Memisa jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013SAMEN VOOR HET LEVEN

© H

erm

ans

Joris

memisa · jaarverslag 2013 memisa · jaarverslag 20132 3

© H

erm

ans

Joris

“ Een gezonde toekomst voor het Zuiden.”


Mijn mamamoment 28

Gospel 4 Life 28

Verjaardagsfeest op 29/11/2013 28

Audiëntie bij Koningin Mathilde 29

Bijlage bij La Libre Belgique “La santé pour tous?” 29

Activiteiten in België 29

Dilbeekse scholen strijden tegen moedersterfte 29

Vijverfestival 29

Solidariteitsprijs De Standaard 29

Missie Mosango 31

Kinderkoor in Bonlez 31

Dokters in Afrika 31

A Shot for Charity 32

Kerstmarkt Itterbeek 32

Vrijwilligers- en Ziekenhuis voor Ziekenhuisdag 32

Tentoonstelling Lieve Blanquaert 32

Verdere uitwerking van onze online communicatie 32

Samenwerkingsverbanden en netwerken in België en buitenland 33

DEEL II

6. Maatschappelijk- en milieuverslag 37

Inleiding 37

Organisatieprofiel 37

Verslagparameters 40

Bestuur, verplichting en betrokkenheid 41

Maatschappelijke prestatie-indicatoren 43

Milieu-indicatoren 45

Prestatie-indicatoren met betrekking tot de effectiviteit van de werking 46

Indicatoren op vlak van productverantwoordelijkheid 47

Economische indicatoren 47

7. Financieel overzicht 48

Transparantie 48

Resultatenrekening 48

Balans 49

Kosten fondsenwerving 49

8. GRI-overzicht 54

Inhoud

Voorwoord 4

DEEL I

1. Missie en visie 7

Missie 7

Waarden 7

2. Strategische nota 9

Visie 9

Doelstelling 1 9

Doelstelling 2 10

3. Basisgezondheidszorg 13

Toegankelijke en kwaliteitsvolle gezondheidszorg 13

Een geïntegreerd gezondheidssysteem 13

Samenwerking met andere sectoren 14

Transversale thema’s 14

4. Memisa in het Zuiden 15

Microprojecten 17

Projecten gefinancierd uit eigen fondsen 17

Projecten uitgevoerd met steun van derden 17

Structurele programma’s 20

1. Driejarenprogramma 2011-2013 20

2. Project Brazzaville 22

3. Andere interventies in het Zuiden 23

4. Project “Health workers for all” 23

Noodhulp en wederopbouw 23

DR Congo 23

Filipijnen 23

5. Memisa in België 25

Ziekenhuis voor Ziekenhuis 25

Ontmoetingen tussen Noord en Zuid 25

Subsidies 25

Uitwisseling 25

Nieuw partnerschap in 2013 25

Getuigenis 25

Campagnes 27

Stop moedersterfte 27

Alternatieve geboortelijst 27

Memisa blaast 25 kaarsjes uit 28

Postzegel 28


Beste lezer,Beste sympathisant,

25 jaar2013 was voor Memisa een bijzonder jaar, we vierden namelijk ons 25-jarig bestaan. Vrijdag 29 november, de dag van het verjaardagsfeest, was een dag van weerzien en uitwisseling, een moment van herbronning, een gelegenheid om herinneringen op te halen en banden te onderhouden. We hadden de gelegenheid om de stichters, pioniers, medewerkers, leden, partners, sympathisanten, donateurs, vrijwilligers en weldoeners te danken en om ideeën voor de toekomst toe te lichten.

WereldOnze wereld is in crisis. Middelen zijn slecht verdeeld en de kloof tussen rijk en arm wordt steeds groter. De grote machthebbers zijn moeilijk voor de kar van een duurzame wereld te spannen. Het blijft echter essentieel om te werken aan goed beheer van drinkwater en voedsel, een noodzakelijke medische zorgverlening, problemen rond migratiestromen, diversiteit in de samenleving en het organiseren van mondiale solidariteit.

Memisa wil bijdragen een aan rechtvaardige en duurzame mondiale gemeenschap. Om dit te doen, hebben we nood aan solidariteit, aan vrijgevigheid. Zo kunnen we in alle bescheidenheid meewerken aan de strijd voor een andere wereld.

Recht op gezondheidszorgTussen 1990 en 2011 daalde het sterftecijfer voor kinderen onder vijf jaar met 41 procent. Een mooi resultaat zou je denken, maar de doelstelling was een vermindering met twee derde. Het moedersterftecijfer daalde met 47 procent, terwijl de doelstelling hiervoor een daling met 75 procent was. Oorzaak hiervan is niet alleen de medische context, maar dikwijls ook het gebrek aan basisuitrusting: slechte wegen, gebrek aan proper water, ontbreken van elektriciteit…

De context verandert en de overheidssteun voor ontwikkelingshulp wordt terug-geschroefd. Toch blijft het werk van Memisa nodig om de allerarmsten te bereiken. Het recht op basisgezondheidszorg voor iedereen en vooral voor de minstbedeelden helpen waarmaken is onze missie. Zo blijven we trouw aan ons oorspronkelijk elan: de roeping van de missionarissen om de lijdende medemens te helpen.

Actief mededogen is de drijfveer van onze organisatie. Onze rol is om vanuit een hoge mate van verontwaardiging druk uit te oefenen via nationale en internationale netwerken, voor de waarden die we verdedigen: menselijke waardigheid, gelijkheid, solidariteit en verantwoordelijkheid voor het gemeenschappelijk goed.

Voorwoord


Zich engageren met MemisaMemisa is een sterke organisatie van middelgroot formaat. Om haar missie te blijven vervullen, heeft Memisa goedwerkende teams nodig, met genoeg verscheidenheid, hier en op het terrein. Efficiënte en coherente teams die goed samenwerken om gemeenschappelijke doelen te bereiken.

De rol van NGO’s als Memisa is ook om te informeren, eisen op te leggen en druk uit te oefenen. Daarom is het nodig om zowel in het Noorden als het Zuiden actief te zijn in netwerken, met partner-NGO’s, overheden en bilaterale en multilaterale samenwerking, wetenschappelijke instellingen en bedrijven.

Wij ondersteunen de kwaliteit van de gezondheidszorg, en het werk van medisch personeel, dat vaak met bescheiden middelen in de meest afgelegen gebieden een verschil probeert te maken voor de meest kansarmen. Daarnaast verbreden wij op grote schaal de perifere gezondheidssystemen zodat ze ook beter ten dienste staan van de allerarmsten. Ook bij rampen dragen wij ons steentje bij.

We willen alle mensen die hebben bijgedragen aan de resultaten van 2013 bedanken. Zonder de trouw van onze weldoeners, en zonder de inzet van al onze medewerkers, zou niets mogelijk zijn. Samen blijven we bouwen aan een model van doelmatige solidariteit, met beperkte middelen en dank zij een immense en waardevolle vrijgevigheid.

Frank de PaepeAlgemeen Directeur Memisa

“Als een negentig jaar oude man eens wat ongevraagd advies mag geven, dan zou het zijn dat je, ongeacht

je leeftijd, menselijke solidariteit, de zorg voor de andere, als de centrale waarde in je leven moet nemen.”

Nelson Mandela, Lezing in Kliptown, Soweto, 12 juli 2008.

Joseph BurgraffVoorzitter Memisa

memisa · jaarverslag 2013 · deel I memisa · jaarverslag 2013 · deel I6 7

© H

erm

ans

Joris

“ Toegang tot basisgezondheidszorg is

een fundamenteel mensenrecht.”


1. Missie en visie Missie

De opdracht van Memisa is het bevorderen van de gezondheidszorg voor de kansarmsten

in het Zuiden.

De naam Memisa, ‘ME-dische MI-ssie SA-menwerking’, geeft zelf een verduidelijking:

· ‘Medische’: Memisa wil via de gezondheidszorg een concrete en toekomstgerichte bij-

drage leveren op het vlak van ontwikkelingssamenwerking.

· ‘Missie’: dit aspect benadrukt de christelijke inspiratie van de organisatie die de mens – in

de eerste plaats de minst gegoede – centraal stelt in het ontwikkelingsproces.

· ‘Samenwerking’: verwijst naar een goede samenwerking met lokale partners in een open

dialoog, op basis van gelijkwaardigheid en gedeelde verantwoordelijkheid.

Memisa voert strijd tegen armoede en ongelijkheid en richt zich naar de kansarmsten. Toe-

gang tot basisgezondheidszorg is een fundamenteel mensenrecht ook voor de mensen in

het Zuiden.

Waarden

Memisa stelt de mens centraal. Memisa stelt zich tot hoofddoel een ontwikkelingsproces te

ondersteunen dat gericht is op het welzijn en de duurzame ontplooiing van de mens, zowel

op individueel vlak als in groepsverband.

De drijfveer van Memisa is het menselijke mededogen, in het bijzonder met de lijdende

mens. Deze beweegreden brengt een scherp gevoel voor sociale rechtvaardigheid met zich

mee dat ons doet ijveren voor een evenredigere verdeling van de middelen en van de wel-

daden van de vooruitgang op wereldvlak.

Uit het voorgaande vloeien enkele basiswaarden voort van waaruit Memisa werkt: Solidari-

teit, Gelijkheid, Verantwoordelijkheid.

Die drie hoofdwaarden omvatten andere waarden:

– Solidariteit: bescheidenheid, nederigheid, wederkerigheid, efficiëntie, eerlijk delen, recht-

vaardigheid.

– Gelijkwaardigheid: menselijke waardigheid, respect, gender, kwaliteit, empathie, toleran-

tie, neutraliteit, uitwisseling, openheid, complementariteit.

– Verantwoordelijkheid: subsidiariteit, integriteit, capaciteit, duurzaamheid, deelname,

ownership, empowerment, bonum commune, respect voor de omgeving.


Solidariteit verwijst naar een gevoel van eenheid met de andere, gebaseerd op gemeen-

schappelijke en wederzijds geëxpliciteerde waarden, standaarden en verantwoordelijkheden.

Dialoog en uitwisseling zijn hier dus essentieel. Solidariteit kan ook omschreven worden als

het aanvaarden van een deel van de verantwoordelijkheid voor het lot van de ander.

Het ontwikkelingsproces voltrekt zich evenzeer in het Noorden. Door het beluisteren van

personen en groepen uit het Zuiden, kunnen we onszelf en onze eigen cultuur in vraag stel-

len. Respect en wederkerigheid kunnen onze ontwikkeling bevorderen. Voor Memisa bete-

kent die ontwikkeling het streven naar een mensgerichte maatschappij in Noord en Zuid.

© H

erm

ans

Joris


2. Strategische Nota

Visie

Om haar missie “bevorderen van de gezondheidszorg voor de meest kansarmen in

het Zuiden” te vervullen, met respect voor haar waarden, heeft Memisa de volgende grote

strategische oriëntaties weerhouden:

Doelstelling 1

Bijdragen aan het welzijn van de gemeenschappen in hun geheel, door de beschik-

baarheid van kwaliteitsvolle gezondheidszorg te verbeteren voor allen en vooral voor

de minstbegoeden.

Strategische oriëntaties

1.1 Projecten uitvoeren samen met partnerorganisaties ter versterking van de gezond-

heidszorg, de gezondheidsdiensten en het gezondheidssysteem, en tegelijk de

technische capaciteiten van de actoren verbeteren (beschikbaarheid)

→ Op middellange termijn:

· Verzekeren dat de huidige ondersteuning van de gezondheidsstructuren en syste-

men wordt verdergezet, in overeenstemming met de ervaringen en morele verant-

woordelijkheid van Memisa.

