De Rwandese UAF-student Clenton Mitali (27) heeft veel meegemaakt. Eigenlijk te veel voor een mensenleven. Met de studie Public Health heeft hij een doel in zijn leven gevonden.

De tweedejaarsstudent aan de

Windesheim Honours College in Zwolle

is trots. Met reden. Ondanks de tijdro-

vende en energievretende asielprocedure

en zijn psychische problemen heeft hij

zijn propedeuse behaald. En dat niet

alleen. Hij is ook gekozen tot voorzitter

van de opleidingscommissie. ‘De studie

is geweldig, en nu mag ik ook nog

meebeslissen over de inhoud ervan’,

zegt hij met een stralend gezicht.

‘Beslissen over zorgbeleid, dat is wat

ik later wil doen. Een beleidsfunctie,

misschien bij de overheid, in de politiek.’

En met een besliste hoofdknik: ‘Ja, in

Nederland. Zeker.’

Clenton Mitali groeide op tijdens de

Rwandese burgeroorlog. Hij verloor zijn

moeder, zus en veel andere familieleden

in de genocide van 1994, toen de Hutu’s

een half miljoen Tutsi’s vermoordden.

Om Clenton te beschermen tegen het

Lees verder op pagina 2

Intensief Nederlands leren

Samenwerking met Hogeschool van Amsterdam

Foto

: Ven

us

Veld

hoen

Na ervaringen van genocide en vlucht

‘De studie is alles wat ik heb, het houdt me op de been’

ClentonMomentopname nr. 191, 56e jaargang, oktober 2012 Kwartaalblad voor donateurs

2 | Momentopname nr. 191, oktober 2012

geweld, stuurde zijn vader hem de stad uit, zo ver mogelijk. Hij was tien jaar oud.

Daarna zag hij zijn vader nog maar sporadisch. Als middelbare scholier had hij een

droom. ‘Ik wilde mensen voorlichting geven over gezondheid, bijvoorbeeld over aids.

Maar omdat er in de plaats waar ik woonde geen studie Public Health was, ben ik

Verpleegkunde gaan studeren.’ Net afgestudeerd werd hij door de politie opgepakt

vanwege een onterechte beschuldiging. Clenton had reden om voor zijn leven te

vrezen. Hij ontsnapte uit de gevangenis en vluchtte het land uit. Uiteindelijk kwam hij

in Nederland terecht.

‘Ik vroeg: bestaat dat, een organisatie die zorgt dat

vluchtelingen kunnen studeren?’

Krap vijf jaar later doet hij zijn verhaal in verbluffend goed Nederlands. Zelf geleerd,

vanaf dag één in het asielzoekerscentrum (azc) Dronten. ‘Er werd daar bijna geen

taalles gegeven. Ik had contact met mensen van de kerk, die me wat boeken gaven.

Verder zat ik de hele tijd op internet en las ik alles wat ik in handen kreeg.’ Met een

scherpe blik voegt hij daaraan toe: ‘Ik moest toch iéts doen, ik kon niet alleen maar

wachten. Dat zag ik veel te veel om me heen gebeuren: mensen die passief rond-

hingen in afwachting van hun procedure.’ Iemand in het azc bleek met hulp van het

UAF te studeren. ‘Ik viel van mijn stoel van verbazing. Ik vroeg: Wat? Bestaat dat, een

organisatie die zorgt dat vluchtelingen kunnen studeren? Nog dezelfde avond surfte ik

naar de website van het UAF en printte ik het aanmeldingsformulier uit.’ Tot zijn spijt

ontdekte Clenton dat hij een diploma Nederlands als tweede taal op niveau 2 moest

hebben om zich te kunnen aanmelden. ‘Ik ging nog harder Nederlands leren. Na wat

rondvragen vond ik een school waar ik de taaltoets kon afleggen. Met het bewijs

meldde ik me ten slotte aan bij het UAF.’

‘Ik wil meebeslissen over het zorgbeleid in Nederland.’

