NOVEMBER2007UITGAVE34 IN - heidenhain.nl · 151/155, 246 of 355/360, kan ook aan de cursussen...

NOVEMBER 2007 UITGAVE 34

1 ‘HEIDENHAIN shows the way to precision’2 Trainingen voor gebruik en onderhoud3 NIEUW LIP 200, lengtemeetsysteem voor zéér hoge nauwkeurigheid4 Programmeerwedstrijd;

Bart den Hartog heeft bewerkingsprogramma van slechts 28 regels5 LIDA 500, nog kleiner open lengtemeetsysteem6 Uitlezing en encoder voor gevoeligste weerradar ter wereld8 Datatransfer van EnDat-2.2 maakt ‘veiligheidssystemen’ in besturingen

mogelijk10 NIEUW e-learning; interactieve cursus met

3-D beelden en simulaties voor basiskennis TNC-besturing11 NIEUW Nieuw op de EMO 2007

HEIDENHAINFO

‘HEIDENHAIN shows theway to precision’

Al in Juni van dit jaar heeft HEIDENHAIN de200.000ste NC-besturing afgeleverd, een nieuwrecord in de 30 jarige historie van besturingen.Hiervan zijn meer dan 30.000 besturingen van hetrecente model iTNC 530, aanzienlijk meer dan vande al zo succesvolle TNC 426. In dit jaar verwachtenwij meer dan 10.000 exemplaren van de iTNC 530,vanuit Traunreut te leveren. Deze cijfers geven welaan dat onze besturingen in de markt gewaardeerdworden, mede door de gebruikersvriendelijke pro-grammering in de Klaartext-dialoog, die de angstvoor nieuwe technieken wegnam. Vanaf 2004 heeftde bediening via smarT.NC, met de vereenvoudigdeinvoer, de interactieve beeldschermen en de help-functie, alles nog makkelijker gemaakt.

In 49 landen actief aanwezigInmiddels is HEIDENHAIN, meestal met eigendochterorganisaties, in 49 landen vertegenwoordigd.Verkoopingenieurs en servicetechnici bieden terplaatse ondersteuning aan de gebruiker, door hem teadviseren en door service te verlenen. De hogekwaliteitsstandaard van HEIDENHAIN komt duidelijknaar voren in de certificering volgens het kwaliteits-zorgsysteem DIN ISO 9001 en de erkenning alsDKD-keuringsinstantie voor de meetparameters"lengte" en "hoek". Maar het houdt niet op bij detechniek: ook op het punt van milieubescherminglegt HEIDENHAIN maatstaven aan. Een langelevensduur en een productontwerp dat rekeninghoudt met recyclingmogelijkheden enerzijds en hetzuinig omspringen met de hulpbronnen en een laagenergiegebruik anderzijds, zijn voorwaarden voor demilieuverklaring volgens DIN ISO 14001.Om het hoge kwaliteitsniveau van de HEIDENHAIN-producten te kunnen bereiken , zijn speciale produc-tiemiddelen en meetmachines vereist. Origineleproductiemodellen en werkkopieën voor de vervaar-diging van linialen worden gefabriceerd in eenspeciaal voor dit doel ingericht gebouw met eencleanroom. Hierin zijn speciale voorzieningen getrof-fen om de temperatuur constant te houden entrillingen te isoleren. Ook de benodigde machinesvoor de productie en voor het vermeten van lineaire-en boogverdelingen en de kopieerinrichtingen heeftHEIDENHAIN zelf ontwikkeld en gefabriceerd.

Met deze slogan was HEIDENHAIN present op de beurs EMO 2007 en presenteerde daar weer tal vannoviteiten. Een korte samenvatting treft u aan op pagina 11 en 12 van deze uitgave. De focus lag uiter-aard op de toenemende nauwkeurigheid van onze meetsystemen, en er is ook oog voor detail. Datblijkt onder andere uit de innovatieve taster TS 444 die niet wordt gevoed door een batterij maar doormiddel van perslucht. Ook is HEIDENHAIN druk bezig met bussystemen voor een optimale datatransferen ‘veilige’ communicatie tussen de componenten onderling. Hierover wordt u op pagina 8 en 9 geïn-formeerd. Ook het portfolio van de besturingen is weer uitgebreid, waarbij de nieuwe TNC 620 speci-aal voor het middensegment is bedoeld.

LIP 200

Contact met de gebruikers essentieelOm de wensen van onze gebruikers te horen,presenteren wij ons op veel beurzen.Zo waren “Efficient Verspanen” op 9 en 10 oktoberen de METAVAK op 16 t/m 18 oktober jl. voor onsweer een extra mogelijkheid om de gebruikers vanonze producten in de branche van gereedschapma-chines extra aandacht te geven.

Precisiebeurs 2007De komende Precisiebeurs, klein van opzet enmakkelijk te bezoeken, is ook voor u dé plaats vooreen goede informatie-uitwisseling en, niet onbelang-rijk, om kennis te maken met nieuwe toepassingen.De aanwezige HEIDENHAIN-medewerkers zijn goedgeïnformeerd en kunnen u adequaat adviseren. Oponze stand ligt het accent uiteraard op de geminiatu-riseerde en zeer nauwkeurige linialen en hoekmeet-systemen.

Nieuw zijn de kleine open lengtemeetsystemenLIDA 500 en de voordeligere LIDA 200. Ook deLIP 200, onze nieuwe open liniaal voor de hoogstenauwkeurigheid, wordt u gedemonstreerd. Zeerpraktisch en overtuigend is onze demo-opstellingwaarmee we u het thermische gedrag van deverschillende systemen kunnen tonen. >

LIP 200 en LIDA 500

TS 440

28 & 29NOVEMBER

Beneluxhal,Stand41

Gratis entree

HH-info34 (8):HH-info27 def 02-11-2007 11:28

geïntegreerd positioneersysteem, met motor enhoekmeetsysteem. Dit uiterst nauwkeurig positio-neersysteem is met name geschikt voor toepassin-gen in high-precision toepassingen, zoals de produc-tie en het testen van opslagmedia (servotrackwriting voor HDD of headtesters), in de elektronica-industrie of in analyzers (positionering van spiegelsof filters). Deze geheel nieuwe positioneerunit wordtgedemonstreerd, waarbij wij met behulp van eendaarboven geplaatste camera u de nauwkeurigheidvan deze unit kunnen tonen.

Daarnaast zijn er tijdens de beurs onafhankelijkelezingen en ook internationale kennisinstituten zijnaanwezig. ETEL BV, ons dochterbedrijf en specialistin direct drive technology, zal met een eigen stand(nr. 46) aanwezig zijn. Het belangrijkste is dat wijgeïnteresseerden in precisietechnologie weerpersoonlijk kunnen ontmoeten en de noviteitenkunnen bespreken. Ik hoop ook u persoonlijk tekunnen begroeten.

