Montessori College Nijmegen en Groesbeek jaarverslag 2018...2018 is er een vacature ontstaan. Deze...

Montessori College Nijmegen en Groesbeek

jaarverslag 2018

Jaarverslag 2018 Montessori College Nijmegen en Groesbeek

Inhoudsopgave Inleiding ................................................................................................................................................................... 3

Algemeen/schoolkenmerken ................................................................................................................................... 4

Verslag raad van toezicht ........................................................................................................................................ 6

Verslag medezeggenschapsraad ............................................................................................................................ 8

Pareltje in 2018: start Agora-onderwijs op het Montessori College ......................................................................... 9

Leerlingenaantallen ............................................................................................................................................... 10

Onderwijs............................................................................................................................................................... 12

Sector MMvmbo ............................................................................................................................................... 13

Sector havo/vwo .............................................................................................................................................. 15

Pareltje in 2018 Jasmijn Pieters (leerling v5) vaart de wereld rond ....................................................................... 17

Pareltje in 2018: leerling Lonne Raaijmakers wint ontwerpwedstrijd vo ‘De mooiste schoen van Nijmegen’ ........ 20

Resultaten ............................................................................................................................................................. 20

Onderwijsresultaten ......................................................................................................................................... 20

Onderwijsresultaten Groesbeek ....................................................................................................................... 21

Examencijfers 2018 ......................................................................................................................................... 22

Voortijdig Schoolverlaten ................................................................................................................................. 22

Kwaliteitszorg ................................................................................................................................................... 24

Pareltje in 2018: Montessori College wint stedelijk toernooi dans! ........................................................................ 25

Personeelsbeleid ................................................................................................................................................... 25

Kengetallen personeel ..................................................................................................................................... 25

Huisvesting ............................................................................................................................................................ 26

Financiën ............................................................................................................................................................... 28

Meerjarenperspectief baten en lasten 2018-2023 ............................................................................................ 29

Financiële ratio’s .............................................................................................................................................. 29

Risicoparagraaf ................................................................................................................................................ 30

Pareltje in 2018: Montessori College is de sportiefste vo school van Nijmegen! ................................................... 30

Pareltje in 2018: tutorprogramma .......................................................................................................................... 31


Inleiding

In dit jaarverslag informeren we de lezers over de belangrijkste gebeurtenissen van het afgelopen jaar.

Tevens willen we ons financieel verantwoorden en inzicht geven in de kwaliteit van ons onderwijs.

Kort geleden was ik aanwezig op één van de twee jaarlijkse ontmoetingen tussen de raad van toezicht

en de MR. Dit gebeurt om de horizontale verantwoording te borgen. De raad van toezicht vroeg aan

de ouders, docenten, medewerkers en leerlingen waar ze trots op waren, waar hun zorgen lagen en

welke aanbevelingen ze wilden doen aan de raad van toezicht. Het werd een prachtige, betrokken en

open avond. En ja, er waren zorgen. Met name over de hoeveelheid ambities die de school koestert

en de werkdruk die dit met zich meebrengt. Maar wat overheerste was de gloeiende trots en

inspiratie die leerlingen, ouders en medewerkers uitstralen als ze over het Montessori College praten.

Trots over DE Onderwijsbeweging bijvoorbeeld, waarbij de leerlingen het geweldig vinden dat ze mee

kunnen denken en actiegerichte onderzoekjes doen als het gaat om verbeteringen en ideeën die in de

vorm van kleine prototypes uitgeprobeerd worden. Of de trots op henzelf omdat ze een

montessoriaans en hernieuwd collegebreed leerlingenstatuut hebben opgesteld.

Ouders die trots zijn dat de school klopt bij de verwachtingen die ze vooraf hadden en dat de

openheid, eerlijkheid en het verhaal dat door de school verteld wordt, geloofwaardig en congruent

zijn met hun ervaringen.

De trots van de docenten dat ze onderdeel zijn van deze leer- en werkgemeenschap en een dagelijkse

bijdrage mogen leveren aan mooi montessorionderwijs.

De trots van de rector op de rijkdom aan onderwijsinitiatieven en de innovatiekracht van de

medewerkers. En daarnaast trots op het vermogen van de school een klimaat te realiseren waarin

ouders, leerlingen en medewerkers elkaar positief beïnvloeden om samen goed onderwijs te

realiseren.

Noemenswaardig is nog dat we uitgebreid de tijd namen om gezamenlijk naar een nieuw

ondersteuningsplan voor onze school toe te werken en dat het Agora onderwijs uitstekend haar

bedding vindt in de montessoriaanse moederschoot. Ook het h/v/vmbo-t onderwijs op de Beuk wordt

grondig geëvalueerd en getoetst aan de actualiteit en montessoriaanse principes. In Groesbeek startte

samen met het SPOG (Stichting Primair Onderwijs Groesbeek) een 10-15 initiatief, bedoeld om

leerlingen uitdagende leeromgevingen te bieden en langer de tijd te geven om uit te rijpen. Met

behulp van de Agoriaanse werkwijze zitten alle niveaus en leeftijden door elkaar en werken met

elkaar.

Motivatie, vertrouwen en flexibiliteit zijn voor ons belangrijke lange termijn doelen die terug te vinden

zijn in ons schoolplan. De lezer is er middels dit jaarverslag getuige van hoe we hier op hoofdlijnen aan

gewerkt hebben en tot welke resultaten dit heeft geleid.

In het jaarverslag zijn gekaderde stukjes tekst opgenomen die komen uit de tevredenheidsenquêtes

van dit schooljaar. Deze geven een mooi beeld van het perspectief vanuit de leerlingen en ouders.

Ik wens de lezer veel leesplezier.

Berni Drop

rector-bestuurder


Algemeen/schoolkenmerken

Het Montessori College Nijmegen & Groesbeek is één van de 17 scholen voor Voortgezet Montessori

Onderwijs in Nederland. De school is actief lid van de landelijke Montessori Vereniging en de rector-

bestuurder maakt deel uit van het bestuur van de stichting Voortgezet Montessori Onderwijs (VMO).

In 2018 is de school gehuisvest op de campus in Nijmegen en in een nevenvestiging in Groesbeek.

De organisatie van het Montessori College staat in dienst van het leren van de leerlingen. Een groep

leraren vormt het kernteam, zij geven met elkaar een groot deel van de lessen aan hun leerlingen. Dit

kernteam heeft ruime bevoegdheden om het onderwijs vorm te geven, waarbij zij steeds onderzoeken

wat het beste werkt voor hun leerlingen (Deze visie is herbevestigd in het Professioneel Statuut dat in

2018 is opgesteld met betrokkenheid van alle medewerkers van het Montessori College).

Op 1 oktober 2018 telde de totale school 1908 leerlingen (inclusief Vavo). Op het Montessori College

vormen we samen een leer- en werkgemeenschap waarin leerlingen werken aan de drie brede

Montessori doelen: Zelfstandigheid, Creativiteit en Maatschappelijke verantwoordelijkheid. We willen

dat onze leerlingen proactief kunnen handelen en leren de regie over hun eigen leven te nemen. We

helpen ze hun eigen talenten en grenzen te leren kennen, daarop te vertrouwen en te durven gaan

voor hun dromen en ambities. En we geloven dat onze leerlingen nu en straks gelukkiger zijn wanneer

ze iets kunnen betekenen voor anderen en de samenleving.

Zij worden hierbij begeleid door hun leraren en mentoren/coaches die met de leerlingen reflecteren

op de voortgang die geboekt wordt. Met behulp van gerichte feedback middels de methode van het

‘didactisch coachen’, worden de leerlingen op een positieve manier verder begeleid in hun

ontwikkeling.

Het Montessori College is een brede school. Onze leerlingen volgen opleidingen in het brede spectrum

van vwo-plus t/m vmbo basisberoepsgerichte leerweg. Sinds het schooljaar 2018-2019 hoort ook het

Agora onderwijs erbij. Het Montessori College is een cultuurprofielschool (zie

www.cultuurprofielschool.nl) en de school heeft een erkenning als sport actieve school (zie KVLO.nl)

Het Montessori College neemt samen met andere VO-scholen in de regio deel in het

Samenwerkingsverband VO-VSO Nijmegen e.o. Het Samenwerkingsverband kent een voorziening

waarin de tijdelijke plaatsing van een leerling kan worden geregeld. Via het Samenwerkingsverband

wordt in 2017 aan een beperkt aantal leerlingen onderwijs gegeven, aangezien deze in het reguliere

onderwijs niet meer geplaatst konden worden. Deze voorziening wordt het Flex College genoemd.

Sinds 2014 is het Samenwerkingsverband uitgebreid met leden vanuit het speciaal onderwijs tot een

organisatie die de realisatie van Passend Onderwijs tot haar inzet maakt.

Ontwikkelingen

Ook in 2018 is verder gewerkt aan de vormgeving en ontwikkeling van het Modern Montessori vmbo

(MMvmbo) ten behoeve van leerlingen in Groesbeek en in Nijmegen. Onderwijs dat zich richt op de

ontwikkeling van talenten van leerlingen en de leerlingen niet alleen opleidt voor een vervolg op het

ROC, maar ook op een positie in de maatschappij van de toekomst. Binnen het MMvmbo bieden we in

Nijmegen en Groesbeek het programma Dienstverlening & Producten aan. In dit programma komt de

leerling (basis, kader en gemengd/theoretisch) in aanraking met verschillende beroepswerelden en

zijn uitstel van keuze en een brede oriëntatie mogelijk, passend bij onze visie. Bijna alle betrokken

docenten hebben in 2018 de minor D&P gezamenlijk succesvol afgerond.

http://www.cultuurprofielschool.nl/


De school heeft een extra aanbod geformuleerd voor talentvolle vwo’ers in de vwo-plus klas. Een

aanbod dat van klas 1 tot en met het examenjaar loopt. Dit programma is in het jaar 2016/17

uitgebreid met een bèta variant ‘exact-plus’. De ontwikkeling hiervan is in 2015 ingezet.