In Rwanda had Clenton zijn studie Verpleegkunde afgerond, maar zijn diploma’s had

hij, zoals veel vluchtelingen, bij aankomst in Nederland niet bij zich. Als gevolg van

de afwijzing die hij op zijn asielaanvraag had gekregen, was hij intussen verplaatst

naar het azc in Katwijk. Daarom meldde hij zich aan bij de Haagse Hogeschool. Eerst

voor een voorbereidend jaar, daarna voor Verpleegkunde. De studie Public Health,

nog steeds zijn droom, bestond op die school niet. Toen hij bezwaar aantekende

tegen de afwijzing en opnieuw in procedure ging, moest hij weer terug naar Dronten.

Met de studie in Den Haag was het afgelopen. Maar hij pakte de draad weer op in

Zwolle – in de studierichting van zijn dromen.

‘De studie is alles wat ik heb, het houdt me op de been. Vandaag zit ik hier gewoon

te praten, maar morgen kan het een ander verhaal zijn’, zegt hij geëmotioneerd. Hij is

bij vlagen depressief en lijdt aan slapeloosheid. ‘Maar ik heb goede medicatie. En een

goede psycholoog.’ De trauma’s die hij overhield aan de genocide en de vlucht achter-

volgen hem dag en nacht. Omdat hij nog steeds geen verblijfsvergunning heeft, krijgt

hij geen geld van de overheid. Zonder steun van het UAF zou hij niet kunnen studeren.

‘Als ik niet kan studeren, is het afgelopen met me. De studie is mijn toekomst’, zegt

hij stellig.

Ik werd student van het UAF in 2010.

Eerst leerde ik Nederlands voor het

staatsexamen NT2. Daarna, in

september 2011, begon ik met mijn

studie aan de Haagse Hogeschool.

Ik heb lang nagedacht over wat ik

wilde studeren en welke kansen ik

zou hebben als ik de studie afrond.

Uiteindelijk heb voor Industrial

Design Engineering gekozen, omdat

ik iets anders wilde studeren dan ICT,

wat ik in Nigeria deed. Wat me in

deze nieuwe studie aantrok, was dat

het heel interdisciplinair is. Het leek

me geweldig een studie te hebben die

me echt interesseert. In het begin

moest ik erg wennen aan de nieuwe

studieomgeving, waarin wordt

verwacht dat studenten heel zelf-

standig werken en waar mijn mede-

studenten de helft jonger zijn dan ik.

Ook moest ik wennen aan vroeg

opstaan. Maar ondanks alles kan ik

me niets mooiers wensen dan deze

kans op een betere toekomst in

Nederland. In dit land tellen twee

dingen: de taal en het diploma. Ik wil

mijn studie met succes afronden en

tegelijk kansen creëren voor mezelf.

Dankzij het UAF is dit mogelijk.

Peter Ehiorobo (40) uit Nigeria studeert

met steun van het UAF Industrial

Design Engineering aan de Haagse

Hogeschool.

Ehiorobo

Vervolg van pagina 1

Foto: Venus V

eldhoen

3 | Momentopname nr. 191, oktober 2012

Samenwerking UAF en HvADe Hogeschool van Amsterdam (HvA) – de grootste hoge-

school van Nederland – en het UAF werken sinds eind vorig

jaar samen om de honderd vluchtelingstudenten aan de

HvA zo goed mogelijk te begeleiden tijdens hun studie.

De HvA en het UAF onderzoeken de mogelijkheden voor

een studietraject op maat, met bijvoorbeeld extra taallessen

en meer tijd voor tentamens. Ook willen zij andere HvA-

studenten laten kennismaken met de wereld van vluchte-

lingstudenten door een cultureel programma met en over

vluchtelingen. Tot slot gaat de HvA, als lid van het internati-

onale Scholars at Risk-netwerk (SAR), samen met het UAF

vervolgde wetenschappers uit het buitenland een tijdelijke

onderzoeksplaats binnen de HvA bieden.

Zie www.uaf.nl/agenda voor ‘Students that Matter’, de

culturele programmering van de HvA en het UAF.

Foto: Jeroen Poortvliet

Voor veel vluchtelingen blijkt de Nederlandse taal een knelpunt te zijn. Pas als ze over voldoende taalvaardigheid beschikken, kunnen ze in ons land succesvol studeren. Daarom heeft het UAF het taalproject XS2Education opgezet voor aankomende vluchtelingstudenten. Maatwerk is het sleutelwoord van het driejarige project.

Samen met taalaanbieders – universitaire talencentra en taalin-

stituten – ontwikkelt het UAF taaltrajecten die uitgaan van de

specifieke situatie van een individuele vluchtelingstudent.

Ervaring leert namelijk dat een vluchtelingstudent vaak lijdt

onder stress en trauma’s als gevolg van zijn of haar vlucht en

asielprocedure in Nederland. Of dat hij of zij te kampen heeft

met een precaire woon- en leefsituatie. Deze omstandigheden

kunnen de aandacht voor de studie afleiden, terwijl de student

niets liever wil dan een nieuwe toekomst in Nederland

opbouwen. Dus studeren. Daarom worden de projectdeel-

nemers op maat begeleid door het UAF en hun taaldocenten.

In september 2011 startte een pilotgroep van vijftien cursisten

aan de Vrije Universiteit Amsterdam (VU). Een van de cursisten

was Arash Mortezavy (38). Hij heeft een universitaire opleiding

in Iran achter de rug en tien jaar werkervaring als human-

resourcesmanager. Nu wil hij in Nederland weer zo gauw

mogelijk in zijn oude beroep werken, maar daarvoor heeft hij

een Nederlands diploma nodig. Daarom was hij blij met de

intensieve taalcursus. Mortezavy: ‘De taaldocent had al snel

door dat ik vlot leerde en daarom mocht ik overstappen naar

een hoger cursusniveau. Nu kan ik binnenkort mijn staats-

examen Nederlands als tweede taal halen en met de manage-

mentstudie starten.’

Katrijn van Sprundel, studentenbegeleider bij het UAF, kijkt

tevreden terug op het proefproject: ‘De ervaringen van de

docenten en de cursisten waren erg goed. De extra begeleiding

heeft zeker haar vruchten afgeworpen.’ Gerrie Gastelaars,

docent Nederlands als tweede taal aan de VU, beaamt dit.

‘De studenten waren erg positief over onze lessen. Ze vinden

het leuk dat ze veel moeten samenwerken, want dat is prak-

tisch en leerzaam. We proberen niet alleen bezig te zijn met

taal, maar gaan met studenten ook naar open dagen van inte-

ressante opleidingen. Onze persoonlijke benadering zorgt

ervoor dat de studenten zich gezien voelen en dat motiveert

hen tot het leren van de Nederlandse taal.’

Het UAF neemt de ervaringen uit het proefproject mee naar

het vervolgtraject. Hierin wordt het project uitgebreid, vooral

naar gebieden waar nog niet veel taalaanbod is, zoals Zeeland,

Limburg en ander regio’s buiten de Randstad.

Nederlands leren op maat

Intensieve taalcursussen voor vluchtelingstudenten

Op Wereldvluchtelingendag (20 juni) organiseerden het UAF en de HvA de toneelvoor-

stelling ‘As I Left My Father’s House’ in het leercentrum van de HvA.

Foto

: Ali

Eska

ndar

zade

h

Vluchtelingstudenten aan de VU leren Nederlands door praktische opdrachten.

4 | Momentopname nr. 191, oktober 2012

Nariman Mohamad (41) vond de studie van haar leven door tijdelijk werk in een verpleeghuis. Ze schrijft:

‘In 1991 heb ik in Irak een hbo-manage-

mentstudie afgerond, maar hier in

Nederland wilde ik een andere studie

kiezen. Aanvankelijk op hbo-niveau, maar

omdat ik het staatsexamen op het

nippertje niet haalde, kon dat niet. En ik

had haast. Ik had immers al acht jaar op

mijn verblijfsvergunning gewacht. De

keuze voor een studie was moeilijk: omdat

ik niet had gewerkt, had ik geen beeld van

wat ik leuk zou vinden. Afgelopen zomer

vond ik werk in een verpleeghuis. Na twee

maanden wist ik al dat ik in de zorg wilde

blijven werken. Daarom schreef ik me in

voor de mbo-studie Medewerker maat-

schappelijk zorg, richting Activiteitenbege-

leider, een tweejarige opleiding aan het ID

College in Leiden.’

‘De studie is heel intensief, met veel

opdrachten, projecten en cursussen.

Tijdens de studie loop ik drie dagen per

week stage. Het is allemaal heel veel,

vooral omdat ik ook nog een gezin heb. In

het begin vond ik het moeilijk om studie,

werk en gezin te combineren. Mijn vorige

opleiding was al zo lang geleden, het

studiesysteem is hier zo anders en mijn

medestudenten zijn zo veel jonger dan ik.

Ik besloot vooral goed te plannen, zodat ik

alles op tijd afkrijg. Mijn zoon is tien jaar

en heeft vaak hulp bij zijn huiswerk nodig.

Mijn eigen huiswerk doe ik daarom

’s avonds als hij slaapt. In het weekend

neem ik tijd voor mijn gezin. Op school

zijn mijn docenten trots op me. Ze hebben

er respect voor dat ik het ondanks mijn

toch wel moeilijke situatie zo goed red. In

het vorige studiejaar liep ik stage bij een

verpleeghuis. Nu ben ik begonnen met een

nieuwe stage bij een groot verzorgingshuis

in Den Haag. Na mijn studie wil ik graag

werken aan vernieuwing in de zorg.’

In actie voor het UAFEen kleine selectie van de bijdragen

van dit kwartaal:

€ 370 Congres NIP

€ 1.923 Afscheidscollege

€ 795 Negentigste verjaardag

€ 500 Emeritaat

€ 1.437 Heldenrace

Wilt u een actie organiseren of een inzameling houden voor het UAF? Neem dan contact op met de donateurenadministratie, telefoon: 030 252 08 89.

Nariman combineert studie, werk en gezin

‘Mijn docenten hebben respect voor me’

Op 8 juli 2012 liepen vluchteling-

studenten en UAF-medewerkers

de sponsorloop Heldenrace in het

Amsterdamse Bos. Dit jaar werd geld

ingezameld voor het taalfonds van

het UAF. De UAF-student Alie Kanu

(31) uit Sierra Leone: ‘Ik liep voor het

eerst mee met Heldenrace. Waarom

ik meedeed? Omdat ikzelf ook UAF-

student ben en graag iets voor het UAF

wilde terugdoen. Ik heb me maximaal

gegeven tijdens de race – niet alleen

om een goede tijd neer te zetten, maar

ook omdat ik voor het UAF liep!’ Kanu,

die als tweede eindigde, had nog een

andere reden om blij te zijn. Hij had

namelijk een paar dagen eerder zijn

studie Elektrotechniek afgerond. De

inspanning van Kanu en andere lopers

werd beloond met een sponsorbedrag

van € 1.437.

Nariman Mohamad

Alie Kanu

Veel vluchtelingstudenten zoals Nariman moeten stage lopen. Heeft u een stageplek? Stuur dan een mail naar: jobsupport@uaf.nl.

Foto: Ali Eskandarzadeh

Donateurenadministratie: donateuren@uaf.nl | www.uaf.nlT 030 252 08 89 | rekening 76300

Stichting voor Vluchteling-Studenten UAFWilhelminapark 38 / Postbus 14300, 3508 SK UtrechtT 030 252 08 35 / info@uaf.nl / www.uaf.nlontwerp Tangerine design, Rotterdamopmaak Piraña grafisch ontwerp, Utrechtdruk De LekStroom Griffioen