stelt dat het bezwaar als gegrondgeacht wordt in afwezigheid van beslissing, aangezien er dangeen enkel belang zou zijn om een gerechtelijk beroep in tedienen. Er is met andere woorden een beslissing en hetberoep wordt geopend, of geen beslissing, en het bezwaarwordt als gegrond geacht. In dit laatste geval is er geen ruimteom een beroep in te dienen. Niettemin hebben we geziendat in het administratieve stadium van de procedure, hetbezwaar nooit als gegrond geacht kon worden. Bijgevolg zoude eiser oneindig lang moeten wachten op een beslissingalvorens een beroep in te dienen. Dit is onjuist en eengerechtelijk beroep kan worden ingediend, zelfs indien ergeen administratieve beslissing genomen is.

Kan de rechter het bezwaar als gegrond beschouwen bijgebrek aan administratieve beslissing ?

Als het onmogelijk is om in het administratieve stadium vande procedure het bezwaar als gegrond te achten 16, wat moeteen rechter dan doen bij wie het beroep aanhangig gemaaktwordt, als hij moet vaststellen dat de bestuursoverheid geenenkele beslissing heeft genomen ? Heeft hij het recht of deplicht om het initiële bezwaar als gegrond te achten en hetberoep ontvankelijk te verklaren ?

De rechtbank van eerste aanleg van Luik had, in een vonnisvan 7 februari 2002, de afwezigheid vastgesteld van beslis-sing door de bestuursoverheid en was van mening dat het

bezwaar gegrond was op basis van artikel 10 van de wet van24 december 1996. 17 Het Grondwettelijk Hof, dat een pre-judiciële vraag van het Luikse Hof van Beroep diende tebehandelen, was van mening dat de voorgenoemde bepalingniet van toepassing was op de gerechtelijke fase van de be-zwaarprocedure. Volgens het Grondwettelijk Hof is er geenvermoeden van grond voor het bezwaar dat de rechter moetvaststellen, als er geen beslissing was in het administratievestadium. 18 De rechtbank moet dus een uitspraak doen overde ingeroepen middelen. Dit standpunt lijkt ons meerconform de geest van de wet te zijn.

10 N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

Benoît Marcq

BesluitHet administratieve geschil rond gemeentebelastingenis uiterst subtiel. Door het ontbreken van een nor-matieve wettekst en een verwijssysteem (naarbepaalde beschikkingen van het Wetboek van deInkomstenbelastingen, naar andere van hetGerechtelijk Wetboek) heerst er nog meer onduide-lijkheid.

Ondanks de vijfde staatshervorming van juli 2001,die heeft geleid tot de overdracht naar de gewestenvan de bevoegdheid om het administratieve luik teregelen van de bezwaarprocedure tegen de lokalebelasting 19, stellen wij vast dat de gewesten nogniets ondernomen hebben om het bestaande 20 stel-sel aan te vullen, te wijzigen of aan te passen. Erzouden nochtans aanzienlijke verbeteringen doorge-voerd kunnen worden. Denken we maar aan hetontbreken van een termijn voor het college om zichuit te spreken over een bezwaar.

16 Artikel 10 van de wet van 24 december 1996 stelt dat in afwezigheid van beslissing, het bezwaar gegrond is. Er is echter geen termijn waarbinnen het collegezijn beslissing moet nemen, zodat het moment niet kan worden bepaald waarop het bezwaar als gegrond wordt beschouwd.

17 Burg. Luik, 7 februari 2002, T.F.R., nr. 2002/62. 18 Grondwettelijk Hof, arrest nr. 134/2004 van 22 juli 2004, inforum 197422. Zie C. MOLITOR, « Le contentieux et les procédures de recouvrement des taxes

communales », Rev. Dr. Comm., 2006/1, p. 57-58.19 Zie artikel 6, § 1 VIII 1° van de bijzondere wet op de institutionele hervormingen, gewijzigd door artikel 4 van de bijzondere wet van 13 juli 2001 houdende

overdracht van diverse bevoegdheden aan de gewesten en gemeenschappen (B.S. 3 augustus 2001).20 Wij stellen vast dat de regionale wetgevers niet de gewoonte hebben om in een decreet of ordonnantie een volledige tekst op te nemen die een overgedragen

materie behandelt. Ze geven er doorgaans de voorkeur aan om het bestaande stelsel te laten bestaan en te “verbrokkelen” door middel van opeenvolgendegewestelijke bepalingen.

Vervolg

Milieuvergunning met betrekking tot de werven voor het verwijderen van asbest en tijdelijke milieuvergunningenDe nieuwe verdeling van bevoegdheden tussen de gemeenten en Leefmilieu Brussel (BIM) treedt in werking op 1 juli 2008.Het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 10 april 2008 betreffende de voorwaarden die van toepassing zijn op dewerven voor de verwijdering en de inkapseling van asbest werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 18 juni 2008.Dit besluit bepaalt de inwerkingtreding op 1 juli 2008 van de ordonnantie van 19 juli 2007 tot wijziging van de ordonnantie van 5 juni 1997 inzake milieuvergunningen en de ordonnantie van 25 maart 1999 betreffende de opsporing, de vaststelling, de vervol-ging en de bestraffing van misdrijven inzake het leefmilieu.Vanaf 1 juli 2008 :- Leefmilieu Brussel (BIM) is de bevoegde autoriteit om de voorafgaande aangiften van klasse I.C., inzake de werven van kleine

omvang voor het verwijderen van asbest, te ontvangen.- De tijdelijke vergunningen met betrekking tot de installaties van de klassen I.A en I.B worden afgeleverd door Leefmilieu Brussel

(BIM) daar waar de tijdelijke vergunningen met betrekking tot de installaties van klasse II door de gemeenten worden afgeleverd.

ONDER DE LOEP

1111N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

Wat is telewerk ?

Voor de privésector wordt telewerk vastgelegd in de collec-tieve arbeidsovereenkomst (hierna CAO) nr. 85 van 9 november 2005 1. Die cao is het gevolg van de Europeseraamovereenkomst over telewerk van 16 juni 2002, die werdgesloten door de Europese sociale partners, die vinden dattelewerk enerzijds een manier is waarop ondernemingen enoverheidsinstellingen de organisatie van de arbeid kunnenmoderniseren en anderzijds een manier waarop werknemershun werk en hun privéleven op elkaar kunnen afstemmenen die hun een grotere autonomie verleent bij de vervullingvan hun taken. Het raamakkoord heeft tot doel een alge-meen kader voor telewerk tot stand te brengen op Europeesniveau. De lidstaten moeten ertoe worden aangezet om hette implementeren. Voor de privésector werd dat in Belgiëgedaan door de CAO nr. 85.