· Het kiezen van lokale partners die de uitvoering van de interventies op een auto-

nome en efficiënte manier zullen kunnen volbrengen.

· Blijven inzetten op punctuele projecten, als aanzet voor diversificatie, partnerschap-

pen en onderzoek.

· Het noodhulpprogramma behouden om zowel de complementariteit met de struc-

turele hulpverlening als de zichtbaarheid van de organisatie te verzekeren. Inzetten

op post-noodhulp om zo het systeem en het partnerschap weer op te bouwen.

· Onze activiteiten geografisch diversifiëren om zo een openheid op internationaal

vlak te behouden.

· Financiering bij grote institutionele donoren onderhandelen rekening houdend met

de toegevoegde waarde en de haalbaarheid en dit in overeenstemming met onze

waarden en doelstellingen.

· De middelen van Memisa in eerste instantie besteden in de periferie, dicht bij de

bevolking, en minder in steun aan overheden.

· Verschillende resultaatgerichte methodes aanwenden en voorkeur geven aan het

vooropstellen van resultaten waar we meer grip op hebben.


→ Op lange termijn:

· In synergie samenwerken via strategische partnerschappen die ons helpen de

gewenste resultaten te bereiken en onze indirecte kosten in te perken.

· Investeren in de empowerment van lokale partners in de gezondheidszorg teneinde

een beter beheer en meer resultaten te bekomen.

1.2 Bijdragen aan netwerken voor uitwisseling van deskundigheid, kapitalisatie van

ervaringen, research en vernieuwing voor de ontwikkeling van de gezondheidssector

en de gezondheidszorg (kwaliteit)


· De kwaliteit verbeteren door uitwisseling van ervaringen via technische netwerken

en door het bekomen van deskundig advies.

· Ervaringen diversifiëren, innoveren om bij te leren en ons laten inspireren door in-

novaties om ze elders te herhalen indien relevant.

· Procedures ontwikkelen en een conceptueel kader scheppen voor de belangrijkste

initiatieven.


· Bijdragen aan het onderzoek naar een efficiënter gezondheidssysteem dat beter

beantwoordt aan de behoeften van de gemeenschap.

· Operationeel onderzoek uitvoeren naar de factoren die de prestaties van de betrok-

ken actoren in onze projecten kunnen verbeteren.

Doelstelling 2

Bijdragen aan maatschappelijke veranderingen en aan het beleid in Noord en Zuid

voor meer duurzame ontwikkeling en solidariteit en een betere toegankelijkheid voor

allen tot de basisgezondheidsdiensten.

Strategische oriëntaties

2.1 Bijdragen aan de versterking van het maatschappelijk middenveld, van lokale groe-

peringen en mutualiteiten en andere sociale ondernemingen in de gezondheidssec-

tor (solidariteit)


· Meer rekening houden met de mening van de doelgroepen in de formulering en

evaluatie van projecten.

· De synergie versterken met de NGO’s die de actoren van het maatschappelijk mid-

denveld in het Zuiden versterken.


· De bevolking in het Noorden meer bewustmaken en voorlichten over de problema-

tiek van gezondheid en duurzame ontwikkeling.

· Samenwerken met netwerken/partners voor de voorlichting en bewustmaking, en

voortbouwen op bestaande initiatieven.

· Het bevorderen van de uitwisseling, bijstand en samenwerking tussen de collega’s

in de (para)medische sector en de gezondheidsinstellingen in Noord en Zuid.

· Lokale mutualiteitsinitiatieven versterken die tegemoet komen aan hoge kosten in

gezondheidszorg.


· Het uitvoeren van bepaalde projecten toevertrouwen aan partners uit het sociale

middenveld die dezelfde waarden delen en investeren in het versterken en onder-

steunen van hun oprichting in de DR Congo.

· Ondersteuning en versterking van de private non-profit organisaties die actief zijn

op het gebied van gezondheidszorg alsook andere actoren van de sociale econo-

mie, in hun engagement in het gezondheidssysteem en in gezondheidsprogram-

ma’s.

· Versterking van de capaciteiten en vaardigheden van belanghebbenden teneinde

een echte dialoog met de overheid te bewerkstelligen en de openbare (gezond-

heids)diensten op hun verantwoordelijkheden te wijzen.

2.2 Deelnemen aan netwerken voor lobby en strijd tegen de armoede, bevorderen van

universele sociale bescherming en equity initiatieven (toegankelijkheid)


· Meer deelnemen aan activiteiten van specifieke lobbygroepen die de strijd tegen de

armoede constant op de agenda zetten.

· Actiever deelnemen aan politieke lobby-initiatieven op nationaal en internationaal

niveau.

· Bijdragen aan de voorlichting en educatie van de bevolking over de problematiek

rond armoede, het bevorderen van maatschappelijke participatie en het onder-

steunen van de oprichting van solidariteitsfondsen, met als doel de allerarmsten

toegang tot gezondheidszorg te garanderen.


· Versterking van de educatie en de bewustmaking van de lokale bevolking omtrent

hun rechten (maatschappelijke participatie en het recht op gezondheidszorg).

· Deelnemen aan initiatieven rond algemene toegang tot de ziekteverzekering (natio-

nale ziekteverzekering).


© H

erm

an J

oris

© H

erm

ans

Joris

“ Gezondheid is meer dan de afwezigheid van ziekte of invaliditeit.”


3. BasisgezondheidszorgBasisgezondheidszorg zoals gedefinieerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO), is

gericht op het algemene welzijn van de mens in zijn omgeving.

Gezondheid is immers meer dan de afwezigheid van ziekte of invaliditeit en slaat op

het fysieke, mentale en sociale welzijn. In essentie komt het erop neer kwalitatieve

gezondheidszorg te bieden aan zoveel mogelijk mensen zonder onderscheid van ras,

geslacht of levensbeschouwing en dit zo dicht mogelijk bij hun leefgemeenschap; tegen een

redelijke prijs en met hun actieve medewerking.

Het nastreven van basisgezondheidszorg steunt op een aantal belangrijke principes

die meer omvatten dan de klinische aspecten, zoals onder meer toegankelijkheid van

de zorg, deelname van de bevolking, gezondheidspromotie en preventie, competent

gezondheidspersoneel, het gebruik van een aangepaste technologie en intersectorale

samenwerking. Wil men aanvaardbare en efficiënte gezondheidszorg organiseren, dan

dienen deze principes nageleefd te worden. Deze principes zijn ook terug te vinden in de

uitdagingen die Memisa zich stelt.

Toegankelijke en kwaliteitsvolle gezondheidszorg

Gezondheidszorg dient zowel geografisch als financieel toegankelijk te zijn. Medische

zorgen moeten betaalbaar zijn voor iedereen, ook voor mensen die langdurig ziek zijn.

Ook is het belangrijk dat mensen niet té ver hoeven te lopen voor geneeskundige zorgen.

Gezondheidscentra op 5 à 10 km van elkaar zijn ideaal.

Toegang tot gezondheidszorg dient bovendien laagdrempelig te zijn: de zorgen moeten

psychologisch toegankelijk zijn, met vriendelijke gezondheidswerkers die goed kunnen

luisteren zodat de patiënten zich op hun gemak voelen. Hiervoor is het belangrijk dat de

zorgverleners zich kunnen inleven in de situatie van de patiënt: zodat ze diens noden beter

aanvoelen en zo de beste zorgen verstrekken.

Ook het gebruik van eenvoudige en aangepaste methodes en technologieën die lokaal

eenvoudig toegepast kunnen worden en een goed beheer van het medisch materiaal zijn

onontbeerlijk.

Een geïntegreerd gezondheidssysteem

Het gezondheidssysteem in Afrika bestaat meestal uit twee niveaus. Het eerste niveau is dat

van het gezondheidscentrum. De functie hiervan is vergelijkbaar met deze van de huisarts in

België. Het ziekenhuis is het tweede niveau. Als de verpleegkundige van het gezondheids-

centrum de patiënt niet kan helpen, verwijst hij deze door naar het ziekenhuis.


Binnen een functioneel gezondheidssysteem dient er een optimale wisselwerking tussen

beide niveaus te zijn met zo weinig mogelijk “gaps and overlaps” en een verwijssysteem

waarin men elkaars competenties erkent en niet in competitie werkt.

Memisa probeert het lokale potentieel maximaal aan bod te laten komen door te streven

naar een optimale actieve participatie van de lokale bevolking. Dialoog staat hierbij centraal:

we luisteren naar de behoeften van de bevolking. Projecten worden mét de bevolking en niet

voor de bevolking uitgebouwd.

We bevorderen de dynamiek van de open dialoog met de plaatselijke partners, die volwaar-

dig deelnemen aan het beslissingsproces. Lokale bewustwording, de verantwoordelijkheid

en de autonomie worden zo optimaal gestimuleerd.

Samenwerking met andere sectoren

Voor een duurzame verbetering van de gezondheidszorg en de algemene levens-

omstandigheden (vb. drinkbaar water) van de mensen is het van belang dat er een

goede samenwerking bestaat met andere sectoren zoals landbouw, economie en

onderwijs. Door te vertrekken van de noden en behoeften van de bevolking besteedt

Memisa hier extra aandacht aan.

Transversale thema’s

Een aantal thema’s vinden we zodanig belangrijk dat we hieraan via een programma op alle

niveaus van de gezondheidszorg aandacht aan besteden. Dergelijk transversale thema’s zijn

onder andere de gender- en milieuproblematiek en ondervoeding.

De thema’s gender en milieu werden geïntegreerd binnen het structurele programma 2011-

2013 en voorzien in specifieke activiteiten rond deze thema’s.

Op vlak van gender gaat het hier met name over activiteiten rond de gelijkheid tussen

mannen en vrouwen. Zo werken we in onder meer Mauritanië rond de problematiek van

de vrouwenbesnijdenissen en in India rond ‘family counseling’ en vrouwenrechten. Binnen

deze activiteiten is er veel aandacht voor de participatie van de lokale bevolking die we

als een belangrijke factor ervaren voor het slagen van dergelijke projecten. Met name

werd er speciale aandacht besteed aan het lidmaatschap en deelname van vrouwen aan

vergaderingen van de gezondheidscomités binnen de verschillende gezondheidscentra. Op

vlak van milieu gaat het over projecten rond onder andere watervoorziening, de zuivering van

bronnen en milieuvriendelijke energievoorzieningen (zonnepanelen).


4. Memisa in het ZuidenOnze medische projecten in het Zuiden zijn goed voor 89% van ons jaarbudget (ongeveer

8,5 miljoen euro). Deze projecten kunnen als volgt worden ingedeeld:

· Structurele projecten: 88%

· Noodhulp en wederopbouw: 1%

· Microprojecten via eigen fondsen: 3%

· supplementaire projecten: 2%

· projecten met steun van derden (gelibelleerde projecten): 6%

Aanwezigheid in het Zuiden in 2013

Memisa’s strategische keuze om de basisgezondheidszorg en de lokale gezondheids-

structuren te versterken, kadert in het beleid van de partnerlanden en internationale

actoren, zoals de Wereldgezondheidsorganisatie. Ons structureel programma wordt

deels gefinancierd door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. Andere institutionele

financiering komt onder andere van Belgische regionale overheden, de Wereldbank, de

Europese Unie en het Wereldfonds.

Afrika Haïti Peru

India Filippijnen


Onze programma’s worden geëvalueerd door onafhankelijke volksgezondheidsdeskundigen

en ondergaan een audit vanwege de Belgische overheid.