Jaap Bazuin,directeur �

2 HHEEIIDDEENNHHAAIINNINFFOO

Cursusoverzicht BASIS TNC-PROGRAMMERENTijdens de basiscursus leert men de werk-stukken volgens tekening zelfstandig teprogrammeren. Na het volgen van dezecursus zal de cursist gestructureerdeprogramma’s kunnen schrijven.

Cursusinhoud:• verklaring van basisfuncties van besturing• verklaring van functies op toetsenbord• uitleg over coördinatenstelsels (carthesi-aans/polair)

• werken met de data-overdracht-functiesvan de TNC

• werken met absolute en incrementelematen

• programmeren van rechten en cirkels,gatencirkels

• programmeren met behulp van labels(onderprogramma’s) en herhalingen

• gereedschapradiuscorrecties

Cursusduur: Vijf dagen, verdeeld over twee weken.Cursusdata: 05.12.2007 - 14.12.2007 09.01.2008 - 18.01.2008 06.02.2008 - 15.02.2008 07.05.2008 - 16.05.2008 11.06.2008 - 20.06.2008

TNC-PROGRAMMEREN VOOR GEVORDERDENDeze cursus voor gevorderden zorgt voorde kennisverbreding die nodig is voor hetvervaardigen van gestructureerde program-ma’s, alsmede voor het bewerken vanwerkstukken met een verhoogdemoeilijkheidsgraad.

CURSUSMODULES:Conventioneel programmeren• bewerken van boorpatronen met ver-schillende gereedschappen

• frezen in meerdere sneden• frezen met toepassing van gecombineer-de coördinatenomrekening (b.v. nulpunt-verschuiving, spiegelen)

• toepassen van contourcycliParameters programmeren• wegwijs maken in Q-parameter-program-meren/basisfuncties

• boren, 2D-curves/eenvoudige 3D-lichamenVrije Contour programmeren• programmeren van niet-NC-bematetekeningen door de vrije-contourpro-grammering (FK).

Cursusduur: Vijf dagen, verdeeld over twee weken.Cursusdata:09.04.2008 - 18.04.2008

Indien men gebruik maakt van eenHEIDENHAIN-besturing, type TNC151/155, 246 of 355/360, kan ook aande cursussen TNC-programmeren deelge-nomen worden. Wel wordt tijdens decursus veelal gebruik gemaakt van moge-lijkheden en cycli die deze besturingen niethebben.

SERVICE-SCHOLINGEN• Linialen en incrementele impulsgevers• Besturingen• Maatcursussen Service & OnderhoudData op aanvraag

TNC-TrainingVoor de deelname aan HEIDENHAIN TNC-programmeercursussen wordt kennis debasisbegrippen van de NC technologie envan de HEIDENHAIN TNC besturingenverwacht. Deze kunt u via de websitetesten en eventuele hiaten aanvullen metbehulp van de interactieve e-learning.Ga daarvoor naar de HEIDENHAIN websitewaar u via Service en documentatie naarScholing kunt ‘klikken’. Onder het kopjeTNC-Training kunt u toegang krijgen totdeze informatie. Zie ook elders in dezeHEIDENHAINinfo.

ERA 4000

Woensdag 28 en donderdag 29 november 2007Openingstijden: 09.30 tot 17.00 uurNH Koningshof Hotel, Locht 117, 5504 RM, VeldhovenBeneluxhal, Stand 41Gratis entree

Trainingen voor gebruik en onderhoud

STAND 41

info op www.heidenhain.nl

Daarnaast kunt u de nieuwe generatie hoek-meetsystemen voor inbouw, serie ERA 4000, ineen werkende opstelling zien, waarbij we ook deeenvoudige montage van dit systeem kunnen tonen.Uiteraard zullen wij ook de nieuwste impulsgeversdemonstreren.

Opzienbarend is een geheel nieuw product in onsassortiment, een zogenaamde ‘positioner’ uit deserie ROP 8000. Het betreft een complete unit,een

HEIDENHAIN levert besturingssystemen voor boor-, frees- en draaimachines die een bedrijf in staat stellen concurrerend te wer ken. Eengeavanceerd systeem is echter niet voldoende. Niet alleen voor de gebruiker maar ook voor de servicemonteur biedt HEIDENHAIN opmaat gesneden trainingen. Onze praktijkgerichte Nederlandstalige cursussen maken het mogelijk om nog efficiënter en met meer diep-gang gebruik te maken van de vele mogelijkheden, waarmee de kosten van de cursus al snel terugverdiend worden.

ROP 8284


3HHEEIIDDEENNHHAAIINNINFFOO

Open lengtemeetsystemen zijn ontwikkeld voortoepassingen in machines en installaties waar eenzéér hoge nauwkeurigheid van de meetwaardeverlangd wordt. Naast bovengenoemde toepassin-gen zijn de meetsystemen van de LIP-serie ook bijuitstek geschikt voor meet- en productiemachinesvoor de semiconductor-industrie, printplaat-assem-bleermachines, ultra-precisie machines, nauwkeuri-ge gereedschapsmachines, meetmachines, compa-ratoren en meetmicroscopen en uiteraard ook voordirecte aandrijvingen.

Om aan de toenemende eisen te voldoen en omleidend te blijven op dit gebied heeft HEIDENHAINde LIP-serie nog verder uitgebreid.

LIP 200, nieuw in de serieDe LIP 200 verenigt de hoge interpolatie-nauwkeurigheid van de LIP 300 met de mogelijk-heid van een referentie-merk van de LIP 400. Met de waardes voor hetpositieruisen, de verplaat-singssnelheid van 30 m/min (180 m/min opaanvraag) en de meetlengte is de LIP 200 eentopproduct en daarmee ook normbepalend.

N I EUW PRODUCT

LIP 200 Lengtemeetsysteem voor zéér hoge nauwkeurigheid

Leverbaar van 70 tot 1540 mm De nieuwe open liniaal is verkrijgbaar in diverselengtes van 70 tot 1540 mm (grotere meetlengtesop aanvraag) en garandeert in alle maten de hogenauwkeurigheid van ± 1 µm. Dat is voor een meet-systeem bij een lengte van 1540 mm uitzonderlijken ook alleen maar mogelijk door de combinatie vanhet gepatenteerde OPTODUR faserooster op glas-keramiek met de naam Zerodur©. Dit materiaal kanniet uitzetten, dit is cruciaal ten aanzien van denauwkeurigheid. �

Vooral in de elektronica-industrie, maar ook bij de fabricage van vlakke beeldschermen, in de metro-logie en bij de ultra nauwkeurige bewerking van producten, is de benodigde nauwkeurigheid vanmeetsystemen zéér hoog. Daarnaast worden de eisen ten aanzien van interpolatiefout, positieruis ensnelheid nog steeds hoger.