Leerlingen kunnen ook voor extra sport (sportspecialisatie) of een extra cultuurprogramma kiezen.

Vanuit de doelstelling om breed in te zetten op de ontwikkeling van leerlingen heeft het Montessori

College het certificaat sportactieve school behaald. De gedachte achter deze certificering is dat het

belang van bewegen en sport in de ontwikkeling van kinderen onvoldoende is gediend met het enkel

geven van de voorgeschreven lessen lichamelijke opvoeding. Vandaar de mogelijkheid om extra

(soorten) sport te kiezen. De cultuurklas heeft een impuls gegeven aan de verdere uitbreiding van

culturele activiteiten op school. Door de hele school heen, is er aandacht voor het cultuuronderwijs,

waarmee een brede vorming en de mogelijkheid tot talentontwikkeling wordt nagestreefd. Tijdens de

jaarlijkse culturele avond van het gehele Montessori College, wordt het talent van vele leerlingen op

het podium gedemonstreerd. Van alle afdelingen staan er leerlingen op de vloer om hun muzikale of

andere podiumtalenten voor een groot gemêleerd publiek te tonen.

Met onder andere bovenstaand aanbod realiseert de school een aantrekkelijk keuzepalet voor alle

leerlingen waardoor er een evenwichtige verdeling van vmbo-, havo- en vwo-leerlingen binnen haar

muren kan blijven. Dit is onder andere de kracht van een brede school.

In het schooljaar 2017-2018 zijn we gestart met DÉ onderwijsbeweging binnen het Montessori college.

De aanleiding was een stijgende positieve ‘onrust’, ideeën over en verlangens naar nieuwe onderwijs

aanpakken. We hebben een kick off gehad met het bekijken van de film “Most Likely To Succeed”. Na

het bekijken van deze film hebben zich ruim 35 mensen gemeld die zich wilden inzetten als vliegwiel

voor vernieuwing in het Montessori College. Een groep mensen die bestond uit leerlingen, ouders,

docenten en schoolleiders.

In 2018 is een 4-tal bijeenkomsten georganiseerd. Deze bijeenkomsten hebben verschillende

onderwijsvernieuwingsinitiatieven opgeleverd. Bijvoorbeeld van het formatief evalueren in plaats van

cijfers geven, de waarde van gevoel ontwikkelen naast de waarde van cognitie doorvertaald in een

concrete lessenreeks, de werkplaats waarin leerlingen in het examenjaar zelf konden kiezen wat ze

nodig hadden om hun doel te bereiken (wel of geen les volgen) tot het concreet starten van twee

Agora groepen in schooljaar 2018-2019.

Agora

Schoolvakken zijn vervangen door onderzoek naar de wereld. Huiswerk, toetsen en methodes zijn er

niet. Op Agora gaan leerlingen zelf de wereld ontdekken en kennis opdoen. Ieder maakt vanuit zijn

eigen wensen, vragen en interesse een persoonlijke leerroute. Dat verhoogt de motivatie en prikkelt

de natuurlijke nieuwsgierigheid van leerlingen. ‘Leren vindt het best in vrijheid plaats’, is een van de

uitgangspunten van Agora. Leraren begeleiden de leerlingen bij hun eigen leerroute en heten daarom

coaches. Verder worden ook de ouders actief betrokken.


Verslag raad van toezicht

Het Montessori College werkt volgens de code 'Goed Onderwijsbestuur’ met een bestuurder die werkt

onder toezicht van een raad van toezicht (RvT).

In 2018 is de samenstelling van de RvT gewijzigd. Elke Oegema is per 1 oktober 2018 teruggetreden

nadat ze gedurende twee termijnen van vier jaar lid van de RvT was geweest, waarvan het laatste jaar

als voorzitter. Haar vertrek heeft geleid tot enkele wijzigingen in de taakverdeling. De RvT heeft uit zijn

midden Huub Vromen tot voorzitter benoemd.

Er heeft een wervingsprocedure plaatsgevonden voor het invullen van de ontstane vacature in de RvT.

De benoemingsadviescommissie, bestaande uit twee leden van de RvT, de bestuurder en een lid van

de medezeggenschapsraad, heeft Paul Kanters voorgedragen. De RvT heeft dit advies overgenomen

en besloten hem per 1 januari 2019 te benoemen tot lid van de RvT.

Samenstelling van de raad van toezicht

De raad van toezicht (RvT) heeft vijf leden. Door

het aftreden van Elke Oegema per 1 oktober

2018 is er een vacature ontstaan. Deze is per 1

januari 2019 ingevuld.

Quincy Elvira

Datum van aantreden: 2 april 2017, eerste

termijn.

Lid RvT, lid auditcommissie (tot 1 oktober 2018),

voorzitter auditcommissie (vanaf 1 oktober 2018)

Hoofdfunctie

- lerarenopleider Radboud Universiteit (tot 1 november 2018), Lerarenopleider Universiteit van Amsterdam (vanaf 1 november 2018) en docent (bedrijfs)economie Montessori Lyceum Amsterdam

Nevenfuncties - jurylid Excellente Scholen deeljury VO (bezoldigd) - voorzitter vakcommissie Economie (bezoldigd)

Elke Oegema (tot 1 oktober 2018) Datum van aantreden: 6 oktober 2010, tweede termijn. Voorzitter RvT en lid remuneratiecommissie Hoofdfunctie

- directeur Fontys Hogeschool Management Economie en Recht (tot 31 december 2017), rector Instelling Voortgezet Onderwijs Deurne (vanaf 1 januari 2018)

Nevenfunctie - lid Raad van Commissarissen Rabobank Rijk van Nijmegen (bezoldigd)

Lody Pieters

Datum van aantreden: 1 augustus 2012, tweede termijn.

Lid RvT, lid remuneratiecommissie (tot 1 oktober 2018), voorzitter remuneratiecommissie (vanaf 1

oktober 2018)


Nevenfuncties

- lid landelijke Werkgroep 1WO2 (onbezoldigd) - bestuursadviseur Stichting Herdenking Dodenspoorwegen WO2 (onbezoldigd) - redacteur memoires oorlogsveteraan (onbezoldigd)

Yvon Siebelink

Datum van aantreden: 2 april 2017, eerste termijn.

Vicevoorzitter RvT, lid remuneratiecommissie (vanaf 1 oktober 2018).

Hoofdfunctie

- gedragswetenschappelijk docent Huisartsopleiding Radboudumc Nevenfuncties

- lid Raad van Commissarissen Onder de Bomen (bezoldigd) - lid Klachtencommissie OMO (bezoldigd) - gespreksleider Visitatie, herregistratie voor huisartsen (bezoldigd)

Huub Vromen Datum van aantreden: 2 april 2017, eerste termijn. Lid RvT (tot 1 oktober 2018), voorzitter RvT (vanaf 1 oktober 2018), voorzitter auditcommissie (tot 1 oktober 2018), lid auditcommissie (vanaf 1 oktober 2018). Hoofdfunctie

- onderzoeker Radboud Universiteit (onbezoldigd) Nevenfuncties

- docent Radboud Universiteit, februari tot en met juni, (bezoldigd)

- lid bestuur Stichting Katholiek Nieuwsblad (onbezoldigd) - voorzitter bestuur Arnulfus Stichting (onbezoldigd)

Activiteiten van de RvT

De RvT heeft in 2018 vijfmaal regulier vergaderd. In maart heeft de RvT de opening van de Kunst Plus

tentoonstelling bijgewoond. In juni is er een informele bijeenkomst geweest van RvT, bestuurder en

schoolleiding. Tenslotte heeft er in oktober een diner-pensant plaatsgevonden waaraan de RvT, de

MR, de bestuurder en de schoolleiding hebben deelgenomen. De avond is voorbereid door de RvT

samen met de MR. Het thema van de avond was ‘Anders verantwoorden’. Het thema werd ingeleid

door een externe spreker, Thom Verheggen, de auteur van het boek Ontmanagen voor managers.

De belangrijkste onderwerpen die in de RvT aan de orde zijn geweest zijn: - de periodieke managementrapportages over financiën, leerlingaantallen en

onderwijsresultaten - de jaarrekening en het jaarverslag over 2017 (goedgekeurd) - het verslag van de accountantscontrole - gesprek met de accountant - de begroting voor 2019 (goedgekeurd) - de onderlinge taakverdeling - de voortgang van en het projectplan voor Agora - het directiestatuut - de renovatie en uitbreiding van gebouw De Vlier (goedgekeurd) - de notitie kengetallen en ratio’s - de kaderbrief voor de begroting 2019 - de aanschaf van zonnepanelen en ledverlichting voor de locatie Groesbeek - de evaluatie van het eigen functioneren - het beoordelingsgesprek met de bestuurder.