Het is bekend dat de lokale besturen niet onder het toepas-singsgebied vallen van de CAO-wet van 5 december 1968 2.De lokale besturen kunnen dus zeker niet zomaar de inhoudvan de cao nr. 85 overnemen. Niettemin kunnen zij zichvoor hun plaatselijk reglement altijd op deze cao inspireren,te meer daar die zelf de weerslag is van wat er op Europeesniveau werd geregeld. Voor de federale ambtenaren is hettelewerk wel geregeld door middel van het KB van 22 november 2006 3. Dat KB wijkt niet erg af van de tekstvan cao nr. 85. Elk gemeentebestuur zal dus zelf een regle-ment over telewerk moeten opstellen en onderhandelen viade geijkte kanalen.

Telewerk kan worden gedefinieerd als “een vorm van organi-satie en/of uitvoering van het werk waarin, met gebruikmaking

van informatietechnologie, werkzaamheden worden uitgevoerddie ook op de werkvloer van de werkgever zouden kunnen wor-den uitgevoerd” voor zover het gebeurt op regelmatige basis enniet incidenteel buiten die werkvloer 4. Zowel in het konink-lijk besluit als in de CAO wordt er gesteld dat dit vóór deaanvang van het telewerk schriftelijk moet worden geregeldtussen de werknemer en de werkgever. Voor de personeels-leden die in dienst zijn genomen in het kader van eenarbeidsovereenkomst, vormt dat geschrift een bijlage bij dearbeidsovereenkomst. Voor de statutaire personeelsledengaat het om een schriftelijk voorstel dat moet worden goed-gekeurd door de hiërarchische overste. In die overeenkomstmoet duidelijk worden bepaald waar het telewerk wordt uit-gevoerd en gedurende welke dagen, wat de technischeondersteuning is, de onkosten en vergoedingen 5. Ook deduur dat het systeem van telewerken zal worden toegepast,moet worden vastgelegd 6.

Geen recht op telewerken

Telewerken gebeurt altijd op vrijwillige basis 7. Het kanzowel op vraag van de werkgever als de werknemer, maar hetmag nooit worden beschouwd als een recht of een plicht.Voor de federale ambtenaren is het zelfs zo dat er binnendezelfde dienst geen enkele verplichting bestaat om het toete staan aan alle werknemers. Langs de andere kant mag dewerknemer niet verplicht worden om gebruik te maken vantelewerken.

Het spreekt vanzelf dat de telewerker dezelfde rechten enplichten behoudt tijdens de uren die hij thuis presteert alstijdens de op de werkvloer gepresteerde uren. Dat lijkt evi-dent, maar toch rijst de vraag bij de maaltijdcheques.

1 Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 85 van 9 november 2005, algemeen verbindend verklaard bij KB 13 juni 2006, B.S. 5 september 2006.2 Wet 5 december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, B.S. 15 januari 1996.3 KB 22 november 2006 betreffende het telewerk in het federaal administratief openbaar ambt, B.S. 1 december 2006.4 KB 22 november 2006.5 Art. 9 KB.6 Art. 9 KB.7 Art. 5 KB 22 november 2006.8 Op grond van artikel 38, § 1, 1e lid, 11° Wetboek van de Inkomstenbelastingen 1992 worden maaltijdcheques als vrijgestelde sociale voordelen

aangemerkt als al de voorwaarden van art. 19bis, § 2, KB van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van debesluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders gelijktijdig worden vervuld.

HEBBEN TELEWERKERS RECHT OP MAALTIJDCHEQUES ?

Regelmatig wordt de vraag gesteld of telewerkers eveneens recht hebben op maaltijdcheques. Wie op internet een beet-je rondsurft, stuit op een volmondig positief antwoord. Toch liggen de zaken niet zo eenvoudig. Het is aangewezen omeen verschil te maken tussen het telewerk op vraag van de werknemer en het telewerk op vraag van de werkgever.Trouwens, voor alle volledigheid moet nog dit worden vermeld: Wanneer er in de kantine van het lokale bestuur eet-malen worden aangeboden die lager dan de kostprijs zijn, dan kan er voor die dag weliswaar een maaltijdcheque wor-den toegekend, maar die zal dan worden beschouwd als loon. De enige uitzondering die wordt aanvaard, is dat dewerknemer zijn integrale maaltijdcheque gebruikt om de maaltijd te betalen. Als de aangeboden maaltijd minstensgelijk is aan de kostprijs, dan stelt er zich geen probleem. De maaltijdcheque wordt niet beschouwd als loon en de werk-nemer hoeft niet af te zien van het wisselgeld.

Vervolg

12 N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

ONDER DE LOEPVervolg

Maaltijdcheques

Maaltijdcheques maken in principe geen deel uit van hetloon, maar vormen een voordeel in natura 8. Artikel 19bis, § 2van het KB van 28 november 1969 9 bepaalt de voorwaar-den waaronder maaltijdcheques niet als loon worden beschouwd voor de berekening van de sociale zekerheids-bijdragen. Het al of niet toekennen van maaltijdcheques iseen keuze van de werkgever. Maaltijdcheques zijn een facul-tatieve toelage die op grond van artikel 145 van de NieuweGemeentewet onder de discretionaire bevoegdheid van hetgemeentebestuur valt 10. Eén van de voorwaarden als ze wor-den toegekend, is dat het aantal maaltijdcheques gelijk moetzijn aan het aantal effectieve arbeidsdagen. In dat verband ishet trouwens nuttig om de afwijkende standpunten van deRSZ-PPO en die van de minister van Financiën te vergelij-ken 11. Volgens de RSZ-PPO 12 krijgt de werknemer zijnmaaltijdcheque voor de dag waarop hij afwezig is voor recu-peratieverlof. Die recuperatie is immers het gevolg van deoveruren die hij op andere arbeidsdagen heeft gepresteerdbovenop zijn normale uurregeling. Volgens de administratievan de FOD Financiën moeten de dagen waarop de werk-nemer afwezig is als gevolg van het recupereren van over-uren, worden beschouwd als geen effectief gepresteerdearbeidsdagen. Voor die dagen mag de maaltijdcheque doorde fiscale administratie als loon worden beschouwd 13.

