Naar een geïntegreerd beleid van Gents Universitair Erfgoed

Danny SegersGentse Universitaire Musea

15/5/2013

21 september 1815: Willem I wordt koning der NederlandenInstallatieplechtigheid van de Universiteit in de troonzaal van het Gentse Stadhuis (9 oktober 1817)Schilderij van M. Van Bree – Rijksmuseum A’dam

Onderwijs en onderzoek als bron van

academisch erfgoed

onderwijs

onderzoekdemonstratie

collecties

Academisch erfgoed

Erfgoed collecties

COLLECTIES MET BEHEER

“MUSEUM”“BEWAARPLAATSEN

”DOELGROEP:

‐ breed publiek‐ studenten‐ onderzoekers

HERGEBRUIK VAN DE STATISCHE

COLLECTIE:‐ tonen ‐ studie van de

statische collecties

VALO

RISA

TIE

OPGESLAGEN IN KELDERS

‐ Bewaard voor reservestukken

‐ Objecten worden ontmanteld

AFVOER

Schemerzone bedreigde collecties

zwerfgoed

Nog actief gebruikte collecties

SUPERVISIE:‐ vakgroep‐ faculteit

DOELGROEP:‐ studenten‐ onderzoekers

GEBRUIK:‐ onderzoek‐ onderwijs ‐ Tentoonstel-

lingen

Indeling van de collecties

Indeling van de collectiesBron: “Balans en perspectief, Academisch erfgoed in Vlaanderen” – studie 2011-2012

30%

27%

43% actieve collectieserfgoedzwerfgoed

41%

32%

27%

actieve collectieserfgoedzwerfgoed

Situatie in Vlaanderen 2012

Situatie aan de UGent 2012

43%

36%

21%

actieve collectieserfgoedzwerfgoed

Situatie aan de UGent 2014

Beheerde collecties aan de UGent in musea

1. Museum voor de Geschiedenis van de Geneeskunde2. Het Archeologisch Museum3. Etnografische Verzamelingen4. Museum Morfologie5. Museum voor Dierkunde6. Plantentuin7. Museum voor de Geschiedenis

van de Wetenschappen

Afstanden:1-4: 9 km1-3: 2,5 km1-4: 4,5 km3-4: 3 km4-2: 7,5 km

Samenwerkingsverband Gentse Universitaire Musea (GUM)

Naar een geïntegreerd museumbeleidProject: “Gentse Universitaire Musea”

• Stuurgroep (collecties): neemt beslissingen

• Vier werkgroepen: I. Concept (vaste opstelling?)II. Integratie (onderlinge

samenwerking) III. Publiekswerking IV. Collectiebeleid &

inventarisering

• Directe link met bestuur Universiteit Gent – beheerder Jeroen Vanden Berghe → beleid wordt actief uitgewerkt

Huidige plannen

Een museum over de wetenschappelijke praktijk

Kernboodschap: • Introductie in wetenschappelijk denken en

wetenschappelijke praktijk (alfa, bèta, gamma)• Reflectie over de betekenis van wetenschap (+ ethiek en

maatschappelijk debat op gang brengen)

Uitwerking rond vier thema’s (story boards)

Hoofdthema Sub thema’s

“Nature of Science” -methodiek: wat definieert wetenschap-menselijke drijfveer-grenzen van wetenschap

Ontstaan van wetenschap met markante personaliteiten

Evolutie en trends verteld aan de hand van personages van de disciplines vertegenwoordigd in collecties

Wisselwerking tussen wetenschap en maatschappij

-waar zien we concrete resultaten van wetenschap in de maatschappij?-hoe en in welke mate heeft een maatschappelijke context invloed op wettenschappelijke bedrijvigheid

Uitdagingen voor en toekomst van wetenschap

(reflectieruimte, audiovisueel en inspelend op actualiteit, met beperkt aantal objecten of wisselende objecten in de spotlight plaatsen waarrond kan gereflecteerd worden)

(Inter)Nationale betrokkenheid van het GUM

GUM

deelname aan International conferentiesUMAC

SICUniverseum

UMIS

…

Internationale museum contacten

BoerhaaveUtrecht

GustavianumHunterianGöttingenGroningen

…

eUniverCities

SAE - Nederland

U4

Collecties in onderwijs en onderzoek

• Vroeger: didactisch en onderzoeksmateriaal• En nu (actieve collecties, maar ook statische collecties):– Bachelor- en masterproeven– Practica, stages– Publicaties (uit onderzoek op en met de collecties)

Academisch erfgoed als bron van

Onderwijs en onderzoek

Onderwijs(bachelorprojecten, stages, praktische

oefeningen bij lessen, …)

Onderzoek(masterthesissen,

onderzoek op collecties, …, doctoraten, …)

Academisch erfgoed(naast de actieve collecties ook de erfgoedcollecties)

Hoe de studenten bereiken??

Hoe de studenten bereiken??

• In structuur van museum moet een ZAP lid aanwezig zijni. onderwijsopdrachten vanuit het museum zelf zijn

belangrijk; → dit is een bron om studenten aan te trekken

ii. Aanwezigheid van een ZAP lid opent mogelijkheden van (co-)promotorschap van onderzoeksprojecten (binnen en buiten universiteit)

Pijnpunt: financiering van onderzoek langs klassieke onderzoekskanalen is zeer moeilijk

Hoe de studenten bereiken??

• Collecties moeten opengesteld worden voor taken verbonden aan onderwijs en onderzoek i. Voor de actieve collecties: geen probleem voor

zowel onderzoek als onderwijsii. Erfgoedcollecties: kunnen en moeten ook

gebruikt worden voor onderwijs en onderzoek → begeleiden van bachelorprojecten, masterthesissen, …

Pijnpunt: er is geen universitair personeel in het kader van onderwijs aanwezig (assistent, praktijkassistent, …) → veel taken worden gedragen door conservatoren en vrijwilligers.