De auditcommissie

De auditcommissie heeft tot taak om de RvT gevraagd en ongevraagd te adviseren over de

rechtmatig- en doelmatigheid van het financieel beheer en beleid van de stichting. De auditcommissie

kijkt met name naar het functioneren van het interne systeem van planning en control en de opzet en

effectiviteit van de interne verantwoording binnen de organisatie. De auditcommissie heeft in 2018

vijfmaal vergaderd. Daarbij werden onder andere de tussentijdse managementrapportages, de

begroting en de jaarrekening besproken. Daarnaast zijn de uitkomsten van de controle van de

jaarrekening door de externe accountant en diens aanbevelingen voor de interne organisatie

besproken. Verder heeft de commissie advies uitgebracht aan de RvT over de verbouwingsplannen

van gebouw Vlier en de financiering daarvan.

De remuneratiecommissie

De remuneratiecommissie heeft in 2018 éénmaal formeel vergaderd. Daarnaast is er veelvuldig

telefonisch overleg geweest ter voorbereiding van onderwerpen die in de RvT aan de orde zouden

komen. In het najaar heeft de commissie een beoordelingsgesprek gevoerd met de bestuurder. De

commissie heeft aan de RvT een advies uitgebracht over de vergoedingen en de keuze van een nieuwe

voorzitter voorbereid. De leden van de commissie hebben de procedure voor de werving van een

nieuw lid van de RvT voorbereid en deel uitgemaakt van de benoemingsadviescommissie.

De RvT heeft in mei 2018, onder begeleiding van een externe deskundige, zijn eigen functioneren

geëvalueerd. Geconcludeerd werd dat de RvT haar rol en taak naar behoren invult. Afgesproken is om

het reglement van de RvT te herzien en een toezichtkader op te stellen waarin wordt benoemd welke

expliciete doelstellingen en indicatoren de RvT bij het toezicht hanteert.

Honorering bestuur en toezichthouders

De bestuurder wordt gehonoreerd conform de cao voortgezet onderwijs. Conform deze cao is de

honorering per 1 juni 2018 met 2,35% verhoogd. De leden van de raad van toezicht krijgen een

vergoeding die valt binnen de richtlijn voor honorering van toezichthouders in het onderwijs van de

VTOI-NVTK. Deze vergoeding is in 2018 niet verhoogd. Er is besloten om de vergoeding ook in 2019

niet te verhogen.

Verslag medezeggenschapsraad

De medezeggenschapsraad (MR) heeft in de afgelopen jaren een mooie ontwikkeling doorgemaakt en

vormt binnen het Montessori College een volwaardig en waardevol orgaan. Zowel leerlingen, ouders

als medewerkers zijn volwaardig onderdeel van de raad. De MR is als positief-kritische

gesprekspartner o.a. betrokken bij het (meerjarig) strategisch beleid en wil een bijdrage leveren aan

een goede en veilige leer- en werkomgeving.

De MR bestaat uit zestien leden; vier leerlingen, vier ouders en acht personeelsleden. Voor zowel

ouders als leerlingen wordt uitgegaan van een gelijkwaardige verdeling over de verschillende locaties

in Groesbeek en Nijmegen (Berk en Beuk), waarbij rekening is gehouden met de leerlingaantallen.

Tijdens de vergaderingen is steevast een representatieve afvaardiging van de leerlingen, medewerkers

en ouders aanwezig, wat aangeeft hoe hoog de betrokkenheid is.

Sinds 2017 hebben twee ouders gezamenlijk het voorzitterschap op zich genomen. De agenda voor de

overleggen wordt, in overleg met het schoolbestuur, bepaald door een agendacommissie bestaande

uit een leerling, een medewerker en een ouder.


We zijn in het afgelopen jaar gestart met een cyclus van acht bijeenkomsten per jaar. In het begin van

de cyclus is een jaarkalender samengesteld om ervoor te zorgen dat er een evenwichtige verdeling is

van agendapunten, dat jaarlijks terugkerende onderwerpen op de juiste momenten terugkomen op de

agenda en dat het halfjaarlijkse overleg met de raad van toezicht geborgd is.

Aan het begin van schooljaar 2018-2019 heeft de MR een scholing gevolgd om te werken naar een

meer professionele overlegcultuur. De MR heeft dit jaar (nog) meer en met succes ingezet op

leerlingenparticipatie. De leerlingen uit de MR hebben samen een collegebreed leerlingenstatuut

opgesteld. Daarnaast heeft de MR in het afgelopen jaar uitgebreid stilgestaan bij de invoering van de

AVG op het Montessori College en wordt de MR intensief betrokken bij de beleidsplannen m.b.t.

Onderwijs & Ondersteuning.

Pareltje in 2018: start Agora-onderwijs op het Montessori College

In augustus 2018 openden we onze deuren voor 60 leerlingen die stonden te trappelen om op het

Montessori College op een Agoriaanse wijze te gaan leren. In Nijmegen waren dit 30 12-jarigen en in

Groesbeek 30 leerlingen tussen de 10 en 14 jaar. In Groesbeek heet dit initiatief 10-15 en doen we dit

in samenwerking met het SPOG (Stichting Primair Onderwijs Groesbeek). Agora is Grieks voor 'plein' of

'marktplaats': het hart van de stad en dé plek om kennis en wijsheid te delen en op te halen.

In het Agora Onderwijs heerst er enorme passie voor de totale

ontwikkeling van jonge mensen. Vakken zijn losgelaten en de

dromen van de leerlingen zijn het uitgangspunt voor ieders

persoonlijke curriculum. Zo worden de dromen gebruikt als

vliegwiel om de motivatie van leerlingen te raken en als

vertrekpunt van leren te nemen. Het streven is leerlingen te

ondersteunen in hun ontwikkeling naar Persoonlijk

leiderschap, Creativiteit en Maatschappelijke betrokkenheid.

Hierbij is het halen van een diploma op minimaal basisschool advies

vanzelfsprekend. Net als in de andere montessoriaanse leerroutes maar via een

andere weg.

Agora is een leeromgeving voor jongeren die eigenaarschap willen tonen voor wie ze zijn en

verantwoordelijkheid nemen voor elkaar. De jongeren ontdekken wat ze kunnen en wat ze

minder kunnen. Ze willen ontdekken dat naast

passie en energie ook incasseringsvermogen

en uithoudingsvermogen nodig zijn in deze

wereld. De leerlingen nemen vanaf het begin

de maximale regie in hun eigen leerroute. Dat

gaat verder dan ons huidige

montessorionderwijs.

Binnen Agora moet je maximale verantwoordelijkheid tonen en nemen. Niet ieder kind kan en wil dat.

Het vraagt veel van ze. Maar het is een mooie en pure manier van leren voor leerlingen die het gaaf

vinden om maximale sturing over hun eigen leerproces te hebben. Voor de een is het heel erg

geschikt, terwijl de ander zich er niet thuis voelt. Ook de ouders hebben een belangrijke rol. Een van

de uitgangspunten is dat ouders en coaches samen met de leerlingen de Agora gemeenschap vormen.


Beiden leveren dus een bijdrage aan het organiseren van activiteiten of komen bijvoorbeeld

inspiratiecolleges geven.

Voor Agora hebben we veel contacten met hogescholen en de Radboud Universiteit.

Kwaliteitsmanagement en onderzoek worden op een manier opgezet die recht doet aan de werkwijze

van Agora en er wordt volop geleerd, gereflecteerd en ontwikkeld. Zowel door de leerlingen, als door

de coaches en alle ondersteunende diensten. We zijn positief en enthousiast, ook door het virale

effect dat Agora heeft op andere ontwikkelingen.

Leerlingenaantallen

Per 1 oktober 2018 zijn op het Montessori College in totaal 1908 leerlingen ingeschreven:

K27 Nijmegen 1132 leerlingen (inclusief 15 leerlingen MC Kwadraat)

K33 Nijmegen 464 leerlingen

+ 29 leerlingen MC Agora Nijmegen

Groesbeek 238 leerlingen

+ 16 VO-leerlingen van 10-15 Agora Groesbeek

vavo 29 leerlingen

Sinds schooljaar 2017/2018 is zowel in Groesbeek als in Nijmegen gestart met een groep leerlingen die

agora-onderwijs volgen. Deze groepen zijn administratief ondergebracht bij de vestigingen K33

Nijmegen en Groesbeek. In Groesbeek gaat het om een tienercollege. Alleen de VO-leerlingen van

deze groep staan ingeschreven op de vestiging Groesbeek. Behalve de 16 VO-leerlingen zijn er ook 14

leerlingen gestart in de basisschoolleeftijd vanaf 10 jaar. Deze leerlingen volgen weliswaar agora-

onderwijs op het Montessori College in Groesbeek, maar blijven ingeschreven op de basisschool.

Op de vestiging K27 Nijmegen zijn 15 ‘MC Kwadraat’-leerlingen ingeschreven in de leerjaren 1 t/m 4.

Het gaat om hoogbegaafde leerlingen die dreigen uit te vallen. Vanuit het Samenwerkingsverband is

het initiatief genomen om een passende aanpak voor deze leerlingen te creëren.