Het staat de werkgever vrij om maaltijdcheques toe te ken-nen en het kan ook zijn dat het recht op maaltijdchequescollectief wordt vastgesteld voor alle of voor een bepaaldecategorie van werknemers 14. In dat geval moet dat akkoordworden nageleefd. Ook moet er uiteraard rekening wordengehouden met het gelijkheidsbeginsel. Men mag aan bepaaldecategorieën van werknemers de maaltijdcheques toekennen,voor zover natuurlijk objectieve rechtvaardigingsgrondenvoorliggen die aangevoerd kunnen worden om het verschilin behandeling te rechtvaardigen. Maaltijdcheques zijn geenrecht, want in het arbeidsrecht bestaat er immers geen enkeleverplichting om tussen te komen in de maaltijdkosten vanzijn werknemers 15. De enige reglementering terzake gaatover de kwestie of de maaltijdcheque al dan niet als loon tebeschouwen valt. Hier is een parlementaire vraag over tele-

werk en maaltijdcheques interessant, die zowel aan deminister van Sociale Zaken 16 als aan de minister van Werk 17

werd gesteld. Volgens de minister van Werk is er geen enkelegarantie dat werknemers die telewerken dezelfde voordelenin de vorm van maaltijdcheques genieten. Het is best moge-lijk dat een werkgever enkel maaltijdcheques geeft voor dedagen dat de werknemer daadwerkelijk op het werk aanwe-zig is 18.

Vanuit de voorwaarden van art. 19bis, § 2 van het KB van28 november 1969 daarentegen zijn de werkdagen van detelewerker te beschouwen als normale werkelijke arbeid. Eris volgens de minister van Sociale Zaken geen enkele redenwaarom een telewerker geen maaltijdcheque kan ontvangendie vrijgesteld is van sociale zekerheidsbijdragen 19. Om hetmet andere woorden te stellen: als de telewerker een maaltijd-cheque krijgt voor de gepresteerde werkdag thuis, dan ver-schilt die werkdag niet van een andere werkdag en de maaltijd-cheque bijgevolg ook niet. Het is zelfs zo dat wanneer detelewerker geen maaltijdcheque krijgt voor de thuis gepres-teerde dagen, dit hypothetisch zou kunnen betekenen dathet aantal maaltijdcheques niet meer overeenkomt met hetaantal effectieve arbeidsdagen, waardoor de maaltijdchequeniet meer voldoet aan de voorwaarden van art. 19bis, § 2van het KB van 28 november 1969. Het is echter zeer devraag of de RSZ-PPO een dergelijke strikte interpretatiehanteert. Op termijn wordt hierdoor namelijk de bedoelingvan het telewerk ondergraven. Als de werkgever verplichtwordt om per thuis gepresteerde dag een maaltijdcheque tegeven, zal dit een rem vormen op de mogelijkheid tot tele-werk. Tevens zal de werknemer ook minder geneigd zijn omhet telewerk te aanvaarden als zijn maaltijdcheques zullenworden beschouwd als loon en niet langer als voordeel in natura.

Ons lijkt het verdedigbaar te stellen dat wanneer het tele-werk uitgaat van de werknemer, hij geen maaltijdchequekrijgt voor de dag die hij thuis is. Gaat daarentegen de vraaguit van de werkgever, dan zal die het telewerk natuurlijkaantrekkelijk moeten maken. Het toekennen van de maaltijd-cheque voor die gepresteerde dag zal dan één van de over-tuigingsargumenten zijn.

Hildegard Schmidt

9 KB van 18 januari 2003 tot wijziging van het artikel 19bis van het KB van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herzieningvan de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, B.S. 6 maart 2003. Sedert 1 januari 2003 mag detussenkomst van de werkgever in het bedrag van de maaltijdcheques niet hoger zijn dan 4,91 € per maaltijdcheque. Als dit bedrag wordt overschreden,wordt de maaltijdcheque als loon beschouwd.

10 Vr. en Antw. B.H.R., 2007, 9 februari 2007, 91 (Vr. nr. 591 SIMONET).11 Cf. Vr. en Antw. Kamer, 2003-2004, 7 januari 2004, 3718 (Vr. nr. 204 VANDEURZEN).12 RSZ-PPO Mededeling 2001/13, 7 juli 2001. Let op! Deze mededeling is enkel bestemd voor de plaatselijke overheidsdiensten van het Vlaams Gewest en

de Vlaamse Gemeenschap in uitvoering van het sectoraal akkoord van 13 april 2001 voor het personeel van de lokale overheden. Niettemin kan men deredenering over het compensatieverlof ook aanhouden voor de plaatselijke besturen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

13 De minister stelt letterlijk: “ In die omstandigheden […] kan ik mij dan ook niet akkoord verklaren om een maaltijdcheque, die wordt toegekend voor demaandelijkse compensatiedag, te beschouwen als een van belasting vrijgesteld sociaal voordeel ten name van de werknemer”. Vr. en Antw. Kamer, 2003-2004, 7 januari 2004, p. 3720 (Vr. nr. 204 VANDEURZEN).

14 Vr. en Antw. Kamer, 2002-2003, 13 november 2002, p. 18876 (Vr. nr. 399 PEETERS). Cf. Sectoraal akkoord voor Vlaanderen van 13 april 2001 voor hetpersoneel van de lokale overheden voor de periode 1999-2001.

15 Vr. en Antw. Kamer, 2005-2006, 21 februari 2006, p. 20730 (Vr. nr. 421 DE BLOCK).16 Vr. en Antw. Kamer, 2005-2006, 9 januari 2006, p. 24153 (Vr. nr. 433 DE BLOCK).17 Vr. en Antw. Kamer, 2005-2006, 21 februari 2006, p. 20730 (Vr. nr. 421 DE BLOCK).18 Vr. en Antw. Kamer, 2005-2006, 21 februari 2006, p. 20731 (Vr. nr. 421 DE BLOCK).19 Vr. en Antw. Kamer, 2005-2006, 9 januari 2006, p. 24154 (Vr. nr. 433 DE BLOCK).

