Metadatering in het digitale tijdperk Erik Oltmans Hoofd Verwerking Publicaties Koninklijke...
-
Upload
lennert-sanders -
Category
Documents
-
view
213 -
download
0
Transcript of Metadatering in het digitale tijdperk Erik Oltmans Hoofd Verwerking Publicaties Koninklijke...
Metadatering in het digitale tijdperk
Erik Oltmans
Hoofd Verwerking Publicaties
Koninklijke Bibliotheek
NVB Studiedag Vinden & Verbinden, 5 april 2007
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
Vinden & Verbinden
Overzicht
• Kader
• Problemen en uitdagingen
• Daarop inspelen
• Conclusie
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
Vinden & Verbinden
Kader: Metadatering
• Het creëren van metadata is duur
• Twee manieren om een hoger rendement uit de investering te halen:
1. Hergebruik van metadata (verkopen)Vooral in Engeland veel handel in titelbeschrijvingen tussen bibliotheken
2. Gemeenschappelijk catalogiseren (ontlenen)Samen de lasten dragen en elkaars werk (her)gebruiken.
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
Vinden & Verbinden
Kader: Verwerking Publicaties
• 68 fte
• Acquisitie
• Titelbeschrijven en onderwerpsontsluiting
• Verwerking en opslag digitale publicaties
• 40.000 monografieën Depotcollectie
• 15.000 monografieën Wetenschappelijke Collectie
• 80.000 tijdschriftartikelen, 1.500 nieuwe titels
• 3.500.000 elektronische publicaties
Vinden & Verbinden
Verworven publicaties 1992 - 2007
0
50.000
100.000
150.000
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
0
1.000.000
2.000.000
3.000.000
4.000.000
Tijdschriftafleveringen Nieuwe boeken Digitale publicaties
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
Vinden & Verbinden
Er is te veel om te catalogiseren..
• Groei van het aantal publicaties, zowel gedrukt als digitaal
• e-journals, e-books, blogs, wikis etc• nieuwe formaten: web archivering• groeiend aantal massadigitaliseringprojecten
• We hebben nieuwe modellen nodig om de contentte organiseren en toegang tot te bieden
• Niet ter vervanging van het handmatige werk, maar om veel meer werk mogelijk te maken
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
Vinden & Verbinden
Er komen nieuwe technologieën op . . .
• Opkomst van Google – het search-engine model
• De mogelijkheid om door te linken naar veel meer digitale content
• De mogelijkheid om full text automatisch te indexeren
• Web 2.0 verandert de verwachtingen van eindgebruikers
• Social tagging, community tagging
• Communities werken samen om informatie te creëren en te delen, op nieuwe manieren, en vaak zonder intermediairs
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
Vinden & Verbinden
De klant heeft andere verwachtingen . . .
Wetenschappers:
• willen integratie van meerdere informatiebronnen
• willen grootschalige, geïntegreerde diensten gebruiken
• willen verbeteringen in de kwaliteit en consistentie van informatie
• willen verbeteringen in de “look and feel”
• willen “zoiets als Google”
Karin Calhoun:
• On behalf of research communities, libraries should be contributing to bigger scholarly environments through data exchange, collaboration and partnerships to aggregate more of the expanding universe of scholarly content.
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
Vinden & Verbinden
We moeten dus onze werkwijze aanpassen
Catalogiseren is duur• Meer efficiency• Onderzoek naar automatisering van delen van het proces• Modernisering van de bestaande operationele workflow
Catalogiseren voegt weinig toe voor digitale content• Modernisering van workflow/beleid om digitale content te
verrijken
De catalogi bieden onvoldoende gebruikersgemak• Ontwikkeling verbeterde search & navigation tools• Verrijking beschrijvingen, introductie Web 2.0-functionaliteit• Integratie grootschalige diensten i.p.v. veelheid lokale catalogi
Bibliotheken lopen het risico om als aanbieders van informatie te worden overschaduwd door het open aanbod op internet
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
Vinden & Verbinden
Ontwikkeling van metadataketens
1. Ergens wordt een basis-record aangemaakt…• de bron is vrijwel altijd de uitgever• of soms de auteur (bijvoorbeeld via METIS)
2. dat wordt aan anderen ter beschikking gesteld…• via ONIX uit het Centraal Boekhuis• met beknopte titel, item direct op de plank
3. die het weer verrijkt…• onder meer door koppeling met informatie elders• (semi-) automatische toekenning van trefwoorden
4. en het weer aan anderen ter beschikking stelt…• Nederlandse Bibliografie Online, Nationaal titelbestand
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
Vinden & Verbinden
Aandachtspunten bij deze keten(s)
• Technisch• Grote differentiatie in metadataformaten• Interoperabiliteit belangrijker dan ooit: PICA+? MARC? Dublin
Core?
• Juridisch• Eigenaar van de metadata?• In ketens worden steeds elementen toegevoegd Wat is van
wie?• Nieuwe spelregels nodig
• Economisch• De metadata wordt duur betaald• Principe: gratis discovery, betaalde delivery van informatie• Metadata is bijproduct van (elektronische) publicatie
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
Vinden & Verbinden
Het nieuwe denken
• Wetenschappelijke bibliotheken staan gezamenlijk voor vrije uitwisseling van kennis en informatie – zie ook de missie van de KB
• Breed denken: het “merk” bibliotheek in stand houden. Elkaar vooral niet beconcurreren, daarvoor zijn we veel te klein
• We moeten aanwezig zijn in Web 2.0-omgeving: metadata vrijelijk hergebruiken, als onderdeel van de metadataketen
• Discovery gratis, delivery kost geld
• Als bibliotheken willen we geen metadata kopen - we willen krijgen. En áls we kopen, dan willen we vrij zijn om te hergebruiken in de keten.
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
Vinden & Verbinden
De rol van de catalogiseerder:
• Metadata genereren, maar ook manipuleren en beheren
• database- en databeheer• metadatamanagement wordt ketenmanagement
• Dataverrijking• tagging services• thesaurusontwikkeling, thesaurusbeheer• verbinden van content, groeperen van content
• Ontwikkelen standaarden
• Beheren relaties met auteurs, uitgevers, data aggregators
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
Vinden & Verbinden
Tenslotte…
Quote Indiana University
“The need for cataloging expertise … will not be diminished in the coming years. Rather, catalogers of the future will work in the evolving environment of publishing, scholarly communication, and information technology in new expanded roles. Catalogers will need to be key players in addressing the many challenges facing libraries and the overall management and organization of information.”
http://www.iub.edu/~libtserv/pub/Future_of_Cataloging_White_Paper.doc
Koninklijke Bibliotheek – National Library of the Netherlands
Vinden & Verbinden
Dank voor uw aandacht!
en Inge Angevaare voor haar bijdragen