Nr 17 30 april 2014

Jan-Willem van ProoijenComplotdenkers zijn wel goed bij hun hoofd pag 18

‘Bètastudenten moeten hun stem laten horen’

De wetenschap van superhelden

+ UitneembaarVerkiezingskaternstudentenraad

Nadine Kraamwinkel leert studenten apps maken

Onafhankelijk magazine van de vrije Universiteit — www.advalvas.vU.nl

30 april 2014 Nr 17

HOE VER KIJK JIJ?We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende. Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat. Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op:

WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES

Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geïnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op:

WWW.WERKENBIJDEVU.NL

Naamloos-8 1 20-02-14 11:52

3nr 17 — 30 april 2014ADVALVAS

Donderdag 24 april 2014, 15.00»OZW-gebouw. Deze student moest uren wachten op dit tokkelmoment. Meer foto’s van VU Olympiad op pag. 22 en advalvas.vu.nl>razende reporter.Foto peter gerritsen

inHOUD jaargang 61 — nr 17 VU nU

En verder Online nieuws 4

Opinie: stem voor Europa 8 Column: Jaap Seidell 9

Onderzoeksnieuws 16

Mail 23

Opinie: Bètapartij nodig 24

Column: Roos 25

Campus: financiën, kwaliteitszorg 26

OR 28

Cultuur: theater en restaurant 30

Sleutelgat 31

Griff 32

Het volgende nummer verschijnt op 21 mei 2014.

RedactieadresDe Boelelaan 1105kamer 1-D-401081 HV [email protected] SchilpRedactieFloor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed VisserEindredactieWin Castermans, Welmoed VisserSecretariaatBarbara Vazquez,(020) [email protected] OntwerpLuis Mendo - GOOD Inc. VormgevingRob Bömer, rbbmr.nl

MedewerkersDick Roodenburg (Griffioen), Merlijn Draisma, Peter Gerritsen, Roos van Rijswijk, Bas van der Schot, Nienke Stumpel, StudioVU (Yvonne Compier), Peter ValckxCopyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, AmsterdamVU-advertentieszie secretariaat Commerciële advertentiesBureau Van Vliet, (023) 5714745 DrukSenefelder Misset, Doetinchem

ONAFHANKELIJK MAGAzINE VAN DE VRIJE UNIVERSItEIt

Nadine Kraamwinkel leert studenten websites bouwen 6

Professor Hulk en doctor Spider-Man 10

Jan-Willem van Prooijen verklaart de populariteit van complottheorieën 18

Sportdag VU Olympiad 22

3

In het hart verkiezingsbijlage usr

Coverfoto Peter Valckx

Bloedende harten en machtige hackers“Hoe kun je software zo mani-puleren dat computers zich anders gaan gedragen dan de bedoeling is?” Daarover gaat de Public Science-lezing ‘Hack de toekomst’ met hoogleraar Herbert Bos.

Medezeggenschap is te terughoudend, vindt BussemakerInholland-bestuurders maak-ten er een zootje van. Moet de medezeggenschap beter opletten?

Van zeer oude mensen de celdelingen die voorbijgaanWaarom gaan we dood? Moge-lijk omdat de telomeren, de uiteinden van chromosomen in de cellen van weefsels van ons bloed en onze organen, door celdeling te kort worden, waardoor onze cellen afsterven.

Universiteiten moeten meer vwo-leraren leveren

Tilburg neemt medezeggenschap wél serieus: Toffe Peer Award

Discussie in Kamer over afpakken studiepunten

Taal is één groot mysterie voor computers

rSS feedAbonneer je op het laatste nieuws online

Voor al het laatste nieuws: advalvas.vu.nl

VU-archeologen hebben een belangrijke schat gevon-den in het Limburgse plaatsje Echt. De schat stamt uit de vijfde eeuw

en bevat gouden Romeinse munten en kapot geknipt zilveren vaatwerk. De vondst werpt een nieuw licht op de situatie in de chaotische vijfde eeuw na Christus in dit gebied.De verknipte schaal is van puur zilver met bladgoud. ze heeft een doorsnede van 70 centimeter en weegt 5 kilo. “zoiets is nooit eerder in Nederland gevonden”, vertelde archeologiehoogleraar Nico Roymans aan de NOS. De schaal is waarschijnlijk verknipt om Germaanse grensbewakers te kunnen betalen. “Er was een enorm gebrek aan goudstukken, die soldaten normaal als loon kregen. Dan werd zo’n stuk vaatwerk kapot geknipt en uitgedeeld.”De schat is volgens de archeologen begraven door een Germaanse officier in Romeinse dienst, die zijn bezittingen veilig wilde stel-len na de militaire nederlaag van van keizer Constantijn III in zuid-Gallië. (WV)

Zie voor meer informatie: tinyurl.com/goudschatvu.

nr 17 — 30 april 2014 ADVALVAS4

archeologen vinden laat-romeinse schat

Foto

Res

taur

a

Er komt absoluut geen volledige fusie van de VU en de UvA, maar de samenwerking wordt wel steeds inni-ger. Dit benadrukten de bestuursvoorzitters

van beide universiteiten, Jaap Winter (VU) en Louise Gunning (UvA), onlangs tijdens een debat over de Amsterdam Academic Alliance, het label waaronder de VU en de UvA hun activiteiten bundelen. “Ik heb de afgelopen maanden voornamelijk uitgelegd wat we niet willen: namelijk geen

volledige institutionele fusie”, zei Winter.De samenwerking moet idealiter van onderop komen, zoals dat bij de – afgeblazen – bètafusie gebeurde, stelde Gunning: “toen de bèta’s steeds meer gingen samenwerken, bijvoorbeeld in een gemeenschappelijke gradu-ate school, liepen ze steeds weer tegen praktische problemen aan. Daarom vroegen ze aan de univer-siteitsbesturen of die niet een handje konden helpen.”Winter denkt dat universiteiten zich de komende jaren anders

gaan organiseren: “Ik zie inhou-delijke clusters ontstaan die een eigen structuur krijgen. Denk aan een medisch, bèta-, gamma- en alfacluster. Binnen die clus-ters werken de VU en UvA dan samen.” Jessica Endert, lid van de studentenraad van de UvA, die destijds de bètafusie tegenhield, vond dat bij samenwerking de verbetering van het onderwijs centraal moet staan. (DdH)

Voor een uitgebreid verslag van het debat zie: advalvas.vu.nl>nieuws>16 april.

Meer samenwerking met UvAEen fusie met de UvA is voorlopig uitgesloten, maar de samenwerking wordt wel intensiever, stellen de collegevoorzitters.

(re)tweetsEen selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen wekenV

erkleed als Admi-raal De Ruyter nam bestuurstijger en oud-VU-medewerker Johan Sturm afge-lopen vrijdag zijn onderscheiding in

ontvangst. Sturm mag zich voort-aan Ridder in de Orde van Oranje Nassau noemen. “Best mooi dus”, vond hijzelf. Sturms verkleedpartij was niet zomaar: veel van zijn vrij-willigerswerk deed hij bij amateur-toneelverenigingen. Het lintje werd aangevraagd door twee collega’s van de VU-bibliotheek. Sturm was jaren-lang voorzitter van de universitaire bibliotheekcommissie. (FB)

Voor foto’s en meer info zie: advalvas.vu.nl>nieuws>25 april.

Dorret Boomsma, VU-hoogleraar biolo-gische psychologie, krijgt de presti-gieuze Prijs Akademiehoogleraren in de categorie sociale of geestesweten-schappen. ze krijgt een miljoen euro voor wetenschappelijk onderzoek. In de categorie natuurwetenschappen,

technische wetenschappen of levenswetenschap-pen is Bert Meijer, hoogleraar organische chemie aan de tU Eindhoven, de gelukkige.De Koninklijke Nederlandse Akademie van Weten-schappen reikt de onderscheiding elk jaar uit aan twee hoogleraren uit verschillende vakgebieden. De wetenschappers behoren tot de wereldtop en krij-gen de prijs voor hun gehele oeuvre. Om in aanmer-king te komen moeten onderzoekers tussen de 54 en 59 jaar oud zijn. Boomsma zette een inmiddels beroemd register op van tweelingen. Daarin staan gegevens van tienduizenden kinderen en volwas-sen, die gebruikt worden voor onderzoek naar de invloed van genetische aanleg en omgeving. (HOP)

nr 17 — 30 april 2014ADVALVAS 5

aDValVas_Online

Boomsma krijgt miljoen Ridder Sturm

Duurste stad

Studentenkamers worden nog altijd elk jaar duurder: dit jaar betalen studenten per vier-kante meter tien cent meer dan vorig jaar: 18,53 euro. Dat is geen forse prijsstijging, maar de prijzen waren al torenhoog. Voor dat geld heb je trouwens ook gas, water en licht.De cijfers komen van Kamernet, de grootste

bemiddelingswebsite voor studentenkamers. Op Kamer-net worden ruim 145 duizend kamers en appartementen aangeboden. (HOP)

Meer over de kamerprijzen op: advalvas.vu.nl>nieuws>24 april.

@communicationVU28-4_Credits nodig of 5 euro verdienen? Doe mee (t/m 9 mei) aan labstudie over emotionele herinneringen in de Game Cella (N-023, Metropolitan)!

@PBterMaat28-4_Laatste week van mijn project in #Amsterdam. Veel mensen en ideeën leren kennen op de Vrije Universiteit. Grote en uitdagende organisatie.En de prijs voor de meest nietszeggende tweet

van de week gaat naar Pieter Bas ter Maat. Wat hij gedaan heeft op de VU? Geen idee.

@csl_vu28-4_Workshop Sollicitatiebrief en CV. Donderdag 1 mei, 18.30 uur. Met do’s & dont’s en persoonlijke feedback. http://www.vu.nl/cursussen

@VU_hoofdgebouw28-4_Let op: 5 mei (Bevrijdingsdag) zijn Hoofdgebouw en de studiezalen in de B-vleugel open, maar de Universiteitsbibliotheek is gesloten.

@VU_Kamerkoor27-4_Bezoek onze site vukk.nl voor locaties en kaarten voor onze concerten in juni! Tot ziens allemaal!

@profBPM26-4_Zeer voortvarende wervingsactie @VUamsterdam in #Volkskrant na vondst Romeinse #goudschat. http://bit.ly/1fjxQe3 pic.twitter.com/YAtLeb0uwTInderdaad, bijna te goed getimed om toeval te

zijn, deze grote wervingsadvertentie voor nieuwe archeologiestudenten: één dag na de schat van Echt.