WETGEVING

13N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 21.04.2008 t/m 15.06.2008

ADMINISTRATIEVE POLITIE

05.05.2008 KB betr. de bestrijding van aviaire influenzaB.S.,09.05.2008 – 228473

07.05.2008 KB betr. de bestrijding en uitroeiingvan blauwtongB.S.,09.05.2008 – 228478

BURGERLIJKE STAND / BEVOLKING

09.05.2008 KB wijz. KB 08.01.2006 tot bepalingvan de informatietypes, verbonden met de informa-tiegegevens bedoeld in art. 3, eerste lid, van de wet08.08.1983 tot regeling van een Rijksregister vande natuurlijke personenB.S. 28.05.2008 – 229041

DUURZAME ONTWIKKELING

24.04.2008 KB wijz. KB 09.01.2000 tot bepalingvan de algemene regels van de raadpleging van debevolking over het voorontwerp van federaal planinzake duurzame ontwikkelingB.S.,09.05.2008 – 228475

FINANCIËN/BELASTINGEN

20.03.2008 BBHR tot bepaling van het informa-ticaformaat van de begrotingen en rekeningenvan de gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk GewestB.S.,21.05.2008 - 228665

GEMEENTEBEHEER

09.04.2008 Ministeriële omz. - Brandvoorkoming- Automatische branddetectieinstallaties [verorde-ningen inzake preventie van branden en ontploffingen]B.S.,25.04.2008 - 228194

29.04.2008 KB betr. de samenstelling en werkwij-ze van de Commissie voor de toegang tot en hethergebruik van bestuursdocumentenB.S.,08.05.2008 – 228407

Bericht - Arrest nr. 52/2008 van 13.03.2008 vanhet Grondwettelijk hof - De prejudiciële vraagover art. 44 van de wet 29.06.1976 'wijz. van som-mige bepalingen van de gemeentewet, hetVeldwetboek, de wetgeving op de pensioenregelingvan het gemeentepersoneel en het daarmee gelijk-gestelde personeel en tot regeling van sommigegevolgen van de samenvoegingen, aanhechtingen enwijzigingen van grenzen van gemeenten verwezen-lijkt door de wet 30.12.1975' en het KB03.10.1975 “houdende regeling van zekere modali-teiten en gevolgen van de samenvoeging vangemeenten en grenswijzigingen verwezenlijkt doorhet KB 17.09.1975”, bekrachtigd bij de wet 30.12.1975B.S.,04.06.2008 – 228992

HUISVESTING

06.03.2008 BBHR tot instelling van een huurtoelageB.S.,29.04.2008 - 228254

06.03.2008 BBHR wijz. BBHR 26.09.1996 hou-

dende de regeling van de verhuur van woningen diebeheerd worden door de Brusselse GewestelijkeHuisvestingsmaatschappij of door de openbarevastgoedmaatschappijenB.S.,26.05.2008 - 228763

LEEFMILIEU

06.06.2008 Bericht van Openbaar Onderzoek(pollupiek)B.S.,06.06.2008 – 228621

POLITIE

11.10.2007 KB houdende de toekenning van eentoelage aan de lokale politie om de centra 101 tebeheren B.S.,21.04.2008 - 206404

POLITIEPERSONEEL

20.05.2008 Omz. GPI 36bis tot aanvulling van deomz. GPI 36 van 26.03.2003 betr. de schadeloos-stelling van de tijdelijke arbeidsongeschiktheid,de blijvende arbeidsongeschiktheid en de herplaat-sing ingevolge arbeidsongevallen, evenals de renteverschuldigd aan de rechthebbenden in geval vaneen dodelijk ongeval B.S.,13.06.2008 – 229123

SOCIALE ZAKEN

OCMW

25.06.2007 Omz. betr. de betoelaging van desociale coördinatie van de openbare centra voormaatschappelijk welzijn van het BrusselsHoofdstedelijk Gewest[Niet gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad] -

228061

Grondwettelijk hof - Arrest nr. 35/2008 van04.03.2008 - De prejudiciële vragen over art. 71van de organieke wet 08.07.1976 betr. de openba-re centra voor maatschappelijke welzijn en arti. 23,tweede lid, van de wet van 11.04.1995 tot invoeringvan het handvest van de sociaal verzekerdeB.S.,14.05.2008 – 228524

Grondwettelijk hof - Arrest nr. 38/2008 van04.03.2008 - De prejudiciële vraag over de art. 1 en2, par. 1, 1°, van de wet van 02.04.1965 betreffen-de het ten laste nemen van de steun verleend doorde openbare centra voor maatschappelijk welzijn B.S.,14.05.2008 – 228526

30.04.2008 Omz. van POD MI - Aanpassing vande bedragen die tot de federale wetgeving metbetrekking tot het maatschappelijk welzijn beho-ren, op 1 mei 2008B.S. 26.05.2008 - 185733

Energieleveringen

16.05.2008 Omzendbrief van POD MI betreffen-de de verwarmingstoelage: indexering van de inter-ventiedrempels vanaf 1 mei 2008 [Niet gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad] -

213094

28.05.2008 MB tot vaststelling van het model vanformulier te gebruiken voor de indiening van deaanvraag van het statuut van beschermde afnemerbedoeld in art. 6, par. 1, van het BBHR 04.10.2007houdende de nadere bepaling van de specifieke cri-teria en de procedure betreffende de toekenning vanhet statuut van beschermde afnemer door deReguleringscommissie voor energie in het BrusselsHoofdstedelijk GewestB.S. 06.06.2008 - 229092

RMI

Grondwettelijk hof - Arrest nr. 57/2008 van19.03.2008 - De prejudiciële vraag over art. 47, par.1, van de wet 26.05.2002 betr. het recht op maat-schappelijke integratie B.S. 06.06.2008 – 229097

Rusthuizen

24.04.2008 Ord. betr. de voorzieningen vooropvang of huisvesting van bejaarde personenB.S.,16.05.2008 – 228574

Bejaarden

16.04.2008 KB wijz. KB 22.05.2003 betr. de pro-cedure voor de behandeling van de dossiers inzaketegemoetkomingen aan personen met een handi-cap en houdende opheffing van het MB15.09.2006 tot bepaling van de gevallen die kunnenaanleiding geven tot een medische beslissing opstukken in het kader van de inkomensvervangendetegemoetkoming en de integratietegemoetkomingen van het MB 15.09.2006 tot bepaling van degevallen die kunnen aanleiding geven tot eenmedische beslissing op stukken in het kader van detegemoetkoming voor hulp aan bejaardenB.S.,19.05.2008 - 228614

Digitale handtekening

15.05.2008 Omzendbrief van POD MI - Gebruikvan de elektronische handtekening met de elektro-nische identiteitskaart (eID) voor de officiëledocumenten [Zie website van POD Maatschappelijke Integratiewww.mi-is.be]