1020 1140 1240 1340 1440 1540


Andere linialen uit de LIP-serieTechnische gegevens LIP 281 LIP 271Verdeling OPTODUR faserooster op Zerodur © GlaskeramiekThermische lengte-uitzettingscoëfficiënt αtherm ~~ (0 ± 0,1) x 10–6 K–1

Nauwkeurigheidsklasse ± 1 µm (hogere nauwkeurigheidsklassen op aanvraag)Meetlengte ML in mm 70 120 170 220 270 320 370 420 470 520 570 620 670 720

770 820 870 920 970 1020 1140 1240 1340 1440 1540(grotere meetlengtes op aanvraag)

Referentiemerken LIP 201 R een in het midden van de meetlengteLIP 201 C afstandsgecodeerd

Incrementele signalen 11 VSS TTLDelingsperiode 2,048 µmGeïntegreerde interpolatie - 5- tot 100-voudigSignaalperiode 0,512 µm (512 nm) 102,4 tot 5,12 nmGrensfrequentie –3 dB >_ 1000 kHz (Laser klasse 1) -

>_ 6000 kHz (Laser klasse 3R) -Aftastfrequentie - <_ 400 kHzFlankafstand a - >_ 0,113 tot 0,060 µsVerplaatsingssnelheid <_ 30 m/min (Laser klasse 1) <_ 12,2 m/min

<_ 180 m/min op aanvraag (Laser klasse 3R)Voedingsspanning 5 V ± 5%Elektrische aansluiting: kabel 0,5 m met sub-d-steker (15-polig);

interface-elektronica geïntegreerd in de steker



Programmeerwedstrijd: Bart den Hartog wint programmeerwedstrijd en ontvangt TomTom

Slechts 28 regels nodig voorbewerkingsprogramma condensorplaatDe programmeerwedstrijd in het kader van ons jubileum en de DEMOWEEK 2007 heeft een aantal leuke oplossingen opgeleverdvoor de vervaardiging van een condensorplaat. Onze uitdaging is opgepakt en met behulp van Klaartekst-Dialoog en in smarT.NC,werd een aantal slimme oplossingen uitgewerkt en tijdens de DEMOWEEK ingeleverd.

Intern hadden wij, naarons idee, een goedprogramma geschrevenom de plaat van 110 x 110 x10 mm ineen minimaal aantalinstructies te bewerken.Tot onze verbazing kwamer echter een grootaantal slimmere oplossin-gen uit deze program-meerwedstrijd.Niet de door ons verwachte circa 60programmaregels, maar 28 regels Klaartekstbleek het kortste pro-gramma. Het winnendeprogramma is inventiefen de werking eenvou-dig.De verschillende gatenworden niet individueel

geprogrammeerd. Er wordt een patroon gegene-reerd met daarbij een cirkel om een middelpunt. Allegaten die binnen het patroon liggen, maar buiten decirkel, vallen weg. Simpel maar doeltreffend.

Feestelijke uitreiking bij Feijen VerspaningstechniekDit bewerkingsprogramma werd ingeleverd doorBart den Hartog, werkzaam bij Feijen Verspanings-techniek in Soerendonk. Opgewacht met koffie envlaai door een groot deel van het enthousiastepersoneel, is op 23 mei door Jaap Bazuin, directeurvan HEIDENHAIN Nederland, een TomTom naviga-tiesysteem aan de winnaar overhandigd. Naast dezehoofdprijs reikte Jaap ook nog een oorkonde uit,met daarop weergegeven de opgave en oplossingvan de programmeerwedstrijd.

Gebruikersvriendelijke besturingDe TNC-besturingen van HEIDENHAIN waren altijdal gebruikersvriendelijk. De eenvoudige programme-ring in de HEIDENHAIN-Klaartekst-dialoog, op depraktijk gerichte cycli, de duidelijke functies van detoetsen en de informatieve grafische weergaven,maakten de TNC-besturingen ook voor Bart tot zijnfavoriet. Met name de grafische testweergavewaarmee de iTNC 530 de werkstukbewerkingsimuleert en de zeer fijne 3D-contouren gedetail-leerd visualiseert, ervaart hij vaak als bijzondergemakkelijk.

Nieuwe wedstrijd in de maakIn het komende nummer van de HEIDENHAINinfo,dat onder andere aandacht besteedt aan de Techni-show 2008, zullen we opnieuw een programmeer-wedstrijd uitschrijven. Wees dus voorbereid. �

DE OPLOSSING VOOR DE VERVAARDIGING VAN CONDENSORPLAAT, 110 X 110 X10 MM (16 CRMO 4 4);

0 BEGIN PGM WEDSTRIJD MM1 BLK FORM 0.1 Z X-60 Y-60 Z-102 BLK FORM 0.2 X+60 Y+60 Z+03 TOOL CALL 50 Z S1000 F2504 L Z+150 R0 F MAX M35 FN 0: Q2 = +86 LBL 27 FN 2: Q2 = +Q2 - +18 FN 0: Q1 = -89 LBL 110 FN 1: Q1 = +Q1 + +111 Q3 = Q1 * 4 * SQRT 3 12 Q4 = Q2 * 8 - Q1 * 4 13 CALL LBL 314 CALL LBL 1 REP 14/1415 CALL LBL 2 REP 14/1416 L X+0 Y+0 Z+0 R0 F MAX M9217 STOP M3018 LBL 319 Q5 = SQRT (Q3 * Q3 + Q4 * Q4) 20 FN 11: IF +Q5 GT +47 GOTO LBL 421 FN 0: Q5 = +622 LBL 523 CYCL DEF 200 BOREN

Q200=2 ;VEILIGHEIDSAFSTAND Q201=-5 ;DIEPTE Q206=AUTO ;AANZET DIEPTEVERPL. Q202=5 ;DIEPTEVERPLAATSINGQ210=0 ;STILSTANDSTIJD BOVENQ203=+0 ;COORD. OPPERVLAK Q204=25 ;2e VEILIGHEIDSAFST. Q211=0 ;STILSTANDSTIJD ONDER

24 L X+Q3 Y+Q4 R0 F MAX M9925 CYCL DEF 220 PATROON OP CRKL

Q216=+Q3 ;MIDDEN 1e AS Q217=+Q4 ;MIDDEN 2e AS Q244=5 ;DIAMETER STEEKCIRKELQ245=-150 ;STARTHOEK Q246=+330 ;EINDHOEK Q247=+60 ;HOEKSTAP Q241=Q5 ;AANTAL BEWERKINGEN Q200=2 ;VEILIGHEIDSAFSTAND Q203=+0 ;COORD. OPPERVLAK Q204=50 ;2e VEILIGHEIDSAFST. Q301=1 ;VERPL.VEILIGH.HOOGTE