@StienVolkers25-4_Mijn achterkleinkinderen hoeven in het jaar 2000 nooit meer de haard aan te maken. Radium houdt het huis warm.Advalvas-redacteur Floor Bal is gaan twitteren als

haar overgrootmoeder Stien Volkers.

@VUhistoricus25-4_Mooie thematafel met boeken over VU-geschiedenis in VU-bibliotheek @UBVU pic.twitter.com/NKyDYpU9Va

ToponderzoekOp vier thema’s echt meetellen aan de top. Lees meer op advalvas.vu.nl>dossiers>Onderzoek moet meer opleveren

SchofferenNiet alleen Wilders moet zich schamen, maar iedereen die bijdroeg aan het demoniseren van Marokkanen. Ook journalisten en politici. Lees het hele artikel van Hamza Akkar op advalvas.vu.nl>opinie

Solliciteren‘Verward hang ik op. Niet enthousiast genoeg? Hoe kan dat nou?’ Meer details over de sollicitatie van de boventallig verklaarde Mariska op advalvas.vu.nl>blogs&columns

twitter/facebook/issuu

een amsterdamse student betaalt gemiddeld 539 euro voor zijn kamer. landelijk betalen

studenten gemiddeld 421 euro.

ADVALVASnR 17 — 30 ApRIl 20146

‘Iedereen moet kunnen programmeren’

researchmasterstudent Nadine Kraamwinkel

nr 17 — 30 april 2014ADVALVAS 7

in aCtie

Student global health Nadine Kraamwinkel (25) zit in het bestuur van Techclub. Daar leren studenten alles over websites bouwen en apps maken.

dOOr flOOr Bal FOtO PEtER GERRItSEN

Is jullie Techclub wel nodig? Elke student kan toch met computers omgaan? “Drie van onze bestuurs-leden deden vorig jaar mee aan een wedstrijd waarbij studenten een bedrijfsconcept moesten presen-teren. zij waren de enige bèta’s die

meededen en zagen dat veel mensen goede ideeën hadden, maar niet de benodigde vaardigheden om die uit te voeren. Veel studenten kunnen namelijk geen websites bouwen of apps maken. zo kwamen die drie op het idee van een laagdrempelige club waar je dat soort dingen kunt leren. technologie gaat in de toekomst een veel grotere rol spelen dan nu. Daarom vind ik het delen van kennis hierover voor studenten net zo belang-rijk als taal en wiskunde. In principe zou iedereen de basisprincipes van program-meren moeten kennen.”

Wat gaan jullie doen? “We willen op de universiteit workshops geven waar studenten met technologie leren omgaan. Daarnaast zullen we hen in contact bren-

zoeken, met internettherapie helpen. Die is aanzienlijk laagdrempeliger.“Om me verder hierin te verdiepen, loop ik stage bij het Athena Instituut aan de VU, voluit het Athena Insti-tute for Research on Innovation and Communication in Health and Life Sciences. Daar werken ze aan het duurzaam oplossen van complexe maatschappelijke vraagstukken.”

Aan welk vraagstuk werk jij? “Ik doe onderzoek naar the rights-based approach, ik bedoel de rechtenbena-dering in de praktijk van de Neder-landse geestelijke gezondheidszorg.”

Heb je er ooit aan gedacht om zelf een bètaopleiding te doen? “Ik ben wel naar een voorlichtingsdag van lifestyle informatics gegaan. Maar ik had het gevoel dat ik daarvoor niet voldoende competenties had. Dat is ook het probleem van It-studies, die trekken vooral mensen die op dat gebied al heel wat kunnen. Mensen zoals ik, die het nog moeten leren, doen zo’n studie niet. terwijl die vaak wél de interesse hebben. Voor hen is het dus fijn dat er nu deze techclub is.”

gen met het bedrijfsleven. Ook gaan we maandelijks techtalks organiseren, waar mensen uit de industrie over innovaties vertellen. Het lijkt ons ook leuk om, net als in de Verenigde Staten, hackathons te houden. Dat zijn heel grote bijeenkom-sten waar teams aan computermatige problemen werken. We opereren vanuit de VU, maar zijn er ook voor UvA- en HvA-studenten.”

Hoe kom je zelf bij Techclub terecht? “Als puber speelde ik dagelijks online spelletjes zoals RuneScape. Ik was ook erg actief op verschillende fora. Het waren simpele virtuele werelden waar je gezellig kon praten met andere pubers en spelletjes kon organiseren. Op mijn achttiende ben ik ermee gestopt omdat ik die computertijd in mijn studie wilde stoppen. Wel bleef ik geïnteresseerd in de ontwikkelingen op het internet. toen ik van techclub hoorde, heb ik me aangesloten. Voor mijzelf is het ook wel handig.”

Hoezo? Kun jij geen apps program-meren dan? “Nee, het is de bedoeling dat ik dat leer bij een workshop die ik nu zelf aan het opzetten ben. Ik kan een vrij simpele website bouwen, meer niet. Dus méér hierover leren, lijkt me heel nuttig voor de toekomst. Momenteel doe ik de researchmaster global health, daarna wil ik graag promoveren. Ik ben erg in e-health geïnteresseerd. Er gebeuren alle-maal spannende dingen op dat gebied. Je kunt bijvoorbeeld op afstand hulp geven aan patiënten die aan huis gebonden zijn. En de technologie is al zover dat een arts met behulp van een robot vanuit Amerika iemand in Nederland kan opereren. Ook kun je mensen met mentale problemen die geen professionele hulp durven

Nadine Kraamwinkel2014 - nu Stage, Athena Instituut, faculteit Aard- en levens-wetenschappen

2013 - nu Researchmaster global health

2013 Bachelordiploma gezondheids- wetenschappen

2012 Student-assistent EMGo+ instituut en VU bij drie promotie-onderzoeken. taken: interviewen en invoeren data SpSS

technologie voor studententwee vrouwen en drie mannen vormen het bestuur van de Techclub: Gossa lô, nadine Kraamwinkel, Wesley nitikromo, Dwayne Gefferie en Melvin Roest. Zij willen studenten motiveren om hun eigen technologische projecten te beginnen. later dit jaar gaat techclub onder meer workshops, techtalks en hackathons aanbieden. Voor data en inschrijving zie techclub.nl.

8 nr 17 — 30 april 2014 ADVALVAS

dOOr sUsan legêne BEELD BAS VAN DER SCHOt

De Europaboulevard, uitvalsweg naar de A10, is ter hoogte van de RAI meestal druk met voorsorterende auto’s. ze rijden dan langs de Europahal, gebouwd tussen 1958 en 1961 en vorig jaar voorgedragen als rijksmonument. Bij die monumenten-status gaat het eerder om de hal, dan om

de naam ervan. Maar de verwijzing naar Europa is niet willekeurig: zij herinnert aan het Verdrag van Rome (1957) en de oprichting van de Europese Economische Gemeenschap.Amsterdam gaf ermee gehoor aan de oproep van de Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa om overal straten naar Europa te vernoemen. zo werd de nieuwe RAI een symbool van de economische samen-werking, en onderstreepte het beursterrein het streven naar onderlinge afstemming van nationale wetgeving, met het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rech-ten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (1950) als basis.Op 9 mei aanstaande – Europadag – promoveert bij Letteren Robin de Bruin op het proefschrift Elastisch Europa, over de naoorlogse opvattingen over Europa in kringen van met name KVP, ARP en PvdA. Mij trof het hoge niveau waarop de politici – voor èn tegenstan-ders – hier destijds vanuit idealistische motieven over argumenteerden. Praten over de voordelen en nadelen van Europese integratie was tevens een debat over de inrichting van een goede samenleving. Nederland was geen koloniale grootmacht meer, maar evenmin een in zichzelf gekeerde natie. De Nederlandse economie had ruimte nodig, en Nederland hoorde bij de kopgroep van landen die daar binnen Europa aan werkten. In het Parlement, in de krant, op ledenvergaderingen van politieke partijen, zelfs in proefreferenda in Bolsward en Delft (1952) werd gedebatteerd over de vorm die Europa zou moeten krijgen.Daarbij speelde al gauw ook de vraag naar Europees

Verdiep je in Europa en ga stemmen!We maken wel gebruik van de mogelijkheden die Europa biedt, maar we zijn te veel naar binnen gekeerd geraakt in het debat over Europa.

jaap seidell hoogleraar voeding en gezondheid


Opinie wisselCOlUmn

Reageren? Mail naar [email protected]. Foto

Stu

dioV

U/Yv

onne

Com

pier

Onafhankelijk onderzoek

Ons eetgedrag wordt in belangrijke mate gestuurd door onze voedselomge-ving. Die is de afgelopen honderd jaar in toene-mende mate gecommerci-aliseerd. Vroeger prees de

marktkoopman zijn groenten of eieren luidkeels aan op het plein. De voorbijgan-gers konden kiezen uit zijn koopwaar, of die van het kraampje verderop. Kooplui hadden ook toen al slimme verkooptrucs, zoals het vooraan leggen van de mooiste en gepoetste appels en wortels en de vetste hanen. De marketing van voedsel heeft echter sinds die tijd een enorme vlucht genomen. Vroeger ondenkbare tactieken, zoals het exploiteren van jonge kinderen door het inzet-ten van speeltjes, kleurige verpakkingen en kinde-ridolen, zijn gemeengoed geworden. De geslaagde marketing van junkfood en gekleurd suikerwater (frisdrank) die leidt tot overconsumptie bij grote delen van de bevolking, is verplichte kost op prestigieuze MBA’s en postacademi-sche marketingopleidingen. Een groeiend kritisch publiek voelt wantrouwen tegen dergelijke beïnvloe-ding van ons voedingsgedrag. Ondertussen trekken de grote voedings-middelenbedrijven hoge budgetten uit voor wetenschappelijk onderzoek over juist dat voedingsgedrag. zo financiert bijvoorbeeld Coca-Cola veel onderzoek dat zich richt op de rol van lichaamsbe-

weging, en dus niet voedselinname, bij het voorkomen van overgewicht. Ook financiert het bedrijf onderzoek waar-uit twijfel spreekt over de relatie tussen frisdrankinname en obesitas. Bij prestigi-euze internationale voedingscongressen zijn frisdrankgiganten en grote voedings-middelenbedrijven prominente en alom aanwezige sponsoren. Door de industrie gesponsorde onderzoeken hebben aantoonbaar een voor de financier roos-kleuriger uitkomst dan onafhankelijk onderzoek. Onderzoekers die financiële banden met de industrie hebben, zijn over het algemeen in het openbaar posi-tiever over hun producten dan zij die

geen banden hebben.In toenemende mate sporen overheden univer-siteiten aan om met het bedrijfsleven partner-schappen aan te gaan. Dat blijkt onder meer uit het topsectorenbeleid en de financiering van veel EU-projecten waarbij een private partij een verplich-te voorwaarde is. Dat biedt ook kansen:

bedrijven kunnen wel degelijk bijdragen aan maatschappelijke doelen. Het kan lonen samen te werken met cateraars of supermarkten die door een ander inkoop- of promotiebeleid het aankoopgedrag van consumenten gezonder kunnen maken. Het wordt tijd voor een universitair beleid ten aanzien van publiek-private samenwerking. Het imago van de weten-schap staat op het spel.

