Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland...

28
1 Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw 1 Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? Dr. Stefaan Ribbens 2 DGZ is dé betrouwbare partner van de Vlaamse veehouder om met gezonde dieren op duurzame wijze veilig voedsel te produceren. Onze missie

Transcript of Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland...

Page 1: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

1

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

1

Hoe zal het BVD programma in België er uit

zien?Dr. Stefaan Ribbens

2

DGZ is dé betrouwbare partner van de Vlaamse veehouder ommet gezonde dieren op duurzamewijze veilig voedsel te produceren.

Onze missie

Page 2: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

2

3

Organisatiestructuur

Gezondheidszorg

Identificatie & Registratie

Laboratorium

Herkauwers

Varkens

Pluimvee

Diagnostici

4

Gezondheidszorg herkauwers - #1

- 1

Guido BertelsKleine herkauwers

Guido BertelsKleine herkauwers

Hans Van Loo AbortusprotocolHans Van Loo Abortusprotocol

Stefaan RibbensBVD

Stefaan RibbensBVD

Koen De BleeckerTeamleider

Koen De BleeckerTeamleider

Annelies GoolaertsIBR

Annelies GoolaertsIBR

Jo MarisVeepeiler Rund

Jo MarisVeepeiler Rund

Lien MerchiersParatuberculoseLien MerchiersParatuberculose

Eva Van MaelKleine herkauwers

Eva Van MaelKleine herkauwers

Jozefien CallensBVD

Jozefien CallensBVD

Page 3: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

3

5

Diagnostici

Cora MiryTeamleider

Diagnosticus varkens

Cora MiryTeamleider

Diagnosticus varkens Marieke StrubbeRundveeMarieke StrubbeRundvee

Annick GryspeerdtPluimvee & paardenAnnick GryspeerdtPluimvee & paarden

Emily RollyVarkensEmily RollyVarkens

Katrijn RosiersHistologieKatrijn RosiersHistologie

Programma?

STOP BVD!

Waarom?

Hoe?

Wanneer?

Wat?

Page 4: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

4

7

Diergezondheid

Infectiedruk immuniteit (afweer)

Infectieziekten (bestrijding en preventie)

Diagnose (curatief) PREVENTIE programma’s

Evaluatie (behandeling of anders) vrijwillig verplicht

Dierziekten richten naar preventie!

BVD!!!

8

Waarom BVD-bestrijden?Probleem: meerdere oorzaken

LADENKAST

• Elk schuifje = probleem

• BVD: de grootste lade?

• IBR, …

• Koecomfort & hygiëne

• Voeding, mineralen

• ……….Wanneer te veel schuifjes open

Page 5: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

5

9

Waarom BVD bestrijden?

KAST VALT OM:

gezondheidsproblemen

productie daling STERFTE !

10

• Op dit ogenblik geen wetmatige aanpak!• Geen gestructureerd bestrijdingsprogramma

maar VRIJWILLIG• Enkel wet op koopvernietiging:

‐ Koopvernietiging kan ingeroepen worden als 2 antigen positieve resultaten met min 21 dagen tsstijd kunnen voorgelegd worden (beiden uitgevoerd binnen de 30 dagen na aankoop dier)

• MAAR: technieken en mogelijkheden voor vrijwillige BVD aanpak bestaan!

• Werkt een vrijwillige aanpak goed? NEEN…

Huidige wetgevende ondersteuning

Page 6: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

6

BVD bestrijding België = vrijwillig

Vlaanderen: ~18.000 bedrijven –1.5 miljoen rundvee

~ 45 à 50% met actieve circulatie van BVD?( PREVET: Sarrazin et al., 2012 http://dx.doi.org/10.1016/j.prevetmed.2012.07.005)

Bewijs van BVD-dragers 2011-2012

210.157 runderen op besmette bedrijven!n=1.356 bedrijven

SCHADE ENORM!!! (15.200.000 euro per jaar?)

ONDERSCHATTING!!!