26 LBL 427 LBL 028 END PGM WEDSTRIJD MM

Colofon:HEIDENHAIN-info is een uitgave vanHEIDENHAIN NEDERLAND B.V.Het blad verschijnt periodiek en wordtgratis toegezonden aan haar relaties.Redactiesecretariaat en administratie:Wilma van BeekAdreswijzigingen s.v.p. doorgeven viae-mail: [email protected]

Copernicuslaan 34, 6716 BM EDEPostbus 92, 6710 BB EDETel. (0318) 58 18 00Fax (0318) 58 18 70Internet: www.heidenhain.nlHoofdredactie: ing. J.E. BazuinRedactie: directie: ing. J.E. Bazuinproductmanagement: ing. N.Th. Schuite maker

Eindredactie en realisatie: Enterprise Communications, Huissen Overname van artikelen is toegestaanmits met bronvermelding.



Nauwkeurig, twee aftastvelden en signaalcorrectie.Juist waar kleine afmetingen bepalend zijn biedt HEIDENHAIN nu de LIDA 500-serie. Om de bekende nadelen met kleine aftastvelden te compense-ren, wordt er gebruik gemaakt van twee aftastvelden met daarnaast een elektro-nische signaalcorrectie.

Dit open lengtemeetsysteem werkt met meetstappen van 1 µm tot 0,1 µm enbiedt een nauwkeurigheid van ± 5 µm. Het meetsysteem heeft de door HEIDENHAIN ontwikkelde en gepatenteerde METALLUR® glasliniaal met eenmaatverdeling van 20 µm (α therm ~ 8 x 10-6 K-1) en is leverbaar in 20 verschil-lende lengtes, variërend van 70 mm tot 1020 mm met 1 referentiemerk in hetmidden van de meetlengte.

Eenvoudige en snelle montageDe montage gebeurt, eenvoudig en met aanzienlijke montagetolerantie, met deinmiddels bekende PRECIMET® tape; een zeer sterk hechtende dubbelzijdigetape. De montage van de aftastkop is als opbouw of onderbouw mogelijk.

AansluitmogelijkhedenDe aansluiting geschiedt met de bijgeleverde kabel van 3 meter (te verlengen tot± 30 m) voorzien van de eenvoudige 15-polige Sub-D-stekker. Bij de LIDA 573 is de interface-elektronica geïntegreerd in de15-polige sub-D-steker (zie afbeelding). �

Als antwoord op de marktvraag naar nog kleinere afmetingen van meetsystemen is in januari van dit jaar de LIDA 500, een vernieuwde

serie zeer kleine en open linialen geïntroduceerd. Het apparaat kenmerkt zich door de kleine inbouwruimte die dit nauwkeurige meet -

systeem vraagt. De elektronica-industrie en de automatiseringstechniek lopen voorop in de vergaande miniaturisatie en daar was de

bekende LIDA 400 al jaren de eerste keus bij toepassingen met zeer beperkte inbouwruimten.

NIEUWE PRODUCTEN

LIDA 500Nog kleiner open lengtemeetsysteem


Technische gegevens LIDA 583 LIDA 573Verdeling METALLUR maatverdeling op glasThermische lengte-uitzettingscoëfficiënt α therm ~~ 8 x 10-6 K-1

Nauwkeurigheidsklasse ± 5 µm Meetlengte ML* in mm 70 120 170 220 270 320 370 420 470 520 570 620 670 720 770

820 870 920 970 1020Referentiemerken een in het midden van de meetlengteIncrementele signalen 1 Vpp TTL x5 TTL x10 TTL x 25 TTL x 50Delingsperiode 20 µm 20 µm 20 µm 20 µm 20 µmGeïntegreerde interpolatie - 5-voudig 10-voudig 25-voudig 50-voudigSignaalperiode 20 µm 4 µm 2 µm 0,8 µm 0,4 µmMeetstappen - 1 µm 0,5 µm 0,2 µm 0,1 µmGrensfrequentie >_ 250 kHz - - - -Aftastfrequentie - <_ 200 kHz <_ 100 kHz <_ 50 kHz <_ 25 kHzFlankafstand - >_ 0,220 µs >_ 0,220 µs >_ 0,175 µs >_ 0,175 µsMax. Verplaatsingssnelheid <_ 5 m/s <_ 4 m/s <_ 2 m/s <_ 1 m/s <_ 0,5 m/sVibratie 200 m/s2

Schok 500 m/s2

Bedrijfstemperatuur 0 - 50oCGewicht aftastkop 6 g (zonder kabel)

maatband 26 g/msteker 32 g 140 gkabel 22 g/m

Voedingsspanning 5 V ± 5%Stroomverbruik < 100 mA < 200 mAElektrische aansluiting: kabel 3m met sub-d-steker (15-polig) LIDA 573;

interface-elektronica geïntegreerd in de steker (EnDat 2.2 met EIB 392).



De uiterst gevoelige radar zal samen met de anderegeavanceerde instrumenten van het CESAR obser-vatorium (Cabauw Experimental Site for Atmosphe-ric Research), een compleet beeld geven van dewisselwerking tussen stof, wolken, regen en stra-ling. René Gommers: “Dit is nog altijd een van deminst begrepen factoren in klimaatmodellen. Dezemodellen staan erg in de belangstelling en de roldaarbinnen van wolken verdient meer onderzoek.Wolken zijn van grote betekenis voor het broeikasef-fect. Enerzijds leggen ze een deken rond de aardedie warmte vasthoudt, anderzijds zijn wolken doorweerkaatsing van zonlicht in staat om de aarde af tekoelen. Wolken kunnen dus een deel van de opwar-ming van de aarde compenseren. De vraag is echterhoeveel en hoe dat precies in zijn werk gaat. Om ditte meten heb je een supergevoelige radar nodig endie is er met de Drizzle Radar nu.”

Een uiterst ingewikkeld samenspel van factorenRené Gommers: “Stofdeeltjes spelen een crucialerol in de vorming van wolken en neerslag. Ze dienenals condensatiekernen waarop druppeltjes ontstaan.In een atmosfeer zonder stof zou er zelfs geen wolkkunnen ontstaan. Hoe meer stofdeeltjes, hoe meerwolken, hoe meer zonnestraling wordt gereflecteerden hoe koeler de aarde blijft. Een koelere aarde leidtop haar beurt weer tot minder neerslag omdat

koelere lucht minder vocht kan bevatten dan warmelucht. Een uiterst ingewikkeld samenspel van facto-ren dus dat alleen met gedetailleerde metingen kanworden blootgelegd. De nieuwe Drizzle Radar is instaat om wolkendruppels en neerslag uiterst nauw-keurig te meten. Ook worden op de meetmast inCabauw metingen verricht van de hoeveelheid ensamenstelling van stofdeeltjes en van wolken.Klimaatonderzoekers zijn vooral geïnteresseerd inhoeverre regen afhangt van stofdeeltjes.”