De leerlingen zijn verdeeld over de onderstaande afdelingen/leerjaren (exclusief vavo):

K27 Nijmegen

havo / vmbo-t leerjaar 1 en 2 120

vwo / havo leerjaar 1 en 2 171

vwo leerjaar 1 en 2 111

vmbo-t leerjaar 3 en 4 164

havo leerjaar 3, 4 en 5 266

vwo leerjaar 3, 4, 5 en 6 300

totaal leerjaar 1 tot en met 6 1132

K33 Nijmegen

vmbo-b/k/t leerjaar 1 en 2 266

vmbo-basis leerjaar 3 en 4 54

vmbo-kader leerjaar 3 en 4 144

MC agora leerjaar 1 29



Groesbeek

vmbo-b/k/t leerjaar 1 en 2 66

vmbo-basis leerjaar 3 en 4 46

vmbo-kader leerjaar 3 en 4 85

vmbo-(g)t leerjaar 3 en 4 41

10-15 agora leerjaar 1, 2 en 3 16


Verloop leerlingaantallen gedurende de laatste 5 jaren:

Teldatum

K27

Nijmegen

K33

Nijmegen

MC

Agora

Nijmegen Groesbeek

10-15

Agora

Groesbeek vavo Totaal

1-10-2014 1042 478 312 11 1843

1-10-2015 1105 476 277 13 1871

1-10-2016 1115 484 277 17 1893

1-10-2017 1140 484 246 19 1889

1-10-2018 1132 464 29 238 16 29 1908

In 2018 zijn in totaal 393 leerlingen ingestroomd in leerjaar 1. Dit zijn 19 leerlingen meer dan in 2017.

Deze lichte stijging wordt vooral veroorzaakt door de agora-groepen: 10-15 Agora in Groesbeek en MC

Agora in Nijmegen. In Groesbeek zijn in totaal (inclusief Agora) 41 leerlingen ingestroomd in leerjaar 1.

Dit is negen leerlingen meer dan in 2017. Op de vestigingen K27 en K33 in Nijmegen zijn in totaal 352

leerlingen in leerjaar 1 ingestroomd (inclusief Agora). Dit zijn tien leerlingen meer dan in 2017.

Agora

Per 1 augustus 2018 zijn twee Agoragroepen gestart. Hier hebben zich leerlingen uit een breed

voedingsgebied voor aangemeld. Ook zien we dat er leerlingen met basisschooladviezen van vmbo-

basis tot en met vwo ingestroomd zijn.

0

50

100

150

200

250

300

350

400

2014 2015 2016 2017 2018

K27 K33 MC Agora

Groesbeek 10-15 Agora totaal


Adviezen PO bij MC Agora Nijmegen Adviezen PO bij 10-15 Agora Groesbeek

Pareltje in 2018: leerlingen uit Groesbeek winnen Vakkanjer Scouts wedstrijd in Zwolle!

Vier leerlingen van de locatie Groesbeek,

Gydeon, Kaan, Jarno en Sil, hebben

deelgenomen aan een wedstrijd voor

Vakkanjer Scouts. Samen met leerlingen

van eenentwintig vmbo-scholen uit

Overijssel, Drenthe, Groningen, Gelderland

en Limburg hebben zij op woensdag 28

maart 2018 gestreden voor een plek in de

finale van Vakkanjer Scouts. De Vakkanjer

Scouts hebben oplossingen bedacht die

wateroverlast tegengaan of een slimme

toepassing voor het gebruik van

opgevangen regenwater. Met behulp van

professionele productontwerpers hebben ze hun idee tot een prototype uitgewerkt. De ideeën lopen

uiteen van een waterkering op waterenergie tot een douche met water uit een regenreservoir.

Wat een mooie prestatie van deze vier leerlingen!

Onderwijs

Het Montessori College is een innovatieve school die eigen keuzes maakt in de inrichting van het

onderwijs en van de organisatie. Deze keuzes worden ingegeven door de naamgeefster van de school:

Dr. Maria Montessori. De ‘onderzoekende houding’ is het kernbegrip uit haar opvattingen dat wij

omarmen. We willen dat onze leerlingen proactief kunnen handelen en leren de regie over hun eigen

leven te nemen. We helpen ze hun eigen talenten en grenzen te leren kennen, daarop te vertrouwen

en te durven gaan voor hun dromen en ambities. En we geloven dat onze leerlingen nu en straks

gelukkiger zijn wanneer ze iets kunnen betekenen voor anderen en de samenleving.

Op het Montessori College vormen we samen een leer- en werkgemeenschap waarin leerlingen

werken aan de drie brede Montessori doelen: Zelfstandigheid, Creativiteit en Maatschappelijke

vmbo-b vmbo-b/k vmbo-k

vmbo-tk vmbo-t vmbo-t/havo

havo/vwo vwo

vmbo-basis vmbo-b/k vmbo-kader

vmbo-k/t vmbo-(g)t vmbo-t/havo

havo havo/vwo vwo


Verantwoordelijkheid. Leerlingen hebben veel keuzes, gaan er veel op uit, doen projecten en kunnen

ook binnen het curriculum vaak onderwijs volgen op het niveau dat bij ze past en waarin ze

uitgedaagd worden. Dit geldt voor alle onderwijsvormen die wij aanbieden op onze brede school.

Hieronder een verslag op hoofdlijnen vanuit de sectoren.

Sector MMvmbo

In 2018 ging het Modern Montessori vmbo het vijfde jaar in en werd voor het eerst het eindexamen

Dienstverlening en Producten afgenomen. In het eerste jaar hebben de docenten zich gericht op de

inhoud van het nieuwe programma. Vanaf augustus 2018 is daarnaast intensief aandacht besteed aan

de verbetering van procedures en de inhoud van Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) en de

examenreglementen.

Onderwijs

We zijn tevreden met de examenresultaten 2018 van het vmbo. Op de locatie Nijmegen is binnen

basis 97%, binnen kader 96% en binnen vmbo-gt 93% geslaagd. Voor de locatie Groesbeek gelden de

volgende percentages: basis 79%, kader 100% en vmbo-gt 94%. Er deden dit schooljaar 91 leerlingen

met een lwoo-beschikking eindexamen op het vmbo (Nijmegen en Groesbeek). Slechts vijf van deze

eindexamenkandidaten zijn afgewezen. In totaal behaalden 49 vmbo-leerlingen een (of meerdere)

vak(ken) op een hoger niveau. In Groesbeek is één kandidaat cum laude geslaagd. Veel van de vmbo-t

leerlingen in Groesbeek deden ook examen in het vak Dienstverlening & Producten.

Tevredenheid leerlingen: Nijmegen (breed): 6 (was 6,7); Groesbeek: 6,3 (was 7)

Tevredenheid ouders: Nijmegen (breed): 7,7 (was 8,1); Groesbeek: 7,5 (was 8,5)

Schoolklimaat (door leerlingen): Nijmegen (breed): 6,2 (was 7,0); Groesbeek: 6,1 (was 7,2)

Veiligheid (door leerlingen): Nijmegen (breed): 8,7 (was 9,1); Groesbeek 8,6 (was 8,7)

De lichte daling van de tevredenheidscijfers is besproken in leerlingenraden/klankbordgroepen. De

daling is moeilijk te verklaren. Dit schooljaar heeft de Montessori College brede leerlingenraad ingezet

op het leerlingenstatuut. Mogelijk dat het statuut bijdraagt aan een grotere tevredenheid. Ook de

betrokkenheid van leerlingen bij de sollicitatieprocedures voor nieuwe docenten kan daaraan gaan

bijdragen.

De onderwijskundige doelen in 2018 waren erop gericht het MMvmbo te verstevigen en verder uit te

bouwen. De nieuwe stroming Agora bood daarbij inspiratie en uitzicht op een volgende stap in de

ontwikkeling.

Begeleiding

Passend Onderwijs

Het onderwijs ‘passend’ maken voor zoveel mogelijk leerlingen is een belangrijk montessoriaans

streven. De ontwikkelperspectieven staan voorop en blijven leidend tijdens de schoolloopbaan. Zowel

in Nijmegen als in Groesbeek wordt samengewerkt met externe partners. Doel hierbij is ons onderwijs

voor nog meer leerlingen ‘passend’ te maken.

In Nijmegen met Punt Speciaal, met zmlk-leerlingen, met als projectnaam “Het Beste uit 2 Werelden”.

In Groesbeek zijn de leerlingen van de route vervolgonderwijs (vmbo) van Werkenrode School

gehuisvest in hetzelfde gebouw als het Montessori College.


Mentoraat en andere vormen van coaching/begeleiding

Binnen het MMvmbo is ruim onderwijstijd ingepland als mentor of coaching tijd. De scholing

‘didactisch coachen’ van Frans Faber en Lia Voerman die schoolbreed wordt uitgevoerd, is erop

gericht die begeleiding beter vorm te geven. De scholing is gericht op gedragsverandering van

docenten en heeft pas effect als je er langere tijd training in krijgt en mee oefent. Docenten, maar ook

leidinggevenden, leren dat bij het hebben van hoge verwachtingen ook hoort dat je veel vragen stelt,

weinig en korte instructies geeft en dat je vriendelijk bent. Daarnaast is het geven van feedback heel

belangrijk. Leraren met hoge verwachtingen geven meer positieve dan negatieve feedback (drie keer

zoveel positieve als negatieve feedback). De feedback moet bovendien heel specifiek worden gegeven

en kan gericht zijn op de inhoud van de taak, de aanpak van het leren, hoe de leerling zich voelt

(modus) en persoonlijke kwaliteiten.

Coaches/mentoren hebben loopbaangesprekken gevoerd met onder andere het instrument ‘het gaat

om het gesprek’ (rubrics die binnen het MMvmbo zijn ontwikkeld om zowel ontwikkel- als

loopbaangesprekken nog beter vorm te kunnen geven). In het schooljaar 2017-2018 hebben beide

locaties van het MMvmbo deelgenomen aan de pilot doorstroom vmbo-ROC. Dit heeft geleid tot een

sterk verbeterde informatie-uitwisseling tussen vmbo en ROC, wat vervolgens ten goede komt aan de

leerlingen of studenten.