Page 7: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

7

Een willekeurig geval (BWB stier)…

1

2

35

4

1. Geboorte:

15/09/2008

2. Detectie

03/02/2010

5. Nog steeds in leven

19/01/2012

De principes van BVD-bestrijding

• BVD-oormerken (antigeen)• Jongveevenster (antistoffen)

Monitoring

• Opsporen en direct verwijderen antigeen POS dieren

• BVD-oormerken en screenen

Verwijder dragers

• Aankoopprotocol

• Drachtig vee beschermen van direct en indirecte contacten

Bioveiligheid

Page 8: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

8

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

Hoe ontstaan dragers?

Drager

Drager

Dag 0-125 van dracht

Page 9: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

9

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

Drager

Drager

Direct/indirect

As

As

BVD Drager

= Persistent virus POS

= Virusfabriek

Ag

Page 10: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

10

19

Acute infectie

(TI)

• subklinisch

• Ernstig acuut BVD verloop, bloedingen, ademhalingsstoornissen, Immunosuppressie

• Onvruchtbaarheid, verlengde besmetting sperma stier

Foetale infectie

• Verwerpingen

• Aangeboren aandoeningen, neonatale infectie

• Normaal kalf met antistoffen

Persistente infectie

DRAGER

• Achterblijvers, sterfte

• Schijnbaar ‘Normaal’

• Mucosal Disease (acuut, chronisch, herstel, uitgestelde vorm)

Verloop

20

• Elke 18 uur – nieuwe generatie met hoge mutatiefrequentie

• Alle excreties: 10 miljoen viruspartikels/g secreet !!!

• 1 drager besmet gemiddeld 20 andere dieren !

• 50% ‘lijkt gezond’, meerderheid sterft eerste levensjaar (10% > 2 jaar)

BVD -drager = grote virusfabriek!

Permanente uitscheiders = DRAGERS ± 1% runderen

Page 11: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

11

21

Leeftijd of productiestadium Mogelijke gevolgen infectie BVD

Kalveren jonger dan 2 maanden

indien onvoldoende biest: fatale darmontsteking eventueel in combinatie met slijmvliesletselsindien voldoende biest: milde diarree

Kalveren ouder dan 2 maanden en jongvee

diarree (waterig tot bloederig)ademhalingsstoornissensymptoomloos

IPI runderen (=BVD drager) Mucosal disease (indien cytopathogene stam)

BVD= ernstige problemen!

22

Leeftijd of productiestadium Mogelijke gevolgen infectie BVD

Volwassen (niet drachtig) acute diarreesymptoomloos

Volwassen (<120 dagen dracht)

acute diarreesymptoomloosembryonale sterfte/abortus van het kalfcongenitale afwijkingen van het kalfIPI kalf (=DRAGER)

Volwassen (100-150 dagen dracht)

acute diarreesymptoomloosabortus van het kalfcongenitale afwijkingen het kalfmogelijkheid IPI kalf

Volwassen (>120 dagen dracht)

acute diarreesymptoomloosabortus/congenitale afwijkingen/geen effectenopmerking: indien het kalf geboren wordt, dan is het positief op BVD-antistoffen

BVD= ernstige problemen!

Page 12: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

12

23

• IMMUNOSUPPRESSIE = ondermijning actieve en passieve immuniteit‐ ↓B-cellen‐ ↓T-cellen (helper & cytotox.)‐ ↓ neutrofielen‐ Gestoorde afdoding van bacteriën‐ ↓ chemotaxis‐ ↓ proliferatie lymfocyten‐ ↓ Immunglobine secretie

• Secundaire – co-infecties !!!• Beeld van AIDS-patiënt (geen afweer)

BVD = Dé afweer KILLER

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

Inschatting Assumpties8.8 m CHF (95% BI: 5.5-12.9 m CHF)

Schade BVD voor Zwitserse rundveepopulatie in 2011

10-44 miljoen US$ per miljoen kalvingen in Amerika

Gemiddelde schade per kalvingin Amerika tgv BVD

40-50 miljoen Noorse kronen per jaar

Jaarlijkse nationale schade in Noorwegen voor de start van BVD-bestrijding

20 miljoen US$ per jaar Schade in Denemarken in 1992 bij 34% actief besmette bedrijven

Herverdientijd Ierland 0.5 tot 1.2 jaar

Herverdientijd voor Ierse sector door nationaal programma in vergelijking met schade BVD