Memisa is zeer actief in platvormen voor uitwisseling en in verschillende netwerken. Dat

geeft ons mogelijkheden om meer synergie te zoeken en complementair samen te werken

met onze Belgische en internationale partners. Zo kunnen we beter werken aan efficiëntere

hulpverlening en de visie op recht op gezondheidszorg versterken. Memisa is lid van:

· De Belgische federaties ACODEV en Ngo-Federatie en neemt deel aan het initiatief

“Synergie Zuid”

· Het Belgische platform Be-Cause Health:

– Lid van de stuurgroep

– Actief in verschillende werkgroepen: Gezondheidspersoneel (charter ondertekend),

Toegang tot kwalitatieve geneesmiddelen, Sociale bescherming, DR Congo, Seksuele

en reproductieve gezondheid en rechten, en Chronische niet-overdraagbare ziektes

(diabetes)

· MMI (Medicus Mundi International Network), het internationale netwerk van medische

NGO’s

· Tal van andere platformen en organisaties die vele stemmen bundelen tot één krachtige

roep en die instaan voor een betere coördinatie van de hulpverlening: EURAC, 11.11.11

en CNCD, Masmut, Quamed, Actieplatform Gezondheid & Solidariteit,… Zo maakt

Memisa ook deel uit van de lobby-kern van 11.11.11 en CNCD voor Centraal Afrika.

In de DR Congo maakt Memisa deel uit van Fabac Santé, een forum van de Belgische

actoren in DR Congo in overleg met de Belgische Ambassade.

De samenwerking van Memisa met het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in

Antwerpen is een sterke pijler die ons ertoe aanzet onze interventies aan te passen aan de

wetenschappelijke bevindingen en de adviezen van experten om zo de capaciteiten van

Memisa te versterken, en ook deze van onze partners in het Zuiden. Deze samenwerking

gebeurt zowel formeel als informeel. Informeel worden ervaringen uitgewisseld en

gezamenlijke reflecties gemaakt. Formeel zijn operationele onderzoeksprojecten ingebed in

onze programma’s in DR Congo en Mauritanië.

Memisa gaat actief op zoek naar andere Belgische en internationale actoren die in dezelfde

geografische gebieden werken om complementair samen te werken. Verschillende van onze

projecten in het Zuiden werden zo gerealiseerd in nauwe samenwerking met andere NGO’s.


Microprojecten

Projecten gefinancierd met eigen fondsen

Er zijn veel kleine projecten die niet gesteund worden door grote institutionele donoren. Met

een relatief klein budget krijgen vaak al duizenden mensen toegang tot de meest elementaire

medische zorg. Memisa kan heel snel het nodige materiaal verzenden. Elk microproject

wordt gesteund op basis van een duidelijke aanvraag door de lokale partner, zodat elk

initiatief een eigen gezicht krijgt. Jaarlijks besteedt Memisa ongeveer 475.000 euro uit eigen

fondsen aan microprojecten.

Enkele voorbeelden:

· beginvoorraad geneesmiddelen voor gezondheidscentra en ziekenhuizen;

· medisch materiaal voor ziekenhuizen en gezondheidscentra;

· fietsen en motors om de supervisies uit te voeren;

· opleiding en bijscholingen van (para)medisch personeel;

· herstellingswerken en niet-medische uitrusting voor de medische diensten.

Het merendeel van de projectaanvragen komt uit Afrika, maar ook in Azië en Zuid-Amerika

steunen we microprojecten. Elke drie maanden komt de projectcommissie samen om

te beslissen welke projecten steun krijgen. Deze projecten worden volledig gefinancierd

met de giften van onze schenkers. De commissie bestaat uit een aantal gekwalificeerde

professionele gezondheidswerkers. Daarnaast is er plaats voor overleg en uitwisseling om

onze aanpak en expertise in het Zuiden met betrekking tot volksgezondheid te valoriseren

en te versterken.

Projecten uitgevoerd met de steun van derden

Memisa staat in voor de coördinatie en medisch-technische omkadering van medische

projecten die haar werden toevertrouwd door derden (privépersonen, verenigingen,

bedrijven). Zo ondersteunt Memisa een belangrijk initiatief van Santana in Kautala, nabij

Calcutta (Indië). In dezelfde regio werkt Memisa samen met IIMK (Instituut voor Indische

Moeders en Kinderen) dat er projecten rond dorpsontwikkeling en gezondheid op het

Indische platteland ondersteunt. Op dezelfde manier worden nog andere projecten opgezet

in de DR Congo en Burundi. In samenwerking met Action d’Espoir steunt Memisa een

heel bijzonder project voor hulpverlening aan slachtoffers van seksueel geweld in en

rond Kaniola (Zuid-Kivu, DR Congo). Naast medische, individuele psychosociale bijstand

en groepsgesprekken organiseren we nieuwe initiatieven voor een verbetering van de

leefomstandigheden.


7 Centraal Afrikaanse Republiek (1)

1 Mauritanië (1)

8 Burundi (5)

5 Tsjaad (1)

2 Mali (1)

Haiti (2)

India (1)

Peru (1)

Filippijnen (1)

3 Burkina-Faso (9)4 Benin (2)

6 Kameroen (7)

AFRIKA AMERIKA

AZIË

11 Madagascar (1)

13 Rwanda (3)

12 Malawi (1)

10 Zuid-Afrika (1)

9 Tanzania (1)

14 D.R.Congo (52)

Bandundu (6) Bas-Congo (4)Evenaarsprovincie (13) Oost Kasaï (1) Kinshasa / Bureau (7) Oostprovincie (4) Katanga (9)Andere (8)

Landen waar Memisa in 2013 microprojecten steunde

1

2

3

4

5

6

7

17

11

10

14

12

9

13

8


Bunia

Gemena

Kikwit

Kinshasa

Gezondheidszones die in 2013 in DR Congo gesteund werden

BANDUNDU1 Sia2 Djuma3 Yasa-Bonga4 Lusanga5 Kingandu6 Mosango7 Pay Kongila8 Koshibanda9 Ipamu

10 Kimputu11 Kikwit-Noord12 Kikwit-Zuid13 Feshi14 Kasongo-Lunda

OOSTPROVINCIE27 Fataki28 Lita29 Drodro30 Jiba31 Tchomla32 Pawa33 Boma Mangbetu

BAS-CONGO34 Gombe Matadi35 Mangembo

KATANGA36 Kongolo37 Mbulula

OOST-KASAÏ38 Katako-Kombe

1

23 4

5

67

8910

1320

2122 23

2426

2728

31

3637

38

33

34

35

3230

29

25

14

1516

17

18

1911-12

15 Panzi16 Tembo17 Wamba-Lwadi18 Kitenda19 Popokabaka20 Mwela Lemba

EVENAARSPROVINCIE21 Kungu22 Bokonzi23 Banga-Bola24 Budjala25 Bulu26 Mbaya


Structurele programma’s

1. Driejarenprogramma 2011-2013

Het driejarenprogramma verzekert de continuïteit van de structurele programma’s die

sinds 1995 zijn opgezet en die zich hoofdzakelijk in de DR Congo bevinden. In 2013

ondersteunde Memisa er de gezondheidszorg en de lokale gezondheidsstructuren in 38

gezondheidszones, die samen meer dan 4 miljoen inwoners tellen. In de Evenaarsprovincie

steunt Memisa eveneens de strijd tegen de slaapziekte.

Memisa is in het kader van dit programma ook actief in Mauritanië, India en Burundi.

Deze projecten worden voor 80% gesubsidieerd door de Belgische

Ontwikkelingssamenwerking. Voor de resterende eigen bijdrage van 20% doet Memisa

beroep op de vrijgevigheid van haar schenkers.

Steun aan 38 gezondheidszones in de DR Congo

De jaarlijkse steun aan een gezondheidszone van 100.000 tot 150.000 inwoners bedraagt

tussen de 50.000 en 75.000 euro afhankelijk van bevolkingsdichtheid, bereikbaarheid, ...

Iedere gezondheidszone telt één referentiehospitaal en 10 à 15 gezondheidscentra.

Gemiddeld zijn er 2 artsen en 35 à 50 verpleegkundigen per zone. Onze uitdaging bestaat

erin de kwaliteit van de basisgezondheidszorg in het hospitaal en de gezondheidscentra te

verbeteren en betaalbaar te maken:

· diensten uitrusten met aangepast (medisch) materiaal;

· subsidies voor essentiële generische geneesmiddelen van goede kwaliteit;

· aanmoedigingspremies voor het personeel dat niet of heel weinig betaald wordt;

· bijdragen in de functioneringskosten, zoals bureaumateriaal, brandstof,

verzekeringspremies;

· organisatie van bijscholingen;

· samen met het lokale personeel zoeken naar de beste oplossingen voor de gestelde

problemen.

Strijd tegen slaapziekte in de Evenaarsprovincie (DR Congo)

Memisa’s efficiënte aanpak in de strijd tegen de slaapziekte heeft goede resultaten geboekt.

De infectiegraad is gedaald van 5,6% in 1996 tot 0,03% in 2013. Het aantal patiënten met

slaapziekte is drastisch verminderd, maar de ziekte is nog niet uitgeroeid. Het aantal mobiele

ploegen dat van dorp tot dorp trok om alle inwoners te onderzoeken en door te verwijzen

naar de gespecialiseerde behandelingscentra is verminderd naar 5 ploegen. In 2013 werden

145.805 mensen onderzocht. Meer en meer worden de activiteiten binnen de werking van

de gezondheidszone geïntegreerd. Dit moet ertoe leiden dat deze vreselijke aandoening in

alle gezondheidscentra en hospitalen opgespoord en behandeld kan worden.


Gender in de DR Congo

Een van de doelstellingen in het structurele programma van Memisa is de multisectoriële

samenwerking op het gebied van gender. In elke gezondheidszone werden twee

focusgroepen samengesteld, werd een jaarlijks bezoek afgelegd door de nationale

focusgroep, werden onderzoeken en sensibiliserende acties op touw gezet rond gelijkheid

en werden opleidingen gegeven rond gender en gezinsplanning. Enkele concrete

voorbeelden:

· In Ituri werden verschillende scholen bezocht om de scholingsgraad van meisjes te

onderzoeken.

· De focusgroepen hebben een bijeenkomst georganiseerd voor mama’s, tijdens het

feest voor de internationale vrouwendag. Daar werden alle activiteiten rond gender en

verschillende vrouwengroeperingen voorgesteld. In plaats van de traditionele défilé,

organiseerden ze een debat, wat een groot succes was.

· Er werden sensibiliserende sessies georganiseerd over de redenen van clandestiene

abortus en de gevolgen hiervan op de vroege zwangerschap.

· In het Instituut van Tchomia werd de bezigheid van meisjes tijdens de vakanties

onderzocht.

· Het team van de gezondheidszone Drodro werkte met de mannen aan hun betrokkenheid

bij de zwangerschap. De situatie is hierdoor merkelijk verbeterd: de mannen begeleiden

hun vrouw veel beter en nemen meer taken op zich: de betaling van de factuur voor de

medische zorgen, het zoeken naar mensen die bloed kunnen geven, het transport van de

zwangere vrouw,…

Terreinbezoek heeft uitgewezen dat de integratie van het thema ‘gender’ heel verschillend

wordt uitgewerkt in de verschillende gezondheidszones, maar wel zeer belangrijk is. In

sommige zones is een duidelijke vooruitgang geboekt door de structurele oorzaken van

ongelijkheid aan te pakken, die zich vaak in gewoontes en gebruiken hebben ingebed.

Mauritanië

Het programma in Mauritanië omvat de organisatie van de primaire gezondheidszorg met

focus op de sociale bescherming. In de hoofdstad Nouakchott verzekeren 4 eerstelijns

gezondheidscentra de toegang tot kwalitatieve gezondheidszorg in een armere wijk, Dar Naïm.