De organisatie

Onderwijstijd

De lessentabel van het MMvmbo is zo opgezet dat er ruim voldoende onderwijstijd voor lessen is

ingepland. Daarnaast zijn de ‘mixweken’ bedoeld om activiteiten buiten school op cultureel of sportief

gebied uit te voeren. Leerlingen in klas 3 en 4 voeren ook beroepsoriënterende activiteiten uit. We

streven ernaar om in het programma Dienstverlening & Producten steeds meer échte praktijk te

verweven.

De kernteams

Doordat steeds meer kernteamleden de scholing ‘didactisch coachen’ volgen of hebben gevolgd,

verandert hun rol. Het versterkt de cultuur van feedback geven aan elkaar. Daarnaast biedt het nieuw

opgestelde professioneel statuut verheldering in de bedoeling van het werken met kernteams en de

proces begeleidende rol van de kernteamcoördinatoren.

Ziekteverzuim

Het ziekteverzuimpercentage van het personeel binnen het MMvmbo in Nijmegen is: 5,56% (was in

2017 4,33%), binnen het MMvmbo in Groesbeek 6,62% (was in 2017 2,71%). De verzuimfrequentie

van het personeel MMvmbo Nijmegen is 1,39 (was in 2017 1,36), van MMvmbo Groesbeek 1,17 (was

in 2017 1,39). De ziekteverzuimpercentages liggen iets boven het landelijk gemiddelde (5,3) Zowel in

Nijmegen als in Groesbeek was sprake van enkele personeelsleden met langdurig verzuim. De

verzuimfrequentie lag iets onder het landelijk gemiddelde (1,6).

Strategisch personeelsbeleid

Sinds twee jaar volgen de schoolleiders de opleiding didactisch coachen voor schoolleiders. De daaruit

voortvloeiende gedragsveranderingen dragen eraan bij de kwaliteiten van collega’s beter te kunnen

signaleren en benoemen. De bedoeling is om ervoor te zorgen dat docenten en ondersteunend

personeel steeds meer ingezet worden op die taken die aansluiten bij hun kwaliteiten. Het nieuwe

taakbeleid waardoor de taken onder leiding van kernteams onder het totale personeelsbestand van

een sector/locatie worden verdeeld heeft hetzelfde effect.


Sector havo/vwo

Ook dit jaar kijken we tevreden terug op de verdere ontwikkeling van ons onderwijs, de

professionalisering en samenwerking binnen de sector havo/vwo en tussen de sectoren havo/vwo en

het MMvmbo van het Montessori College Nijmegen en Groesbeek.

Laten we beginnen met te constateren dat de examenresultaten in 2018 zeer tevreden stemden: havo

93%, hiermee zaten we ruim boven het landelijk gemiddelde van 88%. Het slagingspercentage voor

vwo is 88%. Daarmee zitten we net iets onder het landelijk gemiddelde. Het gemiddelde over de

afgelopen drie jaar voor havo ligt op 91% en voor vwo op 93%. Een mooie score, die positief afwijkt

van het landelijk gemiddelde. Het is goed om daarbij ook te weten dat onze doorstroomcijfers vanuit

de onderbouw ruim boven de norm liggen en dat het percentage leerlingen dat hoger uitstroomt dan

het advies van de basisschool ook ruim boven de landelijke norm zit. We leveren constante kwaliteit in

de breedte van de sector en we werken jaar in jaar uit aan de verdere verbetering daarvan.

De stem van de leerling

Bij aanvang van dit schooljaar hebben we met elkaar afgesproken dat de stem van de leerling een nog

prominentere rol krijgt bij onze ontwikkelingen op school. Leerlingen nemen deel aan

intervisiebijeenkomsten (bv. fishbowl met thema overgang lj2 naar lj3); tafelgesprekken met collega’s

(bv. gesprekken rondom flexibilisering, maatwerkprogramma K27, onderzoek naar een extra vak voor

vwo+ leerlingen); sollicitatiegesprekken en klankbordgroepen per kernteam. De input van de

leerlingen is erg waardevol en geeft een completer beeld van alle perspectieven.

Onderwijs

Vwo+

Ontwikkelingen in vwo-plus in onderbouw en bovenbouw: Alfa+ en vwo-plus certificaat, tutoring,

formatief evalueren en de werkplaats.

In de onderbouw is de keuze voor de plusleerlingen afgelopen jaren vergroot. Dit schooljaar is er een

start gemaakt om een 3e keuzevak te ontwikkelen, Alfa+. Momenteel kunnen leerlingen kiezen voor

Cambridge Engels of Exact+. Het voornemen is om in schooljaar 2019-2020 een pilot te starten met

Alfa+. Een groep enthousiaste onder- en bovenbouw docenten is modules aan het ontwikkelen voor

dit nieuwe keuzevak. Alfa+ bedient de leerlingen die een bredere belangstelling hebben voor de

alfavakken in de breedste zin van het woord. Kernwoorden zijn verband/verbinding. In de

verschillende modules worden minimaal twee vakgebieden gekoppeld: een onderwerp uit de kunst,

cultuur en wetenschap met een moderne vreemde taal.

Tutoring

Tutoring, leerlingen ondersteunen leerlingen. Dit is inmiddels stevig verankerd in de organisatie.

Wekelijks komen 20 tutoren (leerlingen bovenbouw) en 40 tutees (leerlingen onderbouw) bij elkaar.

Tutoren worden getraind in luisteren, vragen stellen en niet te snel advies geven. Leerlingen die

getutord worden, ervaren de ondersteuning van ouderejaars medeleerlingen als heel positief. We

zoeken naar manieren om meer leerlingen actief te krijgen als tutor en de tutees ook te werven in de

sector MMvmbo.

Formatief evalueren

Reeds in schooljaar 2016-2017 is door een aantal docenten gestart met vormen van formatief

evalueren. Doel daarbij is om leerlingen op een andere manier dan via een cijfer voor een toets


feedback te bieden over hun ontwikkeling. De gedachte is dat formatieve evaluatie veel

betekenisvoller en veel meer ondersteunend is voor het leerproces van een leerling. Aan het begin

van schooljaar 2017-2018 is een werkgroep gestart met het formuleren van een plan formatief

evalueren en een plan van implementatie. In 2018 is formatief evalueren in de breedte opgepakt, er is

een studiedag georganiseerd en formatief evalueren heeft aandacht in alle kernteams/ kernteam-

plannen.


Pareltje in 2018 Jasmijn Pieters (leerling v5) vaart de wereld rond

Afgelopen half jaar heeft u de avonturen van onze leerling Jasmijn Pieters (v5) kunnen volgen, terwijl

zij een half jaar met de Thalassa de

wereld heeft rondgevaren.

Door middel van haar blogs

hield Jasmijn ons op de

hoogte van haar avonturen,

en liet zij zien dat

gedurende dat halve jaar

de wereld haar school

was!

Jasmijn is inmiddels

weer veilig thuis en

een hele ervaring

rijker.

Hieronder haar

laatste blog.

15 mei 2019

Inmiddels ben ik alweer drie weken thuis. Ik moet zo erg wennen aan het weer naar school gaan en

het ‘normale’ leventje. Tuurlijk is het fijn om mijn familie en vrienden te zien en heb ik heel veel lol

met ze. Maar wat ik heb meegemaakt is zo waardevol en bijzonder. Soms vind ik het lastig om me te

beseffen dat School at Sea nu een herinnering is. Maar aan de andere kant ben ik zo dankbaar dat ik

dit heb mogen meemaken. Ik probeer mijn leven hier thuis weer op te pakken en geniet ook weer van

hetgeen wat ik hier heb. School at Sea was een avontuur dat me mijn hele leven bij zal blijven en waar

ik met een héél grote glimlach op terugkijk. Een avontuur waarbij ik zoveel heb gezien en

meegemaakt, zoveel van heb geleerd en waarbij ik zoveel nieuwe mensen heb leren kennen. Een

avontuur waar ik met trots, blijdschap en dankbaarheid op terugkijk!

Keuzecursussen

In leerjaar 3 en 4 worden diverse keuzecursussen aangeboden voor de cultuurstroom leerlingen. Dit

programma is ook opengesteld voor overige leerlingen.

Voorbeelden Keuzecursussen

5e uur

Cultuurspecialisatie

Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4

Fotografie:

Thema: Mens

en omgeving

Tekenen:

Landschap,

schilderen

Drama: thema

Improvisatie van

gastdocent

Handvaardigheid:

KARAKTER met

papier

Beeldend: thema

Improvisatie

6e uur Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4


Cultuurspecialisatie

en Cultuurbreed:

Workshop

Muziek

Workshop

Handvaardigheid,

ontwerpen,

uitvoeren met 3D

printer

Workshop

Muziek: band,

instrument

Workshop

Drama:

locatietheater

Muziek: jammen Atelier: werken

aan eigen

opdrachten/

technieken

Atelier: werken

aan eigen

opdrachten/

technieken

Kunst-plus

In de bovenbouw kunnen leerlingen deelnemen aan het zogenaamde kunst-plus programma. Opgezet

als programma voor leerlingen die vwo-plus doen, maar ook opengesteld voor andere leerlingen.

Deelnemende leerlingen kiezen binnen een thema/onderwerp een heel eigen manier van uitwerken.

Alles is vrij en mogelijk. De begeleidend docent is vooral coachend bezig en stimuleert heel sterk dat

een leerling zijn/haar eigen ontwikkeling vormgeeft en verdiept. De jaarlijkse presentatie aan ouders,

leerlingen en overige belangstellenden is indrukwekkend en toont bijzondere processen en producten

van de leerlingen.

De werkplaats

Eind schooljaar 17-18 is prototype "de werkplaats” gestart voor eindexamenleerlingen havo en vwo.

