Ndihma e Pare Trauma Abdominale

download Ndihma e Pare Trauma Abdominale

of 35

Transcript of Ndihma e Pare Trauma Abdominale

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    1/35

    14-Aug-13 1

    NDIHMA E PAR;TRAUMA E ORGANEVE DIGJESTIVE

    Prof. Assoc. Dr. Avdyl Krasniqi

    QKUK; Klinika e Kirurgjis

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    2/35

    14-Aug-13 2

    DEFINICIONI

    Ndihma e par sht shkathtsi e dhnjes s ndihmsurgjente n vendin e akcidentit, bazuar n parimet e

    pranuara t mjeksis, me mjetet dhe materialin q kaqlluar n disponim n at koh.sht metod e aprovuar e trajtimit t rastit urgjent

    para se ai t merret nn prkujdesje t mjekut.

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    3/35

    14-Aug-13 3

    QLLIMI I NDIHMS S PAR

    Trajtimi adekuat i rastit urgjent me qllim t: Mbajtjes s jets; Parandalimit t prkeqsimit t gjendjes s saj; Promovimit t shrimit n fazn e cila mund t jet

    periudha m kritike.

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    4/35

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    5/35

    FAZAT E NDIHMS S PAR

    FAZA ZERO: VLERSIMI DHE MENAXHIMI IHAZARDIT

    FAZA 1: VSHTRIMI PRIMAR A: (AIRWAY) RRUGT E FRYMMARRJES

    B: (BREATHING) FRYMMARRJA C: (CIRCULATION) QARKULLIMI

    FAZA 2: MENAXHIMI FAZA 3: FOKUSIMI N LNDIME SIPAS

    SISTEMEVE

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    6/35

    FAZA 3: FOKUSIMI N LNDIME SIPASSISTEMEVE

    Fokusimi n lndimet tjera; Fillohet nga koka dhe shkohet teposht

    Deformitete Ndieshmri Grvishtje Lndime tjera

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    7/35

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    8/35

    14-Aug-13 8

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    9/35

    Figure 6-3

    Prkufizimi i abdomenit

    Diafragma

    Muri perparem iabdomenit

    Eshtrat e pelvikut

    Shtylla kurrizore

    Muskujt e barkut dheijeve

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    10/35

    figure 13-23

    Anatomia e siperfaqs s abdomenit

    Kuadrantet

    Siprmdjatht, majt

    Poshtmdjatht, majt

    Ksifoidi

    Simfiza pubis

    Umbilikusi

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    11/35

    14-Aug-13 11

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    12/35

    14-Aug-13 12

    Lndimet m t shpeshta t

    trafikut Trauma e koks

    Trauma kurrizore

    Trauma e gjoksit Trauma abdominale

    Trauma gjymtyreve (ekstremiteteve)

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    13/35

    14-Aug-13 13

    Mekanizmi i lndimit

    Modeli i lndimit n aksidente t trafikut

    1. Koka

    2. Gjoksi

    3. Abdomeni

    4. Kofsha

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    14/35

    14-Aug-13 14

    Mekanizmi i lndimit

    Modelet e lndimit n aksidente me kmbsor

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    15/35

    15

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    16/35

    Lndimet abdominale

    Mund t shkaktojn dmtime torganeve t brendshme dhe gjakderdhjenga vazot e mdha t gjakut

    Zorrt dhe organet tjera abdominalemund t dalin jasht nga plagt e hapura

    Ndihma mjeksore duhet ofruarmenjiher

    Gjakderdhja, shoku dhe dmtimiorganeve mund t shkaktojn vdekjebrenda nj kohe t shkurt

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    17/35

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    18/35

    14-Aug-13 18

    Trauma barkut

    - Trauma e mbyllur

    - Trauma deprtuese (shpuese)

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    19/35

    Lendimet e mbyllura te abdomenit

    Zorra

    Mezenteriumi

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    20/35

    Lndimet abdominale

    Shenjat dhe simptomet

    Dhimbje e fort abdominale dhe

    ndieshmri n dhimbje

    Dalja organeve jasht apo plag t

    hapura

    Nauzea dhe vjellja (posarisht gjak)

