Sterven is een onlosmakelijk en zinvol deel van ons leven/in het licht van ons afscheid wordt ieder moment onvervangbaar/ieder blad dat valt, raakt ons rechtstreeks in het hart

hospice de liefde

Welkom bij de nieuwsbrief van hospice de liefde, editie december 2009 In deze editie:

Het lijden van stervenden verzachten .................................................................................2

Nieuw bedrijfsplan op stapel ..............................................................................................2

Vrijwilligerstraining in maart 2010 van start .......................................................................3

Vrijwilligers vanaf 1 september 2010 inzetten in de zorg voor stervenden thuis .................3

Nieuw bestuurslid S(ipke) Dijkstra ......................................................................................3

Conferentie 26 oktober: een dag in hospice de liefde (zie ook: een kleine foto-impressie) .3

Thema-avonden in 2010 .....................................................................................................4

Inloop .................................................................................................................................4

De 7 uitgangspunten algemeen levensbeschouwelijk verwoord .........................................5

Rotterdam Zuid? .................................................................................................................6

‘Als iedere boeddhist 1 euro….’ ..........................................................................................6

Kerstpakket voor conferentiegangers .................................................................................6

Sterven is een onlosmakelijk en zinvol deel van ons leven/in het licht van ons afscheid wordt ieder moment onvervangbaar/ieder blad dat valt, raakt ons rechtstreeks in het hart

Het lijden van stervenden verzachten

Dat doen we in hospice de liefde allereerst door zelf een houding te ontwikkelen, waarin we nooit wegkijken van het lijden van stervenden, hoe moeilijk dat ook vaak is. Vanuit die houding hebben we het afgelopen jaar een aantal zaken ontwikkeld:

• een zorgconcept, waarin aandacht, openheid, compassie en liefde voor de

stervende centraal staat • een bedrijfsfilosofie, die beschrijft hoe we als professionals en vrijwilligers vanuit

vertrouwen en een open hart met elkaar en onze organisatie omgaan • een ruimtelijk programma van eisen en sfeerschets voor het fysieke hospice,

waarin we de eisen van goede verpleegkundige zorg voor het eerst ook fysiek integreren met de eisen van goede spirituele zorg (ruimte voor rituelen, voor rouw, voor meditatie, voor scholing en training, maar ook aandacht voor materiaalkeuze, vorm en kleur)

• een vrijwilligerstraining, waarmee we het komende voorjaar zullen beginnen. Ook organiseerden we recent onze tweede congres, waarop we met de aanwezigen onze visie en ervaring deelden. Lees er meer over in deze Nieuwsbrief!

Nieuw bedrijfsplan op stapel Vorig jaar publiceerden we het bedrijfsplan voor hospice de liefde (lees het document via deze link (PDF, opent een browservenster). Het zet kort uiteen wat de missie van het hospice is, wat de concrete

plannen zijn voor realisatie daarvan, en hoe die betaald gaan worden. Het plan heeft heel veel reacties opgeroepen, en is door een aantal werkgroepen van vrijwilligers verder uitgewerkt. Ondertussen zijn we zoveel verder met onze plannen, dat een grondige herziening van dit plan nodig is. Daaraan is de laatste weken hard gewerkt door penningmeester Ans Beunis, met hulp van medebestuurslid Gerdy van Bellen en architect Jan Weeda. We hopen de bijgestelde versie per 1 januari op het Web te kunnen zetten. Duidelijk is wel, dat onze plannen voor de vestiging van het hospice het afgelopen jaar ambitieuzer zijn geworden. Om onze ideeën over ‘toewending’, ‘leren loslaten’ en ‘open voor stervenden van iedere levensovertuiging’ helemaal te kunnen uitvoeren, willen we in het hospice beschikken over (1) een multiculturele rituelen- en rouwruimte, (2) een goede meditatie/stilteruimte, (3) ruimte voor dagbehandeling, en ruimte voor scholing, training en ontvangst. De extra kwaliteit die we zo aan huisvesting, zorg en personeel/vrijwilligers willen toevoegen vragen om extra middelen van ongeveer 100.000 euro/jaar. Het komend jaar gaan we daarvoor werven. We houden u op de hoogte!

Sterven is een onlosmakelijk en zinvol deel van ons leven/in het licht van ons afscheid wordt ieder moment onvervangbaar/ieder blad dat valt, raakt ons rechtstreeks in het hart

Vrijwilligerstraining in maart 2010 van start (op de foto: Welmoed Reitsma)

Hoe kun je anderen helpen bij het ‘leren loslaten’? Daarvoor dien je allereerst naar je eigen angst voor ouderdom, ziekte en dood te durven kijken. En als je dan wat minder bang voor je angst bent geworden, kun je misschien iets betekenen voor anderen. Aandacht, openheid en

compassie zijn dan sleutelwoorden. Ervaren trainster en coach Welmoed Reitsma ontwikkelde op die uitgangspunten een zesdaagse training voor toekomstige vrijwilligers van hospice de liefde. In januari en februari zullen we met belangstellenden voor het volgen van deze training individuele gesprekken voeren, om er tenslotte twaalf voor de training uit te kiezen. De training vindt plaats op een aantal zaterdagen in Rotterdam, en start half maart. Op het e-mailadres info@hospicedeliefde.nl kunnen belangstellenden zich tot 1 januari 2010 melden. Wil je bij het kenbaar maken van je belangstelling asjeblieft aangeven wat je motivatie en ervaring is met de zorg voor terminaal zieken en stervenden?