De KNMI-meetmast in Cabauw (Utrecht) heeft er een weerradar bij. Deze zogeheten Drizzle Radar is een ex-treem gevoelig meetinstrument dat zelfs fijne motregen kan waarnemen. Eerder dit jaar werd deze roterenderadar, ontwikkeld door de TU Delft, tot een hoogte van 213 meter gehesen. Ingenieur René Gommers was na-

mens de TU Delft verantwoordelijk voor de mechanische aspecten van de Drizzle Radar: “Voor de positieencoder en de digitaleuitlezing kwamen we eigenlijk als vanzelf uit bij HEIDENHAIN.”

HEIDENHAIN LEVERT UITLEZING EN ENCODER VOOR GEVOELIGSTE WEERRADAR TER WERELD

Unieke en extreem gevoelige Drizzle Radar ontwikkeld door TU Delft

“Nergens anders in de wereld

bestaat er een Drizzle Radar.”

Hr. Gommers midden


Een beter begrip van het klimaatsysteemDe International Research Centre for Telecommuni-cations and Radar (IRCTR) Drizzle Radar, ofwelIDRA, ontwikkeld door de TU Delft, is in staat om dekleinste regendruppels te meten in gebied vandertig kilometer rondom het observatorium. RenéGommers: “Uit de gegevens kan de levensduur vande wolken bepaald worden en welk verband ditheeft met stof in de lucht en welke met de straling.”Deze metingen, die leiden tot een beter begrip vanhet klimaatsysteem, zijn volgens de TU Delft uniekin de wereld. “Nergens anders in de wereld bestaater een Drizzle Radar”, aldus René Gommers.

De Drizzle Radar meet al druppelvormingvanaf 15 µm

TU Delft heeft een naam alshet gaat om de ontwikkelingvan radarsystemen: “Om deinvloed van wolken op deklimaatmodellen te begrij-pen, moet je gewoon super-gedetailleerd bekijken hoehet wolkensysteem werkt.Dat vergt een systeem

waarmee je alles wat je waarneemt vastlegt. DeDrizzle Radar kan dit al vanaf 15 µm. Vanaf die normbegint er druppelvorming. Een ongelooflijk kleinemaat die voorheen niet door weerradars kon wordengemeten. Met de Drizzle Radar, de gevoeligste radarter wereld, kan dit wel, en wel in een omtrek vanmaar liefst 30 km.” René Gommers benadrukt dathij het liefst een heel netwerk van Drizzle Radarsover Nederland geplaatst zou zien: “Dan krijg je eencompleet beeld van zowel wolkenvorming alsneerslag in Nederland en kun je tegelijkertijd heellokaal kijken waar het regent. Met zo’n dekkendsysteem zou je zelfs kunnen denken aan een verfij-nd waterbeheer: waar en wanneer moet de sluizenopen? Waar en wanneer moeten we spuien?Voor wat betreft de gevoeligheid is de Drizzle Radarop deze taak berekend.”

HEIDENHAIN voldeed aan eisenTwee onderdelen van de roterende Drizzle Radarkomen uit de keuken van HEIDENHAIN:de incrementele encoder type ROD 486 met 1024impulsen en de ND 281B digitale uitlezing. RenéGommers: “We hebben als radarbouwer altijdgoede ervaring opgedaan met de producten van HEIDENHAIN. Door hun grote aanbod is er altijd wel


een passende oplossing voor de gewenste specifi-caties en eisen, die over het algemeen wel hoogzijn. Je vind altijd wat je zoekt. In dit geval slaagdenwe ook voor het benodigde meetsysteem voor dezeextreem gevoelige radar bij HEIDENHAIN. Met deincrementele encoder en de ND281B digitale uitle-zing konden we zowel het formaat als de resolutiebereiken waarnaar we zochten. Via interpolatie lukthet ons een resolutie van 0,1 graad te halen. Om deencoder en de digitale uitlezing optimaal hun werkte kunnen laten doen, werden zowel de as als deconstructie van de Drizzle Radar aangepast.”

Terugkoppeling van de werkelijke positieten opzichte van het gemeten signaalGraag benadrukt René Gommers het belang van deincrementele meetsystemen van HEIDENHAIN: “DeDrizzle Radar meet in sectoren. De encoder verdeeltde beweging van de roterende radar in deze secto-ren. Je wilt dan wel de exacte positie weten waareen bepaalde sector begint en weer eindigt. Met deterugkoppeling kan de encoder direct aangevenwaar een sector start en stopt. Je hebt het dan overde terugkoppeling van de werkelijke positie tenopzichte van het gemeten signaal. De hierbij vereis-te nauwkeurigheid wordt ons door HEIDENHAINgegarandeerd. Met de ingebruikname van dezeunieke weerrader hebben wij weer een stap gezet inde wetenschap en hopen wij de invloed van hetweer nog verder te kunnen doorgronden.” �



Voor het genereren van redundante positiewaardenzijn er verschillende concepten in gebruik. Echteredundantie is onder andere te verkrijgen door hettoepassen van twee meetsystemen per as. Gezienhet kostenaspect streeft men toch naar één meet-systeem. Tot nu toe werden hiervoor analoge meet-systemen met sinus-/cosinussignalen gebruikt.

Voor veiligheidsgerichte toepassingen was hetnoodzakelijk een oplossing te vinden, met éénenkele encoder, die een redundante positiewaardedoorgeeft via puur seriële dataoverdracht.

Veilige toepassing met alle voordelen van depuur digitale dataoverdracht HEIDENHAIN is de eerste leverancier die eenbetrouwbare oplossing biedt, gebaseerd op puurseriële data via de EnDat 2.2-interface, een digitalebidirectionele interface voor positiemeetsystemen.Het is in staat voor zowel absolute als incrementelemeetsystemen positie-informatie en andere relevan-te informatie te verzenden en te ontvangen. Vanwe-ge de seriële dataoverdracht zijn slechts vier signaal-lijnen nodig. De data worden, synchroon met hetkloksignaal, overgedragen en aan de volgelektronicaaangeboden.