Gesponsorde onderzoeken hebben voor de financier een rooskleuriger uitkomst

Reageren? Mail naar [email protected].

burgerschap. In de kolonie was dat normaal geweest: wie daar uit Europa kwam had de legale status van Europeaan, onderscheiden van Inlanders en Vreemde Oosterlingen. Maar wat is een Europeaan in Europa: is Europa een optelsom van nationaliteiten of bestaat er een publieke sfeer boven nationale bindingen? De Europaboulevard en de Europahal waren niet louter bouwstenen voor een Europese economie, ze bouwden aan een Europese verbeelde gemeenschap.Die gemeenschap heeft inmiddels ook politiek meer vorm gekregen. Alle burgers van de lidstaten van de EU zijn ook EU-burgers. Maar terwijl Europa groeit, lijkt de ruimte voor politiek debat over de goede samenleving te krimpen. De Europese buitengrenzen kosten onac-ceptabel veel mensenlevens. tegelijk keert het politieke debat naar binnen: Europa als optelsom van nationale belan-gen. Er wordt wel degelijk doorgebouwd aan een Europese publieke sfeer, op de universiteit bijvoorbeeld met beurzen voor wetenschappers, of Erasmusbeurzen voor studenten.We maken er gebruik van, maar argu-menteren zelden over de waarden van Europa als een verbeelde gemeenschap waarvan wij deel uitmaken. Ga stemmen dus op 20 mei, en bovenal: verdiep je in de politieke vraagstukken van nu en hun geschiedenis. De Europahal is niet alleen een monument voor de Neder-landse wederopbouwarchitectuur, maar ook voor de Europese dimensie van onze postkoloniale nationale staat.

Susan Legêne is hoogleraar politieke geschiedenis en hoofd van de afdeling geschiedenis aan de VU.

professor Hulk en doctor spider-manOok superhelden zijn aan natuurwetten gebonden. En net als wetenschap vindt iedereen ze een beetje griezelig.

dOOr Peter Breedveld BEELD COLUMBIA PICtURES INDUStRIES/tM & MARVEL

Een student met de propor-tionele kracht van een spin, een crimineel die elektrici-teit opslaat als een mense-lijke condensator. De nieuwe Spider-Man-film vergt nogal wat suspension of disbelief,

zoals de Engelstaligen zo mooi zeggen. Niemand vindt het leuk om naar een film te kijken met een betweterige mopper-kont die bij elke scène aantekent dat dat nooit kan, dat niemand zo’n val zou over-leven en dat, hahaha, de ruimte luchtle-dig is en je dus nóóit het geluid van een explosie zou kunnen horen.Kortom, het publiek moet bij het kijken naar een superheldenfilm nogal wat onwaarschijnlijkheden willen accepteren. Maar de spanning tussen fictie van een superheldenuniversum en wetenschap-pelijke werkelijkheid is ook weer niet zó

groot. Dat blijkt uit het boek the Physics of Superheroes van de Amerikaanse natuurkundige James Kakalios.

Gemaskerde wereldverbeteraarAkkoord, het is echt niet aan te raden om jezelf bloot te stellen aan grote hoeveel-heden radioactieve straling, of tijdens een onweer in een open veld te gaan staan, in de hoop door de bliksem te worden getroffen en daarmee de gave te krijgen om elektriciteit in je lichaam op te slaan die je kunt ontladen wanneer je wilt en waarmee je de wereld kunt onderwer-pen. Als je pogingen daartoe tenminste niet steeds worden verijdeld door die gemaskerde wereldverbeteraar die aan een supersterke webdraad door de stad slingert en aan gebouwen kan blijven kleven, en vrachtauto’s kan optillen!Niet thuis proberen dus: superkrachten verwerven. Maar stel dat er wél echte freaks of nature zouden bestaan die een bliksemstraal zouden overleven, of de beet van een radioactieve of genetisch gemanipuleerde spin, dan zijn die wel degelijk gebonden aan de natuurwetten!

Het is niet zo dat in Spider-Man of Super-man zomaar alles kan wat in het hoofd van de schrijvers opkomt.Om te beginnen kunnen we allemaal wat Electro, een van de schurken in de nieuwe Spider-Man-film, ook kan: onszelf elektrisch laden. Goed, één miljoen volt opslaan kunnen we natuurlijk niet. Maar als we op een droge, koude winterdag met onze blote voeten over een hoogpolig tapijt wrijven, zijn we elektrisch geladen en kunnen we ons ontladen door iets van metaal aan te raken.

Ongekende machtStel je nu voor dat we wel één miljoen volt konden opslaan, wat een gevaar zouden we vormen voor onze omgeving, wat een ongekende macht zouden we bezitten! Nu ja, totdat iemand ons kortsluit met een emmer water, of ons een flinke linkse of rechtse hoek geeft nadat we al onze elektrische lading hebben verbruikt. We zouden hoge gebouwen kunnen beklim-men, zoals Electro doet in de stripreeks the Amazing Spider-Man, dankzij het magnetische veld tussen onze elektrische


Film


wetensCHap

stralen en de metalen leidingen in de de gebou-wen.

Dramatische reddingspogingKakalios legt in zijn zeer geestig geschreven boek de wetenschappelijke houdbaarheid van super-helden bloot. zo onder-zoekt hij met behulp van de Wet van Newton de dood van Spider-Mans vriendin Gwen Stacy, een van de meest verstrekken-de gebeurtenissen in de geschiedenis van de Amerikaanse strip. zij wordt name-lijk door de Groene trol van de George Washington-brug afgegooid, waarna Spider-Man haar probeert te redden met zijn web. Maar door de snelheid waarmee ze valt, in combinatie met haar gewicht, kan de reddingspoging alleen maar in een drama eindigen.Ook houdt Kakalios de plausibiliteit van Supermans kracht tegen het licht. Kan die echt zijn veroorzaakt doordat de zon van zijn thuisplaneet Krypton rood was en die van de aarde geel (nope)? Kan hij echt over hoge gebouwen heen springen (als de zwaartekracht van Krypton vijf-tien keer groter was dan die op aarde)?

In één adem door bere-deneert Kakalios ook dat Kryptons kern met zo’n zwaartekracht een enorme soortelijke massa moet hebben gehad, waardoor haar vernietiging onver-mijdelijk was. En dat de geestelijke ouders van Superman, Jerry Siegel en Joe Shuster, meer verstand moeten hebben gehad van astrofysica en kwantum-mechanica dan de meeste natuurkundigen ten tijde

van Supermans debuut in 1938. Enzo-voort, enzovoort.

Remmende voorsprongIk ben geen groot licht op het gebied van natuurkunde, maar veel van wat ik leerde tijdens de lessen natuurkunde en scheikunde op de middelbare school kende ik tot mijn eigen verbazing al van de avonturen van de Avengers en de strip Fantastic Four. Als kind ging ik er altijd vanuit dat de antimaterie in de Negatieve zone, een parallel universum waarnaar weten-schappelijk genie Reed Richards van de Fantastic Four een deur in zijn laborato-rium had, een verzinsel was van schrijver

Stan Lee en tekenaar Jack Kirby. Maar die bleek echt te bestaan! zo leerde ik dat glas wordt gemaakt van zand uit een boekje van de Hulk. Die versloeg daarin de zandman, een crimi-neel met de fysieke eigenschappen van, jawel, zand, door hem zo hard te slaan dat hij door de druk en de hitte veranderde in glas.En superheld de Flash, die sneller is dan het licht, kon door muren heen lopen doordat zijn moleculen sneller trilden dan die in de muur. Dat bleek gewoon waar te zijn! Helaas resulteerde mijn fenomenale belezenheid van het Marvel-universum (Spider-Man, Iron Man, Hulk) en het DC-universum (Batman, Superman, Flash) nooit in een indrukwekkende cijferlijst, wat de exacte vakken betreft. De wet van de remmende voorsprong, laten we het daarop houden.

Mystieke achtergrondVeel superhelden hebben hun oorsprong in een of ander wetenschappelijk prin-cipe, maar dat is niet altijd zo geweest. De eerste moderne superheld Superman heeft eerder een mystieke achtergrond. Hij is ontsproten aan de fantasie van twee Joodse immigrantenzoons die Superman lijken te hebben gemodelleerd naar de Golem, een figuur uit een Joodse legen-

Veel van wat ik leerde bij natuurkunde en scheikunde kende ik al van de avonturen van de Fantastic Four

Spider-Man and related characters and elements: tM & © 2014 Marvel. the Amazing Spider-Man 2, the Movie © 2014 Columbia pictures Industries, Inc. All Rights Reserved.


Film

Kakalios onderzoekt met de Wet van Newton de dood van Spider-Mans vriendin Gwen Stacy

de. Superman heeft ook veel overeenkomsten met Mozes, die in een mandje in de Nijl wordt gelegd, en wordt opgevoed door een Egyptische prinses en vervolgens opgroeit als superheld van Egypte.