Er is ook een mutualiteit en een solidariteitsfonds opgericht. Het solidariteitsfonds komt tussen

in de kosten voor gezondheidszorg en voeding voor de meest kwetsbare doelgroepen.

Een tweede luik speelt zich af in Bababé, een landelijke regio in het zuiden van het land.

Daar worden de publieke gezondheidsposten versterkt en werd een mutualiteit opgericht.

De continuïteit van dit project wordt verzekerd door onze lokale partner APSDN (Association

pour la Promotion de la Santé à Dar Naïm). Belangrijk is hierbij het versterken van deze

partner, zodat deze het project autonoom kan blijven uitvoeren.


De bestaande samenwerking met ITG Antwerpen voor onderzoek over het solidariteitsfonds

versterkt de legitimiteit hiervan.

India

Het programma “Basic Health Care Support” (BHCS) werd ontwikkeld door onze lokale

partner “West Bengal Voluntary Health Association” (WBVHA). Het omvat de coördinatie van

5 fora van lokale NGO’s in 5 verschillende districten. 42 NGO’s maken hier deel van uit. In de

dorpen wordt gewerkt via een netwerk van lokale gezondheidswerkers.

Het doel van dit programma is:

· De bevolking bewust maken van het recht op gezondheidszorg en de kloof tussen de

bestaande gezondheidsdiensten en de bevolking dichten, zodat alle mensen weten hoe

ze hier toegang toe kunnen krijgen.

· Bijdragen aan de uitvoer van de nationale gezondheidspolitiek, dit proces, de problemen

en moeilijkheden te documenteren, en zo de beleidsmakers te kunnen beïnvloeden.

Burundi

Memisa ondersteunt de ontwikkeling van de basisgezondheidszorg in gezondheidscentra

en ziekenhuizen in twee provincies: Muramvya en Muyinga. Hieraan werd een sociaal luik

gekoppeld dat tot doel heeft de armste mensen en families zelfredzaam te maken. Samen

met lokale verenigingen en het Burundese Rode Kruis, hebben we activiteiten opgestart

rond landbouw op gronden van de gemeenschap, kleine veeteelt,… Hierdoor worden deze

kwetsbare mensen terug geïntegreerd in de gemeenschap en kunnen ze door middel van

eigen inkomsten toegang krijgen tot essentiële diensten, zoals gezondheidszorg. Dit is een

concreet voorbeeld van duurzame solidariteit onder de bevolking, om zo een gezond leven

te verzekeren voor iedereen.

2. Project Brazzaville (PBF)

In het kader van een programma voor ontwikkeling van basisgezondheidsdiensten heeft

het Ministerie van Volksgezondheid in december 2011 een pilootproject gelanceerd,

gebaseerd op het principe van performance-based financing (PBF). Er werd een contract

ondertekend met de NGO Cordaid, het doel van dit project is om gezondheidsvoorzieningen

te financieren op basis van behaalde resultaten. Memisa België is als partner van Cordaid

verantwoordelijk voor de uitvoering van het project.

De eerste fase van dit project liep tot december 2013 en vond plaats in 3 van de 12

departementen van Congo-Brazzaville. Het project werkt in de 3 departementen met 7

algemene referentieziekenhuizen en 73 gezondheidscentra. Dit initiatief heeft als doel de

basisgezondheidszorg toegankelijker te maken en de kwaliteit ervan te verbeteren in Congo-

Brazzaville. Op deze manier moet er meer oog komen voor de zwaksten in de samenleving

en moet de sociale ongelijkheid tegengegaan worden.


3 Andere interventies in het Zuiden

Sinds enkele jaren krijgt Memisa steun van het Global Fund voor de strijd tegen malaria en

HIV/aids in verschillende gezondheidszones in de DR Congo.

Memisa werkt sinds 2008 rond een geïntegreerd diabetes-programma in Kinshasa en in

verschillende gezondheidszones in de DR Congo.

4. Project “Health Workers for All”

Dit project is, met cofinanciering van de Europese Unie, opgestart in consortium met

7 andere NGO’s in 7 Europese landen. Het richt zich op migratie en aanwerving van

internationaal medisch personeel en op het toenemende tekort aan medisch personeel,

dat vooral het Zuiden treft. Het doel is de nationale actoren die te maken hebben met de

aanwerving van medisch personeel sensibiliseren en beïnvloeden.

Noodhulp en wederopbouw

In 2013 heeft Memisa, via eigen financiering, een fonds voor noodhulp ten bedrage van

100.000 euro per jaar opgericht. Indien het mogelijk is, probeert Memisa de duurzaamheid

te verzekeren en de noodhulp op termijn te laten evolueren naar herstel en structurele

programma’s.

DR Congo

Via noodhulp heeft Memisa verschillende kwetsbare bevolkingsgroepen vooral in het Oosten

van Congo kunnen ondersteunen. Dit gebeurde vanuit aanwezige voorraden medische en

andere levensnoodzakelijke goederen.

Filipijnen

Naar aanleiding van de verwoestende doortocht van de tyfoon Haiyan, heeft Memisa een

aantal lokale initiatieven ondersteund. Een voorbeeld is het project van P. Luk Moortgat,

waarbij we ons steentje bijdroegen voor de hulp aan de meest kwetsbaren, zoals

gehandicapten. Memisa nam ook deel aan een medisch project, in samenwerking met de

NGO “Geneeskunde voor de Derde Wereld” (G3W).


© H

erm

ans

Joris

“ Aandacht voor het versterken van

de medische expertise, in Noord en Zuid.”


5. Memisa in BelgieZiekenhuis voor Ziekenhuis

Ontmoetingen tussen Noord en Zuid

Het project “Ziekenhuis voor Ziekenhuis” zet

partnerschappen op tussen Belgische ziekenhuizen

en ziekenhuizen in het Zuiden. Het Belgische

ziekenhuis engageert zich voor minstens 5 jaar. De

partnerschappen zijn gebaseerd op een open dialoog,

gelijkwaardigheid en gedeelde verantwoordelijkheid. Het personeel van het Belgisch

ziekenhuis kan heel concreet kennismaken met de noden van een ziekenhuis ginds, maar

ook met de mensen achter die noden. Eind 2013 waren er 18 partnerschappen, waarvan 15

in de D.R. Congo, 2 in Burundi en 1 in Niger.

Subsidies

De partnerschappen met een Congolees of Burundees ziekenhuis maken deel uit van

het structureel meerjarenprogramma van Memisa. Deze projecten worden voor 80%

gesubsidieerd door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. De gemiddelde steun aan

een gezondheidszone bedraagt per jaar ongeveer 70.000 euro. Hiervan is 59.000 euro

gesubsidieerd. Het ziekenhuis draagt gedurende 5 jaar geheel of gedeeltelijk de overige

11.000 euro bij.

Uitwisseling

Naast de financiële steun is ook uitwisseling een belangrijk aspect. Memisa organiseert

terreinbezoeken. Alle ziekenhuizen zijn reeds één of meerdere keren op missie geweest bij

hun partnerziekenhuis. Samen met de verantwoordelijken van het lokale ziekenhuis en de

Belgische bezoekers maakt Memisa een evaluatie van de toestand en stellen we realistische

en haalbare verbeteringen voor.

Nieuwe partnerschappen in 2013

In 2013 mochten we 2 nieuwe partners verwelkomen in het Ziekenhuis voor Ziekenhuis

project. Het Imelda ziekenhuis van Bonheiden zal de komende jaren samenwerken met het

ziekenhuis van Muyinga dat in het Noordoosten van Burundi is gelegen. De intercommunale

Vivalia zal samenwerken met het Muramvyaziekenhuis dat in het hart van Burundi gelegen is.

Getuigenis

Nadine Jacobs en Ann Bellekens (AZ Sint Maarten): “Op onze inleefreis hebben we ons

laten onderdompelen in de Congolese way of life. Het was een leerrijke, avontuurlijke en

confronterende ervaring. Sinds deze reis beseffen we meer dan ooit hoe gelukkig we mogen

zijn om in ons land te kunnen leven. We hebben veel respect voor de mensen ter plaatse,


Partnerschappen Ziekenhuis voor Ziekenhuis

1

107

1112

13

14

15

2

9

3

8

4

6

5

171817

16

DR CONGO

EVENAARSPROVINCIEZiekenhuis BudjalaAZ Sint-Maarten (Mechelen, Duffel)

Ziekenhuis BangabolaAZ Nikolaas (Sint-Niklaas)

Ziekenhuis BokonziZiekenhuis Oost-Limburg (ZOL)

OOSTPROVINCIEZiekenhuis PawaCHC Liège

Ziekenhuis FatakiAZ Turnhout

OOST-KASAÏ Ziekenhuis Katako-KombeAZ Maria Middelares (Gent)

BAS-CONGOZiekenhuis Gombe-MatadiAZ Sint-Jan (Brugge-Oostende)

demonstratiezone

DR CONGO

NIGER

BURUNDI

1

5

2

4

6

8

12

9

13

10

14

11

15

16

17

18

7

3

BANDUNDUZiekenhuis IpamuO.L.Vrouwziekenhuis (Aalst, Asse, Ninove)

Ziekenhuis DjumaAZ Damiaan Oostende

Ziekenhuis MosangoAZ Sint-Lucas Gent

Ziekenhuis Pay KongilaAZ Delta (Roeselare)

Ziekenhuis KinganduH.-Hartziekenhuis Lier

Ziekenhuis Kasongo-LundaSint-Vincentiusziekenhuis Deinze

Ziekenhuis PopokabakaA.Z. Sint-Lucas Brugge

Ziekenhuis PanziSint-Franciskusziekenhuis (Heusden-Zolder)

NIGERZiekenhuis Kara karaAZ Erica Mol

BURUNDIZiekenhuis MuramvyaVivalia

Ziekenhuis MuyingaImelda ziekenhuis (Bonheiden)

Kinshasa

Kikwit

Gemena

Bunia

Nationaal coördinatiebureau - KinshasaRegionale antennes Kikwit, Gemena en Bunia

kaart Congo 2013-NL.indd 1 12/06/14 09:55


ze proberen met weinig middelen er toch het beste van de maken. Onze boottocht naar het

afgelegen dorpje Mbamba en de warme ontvangst ter plaatse staat voor altijd op ons netvlies

gebrand. We vinden het belangrijk om te blijven samenwerken en samen na te denken hoe we

de situatie stap voor stap kunnen verbeteren, alleen zo kunnen we in onze missie slagen.”

Campagnes

“Stop Moedersterfte”

Sinds 2009 besteedt Memisa extra aandacht aan het thema “veilig

bevallen” door een campagne op te zetten waarbij we proberen

zoveel mogelijk mensen bewust te maken van de problematiek

van moedersterfte in het Zuiden. Tal van Belgische ziekenhuizen

uit het netwerk “Ziekenhuis voor Ziekenhuis”, kraamafdelingen en

zelfstandige vroedvrouwen steunen ons in deze campagne. Ook

kunnen we al enkele jaren rekenen op de steun van Babyboom en

Family services voor het verspreiden van onze folders.

De pijnlijke feiten op een rij:

· Wereldwijd sterven er jaarlijks ongeveer 289.000 vrouwen aan de gevolgen van complica-

ties tijdens hun zwangerschap of bevalling. 99% van hen woont in het Zuiden.

· Jaarlijks verliest 1 miljoen kinderen zijn moeder door moedersterfte.

· 10 à 15 miljoen vrouwen lijden aan langdurige verwikkelingen of zelfs aan een blijvende

handicap door moeilijkheden tijdens hun zwangerschap of bevalling.

· De situatie blijft in Afrika bijzonder dramatisch ten zuiden van de Sahara.