Socioculturele en sportieve participatie

24.04.2008 Omzendbrief van POD MI - KB hou-dende maatregelen ter bevordering van de maat-schappelijke participatie en de culturele en spor-tieve ontplooiing van de gebruikers van de dienst-verlening van de openbare centra voor maatschap-pelijk welzijn - 229344

Sociale economie

24.04.2008 MB wijz. MB 10.10.2004 tot vaststel-ling van de lijst van de initiatieven voor socialeeconomie met het oog op de toekenning van eenverhoogde staatstoelage aan de openbare centravoor maatschappelijk welzijn voor specifieke initia-tieven, gericht op sociale inschakeling, binnen desociale economie B.S., 28.05.2008 - 228828

1414 N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

SUBSIDIES

14.03.2008 Besluit van de Regering van deFranse Gemeenschap tot vaststelling van de verde-ling van de punten van de overeenkomst «Onderwijs nr. 06464 » Steun voor de tewerkstel-lingsbevordering OnderwijsB.S.,22.04.2008 - 228015

21.03.2008 BVR tot vaststelling van het totaal aan-tal subsidiabele uren voor de diensten voorgezinszorg voor het jaar 2008 B.S.,29.04.2008 - 162576

03.04.2008 MB tot bepaling voor het werkingsjaar2008 van het forfaitair subsidiebedrag per voltijd-se equivalent van deskundige in animatie en activa-tie die vereist was met toepassing van de overeens-temmende personeelsnorm geldig tot 30.06.2003[rusthuizen][Niet gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad - ziewww.wvg.vlaanderen.be/juriwel] - 188025

03.04.2008 MB tot bepaling voor het werkingsjaar2008 van het maximale subsidiebedrag per rus-thuis in het kader van de subsidiëring van de ani-matiewerking en tot bepaling van het maximaleaanvullende subsidiebedrag per rusthuis in hetkader van de aanvullende subsidiëring in de vormvan een DAC-supplement voor de rusthuizen diepersoneelsleden tewerkstellen in een gewezen DAC-statuut [Niet gepubliceerd in het BelgischStaatsblad - zie www.wvg.vlaanderen.be/juriwel] - 188027

13.05.2008 MB tot bepaling van het percentagevan de anciënniteitsontwikkeling voor de wijzigingin 2007 van de subsidie voor de centra voor kin-derzorg en gezinsondersteuningB.S.,13.05.2008 – 216797

02.04.2008 MB tot bepaling van de diensten voorlogistieke hulp en aanvullende thuiszorg die in aan-merking komen voor subsidiëring en tot bepalingvan het aantal VTE per functiecategorie en perdienst voor logistieke hulp en aanvullende thuiszorg B.S.,14.05.2008 – 211326

02.04.2008 MB tot vaststelling van de subsidiabeleurencontingenten 2008 van de openbare dienstenvoor gezinszorgB.S.,14.05.2008 – 224044

25.04.2008 MB wijz. MB 09.07.2001 houdendede voorwaarden voor het organiseren van en debepalingen over de toestemming voor en de subsi-diëring van buitenschoolse opvang in aparte loka-len in kinderdagverblijvenB.S. 15.05.2008 – 228541

25.04.2008 MB wijz. MB 13.07.2007 tot bepalingvan de kwalificatiebewijzen voor begeleiders en lei-dinggevenden in initiatieven voor buitenschoolse opvangB.S.,15.05.2008 – 228543

20.03.2008 MB tot toekenning voor het jaar 2008van financiële hulp met het oog op de verwezenlij-king van het dispositief 90 FTE Activa-Gemeenschapswachten in de steden en gemeentendie een strategisch veiligheids- en preventieplanhebben gesloten met de Staat

- 08.04.2008 MB tot toekenning voor het jaar2008 van financiële hulp met het oog op de verwe-zenlijking van de projecten 'bijkomend contingent'Activa- Gemeenschapswachten in de steden engemeenten die een strategisch veiligheids- en pre-ventieplan hebben gesloten met de Staat B.S.,23.05.2008 - 220465, 203363

[Vlaamse gemeenschap] 08.05.2008 MB wijz.MB 12.06.2001 houdende vaststelling van de pro-cedure tot het verlenen, het verlengen, het weigerenof het intrekken van een principieel akkoord, eenerkenning en subsidiëring van kinderdagverblij-ven en diensten voor opvanggezinnen B.S.,27.05.2008 - 228790

18.04.2008 BVR tot regeling van de procedurevoor de toekenning van subsidies aan projecten inhet kader van het flankerend onderwijsbeleid oplokaal niveau B.S.,05.06.2008 – 229020

01.06.2008 KB houdende toekenning van een sub-sidie aan sommige erkende geïntegreerde dienstenvoor thuisverzorging voor de periode van15.11.2007 tot 15.07.2008 in het kader van eenproject ter bevordering van de communicatie tussenzorgverstrekkers betrokken bij de zorg voor oudereen voor sterk afhankelijke patiënten B.S.,06.06.2008 – 229088

23.05.2008 Dec. houdende bepalingen tot begelei-ding van de aanpassing van de begroting 2008 -sportieve vrijetijdsbesteding (art. 16) B.S.,13.06.2008 – 227734

WETGEVINGVervolg

actualiteit

15N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

De regelgeving

De nieuwe regelgeving harmoniseert het verloop van bouw-plaatsen op de weg:- Ze zal van toepassing zijn op alle bouwplaatsen op de

openbare weg en er alle aspecten van regelen.- Ze zorgt ervoor dat men niet langer verschillende teksten

hoeft te raadplegen (ordonnantie van 5 maart 1998betreffende de coördinatie en de organisatie van de wer-ken op de openbare weg in het Brussels Gewest, Titel IIIvan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening,gemeentereglementen).

- Ze verplicht het gebruik van het elektronisch uitwisse-lingsplatform Iriscom. Zo kunnen de dossiers elektro-nisch behandeld worden en kan er steeds actuele infor-matie geraadpleegd en gedeeld worden.

De enquête

De enquête die momenteel bij de gemeentebesturen voor-ligt, heeft betrekking op de volgende ontwerpbesluiten:- de vrijstellingen voor werken die de gemeentediensten

zelf uitvoeren- de samenstelling van het dossier voor de vergunnings-

aanvraag- de voorschriften betreffende het beheer van de bouw-

plaats- de informatie aan gebruikers en omwonenden- de aangifte van afsluiting van de werken- de privéwerken die vrijgesteld zijn van programmatie,

coördinatie, vergunning voor de uitvoering van werkenof advies van de coördinatiecommissie

Het is een goede gelegenheid om ernaar te streven dat denieuwe regelgeving beantwoordt aan de realiteit op het ter-rein en de verwachtingen van de gemeenten.

