1

Dierengezondheidszorg Vlaanderen

Nieuw in IBR/ BVD-

bestrijding

Lokaal Dierengezondheids Netwerk, oktober 2017

2

‣De SECTOR wil IBR & BVD uitroeien gezien de grote

economische SCHADE voor elke veehouder

‣Infecties zeer besmettelijk dus NATIONAAL te

bestrijden

Samen werken aan de toekomst!

2

Dierengezondheidszorg Vlaanderen

Nieuwe fase IBR

Besmettingsgraad

2012 2016 2017 2018 2022Jul

2017

Jul2016

Uiterste datum I2 -OT

1 januari 2018• Kanalisatie gE• I2 niet meer naar hoger statuut

Omschakeling nieuw KB• I1 geen geldig statuut• Invoer specifiek afmest statuut• Aanpassingen vaccinatie• Aanpassingen aanvraag I3• Aanpassingen behoud

Jul2018

Uiterste datum volledige screening

Voorziene stappen in IBR bestrijding

3

2017 – 2018: een enorme SPURT voor

Vlaanderen

Sterke toename IBR-vrije statuten (18 juni 2017)

4

7

Aantal

beslagen

% Aantal

runderen

%

I1 168 1,18 833 0,07

I2 5.155 36,33 524.780 44,77

I2D 276 1,94 20.126 1,72

I2 afmest 49 0,35 4.337 0,37

I3 8.441 59,48 617.518 52,69

I4 102 0,72 4.454 0,38

TOTAAL 14.191 100 1.172.048 100

IBR barometer Vlaanderen (11/9/2017)

>60% van de Vlaamse bedrijven hebben een vrij statuut,

op dierniveau is dit meer dan 53%

8

‣Nieuw sinds publicatie KB december 2016

▪ Het houden van runderen op I1 beslagen is verboden!

▪ I2 afmest statuut

▪ Uitbreiding volledige screening met aangekochte dieren < 12

maanden

▪ I2 opvolgingstest tweede moest uitgevoerd zijn tegen

30/6/2017

▪ Verlies delegatie vaccinatie bij positieve I2 opvolgingstest

Toekomst IBR-bestrijding

5

9

‣Nieuw vanaf 1 januari 2018:

▪ Vanaf 1 januari 2018: verplicht aankooponderzoek voor alle I2

bedrijven (+ verplichte vaccinatie!!)

▪ Vanaf 1 januari 2018: IBR gE positieve dieren kunnen enkel

naar slachthuis of I2 afmestbedrijf

▪ Vanaf 1 januari 2018: I2 beslagen kunnen geen runderen

meer verkopen aan I3/I4 beslagen

▪ 1 juli 2018: alle I2 beslagen moeten verplicht een volledige

screening uitgevoerd hebben

Toekomst IBR-bestrijding

10

‣Vanaf 1 januari 2018: I3/I4 beslagen kunnen niet

meer aankopen van I2 beslagen

‣Vanaf 1 januari 2018: gE positieve dieren mogen

enkel naar slachthuis of I2 afmestbedrijf

‣Handel naar en van I1 bedrijven is verboden!

Statuut controleren vóór aankoop:

- Risicorapport dier op Veeportaal

- SMS nummer: 0471/81.70.85

- Via DGZ-helpdesk

IBR en handel

6

Dierengezondheidszorg Vlaanderen

Nieuwe fase BVD

Geboorte van IPI’s in Vlaanderen

0,54%

0,33%

0,21%

0

0,001

0,002

0,003

0,004

0,005

0,006

0,007

0,008

jan feb mrt apr mei jun jul augsep okt novdec jan feb mrt apr mei jun jul augsep okt novdec jan feb mrt apr mei

2015 2016 2017

% IPI geboorte Vlaanderen

Gemiddelde per jaar Gemiddelde per maand Exponentieel (Gemiddelde per jaar)