· Ongeveer 25% van de sterfgevallen wordt veroorzaakt door bestaande gezondheidspro-

blemen zoals diabetes, zwaarlijvigheid, hiv of malaria. Een bijkomende hoofdoorzaak is

zware bloedingen na de geboorte.

In de Millenniumdoelstellingen werd bepaald dat moedersterfte tegen 2015 met driekwart

moet zijn teruggebracht ten opzichte van 1990. Uit recent onderzoek blijkt dat het cijfer

momenteel met 45% werd teruggebracht. Hierdoor zullen vele

ontwikkelings- en groeilanden, volgens de huidige stand, dit

doel niet meer kunnen bereiken tegen 2015.

“Alternatieve geboortelijst”

Met deze campagne stellen we aan toekomstige ouders voor

hun geluk te delen met mama’s in het Zuiden. Bijna tweehon-

derd materniteiten en vroedvrouwen steunden deze campagne

door affiches op te hangen en flyers te verspreiden.

In 2013 kozen 40 jonge ouders voor een alternatieve geboorte-

lijst en droegen zo hun steentje bij tot betere medische zorgen

191 landen ondertekenden een akkoord om tegen 2015 de armoede in de wereld te halveren. Voer samen met de Vlaamse Noord-Zuidbewegingactie om de politici aan hun belofte te herinneren én de lat hoger te leggen. Armoede moet de wereld uit! www.detijdloopt.be

www.memisa.be

VK STUDIOArchitects, Planners & Designers

Uw steun maakt het verschil!IBAN BE92 3100 9000 0023fi scaal attest vanaf 40 euro op jaarbasis

1 miljoen kinderen verliezen jaarlijks hun mama. Memisa voert strijd tegen moedersterfte in het Zuiden.

algemeen-A3.indd 1 03/07/12 15:00


voor toekomstige en jonge moeders in het Zuiden. Zij vroegen aan hun vrienden en familie

een gift te doen ten voordele van Memisa. In totaal zamelden we zo 31.198,50 euro in. Van

harte bedankt!

Memisa blaast 25 kaarsjes uit!

Postzegel

Om onze verjaardag extra in de kijker te plaatsen ontwierpen

we een unieke postzegel.

Mijn mamamoment

Naar aanleiding van onze 25ste verjaardag brachten we onze strijd tegen moedersterfte in

het Zuiden extra onder de aandacht. We lanceerden op Moederdag de actie “Mijn mama-

moment”. Via persberichten, sociale media, straatacties en een themawebsite (www.

mijnmamamoment.be) spoorden we bezoekers en voorbijgangers aan om onze petitie tegen

moedersterfte in het Zuiden te ondertekenen. In totaal mochten we 9.002 handtekeningen

inzamelen. Er werd eveneens een wedstrijd aan deze actie gekoppeld, waarbij aan bezoe-

kers gevraagd werd hun beste herinnering aan hun mama, samen met een foto van hun bei-

de, te posten op onze themawebsite. Eva De Roovere, Peter Verlinden, Lieve Blancquaert,

Roberto Bellarosa, Adrien Devyver, Jacques Mercier, Elastic, les Zindésirables, Vincent Engel

en Dan Gagnon hebben onze actie ondersteund en hebben een anekdote gedeeld op onze

website. Met de mooiste, leukste, ontroerendste foto’s werd een cadeau gewonnen. We

ontvingen deze cadeaus via sponsoring door Lieve Blancquaert, Brussels Airlines, Simply

Colors, Mammae, JBC, Belvas, Delicatessen en Théatre de Poche. Hartelijk dank aan onze

sponsors en aan al onze sympathisanten!

Gospel 4 Life

In de Basiliek van Koekelberg zongen op 21 november 2013 meer dan 100 koorzangers

en koorzangeressen samen ten voordele van Memisa. Onder leiding van Didier Likeng en

ondersteund door talrijke getalenteerde muzikanten zongen zij over vrijheid, hoop en solida-

riteit. Er werden 715 toegangskaarten verkocht, goed voor een opbrengst van 3.811,7 euro.

Deze opbrengst werd geschonken aan de slachtoffers van de Tyfoon Haiyan die in novem-

ber over de verschillende Filipijnse eilanden raasde.

Verjaardagsfeest op 29/11/2013

Op 29 november vierden we onze 25ste verjaardag. Tij-

dens deze dag werd er zowel vooruit- als teruggeblikt. Onze

partners uit het Noorden en het Zuiden kwamen aan bod en

deelden hun ervaringen over de dagdagelijkse impact van

de projecten van Memisa. Ook de slotactie van “Mijn mama-

moment” vond plaats waarbij Frank De Paepe, Algemeen Directeur van Memisa, de 9.002

ingezamelde handtekeningen overhandigde aan senaatsvoorzitster Sabine de Bethune.


Audiëntie bij Koningin Mathilde

Op 12 december 2013 werden, naar aanleiding van ons 25 jarig bestaan, Pater Joseph

Burgraff (Voorzitter), Marti Waals (Staflid Netwerk en Lobby) en Frank De Paepe (Algemeen

Directeur) in audiëntie ontvangen door Koningin Mathilde op het Koninklijk Paleis te Brussel.

Bijlage bij La Libre Belgique “La santé pour tous?”

Om onze campagne, missie en doelstellingen in Wallonië bekender te maken, ontwikkelden

we een 8 pagina’s tellende bijlage. Deze verscheen op 9 december 2013 als bijlage bij La

Libre Belgique.

Activiteiten in België

Dilbeekse scholen strijden tegen moedersterfte

De Dilbeekse scholen ’t Keperke en De Wip droegen een steentje bij tot de strijd tegen

moedersterfte. Dankzij de verkoop van hotdogs en broodjes zamelden zij geld in voor steun

aan de moeders in Congo. Op maandag 4 februari werd de cheque van 700 euro officieel

overhandigd aan Memisa. Hartelijk dank aan alle kinderen, ouders en de directie voor dit

initiatief!

Vijverfestival

Op zaterdag 13 juli 2013 was Memisa opnieuw aanwezig met een stand op het Vijverfestival

te Dilbeek. Memisa zamelde, in het kader van de actie rond “Mijn mamamoment”

handtekeningen in tegen moedersterfte in het Zuiden. De kinderen kregen een doolhof

voorgelegd, wat symbolisch de moeilijk bereikbare medische zorgen in het Zuiden

weerspiegelt.

Solidariteitsprijs De Standaard

Tijdens de zomermaanden geeft De Standaard via een

wedstrijd de mogelijkheid aan goede doelen om gratis in

de krant te adverteren op een paginagrote advertentie. De

organisatie die de beste inzending levert, krijgt nog eens 4

pagina’s advertentieruimte cadeau. Ook in 2013 dong Memisa

mee naar De Standaard Solidariteitsprijs. We dienden een

advertentie in die onze campagne tegen malaria in de kijker

plaatste. De advertentie toonde een 4-delige boekenreeks van

de grootste massamoordenaars uit de recente geschiedenis.

De malariamug krijgt hierbij, naast Hitler, Stalin en Zedong ook

een boekdeel. We behaalden een verdienstelijke 2de plaats!


© H

erm

ans

Joris

“ Terugdringen van de enorme moedersterfte is een belangrijke prioriteit.”


Missie Mosango

Deze 8-delige televisiereeks verscheen vanaf 30 oktober elke woensdagavond op de

televisiezender één. 6 jonge Vlaamse hulpverleners werkten 2 weken mee in het ziekenhuis

van Mosango in Congo. Ze botsen er op de beperkingen van de lokale gezondheidzorg,

maar ook op hun eigen grenzen. Missie Mosango werd geproduceerd door het

productiehuis Geronimo en kwam tot stand met de medewerking van Memisa.

Kinderkoor in Bonlez

Op zondag 13 oktober gaf het kinderkoor “Ode-Gamme”, op initatief van Laetitia Kizizié-

De Boeck een concert in de kerk van Bonlez ten voordele van Memisa. Dit concert ontving

een “Hoge bescherming” van Prinses Claire. Dankzij deze jongeren werd er 1.490 euro

ingezameld voor onze strijd tegen moedersterfte in het Zuiden. Hartelijk bedankt!

Dokters in Afrika

Op Vitaya werd vanaf eind november de 6-delige reeks van “Dokters in Afrika”

uitgezonden. Deze reeks volgde een aantal medewerkers van drie verschillende Belgische

ngo’s, waaronder Memisa. De reeks bracht een overzicht van de diverse vormen van

ontwikkelingssamenwerking en hun onderlinge samenwerking.


A Shot for Charity

Dit gezamenlijk initiatief van Brussels Airlines, Memisa, Artsen zonder Grenzen, Artsen

zonder Vakantie en Ex-Change bood de mogelijkheid om een gesigneerde foto van een

Belgische topfotograaf aan te kopen en hiermee een goed doel te steunen. Hiernaast werd

er op 18 december ook een veiling georganiseerd door Brussels Airlines. De actie maakte

officieel deel uit van de Music for Live campagne van Studio Brussel.

Kerstmarkt Itterbeek

De kerstmarkt vond plaats op 7 en 8 december 2013. De opbrengst van onze verkoop op de

kerstmarkt ging naar de projecten van Memisa die strijden tegen moedersterfte in DR Congo.

Vrijwilligers- en Ziekenhuis voor Ziekenhuisdag

Op 24 oktober organiseerden we onze Ziekenhuis voor Ziekenhuis dag in het Cultureel

Centrum Westrand te Dilbeek. Gedurende deze dag verstrekten we meer informatie ivm ons

nieuw meerjarenprogramma voor cofinanciering bij DGD en gaven we meer informatie over

de projecten in het Zuiden. Memisa dankte de ziekenhuispartners ook voor al de activiteiten

die zij hebben gerealiseerd om hun partnerziekenhuis te blijven ondersteunen.

Tentoonstelling Lieve Blancquaert

Al enkele jaren trekt Memisa het land rond met een fototentoonstelling van Lieve

Blanquaert. De foto’s uit deze tentoonstelling maakte ze tijdens haar bezoek aan de door

Memisa ondersteunde gezondheidszone van Kasongo-Lunda. Deze mini-expo belicht de

gezondheidszorg in de DR Congo en meer bepaald de problematiek van moedersterfte.

Deze tentoonstelling was in 2013 op 9 plaatsen over heel het land te bekijken.

Interesse in deze tentoonstelling? Neem dan contact met onze communicatiedienst via

e-mail [email protected] of per telefoon 02 454 15 57.

Verdere uitwerking van onze online communicatie

In 2013 hebben we Facebook, Twitter en Linkedin verder uitgebouwd tot volwaardige

informatiekanalen. Zo willen we de dialoog met onze sympathisanten versterken en

vergemakkelijken.

enkele beelden uit de expo


Samenwerkingsverbanden en netwerken in België en het buitenland

11.11.11

11.11.11 is de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging. Memisa is samen met 340

gemeentelijke comités en een 70-tal andere organisaties aangesloten bij deze koepel. Door

waardevolle programma’s en organisaties in Noord en Zuid financieel te steunen, en door

onderling overleg te stimuleren, wil 11.11.11 bereiken dat de organisaties hun activiteiten

beter op elkaar afstemmen zodat die meer effect hebben.

Onder het motto 2015 DE TIJD LOOPT bundelt de Vlaamse Noord-

Zuidbeweging haar krachten en zet ze haar volle gewicht achter de

Millenniumdoelstellingen. Op 20 september schudden we de regering

Di Rupo wakker met een reuze-wekker. Via deze mediagenieke actie vroeg de coalitie om

dringend werk te maken van de Millenniumdoelstellingen.

CNCD-11.11.11

CNCD (Centre national de coopération au développement) is de koepelorganisatie die

bijna tachtig ngo’s, vakbonden en ontwikkelingsorganisaties uit de Franse en Duitse

Gemeenschap vertegenwoordigt die zich permanent inzetten voor internationale solidariteit.