Het Gewest hoopt de antwoorden van de gemeenten te ont-vangen voor eind augustus, ook al is er geen formele deadline.

BOUWPLAATSEN OP DE OPENBARE WEG: DE GEMEENTEN WERKEN MEE

AAN DE UITVOERINGSBESLUITENDe Brusselse Regering en het Bestuur Uitrustingen en Vervoer doen een rondvraag bij de wegbeheerders en de verzoe-kers in het kader van de opstelling van de uitvoeringsbesluiten bij de ordonnantie betreffende de bouwplaatsen op deopenbare weg. De ordonnantie werd op 13 juni 2008 goedgekeurd door het Brussels Parlement en zal samen met deuitvoeringsbesluiten in werking treden.

Olivier Evrard

Zie ook op www.vsgb.be>Materies>Wegen>Actualiteit :- Werken op de weg: ontwerp van ordonnantie

(hoorzitting in het Brussels Parlement)- Werken op de weg: voorontwerp van ordonnantie

En op 25 juni werd er nogmaals vergaderd, met de Brusselsegemeenten, om de communicatie in dat kader te coördineren, eengezamenlijke activiteit rond het Brussels Gewest te organiseren ende logistieke en financiële ondersteuning van de operatie in goedebanen te leiden. Verder in dit nummer vindt u nadere details overhet gebeuren.

Door plaatsgebrek gaan we dit keer niet in op de actualiteiten rondmobiliteit, duurzame ontwikkeling en internationale samenwer-king. Afspraak in het volgende nummer, dat uitkomt na de zomer,een periode waarin de politieke activiteit gewoonlijk op een laagpitje staat, om in te gaan op de recente acties in die domeinen.

DE VERENIGING IN ACTIE Vervolg

Marc Thoulen

actualiteit

16 N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

Europees recht in de Gemeentewet

De Raad van State is ook van oordeel dat deze praktijkonaanvaardbaar is. In een arrest van 24 mei 2007 verwijstdeze naar artikel 1 van aanvullend protocol nr. 1 van deconventie voor de bescherming van de rechten van de mens,dat binnen bepaalde grenzen het recht op eigendom en hetrespect voor de goederen waarborgt. Verwijzend naar derechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van deMens bevestigt de Raad van State dat het recht op pensioengebaseerd op tewerkstelling in bepaalde omstandighedenzoals die waar de werkgever het algemene engagement heeftopgenomen om pensioen uit te betalen onder voorwaardenwaarvan beschouwd kan worden dat ze deel uitmaken vande arbeidsovereenkomst, gelijkgesteld kan worden met eeneigendomsrecht, en zo binnen het toepassingsgebied van hetprotocol kan vallen. De Raad verwijst ook naar het Hof, datpreciseert dat er nagegaan moet worden of er een evenwichtgevonden is tussen de vereisten met betrekking tot het alge-meen belang van de samenleving en de vereisten inzake debescherming van de fundamentele rechten van het individu.Het Hof en de Raad van State antwoorden negatief op deze

vraag, waardoor ze de schending van artikel 1 van protocolnr. 1 concluderen.

Afschaffing van de ontzetting uit het ambt

Aangezien de Gemeentewet sinds 2001 geregionaliseerd is,diende het Brussels Parlement zich te buigen over de har-monisering van het gemeenterecht met het Europees recht.Dat is gebeurd op 30 mei, aangezien het Brussels wetgevendorgaan op voorstel van Vincent De Wolf (ook burgemeestervan Etterbeek) met een ruime consensus (meerderheid enoppositie samen) de schrapping goedgekeurd heeft van deontzetting uit de lijst met sancties in artikel 283 van deNieuwe Gemeentewet.

ONTZETTING UIT HET AMBT AFGESCHAFTTot nog toe kon een statutaire gemeentebeambte naar aanleiding van een ernstige fout ambtshalve ontslagen wordenof uit zijn ambt ontzet worden. Deze laatste sanctie is bijzonder streng, aangezien het verschil met ambtshalve ontslagis dat naast de verbreking van de statutaire band, de betrokkene ook zijn pensioenbijdragen verliest die tijdens zijnloopbaan van statutaire ingehouden werden op zijn bezoldiging. Een ambtenaar zijn recht op pensioen ontnemen komterop neer dat hij met terugwerkende kracht zijn bijdragen verliest.

Christian Debaty Voorzitter van de Federatie van

Gemeentesecretarissen

Ordonnantie van 12.06.2008 tot wijziging van artikel283, 3° van de nieuwe gemeentewet, B.S. 20.06.2008,inforum 229506

Les relations de voisinage

Deze publicatie behandelt de diverse aspecten van het nabuurschap en meer in het bijzonder van de burenhinder.Het werk komt op een ogenblik dat Europa de goede verstandhouding tussen buren tracht te bevorderen door mid-del van het initiatief « Dag van de Buren ».De auteur, de heer Jean-Pierre Vergauwe, advocaat aan de Balie van Brussel, vertrekt vanuit de vaststelling dat hetaantal gevallen van burenhinder toeneemt en complexer wordt. Zijn boek is niet alleen bedoeld voor het grote publiekmaar ook voor rechtspractici, om inzicht te verschaffen in burenconflicten en er oplossingen voor aan te reiken.Het werk beslaat drie delen:Het eerste deel is gewijd aan het algemene juridische kader waarin relaties tussen buren ontstaan, waaronder: eigen-domsrecht, erfdienstbaarheden, gemene muren, afstand van de beplantingen, ruimtelijke ordening en milieurecht. Indit eerste deel wordt er ook aandacht besteed aan preventie en hoe men burenhinder kan voorkomen.Het tweede deel behandelt voornamelijk de herstelmaatregelen in geval van geschil. Enerzijds gaat de auteur hier die-per in op het herstel naar aanleiding van een fout (art. 1382 e.v. BW met daarbij de theorie van het rechtsmisbruiken het voorzorgsbeginsel) zonder hierbij exhaustief te willen zijn. Anderzijds onderzoekt hij de compensatietheorie,waarbij het slachtoffer geen bewijs van fout moet leveren. In dit laatste geval volstaat de verbreking van het evenwichttussen beide percelen om compensatie te vorderen (de zogenaamde objectieve of foutloze aansprakelijkheid).Het derde deel besteedt aandacht aan de verzekeringen die in dit kader kunnen afgesloten worden.De heer Jean-Pierre Vergauwe is specialist in het bouwrecht, waarover hij publiceerde en waarin hij een autoriteit is.Verder nam hij aan diverse colloquia en recyclages m.b.t. deze materie.