NORMAAL verloop

7

STIJGING

MAAND

JUNI & JULI

Geboorte IPI kalveren

BVD dierstatuten april 2017

>97% van de runderen heeft IPI vrij statuut na 2 jaar bestrijding

0%

73%

25%

2%

IPI

IPI vrij door onderzoek

IPI vrij door afstamming

BVD-onbekend

Statuut Aantal runderen %

IPI 224 0,02%

IPI vrij door

onderzoek 854272 72,73%

IPI vrij door

afstamming 295996 25,20%

BVD-onbekend 24025 2,05%

TOT 1174517 100,00%

8

Op bedrijfsniveau :staart bereikt?

136

150

122

143

120126

105

86

60

4943

3645 46

5448 44 42

30 3038

27 2620

2822 26

0

20

40

60

80

100

120

140

160

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3

2015 2016 2017

Nie

uw

e infe

cties

Tota

al besm

ett

e b

edri

jven

BVD-opsporing op bedrijfsniveau

aantal bedrijven Cumul

Nieuwe besmettingen!

Opsporen IPI moeder via IPI kalf

8

21

3027

18 1917

8

16 1511

139

1217

1914

11 10

1

7 812

15 5

73

jan

feb

mrt

apr

mei

jun jul

aug

sep

okt

nov

dec

jan

feb

mrt

apr

mei

jun jul

aug

sep

okt

nov

dec

jan

feb

mrt

apr

2015 2016 2017

9

17

‣Sinds 1 januari 2017:

▪ BVD onbekende dieren mogen niet meer in de handel

gebracht worden

Sterke daling van aantal BVD-onbekenden sedert januari

Nieuw in 2017: BVD-onbekenden uit de

handel

18

‣Nieuw KB:

▪ Alle IPI’s moeten verplicht afgevoerd worden binnen 45 dagen

na toekennen statuut (euthanasie of slachten) vanaf

verschijnen KB

Indien niet: blokkering beslag (afvoer naar slachthuis niet meer mogelijk)!

Let op: alle IPI verdachten die niet op tijd getest worden (binnen de 7 dagen

na kennisgeving) worden als IPI beschouwd en krijgen ook slachtbevel na 45

dagen!

▪ Verplicht onderzoek voor alle BVD onbekenden tegen

1/01/2018!

- Lijst met de BVD-statuten van alle dieren per bedrijf te

consulteren via Veeportaal

- Binnenkort wordt overzicht IBR-dragerdieren toegevoegd

Nieuw KB BVD

10

19

▪ Wettelijke basis voor de geleidelijke toekenning BVD-vrije

beslagstatuten

- Basisvoorwaarden:

‐ Alle runderen op het beslag zijn IPI-vrij

‐ Geen BVD-onbekenden aanwezig in de voorbije 12 maanden

‐ Geen virologisch positief onderzoeksresultaat in de laatste 12

maanden

- In deze fase:

- BVD vrij beslagstatuut ≠ stoppen met testen bij geboorte

(earnotch)!!

Nieuw KB BVD

20

‣Dieren met statuut IPI of IPI verdacht mogen niet in

de handel sinds 1 januari 2015

‣Dieren met statuut BVD onbekend mogen niet in de

handel sinds 1 januari 2017

Statuut controleren vóór aankoop:

- Risicorapport dier op Veeportaal

- SMS nummer: 0471/81.70.85

- Via DGZ-helpdesk

BVD & Handel

11

BVD & Handelsverkeer

Regional distribution of total imported cattle (including veal calves), FL = Flanders; WL =

Wallonia, by country of origin (Austria (AT), Switzerland (CH), Czech Republic (CZ), Germany

(DE), Denmark (DK), Estonia (EE), Spain (ES), Finland (FI), France (FR), Great Britain (GB),

Ireland (IE), Italy (IT), Lithuania (LT), Luxembourg (LU), Latvia (LV), the Netherlands (NL),

Poland (PL), Slovakia (SK).