Vrijwilligers vanaf 1 september 2010 inzetten in de zorg voor stervenden thuis De meesten van ons willen het liefst thuis sterven. Dat stelt echter hoge eisen aan de kwaliteit en de inzet van mantelzorgers en thuiszorg. Zeker bij langdurige ziekte leidt dat vaak tot overbelasting en uitputting van alle betrokkenen. De inzet van een goed getrainde

vrijwilliger kan dan net een verschil maken. Hospice de liefde wil (een deel van) de vrijwilligers die we in het voorjaar gaan trainen vanaf 1 september inzetten in de zorg thuis. Wordt vervolgd.

Nieuw bestuurslid S(ipke) Dijkstra

Vorige maand benoemde het bestuur van de ‘Stichting Vrienden van het hospice de liefde’ Sipke Dijkstra tot bestuurslid. Hij is accountant van opleiding, en werkt al meer dan 15 jaar als financieel en HRM-manager voor een aantal grote zorginstellingen. Sipke: ‘Dit initiatief voegt echt iets toe aan de zorg in ons land, en daarom wil ik daaraan graag een

bestuurlijke bijdrage leveren!’ Wij zijn blij met de komst van Sipke, die met zijn kennis en netwerk een belangrijke bijdrage aan realisatie van het hospice kan leveren. Sipke: van harte welkom!

Conferentie 26 oktober: een dag in hospice de liefde (zie ook: een kleine foto-impressie) ‘We hebben de sfeer ervaren, waarin jullie stervenden willen ontvangen, en hij is zachtmoedig en open’. Zo typeerde een van de bezoekers de conferentie na afloop, en een groter compliment had hij ons niet kunnen maken. Ongeveer 75 deelnemers (we hebben ook bijna iedereen op de wachtlijst toch nog een plaatsje kunnen geven) kregen

Sterven is een onlosmakelijk en zinvol deel van ons leven/in het licht van ons afscheid wordt ieder moment onvervangbaar/ieder blad dat valt, raakt ons rechtstreeks in het hart

een voorproefje van het hospice. De ochtend stond vooral in het teken van informatieoverdracht: wat zijn de uitgangspunten, hoe ziet het zorgconcept eruit, aan welke eisen moet het gebouw gaan voldoen etc. In de middag werd er vooral ervaringsgericht gewerkt, onder andere aan de hand van een visualisatie van het eigen sterven. Met de conferentie lieten we zien, waar we (voor) staan. Ook toonden we aan dat we met een helemaal op vrijwilligers draaiende organisatie (en conferentie!) een professioneel resultaat kunnen neerzetten, waarop weer veel nieuwe vrijwilligers afkwamen! Bedankt Marjolijn, Annette, Welmoed, Gerdy, Bettine, Arnica, Marloes, Jan, Dian Marie, Marcel, Mariette, Mia, Tycho en al die anderen!

Thema-avonden in 2010 Hoe kan ik zorg en aandacht voor spiritualiteit combineren? Hoe kan ik de dood zien als ‘kans en uitdaging’, en daarmee het lijden van stervenden verzachten? Hoe kan ik als coördinator werken vanuit aandacht en vertrouwen, en toch efficiënt zijn? Een aantal deelnemers aan de conferentie van 26 oktober wil graag verder praten over deze en andere vragen. We overwegen voor hen (en

voor andere belangstellenden) het komend jaar een aantal thema-avonden te beleggen rond de onderwerpen ‘zorg en spiritualiteit’ en ‘zorg en organisatie’. Je bent van harte welkom, ook als je aan de organisatie van deze avonden wilt bijdragen. Wordt vervolgd.

Inloop Ons bedrijfsplan spreekt over het hospice ook als over een ontmoetingsplek, een plaats voor training en cursussen, en als ‘centre of excellence’. Door enkele vrijwilligers is een begin gemaakt met een nadere

uitwerking van deze begrippen. Zij stellen voor een coördinator aan te stellen, en deze samen met een groep vrijwilligers een aantal activiteiten te laten ondernemen. Gedacht wordt aan:

1. Training van vrijwilligers en mantelzorgers 2. Praatgroepen/cursusactiviteiten: omgaan met je eigen dood, en die van je

naasten 3. Lotgenotencontact/open huiskamer (enkele dagdelen/week) 4. Behandeling op afspraak: fysiek/spiritueel/psychologisch 5. Coördinatie uitzending van vrijwilligers naar stervenden thuis

Onder voorwaarden (bewaren van het eigen karakter van het hospice en van de rust voor stervenden) kan dit aansluiten bij onze eerdere gedachten over het hospice. We praten er nog verder over, en laten u weten wat het gaat worden!