Een geselecteerde groep leerlingen kreeg de mogelijkheid om tijdens de laatste 9 lesweken

voorafgaand aan het eindexamen helemaal zelf te bepalen welke lessen ze wilden bijwonen. Het

staande rooster werd voor hen een volledig keuzemenu. Verdieping 5 bood een fysieke ruimte waar

ze studeerden als ze niet bij een les wilden aansluiten. Goede planners stuurden de beslissingen van

de leerlingen. Een extra coach ondersteunde, naast de mentor. Deelnemende leerlingen solliciteerden

naar deelname en na een gesprek daarover volgde al dan niet groen licht voor deelname. Leerlingen,

kernteams en coaches evalueerden de werkplaats als een groot succes, dat volgend kalender-

schooljaar navolging gaat krijgen en breder zal worden ingezet.

Begeleiding

Passend onderwijs en MC Kwadraat

De wijze waarop we leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben daadwerkelijk kunnen

ondersteunen, heeft sinds de invoering van passend onderwijs extra aandacht. In de bovenbouw

havo/vwo biedt het systeem van begeleidingslessen, die door de leerlingen zelf kunnen worden

ingepland, al een mooie en relevante maatwerk mogelijkheid. Ook onze KeuzeWerkTijd speelt daarop

in vanaf de eerste klas. Maar er is meer mogelijk en ook nodig. In het kalenderjaar 2017 zijn we in

gesprek gegaan met het Samenwerkingsverband over het opzetten van een structureel meerjarenplan

voor dubbel bijzondere leerlingen (leerlingen met kenmerken van (hoog)begaafdheid en kenmerken

van leer- en gedragsproblemen). Onze ervaring is dat het aanbod en de reguliere onderwijssetting niet

aansluiten bij wat deze leerlingen nodig hebben, namelijk gepersonaliseerd passend onderwijs dat,

naast de cognitieve ontwikkeling, gericht is op de sociaal-emotionele ontwikkeling.

In de tweede helft van 2017 hebben we, zowel intern als extern, oriënterende gesprekken gevoerd

alsmede gesprekken met ouders en beoogde doelgroep leerlingen. Op kleine schaal hebben we de


nodige ervaring opgedaan door al aan de slag te gaan volgens een voorgenomen plan. Schooljaar

2018-2019 zijn we gestart met een groep van 15 leerlingen.

De organisatie

Werken met jongeren in een onderwijssetting vraagt van docenten om voortdurend bij de les te

blijven. Dan hebben we het over professionalisering in de meest brede betekenis van het woord.

Professionalisering

Om gebruik te maken van elkaars inzichten en verworvenheden en om tot een intensievere

samenwerking te komen, zijn we een aantal jaren geleden gestart met de methodiek van LeerKracht.

De doelen die LeerKracht zich het afgelopen jaar heeft gesteld, zijn gericht op het verder versterken

van de samenwerking in de vakgroepen, lesbezoek, het geven van feedback aan de leerlingen en het

ontvangen van feedback van de leerlingen. Voor dit laatste wordt meer en meer gebruik gemaakt van

de zogenaamde leerlingenarena: een gestructureerde wijze van feedback vragen aan leerlingen

volgens een heldere, constructieve methodiek. De docenten zijn enthousiast over de feedback sessies

en geven aan de input goed te kunnen gebruiken. De samenwerking in de vakgroepen is versterkt

door het inzetten van zogenaamde “aanjagers”. Binnen elke sectie is er één collega die vanuit

zijn/haar rol als aanjager procesbegeleider is bij de samenwerking. De aanjagers worden daarbij

ondersteund door de 2 LeerKracht coaches.

In schooljaar 2017-2018 heeft de sector havo/vwo zich aangesloten bij het traject Didactisch Coachen.

Dit traject beoogt het versterken van de coachende vaardigheden van docenten, met name gericht op

vragen stellen en feedback geven. In totaal hebben 12 havo/vwo docenten (voornamelijk de

aanjagers) een begin gemaakt met hun opleiding. Doel is om jaarlijks een groep docenten de opleiding

te laten volgen en de opgeleide docenten vervolgens deel te laten nemen aan een onderhoudstraject.

De opleiding wordt goed gewaardeerd door docenten en wordt voortgezet gedurende de komende

schooljaren.

Personeelsbeleid

Binnen de sector havo/vwo wordt met veel aandacht gestreefd naar de juiste inzet van de

medewerkers. We streven waar het kan naar een juiste match tussen vraag vanuit de organisatie en

ambitie en competentie vanuit de medewerker. Schoolleiding en vakgroepen hebben meer aandacht

voor de verdeling van de lessen over de onder- en bovenbouw. Meer docenten uit de bovenbouw

geven les in de onderbouw.

Naast de scholingen die we als sector en college voor medewerkers in company organiseren,

stimuleren we scholing van medewerkers door ze actief te attenderen op mogelijk interessant

scholingsaanbod en door verzoeken te honoreren als ze aansluiten bij het beleid van het college. We

constateren dat docenten voortdurend op zoek zijn naar mogelijkheden om zich verder te

professionaliseren en van beschikbaar aanbod voldoende gebruik maken.

Ziekteverzuim

Het ziekteverzuimpercentage van het personeel havo/vwo is 3,41%. Een cijfer dat onder het landelijk

gemiddelde op schoolniveau van 5,33% uitkomt. De verzuimfrequentie van het personeel havo/vwo

komt uit op 1,29%. Dit percentage is iets lager dan de referentiegroep schoolbreed (1,40%).


Pareltje in 2018: leerling Lonne Raaijmakers wint ontwerpwedstrijd vo ‘De mooiste schoen van

Nijmegen’

Door Stieneo (Stichting Industrieel Erfgoed Nijmegen en omstreken) was 2018 uitgeroepen tot het jaar

van de Nijmeegse schoenenindustrie. Ter

gelegenheid daarvan heeft een

ontwerpwedstrijd plaatsgevonden. Alle

scholen voor voortgezet onderwijs in

Nijmegen zijn uitgedaagd mee te doen om

de mooiste schoen van Nijmegen te

ontwerpen.

Uit een selectie van 12 schoenen heeft

onze schooljury een keus gemaakt welk

ontwerp onze school mocht

vertegenwoordigen. Op 9 mei 2018 heeft

een professionele jury met o.a. Jan Jansen

(schoenontwerper), Max Krol (directeur

van de Nimco) en Ben van Hees (wethouder

Nijmegen) onder leiding van Milou Blankenheijm onze leerling Lonne Raaijmakers uitgeroepen tot

winnaar van de ontwerpwedstrijd! Als prijs voor deze mooie prestatie is haar schoen gemaakt door een

echte schoenontwerper.

Resultaten

Onderwijsresultaten

De onderwijsinspectie monitort de leerresultaten van scholen aan de hand van vier indicatoren.

“Onderwijspositie t.o.v. advies po’ en ‘Onderbouwsnelheid’ (allebei indicatoren voor de onderbouw)

worden per vestiging gemeten en de twee indicatoren voor de bovenbouw, ‘Bovenbouwsucces’ en

‘Examencijfers’, worden per afdeling gemeten. Iedere indicator is berekend over drie schooljaren en

per indicator is een norm vastgesteld. De indicator examencijfers (als onderdeel van de

Onderwijsresultaten 2018) is berekend over de 3 examenjaren 2015, 2016 en 2017. Sinds kort zijn de

onderwijsresultaten 2019 bekend, deze gaan over 2016/2017/2018. Echter omdat het om het

bestuursverslag 2018 gaat, zijn de (definitieve) onderwijsresultaten 2018 opgenomen. Omdat daarin

niet de examenresultaten van 2018 zijn opgenomen, is hieronder apart aandacht voor: Examen 2018.

Onderwijsresultaten Nijmegen

Het totaal oordeel van de onderwijsinspectie is voor alle afdelingen ‘voldoende’. Zoals in

onderstaande grafieken (onderwijsresultaten van de afgelopen drie jaren afgezet tegen de norm van

de inspectie) is te zien scoren de vier afzonderlijke indicatoren boven de norm van de inspectie.


De bovenbouwindicatoren van de afdelingen vmbo-b en vmbo-k zijn berekend over twee schooljaren

(2015/2016 en 2016/2017) in plaats van drie. Dit zijn de twee schooljaren na de verhuizing naar de

nieuwbouw aan de Kwakkenbergweg. In 2014/2015 waren de afdelingen vmbo-basis en -kader nog

gehuisvest in een andere vestiging aan de Berg en Dalseweg.

Onderwijsresultaten Groesbeek

Het totaal oordeel van de onderwijsinspectie voor de afdelingen vmbo-basis en -kader is ‘voldoende’.

Voor vmbo-(g)t zijn de bovenbouwindicatoren niet berekend vanwege een te klein aantal leerlingen.

Bovendien waren er in 2015/2016 en 2016/2017 geen leerlingen ingeschreven in het examenjaar.


Bron: onderwijsinspectie

Bron: onderwijsinspectie

De vestiging Groesbeek scoort bij de onderbouwindicatoren ‘Onderwijspositie’ en

‘Onderbouwsnelheid’ ruim boven de norm. De afdelingen vmbo-basis en -kader scoren ook op

‘Bovenbouwsucces’ en ‘Examencijfers’ boven de norm.