Het betreft een safety-related positie-meetsysteemop basis van een encoder, die geschikt is voor de opveiligheid gefocuste toepassingen en die de norme-ring DIN EN ISO 13 849-1 respectievelijk DIN ENIEC 61 508 ondersteunt. Daarmee zijn nu ook voorveilige toepassingen alle belangrijke voordelen vande puur digitale dataoverdracht te gebruiken. Denkhierbij bijvoorbeeld aan de lagere kosten, de diagno-se-mogelijkheden, de automatische opstart ensnelheid van het genereren van de positiewaarde.

Basisprincipe van een nieuw en veilig positiemeetsysteemDe HEIDENHAIN meetsystemen voor veiligheidsge-richte toepassingen zijn volgens de bovengenoemdenormering getest. In deze normen wordt de veilig-heid van systemen niet meer aan de hand van desysteemstructuur beoordeeld, maar aan de hand vande waarschijnlijkheid van uitval van de geïntegreerdecomponenten respectievelijk onderdelen. Dezemodulaire benadering maakt het voor fabrikantenvan veiligheidsgerichte installaties eenvoudigercomplete systemen te realiseren, door deze op tebouwen uit reeds gekwalificeerde subsystemen. Ditconcept wordt ondersteund door onze veiligheidsge-richte positiemeetsystemen met seriële dataover-dracht via EnDat-2.2.In een veilig aandrijfsysteem vertegenwoordigt hetpositiemeetsysteem zo’n subsysteem. Dit bestaatuit een meetsysteem met de EnDat-2.2 interfacemet bewakingsfuncties (EnDat-master) en de kabel.

Veilig onder alle omstandigheden conform categorie SIL-2

Seriële datatransfer van EnDat-2.2 maakt ‘veiligheidssystemen’ in besturingen mogelijk

Veiligheid wordt steeds belangrijker bij de bouw van machines, apparaten en fabrieken.Dit vindt men terug in de regelgeving en in verscherpte veiligheidstandaards in nationale en interna-tionale normen. Alle maatregelen zijn in eerste instantie gericht op het verhogen van de veiligheidvoor mensen, maar zijn daarnaast ook bedoeld voor het beschermen van de installatie en de werk -omgeving. Het doel van de functionele veiligheid is het verminderen of zelfs helemaal wegnemen van risico’s die in normale bedrijfssituaties en ook tijdens storingen kunnen optreden.

Veilige positiemeetsystemenVeilige positiemeetsystemen zijn daarbij essentieel.De toenemende inzet van procesoren en program-meerbare systemen leidden tot een aanpassing vande sinds 1997 geldende en met de machinerichtlijngeharmoniseerde Norm EN 954-1. Deze opvolger,Norm EN ISO 13849, voldoet aan de nieuwsteinzichten en verdisconteert nu ook de betrouwbaar-heid van de onderdelen en programmacodes. Voorelektrische aandrijvingen wordt daar al voor gezorgddoor de normering IEC 61508 en de daarvan afgelei-de productnormen zoals de IEC 62061.

Bewegende assen een potentieel gevaarVooral in de installatie- en machinebouw zijn bewe-gende assen een potentieel gevaar, reden om degebruikelijke veiligheidssystemen in toenemendemate direct in de aandrijving te integreren. Hierbijwordt een trend zichtbaar, dat overdracht van depositiewaarden van een meetsysteem naar debesturing van de aandrijving puur digitaal geschiedt.

Het gevolg hiervan is dat niet alleen complexeaanvullende elektronische systemen in de besturingmaar ook in de meetsystemen nodig zijn, voor hetnauwkeurig registreren van de positie. Op basis vande actuele functionaliteit van machines en installa-ties en de hoge veiligheidseisen die gesteld worden,moeten de positiemeetsystemen nieuwe oplossin-gen bieden voor veiligheidsgerichte toepassingen.



Het hele ‘safe servo drive system’ bestaat dan in depraktijk uit het veilige positiemeetsysteem, deveiligheidsgerichte besturing inclusief de EnDat-master met bewakingsfuncties, het aandrijfgedeeltemet de motor en bijbehorende kabel en de mechani-sche koppeling van het meetsysteem aan de aandrij-ving.

Positiebewaking met EnDat-2.2Het veiligheidsconcept van het positiemeetsysteemis gebaseerd op twee onafhankelijk van elkaargegenereerde positiewaardes, met aanvullendefoutenbits, die via het EnDat-2.2-protokol naar deEnDat-master gestuurd worden. De EnDat-mastervoert verschillende controles uit, naar aanleidingwaarvan fouten in het meetsysteem en in de over-dracht opgemerkt worden. Er wordt bijvoorbeeldeen vergelijking gemaakt tussen de twee positie-waarden. Aanvullend stelt de EnDat-master beidepositiewaarden en van elkaar verschillende fouten-bits, via twee procesoren met hun eigen processor-kanalen aan de besturing ter beschikking. Daarnaastbewaakt de besturing de functionaliteit van hetveilige meetsysteem en de EnDat-masters doorperiodiek tests uit te voeren.

De architectuur van het EnDat-2.2-protocol maakthet mogelijk om alle veiligheidsrelevante informatierespectievelijk controlemechanismen, tijdens deregeling, parallel uit te voeren. Dit is mogelijk, omdatde veiligheidsrelevante informatie als aanvullendeinformatie opgeslagen wordt, zodat deze bij elkepositieafroep door de besturing naast de positie-waarde beschikbaar is. De architectuur van hetpositiemeetsysteem is een volgens IEC 61 508getest, éénkanaals systeem.

Toepassingsgebied van de positiemeet -systemen Veiligheidsgerichte positiemeetsystemen van HEI-DENHAIN zijn zo geconcipieerd, dat ze als ‘single-encoder system’ in toepassingen met besturingcate-gorie SIL-2 conform de normering IEC 61 508ingezet mogen worden. Dit komt overeen metPerformance Level „d“ van ISO 13 849, respectie-velijk van de categorie 3 volgens Norm EN 954-1.

Daarbij kunnen de functies van het veiligheidsgerich-te positiemeetsysteem bijvoorbeeld voor de volgen-de veiligheidsgerelateerde functies (zie ook IEC 61800-5-2) in het systeem ingezet worden: • veilig stoppen• veilige bedrijfsstop• veilige begrensde stap• veilige lage snelheid• veilige beperkte versnelling• veilig beperkt toerental• veilige positie• veilig afgeschakeld moment.

Vereisten voor datatransfer in‘veilig besturingen’Voor de integratie van veilige positiemeetsystemenin het ‘safe’ concept van een aandrijving of van eenmachine, zijn bepaalde genormeerde randvoorwaar-den van toepassing.

Zo is bepaald dat een ‘veilige besturing’ de beideEnDat-interfaces (EnDat 1 en EnDat 2) en tweeonafhankelijke interfaces (twee-kanaals structuur)aanstuurt. Dat kan bijvoorbeeld via twee verschillen-de microprocessors. In het geval van een fout,schakelt de besturing in een veilige modus.