Heersende angstMichael Chabon legt in zijn boek the Amazing Adventures of Kavalier & Klay een verband tussen Superman en de Joodse kinderen uit Europa, die door hun ouders op de boot naar Amerika waren gezet om aan de nazi’s te ontko-men. zo wordt Superman in een raket naar de aarde gestuurd, vlak voordat zijn thuisplaneet Krypton vergaat.Het waren vooral Stan Lee en Jack Kirby die superhelden in de jaren zestig een stevige wetenschappelijke component gaven. Daarbij werd veel nadruk gelegd op het ethische aspect van de weten-schap. Ook laat de ontwikkeling van de superhelden tijdens de afgelopen decen-nia treffend de ambivalente houding zien van het publiek ten aanzien van de stand van de wetenschap.De Hulk en Spider-Man zijn beiden verzonnen in het begin van de jaren

zestig, tijdens de hoog-tijdagen van de Koude Oorlog, toen de dreiging van een nucleaire oorlog met de Sovjet-Unie alom-tegenwoordig was. In the Incredible Hulk komt atoomwetenschap-per Bruce Banner, door toedoen van een Russi-sche spion, tijdens een nucleaire test bloot te staan aan een enorme hoeveelheid gammastra-ling. Wanneer hij zich opwindt of in gevaar is,

verandert hij door die straling in een destructief monster met ongekende kracht. Banner en zijn alter ego weten zich hierdoor opgejaagd door het Ameri-kaanse leger, want dat kan zo’n oncontro-leerbare kracht natuurlijk niet onbekom-merd zijn gang laten gaan.Je hoeft geen groot filosoof te zijn om hierin angst te zien voor wetenschap-pelijke ontwikkelingen die door de mens niet langer onder controle te houden zijn. In de jaren zestig, tot ver in de jaren tach-tig, kwam de dreiging vooral van atoom-fysica. Later werd genetische modificatie Het Grote Kwaad. Dat verklaart waarom in de verfilming van the Incredible Hulk Banners mutatie niet wordt veroorzaakt

Wil jij gratis naar de nieuwe Spider-Man-film? De vorige film was een megasucces. De wereldwijde opbrengst bedroeg 750 miljoen dollar. Weet je nog waarover die ging? peter parker is de skateboardende scholier die na een spinnenbeet over buitengewone gaven en ultrasnelle reflexen beschikt. Als er ergens in new York gevaar dreigt, transformeert hij in Spider-Man die zwierend langs wolkenkrabbers boeven vangt. Wat maakt parker nu mee?

Zes vrijkaartjes via advalvas.vu.nl>nieuws>30 april

Gratis naar the Amazing Spider-Man 2 (3D)


Direct na zijn afstuderen moest Clenton vluchten. Zijn Rwandese diploma is hier niets waard. Met steun van het UAF kan hij weer studeren en een nieuw bestaan opbouwen.

www.uaf.nl

jaar

‘ Dankzij mijn studie heb ik weer een toekomst’

Clenton, gevlucht uit Rwanda:

Clenton en 3.100 andere vluchtelingstudenten hebben uw steun nodig. Rekening 76300

Ad Valvas-205x264mm-1.indd 1 07-02-13 13:59

door radioactieve straling. Althans, niet door stra-ling alleen, maar door een combinatie van straling en genetische modificatie.

DemoniseringPrecies dezelfde aanpas-sing aan de tijdgeest zien we bij Spider-Man, die in 1963 werd gebeten door een met radioactiviteit bestraalde spin en in de verfilmingen uit 2002 en 2012 door een genetisch gemodificeerde spin, om vervolgens een chronisch door het publiek gewantrouwde misdaadbestrijder te worden. Hoe vaak die arme Spidey de stad New York ook van totale vernietiging redt, hoeveel criminelen hij ook (netjes ingepakt in webdraad) bij de politie afle-vert; de politie blijft met scherp op hem schieten, de New Yorkers blijven bang voor hem.Opmerkelijk daarbij is de rol van de

media in de demonisering van Spider-Man. Omdat hoofdredacteur van the Daily Bugle, Jonah Jame-son, een persoonlijke wrok tegen Spider-Man koestert, blijft hij hem in zijn krant belasteren en besmeuren, en weigert hij aandacht te schenken aan alle goeds dat Spider-Man voor de gemeenschap doet.Ergens doet dat denken aan de stemming die de media in ons universum

plegen te maken tegen wetenschappers en wetenschappelijke instellingen. Dank-zij de wetenschap leven we in ongekende luxe, worden de meesten van ons in zeer goede gezondheid zeer oud en is een zenuwbehandeling bij de tandarts pijn-loos. Maar het publiek wenst zich toch liever vast te bijten in de enkele fraude-rende wetenschapper en wetenschap te zien als linkse hobby.

We zouden hoge gebouwen kunnen beklimmen dankzij het magnetische veld tussen onze elektrische stralen en de metalen leidingen

Maak het mee op dinsdagavond 6 mei in Pakhuis De Zwijger.

> Hoogleraar complexe dynamica jan Bouwe van den Berg neemt de toeschouwers mee naar de wervelende wereld van de wiskunde. Hij vertelt over de beroemde wiskundige Alan turing, over problemen met een waarde van een miljoen dollar en over het beteugelen van chaos.

>Striptekenaar typex laat zich door werk van Bouwe van den Berg inspireren en tekent er beelden bij.

>Journalist en stripliefhebber peter Breedveld vertelt over de verhouding tussen wetenschap en superhelden.

>Met het publiek gaan deze drie mannen aan de slag om een eigen superheld te ontwerpen, gebaseerd op de thema’s van de complexe dynamica.

>Kaarten voor dit gratis public science-evenement kun je bestellen via dezwijger.nl.

De geboorte van een superheld


Film

Economen van de VU en de UvA bedach-ten een nieuw lotingssysteem dat moet garan-deren dat leer-lingen allemaal

terechtkomen op een van hun drie favoriete middelbare scho-len.Middelbare scho-len loten als ze meer aanmeldin-gen hebben dan plekken. Maar het huidige systeem, bijvoorbeeld in Amsterdam, werkt niet optimaal, doordat scholieren maar één

De maatschap-pelijke kosten van CO2-uitstoot worden consequent te laag ingeschat. Dat stellen milieu-wetenschappers

Jeroen van den Bergh en Wouter Botzen in een artikel in Nature Climate Change.

De onderzoekers hielden driehon-derd schattingen van CO2-kosten tegen het licht. Meestal worden die niet hoger geschat dan 125 dollar per ton CO2, maar dat bedrag is volgens de onderzoekers te laag, omdat niet alle gevolgen zijn meegenomen.Gevolgen voor de biodiversiteit, de politieke stabiliteit in een land

en migratie zijn bijvoorbeeld moeilijk in geld uit te drukken, maar dat is nog geen reden om ze niet mee te nemen, vinden de onderzoekers. ze zeggen overi-gens niet wat wel een juiste prijs zou zijn voor een ton CO2-uitstoot. (MK)

Zie artikel via tinyurl.com/co2kosten

school kunnen kiezen. Bij uitlo-ting is er dan alleen nog plek

op de impopulaire scholen, want alle plekken op de populairdere scholen zijn al vergeven.In het nieuwe lotingssys-teem kunnen leerlingen

tien scholen op volgorde van voorkeur selecte-

ren. Was dit in 2013 in Amsterdam toegepast,

dan zou elke scholier zijn terechtgeko-men op een van de scholen uit

zijn top-drie. De verwachting is dat

het nieuwe systeem minder stress en onvre-

de veroorzaakt. (MK)


Hoogleraar Marleen Huysman, hoofd afdeling Infor-matie, Logistiek en Innovatie, ontvangt een NWO Grant voor het onderzoeksproject New Ways of Working and Human Capital Develop-ment. Deze beurs betaalt het salaris van twee promo-vendi en een postdoc-onderzoeker.

Ben Crum is benoemd als hoogleraar alge-mene politicolo-gie. Hij onderzoekt hoe fundamentele politieke principes en concepten - zoals democratie, grondwet en solidariteit - worden beïnvloed door het proces van de Europese integratie en de internationalisering van de politiek.

Universitair hoofddocent sociale wetenschappen Kees Boersma en Jaap de Heer krijgen 40.000 euro van Crisisplein, stuurgroep Netcentrisch Werken, voor een opdracht-onderzoek naar multidisciplinaire samen-werking bij crisissituaties. Ze richten zich op nieuwe werkwijzen van informatie-uitwisseling tussen de hulpdiensten.

Universitair docent bij de sectie orthodontie Nop Willems ontving de vijfjaarlijkse award van de Nederlandse Vereniging van Orthodontisten voor zijn proef-schrift ‘Develop-mental changes in condylar bone and their mechanical consequences’. De prijs bestaat uit een plaquette en 2.500 euro.

VIPs

Zorgpotje

E en speciale verzekering is de oplossing voor het zorgprobleem. Dat betoogt sociaal wetenschapper Hans

Bosselaar in de Volkskrant. Door heftige bezuinigingen in de zorg laat de overheid steeds meer taken aan de burger over. Volgens Bosselaar is een verze-kering een logische oplossing. “In familieverband bouw je een eigen bedrag op dat besteed kan worden aan mantelzorg. Vergelijkbaar met een pensi-oen. Als er zorg nodig is, kan de familie besluiten deze in te kopen of zelf te verlenen. Deze constructie is meteen een prik-kel om zo veel mogelijk zorg zelf te verlenen.” (FB)

Nooit meer uitgeloot

Albe

rtjan

Dui

n

Joi It

o/fli

ckr.c

omUitstoot kost meer dan gedacht

noun

proj

ect/

Rich

ard

Zeid


OnDerZOeksnieUws

Moeten we elke dag 375 gram groente en 300 gram fruit eten? Ja, zeggen onderzoekers van University

College London. Wie dagelijks zoveel groen eet, heeft 42 procent minder kans om voortijdig te overlijden. Dat is geen reden om het standaardadvies van elke dag twee ons groente en twee stuks fruit omhoog te trekken, vindt hoogleraar voeding en gezond-heid Jaap Seidell. “Nu haalt maar vijf tot tien procent van de Nederlanders de huidige groente- en fruitnormen, dus een hogere inname is sowieso onrealistisch om na te streven.” Hij vergelijkt het met de aanbeveling om dertig minuten per dag te bewegen. “Er is vast een onderzoek waaruit blijkt dat mensen die drie uur of meer bewegen, nog gezonder zijn. Maar dan pas je nog niet de aanbeveling daarop aan.” (FB)

Goed onderzoek niet doodchecken

“Bij iemands politieke voorkeur en de vraag of iemand gaat scheiden, speelt erfelijkheid een kleine rol. Die dingen hebben te maken met vertrouwen, dus had ik daarbij ook een erfelijke component verwacht. Maar die is er niet, zo blijkt uit onze analyse van gege-vens van 1012 eeneiige en twee-eiige tweelingen. Gebeurtenissen in je leven spelen een belangrijke rol bij het krijgen of verliezen van vertrouwen: het kwijtraken van je baan, inbraak in je huis. Die spelen mogelijk een belangrijkere rol dan gebeurtenissen uit de vroege jeugd, waarvan vaak wordt gezegd dat die allesbepalend zijn voor iemands vertrouwen in ande-ren. De vroege jeugd speelt mee, maar is niet het belangrijkst. Je kunt vertrouwen kwijtraken door dingen die je overkomen, maar je kunt het ook weer terugkrijgen.