Vergauwe J.-P., “Les relations de voisinage”; Larcier, Brussel, 2008, 302 blz.

VOOR U GELEZEN

VOOR U GELEZEN

Mijn stad mijn ondernemingDeze publicatie geeft juridische tips voor een vernieuwd city management.Het boek richt zich tot de beleidsverantwoordelijken, gemeente- of OCMW-raadsleden, die geconfronteerdworden met het managen van recente nieuwe organisatievormen, Privaat -Publieke samenwerkingsstructuren,personeel en sociale zaken, ICT-management, patrimoniumbeheer (ruimtelijke ordening, stadsontwikkeling,openbare werken, parkingbeleid), onderwijs, jeugd, cultuur, sport, groenvoorziening, water- en afvalbeleid,financiën, fiscale optimalisaties, rust- en verzorgingstehuizen, …De auteurs, Bob Martens (ed.), Lieven Annaert, Yves Brosens, Dominique Devos, Marc De Munter, KristofDe Vulder, Marijke Schurmans en Damien Stas de Richelle, allen advocaten bij het kantoor DLA Piper teBrussel, hebben gepoogd op een eenvoudige wijze enkele juridische basismechanismen en aandachtspunten opbepaalde beleidsvlakken uiteen te zetten. De bedoeling is om een stimulans te betekenen voor een vernieuwd juri-disch management van de stad, de gemeente of het OCMW.Ook al is de stad of gemeente geen onderneming, toch is een ondernemersbenadering van het beheer ervan eenbelangrijke motor voor hun ontwikkeling en een bestendiging van hun welvaart. De voorbije jaren werden er verschil-lende aanpassingen aan bestaande regelgeving doorgevoerd en juridische concepten ontwikkeld om de stad, degemeente of het OCMW toe te laten op te treden als onderneming op zoek naar maximalisatie van groei.Het werk bestaat uit een algemeen deel en een bijzonder deel. In het algemene deel vinden we hoofdstukken terugdie de nieuwe vormen van bestuur behandelen, alsook nieuwe vormen van publiek-private samenwerkingsstructuren.Verder worden de fiscale bakens bij een operationele hervorming behandeld en worden de sociaalrechtelijke aan-dachtspunten belicht.Het bijzonder deel benadert het personeel en sociale zaken, @ e-city, patrimoniumbeheer, ruimtelijke ordening, stad-sontwikkeling, openbare werken, parkingbeleid, onderwijs, jeugd, cultuur, sport, groenvoorziening, afval-, water- enbodembeleid, financiën en fiscale optimalisaties.De auteurs hebben niet gestreefd naar volledigheid, noch hebben zij voorzien in een uitgebreid voetnoten-instrumentarium, maar hebben zij getracht op een bevattelijke wijze deze juridische structuren uiteen te zetten. Als bijlage werd tevens een bibliografie opgenomen die de lezer kan aanwenden voor de verdere verdieping vanbepaalde onderwerpen.

Martens B. (ed.), Annaert L., Brosens Y., Devos D., De Munter M., De Vulder K., Schurmans M., Stas de Richelle D.,“Mijn stad mijn onderneming - Juridische tips voor een vernieuwd city management”; UGA Heule, 2006, 211 blz.,Inforum 216194

Domaine public, domaine privé, biens des pouvoirs publicsDeze publicatie behandelt de diverse aspecten van het openbaar domein en het privé domein. De regels diehierop van toepassing zijn werden slechts zelden gesystematiseerd door de verschillende wetgevers, want sindsde staatshervorming zijn er verschillende actoren die hierin wetgevend tussenkomen.De auteurs, Michel Pâques, gewoon hoogleraar aan de ULg en decaan van de rechtsfaculteit, Diane Déom,hoogleraar aan de UCL, notaris Pierre-Yves Erneux en Dominique Lagasse, chargé de cours aan de rechts-faculteit van de ULB en advocaat, willen een praktisch antwoord bieden op de vele vragen die deze materieoproept. Het werk beslaat zes hoofdstukken :Het eerste deel is gewijd aan de basis, het toepassingsgebied en de toewijzingscriteria waarop een goed wordt onder-gebracht bij het openbaar dan wel het privé domein. Al de rechtsbronnen worden hierbij aangeboord.Het tweede deel behandelt voornamelijk de verschillende toepasselijke regimes.Het derde deel heeft het over het collectief en privaat gebruik van het openbaar domein. Dit wint meer en meer aanbelang in een context waarin de overheid haar patrimonium meer en meer wil valoriseren.Het vierde deel behandelt de onroerende transacties, het administratief toezicht en het administratief contentieux.Het vijfde deel gaat dieper in op de authentieke akten van de overheid.Het zesde en laatste deel heeft het over de fiscale aspecten van het openbaar domein.

Pâques M., Déom D., Erneux P.-Y., Lagasse D., “Domaine public, domaine privé - Biens des pouvoirs publics” ; Larcier,Brussel, 2008, 317 blz,. Inforum 228227

17N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

Vervolg

18 N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

De AFDELING MAATSCHAPPELIJK WELZIJN van de Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het

Brussels Hoofdstedelijk Gewest (vzw) werft aan

ADVISEUR MET GEMENGD PROFIEL “SOCIO-PROFESSIONELE INTEGRATIE EN

MAATSCHAPPELIJK WERK” (m/v)

De functie:De Afdeling Maatschappelijk Welzijn van de Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het BrusselsGewest (VSGB) behartigt de belangen van de 19 Brusselse OCMW's en staat hen bij in de uitvoering vanhun taken ten dienste van de burger.