Op dit moment biedt HEIDENHAIN twee nieuwe

Veilig positiemeetsysteem

EnDat 2.2

EnDat master

Aandrijving

Meetsysteem

Twee onafhankelijkepositiewaardesInterne bewakingOpbouw protocol

Seriële dataoverdracht

Vormen meetwaarde Overdracht Verwerken meetwaarde

EnDat 2.2

protocol en kabel

EnDat-InterfacePositie 1

Positie 2

Positiewaarde en foutenbits viatwee interfacesBewakingsfunctiesFunctionele test

Bibliotheek met maatregelen

EnDatmaster

Interface 1

Interface 2

Vermogenskabel

Veilige besturing

Versterker

Veilige besturing

Veilig positiemeetsysteem

Compleet en veilig Servo-aangedreven systeen



positiemeetsystemen uit de ECN/EQN-serie, insingle en multiturn uitvoering, die voldoen aan alleeisen en die werken met puur seriële dataover-dracht.

Functies afhankelijk van vereiste veiligheidDe twee gemeten waarden zijn reeds onafhankelijkvan elkaar in het meetsysteem vastgesteld enworden via de EnDat-interface naar de besturinggestuurd. Tijdens het gebruik worden uiteraard depositiewaardes en de foutcodes uitgelezen enverwerkt. Afhankelijk van de vereiste veiligheids-functies kunnen bijvoorbeeld functies zoals debewaking van de sleepafstand, stilstandbewaking of

een vergelijking tussen de twee positiewaarden(positie 1 en 2) uitgevoerd worden. Ook de functie-test (testinterval < 8 h) in de EnDat-master en hetmeetsysteem zijn door de besturing op te starten.Daarbij worden dan foutenbits bewust gegenereerden de reactie daarop beoordeeld.

In het geval van een storing moet de besturing danin de veilige modus schakelen. De reactie van deveilige besturing na het ontdekken van een fout isafhankelijk van de toepassing en daarmee onderdeelvan het concept van de aandrijving of de installatie.�

E - L EARN ING VOOR CNC - VAKMENSEN EN VOOR H E T ONDERW I J S

Interactieve cursus met 3-D beelden ensimulaties voor basiskennis TNC-besturing

Aan onze cursisten wordt bij inschrijvingvoor de basiscursus TNC-programmerennadrukkelijk gevraagd deze cursus interac-tief voor te bereiden. Op die manierhebben alle deelnemers bij aanvang eenzo gelijkwaardig mogelijk basiskennisni-veau.

Project MITS Sinds 2004 hebben medewerkers van deTsjechische scholingsafdeling van HEIDENHAIN, samen met partners uitverschillende landen, een concept vooreen Modulair Interactief Trainings Systeem(MITS) voor mechatronici ontwikkeld envoor de CNC-basisscholing praktischtoepasbaar gemaakt. Dit werd medemogelijk gemaakt door het actieprogram-ma ‘Leonardo da Vinci’ van de EuropeseUnie voor beroepsopleiding.

Modulair en InteractiefHet systeem bestaat uit individuele modu-les, die elk een bepaald leerdoel hebben.De modulaire structuur maakt het mogelijkeen cursus samen te stellen die preciesbeantwoordt aan de behoefte van decursist. Voor de modules worden bewe-gende 3-D beelden en interactieve Flash -simulaties gebruikt, die het de cursist mo -gelijk maken de animatie te beïnvloeden.

Praktijkgeoriënteerde e-learning Realistische praktijkopdrachten wordenmet behulp van interactieve beelden(plaatjes, video’s, animaties) weergege-ven, die daardoor een „hands on” leer -ervaring mogelijk maken, waarin de cursistfouten kan maken en ook daar weer vankan leren.

e-learning Cursus zelf samenstellenEen cursus wordt samengesteld uit demodules, te vinden in een digitale biblio-theek waarin alle e-learning onderdelenbeschikbaar zijn. De op deze manier

samengestelde cursus kan dan in elkeopleidingsomgeving toegepast worden.

Vernieuwing van TNC Training De informatie wordt voordurend uitgebreiden aangepast aan de laatste mogelijkhe-den. In de nieuwe, derde, uitgave van hetHEIDENHAIN e-learning programma TNCTraining worden nu ook de basisprincipesvoor het gebruik van 3D-tastsystemen incombinatie met een CNC-machine behan-deld. Het complete programma omvat nude volgende onderwijseenheden:

Basisprincipes van de CNC-programmering • Referentiesystemen• NC-assen• Gereedschappen• De TNC • Basisbegrippen van het programmeren• Veel gebruikte functies

Basisprincipes voor het zwenken van hetbewerkingsvlak• Uitgangspunten• Gereedschapscorrecties• Toepassing in de gereedschaps- en modelmakerij

Nieuw: Toepassingen voor 3D-tastsystemen• Meten van het werkstuk• Gereedschappen vermeten

De gebruiker kan kiezen uit verschillendetalen waaronder Nederlands. Het e-lear-ning programma is ook beschikbaar op hetinternet onder Services en Documentatieen dan kiezen voor Scholingen. Uiteraardis er ook een versie op DVD, die u gratisbij HEIDENHAIN kunt aanvragen. Bel 0318-581800. �

Met een interactief trainingsprogramma, beschikbaar via internet en op DVD, kunnen geïnteresseerden zich de basiskennis voorde bediening van onze besturingen eigen maken of de kennis verbeteren. Dit is niet alleen handig voor cursisten van onze trainin-gen, die zo bij binnenkomst over de juiste basiskennis beschikken. Ook scholieren kunnen zo op een moderne en prettige wijzede bediening van een TNC leren kennen en aansluitend de kennis testen.





De EMO is voor HEIDENHAIN het moment om deklanten te informeren over de nieuwe ontwikke-lingen en bijbehorende producten. Ook dit jaar iser veel nieuws gepresenteerd onder het motto‘HEIDENHAIN toont de weg naar precisie’. In ditartikel treft u een korte samenvatting van degetoonde noviteiten.

Zo maakten demo-units en presentaties de verschil-len in precisie bij gebruik van de liniaire meetsyste-men overtuigend duidelijk. Ten opzichte van machi-nes zonder deze liniaire encoders was er eenaanzienlijke hogere nauwkeurigheid bij het positione-ren en hogere productie-efficiency.