Als lid van CNCD, heeft Memisa ook deelgenomen aan hun grote fondsenwervende

campagne “opération 11.11.11”. Dankzij de grote inzet van de medewerkers van Memisa,

vrijwilligers en eveneens de actiegroep uit Lasne tussen 7 en 17 november 2013, heeft

Memisa 10.000 euro kunnen inzamelen voor haar partner “Action d’Espoir”.

Seminarie over Congo

Op 3 december nam Memisa actief deel aan een seminarie over DR Congo dat

georganiseerd werd door het platform Afrique centrale van CNCD-11.11.11. Het thema van

de dag was “Duurzame vrede en ontwikkelingssamenwerking”. Deze dag gaf de kans om

een stand van zaken op te maken en de uitdagingen te identificeren voor een gecoördineerd

beleid in DR Congo. Memisa organiseerde, samen met Jules Barhalengehwa Basmine van

de Congolese NGO “Action d’Espoir”, de workshop “gezondheid”.

Ngo-federatie

Ngo-federatie is de Vlaamse federatie van ngo’s voor ontwikkelingssamenwerking. Memisa

is lid van deze organisatie die een dubbele opdracht vervult: de gezamenlijke belangen

behartigen van de leden bij verschillende overheden en ondersteuning bieden ter verbetering

van de kwaliteit en de organisatorisch kant.

Acodev

Acodev is de Franstalige tegenhanger van Ngo-federatie. Het is een federatie van ngo’s voor

ontwikkelingssamenwerking. Memisa maakt deel uit van deze koepelorganisatie.


VEF

VEF (Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving) is een samengaan van een aantal sociale

en humanitaire organisaties die “beroep doen op de publieke vrijgevigheid” en die een

ethische code hebben aanvaard. Hiermee wil VEF aan de Belgische bevolking waarborgen

bieden van morele kwaliteit van de fondsenwerving en van de financiële transparantie.

Medicus Mundi International (MMI)

Memisa werd in 2011 lid van Medicus Mundi International, een internationaal netwerk dat

ngo’s groepeert die actief zijn op het vlak van gezondheid.

Be-Cause Health

Be-cause Health is een informeel en pluralistisch platform, dat openstaat voor

institutionele en individuele leden, actief en geïnteresseerd in internationale gezondheid

en gezondheidszorg. Dit platform wil de rol en de doeltreffendheid van de actoren van de

Belgische ontwikkelingssamenwerking in het wereldwijd toegankelijk maken van kwalitatieve

gezondheidszorg versterken via overleg, coördinatie en organisatieoverstijgende activiteiten.

Op deze manier wil het een brug bouwen tussen de academische wereld en de actoren

op het terrein. Memisa is één van de actieve leden van dit platform en neemt deel aan

verschillende werkgroepen.

Op 28 november organiseerden we samen met Be-Cause Health en Medicus Mundi de

jaarlijkse conferentie in het Egmont Paleis te Brussel. Verschillende gastsprekers uit Noord

en Zuid kwamen aan het woord en gaven informatie over hun zoektocht naar een oplossing

voor complexe humanitaire vraagstukken.

Masmut

Het Belgisch Platform Microziekteverzekering en Mutualiteiten (Masmut) heeft als doel

de relevantie en de doeltreffendheid van microziekteverzekeringen en mutualiteiten in het

Zuiden te versterken. Het platform verenigt Belgische actoren werkzaam op het gebied van

toegankelijkheid van gezondheidszorg in ontwikkelingslanden en ze bouwt op hun specifieke

en complementaire ervaring en expertise.

Eurac

Eurac of het Europees Netwerk voor Centraal-Afrika is een overlegorgaan tussen

Europese ngo’s die actief zijn in Centraal-Afrika. Het doel van Eurac is de bevordering van

informatieverspreiding tussen ngo’s en de versterking van de lobbycapaciteiten van deze

ngo’s.

Tenslotte is Memisa ook lid van het ‘Partnership for Maternal, Newborn & Child Health’

(PMNCH), Quality Medicine for All (QUAMED) het ‘Platform Gezondheid en Solidariteit’ en

heeft Memisa een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met ‘Artsen Zonder Vakantie’.


Maatschappelijk verantwoord ondernemen

In 2013 werd het bestaande partnerschap met Boobs-’n-Burps verdergezet. In onze

partnerschappen met bedrijven wordt er door Memisa steeds nauw op toegezien dat het

partnerschap compatibel is met de visie en missie van Memisa.

Sinds 1 januari 2011 bestaat er een ondersteunende samenwerking tussen Brussels Airlines

en Memisa. Brussels Airlines biedt voordeeltarieven en de mogelijkheid tot extra bagage

voor de missies naar Afrika. Bovendien wordt Memisa als partner vermeld op de website en

in het inflight magazine.

Memisa in de media

In juli 2013 draaide een radiospot van Memisa op de openbare omroep VRT ter

ondersteuning van Memisa’s campagne tegen moedersterfte.

In september 2013 trok een filmploeg van het VRT-journaal samen met Memisa naar

Oost-Congo om de huidige situatie op te meten. Op basis van deze missie maakte Peter

Verlinden de reportage “Oost-Congo: de grond van de zaak”. Hierin gaat hij op zoek naar

de oorzaken van het geweld in Oost-Congo dat ondertussen bijna 20 jaar aansleept en

rampzalige gevolgen heeft voor de lokale bevolking. Memisa komt hierin als hulporganisatie

naar voor. De reportage werd uitgezonden in september en kwam ook als nieuwsitem aan

bod in het VRT nieuws op 27 september 2013.

De Regionale televisiezender RTV – Kempen & Mechelen zond eind augustus een reportage

uit over het nieuwe Ziekenhuis voor Ziekenhuis partnerschap tussen het Imeldaziekenhuis

van Bonheiden en het ziekenhuis van Muyinga, dat in het Noordoosten van Burundi is

gelegen.

Daarnaast kwam Memisa verscheidene keren aan bod in nationale media. Dit was onder

andere het geval naar aanleiding van de TV programma’s Missie Mosango en Dokters

in Afrika, het nieuwe partnerschap van het Imeldaziekenhuis te Bonheiden in het project

Ziekenhuis voor Ziekenhuis, het concert Gospel 4 Life…

Volgende artikels verschenen in de pers:

VRT Nieuws: 3

TV nationaal: 16

Radio nationaal: 4

Dagkranten Nationaal: 28

Dagkranten Regionaal: 16

Magazines: 43

Gespecialiseerde medische pers: 21

Radiospot Memisa nationaal: 25

Online pers: 30

memisa · jaarverslag 2013 · deel II memisa · jaarverslag 2013 · deel II36 37

© H

erm

ans

Joris

“ Naast voldoende aanbod,

is ook de kwaliteit van de zorg bijzonder belangrijk.”


6. Maatschappelijk- en milieuverslag

InleidingHet jaarverslag van Memisa is opgesteld volgens de GRI-normen (Global Reporting

Initiative). Dit houdt in dat Memisa in haar jaarverslag een aantal basisgegevens heeft

opgenomen rond de economische, sociale, maatschappelijke en milieu-impact van

de organisatie. De keuze voor de GRI biedt twee belangrijke voordelen: bijkomende

transparantie naar onze sympathisanten en donateurs toe en een betrouwbare interne

(chronologische) en externe (naar andere organisaties toe) vergelijkingsbasis.

Dit jaarverslag is een belangrijke stap in het streven van Memisa naar een steeds

transparantere organisatie. GRI blijft echter een continu leerproces: het is dan ook ons

streefdoel elk jaar een nog kwaliteitsvoller jaarverslag af te leveren.

Organisatieprofiel2.1 - 2.2 Naam van de organisatie en de diensten die ze aanbied. Deze informatie kan u

terugvinden aan de hand van ons GRI-overzicht.

2.3 Structuur van de organisatie

Zoals elke vzw (vereniging zonder winstoogmerk) heeft Memisa een algemene vergadering

(AV), die jaarlijks bijeenkomt en waarvan de bevoegdheden door de statuten van de

organisatie worden bepaald. De AV kiest de leden van de Raad van Bestuur (RvB), die het

beleid en de strategie van Memisa uittekent op lange termijn. De Raad van Bestuur heeft

een nauwe band met het managementteam (MT), dat de verantwoordelijkheid draagt voor

het dagelijks uitvoerend bestuur. In dit managementteam komen de algemeen directeur,

de coördinatoren van de verschillende departementen, de medisch coördinator en de

coördinator media en lobbying bijeen.

Algemene Vergadering

De Algemene Vergadering bestaat uit 23 vertegenwoordigers van onze belangrijkste

stakeholders. Dit zijn deskundigen uit verschillende bedrijven en organisaties, vrijwilligers,

leden van de Raad van Bestuur en ex-personeelsleden. De Algemene Vergadering is het

hoogste orgaan van Memisa. Zij stelt de Raad van Bestuur aan en geeft goedkeuring over

het jaarverslag en de jaarrekeningen op basis van de audit van de Bedrijfsrevisor.

Leden: Jacqueline Bal, Joseph Burgraff, Jac De Bruyn, Raoul de Puydt, Emannuel De Zeine,

Regine Debrabandere, Jeanne Donvil - De Smedt, Christian Dupuis, Benoit Fievez, Noëlla


Fraeyman, Karel Gyselinck, Pol Jansegers, Alain Lejeune, Jacques Machiels, Jef Matton,

Greet Nietvelt - Van Kersschaever, Agnes Philippart, Frans Polman, Jacques Vandenschrick,

Joost Van Heesvelde, Marc Van Huffel, Luc Vansina, Maria Winnubst.

Raad van Bestuur

De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor het algemeen beheer van Memisa. De

operationele verantwoordelijkheid delegeert de Raad van Bestuur aan de directie van de

organisatie. De voorzitter en alle andere bestuursleden zijn vrijwilligers en oefenen hun

opdracht onbezoldigd uit.

Leden: Regine Debrabandere, Raoul De Puydt, Karel Gyselinck, Jef Matton, Agnes

Philippart, Frans Polman, Marc Van Huffel.

Voorzitter van de Raad van Bestuur: Joseph Burgraff

Directie

De algemeen directeur van Memisa is Frank De Paepe.

Personeel Memisa

Frank De Paepe: Algemeen Directeur

Marti Waals: Staflid Lobby en Netwerking

Elies Van Belle: Medisch adviseur

Kristel Moerman: Projectcoördinator

Isabelle de Mûelenaere: Projectverantwoordelijke

Winnie Dossou: Projectverantwoordelijke

Marie Christine Swennen: Verantwoordelijke Punctuele Projecten

Greet Segers: Projectmedewerker

Kris Van Kerkhoven: Coördinator Afdeling Noordwerking

Sandrine Morreale: Medewerker Afdeling Noordwerking

Lieve Van Onsem : Medewerker Afdeling Noordwerking – giftenregistratie

Krista Dekens: Educatief medewerker ‘Vroedvrouwen Zonder Grenzen’

Ilse Van Gansen: Medewerker Afdeling Noordwerking (interim)

Edwin De Leeuw: Financieel Verantwoordelijke

Gerda De Valck: Medewerker Financiële Dienst

Karin Van Eesbeek: Logistiek Medewerker

Greta Desmyter: Personeelsverantwoordelijke

Gaby Van der Voorde: Administratief Medewerker

Liesbeth Mertens: Medewerker Financiële Dienst (interim)

Vrijwilligerswerking

Memisa kan rekenen op een groep trouwe vrijwilligers die zich het hele jaar inzetten voor

onze organisatie:

Departement Noordwerking: 13

Departement Projecten: 4

Werkingsondersteunende taken: 2


Algemeen Organisatie-overzicht

Raad van BestuurAlgemene Vergadering

Algemene Directie

Dienst Algemene Zaken

Dienst Financiële Administratie

Afdeling Projecten Afdeling Noordwerking

Staffunctie Lobby & Netwerk(NH, Media, Fondsen) Staffunctie QCE & RD

Algemeen Directeur

Hoofd Dienst Algemene Zaken

Hoofd Dienst Financiële Administratie

CoördinatorAfdeling Projecten

Coördinator Afdeling Noordwerking

StaflidLobby & Netwerk

(NH, Media, Fondsen)

StaflidQCE & RD

Management Council Direction Management Team

Managementstructuur Memisa

AlgemeenDirecteurMemisa België

Directeur Nationale Coördinatie DR Congo

Coöperant Projectendienst

CoördinatorAlgemene Zaken

Coördinator BAT 4

Organisatiestructuur Memisa in DR Congo


2.4 - 2.8 Deze informatie kan u terugvinden aan de hand van ons GRI-overzicht.

