Momentopname 194 - juli 2013

4
Frank Kihehere Atukunda (39) arriveerde in november 2012 als politiek vluchteling uit Oeganda. Hij is een van de vluchte- lingen die via het hervestigingsprogramma van UNHCR in Nederland mag blijven. Geholpen door het UAF begon hij al in januari met zijn taallessen. Hij realiseert zich dat het een wonder is dat hij vanuit zijn flat in het Friese Bolsward zijn verhaal kan vertellen. En dat hij bezig is Nederlands te leren: de eerste stap op weg naar zijn droomstudie internationale betrekkingen. Het had heel weinig gescheeld of het was de Oegandese regering gelukt om Frank Kihehere Atukunda voorgoed de mond te snoeren. Het is moeilijk voor te stellen dat deze vriendelijke, bescheiden man door de Oegandese regering wordt gezocht wegens wapenbezit, verraad, terrorisme en zelfs moord. ‘Dat is niet zo gek’, glimlacht hij, ‘want er is niets van waar.’ In 2002, nog voordat hij een belangrijk lid van de oppositiepartij Forum for Democratic Change (FDC) was, verscheen hij al op de radar van de regeringspartij van Museveni. ‘We waren kerstkaarten aan het rondbrengen uit naam van FDC-leider Kizza Besigye. Een volkomen vreedzame actie. Eenmaal in het militaire hoofdkwartier hadden we de kaart nog niet aan de receptioniste overhandigd, of we werden hardhandig aangehouden.’ Drie dagen later werd hij vrijgelaten. ‘Maar ik wist dat ze me nu kenden. En dat ze me niet met rust zouden laten.’ Detentie Hij kreeg gelijk. Samen met een aantal andere partijleden werd Frank in 2004 gearresteerd op verdenking van verraad, Themanummer: uitgenodigde vluchtelingen Foto: Venus Veldhoen ‘Ik wilde geen lafaard zijn’ Gevlucht uit Oeganda, student in Nederland Frank Nummer 194, juli 2013 Kwartaalblad voor donateurs jaar

description

Kwartaalmagazine voor donateurs van Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF.

Transcript of Momentopname 194 - juli 2013

Frank Kihehere Atukunda (39) arriveerde in november 2012 als politiek vluchteling uit Oeganda. Hij is een van de vluchte­lingen die via het hervestigingsprogramma van UNHCR in Nederland mag blijven. Geholpen door het UAF begon hij al in januari met zijn taallessen.

Hij realiseert zich dat het een wonder

is dat hij vanuit zijn flat in het Friese

Bolsward zijn verhaal kan vertellen. En

dat hij bezig is Nederlands te leren: de

eerste stap op weg naar zijn droomstudie

internationale betrekkingen. Het had

heel weinig gescheeld of het was de

Oegandese regering gelukt om Frank

Kihehere Atukunda voorgoed de mond te

snoeren. Het is moeilijk voor te stellen

dat deze vriendelijke, bescheiden man

door de Oegandese regering wordt

gezocht wegens wapenbezit, verraad,

terrorisme en zelfs moord. ‘Dat is niet

zo gek’, glimlacht hij, ‘want er is niets

van waar.’ In 2002, nog voordat hij een

belangrijk lid van de oppositiepartij

Forum for Democratic Change (FDC)

was, verscheen hij al op de radar van de

regeringspartij van Museveni. ‘We waren

kerstkaarten aan het rondbrengen uit

naam van FDC-leider Kizza Besigye.

Een volkomen vreedzame actie. Eenmaal

in het militaire hoofdkwartier hadden

we de kaart nog niet aan de receptioniste

overhandigd, of we werden hardhandig

aangehouden.’ Drie dagen later werd

hij vrijgelaten. ‘Maar ik wist dat ze me

nu kenden. En dat ze me niet met rust

zouden laten.’

DetentieHij kreeg gelijk. Samen met een aantal

andere partijleden werd Frank in 2004

gearresteerd op verdenking van verraad,

Themanummer: uitgenodigde vluchtelingen

Foto

: Ven

us V

eldh

oen

‘Ik wilde geen lafaard zijn’Gevlucht uit Oeganda, student in Nederland

FrankNummer 194, juli 2013 Kwartaalblad voor donateurs

jaar

2 | UAF Kwartaalblad voor donateurs nr. 194, juli 2013

terrorisme en verboden wapenbezit. In de drie jaren detentie die volgden, werden

de mannen regelmatig gemarteld en mishandeld. Direct na zijn vrijlating werd Frank

weer opgepakt. De aanhoudende mishandeling werd een van de andere gevangen

activisten fataal. Frank: ‘Dat nieuws bereikte het Engelse parlement. Zij dreigden het

geplande bezoek van koningin Elizabeth af te blazen als we niet werden vrijgelaten.

Als dat niet was gebeurd, zat ik nu nog vast.’ Ondanks de repressie weigerde Frank

zijn land te verlaten.

‘Ik wilde geen

lafaard zijn.

Oeganda verdient

het eindelijk een

democratie te worden. Er zijn mensen nodig om daarvoor te strijden.’ Hij werd

secretaris binnen de partij. Van tijd tot tijd hielden ze hem aan. ‘Om te laten weten

dat ze me wisten te vinden.’ Tot zijn broer in 2011 te horen kreeg dat Franks leven

echt gevaar liep. Hij vluchtte. ‘Naar Nairobi, maar ook daar werd ik onmiddellijk

gearresteerd door de antiterrorisme-eenheid. De Oegandese regering had hen

verteld dat ik van plan zou zijn de halve stad op te blazen.’ Gelukkig voor Frank

hielden de Kenianen er niet van voor een politiek karretje te worden gespannen.

‘Ze deden onderzoek en lieten me vervolgens vrij. Maar omdat ik nog steeds werd

gezocht, verzochten ze me ook uit Kenia te vertrekken.’

Taal lerenHij zocht internationale bescherming bij UNHCR en hoorde in 2012 dat Nederland

bereid was hem op te nemen. ‘Twee mensen van de Immigratie- en Naturalisatie-

dienst bezochten me in Kenia. Zij wezen me op het bestaan van het UAF, en al vanuit

Nairobi heb ik contact gelegd. Kort nadat ik in Nederland arriveerde, kon ik al bij het

UAF terecht.’ Sinds januari volgt hij intensieve taalcursussen. ‘Ik ben heel blij dat het

UAF me zo snel heeft kunnen helpen. Ik wil graag de taal leren spreken, zodat ik bin-

nenkort kan beginnen met een studie. Makkelijk is jullie taal niet. Ik heb al wel

gemerkt dat het converseren met mijn buurtgenoten moeilijk is. Ze praten hier heel

anders dan op de televisie. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat het me gaat lukken.

En dan kan ik eindelijk beginnen aan de studie internationale betrekkingen. Dat wilde

ik vroeger in Oeganda al studeren.’ Verder dan zijn studie durft Frank nu nog niet te

kijken. ‘Ik ben veilig. En studeren is een geweldig vooruitzicht. Ik hoop mijn vrouw en

dochter spoedig hier bij me te hebben. Dan kunnen we samen bouwen aan een

nieuwe toekomst.’

Situatie gevluchte artsen krijgt landelijk aandacht

Begin mei berichtte dagblad Trouw over de moeilijke weg die gevluchte artsen in

Nederland afleggen voordat ze hun beroep mogen uitoefenen. Door de ingewikkelde

assessmentprocedure haken te veel goede artsen voortijdig af. Het UAF pleit al jaren

voor een landelijke aanpak voor deze beroepsgroep. De stichting heeft een efficiënt

voorbereidend traject voor gevluchte artsen ontwikkeld, zodat hun talent niet

onbenut blijft. Na hun afstuderen vinden vrijwel alle gevluchte artsen een baan

als arts. Bovendien: hun opleiding kost maar een kwart van de opleiding van een

Nederlandse arts.

Ook u kunt gevluchte artsen steunen. Meer informatie: www.uaf.nl/artsen

Mijn leven is steeds opnieuw

begonnen. Elk nieuw begin was

anders en plaatste me in een andere

positie, maar iedere keer heeft het

me weer een stuk verder gebracht.

Dat heb ik vooral te danken aan de

mensen die ik ontmoette. Soms

was het begin pijnlijk en gedwon-

gen, een breuk; een andere keer

betekende het een enorme bevrij-

ding. Maar zonder dat ik mijn erva-

ringen en herinneringen achter me

heb gelaten. Integendeel: elke start

heeft bijgedragen aan wie en waar

ik nu ben.

Omdat ik als nieuwe Neder lander

mijn weg in dit land heb moeten

vinden, heb ik geleerd me kwetsbaar

op te stellen. Ik kwam hier blanco

aan. Al mijn oude vanzelfs prekend-

heden vielen weg. Ik wist niet hoe

te oordelen, leerde beter te luisteren

en oprechte vragen te stellen.

Dat gaf me ruimte. In die ruimte

gebeur de iets moois: ik was vrij van

waardeoordelen, ik kon nieuwsgie-

rig zijn. Hierin vond ik de sleutel tot

verbinding. Dit heeft mij als leiding-

gevende gevoed. Mijn motto is:

beïnvloeden vanuit vrijheid, in

verbondenheid.

Mardjan Seighali is directeur

van het UAF.

Mardjan Seighali

Vervolg van pagina 1

‘Studeren is een geweldig vooruitzicht’

3 | UAF Kwartaalblad voor donateurs nr. 194, juli 2013

Mentoren Uitgenodigde vluchtelingen willen snel aan de slag met

hun studie. Het UAF is altijd op zoek naar mentoren die

hen helpen om de Nederlandse samenleving te leren

kennen. De mentoren zijn een belangrijke aanvulling op de

begeleiding door het UAF en VluchtelingenWerk. Twee men-

toren vertellen over hun motivatie en ervaringen.

Margo ter Heegde, UAF-donateur en manager Jeugdzorg:

‘Ik kom ongeveer eens per maand langs bij de Iraakse stu-

dent die ik begeleid. We praten over van alles. Of ik help

een beetje met het Nederlands. Ook heb ik voor hem een

stage kunnen regelen, zodat hij alvast werkervaring kan

opdoen in Nederland en zijn Nederlands kan oefenen.’

Jeanne Kuijer, UAF-donateur voormalig leerkracht op basis-

school: ‘Ik vind het belangrijk om iets te doen voor iemand

die nog niet zo goed de weg weet in de Nederlandse

samenleving. Ik praat met de vluchtelingstudent vooral over

opvoeding en gezin. Ze heeft een druk leven: naast haar

studie werkt ze en heeft ze kinderen.’

Wilt u ook mentor worden? Stuur dan een e-mail naar:

[email protected]

Het UAF helpt talentvolle vluchtelingen zoals Frank (p.1) en Himan (p.4), die via het hervestigingsprogramma naar Nederland komen, bij het vinden van de juiste studie in de juiste gemeente. Hoe gaat dat precies? Vijf vragen aan Berend Jonker, beleidsmedewerker inter nationalisering bij het UAF.

Wat is het hervestigingsprogramma?‘Al ruim dertig jaar nodigt de Nederlandse overheid vluchtelin-

gen uit die niet in hun eigen land kunnen blijven en voor wie

integratie in een buurland geen optie is. Zij verkeren in levens-

gevaar of verblijven al langere tijd in een vluchtelingenkamp.

Hun hoop is gericht op een uitnodiging voor hervestiging in

een ander land. Tot 2009 bleven deze mensen grotendeels

buiten ons zicht. Zonde, want een deel van hen behoort tot

onze doelgroep. Die kwamen we soms pas na jaren op het

spoor, of zij ons. Dan was er veel tijd verloren.’

Wat heeft het UAF daartegen ondernomen?‘Met ons project Hervestiging kwam daar een einde aan. We

maakten goede afspraken met het Centraal Orgaan opvang

asielzoekers (COA), de Internationale Organisatie voor Migratie,

VluchtelingenWerk Nederland, ontvangende gemeenten en

instellingen voor hoger onderwijs om de opvang voor aan-

komende studenten te verbeteren. Dat project duurde van

2009 tot 2012.’

Is het project nu dan afgelopen?‘Nee, want er worden nog steeds vluchtelingen uitgenodigd.

Onder de vijfhonderd vluchtelingen die de Nederlandse

overheid jaarlijks uitnodigt, zijn er meestal zo’n zestig die

in aanmerking komen voor een studie. We zetten het

project daarom voort. Het is belangrijk dat deze vluchtelingen

snel met hun studie in Nederland kunnen beginnen.'

Wat is er veranderd in vergelijking met het vorige project?‘Tot 2012 werden deze vluchtelingen centraal opgevangen in

het azc Amersfoort. Daar kregen ze allemaal voorlichting over

het UAF. Tegenwoordig worden deze vluchtelingen echter

direct in een gemeente geplaatst. Het grote voordeel is

dat ze nu gelijk in een huis gaan wonen en direct kunnen

beginnen met hun inburgering. Gevolg hiervan is wel dat

het voorlichtings moment naar voren is geschoven.’

Hoe werkt het dan nu?‘Zes maanden voordat de uitgenodigde vluchtelingen naar

Nederland komen, ontvangen ze bezoek van medewerkers van

het COA. Zij informeren hen ook over onze organisatie, onder

meer door middel van een voorlichtingsfilm. Het beste zou zijn

als deze vluchtelingen geplaatst kunnen worden in gemeenten

dicht bij onderwijsinstellingen. Daar werken we nu aan.’

Handen ineen voor de uitgenodigde vluchteling

Foto

: Mile

s R

osto

n

Uitgenodigde vluchtelingen op excursie op de Keukenhof

4 | UAF Kwartaalblad voor donateurs nr. 194, juli 2013

Na bijna vier jaar in Nederland worden de nachtmerries minder. Maar ze zijn nog steeds niet helemaal weg. Tegenwoordig studeert Himan Mahmoudi (Iran, 1983) Life Sciences in Utrecht en werkt hij in het weekeinde als microbioloog bij het Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein.

In 2005, toen hij 22 was, besloot Himan

dat het tijd was iets te doen voor zijn volk.

Hij werd verslaggever voor de mensen-

rechtenorganisatie van Koerdistan. ‘Ik

schreef over schendingen van de mensen-

rechten in Koerdistan. De Iraanse

Revolutionaire Garde kwam me al snel op

het spoor.’ Na bedreigingen vluchtte hij

naar Koerdistan in Irak, maar keerde terug

terug naar Iran. En werd opgepakt. Himan

werd tien dagen vastgehouden en gemar-

teld. ‘Ze waren ervan overtuigd dat ik deel

uitmaakte van een ondergrondse cel en

geheime boodschappen uitwisselde. Ze

sloegen me, hingen me aan het plafond

en dreigden met seksueel geweld.’ Himan

werd tot een voorwaardelijke gevangenis-

straf van twee jaar veroordeeld. De schrik

zat erin, maar hij gaf niet op. Pas nadat

zijn huis geplunderd was, begreep Himan

de waarschuwing en vluchtte naar Turkije.

Ook daar werd hij niet met rust gelaten.

‘De Turkse geheime dienst wilde dat ik

ging spioneren. Ik weigerde dat. Met als

gevolg dat ik vaak werd lastiggevallen,

bedreigd en tegengewerkt.’ In 2007

erkende UNHCR Himan als politiek

vluchteling. Kort voor zijn vertrek naar

Canada deporteerde Turkije hem evenwel

naar Iran. Uiteindelijk lukte het hem te

vluchten naar Nederland.

In het asielzoekerscentrum maakte hij

kennis met het UAF. ‘Ik was zo blij. Het

was net alsof ik opnieuw geboren werd.’

Met hulp van het UAF volgde hij vier

maanden intensief taalonderwijs. Na een

schakeljaar kon hij beginnen met de

studie Life Sciences. Zijn leven hier krijgt

steeds meer gestalte. ‘Ik heb baantjes

gehad als postbode, en als kok en kas-

sier bij de Burger King. Nu heb ik een

bijbaan in het Antonius Ziekenhuis als

microbioloog. Ik hoop later als onder-

zoeker in een researchlaboratorium van

een universiteit aan de slag te kunnen.

Misschien lukt het me nog een master te

doen. Neuro sciences of oncologie, dat

weet ik nu nog niet. Ik wil een waarde-

volle bijdrage leveren aan de maatschap-

pij. Maar ik ben er inmiddels wel achter

dat politiek daar niet de methode voor is,

wat mij betreft. Ik voeg liever iets toe

door mijn studie.’

Stichting voor Vluchteling-Studenten UAFWilhelminapark 38, 3581 NJ Utrecht [email protected] | www.uaf.nlT 030 252 08 89 | rekening 76300

Studie in plaats van politiek activisme

‘Ik wil een bijdrage leveren aan de maatschappij’

Foto

: Ven

us V

eldh

oen

In actie voor het UAFEen kleine selectie uit de bijdragen

van dit kwartaal:

€ 750 65e verjaardag€ 10.000 Opheffing stichting€ 1.134 Inzameling hogeschool€ 715 In memoriam

€ 375 Afscheid

‘Het UAF is een

betrouw bare

en stabiele

organisatie die

ver bon den is

met de harde

lessen die de

geschiedenis

ons heeft

geleerd’, zegt Huib de Jong, die

onlangs aantrad als rector van de

Hogeschool van Amsterdam. ‘Poli-

tieke en maatschappelijke ontwikke-

lingen hebben de opvang en onder-

steuning van vluchtelingen niet

eenvoudiger gemaakt. Daardoor

is het werk van het UAF in het afge-

lopen decennium alleen maar belang-

rijker geworden.’ Bij zijn afscheid van

zijn vorige baan als lid van het

college van bestuur van de Hoge-

school Utrecht zamelde De Jong

geld in voor het UAF. ‘Ik ben al ruim

dertig jaar werkzaam in het hoger

onderwijs. Op verschillende

momen ten in mijn loopbaan heb

ik het UAF aangedragen als organi-

satie die ondersteund moet worden.’

Wilt u ook een inzameling organiseren? Neem dan contact op met met ons. Telefoon: 030 252 08 89

Huib de Jong

Himan Mahmoudi

ontw

erp

Tan

geri

ne

desi

gn, R

otte

rdam

opm

aak

Pir

aña

grafi

sch

ontw

erp

, Utr

echt

dru

k D

e Le

kStr

oom

Gri

ffioe

n