Incrementele meetsystemenHoekmeetsystemen dienen als positiemeetsysteemvoor nauwkeurige roterende bewegingen. Op destand was ook te zien dat naast absolute systemenmet een eigen lagering van het type RCN voor NC-rondtafels, ook de incrementele systemenzonder eigen lagering van de serie ERA geschikt zijn

voor de inbouw in machines en installa-ties. Met de magnetische positiemeet-systemen voor inbouw van de serieERM voor geregelde spindels methoge toerentallen, toonde HEIDEN-HAIN voor het eerst een oplossing meteen zeer kleine aftastkop.

Het succesvol verwerken van produc-tieopdrachten stelt als voorwaarde datde gereedschapsmachine thermischzeer stabiel is. Daarom moeten deassen de gevraagde nauwkeurigheidover de totale slag en ook bij sterkwisselende snelheden en bewerkings-snelheden bereiken. HEIDENHAINdemonstreerde, hoe bij het gebruik vanlinialen in gereedschapsmachines aandeze doelstellingen kan worden vol-daan.

PositiemeetsystemenIn gereedschapsmachines worden steeds vakerdirecte aandrijvingen toegepast. De prestaties vaneen directe aandrijving worden zeer sterk beïnvloeddoor de keuze van het positiemeetsysteem. Met alsvoorbeeld een direct aangedreven rondtafel, kon destandbezoeker zien wat voor invloed magnetischeen optische positiemeetsystemen hebben op denauwkeurigheid, de loop en het opwarmingsgedragvan de directe aandrijving.

Nieuw infrarood 3D-tastsysteem Met het nieuwe infrarood 3D-tastsys-teem TS 740 kunnen meetopdrachtenuitgevoerd worden op een gereed-schapsmachine, waarbij op een bijzonderhoge aantastnauwkeurigheid en reprodu-ceerbaarheid gerekend mag worden.Meestal zorgt een batterij voor de ener-gievoorziening in een tastsysteem. Eenelegante en innovatieve oplossing biedtde TS 444. Terwijl de meetplaats wordtschoongeblazen, wordt het tastsysteemvoor het aantasten van de benodigdeenergie voorzien. Deze energie komt van

een zeer kleine luchtaangedreven generator, dieweer een accumulator/condensator oplaadt. Voor-waarde voor het gebruik van de TS 444 is dat despindel is uitgerust met perslucht.

VeiligheidIn de machine- en apparatenbouw wordt het themaveiligheid steeds belangrijker. Op de eerste plaatsstaan hoge eisen op het gebied van de veiligheidvoor personen, echter ook de bescherming van deinstallatie en het milieu krijgen steeds meer aan-dacht. Veiligheid wordt in eerste instantie bereikt viaredundante systemen. Daarom hebben bewegendeassen in veiligheidsgerichte toepassingen redundan-te positie-informatie nodig en beschikken ze over 2-kanaals veiligheidssystemen, om aan de gesteldeveiligheidseisen te kunnen voldoen.

Nieuw op de EMO 2007

Nauwkeurigheid van besturingen en lengtemeetsystemen centraal

TS 740

ERA 4000



‘HEIDENHAIN toont de weg naar precisie’

HEIDENHAIN presenteerde hiervoor de veiligheids-gerichte positiemeetsystemen op basis van éénenkele encoder, met puur seriële dataoverdracht enveilige besturingen met een 2-kanaalsstructuur. Ziehet artikel elders in deze uitgave.

Botsingbewaking met DCMOmdat bij 5-assige bewerkingen de bewegingen vande machineassen vaak slecht moeilijk te voorspellenzijn en omdat dat de snelheden van de NC-assensteeds hoger worden, is de botsingsbewaking eenhandige functie om de machinebediener te ontlas-ten en om schade aan de machine te vermijden.Op een 5-assige machine demonstreerde HEIDENHAIN op de stand, hoe de iTNC 530 debewerkingsruimte van de machine op alle mogelijkebotsingen tussen machinecomponenten bewaakt.

HSCI: Compleet digitale TNC-besturingAlle componenten van het besturingsysteem kun-nen nu met een puur digitale interface met elkaarverbonden worden, de besturingscomponenten viaHSCI (HEIDENHAIN Serial Controller Interface), hetnieuwe HEIDENHAIN real time protocol voor Fast-Ethernet en de meetsystemen via EnDat 2.2, debidirectionele interface van HEIDENHAIN. De voor-delen voor zowel de machinefabrikant als de eindge-bruiker liggen voor de hand: het gehele systeem isminder gevoelig voor storingen, binnen het systeemis het eenvoudig diagnoses te stellen en het heefteen hoge beschikbaarheidsgraad.

BesturingenNIEUW: MANUALplus 620 / TNC 620TNC-contourbesturingen van HEIDENHAIN voorfrees- en boormachines en bewerkingscentra vor-men een complete lijn. Via de ongecompliceerde,

compacte 3-assige besturing TNC 320 tot aan deiTNC 530 voor complexe machines met veel assenen HSC-functionaliteit, is bijna elke toepassingdenkbaar. Naast deze besturingen kon op de EMOvoor het eerst de nieuwe TNC 620 bewonderdworden, een compacte contourbesturing voorfreesmachines met digitale aandrijvingen. De MANUALplus 620 van HEIDENHAIN is een nieuwebesturing voor draaimachines, die net als bij de TNC 620 helemaal digitaal zijn uitgevoerd.

Programmeren met smarT.NCDe werkstand smarT.NC op de iTNC 530 maaktprogrammeren nog eenvoudiger. Via overzichtelijkeinvulformulieren genereert u het NC-programma nogsneller. Natuurlijk wordt u bij de ingaven door grafi-sche hulpbeelden ondersteund. Zoals gebruikelijkheeft HEIDENHAIN grote waarde gehecht aan decompatibiliteit. U heeft altijd de mogelijkheid vansmarT.NC naar Klaartekst en terug te schakelen.

Fabricageprocessen in de gereedschapsbouw en inmodelmakerijen, in de lucht- en ruimtevaarttechniekzijn veel economischer te maken met modernefreestechnieken, zoals HSC (High Speed Cutting).Snelle contournauwkeurige machinebewegingenvereisen een zeer precieze aansturing van hetversnellings- en afremgedrag volgens het gepro-grammeerde pad. Eindgebruikers moeten daarnaastnog de mogelijkheid hebben om via eenvoudigeparameterinstellingen het freesresultaat te kunnenbeïnvloeden. HEIDENHAIN liet op de beurs aan dehand van een demonstratie-unit zien, hoe precies ennauwkeurigheid de TNC-besturing zich gedraagt,ondanks hoge voedingen. �tel: 0318 - 58 18 00

[email protected]


NOVEMBER2007UITGAVE34 IN - heidenhain.nl · 151/155, 246 of 355/360, kan ook aan de cursussen...

Documents

Transcript of NOVEMBER2007UITGAVE34 IN - heidenhain.nl · 151/155, 246 of 355/360, kan ook aan de cursussen...