Cultuur is ook belangrijk. In landen met grote ongelijkheid tussen arm en rijk, is het vertrouwen over het algemeen lager. Nederland scoort goed op de vertrouwensindex, vlak onder de top van Scandinavische landen en Zwitserland. Landen als Griekenland en Turkije scoren veel lager.” (WV)

Zie tinyurl.com/vertrouwennieterfelijk voor het artikel Genetic Influences Are Virtually Absent For Trust van Paul van Lange e.a. in PLOS One.

De mate waarin iemand anderen vertrouwt, heeft niets te maken met erfelijkheid. Dat verbaasde Paul van Lange, hoogleraar sociale psychologie, zelf ook.

Vertrouwen is niet erfelijk

Dat stelt oud-rector Lex Bouter op 2 mei in zijn oratie als hoogleraar methodologie en integriteit. Wetenschappers laten bijvoorbeeld analyses weg die hun niet goed uitkomen; 2 procent heeft zelfs weleens data verzonnen. Bouter vindt dat er op universiteiten meer aandacht moet

komen voor de dagelijkse dilemma’s van onderzoekers, die aanleiding zijn voor dit gedrag. (WV)

Websites raken overbelast als veel mensen tegelijk online zijn. zo is de site van de Belastingdienst vaak vlak vóór de deadline van de jaarlijkse aangifte in april onbereikbaar. Met behulp van het systeem ConPaaS dat VU-informatici ontwikkelden,

kan dit voorkomen worden. Door gedrag van bezoekers te analyseren, kan het systeem op drukke momenten ingrijpen. Is er een stormloop op de site, dan voegt het systeem automatisch extra servers aan de website toe die de toeloop opvangen. (FB)

Leuker kunnen we het niet maken

34 procent van de wetenschappers geeft toe zich weleens schuldig te

hebben gemaakt aan twijfelachtige onderzoekspraktijken.

Nog meer groente en fruit?

Stud

ioVU

/Rvd

V

noun

proj

ect/t

ania

Jim

énez

Stud

ioVU

/YC


Psychologie

Wie dit gelooft, is niet gekVoor grote drama’s zoeken mensen grote verklaringen. Vandaar dat complottheorieën zo populair zijn.

dOOr flOOr Bal FOtO PEtER VALCKX

De straling van gsm’s is gevaarlijk voor de gezond-heid. De overheid weet dit, maar houdt het geheim omdat de verkoop van umts-frequenties miljar-den oplevert. typisch

een waanbeeld van mensen met een psychische stoornis die zich met behulp van aluminiumhoedjes wapenen tegen de straling van de zendmasten? “Hele-maal niet”, zegt sociaal psycholoog Jan-Willem van Prooijen. Uit een onderzoek uit 2009 blijkt dat één op de drie Nederlanders gelooft dat de regering het negatieve effect van gsm-straling stilhoudt. zo meende in 2004 ook 49 procent van de New Yorkers dat de Amerikaanse overheid iets met de aanval op de WtC-torens te maken had. twintig procent van de Canadezen dacht in 2006 nog dat Al-Qaida juist niet achter de aanslagen zat.

“Bij zo’n groot deel van de bevolking kan er geen psychologische pathologie achter deze denkbeelden zitten”, zegt Van Prooijen. Hoe komt het dan dat zoveel mensen irreële gedachten hebben? “Complottheorieën floreren bij bedrei-gende gebeurtenissen. Mensen hebben een grote behoefte om verklaringen te vinden en de wereld te begrijpen. ze hebben sterk de neiging om hun eigen verhaal te maken.”

Vlucht MH370 De verdwijning van de Maleisische Boeing 777 is daar een goed voorbeeld van. Hoewel niet bekend is waardoor het vliegtuig verdween, verschenen in de media en op internet vrij snel allerlei verklaringen. Waren de Iranese mannen die met een gestolen paspoort reisden soms terroristen? Was het vliegtuig gekaapt en ergens in een afgelegen gebied geland? zaten de piloten erachter? Somalische piraten? Eigenlijk iedereen met een slechte reputatie werd beschul-digend aangekeken. Van Prooijen: “zo’n verdwijning van een vliegtuig is heel bedreigend. Heel veel mensen vliegen

Jan-Willem van prooijen: ‘Zwart-witdenken komt erg

overeen met complotdenken’


wetensCHap


Psychologie

weleens. Het zal je maar overkomen. Om die negatieve gevoelens te beheersen, gaan mensen zelf het plaatje invullen.”Wat ook aan complotdenken bijdraagt, is dat mensen bij gebeurtenissen met grote gevolgen ook een grote verklaring zoeken. ze geloven simpelweg niet dat een kleine oorzaak zo’n groot effect kan hebben. “Een voorbeeld. Barack Obama is een gewoon mens. Stel dat hij een piepklein virus krijgt en daaraan doodgaat. Dan kun je de klok erop gelijk zetten dat de bevolking dat niet accepteert. Hetzelfde zie je bij de aanslag van 11 september. Dat was een enorme gebeurtenis waarbij bijna drieduizend slachtoffers vielen, iconische gebouwen instortten en waar-door twee oorlogen geïnitieerd werden. Het is moeilijk te accepteren dat al die rampspoed door negentien fundamenta-listen is veroorzaakt.” Het is dus niet verbazingwekkend dat

uit onderzoek blijkt dat een van de meest populaire complotten is dat de Amerikaanse overheid achter de WtC-aanslagen zat. Ook de gedachte dat John F. Kennedy door de CIA vermoord werd, is populair. In Nederland geloven veel mensen in de mysterieuze mannen in witte pakken die na de Bijlmerramp, waarbij een El Al-vliegtuig in 1992 op een flat neerstortte, een geheime lading uit het toestel geborgen zouden hebben.

Extreem gevoeligVan Prooijen voert zijn onderzoek op verschillende manieren uit. zo legt hij aan proefpersonen verschillende fictieve scenario’s voor waarbij een oppositielei-der in een Afrikaans land gewond raakt. Hij ontdekte dat mensen die voorafgaand aan het experiment onzeker werden gemaakt (zij moesten onder meer naden-ken over hun mislukkingen), eerder geneigd waren om daar de hand van de regering in te zien. Hoe groter het gevolg van de verwonding, hoe meer men een complot vermoedde. Als de oppositielei-der in het voorbeeld overleed, geloofde men eerder in vuil spel dan wanneer de man lichtgewond was. Ook werkt hij samen met politicoloog en Kieskompas-ontwikkelaar André Krouwel. Samen ontdekten zij dat het vooral aanhangers van extreme politieke denkrichtingen zijn die gebeurtenissen verdacht vinden. “Extreemlinks denkt dat de Verenigde Staten achter alle natuurrampen zitten, extreemrechts dat moslims overal de isla-mitische wetgeving willen invoeren.”Beide groeperingen denken erg zwart-wit, een stijl die overeenkomt met complotdenken. “ze geloven alletwee ook in simpele oplossingen voor ingewik-kelde maatschappelijke problemen.”

Waarheid wegmoffelen Geloof in complotten is niet onschuldig. Wie denkt dat vaccinaties gevaarlijk voor kinderen zijn, ondermijnt het vaccina-tieprogramma en draagt daarmee bij aan een toename van gevaarlijke ziekten. Wie niet in klimaatveranderingen gelooft, laat nooit zijn auto staan. De overheid kan de negatieve gevolgen van complottheorieën in de kiem smoren door zo transparant mogelijk te zijn over

“Als je aan de juiste touwtjes trekt, kun je een deel van de bevolking in een complot laten geloven”, zegt sociaal psycholoog Jan-Willem van prooijen. Vooral voor dictators is dat een makkelijke manier om de bevolking onder de duim te houden en aanhangers te winnen. Zo waren complottheorieën een vast onderdeel van Hitlers speeches. Jodenhaat wakkerde hij aan met de bewering dat deze groep achter het verlies van Duitsland in de Eerste Wereldoorlog zat.

Manipulatie is het thema van het congres dat studievereniging EoS op donderdag 8 mei organiseert. Stef Aupers, cultureel socioloog aan de Erasmus Universiteit, verklaart waarom mensen in complottheorieën geloven. Advocaat Gerard Spong vertelt over de morele kant van manipulatie. neurowetenschapper ron de Kloet legt uit hoe het brein tijdens manipulatie werkt.

Meer informatie op eosvu.nl.

Verzin je eigen complot

EoS-congres over manipulatie

Hoe groter het gevolg van de verwonding, hoe meer men een complot vermoedde

‘Als Obama overlijdt aan een piepklein virus, dan accepteert de bevolking dit niet’


“Manipuleren heeft een heel nare klank, alsof je iets verdorvens doet ten koste van een ander. Maar dat hoeft helemaal niet. Het kan ook in het voordeel van jullie allebei zijn.”Van Marwijk legt uit hoe je bij een docent in het gevlei kunt komen, wat een hoger cijfer kan opleve-

ren. “Als je tijdens het college goed naar iemand luistert, hoor je vanzelf wat de verplichte lesstof is en waarover hij echt gepassioneerd is. Als je vervolgens over dat deel vragen stelt en het liefst zijn eigen formuleringen gebruikt, val je posi-tief op.”Een onwillig lid van een werkgroepje kun je motiveren door je aandacht te richten op de positieve dingen. “Als je alleen maar klaagt, voelt iemand zich niet erkend. Als je de dingen prijst die wel goed gaan, krijgt de ander een pret-tig gevoel over het gesprek. Daardoor is

diegene eerder geneigd om meer energie in het project te stoppen.”Van Marwijk noemt ook een manier om een discussie binnen een groep in goede banen te leiden. “tijdens een normaal groepsgesprek kijk je iedereen één voor één aan. Maar als je het niet eens bent met iemand, kijk je alleen naar die persoon. Die voelt zich vervolgens aangevallen, terwijl de rest van de groep achterover leunt en afwacht hoe jij het gaat aanpakken. Bij het geven van je argumenten is het beter iedereen om en om aan te kijken. Bij je laatste opmerking kijk je juist naar een ander groepslid. Die zal daarop vervolgens automatisch reage-ren. zo houd je iedereen bij het gesprek betrokken en voelt diegene met wie je het niet eens bent, zich niet persoonlijk beledigd.”