    Shtangimi muskujve abdominal Simptomet e shokut

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    21/35

    Lndimet abdominale- simptomet dheshenjat

    Barku I fryr dhe forma erregulluar

    Grvishtje n bark dheregjionin e ijeve

    Ndieshmri dhe dhimbje npalpacion

    Dhimbja edhe n regjionetjasht vendit t lndimit

    Dhimbja referuese n rajonine krahut

    Mbrojta muskulare

    Pozita e fetusit; kmbet elakuara n gjunj dhe kofsh

    Pulsi periferik i dobsuar

    Muri I barkut I shtanguar Nauzea, vjellja, hematemeza

    Frymmarrja shpejtuar,siprfaqsore

    Pulsi shpejtuar

    Plag t hapura dhepenetruese

    Dalja organeve-zorrs jashtprmes plags s hapur

    Gjaku n urin

    Molisje e prgjithshme e

    skajshme Etja

    Shtypja e ult e gjakut

    21

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    22/35

    14-Aug-13 22

    Para dhnjes s ndihms s par

    Vlersimi i Vendit

    Bni kontrolln pr t

    gjitha rreziqet

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    23/35

    14-Aug-13 23

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    24/35

    14-Aug-13 24

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    25/35

    14-Aug-13 25

    Vlersimi i vendit tngjarjes

    Prioriteti absolut n kujdesin Paraspitalor

    Sigur ia nradhtpar

    Heronj t vdekur nuk mund tshptojn jetra

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    26/35

    26

    Shrbimet e emergjencs

    Emri dhe numri telefonit

    Trego vendin e sakt takcidentit

    Llojin e incidentit

    Serizitetin e incidentit

    Numrin e t lnduarve

    doherduhet dhninfo rmac ionet nvij im :

    MOS NDRPREJ TELEFONIN DERISA TTHON T NDRPRESH !

    26

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    27/35

    Lndimet abdominale

    Ndihm par

    Vendosja e pacientit n ba t rrafsht n

    pozit n shpin

    Vendosja e jastekut apo rollns nn gjunjpr t ndihmuar relaksim t muskujve

    Koka dhe shpatullat ngriten pr t ndihmuar

    frymmarrjen

    Largohen rrobet prreth plags apoorganit t dalur jasht

    Mbulimi i organeve me fasha t mdha

    sterile t lagura me tretje fiziologjike apo

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    28/35

    Nuk duhet:

    Me sondue plagn dhe

    As me provue per te nxjerr trupat e huajnga barku

    Nse ndonj organ sht shkputur

    nga trupi, merre me duar t, dorza

    sterile (mundsisht) dhe vendose mbi

    barkun e pacientit.

    14-Aug-13 28

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    29/35

    Lndimet abdominale

    Nuk duhet tentuar pr t rivendosur

    organet e dalura jasht

    Asgj per goje t lnduarit

    I lnduari mund t ankohet pr etje ttheksuar

    Buzt dhe gjuha dhe hapsira e gojs duhet

    t njomet me lecka t ftohta me uj t ftoht

    Menjiher t krkohet ndihma mjeksore

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    30/35

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    31/35

    Plagt e abdomenitm t rnda t

    barkut jan ato ku objektet penetrojn

    murin e abdomenit dhe shpojn

    organet e brendshme apo ent e mdhat gjakut.

    N kto raste gjakderdhja mund t jet

    shum e rnd dhe vdekjeprurse.

    14-Aug-13 31

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    32/35

    Shkaktart tjer

    http://www.trauma.org/index.php/main/image/685/C13http://www.trauma.org/index.php/main/image/754/C13
  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    33/35

    33

    Evisceracioni organeve

    S pari masat emergjencs mjeksore, pastaj:1. Mbulohet organi dalur me mbules sterile t lagur me

    tretje apo uj steril mundsisht.

    2. Mbi mbules vendoset material plastik apo t ngjashmpr t mbajtur t njomur dhe t ngroht.

    3. Parandalimi shokut, monitorimi shenjave vitale t tlnduarit.

    KURR MOS PREK ORGANET E DALURA DHE MOS

    TENTO KTHIMIN E TYRE NBARK.

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    34/35

    14-Aug-13 34

    - Mbulo me fash sterile t lagur

    - MOS RIVENDOS

    - Rrjedhje e lart e oksigjenit

    - Qasje intravenoze- Transport i shpejt

    Trauma deprtuese (shpuese)

  • 7/27/2019 Ndihma e Pare Trauma Abdominale

    35/35

    14 A 13 35

    Shenjat dhe simptomet- Dhimbje

    - Ngurtsia

    - Mbrojtje

    Trajtimi- Rrjedhje e lart e oksigjenit- Qasje I.V.

    - Transport i shpejt

    Trauma e topitur