Geraamdeschadeoplandniveau

Page 13: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

13

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

Inschatting Assumpties Opmerkingen19-600 € per koe per jaar

Melkproductiedaling, verminderde vruchtbaarheid, groeivertraging, verhoogde gevoeligheid andere ziekten, vervroegde afvoer en sterfte jongvee

Gemiddelde kosten bij een BVD-uitbraak

88 € per koe per jaar

Berekening schade ten gevolge van BVD op een onderzoeksbedrijf in Ierland

‘Conservatieve inschatting’ zonder rekening schade jongvee!

Schadeopeenmelkveebedrijf

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

Inschatting Assumpties Opmerkingen40-44 € per koe per jaar Afweerdaling jongvee (7%),

groeivertraging, aangeboren afwijkingen (5%), BVD-dragers (19%), dragers onder vaarzen of volwassen vee (16%), verwerpingen (9%) en verminderde vruchtbaarheid (44%)

Schade BVD op zoogkoeienbedrijf in Ierland (Opmerking, niet te vergelijken met BWB intensief vleesvee gezien geringere economische waarde kalf tov BWB!!)

40.000 tot 100.000 US$ Uitbraken virulente stammen in Amerikaanse bedrijven

Meerwaarde van BVD vrij kalf in afmest :15 euro

Kalvermesterij Duitsland

Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire schadekosten

Negatieve gevolgen: +15% ziekte, +40% griep + 50% aanvangsbehandeling, groeivertraging; globaal -6.8-22.6 kg slachtgewicht

Negatieve gevolgen van drager op afmestbedrijf

Schadeopeenvleesveebedrijf

Page 14: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

14

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

Dragers (in mindere mate ook TI) besmetten drachtig vee

Betrouwbare, economische en vroege detectie elimineert BVD

BVD op een bedrijf

Page 15: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

15

BVD op een bedrijf, één jaar later

BVD op een bedrijf, nog één jaar later

- Uitbraak in koppel met weinig afweerstoffen:

> €500 per koe

- Viruscirculatie op gemiddeld melkveebebedrijf

> €60-90 per dier/jaar

Page 16: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

16

32

Verwijder dragers consequent !

??????

???

Page 17: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

17

33

BVD oormerk Primo identificatieoormerken met oormerkfunctie

(Allflex Senior Ultra TST) + bijhorende plaatsingsmateriaal en documenten

Analyse van BVD Ag op oorweefsel

Voordeel van deze methode: Staalname snel en eenvoudig

Betrouwbare analyse en éénduidige interpretatie

Geen fouten in identificatie dier

Geen interferentie met biestmelkantistoffen

Er wordt geen basiskost gerekend bij analyse earnotch!

VROEGE DETECTIE!!!

Voordelen van de BVD oormerken

Testen nieuwgeborenen!

Ag NEG

Ag NEG

Ag NEG

Ag NEG

Nieuwgeborenen Moeder

Levenslang

Geen drager Certificatie op basis van neg

nakomelingenonderzoek

Page 18: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

18

Vroege detectie drager!

Drager ELIMINEER

VIRUSBRON !!!

?

Controle moeder voor antigeen

Ag POS

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

Page 19: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

19

Totaal aanpak BVD (‘trage methode’)

Test alle nieuwgeborenenmet ear‐notch staalnamegedurende twee jaar 

Test alle aankopen  Ev. vaccinatie BVD 

Earnotch AgNEG

Earnotch AgPOS

Moederdierenzijn NEG

OPRUIMEN DRAGER +Testen moeder met Ag ELISA

Evaluatie na 2 jaar ‐> controle volledigheid screening via stallijst!