Sterven is een onlosmakelijk en zinvol deel van ons leven/in het licht van ons afscheid wordt ieder moment onvervangbaar/ieder blad dat valt, raakt ons rechtstreeks in het hart

De 7 uitgangspunten algemeen levensbeschouwelijk verwoord Door vrijwilligers Frans Kamps en Marloes van Overbeeke is geschaafd aan de verwoording van de zeven uitgangspunten voor het werk van hospice de liefde. Zij hebben vooral geprobeerd deze wat meer algemeen levensbeschouwelijk van aard te maken. Graag jullie oordeel over hun werk

(zie daarvoor hieronder)! We wenden ons onvoorwaardelijk toe naar het lijden van de stervenden. De neiging

om ons af te keren is diep geworteld. Je openen voor het sterven van de ander is immers kijken in de spiegel van je eigen dood. Een grote mate van openheid voor onze eigen angst voor de dood en de moed om met die angst te durven leven, zonder deze te omarmen of te verwerpen, is daarvoor nodig. Je toewenden naar de dood en het sterven vraagt om gerichte persoonlijke inspanning.

We werken vanuit de vastberaden wil het lijden van stervenden te verzachten. Veel

mensen sterven op een manier, waarop ze dat niet willen. Ze sterven in shock, in verdoving of ontkenning, ze voelen zich eenzaam, boos, verdrietig of bang. Ze zijn niet klaar voor de dood, op het moment dat deze komt. Als we de onbevreesdheid kunnen opbrengen om het lijden van de stervenden open tegemoet te treden, dan zien we dat we stervenden op verschillende niveaus nabij kunnen blijven.

We zien het ‘niet kunnen aanvaarden van wat is’ als bron van mentaal lijden. Mensen

hechten zich graag. We hangen sterk aan ons leven, aan gezin, familie, kennissen en vrienden, aan het actief zijn en het plannen maken en verwerkelijken daarvan. Maar er komt een tijd, waarin we al die voorstellingen en zekerheden moeten gaan relativeren en loslaten. Dan helpt het om te kunnen aanvaarden van ‘wat is’.

In het aanvaarden van jezelf en de wereld kan je oefenen. Je kunt jezelf leren om met

steeds minder vooronderstellingen en verwachtingen te leven, en meer te leven vanuit positieve omhelzing van wat er op je pad komt en aanvaarding van ‘wat is’. Er zijn veel verschillende manieren om ‘loslaten’ te leren, zoals studie en meditatie, lichaamsgericht werken (yoga, reiki) en door je te verzoenen met je sociale omgeving (bv. middels relatietherapie).

Ieder mens draagt op ieder moment de mogelijkheden voor die aanvaarding in zich

mee. Het loslaten is niet (uitsluitend) iets voor mensen met hoge opleidingen of ervaring op een religieus of spiritueel pad. Ieder mens is op ieder moment in zijn of haar leven volledig toegerust om stappen te zetten in het ‘loslaten’ of aanvaarden.

We gaan altijd uit van de situatie van de stervende, van welke achtergrond dan ook.

Willen we stervenden oprecht helpen, dan gaan we uit van zijn of haar levenssituatie. Daarbij horen persoonlijke ervaringen, voorkeuren, sociale status, levensbeschouwing, enz. De enige toets op onze begeleiding is: helpt deze het welbevinden van de stervende? Dit begint met onze aanwezigheid en het echt tijd nemen voor de ander.

Sterven is een onlosmakelijk en zinvol deel van ons leven/in het licht van ons afscheid wordt ieder moment onvervangbaar/ieder blad dat valt, raakt ons rechtstreeks in het hart

We leveren voor iedere stervende maatwerk, langs 3 sporen. We benaderen iedere stervende langs drie sporen: het zorginhoudelijke spoor (medisch/verpleegkundig), het spirituele spoor (met welke benadering bevorderen wij de ervaring van ‘levensvervulling’ bij de stervende) en het relationele spoor (hoe helpen we de stervende zich te verzoenen met zijn sociale omgeving).

Rotterdam Zuid? We voeren op dit moment gesprekken met een grote woningbeheerder in Rotterdam. Deze heeft belangstelling getoond voor onze plannen. De gesprekken zijn nog in het allereerste stadium, er dienen nog veel vragen en problemen te worden besproken en opgelost. Maar zou het dan toch Rotterdam Zuid gaan worden?... Wordt vervolgd.

‘Als iedere boeddhist 1 euro….’

We presenteerden de voortgang van onze plannen op de recente jaarvergadering van de Boeddhistische Unie Nederland. Daar kondigden we aan, dat we in 2010 een wervingsactie onder boeddhisten in Nederland willen starten. Volgens tellingen van de Rijksoverheid zijn er 250.000 boeddhisten in Nederland, en 900.000 mensen met ‘affiniteit’

tot het boeddhisme. Stel je eens voor, dat die allemaal 1 euro voor ons hospice… We gaan samen met het bestuur van de BUN plannen maken. U hoort nog van ons.

Kerstpakket voor conferentiegangers Een groot aantal deelnemers aan onze conferentie van 26 oktober jl. gaf zich op voor een informatiepakket. Zij ontvangen dit rond de Kerstdagen! EK 29 november 2009