Frank van Marwijk, Manipuleren kun je leren, Uitgeverij Haystack, 152 pag, €19,90.

Lichaamstaaldeskundige en auteur Frank van Marwijk is een van de sprekers op het EOS-congres (8 mei). Hij vertelt hoe je met lichaamstaal anderen kunt manipuleren.

leren manipulerenbeslissingen, vindt Van Prooijen. “Al

zullen de echte complotdenkers toch altijd denken dat de waarheid weggemof-feld wordt.” Hij concludeerde dat de meeste aanhan-gers van complottheorieën geen psychi-sche problemen hebben. Maar hoe zit het dan met paranoïde mensen die overal verbanden zien? “Bij hen leidt de ziekte tot hun gedachten, niet de gebeurtenis-sen. Het gaat bij deze patiënten niet om algemene maatschappelijke ontwikke-lingen of nieuwsfeiten. zij denken dat er tegen hen persoonlijk samengespannen wordt.”Hoe weet Van Prooijen eigenlijk zeker dat er geen waarheid schuilt in de complot-ten die hij onderzocht? “Er is natuurlijk een grijs gebied. Corruptie bestaat echt. Samenzweringen ook. Het is belangrijk dat mensen een constructieve, kriti-sche houding hebben. Maar er is een verschil tussen gewone alerte mensen en complotdenkers. Normaal analyseer je gebeurtenissen en trek je vervolgens een conclusie daaruit. Wie in samen-zweringen gelooft, werkt andersom. Die begint met een conclusie en zoekt daar vervolgens bewijs bij. Alles wat niet bij de ondersteuning van zijn theorie past, schuift hij terzijde.”

Facebookpagina

VU OlympiadOp donderdag 24 april veranderde de hele campus in een olympisch stadion. Overal zag je studenten en medewerkers klimmen, tokkelen, roeien, fietsen, rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. O ja, denken deden ze ook nog.

Fotoreportage op advalvas.vu.nl > razende reporter

TeKST Ningyu Cao, student-reporterFOTO’S Barbara Vazquez, redactieassistent

Sport dAg


stUDenten/meDewerkers

Poey Lam, voorzitter van de universitaire studentenraad (usr), zegt in Advalvas 15 zich niet solidair te hebben verklaard met de recente bezetting van actie-groep titanic, in tegenstelling tot de SRVU. De reden? ze vindt dat de usr neutraal moet blijven. Volgens haar zou de actiegroep strijden om meer geld naar de faculteit Aard- en Levensweten-schappen (FALW) te krijgen ten nadele van de andere faculteiten. Als de usr echter zorgvuldig het manifest had gelezen, dat vlak voor de bezetting naar buiten is gebracht, dan had de studenten-raad geweten dat de actiegroep niet specifiek strijdt voor meer geld naar FALW, maar voor een betere verdeling van het geld over de gehele VU. Met meer nadruk op financiering naar behoefte in plaats van de doorgeschoten focus op productie en efficiëntie.Volgens Lam moeten alle facul-teiten hun eigen verantwoorde-lijkheid nemen. Het probleem van de koekjesfabriek is echter op meerdere faculteiten te voelen en zou dus ook gezamenlijk bestreden moeten worden. Door

de bezetting heeft actiegroep titanic de voorzet gegeven om het top-downbeleid van de VU te veranderen en te verbeteren, zo hebben we onder andere het instemmingsrecht voor de facultaire studentenraad FALW over het onderwijsprogramma na de reorganisatie verkregen. Maar ook een hoorzitting over het interne financieringsmodel Vusam is een grote winst. Juist voor de universitaire studenten-raad is het belangrijk om zich te mengen in deze discussie omdat de kwaliteit van het onderwijs direct wordt beïnvloed door de wijze van financiering.De algemeen afwachtende houding van de usr ten aanzien van deze reorganisatie en de ster-ke behoefte neutraal te blijven, stoort ons in hoge mate. Als je altijd maar neutraal blijft en geen standpunten inneemt wat betreft de kwaliteit van ons onderwijs dan vertegenwoordig je uitein-delijk niemand. En daar zit geen enkele student op te wachten.

Christel Bontje, namens actiegroep Titanic

Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op [email protected]. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

Hoezo neutraal?


mail

Parttimer avondreceptie

Klein maar fijn hotel in Oud-Zuid zoekt een student(e) die nog een paar jaar moet studeren voor wekelijks 2 avonden zelfstandig receptiewerk. Plus overnachting. Van 17.30 tot 08.30 uur. Prettige verschijning en omgangsvormen, goed Nederlands, redelijk Engels en mogelijk wat Frans en Duits. Interesse? Mail naar [email protected]

ADVERtEntIE


Timo van Loon oprichter Bètapartij Opinie

per opleiding. Dan is het handig dat onze ervaringen meespelen bij bijvoorbeeld het vaststel-len van het model Examen- en Onderwijsregelingen. Je kunt ook denken aan de vernieuwing van de campus. Dat heeft voor onze faculteiten grote gevolgen.”

Ben je ontevreden hoe de usr is omgegaan met bijvoorbeeld de komst van één Amsterdam Faculty of Science. “Nee. Er is veel overleg geweest met de facul-taire studentenraden. En ik ben wel blij met de uitkomst. Nauwe samenwerking tussen de bèta’s van de VU en de UvA is goed, maar er moet geen overhaaste fusie komen. Maar juist omdat deze kwestie de komende tijd blijft spelen, is het belangrijk dat onze stem gehoord wordt.’’

Zijn jullie een verlengstuk van de actiegroep Titanic? “Nee, maar natuurlijk hebben we wel contacten met mensen van titanic, net als met andere studentenorganisaties op onze faculteiten.”


‘Bètastudenten moeten stem laten horen’Studenten van de bètafaculteiten en Geneeskunde doen voor het eerst met een eigen partij mee met de verkiezingen voor de universitaire studentenraad (usr): de Bètapartij.

partij voor wat leven in de brouwerij zorgen en meer studenten verleiden om te stemmen.”

Zijn bètastudenten dan zoveel anders dan andere? “Niet direct nee. Maar het onderwijs is wel anders. We hebben veel practica en vaak minder studenten

timo van loon

TEKST EN FOTO DIRK DE HOOG

Waarom is een aparte partij voor bèta-studenten nodig? “De afgelopen jaren hebben er niet veel bètastudenten in de usr gezeten. Vorig jaar

geen één, en nu alleen ik. En dat terwijl op de VU één op de drie studenten een bètastudie of geneeskunde doet. Dus we zijn ondervertegenwoordigd. Bovendien spelen veel zaken die erg belangrijk zijn voor ons, zoals de samenwerking met de UvA. We moeten onze stem laten horen!”

Je zit nu voor de SRVU in de studen-tenraad. Had je niet gewoon moeten zorgen dat er meer bètastudenten op de kieslijst komen? “Dat had gekund. Bij de andere lijsten staan nu ook bèta-studenten kandidaat. Maar dat is geen structurele oplossing. Elk jaar is het weer afwachten of de kandidaten een goede afspiegeling van de verschillende facul-teiten zijn. Ik ben voor een verandering van het kiessysteem. Namelijk dat vanuit elke faculteit één student in de centrale raad wordt gekozen. zo werkt het aan de UvA ook. Bovendien kan een nieuwe

BètapartijVierdejaars science, business & innovation timo van loon is de oprichter van de Bètapartij. Hij stelt zich niet kandidaat. De Bètapartij doet voor het eerst mee aan de verkiezingen voor de universitaire studentenraad, van 12 tot 15 mei. traditioneel doen alleen de Vuso en de SRVU mee. De raad telt 9 zetels. nu is de Vuso met 5 zetels de grootste fractie. op woensdag 7 mei is om 14 uur een debat tussen de lijsttrekkers.

Zie bètapartij.nl, het Verkiezingskatern usr (in deze Advalvas), én de interviews met de lijsttrekkers op advalvas.vu.nl>nieuws.


COlUmn

Volgens mij moet Antwer-pen mij niet. Steeds wanneer ik dreig in de buurt van die stad te komen en de chocolade-wafels al ruik, roert ze met een bakstenen vinger

iets om in mijn lot waardoor ik haar niet bereik. treinen keren om wegens brandjes, reisgenoten worden niet goed, er staakt iets op, aan of wegens de spoorwegen of er gaat iemand op liggen. De sporadische keren dat ik voorbij de spreekwoordelijke stadsmuren wist te glippen (onderweg heb ik bij het zien van het eerste huis met van die schub-bentegeltjes geroepen: BELGIË! WE zIJN IN HEt BUItENLAND!), ging er onher-roepelijk iets mis: een bed and breakfast aan een klinkerweg waar toevallig de hele nacht open wagens die metalen platen vervoeren moeten rijden, of zulk kolere-weer dat niemand, zelfs geen toerist die het heel graag wil, zich buiten durft te begeven.Slechts één keer kneep Antwerpen een oogje toe: ze kon moeilijk een hele dele-gatie VU-studenten en -docenten laten ontsporen ter hoogte van Roosendaal.