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

AT CH CZ DE DK EE ES FI FR GB IE IT LT LU LV NL PL SK

'FL'

'WL'

22

‣Voor runderen afkomstig uit Duitsland, Ierland,

Luxemburg en het Verenigd Koninkrijk (enkel Noord-

Ierland) moet steeds aangetoond worden dat het dier

een geldig BVD-statuut heeft volgens de geldende

richtlijnen.

‣Runderen afkomstig uit BVD-vrij landen

(Denemarken, Oostenrijk, Finland en Zweden) krijgen

automatisch een IPI-vrij statuut.

BVD & Handelsverkeer

12

23

‣KB BVD:

▪ Voor elk geïmporteerd kalf is een actie vereist!

- Duitsland, Ierland, Luxemburg, Verenigd Koninkrijk (enkel Noord-

Ierland): aantonen dat het kalf een geldig BVD-statuut heeft

volgens geldende richtlijnen

- BVD-vrije landen (Denemarken, Oostenrijk, Finland, Zweden): IPI-

vrij statuut

- Alle andere landen: Virologisch onderzoek moet uitgevoerd

worden binnen 30 dagen na invoerdatum

▪ Elke IPI moet binnen 45 dagen opgeruimd worden

Ook vleeskalversector!

Dierengezondheidszorg Vlaanderen

Actualiteiten in

aankoopprotocol en

paratbc bestrijding

13

25

• AKP 1 : IBRgE of IBRgB As ELISA + Paratbc As ELISA

‣ Tarief: 11,35 euro; tussenkomst Sanitair Fonds: 3,76 euro. De klant

betaalt 7,59 euro excl. BTW.

• AKP 2 : IBRgE of IBRgB As ELISA + Neospora As ELISA

‣ Tarief: 12,30 euro; tussenkomst Sanitair Fonds: 3,76 euro. De klant

betaalt 8,54 euro excl. BTW.

• AKP 3 : IBRgE of IBRgB As ELISA + Paratbc As ELISA +

Neospora As ELISA

‣ Tarief: 18,80 euro; tussenkomst Sanitair Fonds: 5,64 euro. De klant

betaalt 13,16 euro excl. BTW.

Wijzigingen aankoopprotocol vanaf 1/09!!

Let op: BVD Ag onderzoek niet meer standaard

in het aankoopprotocol!!

26

ParaTBC: Evolutie deelnamegraad in

Vlaanderen

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

WJ 06/07 WJ 07/08 WJ 08/09 WJ 09/10 WJ 10/11 WJ 11/12 WJ 12/13 WJ 13/14 WJ 14/15 WJ 15/16 WJ 16/17

Deelnamegraad (%) Aantal deelnemers Aantal melkleveraars

14

27

‣Besmettingsgraden

‣Lichte stijging percentage volledig negatief t.o.v.

werkjaar 2014-2015: 60,1% -> 63,3%

Resultaten werkjaar 2016-2017

Aantal

bedrijven

Percentage

(%)

Volledig negatief 1.767 63,3

Tussen 0 en 1% pos 387 13,8

Tussen 1 en 2% pos 252 9,0

Tussen 2 en 5% pos 277 9,9

Tussen 5 en 10% pos 91 3,3

Meer dan 10% pos 19 0,7

2.793

28

Verdeling volgens opvolgingsniveau

15

Dierengezondheidszorg Vlaanderen

Aandachtspunten staalname ikv

diagnostiek en

antibioticagevoeligheidsbepalingen

30

Respiratoire problemen

Griepbarometer 2017

16

31

Griepbarometer

Totaal van 328 inzendingen verspreid over 2 jaar

32

Aandachtspunten :

▪ Beter beeld ziektekiemen

diepere luchtwegen

▪ Meerwaarde als practicus

▪ Belang van steriele

werkwijze!