Binnen de studiedienst van de Afdeling zal deze adviseur voornamelijk de volgende taken uitvoeren:

• de wetgeving volgen en allerlei documenten verwerken aangaande de socio-professionele inschakelingin het OCMW en alles wat de tewerkstellingsmaatregelen betreft

• de materie rond het sociaal werk in het OCMW volgen: methodologie voor individueel sociaal werk,onthaal van steunzoekers, gesprekstechnieken, rapporten opstellen, sociale balans, sociale begeleiding,deontologie, …

• de OCMW's begeleiden via contacten op het terrein

• artikels, werkdocumenten en omzendbrieven schrijven

• modeldocumenten opstellen voor de OCMW's

Het profiel:

• licentiaat maatschappelijk werk, sociologie, sociale wetenschappen, rechten of economische weten-schappen (ook in het bezit zijn van een diploma sociaal assistent of minstens 3 jaar ervaring in sociaalwerk hebben is een troef )

• belangstelling voor OCMW-materies

• goede kennis van de tweede landstaal

• tactvol en aangenaam in de omgang

• vlotte schrijfstijl

• graag werken in teamverband

Wij bieden:Een gevarieerde functie, een contract voor onbepaalde duur, een aangename werkomgeving en een motiverend loon. Onmiddellijke indiensttreding !

Interesse ?Zend uw CV met motivatiebrief vóór 1 september 2008 naar de heer M. COLSON, Voorzitter van deAfdeling Maatschappelijk Welzijn van de VSGB, Aarlenstraat 53 bus 4 (6e verdieping), 1040 Brussel, Fax 02 238 51 58, e-mail cpas-ocmw@avcb-vsgb.be

De selectieproeven zullen in principe plaatsvinden in de loop van de maand september (schriftelijke proefin de voormiddag en gesprek in de namiddag). De geselecteerde kandidaten zullen persoonlijk verwittigd worden.

19N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

De Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het BrusselsHoofdstedelijk Gewest (vzw) werft aan

GEGRADUEERD JURIST (m/v)

De functie:De Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Gewest (VSGB) behartigt de belangen vande Brusselse gemeenten.

Voor onmiddellijke indiensttreding zoeken wij een persoon die de gegevensbank met subsidies en toela-gen voor de Brusselse lokale besturen aanvult en bijwerkt (www.vsgb.be > Een subsidie zoeken).

Deze persoon zal de volgende taken uitvoeren:

• de subsidies inventariseren waarop de Brusselse lokale besturen aanspraak kunnen maken

• voor elke subsidie de relevante wetsteksten oplijsten aan de hand van online juridische gegevensban-ken en contacten met de bevoegde besturen

• op basis van de wetsteksten een synthesefiche opstellen met de begunstigden, toekenningsmodalitei-ten, bedrag van de subsidie en procedure voor de aanvraag

• de fiches in het Nederlands en het Frans aan de database toevoegen en waken over de coherentie metde reeds gepubliceerde inhoud

• voor de subsidies die reeds in de gegevensbank staan, de wetgeving volgen en contact houden met deadministratie met het oog op de update van de fiches

Occasioneel zal de persoon:• de gegevensbank verbeteren en promoten;

• acties op touw zetten om de gemeenten bij te staan in hun zoektocht naar subsidies.

Het profiel:

• gegradueerde in de rechten

• belangstelling voor lokale en gemeentelijke materies

• goede kennis van de tweede landstaal

• inzicht in wetsteksten, zin voor synthese en vlotte schrijfstijl

• ervaring in documentatiewerk is een troef

• goede informaticakennis (database, website, RSS, …)

• nauwgezet en goed georganiseerd

• actvol en vlot in de omgang

Wij bieden:De verantwoordelijkheid over een strategisch instrument voor de gemeenten, een contract voor onbepaalde duur, een aangename werkomgeving en een motiverend loon.

Interesse ?Zend uw CV met sollicitatiebrief naar de heer Robert PETIT, VSGB, Aarlenstraat 53 bus 4 (6e verdieping), 1040 Brussel (robert.petit@avcb-vsgb.be)

Indien u bijkomende inlichtingen wenst, kan u contact opnemen met dhr Petit, tel. 02 238 51 55.

20 N i e u w s b r i e f 2 0 0 8 / 0 3

Verenigingvan de Stad en de Gemeenten

van het BrusselsHoofdstedelijk Gewest

vzw

Aarlenstraat 53 bus 4 - 1040 BrusselFax 02 280 60 90

welcome@avcb-vsgb.beRedactie : philippe.delvaux@avcb-vsgb.be

www.vsgb.be

Algemeen tel. : 02 238 51 40Andere nummers :

www.vsgb.be > Vereniging > Het team

Gepubliceerd met de steun vanhet Brussels Hoofdstedelijk Gewest,

Dexia en Ethias

Nieuwsbrief

Directie : Marc Thoulen

Coördinatie : Philippe Delvaux

Redactie :Marc Cools, Christian Debaty, Philippe Delvaux,

Barbara Decupere, Olivier Evrard, Juliette Lenders,Benoît Marcq, Hildegard Schmidt, Marc Thoulen,

Christiaan Van Sumere

Vertaling :Liesbeth Vankelecom, Hugues Moiny,

Kevin Cuppens

Secretariaat :Céline Lecocq, Chantal Matthys

Abonnementen :Patricia De Kinne : 02 238 51 49patricia.dekinne@avcb-vsgb.be

Nieuwsbrief wordt gedrukt op 100 % gerecycleerd papier

Nr 2008-03juni / juli 2008

Opmerkelijk in het activiteitenverslag 2007: er werden niet minder dan 44 vormingen georganiseerd !

Wilt u de Vereniging beter leren kennen ?Het activiteitenverslag zal u reeds een degelijk beeld geven. Het is beschikbaar opwww.vsgb.be

De Algemene Vergadering is ook een gelegenheid om toelichting te vragen bij deactiviteiten of het beleid van de Vereniging.

“De Vereniging draagt haar steentje bij tot de ondersteu-ning van de gemeenten in het kader van de Europese Weekvan de Lokale Democratie.”Marc Thoulen, Directeur van de Vereniging

“Het streven naar duurzaamheid is nu nog sterker dan in2004, bewijs daarvan zijn de vele projecten in het kader

van de Lokale Agenda 21.”Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu

“De Vereniging vraagt een evaluatie van de realisaties in het kader van devorige plannen of maatregelen voor de bestrijding van geluidshinder.”Marc Cools, Voorzitter van de Vereniging

Op woensdag 18 juni hield de Vereniging haar Algemene Vergadering, waaropwij minister Evelyne Huytebroeck mochten verwelkomen, die er haar voornaam-ste verwezenlijkingen en plannen voor de toekomst van de gemeenten uit de doe-ken kwam doen.

Een fotoreportage.

ALGEMENE VERGADERING