Testen moederdiermet Ag ELISA bloed+ ev. opruim

MONITORING(Jongveevenster)

+Kalveren aangekochte drachtige dieren

38

• Op vraag van de SEKTOR!• BASIS:

‐ Systematisch testen van nieuwgeborenen (bij voorkeur met earnotch)

‐ Vermijden dat BVD-dragers in handel komen‐ BVD-databank

• Streefdatum 1 januari 2015

BVD programma

Page 20: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

20

Stap 1 Stap 6

Stap 1:

- Communicatie

- BVD-databank uitwerken

- Beperking reguliere oormerken

- Voorbereiden KB

- Publicatie KB

Publicatie KB

Stap 3 Stap 4 Stap 5Stap 2

KB van kracht

Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 6

Publicatie KB

KB van kracht

Start BVD oormerken

Blokkeren BVD-dragers

Geen verplichte afvoer …

12 / 24 maand? Stap 4 Stap 5

Page 21: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

21

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Stap 6

Publicatie KB

KB van kracht

Start BVD‐oormerken

12 / 24 maand?

Blokkeren BVD‐dragers

Vrijwillige bedrijfscertificatie

Individuele certificatie voor verkoop

Verplicht afslachten BVD‐dragers

Page 22: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

22

Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Stap 6

Publicatie KB

KB van kracht

12 / 24 maand?

Testen van alle dieren die nogniet werden getest

Verplichtebedrijfscertificatie

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

2014 2015

Simulatie aantal geanalyseerde BVD oormerken

Aantal geboorten Aantal TST oormerken

BVD verplichting

?

Stap 1 Stap 2

BVD dierstatus

Page 23: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

23

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

0

200.000

400.000

600.000

800.000

1.000.000

1.200.000

1.400.000

1.600.000

1.800.000

2.000.000ja

nfe

bm

rtap

rm

ei jun jul

aug

sep

okt

nov

dec

jan

feb

mrt

apr

mei jun jul

aug

sep

okt

nov

dec

jan

feb

mrt

apr

mei jun jul

aug

sep

okt

nov

dec

2014 2015 2016

Simulatie BVD certificatie

Aantal geboorten Aantal TST oormerken Vordering certificatie

Bestellingen op 681 rundveebedrijven

0500

10001500200025003000350040004500

maa

rt

april

mei

juni juli

augu

stus

sept

embe

r

okto

ber

nove

mbe

r

dece

mbe

r

janu

ari

febr

uari

maa

rt

april

mei

juni juli

augu

stus

2012 2013

Figuur 1: Aantal bestellingen BVD-oormerken per maand vanaf maart 2012 (DGZ-Vlaanderen).

42.272

Page 24: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

24

BVD antigeen analysen oormerk op 609

bedrijvenFiguur 2: Evolutie van het aantal analyses op oormerkweefsel per week (DGZ-Vlaanderen).

20.262

Geografische verdeling oormerken

Page 25: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

25

Opgespoorde BVD-dragers

0

20

40

60

80

1 2 3 4 5 6 7 12 13

Aant

al b

edrij

ven

Aantal gedetecteerde dragers

Staalname en verzending

Geboorte

0 73 30Gekoeld

Max 4°c

3 weken

ZO SNEL MOGELIJK

=VROEG RESULTAATWet

Primo oormerk

Page 26: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

26

Staalname en verzending in programma

Geboorte

0 73 10 -14 dGekoeld

Max 4°c

3 weken

VROEG TESTEN =

NOODZAAK

doorlooptijd

ENKEL IN HANDEL

ALS CERTIFICAAT

OOK STIERKALVEREN

52

• Elke drager die op nu nog een bedrijf staat = enorme schade en continu risico!!!

• Terugverdientijd voor BVD gemiddeld 1.5 jaar op melkveebedrijf

• Meer BVD drager vrij gecertificeerde dieren• Meerwaarde vroege starters (vraag naar vrije

dieren en vrije bedrijven)• Vermijden stock reguliere oormerken• BVD-oormerken = beste vorm van

MONITORING!!!

Waarom nu al starten?

Page 27: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

27

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

BVD dragers (& in minder mateTI) besmetten drachtig vee

Betrouwbare, economische en vroege detectie van dragers

elimineert BVD

BVD oormerken = systematisch en vroeg opsporen dragers

Samen BVD bestrijden!

STOP BVD!

Waarom?

Hoe?

Wanneer?

Wat?

Page 28: Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? · in afmest:15 euro Kalvermesterij Duitsland Schade van IPI 572-1350 euro Inherente schade van één BVD-drager, zonder secundaire

28

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw