MODERNE BOUWKUNST IN NEDERLAND

KERKEN N 15

MODERNE BOUWKUNST IN NEDERLAND

mb 15

MODERNE BOUWKUNST IN NEDERLAND

KERKEN Eglises Kirchen Churches

W. L. &J. BRUSSE N.V. ROTTERDAM 1932

MODERNE BOUWKUNST IN NEDERLAND

KERKEN Eglises

Kirchen Churches

w. L. &J. BRUSSE N.V. ROTTERDAtv11932

N 15

MODERNE BOUWKUNST IN NEDERLAND. Onder redactie van: Dr. H. P. Berlage, W. M. Dudok, Ir. Jan Gratama, Ir. A. R. Hulshoff, Herm. van der Kloot Meijburg, J. F. Staal en J. Luthmann, Secretaris,

20 MONOGRAFIEËN MET AFBEELDINGEN EN PLATTEGRONDEN. 1 Inleiding. 2 De volkswoning, hoogbouw. 3 De volkswoning, laagbouw. 4 De middenstandswoning als etage-huis en flat. 5 De middenstandswoning, het huis voor één gezin. 6 Het groote landhuis en het groote stadshuis. 7 Het landhuisje en de boerderij. 8 Binnenhuisarchitectuur. 9 Winkels en Winkelpuien. 10 Kan­toren, banken en administratiegebouwen. 11 Gebouwen voor technische doel­einden. 12 Gebouwen voor middelbaar en hooger onderwijs. 13 en 14 Scholen. 15 Kerken. 16 Openbare en overheidsgebouwen. 17 Gemeenschaps- en vereenigingsgebouwen. 18 Gebouwen voor ontspanning. 19 Bruggen. 20 Het ameublement van de straat.

TOELICHTING - EXPLICATIONS - ERLÄUTERUNGEN - EXPLANATIONS

p. 43 onder een afbeelding beteekent: bijbehoorende plattegronden op blz. 43. (21) bij een plattegrond verwijst naar afbeelding 21, waarbij de plattegrond

behoort. Onder elke plattegrond is de schaal aangegeven.

p. 43 au bas d'une image veut dire: plans à la page 43. (21) auprès d'un plan indique I'image No. 21 à laquelle Ie plan correspond. L' échelle est indiquée au pied de chaque plan.

p.43 unter einer Abbildung heisst: Grundrisse auf Seite 43. (21) bei einem Grundriss verweist nach Abb. 21, zu dem Grundriss gehörend. Unter jedem Grundriss ist der Masstab angegeben.

p. 43 at the foot of a picture means: ground plans on page 43. (21) beside a ground plan refers to picture No. 21, to which the ground

plan belongs. At the foot of each ground plan the scale has been indicated.

I = begane grond - rez-de-chaussée - Erdgeschoss - ground floor 11 = verdieping - premier étage - erster Stock - first floor

INHOUD - TABLE - INHALT - CONTENTS

1-2. Dr H. P. Berlage: First church of Christian Scientist. 1925, 's-Gravenhage. . . . . . . .

3-5. P. G. Buskens. 1925, Voorburg. . . . . . . . . . 6. B. F. Boeyinga. 1927, Bergen N.-H. . . . . . . . .

7 -11. Ir Jos. Th. J. Cuypers: St. Bavokathedraal. 1895-1898, 1905-1908, 1928-1930, Haarlem. . . .

12-16. Bureau H. Elte Phzn: Synagoge. 1928, Amsterdam . . . 17-18. J. P. L. Hendriks: St. Annakerk. 1928, Amstelveen . . . 19-20. Ferd. B. Jantzen F.Gzn: Jerusalemkerk. 1929, Amsterdam. 21-23. Herm. van der Kloot Meyburg. 1930, Eerbeek . . . . 24-26. Ir E. H. & H. M. Kraaijvanger: Claraklooster - couvent -

Kloster - cloister. 1930, Amsterdam. . . . . . . . 27. Ir E. H. & H. M. Kraaijvanger: Kloosterkapel St. Franciscus­

klooster - chapelle d'un couvent - Klosterkapelle -cloister-chapel. 1930, Rotterdam . . .

28-29. A. J. Kropholler. 1929, 's-Gravenhage. . 30. C. M. van Moorsel. 1925, Scheveningen. 31. J. J. P. Oud. 1929, Kiefhoek, Rotterdam. 32. J. F. Staal. 1926, Aalsmeer . . . 33. H. F. Symons. 1911, Amsterdam. . . 34. Jan Wils. 1922, Nieuw Lekkerland . . 35. Jan & Theo Stuivinga. 1928, Enschede

9-10,43 11-13,44

14,44

15-18,45 19-23,46 24-25,47 26-27,48 28-30,49

30-32,50

33 34-35

35 36,51 37, 52

38 39,53 40,54

AFBEELDINGEN IMAGES

ABBILDUNGEN PICTURES

mb 15

(Yl ~

ei. ai Cl IQ

.z: c QI > '" t5

,UI

LÖ N '" :~fI ~

... ' .. ,~. j

; , .' i

. ,

-',I

9

-.~ "E QI '0 lil c IQ :;;

'" ï: .z: U o .z: U .. ::>

.z: u -Ol ..

LL QI Cl

'" L QI

al

a: :i .: o

~

o

2. D

r H

. P.

Ber

lage

: Fi

rst

çhur

çh o

f C

hris

tian

Sçi

enti

st

19

25

, 's

Gra

ven

hag

e. p

. 4J

1 1

"<t "<t ei Cl .... ::l

..0 o o > 1Il­N 0-

......

......

3. P

. G

. B

uske

ns

19

25

, V

oo

rbu

rg.

p. 4

4

4. P. G. Buskens 1925, Voorburg. p. 44

12

5. P. G. Buskens 1925, Voorburg. p. 44

13

5. P. G. Buskens 1925, Voorburg. p. 44

13

6. B. T. Boeyinga 1927, Bergen N.-H. p. 44

14

7. Ir Jos. Th. J. Cuypers: St. Bavokathedraal 1895 -1898, 1905 -1 908, 1928 -1930, Haarlem. p. 45

15

8. Ir Jos. Th. J. Cuypers: St. Bavokalhedraal 1895 -1898, 1903 -1905, 1928 -1930, Haarlem. p 45

16

9. Ir Jos. Th. J. Cuypers: St. Bavokathedraal. 1895-1898. 1903 -1905 .. 1928 -1930. Haarlem p. 45

17

11. Ir Jas. Th. J. Cuypers : St. Bavakathedraal 1895-189~1903-1905.1928-1930.Haa~em.p.45

18

12. Bureau H. Elte Phzn: synagoge 1928, Amsterdam. p. 46

19

20

I: N

...<: a. 2 Lü ::é

:::> /ti Q) ... :::>

al

cr)

13

. B

urea

u H

. E

lte P

hzn

: syn

agog

e 1

92

8,

Am

ster

dam

. p.

46

21

Q) Cl o Cl IQ c: >. UI

c: N

..r:. a.. .2 iIi :i

:> IQ Q) .... :>

CO

<i-

14

. B

urea

u H

. E

lte

Phz

n: s

ynag

oge

19

28

. Am

ster

dam

. p.

46

15. Bureau H. Elte Phzn: synagoge 1928, Amsterdam. p. 46

22

16. Bureau H. Elte Phzn: synagoge 1928, Amsterdam. p. 46

23

17. J. P. L. Hendriks: St. Annakerk 1928. Amstelveen. p. 47

24

18. J. P. L. Hendriks: St. Annakerk 1928, Amstelveen. p. 47

mb 15 25

26

.. e: ..

\.9 w.:-

e: Q) .. ;: RI .....

ai -0

Q; L.L.

0: 19.

Fer

d. B

. Jan

tzen

F,G

zn: Je

r\ls

al~m

kerk

1

92

9/

Am

ster

<;la

m.

p. 4

8

27

20

. Fe

rd.

B. J

antz

en F

.Gzn

: Je

rusa

lem

kerk

1

92

9,

Am

ster

dam

. p.

48

21. Herm. van der Kloot Meyburg 1930, Eerbeek. p. 49

28

22. Herm. van der Kloot Meyburg 1 930, Eerbeek. p. 49

29

23. Herm. van der Kloot Meyburg. 1930, Eerbeek. p. 49. 24. Ir E. H. & H. M. Kraaijvanger: Claraklooster couvent - Kloster - cloister 1930. Amsterdam. p. 50

30

25. Ir E. H. & H. M. Kraaijvanger: Claraklooster - couvent - Kloster - cloister 1930, Amsterdam. p. 50

31

26. Ir E. H. & H. M. Kraaijvanger: Claraklooster - couvent - Kloster - cloister 1930. Amsterdam. p. 50

32

27. Ir E. H. & H. M. Kraaijvanger: Kloosterkapel - chapelle d'un couvent - Klosterkapelle - cloister-chapel 1930, Rotterdam

33

"; -.,...._._~-_._-----';, --.;..

1 Q2Q, 's Gravenhage 28. A. J. Kropholler

34

29. A. J. Kropholler. 1929, 's Gravenhage 30. C. M. van Moorse!. 1925, Scheveningen

35

36

...... LO

ei.

Ë /ti

-0 ... 2 o ~

31

. J.

J. P.

Oud

1

92

9,.

Kie

fho

ek,

Rot

terd

am.

p. 5

1

~: 1, ,

37

"iii IQ

Vi u..: -;

N ('t)

N LO

ei. ..: CD CD E '" "iii < -0 N

'"

33. H. F. Symons 1911, Amsterdam

38

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I

34. Jan Wils

I I I I I

1922, Nieuw Lekkertand. p. 53

I I I I I I I

39 I I I I I I I I I I

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I

I I I I I I I I I I I I

I I I I I I

I I I

I I

I I I I

34. Jan Wils 1922, Nieuw lekkerland. p. 53

39

35. Jan & Theo Stuivinga 1928, Enschede. p. 54

40

mb 15

PLA TTEGRONDEN PLANS

GRUNDRISSE GROUNDPLANS

41

Dr. H. P. Berlage: First Church ofChristian Scientist. 1925, 's Gravenhage. 1: 500 (1-2) A: vestibule - Flur. B: garderobe - vestiai­re - Kleiderablage - c1oak-room. C: berg­ruimte - débarras -Verschlag - store-room. 0: rijwielen - bicycieUes - Fahrräder - bi· cycles. E : transformator - transformateur -transformer. F: school - école - Schule­school. G: kamer - pièce - Zimmer - room. H: kosterswoning - demeure du marguil­lier - Küsterei - sexton' s house. K: terras -terra ce - Terrasse - terrace. M: tribune -gallery

43

o

D

r" B '''''' ..

-=- ", ,/ -r ~II I- , 'r'

- I- - r-I Ai A 1- - t-------- :=::.-J ------

~ 1

I '-._-+-_ • ./ I I I I I < ). ) I

I I

I ',,~ I , I I, , 1 ," I •

J.:--- - " - - -I "",", i:\ J' -'

: Jffl.lllmt=: - -- -I ,,/ l \ : ,: ~ ", I

I J': --'f- I',

I I I I I I

R- ji I

I

~·1 .~ I I I I l.. -r-/~. I ' '

~.,:/~

44

P. G. Buskens. 1925.Voorburg. 1 : 200 (3·5) A: doopkamer . babtistère -Taufzimmer - babtistery. B: doopkapel - babtistère - T aufka· pelle - babtistery. C: biecht -confession - Beichte - confes­sion. 0: paramenten - habits li­turglques - Paramente - liturgi­cal garments. E: priesterkoor· choeur - Chor - choir. F: sacris­tie - Sakristei - sacristy. G: ka­mer - pièce - Zimmer - room. H : spreekkamer - parloir - Sprech­zimmer - parlour. K: keuken -cuisine - Küche - kitchen

B. T. Boeyinga. 1927. Bergen N. H. 1 : 200 (6) A: priesterkoor - choeur - Chor - choir. B: sacristie -Sakristei - sacristy

Ir. Jos. Th. J. Cuypers : St. Bavokathedraal. 1895-1898, 1 905-1 908, 1928-1930, Haarlem. 1 : 500 (7 -11 )

45

~

0-

r--l

--t-

1 I

I

_,-

0111

I

c rê

I

=

I~

i

• I

JJ

-D-T

~

-+-

, A

lh

. , to

ra

I J-

F

IIIIII1l.

. r

E lfl

f I

h ~~

K

I r-

'--,

~~

t---

+-

lP==

l I IJ

I ,.

, f--

::--

F

( ,

'-"ln

mr -

G

1 f--

I --

-

Jit

-'-I~~~~

--=

L

=w

I-

=!I!

---

T ~

~ ~

~J

o I

IIll

I

rn

1J.l.l.ll!,

M

nu _1

1 Il

JlJ

JJ

I

~ ~ !

f ~j~

~§ ------;

1 .r

=---.'

.L

••

-rl

p IC

h'l'"

2 0

.J.

I -ft

: I -E

h ft

-

'-------

êf=l

~ ~ _" ~

~

t::§

ËFî~

I ~

l ,-

-I

Jo

Bur

eau

H.

Elte

Phz

:n: s

ynag

oge.

19

28

, A

mst

erda

m.

1 : 2

50

(1

2-1

6)

A, .~"

b.l •. "

., .• ,

Ble

m,.

C, H

elli

,e M

e •

A,o

he "

O",

e .

Hei

ll,e

A,o

he .

Hol

, M

. D

, .ew

ijd

. "~,

e" • h

.blt

, 00

". "o

,é, .

,ew

elh

le K

leid

e, .

OO

"'eo

"led

'''m

."t.

. E

, ."d

e'o

be •

• e't

i,IM

• K

leid

e"b

l.,e

• d

O""

oo

m.

F, .

'o.w

e"b

,d .

b,i

" p

o.,

Iem

me ,

• F

".e"b

,d •

wo

me"

, b

'lh

. G

, w

'oh

l"m

e,.

'""o

h. m

b,.

• W

''''''

"mm

e,.

W'i

ti""

'oo

m.

H, .e'

~"i.

,,",,1

0".1

...

l1e d

e ,e

.""o

" . V

e,e

i""'

·"'''

'.m

• m

eeij

""'o

om

, K, l

olle

l m'"

"e"

• lol

lett

e p

o.,

ham

me,

• T

alle

He

M'"

"e, .

I •

•• ta

" m

e". M

, ~o.we",

.lerlj •

,.Ie

,le p

o.,

lem

me,

• F

' •• e

",.l

e'i

e •

wom

e"',

"lI

e",

N , l

oll

et.,

o.w

e" •

loil

elie

po

.,

lem

me,

. T

olle

He F,,

~" . '''.1

0'' wo

me"

. 0, 'e

.'e" .

o.I,

I"e

• K

Goh

•• 'i

lohe

". p

, "m

e, •

pie

oe •

Zim

me,

• 'o

om

p p

-J. P. L. Hendriks : St. Annakerk. 1 928, Amstelveen. 1 : 250 (1 7 -1 8)

~ ...... ~

~ ~ : :

B

G

A: priesterkoor - choeur - Chor - choir. B: sacristie - Sakristei - sacristy. C: biecht - confessional - Beichte _ con­fession. D: doopkapel - baptistère - T aufkapelle - babtistery. F: spreekkamer - parloir - Sprechzimmer - parlour. G: kamer - pièce - Zimmer - room. H: zaal - salie - Saai - hall. K: keuken - cuisine - Küche - kitchen

47

I ,--

-

I I I -

I -I -

C I -J -

0

48

~ F

~ !:: ~

f--- !...f-r c- ~ ,---

r --

.', -f- f"'El:"

~I ~

I_LU IJl - I

I~~I.J Ilfi t=6 J1 =~~

- - r-- I i I

if I 'ill ] [

~D === i

- f--- I

111111 11111I I ID

I ] [ I

I - - - f-

I:f

~ ~ iI=II I

-~

f- I - I 1111 - C-

f--

!.ot -

~ --I-i _-1-

I

-

~ El

E ê

Ferd. B. Jantzen F.Gzn: Jerusalemkerk. 1929, Amsterdam. 1: 250 (19-20) A: preekstoel - chaire - Kanzei - pulpit. B: spreekkamer - parloir -Sprechzimmer - parlour. C: kamer predikant - pasteur - Pfarrer -minister. D: diakenen - diacres - Diakone - deacons. E: collectan­ten - quêteurs - Kollektante - collectors. F : kosterswoning - demeure du marguillier - Küsterei - sexton's house

0 -

-t--

1 -0

-

~ ...- ~

ti-

,

-

I ( ')

I_~·~ 0 Bn I~ +-

I

.. .... I.. lil ,.

... '" ~

... "" ..,.

I...J. l...1 . I I

- I', l1li/

t:1 - l-- A A -++- L~ ti

I t-t-" iIi @I ~ I

C

Herm. van der Kloot Meyburg. 1930, Eerbeek. 1 : 250 (21- 23) A: catechisatie - catéchisme - Katechisation - confirmation class. B: predikantenkamer - pasteur - Pfarrer - minister. C : consistorie­consistoire - Konsistorium - vestry. D: bergruimte - débarras - Ver­schlag - store-room

49

A: overste - abbesse - Abtissin - abbess. B. studeerka­mer - cabinel de lravail - Studierzimmer - study. C: lin­nenkamer - lingerie - Wäschekammer - linen-room. D: badkamer - cabinet de bains - Badezimmer - balh­room. E: cel - cellule - Zelle - cell. F: ziekenkamer -infirmerie - Krankenzimmer - sick-room. G: kapel -chapelle - Kapelle - chapel. H: sacristie - Sakrislei -sacrisly. K: logeerkamer - chambre d'ami - Gast­zimmer - spare bed room

B

A: recreatiezaal - salie de récréation - Erholungssaal -recreation-room. B: relter - rélectoire - Rempter - re­leclory. C: garderobe - vestiaire - Kleiderablage -doak-room. D: keuken - cuisine - Küche - kitchen. E : waschkeuken -Iavoir -Waschküche -Iaundry-kilchen. F: spreekkamer - parloir - Sprechzimmer - parlour

A

Ir. E. H. & H. M. Kraayvanger: Claraklooster- couvent - Kloster - doister. 1930, Amsterdam, 1: 200 (24-26)

50

00 (31) stry. B: berging - dé-

J. J. P. Oud. 1929, Kiefhoek, Rotterdam. 1 : 3 A: consistorie - consistoire - Konsistorium - ve barras - Verschlag - store-room. C: rijwielen der - bicycles. D : preekstoel - chaire - Kanze woning - demeure du marguillier - Küsterei - s

- bicyclettes - Farrhä-I - pulpit. E: kosters-exton's house

r= I-+-I-+-

I=: ~ I-j--f--

'--'--I-

r-

+t+++tt-rt

+!i=:E8rn L-

l:

A E

~ t-"

~

1 - Ifj I

~ I I

+ -l1+f- -j-

'""" ID. H--t-t-+-t-f-f-t-f-f-t-f-f-t-

~ '-~

\'""!'""1.1 I

I-

I t=f=ll mi 1

.a,.

L.~ 11 ~~ Jf' 0 B

I

I == -f-

C

~

-~ -

1==

A

= f-

t-

I

51

--------------------- -----l ,------- ,--- - +~ I1 1

i Ir I

Ilo 11 I I""

I -I- I I

I -

, I C I

I I I-

DI I II I i I I I I I-- - f-

IT! I i I rTlD 1 , lIllIlliliJ I i ~ I I I ~ ~ ~ I

I ~ I 11 1 ~ I 1 I I 11 ~ ! I I I1 11 11 I I IlilIl! In [I i I i I I I ~ I

1I I I ij I I ! i I W::1JlLLO I I I 111 ~ ! 1 I 111 ! ~ ~ rrrn I I ~ I 111 i 1 I I I 11 I I 11 1 I i I i

B -Trh-r 11I I 1I I I I II I I ! ij I I i I I i I I rn 111I 1 I I I I II! ! I ij I ij I rr+; i - ,--I A 1 _ 11 I 111 I 1 I I I I I I 1 I 11 I ! I

1 9'~ -<-I- ItD I ....

I - -l--I

I I lTl I 11 I I 1 I I DDOlllllflD

I~ I I I I 1I1 i I I1 I I 1I11 i I I ! I11 I 1

1 I I I I 1 111 1 I ~ I I I1 1I ij I I 1I I 11 II I -11-E I I ~ I I 111 1 1 ij I I 11 I1 H ! I 11 I II ij I IrJ ...Jf.

I I ij I I 111 I I ! I I I III I1 I I i 1 I ~1 I

'Îi'/jJ I- I--

\ ~ I-- I--I--- I--

rr--

IEt: I

h~ I

~i -I- I

11 ~

~ I

F ~ I

~ -{~I

B -0 J

J - -I -~ ~ u:;l -

~ L ff] ~

Ç?~ - rtJ--l ~

fJ ..... -

--I- -

I -,

v-f0 J;-1f 1 l-i"- F

J. F. Staal. 1 926. Aalsmeer. 1 : 250 (32) A: vestibule. Flur. B: catechisatie· catéchisme • Katechisation • confirmation class. C: consistorie - consistoire­Konsistorium • vestry. D: preekstoel. chaire • Kanzei· pulpit. E: kosterswoning - demeure du marguillier - Küs­terei· sexton's house. F: woningen· habitations - Wohnungen - dwellings

52

Jan Wils. 1922, Nieuw lekkerland. 1 : 250 (34) A: preekstoel - chaire - Kanzei - pulpit. B: consistorie -consistoire - Konsistorium - vestry. C: bergruimte - dé­barras - Verschlag - store-room

53

Jan & Theo Stuivinga. 1928. Enschede. 1 : 250 (35) A: preekstoel - chaire - Kanzei - pulpit. B: consistorie -consistoire - Konsistorium - vestry. C: catechisatie - caté­chisme - Katechisation - confirmation class. D: garde­robe - vestiaire - Kleiderablage - cloack-room

54