2.9 Significante veranderingen wat betreft organisatie, structuur of gebouwen.

2.10 Ontvangen onderscheidingen: Memisa ontving geen onderscheidingen in de voorbije

periode.

Verslagparameters3.1 Dit jaarverslag slaat op de periode van 1/1/2013 tot en met 31/12/2013.

3.2 Het vorige jaarverslag van 2012 werd gepubliceerd na goedkeuring van de Algemene

Vergadering van 13 juni 2013.

3.3 Memisa brengt elk jaar een jaarverslag uit naar aanleiding van de Algemene

Vergadering.

3.4 Het contactpunt voor dit verslag kan gevonden worden bij het GRI-overzicht.

3.5 De inhoud van dit jaarverslag werd voorgesteld door de Afdeling Noordwerking van

Memisa. Vervolgens werd de mogelijkheid geboden aan de verschillende diensten en

afdelingen van Memisa, alsook aan de Algemene Directeur om hier feedback op te

geven. Die werd vervolgens in het jaarverslag geïntegreerd.

3.6 Wat het activiteitenverslag en het financiële verslag betreft, behandelt dit jaarverslag de

wereldwijde werking van Memisa. Voor het maatschappelijk en het milieurapport werd

enkel rekening gehouden met de werking van Memisa in België.

3.7 Specifieke beperkingen voor de reikwijdte of afbakening van het verslag: zie punt 3.6.

3.8 Met dit jaarverslag kunnen twee opeenvolgende jaren voor de eerste maal vergeleken

worden (2012-2013).

3.10 Uitleg over de gevolgen van eventuele herformulering van eerder verstrekte informatie:

niet van toepassing.

3.11 Significante veranderingen ten opzichte van vorige verslagperiode qua meetmethoden:

geen.

3.12 GRI-overzichtstabel met overzicht van de behandelde indicatoren: zie pagina 54-55.


Bestuur, verplichting en betrokkenheid4.1 Bestuursstructuur: zie pagina 37-39.

4.2 De voorzitter van de vzw is een onafhankelijke en onbezoldigde vrijwilliger die geen

mandaat heeft binnen de operationele werking van de organisatie.

4.3 Aantal onafhankelijken/niet-leidinggevenden van het hoogste bestuursorgaan: zie

pagina 37-38.

4.4 De medewerkers van Memisa hebben medezeggenschap via de coördinatoren en

Algemeen Directeur die dagelijks aanspreekbaar zijn, via de personeelsdienst en via de

equipevergaderingen.

4.13 Lidmaatschappen/Belangenorganisaties: zie pagina 33-35.

4.14 Overzicht relevante belanghebbenden: De institutionele en medefinanciers, de partners

van het project Ziekenhuis voor Ziekenhuis, de vrijwilligers, de medewerkers en de

partners en begunstigden in het Zuiden.

4.15 De belanghebbenden werden bepaald door het Management Team van Memisa

op voordragen van de Afdeling Noordwerking. Memisa houdt zich altijd aanbevolen

haar werking en dit jaarverslag verder toe te lichten aan andere belanghebbenden of

belangengroepen die zich aandienen.


Maatschappelijke prestatie-indicatorenEr wordt enkel rekening gehouden met medewerkers in België (dezelfde als deze die in de

sociale balans vermeld staan). Iedereen heeft een arbeidsovereenkomst van onbepaalde

duur. Vanaf 1/10/2012 hebben we 1 persoon kunnen aanwerven door een bijdrage van het

Sociaal Maribelfonds.

LA1 · Personeelsbestand aantal

Gemiddeld aantal werknemers in het lopende jaar 2013

· Voltijds 11,1

· Deeltijds 6,7Personen in dienst op 31/12/2013

· Voltijds 10

· Deeltijds 7

· Totaal uitgedrukt in VTE 14,6

LA2 · Personeelsverloop aantal

· Ingetreden werknemers 4

· Uitgetreden werknemers 3

· Ingetreden studentenjobs 7

· Uitgetreden studentenjobs 7

LA7 aantal

Werkverlet

· Verlet, ziektedagen, ziekteverzuim 34

· Ouderschapsverlof 13

· Wettelijke vakantie 307

LA10 · Opleiding - Vorming uren/jr

· Taalcursussen 0

· Informatica (toepassingen) 0

· Arbeidswetgeving 92

· Algemeen 88

· Totaal 180

LA12

100% van onze medewerkers werden ingelicht omtrent hun prestatie- en

loopbaanontwikkeling.


LA13 · Personeelsbestand aantalMan - vrouw per 31/12/2013

· Voltijds man 3

· Deeltijds man 1

· Voltijds vrouw 7

· Deeltijds vrouw 6

· Totaal uitgedrukt 17Per beroepscategorie in VTE

· Directiepersoneel 1

· Bedienden 14,6

· Arbeiders 0Per opleidingsniveau

· Middelbare school 2

· Hoger niet-universitair 7

· Universitair 8Per leeftijdscategorie op 31/12/2013

· < 30 jaar 1

· 30 - 50 jaar 9

· > 50 jaar 7Afkomst

· EU 16

· andere 1Raad van Bestuur

· Man 6

· Vrouw 2

· Totaal 8Algemene Vergadering

· Man 16

· Vrouw 7

· Totaal 23


Milieu-indicatorenEN3 · Direct energieverbruik door primaire energiebron

· Verbruik gas 51.959 kWh

EN4 · Indirect energieverbruik door primaire bron

· Verbruik elektriciteit 9.289 kWh

EN8 · Totale wateronttrekking per bron

· Totaal waterverbruik 182m³

EN16 · Totale directe en indirecte emissie van broeikasgassen

· Gas: 51.959 kWh – 9.530 kg CO2 – 9.289 kWh – 7.060 kg Co2

EN17 · Andere relevante indirecte emissie van broeikasgassen naar gewichtNationale verplaatsingen

• Woon-werkverkeer

· Openbaar vervoer 3.654,6 kg CO2 – 36.546 km × 0,100 kgCO2 per km

· Fiets 0 kg CO2 – 3200 km

· Auto 12.315,45 kg CO2 – 58.645 km × 0.210 kg CO2 per km

• Dienstverkeer

· Openbaar vervoer 108 kg CO2 –1080 km

· Auto 3358,19 kg CO2 – 15.994,60 kmInternationaal dienstverkeer

· Vliegtuig 207.668 km


Prestatie-indicatoren met betrekking tot de effectiviteit van de werking NGO2 · Voorziene mechanismen voor reacties of klachten met betrekking tot de doelstellingen en de concrete werking

Memisa heeft er belang bij te beantwoorden aan de verwachtingen betreffende haar

dienstverlening. Wij wensen dat alle ontvangende partijen zowel intern als extern tevreden

zijn over onze diensten en willen op de hoogte gebracht worden van vergissingen of

problemen. Hiervoor ontwikkelde Memisa een klachtenprocedure. De procedure heeft

als doel Memisa te informeren ingeval van probleem, klacht of het verzoek een gepaste

oplossing te vinden. Vervolgens is het belangrijk deze procedure vast te leggen om

Memisa toe te laten de kwaliteit van haar diensten te verbeteren en allen de kans te geven

suggesties te maken om onze diensten te optimaliseren.

Waarover klacht indienen?

Memisa wenst op de hoogte gehouden te worden van de betrokken partijen :

· indien deze niet tevreden zijn over onze procedures;

· indien Memisa, naar hun mening, niet beantwoordt aan de overeenkomst of de

verwachtingen;

· indien zij een probleem hebben door een fout van Memisa;

· indien zij onnauwkeurigheden merken.

Hoe een klacht neerleggen?

Klachten kunnen worden neergelegd per e-mail of per post bij de contactpersoon binnen

Memisa of bij de hiërarchische verantwoordelijke van deze laatste. De klachten worden op

vertrouwelijke manier behandeld.

Wat is het gevolg van een klacht?

Binnen een periode van vier weken zal Memisa een schriftelijk antwoord sturen per e-mail

of per post. Zoniet contacteert Memisa de belanghebbende per telefoon of e-mail voor

meer inlichtingen. De klacht wordt behandeld door de contactpersoon of zijn hiërarchische

verantwoordelijke.

Hoe bezwaar aantekenen?

Indien de betrokken partij niet akkoord gaat met het genomen besluit van Memisa, mag

deze bezwaar aantekenen. Zij legt dit bezwaar schriftelijk neer bij Memisa binnen de vier

weken na de eerste beslissing genomen door Memisa met betrekking tot de klacht. Het

bezwaar wordt behandeld door de contactpersoon of zijn hiërarchische verantwoordelijke.

Een schriftelijk antwoord wordt gegeven binnen een tijdspanne van zes weken.


De klachtencommissie

Het is mogelijk dat de ontvangende partij niet tevreden is over de manier waarop

het bezwaar is behandeld. Zij mag dan vragen de klacht te laten voorkomen op de

klachtencommissie. Het doel van deze commissie is een onpartijdig advies te geven om de

klachten op te lossen.

Suggesties

De ontvangende partij kan altijd suggesties doorgeven aan de contactpersoon binnen

Memisa of aan de hiërarchische verantwoordelijke van deze. Binnen zes weken informeren

wij over de gezette stappen met betrekking tot de suggesties.

Indicatoren op vlak van productverantwoordelijkheidPR6 · Programma’s voor de naleving van wetten, standaarden en vrijwillige codes met betrekking tot marketingcommunicatie, waaronder reclame, promotie en sponsoring

Memisa is lid van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF), een organisatie

die aan de Belgische bevolking waarborgen wil bieden met betrekking tot de morele

kwaliteit van de fondsenwerving en tot doorzichtigheid van de rekeningen. Op basis van de

informatie die Memisa aan VEF bezorgde, kwam deze tot de conclusie dat Memisa in 2013

haar informatieplicht positief had ingevuld en de verschillende wetten, standaarden en codes

had nageleefd. Informatie over onze inkomsten en bestedingen is eveneens terug te vinden

via de website www.ngo-openboek.be.

Economische indicatorenEC1 · Directe en economische waarden die zijn gegenereerd en gedistribueerd, waaronder inkomsten, operationele kosten, personeelsvergoedingen, donaties en overige maatschappelijke investeringen, ingehouden winst en betalingen aan kapitaalverstrekkers en overheden

Zie pagina 48-53.

EC4 · Significante financiële steun van de overheid

Zie pagina 50.