Vloek

Dat was vier jaar geleden en ik ben nog steeds aan het nagenieten van mijn zege; ik at er ein-de-lijk een chocoladewafel, dronk er Echt Belgisch bier, werd beledigd door barpersoneel dat niks van Ollanders moest hebben en schaakte uit pure blijdschap per ongeluk een studiegenoot – inmiddels wonen we samen. We hebben nog drie keer geprobeerd om terug te gaan, maar het mocht niet baten. Antwerpen kneep gewoon haar billen weer samen tot we het opgaven of wegvluchtten, dat laatste ’s ochtends in alle vroegte, in een taxi naar dat prachtige kathedralenstation, ik kan me de reis niet meer herinneren, zo ziek was ik.Dus natuurlijk had ik kunnen weten dat het helemaal niet handig was om op mijn verjaardag met vrienden een nachtje in dat verdoemde oord te willen door-brengen. toen Antwerpen van ons versgeboekte hotel doorgefluisterd kreeg dat wij zouden komen, spreidde ze haar machtige handen en wuifde haar vloek naar Amsterdam-Noord. Een week voor vertrek werd ik wakker met de stem van tom Waits en de conditie van een dood paard. “Ach”, vrolijkte mijn vriend, “hoe lang

kan zoiets nu duren?” waarop hij terstond zo smerig begon te hoesten dat we quarantaine overwogen. Enfin. Ken je die mop van die mensen die naar Antwerpen gingen?Steden zijn geen mensen, maar toch heb ik het idee dat ik iets goed te maken heb met Antwerpen. Het is ergens verkeerd gegaan. Misschien moet ik iets offeren, een dier of een kind of zoiets, de biergo-den aanroepen of de rails naar het zuiden kussen. Misschien moet ik het oeuvre van Kristien Hemmerechts herlezen, nooit meer Jambers nadoen en me louter nog hullen in de lappen van Dries Van Noten. Misschien moet ik eens wat Antwerpe-naren bij mij uitnodigen en die dan geen wafels geven maar IJ-bier en Amster-damse uitjes.En als het nooit meer goed komt tussen de stad en mij, zal ik behendig als een wezel in iemands koffer of rugzak moeten kruipen, zodat Antwerpen denkt dat ik bagage ben en geen dagjesmens. U bent gewaarschuwd, met uw studietripjes: terug ben ik drie keer zwaarder, door de wafels.

Ik werd wakker met de stem van Tom Waits en de conditie van een dood paard

roos van rijswijk literatuurwetenschapper


voor de universiteiten gelijk, maar het aantal studenten is de afgelopen decen-nia enorm gestegen.”

83 miljoen voor onderwijsEn de universiteiten krijgen nauwelijks een compensatie voor inflatie en stij-gende personeelslasten. “Dat betekent dat de euro vergeleken met die van 2002 nu nog maar zo’n 70 cent in koopkracht waard is”, aldus financiële man Derk Jan Slagter.De VU verwacht in 2014 ruim 190 miljoen euro van het Rijk te krijgen voor het onderwijs, inclusief het collegegeld dat studenten betalen. Daarnaast nog 137 miljoen voor onderzoek en nog zo’n 137 miljoen uit tweede en derde geldstroom.

Die vraag stond centraal op een informatieavond over het zogeheten Vusam-verdelingsmodel. “Veel eerlijker kunnen we het niet maken, want we kunnen niet meer verdelen dan

er is’’, vindt rector Frank van der Duyn Schouten. Maar de studenten aardweten-schappen bleken niet overtuigd.‘Vusam is verdeling van de armoede’, is een van de leuzen van de actievoerders bij de faculteit Aard- en Levensweten-schappen. Daar dreigen zo’n veertig mensen hun baan te verliezen omdat hun faculteit miljoenen tekortkomt. Daardoor staat ook het voortbestaan van een aantal opleidingen op de tocht.toen actievoerders een paar weken geleden de VU bezetten, was een van de uitkomsten van het Kerkzaal-akkoord een open debat over de manier waarop de VU intern het geld verdeelt. Op 14 april was het eerste deel van die discussie, op 29 april volgde een tweede bijeenkomst.Dat de VU vooral de armoede zo eerlijk mogelijk moet verdelen, vinden ook de verantwoordelijke beleidsmakers binnen de VU. “De overheid noemt het een bekostigingssysteem. Maar dat is een versluierende term”, zegt financieel directeur Hanco Gerritse. “We krijgen geen vergoeding voor de echte kosten, maar een door de politiek bepaalde hoeveelheid geld. Daar moeten we het maar mee zien te doen.” En dat geld wordt per student steeds minder, legt hij uit. “Grosso modo blijft het rijksbudget

In totaal 464 miljoen euro.Van dat geld gaat gelijk een hoop af. Vele miljoenen worden namelijk direct door-geschoven naar de medische faculteit en tandheelkunde. Daarnaast gaat zo’n dertig procent van het resterende bedrag

naar centrale faciliteiten, waarvan bijna de helft opgaat aan huisves-ting. Dan blijft er 83 miljoen over voor het onderwijs.En dat geld wordt eigenlijk razend

eenvoudig verdeeld. Voor ieder behaalde studiepunt krijgen facul-

teiten 59 euro en de bèta’s nog een opslag van 30 euro. Daarnaast is er voor iedere eerstejaars die voor het eerst aan de VU studeert een toelage van 1786 euro, en elk bachelor- en masterdiploma is 2.640 euro waard. Dan blijft er nog zo’n zes miljoen over dat als basisvoorziening over de faculteiten wordt verdeeld. (DdH)


Financiën/kwaliteitszorg

‘je kunt niet meer verdelen dan er is’Hoe verdeelt de VU intern het geld dat ze van de overheid krijgt?

then

ounp

roje

ct/rb

bmr

lees meer op advalvas.vu.nl>nieuws>15 april

Rector Frank van der Duyn Schouten


De kwaliteitszorg voor het onderwijs aan de VU is op orde, maar de uitvoering in de praktijk kan beter. Dat is de conclusie van de commissie onder leiding van oud-onderwijsminister

Jo Ritzen die de afgelopen weken de universiteit onder de loep nam voor het verkrijgen van de zogeheten instellings-accreditatie.“De VU verdient die accreditatie, maar we stellen wel een aantal voorwaarden waar-aan de universiteit de komende tijd moet voldoen”, zei Ritzen bij de presentatie van de eerste bevindingen van de audit op 24 april. In juni komt het definitieve rapport uit van de Nederlands Vlaamse Accreditatiecommissie.“Dit betekent dat we voorwaardelijk zijn geslaagd, maar wel extra huiswerk krij-gen. Over twee jaar komt een commissie kijken of we ons huiswerk goed gedaan hebben”, zegt Alexander Babeliowsky, aangesteld als VU-projectleider om de instellingsaudit in goede banen te leiden. “Het gaat om punten waaraan we zelf al werken. Deze uitkomst houdt ons scherp om door te zetten en niet op onze lauwe-ren te rusten.’’Een van die punten is dat opleidin-gen niet alleen de afzonderlijk vakken moeten evalueren, maar ook de samen-hang van het hele curriculum. Oplei-dingen moeten eigenlijk ieder jaar een verslag maken met verbeterpunten. Hierbij merkte de commissie op dat de VU op papier een goed onderwijsbeleid

CampUs

VU is voorwaardelijk geslaagdOud-onderwijsminister Jo Ritzen keurde de kwaliteitszorg aan de VU goed. Althans, op papier. Voor de praktijk gaf hij huiswerk op.

then

ounp

roje

ct/rb

bmr

bestuurlijke organisatie van de univer-siteit. Er ligt nu een voorstel op tafel om faculteiten onder de eenhoofdige leiding van een decaan te stellen in plaats van een collegiaal bestuur. Maar omdat de medezeggenschap nog over dat plan moet adviseren, wilde Ritzen niet op de zaken vooruitlopen. De goede verstaander begreep dat hij een groot voorstander is van die eenhoofdige leiding. Hij zei ook dat de “soevereiniteit in eigen kring” van faculteiten teruggedrongen moet worden, zodat de universiteit als geheel een duidelijker en controleerbaarder onder-wijsbeleid kan voeren.

Enorme groeiRitzen stelde dat de VU zwaar geleden heeft onder de enorme toename van het aantal studenten en die toestroom niet bij alle opleidingen voldoende heeft kunnen accommoderen. Hij constateerde ook dat de universiteit een grote verbeterslag heeft gemaakt en prees een aantal keer de inzet van rector Frank van der Duyn Schouten en de enorme inzet en betrok-kenheid van het personeel.“De VU verdient het eigenlijk niet om zo slecht in de Nationale Studenten Enquête te scoren”, liet hij zich ontvallen. Ook prees hij de pogingen van de VU een ster-ker eigen gezicht te krijgen door invoe-ring van de zogeheten academische kern in het eerste jaar, maar hij wil wel zien wat dat in de praktijk gaat betekenen. (DdH)

lees meer op advalvas.vu.nl>nieuws>25 april

heeft, onder meer dankzij het handboek kwaliteitszorg. Maar dat de regels in de praktijk niet door iedere opleiding even goed worden nageleefd, bijvoorbeeld op het gebied van toetsen en tentamens.

Meer jaargesprekkenDe commissie signaleerde tevens dat er weinig geregistreerde jaargesprekken met docenten plaatsvinden. Collegevoorzit-ter Jaap Winter beloofde ter plekke dat wat hem betreft het percentage echte jaargesprekken naar negentig procent moet.Ook formuleerde de commissie voor-zichtig wat opmerkingen over de

E: [email protected] | www.intranEt.vu.nl/or | www.vu.nl/or | www.ondErnEmingsraadvu.nl | 30 aprril 2014

Commissie CommuniCatie oR annemarie BiBo, Dick De GilDer, Henk olijHoek, rick Vermunt tekst annemarie BiBo, jelly reinDers, kitty jonG Beeld peter Gerritsen VoRmgeVing roB Bömer

colofon

www.faceBook.com/onDerneminGsraaD.Vu

@or_Vu

in een vol Casa 400 waren op 10 april jl. bijna 100 leden van onderdeelcommissies en ondernemingsraad bijeen voor een gezamenlijke startconferentie. de startconferentie vormde de aftrap van de nieuwe zittingsperiode van de medezeggenschap van de vu. samen met deskundigen uit eigen universitaire kring als willemijn roozendaal, Jacques spaapen, robert Hoekstra en Hans schoorl werd gesproken over zaken als financiën, weten regelgeving en het besturingsmodel. ook waren er diverse workshops. de workshop van or-voorzitter ottho Heldring over onderhandelen met directeuren, decanen en College van Bestuur, aan de hand van een zeer recente casus, bood een wel heel bijzonder kijkje in de keuken.