▪ Bewaren van BAL- stalen

- Frigo: max 48 uur: PCR

/cultuur+ AB gram

.Gekoeld bewaren

indien niet meteen

naar labo

- Diepgevroren

cultuur niet meer

mogelijk, wel PCR

Staalnamemethode: BAL vs Swab

Aandachtspunten:

▪ Enkel beeld van pathogenen

bovenste luchtwegen!

Aanwezigheid van

commensalen!

▪ Voor PCR: swabs zonder

transportmedium!

▪ Voor cultuur: swab mét

transportmedium!

▪ Let op: indien zowel PCR als

cultuur gevraagd: neem

steeds 2 swabs!!

▪ Bewaren frigo max 48 u

17

33

‣PCR

▪ Hoge gevoeligheid

▪ Minder problematisch indien

kalf behandeld

▪ Max 48 uur bewaren in koelkast

– ev nog mogelijk na invriezen

▪ Indien neusswab: swab zonder

transportmedium

▪ Geen bewijs van levende

kiemen/ geen AB gram

Welke analyse kunnen/ worden best gekozen?

‣BACTERIOLOGIE

▪ Sommige pathogenen moeilijk

te kweken bv. H.somni

▪ Mycoplasma bovis: ook

moeilijk

▪ Moeilijk indien reeds

behandeld

▪ Max 48h bewaren in koelkast

▪ Indien neusswab: swab met

transportmedium

▪ AB gram en typering mogelijk

34

‣Staalname gestorven kalveren

▪ Anamnese (behandelingen – acuut vs chronisch)

▪ Macroscopisch beeld

Diagnose op bedrijfsniveau bij BRD uitbraak

Mycoplasma

bovis

BRSV

Mannheimia

haemolytica

Pasteurella

multocida

18

35

‣Staalname gestorven kalveren

▪ Histologie

- weinig invloed behandeling

- bewaren in formol

- specifieke letsels -> belangrijk hulpmiddel bij interpretatie van bv.

PCR

- niet mogelijk na invriezen

Diagnose op bedrijfsniveau bij BRD uitbraak

36

Evolutie resistentie AH kiemen 2009-2016

19

37

‣Acuut ziek, niet behandelde kalveren:

▪ Eindmest

‣Dood kalf:

▪ Binnensturen voor autopsie

▪ Binnen sturen volledig darmpakket en lever/milt (sepsis)

‣3. Chronisch ziek kalf:

▪ Vermijden voor staalname : moeilijke diagnose! Dikwijls

multiple behandelingen + meerdere secundaire infecties

aanwezig!

▪ Serologie: moeilijke interpretatie als geen acute sera!

Neonatale enteritis: diagnose op bedrijfsniveau

38

Bewaring Acuut

ziek

Dood Opm

Tetrakit Koelkast 2 à 3 d 4 °C

>>> invriezen

Eindmest Bij voorkeur thv

afwijkende

darminhoud

Evt ook

dd/caecum/colon/

eindmest

Nadeel:

verdunningseffect!

Geen antibiogram

Swab in

transport-

medium

dd -> E.coli

dd/DD -> Salmonella

Antibiogram

Parasitair Koelkast 2 à 3d 4°C

Kans op embryoneren!

Niet invriezen

Eindmest

Evt ook uit

colon/caecum

Flotatie-OPG/EPG:

10g

Giardia: antigen-

Elisa test

20

39

Evolutie resistentie kiemen geassocieerd met enteritis 2009-2016

40

‣Aanpak van BRD en kalverdiarree

▪ Diagnose op bedrijfsniveau

- Gerichte staalname

- Gerichte onderzoeken

▪ Behandelingstrategieën ifv resultaten

- Rationeler inzetten antibiotica

- Minder kritische antibiotica

▪ Monitoring op bedrijfsniveau

Conclusie

21

Dierengezondheidszorg Vlaanderen

Vragen?

Contactgegevens: tel. 078 05 05 23 │ e-mail: helpdesk@dgz.be │ www.dgz.be