Examencijfers 2018

De slaagpercentages liggen in 2018 over het algemeen rond het landelijk gemiddelde. Het

slaagpercentage van vmbo-basis in Groesbeek is relatief laag (78,9%) ten opzichte van het landelijk

gemiddelde (97,9%). Het gaat hier wel om een kleine groep van 19 leerlingen, waardoor een

afgewezen leerling grote invloed heeft op het slaagpercentage. Evengoed is er extra aandacht vanuit

schoolleiding en kernteam voor deze afdeling. In onderstaand overzicht staan de slaagpercentages in

2018.

Overzicht examencijfers 2018

K27 Nijmegen vwo 6,5

havo 6,4

vmbo-gt 6,5

K33 Nijmegen vmbo-k 6,1

vmbo-b 6,1

Groesbeek vmbo-gt 6,3

vmbo-k 6,4

vmbo-b 6,7

Voortijdig Schoolverlaten

Een leerling in de leeftijd van 12-23 jaar wordt als VSV’er (voortijdig schoolverlater) geteld als hij stopt

met de opleiding zonder dat hij een startkwalificatie heeft gehaald. Een startkwalificatie is een

diploma vwo, havo of mbo-niveau 2. Het ministerie van OCW heeft een landelijke doelstelling

benoemd van 22.500 VSV’ers voor 2017/2018. Dit is doorgerekend naar streefuitvalpercentages voor

de onderstaande 3 schooljaren.


Streefnormen voor vo

2015/2016 2016/2017 2017/2018

vo onderbouw 0,20% 0,10% 0,10%

vmbo bovenbouw 1,50% 1,00% 1,00%

havo/vwo bovenbouw 0,10% 0,10% 0,10%

Daarnaast gelden er prestatienormen waarop scholen afgerekend worden. Als een school aan de

norm voldoet, ontvangt de school een prestatiesubsidie.

Prestatienormen voor vo

2015/2016 2016/2017 2017/2018

vo onderbouw 1,00% 0,75% 0,50%



Op het Montessori College zijn de onderstaande percentages VSV’ers geweest.

Het percentage VSV’ers is in 2016/2017 zowel bij de onderbouw als bij de bovenbouw vmbo en

havo/vwo lager dan de prestatienorm voor het vo.

2014/2015 2015/2016 2016/2017

vo onderbouw 0,12% 0,34% 0,11%




In de grafieken is goed te zien dat het percentage

VSV’ers in 2016/2017 zowel bij de onderbouw als bij de

bovenbouw vmbo en havo/vwo ruim onder de

prestatienorm ligt.

De bovenbouw havo/vwo kent in 2016/2017 geen

enkele VSV’er.

Kwaliteitszorg

Om de kwaliteitszorg te bewaken wordt jaarlijks een tijdpad kwaliteit opgesteld. De jaarlijks

terugkerende items, zoals onderwijsresultaten, leerlingaantallen en doorstroom, examenresultaten en

tevredenheidsonderzoeken worden hiermee geborgd in de school.

In november 2018 zijn we bezocht door een visitatiecommissie van Cultuurprofielscholen. Alles

overziend is het visitatieteam positief over de borging van het cultuurprofiel en de ontwikkelingen in

de school.

Zeer positief is het visitatieteam over het concept ‘Modern Montessori’ voor het vmbo: MMvmbo. De

verwevenheid van de Montessori-aanpak met culturele en kunstzinnige vorming krijgen hier gestalte

door de vorming van leergebieden, waarin vakdocenten structureel samenwerken. Ook de

vakoverstijgende projecten voor Vmbo-t, Havo- en Vwo-leerlingen kregen een compliment; niet in de

laatste plaats omdat de buitenwereld de school wordt binnen gehaald en andersom. Bij de leerlingen

bleek grote waardering voor deze samenwerking en samenhang. De borging in en vanuit de

schoolleiding en het schoolplan verdient nog verbetering.

Voor een totaalbeeld van de kwaliteit van onze school verwijzen wij door naar de website

scholenopdekaart.nl. Hier is veel informatie te vinden over de schoolsamenstelling, de resultaten, de

bedrijfsvoering en de tevredenheid van ouders en leerlingen.


Pareltje in 2018: Montessori College wint stedelijk toernooi dans!

Op woensdag 7 februari 2018 was het zover

voor leerlingen Isa, Demy, Mirthe, Noah, Anne

Claar en Mila. Na een aantal weken

voorbereiding zijn ze als groep naar het

stedelijk toernooi dans gegaan om tegen de

andere middelbare scholen uit Nijmegen te

strijden om de titel. Het deelnemersveld was

dit jaar sterk en alle scholen hadden zich goed

voorbereid. Des te knapper is het dat de dames

van het Montessori College volledig terecht de

1ste plek behaalden! Weer een beker die aan de

prijzenkast van de school toegevoegd kon

worden. Het was dan ook een ware

teamprestatie die ervoor heeft gezorgd dat zowel

de jury als het publiek unaniem het Montessori College bestempelden als kampioen. Gefeliciteerd Isa,

Demy, Mirthe, Noah, Anne Claar en Mila, blijf vooral dansen!

Personeelsbeleid

Kengetallen personeel

Onderstaand enkele kengetallen met betrekking tot de personele bezetting per 1 oktober 2016 tot en

met 2018.

Medewerkers in fte 2016 2017 2018

fte inzet directie

fte inzet OP

fte inzet OOP

fte inzet totaal

7 129 42

178

7 125 42

174

7 127 42

176

% directie van totaal aantal fte

% OP van totaal aantal fte

% OOP van totaal aantal fte

3,9

72,3

23,8

4,0

71,8

24,2

3,9

72,2

23,9

Leerlingen incl. vavo (ongewogen) per fte totaal 10,6 10,9 10,8

Leerlingen (ongewogen) per fte OP 14,7 15,1 15,0

Benchmark leerlingen (ongewogen) per fte OP 15,7 15,6 Nog niet bekend

Ziekteverzuimcijfer in % 5,01 3,47 4,73

Het totale fte is in 2018 gestegen ten opzichte van 2017. De toename valt volledig binnen de groep

van OP personeel. Dit heeft te maken met extra aanname personeel voor het project MC Kwadraat en

extra (tijdelijke) ontwikkeltijd bij het Agora onderwijs.


Het verzuimpercentage is in

2018 gestegen naar 4,7 % ten

opzichte van 3,7 % in 2017. In

2016 zijn we gestart met een

andere bedrijfsarts die

begeleidt naar het eigen regie

model. De schoolleiding heeft

regelmatig intervisie over

aanpak verzuim en dit lijkt zijn

vruchten af te werpen. In 2018

hebben we te maken gehad

met een aantal langdurige

trajecten die niet werk

gerelateerd waren, deze

hebben het percentage beïnvloed.

Onderstaande grafiek maakt duidelijk dat de leeftijdsopbouw van ons personeel iets beter in

evenwicht begint te raken dan een aantal jaren terug. Het is nog steeds zo dat meer dan de helft (53%

in 2018) van onze medewerkers in de leeftijdsklasse 50+ valt. De gevolgen hiervan zijn onder andere

hogere salariskosten en hogere bapo lasten. Daar staat tegenover dat er heel veel ervaring op de

school aanwezig is. Binnen nu en 5 jaar (tot en met 2023) gaat 13,8% van de collega’s met pensioen

(totaal 31 mensen, 18 OP en 13 OOP).

Huisvesting

Vanaf 2008 is de verantwoordelijkheid voor onderwijshuisvesting doorgedecentraliseerd naar het

schoolbestuur. De stichting ontvangt jaarlijks van de gemeente een vergoeding welke afhankelijk is

van het aantal leerlingen. In verband met nieuwbouwplannen is eind 2007 een maatwerkvergoeding

van M€ 4 bedongen. In 2009 is het haalbaarheidsonderzoek inzake de nieuwbouw voor de drie

Nijmeegse locaties afgerond en is het besluit genomen op de locatie Kwakkenbergweg een nieuw

hv- en nieuw vmbo-gebouw te realiseren.


In november 2012 is de realisatie van de Beuk (hv-gebouw) gestart. In het voorjaar 2014 is dit gebouw

opgeleverd. Direct aansluitend is met de realisatie van de Berk (vmbo-gebouw) gestart. Dit gebouw is

in mei 2015 in gebruik genomen. De totale nieuwbouw is binnen het beschikbaar gestelde budget

gerealiseerd.

Omdat in gebouwen voor een (beperkt) deel belaste prestaties worden verricht (gelegenheid geven

tot sportbeoefening, verhuur kluisjes en belaste verhuur kantine) is een deel van de betaalde

voorbelasting teruggevraagd. In 2016 is hierover overeenstemming bereikt.

In 2015 is met de gemeente Nijmegen overeenstemming bereikt over een bijlage op de huidige

doordecentralisatieovereenkomst. In 2016 is hierover een nieuwe overeenkomst ondertekend.

Daarmee kan in de toekomst bij het verkrijgen van een lening een beroep worden gedaan op

gemeentegarantie.

In 2016 is een notitie opgesteld met betrekking tot onderhoud en beheer van de gebouwen. Deze is

begin 2017 vastgesteld. In dit ‘beheer/onderhoudsplan 2017-2020 onderwijshuisvesting’ is het totale

vastgoed beschreven met daarbij de uitgangspunten voor beheer en onderhoud, rekening houdend

met de leerlingaantallen. Belangrijk is de conclusie dat de jaarlijkse dotatie aan de Voorziening Groot

Onderhoud als toereikend kan worden gezien.