Er werden afspraken gemaakt over hoe de medezeggenschap de discussie over belangrijke dossiers als de koers van de organisatie en de besturing van de universiteit breed in de organisatie gaat voeren. En hoe het gesprek rond de verdere hiërarchiering van onze universiteit, echt inhoudelijk gevoerd wordt; hoe komen faculteiten weer voorop te staan en hoe stellen we onderwijs en onderzoek weer centraal?

ook in de komende periode zullen or en odC’s op belangrijke onderwerpen weer gezamenlijk optrekken. in het licht van de modernisering en vernieuwing van de medezeggenschap zal, meer nog dan in de vorige raadsperiode, op grote dossiers gebruik gemaakt worden van speciaal op die onderwerpen toegesneden commissies. Hiermee kan de medezeggenschap de krachten en de expertise uit de organisatie bundelen en de universiteit gericht bij de medezeggenschap betrekken. de werkrelatie met de bonden en het lokaal overleg wordt ook in deze raadsperiode onverminderd voortgezet, ieder vanuit de eigen verantwoordelijkheid.

de komende periode zal niet makkelijk worden, aldus Jelly reinders, vicevoorzitter van de or. de reorganisaties gaan onverminderd door en de medezeggenschap zal de bestuurder onverminderd scherp volgen. Het is belangrijk dat de faculteiten weer centraal staan en dat de discussie over de hiërarchiering van de universiteit hoog op de agenda komt. daarbij zullen de onderdeelcommissies en de ondernemingsraad de krachten bundelen om in het geweld en de dynamiek van dit moment een krachtige en professionele speler te zijn. de medezeggenschap zal in ieder geval de discussies over deze cruciale thema’s blijven voeren.

Claim the road!

de collega uit new orleans dacht het geen problemen zou opleveren. de mississippi-delta is tenslotte net zo vlak als de rijn-delta en ook bij hem in de buurt werd er gefietst. maar eenmaal in amsterdam op zijn gehuurde tweewieler sloeg de paniek toe. Hij ketste met zijn rechtertrapper of banden steeds tegen het trottoir, viel nog net niet om en wist na een tijde niet meer zeker of hij het tochtje rond het iJ wel met succes zou kunnen voltooien. ik heb hem toen uitgelegd dat hij niet zo schuw langs de kant moest fietsen, maar meer de ruimte moest nemen. met al die bussen, vrachtauto’s en scheurende brommers leek hem dat een nogal suïcidale houding maar het kwartje viel toen ik hem op de andere fietsers wees en zei: ‘you must claim the road’. vanaf dat moment snapte hij het spel en sprong zelfverzekerd in het zadel (hij kon dus daadwerkelijk fietsen). ik bedoel maar. natuurlijk lijken al die bestuurlijke lagen waar we in de ondernemingsraad mee te maken hebben beter geïnformeerd, lijken ze machtiger, willen ze sneller en doen ze gewichtiger, maar dat wil niet zeggen dat ze ons aan de kant mogen duwen, stuiterend tegen de stoepranden van de quasi-onmacht. Een ondernemingsraad die zijn naam eer aan doet, eist zijn plaats op.welkom nieuwe or-leden in de maakbare wereld van de medezeggenschap!

por

column por

startconferentie or en oDc’s: faculteiten moeten weer voorop staan

diCk dE gildEr laura HEndErsondiana krEEmErs Jona miJalkoviC

ottHo HEldring HEnk oliJHoEk riEky van walravEn

sanassin maftouHi

karin lurvinktamara Bouwman

sandra dE maEssCHalCk

annEmariE BiBo En kitty Jong

roB van BoggEt

lamBErt truiJEns

stEpHaniE tEr BrakE

dimitris pavlopoulos

de nieuwe ploeg is Van staRt gegaan

sCan dEzE qr-CodE mEt

JE smart-pHonE

Op 2 april is de nieuwe Ondernemingsraad officieel geïnstalleerd. de namen waren al iets langer bekend, dit zijn de gezichten van de medewerkers die in principe tot het voorjaar van 2017 de raad zullen bemensen. serge ter Braake ontbreekt in deze reeks. Hij is per 1 mei in de raad benoemd. de raad heeft momenteel één vacature.

pEtEr stol anita CHarmant

riCk vErmunt

trudiE van kampEn

JElly rEindErs

frans van dEr woErd


CUltUUr

Het Griffioenprogramma van komend seizoen is rond. theater, dans, muziek en cabaret, keuze genoeg. In september komen veel bekende namen naar Uilenstede, waaronder Jandino Asporaat, Lenette van Dongen, Paulien Cornelisse, Maarten van Rossem, Dolf Jansen ( foto) en Brigitte Kaandorp.Uiteraard is het onmogelijk negentig voorstellingen in honderd woorden samen te vatten. Daarom een paar verrassende combinaties in oktober. Woensdag 1 oktober gaat violiste Liza Ferschtman de con- frontatie aan met de dansers van LeineRoebana. Een dag later komt donkere wolk Hans Dorrestijn naar de Griffioen met de zonnige zangeressen van muziektrio zazí. Op dinsdag 21 oktober presenteren Jan Beuving en Daan van Eijk exacte wetenschap als een cabaretshow. En geloof het of niet: op dinsdag 28 oktober staat theatermaakster Marjolein van Heemstra met een priester op het podium. Want cultuur is de nieuwe religie.

Dick Roodenburg,publiciteitsmedewerker Griffioen

Granada

CONCEPT Een traditioneel Spaans restaurant, waar je gewoon gerechten van de kaart kunt bestellen. En er is ook een all-you-can-eat tapasmenu. De tapas bestel je steeds per twee à drie stuks en je mag de hele avond onbeperkt door eten. Kom je met een groep, dan krijg je eerst een selectie tapas van de chef, waarna je zelf onbeperkt mag bestellen. SFEER Gezellig. Aan de muren hangen beschilderde bordjes. Achter de bar is een muur van mozaïek. De tafeltjes staan dichtbij elkaar. Wanneer het in de loop van de avond drukker wordt, moeten we moeite doen om elkaar te verstaan.ETEN We beginnen met vers stokbrood en knoflookboter. Mijn eetpartner bestelt de aardappeltjes (knapperig) met aioli, gemengde salade en hamkroketten. Ik begin met Spaanse aardappelomelet, spare ribs (geweldige, zoete saus, maar helaas weinig vlees) en boterzachte champignons met knoflook. Hierna bestellen we gegra-tineerde bloemkool, vleespasteitjes, gegrilde varkensspies, gegrilde garnalen (gepeld door de ober), mosselen in knoflooksaus (verruk-kelijk) en chorizoworst. Die laatste vinden we veel te machtig. De bloemkool daarentegen is voor ons de uitvinding van de eeuw: die smaakt naar walnoten en een vleugje kaas en is perfect gaar. Als afsluiter nemen we maïspasteitjes, serranoham en kipstukjes in knoflooksaus. We zitten nu echt vol. BEDIENING Vlot en aardig.TIP Bestel niet te veel in één keer. Het zijn best grote porties. Je kunt makkelijk delen. AANRADER Absoluut.PRIJS 48 euro voor tweemaal het tapasmenu, twee ice-tea en een mandje brood. WAARDERING

Perfect gegratineerde bloemkool en gegrilde garnalen

Cultuurcentrum griffioen Uilenstede

Programma 2014/2015Start online verkoop: donderdag 1 mei

Studenten € 5,-

VU-medewerkers € 2,50 korting

griffioen.vu.nl

programma 14/15

GRANADALeidsekruisstraat 13granadarestaurant.nl

Jessyca de Wit, derdejaars Nederlandse taal en cultuur

Theater Restaurant

om de week gaat een student op kosten van

advalvas uit eten en beoordeelt het restaurant.

Foto

Ale

k Bru

essin

g


stUDenten

“Deze kamer is toch niet van een student? Hier woont een medewerker van VUmc; ze

heeft foto’s van haar kinderen op die gele kast staan”, beredeneert student commu-nicatiewetenschappen Stephan van ’t Hoff (26). “Als moeder woon je toch niet in zo’n kamer?” gaat studiegenoot Mark van de Zande (24) tegen hem in, “zij zijn gewoon haar nichtjes. ze koopt haar meubels vast bij Ikea; alles is zo strak en wit. Maar dat doet elke student natuur-lijk. ze is wel een goede student. ze heeft superveel studieboeken, en ze gebruikt die ook nog!”

“Hm, ik zou vast niet overweg kunnen met deze vrouw; ze is zo enorm netjes en geordend. Waarschijnlijk heeft ze haar hele leven al gepland. ze is een ongeloof-lijke betweter en een enorme zeurpiet wanneer er iets niet loopt zoals ze het zelf had bedacht”, oordeelt rechtenstudent Khalid Bouyauzan (24). “Ja, ze heeft wel een nette kamer, maar dat laat juist

zien dat ze haar leven goed op orde heeft”, zegt student bedrijfskunde Khadija Farah (24). “ze is heel gedreven en hard bezig met haar studie, ze haalt alles eruit wat erin zit.”

“Wat een ongelooflijk nette kamer”, zegt student bestuurs- en organisa-tiewetenschap Tjerk van Helden (19) verbaasd. “zou ze zo netjes zijn, of heeft ze speciaal voor de foto haar kamer opgeruimd? ze heeft wel een strijkbout staan en in dat kastje zie ik zelfs tipp-ex staan. ze is uitgeloot voor geneeskunde en ze vindt dat nog steeds jammer. tegen beter weten in heeft ze een stethoscoop gekocht, terwijl ze verder allemaal boeken heeft van farmacologie en physics.”

karlijn winkelman 21

Studeert geneeskunde

Betaalt 380 inclusief voor een appartement dat ze deelt met 2 huisgenoten in nieuw-West

Door student-reporter Nienke StumpelFoto’s Peter Valckx

Wil je ook in Sleutelgat? Mail naar [email protected].

“Ik ben wel netjes en geordend, maar een zeurpiet?”, lacht geneeskundestu-dent Karlijn Winkelman. “Ik hecht waarde aan mijn agenda en alles op mijn kamer heeft z’n vaste plek, maar verder ben ik best flexibel en relaxed. Dat mijn hele inrichting van Ikea komt, valt ook wel mee. Die kast met ovale deuren vond ik bij het grofvuil en de pootjes van mijn bed zijn afgezaagde palen uit de tuin van mijn vader. De kinderen op de foto’s zijn mijn oppaskinderen uit de tijd dat ik au pair was in Parijs. Dat ik uitgeloot ben, klopt wel. Ik studeerde vorig jaar namelijk medische natuurwetenschap-pen. Gelukkig ben ik dit jaar wél inge-loot en heb ik die stethoscoop gewoon nodig voor mijn studie. En ik oefen er soms mee op mijn huisgenootjes. Altijd handig!”

Sleutelgat 17

Griffdoor Merlijn Draisma


Nr 17 30 april 2014

Documents

Transcript of Nr 17 30 april 2014