7. Financieel overzicht

Transparantie

Memisa gaat op een transparante, efficiënte en correcte wijze om met de beschikbare

fondsen. De jaarrekening wordt opgemaakt door de Raad van Bestuur en goedgekeurd

door de Algemene Vergadering. Ze wordt bovendien gecontroleerd door Crowe Horwath

Callens, Pirenne en Co. Daarnaast voeren zowel de Federale Overheidsdienst Financiën als

de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD) op regelmatige basis controles

uit. Daarnaast is Memisa ook lid van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF),

waarvan het de toestemming heeft verkregen om haar logo op haar fondsenwervende

publicaties te plaatsen. Daarmee voldoet Memisa aan de strenge voorwaarden die door VEF

worden opgelegd inzake ethisch fondsenwerven. Memisa publiceert haar rekening ten slotte

ook nog op www.ngo-openboek.be.

ResultatenrekeningIn 2013 zien we de totale kosten van Memisa toenemen met liefst 3.5 miljoen euro. Dit duidt

op een verhoogde activiteit in onze projectwerking, niet alleen ingevolge het laatste jaar van

ons driejarenprogramma met het Federale Directoraat-Generaal Development (DGD), maar

ook de samenwerking met de Wereldbank en het Global Fund.

Een stijging van onze vaste kosten is eerder tijdelijk te noemen en behelst vooral kosten met

betrekking tot de evenementen rond ons 25-jarig bestaan dat dit jaar werd gevierd.

Met een break-even positie als budgettaire uitgangssituatie komen we daar in 2013 alleszins

heel dichtbij. Het is na aftrek van het negatief financieel resultaat dat we onder het break-

even punt dalen tot een uiteindelijk verlies van 104.122 EUR, toe te schrijven aan een

verzwakte dollar naar het eind van het boekjaar 2013.


BalansOp de balans stellen we vooral de daling vast van het vlottend actief en het vreemd

vermogen.

Door het aflopen van een aantal projecten betekent dit ook dat alle subsidies werden

geïnd en dat m.a.w. de post van de vorderingen (te ontvangen subsidies) daalt. De liquide

middelen zijn beperkter dan in 2012 wegens het einde van o.m. het DGD-programma.

Langs passiefzijde zien we het effect van het verminderd gebruik van de rekening “nog uit

te geven subsidies” en op de overlopende rekening een daling wegens het in opbrengst

nemen van subsidies waarvoor de toekenning reeds in 2012 werd bekomen maar de

projectuitvoering pas in 2013 is begonnen.

Een andere grote verandering maar met weinig effect op het balanstotaal betreft het

toewijzen het overgedragen resultaat aan diverse permanente fondsen, die Memisa moeten

toelaten haar toekomstige verplichtingen na te komen.

Kosten fondsenwerving

In 2013 werd een totaal bedrag van 198.530 euro ingeschreven als kosten bestemd voor de

verwerving van fondsen. Tegenover deze kosten staat een opbrengst van 3.089.348 euro.

Deze opbrengsten zijn verdeeld over giften (2.598.314 euro) en legaten (491.034 euro). Dit

maakt dat de kostenbatenratio van de fondsenwervende activiteiten in 2013 6,4% bedroeg.

Dit betekent dat om een gift van 100 euro te verwerven, Memisa zelf 6,4 euro diende te

spenderen. Voor bijkomende gegevens over de kosten van de fondsenwerving kan u steeds

contact opnemen met de communicatiedienst via [email protected].

Memisa is een door de Belgische overheid erkende ngo en heeft

het recht om fiscale attesten af te leveren, conform artikel 104.4

van het wetboek van inkomstenbelasting 1992.


RESULTATENREKENING

2013 2012

bedrijfskosten 9.460.132,73 6.201.124,97

handelsgoederen, gronden hulpstoffen 3.552,15 -2.118,20

diensten en diversen 540.621,48 399.555,60

bezoldigingen, soc. lasten, pensioenen 1.380.795,94 1.156.639,64

afschrijvingen op opricht., vaste activa 19.004,61 29.138,77

voorzieningen risico’s en kosten -8.458,17 36.449,30

andere bedrijfskosten 7.524.616,72 4.581.459,86

financiële kosten 259.816,29 87.175,67

uitzonderlijke kosten 9.126,36 315,81

TOTAAL KOSTEN 9.729.075,38 6.288.616,45

2013 2012

bedrijfsopbrengsten 9.516.736,38 7.277.927,33

bijdragen, lidgelden en schenkingen 9.062.345,08 7.107.674,26

andere bedrijfsopbrengsten 454.391,30 170.253,07

financiële opbrengsten 108.216,53 135.183,18

uitzonderlijke opbrengsten — 14.749,41

TOTAAL OPBRENGSTEN 9.624.952,91 7.427.859,92

resultaatverwerking 104.122,47 1.139.243,47

over te dragen winst 104.122,47 539.243,47

toevoeging aan het sociaal passief

toevoeging aan de bestemde fondsen — 600.000,00

Particuliere giften 1.337.089,84

Provinciale giften 67.847,09

Gemeente giften 13.457,35

Ziekenhuis giften 302.000,06

Opbrengsten acties CEF 7.911,20

Specifieke giften gelibelleerd 450.678,45

Specifieke giften niet gelibelleerd 29.723,77

specifieke giften voor MB/MC 5.788,00

Giften eigen inbreng Programma 341.818,51

Andere giften 42.004,37

Legaten zonder terugnemingsrecht

491.034,46

Subsidies DGOS programma 3.034.950,40

Subsidies Gemeenschappen voor PR

79.398,02

Subsidies Gemeenschappen en Gewesten

52.384,76

Subsidies Wereldbank 1.710.291,00

Subsidies EC 28.981,04

Andere multilaterale subsidies 1.008.940,73

Subsidies andere RDC 26.546,03

Sociale Maribel 31.500,00

Totaal 9.062.345,08

BIJDRAGEN, LIDGELDEN EN SCHENKINGEN 2013


Subsidies DGOS programma 3.034.950,40

Subsidies Gemeenschappen voor PR

79.398,02

Subsidies Gemeenschappen en Gewesten

52.384,76

Subsidies Wereldbank 1.710.291,00

Subsidies EC 28.981,04

Andere multilaterale subsidies 1.008.940,73

Subsidies andere RDC 26.546,03

Sociale Maribel 31.500,00

Totaal 9.062.345,08

BALANS

Activa 2013 2012

Vaste activa 91.360,90 106.950,24

materiële vaste activa 80.854,75 96.062,21

terreinen en gebouwen 56.800,19 60.588,12

installaties machines en uitrusting 19.134,80 28.405,86

meubilair en rollend materieel 4.919,76 7.068,23

financiële vaste activa 10.506,15 10.888,03

Vlottende activa 7.835.470,42 9.457.981,46

voorraden en bestellingen in uitvoering — 3.552,15

vorderingen op ten hoogste een jaar 1.668.721,32 2.496.916,11

handelsvorderingen 1.482.940,20 2.004.407,93

overige vorderingen 185.781,12 492.508,18

geldbeleggingen 4.173.242,24 4.079.933,92

liquide middelen 1.970.979,15 2.868.285,35

overlopende rekeningen 22.527,71 9.293,93

TOTAAL ACTIVA 7.926.831,32 9.564.931,70

Passiva 2013 2012

Eigen vermogen 5.768.466,06 5.872.588,53

kapitaal 709.861,49 709.861,49 reserves 5.162.727,04 957.419,29 overdragen winst -104.122,47 4.205.307,75 voorzieningen voor risico’s en kosten 46.293,89 54.752,06

Vreemd vermogen 2.112.071,37 3.637.591,11

schulden op ten hoogste een jaar 373.993,97 1.290.385,99 leveranciers 267.160,72 1.169.114,34 Schulden mbt. belastingen, bezoldigingen en

sociale lasten 106.833,25 121.271,65 overlopende rekeningen 1.738.077,40 2.347.205,12 TOTAAL PASSIVA 7.926.831,32 9.564.931,70


8. GRI-overzicht Visie & strategie1.1 Verklaring duurzaamheid p 9-11

Organisatieprofiel2.1 Naam organisatie achterflap2.2 Producten/diensten p 13-232.3 Structuur organisatie p 37-392.4 Locatie hoofdkantoor achterflap2.5 Landen actief p 15-192.6 Juridische structuur p 37-392.7 Afzetmarkten p 15-192.8 Omvang/kerncijfers p 50-512.9 Significante veranderingen p 402.10 Onderscheidingen p 40

Verslagparameters3.1 Verslagperiode p 403.2 Datum recente verslag p 403.3 Verslagcyclus p 403.4 Contactpunt p 403.5 Proces voor bepalen inhoud p 403.6 Afbakening verslag p 403.7 Specifieke beperkingen p 403.8 Basis die de vergelijkbaarheid beïnvloedt p 403.10 Gevolgen van eventuele herformulering p 403.11 Significante veranderingen p 403.12 GRI-tabel p 54-55

Bestuur, verplichting en betrokkenheid4.1 Bestuursstructuur p 37-394.2 Heeft voorzitter een leidinggevende rol? p 414.3 Aantal onafhankelijken/niet leidinggevenden p 37-384.4 Aanbevelingsmogelijkheden/medezeggenschap p 414.13 Lidmaatschappen/belangenorganisaties p 33-354.14 Overzicht relevante belanghebbenden p 414.15 Inventarisatie/selectie belanghebbenden p 41

Prestatie-indicatoren

MilieuEN3 Direct energieverbruik primaire energiebronnen p 45EN4 Indirect energieverbruik primaire energiebronnen p 45EN8 Totale wateronttrekking p 45EN16 Totale directe en indirecte emissie van broeikasgassen p 45EN17 Andere relevante indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht p 45


SociaalLA1 Totale personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereenkomst en regio p 43LA2 Totaal aantal en snelheid van personeelsverloop per leeftijdsgroep, geslacht en regio p 43LA7 Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen- en verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde sterfgevallen per regio p 43LA10 Gemiddeld aantal uren dat een werknemer per jaar besteedt aan opleidingen, onderverdeeld naar werknemerscategorie p 43LA12 Percentage medewerkers dat regelmatig wordt ingelicht omtrent prestatie- en loopbaanontwikkeling p 43LA13 Samenstelling van bestuurslichamen en onderverdeling van medewerkers per categorie naar geslacht, leeftijdsgroep, het behoren tot een bepaalde maatschappelijke minderheid en andere indicatoren van diversiteit. p 44

ProductverantwoordelijkheidPR6 Programma’s voor de naleving van wetten, standaarden en vrijwillige codes met betrekking tot marketingcommunicatie, waaronder reclame, promotie en sponsoring p 47

EconomieEC1 Directe en economische waarden die zijn gegenereerd en gedistribueerd, waaronder inkomsten, operationele kosten, personeelsvergoedingen,

donaties en overige maatschappelijke investeringen, ingehouden winst en betalingen aan kapitaalverstrekkers en overheden p 48-53EC4 Significante financiële steun van de overheid p 50

Prestatie-indicatoren met betrekking tot de effectiviteit van de werkingNGO2 Voorziene mechanismen voor reacties of klachten met betrekking tot de doelstellingen en de concrete werking. p 46-47NGO8 Overzicht van de diverse categorieën van inkomsten en overzicht van de vijf omvangrijkste donoren en de steun die deze verschaffen p 50

De contactpersoon met betrekking tot dit jaarverslag is Hilde Groenweghe. E-mail: [email protected], T 02 454 15 49.

Kerkstraat 63, 1701 ItterbeekT 02 454 15 40

[email protected]

Schrijf je in op onze nieuwsbriefop www.memisa.be/nieuwsbrief

Memisa kan je ook op Facebook vinden via www.facebook.com/memisabelgium

Dit jaarverslag werd klimaatneutraal en op kringlooppapier geproduceerd.

© H

erm

ans

Joris

Memisa jaarverslag 2013

Documents

Transcript of Memisa jaarverslag 2013