Verbouwing gebouw Vlier

Door alle ontwikkelingen en structurele projecten is er sprake van een permanente druk om de lessen

binnen de bestaande ruimten georganiseerd te krijgen. Dat heeft dus te maken met een aantal

specifiek met het (Montessori) onderwijs samenhangende factoren (toenemende vraag betreft

ruimtes in het rooster voor begeleidingslessen, stiltewerkplekken, proeftuinen), nieuwe

onderwijsprojecten als MMvmbo, Agora, project ‘het beste uit twee werelden’ (Talita Koemi), MC

Kwadraat en keuzes die in het verleden zijn gemaakt. Daarbij was uitgangspunt dat het aantal

leerlingen terug zou lopen tot 1.420 en dat de druk op de gebouwen maar tijdelijk zou zijn. De huidige

leerling prognoses en aanmeldingen geven echter een ander beeld waarbij sprake is van hogere

aantallen.

Dit betekent dat de druk op de beschikbare ruimten van meer structurele aard is. Daarom is in 2018

besloten het gebouw Vlier uit te breiden met vier lokalen. Begin zomer 2019 moet het klaar zijn. De

voor 2024 verplichte sanering asbest gebouw Vlier wordt hiermee dus eerder uitgevoerd.


Financiën

De verwachte meerjarenbalans (2018-2021 conform meerjarenbegroting) is als volgt:

31-12-2018 31-12-2019 31-12-2020 31-12-2021 31-12-2022 31-12-2023

Vaste activa

Gebouwen en terreinen 16.541€ 16.661€ 16.141€ 15.621€ 15.101€ 14.581€

Overige materiële vaste activa 1.773€ 1.872€ 1.594€ 1.334€ 1.276€ 1.070€

Vlottende activa

Vorderingen 416€ 200€ 200€ 200€ 200€ 190€

Liquide middelen 4.892€ 3.717€ 3.874€ 4.094€ 4.355€ 4.427€

Totaal Activa 23.622€ 22.450€ 21.809€ 21.249€ 20.932€ 20.268€

Passiva

Eigen vermogen -€ 6.722€ 6.558€ 6.444€ 6.570€ 6.833€

Voorzieningen 978€ 818€ 864€ 941€ 1.021€ 1.118€

Langlopende schulden 12.918€ 12.410€ 11.887€ 11.364€ 10.841€ 10.317€

Kortlopende schulden 2.746€ 2.500€ 2.500€ 2.500€ 2.500€ 2.000€

Totaal Passiva 16.642€ 22.450€ 21.809€ 21.249€ 20.932€ 20.268€

Meerjarenbalans 2018-2021 (* € 1.000)


Meerjarenperspectief baten en lasten 2018-2023

Toelichting

Ook in de komende jaren is er op de deelbegroting Onderwijshuisvesting sprake van een negatief

exploitatiesaldo en zullen in 2013 gevormde reserves ten behoeve van de reguliere exploitatie worden

ingezet.

Financiële ratio’s

De financiële ratio’s voor 2018 (inclusief vergelijkende cijfers 2017) zien er als volgt uit:

Begroting Jaarrekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting

2018 2018 2019 2020 2021 2022 2023

Baten

3.1 (Rijks)bijdragen OCenW 16.212€ 16.571€ 16.989€ 16.924€ 17.194€ 17.332€ 17.316€

3.2 Overige overheidsbijdragen 1.111€ 1.111€ 1.113€ 1.113€ 1.114€ 1.114€ 1.114€

3.5 Overige baten 863€ 1.037€ 1.026€ 1.189€ 1.011€ 1.011€ 1.011€

Baten 18.186€ 18.719€ 19.128€ 19.226€ 19.319€ 19.457€ 19.441€

Lasten

4.1 Personele lasten 13.993€ 14.204€ 14.854€ 15.047€ 15.134€ 15.072€ 14.970€

4.2 Afschrijvingen 924€ 926€ 890€ 878€ 840€ 813€ 776€

4.3 Huisvestingslasten 1.185€ 1.156€ 1.212€ 1.176€ 1.176€ 1.176€ 1.176€

4.4 Overige instellingslasten 1.828€ 1.996€ 1.951€ 1.954€ 1.961€ 1.962€ 1.962€

Lasten 17.929€ 18.281€ 18.907€ 19.055€ 19.111€ 19.023€ 18.884€

Saldo baten en lasten 257€ 438€ 221€ 171€ 208€ 434€ 557€

Financiele baten en lasten

5.1 Rente baten -€ -€ -€ -€ -€ -€ -€

5.5 Rente lasten 358€ 357€ 349€ 335€ 322€ 308€ 294€

Financiele baten en lasten -358€ -357€ -349€ -335€ -322€ -308€ -294€

Resultaat -101€ 80€ -128€ -164€ -114€ 126€ 263€

w.v. uit algemene reserves -€ -198€ -€ -€ -€ -165€ -287€

w.v. uit bestemmingsreserve nieuwbouw 46€ 97€ 93€ 65€ 50€ 37€ 24€

w.v. uit bestemmingsreserve BAPO -€ 21€ -€ -€ -€ -€ -€

w.v. uit best.reserve profess. / werkdrukverm. 55€ -€ 35€ 99€ 64€ 2€ -€

STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2018 ( * €1.000 ) INCLUSIEF MEERJARENPERSPECTIEF 2018 - 2023

Overzicht financiële kengetallen 2017 2018 Norm Insp. Norm MC

Solvabil i teit (inclusief voorzieningen) 33,4% 33,7% min. 30%min. 30%

in 2023 35%

Solvabil i teit (inclusief voorzieningen excl. DDC) 59,0% 56,3% min. 40%

Rentabil i teit 1,4% 0,4%

3 jr neg.

2 jr >5%neg.

1 jr

>10%neg.

som

reguliere

baten en

lasten = 0

Huisvestingsratio (% van de lasten) 9,5% 9,0% max. 10% max. 9,9%

Liquiditeit (current ratio) 1.8 1,9 min. 0,75 min. 1

Weerstandsvermogen (EV / totale baten) 38,0% 37% 5%

Weerstandsvermogen (EV / totale baten) exclusief

DDC16,0% 16% min. 15%

Netto werkkapitaal (NWK)(* € 1.000)_ 2.079€ 2.562€ € 1.750

Personele lasten/totale lasten (excl. DDC) 80,0% 81% <90%

Personele lasten/ri jksbijdragen 84,0% 86% max 90%


Risicoparagraaf

De school kent een uitgebreid instrumentarium voor de beheersing van risico’s van de organisatie

waaronder:

meerjarige strategiebepaling op het niveau van de Stichting, vertaald naar een jaarlijks

werkprogramma op schoolniveau.

een governance-structuur waarbinnen:

- de belangrijkste onderwerpen op het gebied van onderwijs, personeel, huisvesting en

financiën worden besproken met alle schoolleiders, de medezeggenschapsraad, de

auditcommissie van de raad van toezicht

- de vergaderplanning met deze geledingen is geborgd in de planning- & control cyclus

een planning- & control cyclus, die onder andere bestaat uit:

- meerjaren leerlingenprognoses per locatie

- meerjarenbegroting

- maandelijks matchen van de gerealiseerde salariskosten en de begrote salariskosten en het

maken van een analyse omtrent hoeveelheids- en prijsverschillen op dit vlak

- periodieke kwartaalcijfers

- het jaarverslag

periodiek wordt eveneens gekeken naar:

- het aan te houden weerstandsvermogen voor het opvangen van risico’s

- de ontwikkeling van de meerjarige leerlingenontwikkeling

- de strategische personeelsplanning

Pareltje in 2018: Montessori College is de sportiefste vo school van Nijmegen!

Vrijdag 2 maart 2018 heeft het

Montessori College de verkiezing

Sportiefste School van Nijmegen

gewonnen; een prijs die door de

gemeente Nijmegen is

ingesteld. Gymleraar Wilbert Lamers

antwoordde op de vraag hoe je de

sportiefste vo school wordt als volgt:

” Je krijgt op school niet de kans om

geblesseerd te niksen aan de kant.

Dan verzinnen we een alternatief

plan”.

Bij de landelijke verkiezing van de

Sportiefste School op 11 april 2018

heeft onze school een verdienstelijke en mooie tweede prijs en EUR 1.500,-- om te investeren in

sportmateriaal ontvangen. Grote klasse van onze enthousiaste en actieve vakgroep L.O..


Pareltje in 2018: tutorprogramma

Leerlingen leren van èn met elkaar! Ervaren tutoren nemen medeleerlingen, die moeite hebben met

een bepaald vak, onder hun hoede. Zo ontdekken zij zelf hoe verder met dit voor hen moeilijke vak te

komen en het zelf te kunnen. Hoewel het tutorprogramma pas tweeënhalf jaar oud is, is dit

programma al een groot succes te noemen!

Tutorleren is een systeem waarbij een tutor, een oudere,

meer ervaren leerling die goed is in bepaalde vakken, een

jongere leerling die moeite heeft met een vak (tutee),

begeleidt en helpt met beter leren leren.

Het tutorKWT is niet voor leerlingen die een vraag

hebben een week voor de toets; zij kunnen naar hun

vakdocent. Het is bedoeld voor leerlingen die continue

extra begeleiding nodig hebben. Het is zeker geen

volwaardig alternatief voor bijles, maar het helpt wel.

Uit jaarlijks afgenomen enquêtes onder zowel tutoren als tutees spreekt een groot enthousiasme voor

het programma, en wij hopen het in komende jaren ook uit te kunnen gaan breiden!

Montessori College Nijmegen en Groesbeek jaarverslag 2018...2018 is er een vacature ontstaan. Deze...

Documents

Transcript of Montessori College Nijmegen en Groesbeek jaarverslag 2018...2018 is er een vacature ontstaan. Deze...