jaargang 79 / september 2012 / nummer 3

MAGAZINE VAN CORDAID MEMISA

Minder geld van de overheid

Hoe gaat Cordaid Memisa daarmee om?

Speciale zorgverzekeringen voor moeders en hun baby’s

Veilig bevallen in Oeganda

Schip wordt ziekenhuis

Zorg voor moeders in Bangladesh

Compleet zorgpakket voor álle zwangere vrouwen in één dorp

inhoud

Zij leeft nog. En ze kan haar kind daardoor beschermen en opvoeden. Klinkt als de normaalste zaak van de wereld. En dat zou het ook moeten zijn.Daarom moet moedersterfte zo snel mogelijk terug gedrongen worden. In het tijdschrift MM laten we u zien hoe we daar als Cordaid Memisa aan bijdragen. Met slimme methodes. Via plaatselijke organisaties in ontwikke lingslanden. En met dank aan uw donatie!

04 Kort nieuwsVan verloskundigen in Sierra Leone tot donateurs in Den Bosch.

Moeder hier, Moeder daar Haasten naar de kliniek in Malawi enbeschuit met muisjes in Rijswijk.08

06 Goed verzekerde dorpen Met nieuw zorgpakket kunnen vrouwen in Oeganda nu veilig bevallen.

Varend ziekenhuisMobiele zorg voor kwetsbare moeders in kustgebied van Bangladesh.10

Annelies in Congo‘Het is hier normaal als een vrouw elk jaar een kind erbij krijgt.’13

Het verschilWat de ASN Bank doet voor moeders en kinderen in Afrika.12

5 vragen Over de bezuinigingen op ontwikkelings-samenwerking.14

2 MM

Als ik in Kameroen had gewoond, was ik nooit moeder geworden. Dat besefte ik maar al te goed toen ik het land dit voorjaar bezocht. Ik ging erheen met Cordaid Memisa, voor een speciale aflevering van het tv-programma NCRV Babyboom. Heel Nederland had in deze serie wekenlang kunnen volgen hoe graag Oscar en ik weer zwanger wilden worden, nadat ons eerste kindje was overleden na vroegge-boorte. En hoe het ons uiteindelijk lukte, dankzij IVF. We kregen een prachtige, gezonde dochter: Puck.

Puck bleef bij opa en oma achter toen Oscar en ik naar Kameroen vertrokken. Het was voor het eerst dat we zo lang zonder haar waren. Maar ik had geen tijd om haar echt te missen. Ik kreeg zoveel indruk-ken en was even helemaal dáár. Bij al die moeders en hun baby’s. Ik zat bijvoorbeeld aan het bed van een kindje dat bijna bezweek aan malaria. En ik ontmoette een moeder die machteloos toekeek hoe de levenslust wegvloeide uit de ogen van haar doodzieke zoontje. In een ziekenhuis mocht ik bovendien een bevalling meemaken. Heel bijzonder. Ik kende de vrouw niet, maar ik herkende zo goed wat ze doormaakte. De immense pijn, en de oerdrift waarmee ze haar kindje eruit perste. Die oerkracht hebben alle moeders, waar ook ter wereld.

Deze moeder kreeg een blakende dochter, net als ik. En zij had het geluk dat ze in een ziekenhuis kon bevallen, net als ik. Maar de meeste vrouwen in Kameroen hebben dat geluk niet. Ze kunnen de kliniek niet betalen en bevallen thuis in hun rieten hutje, onhygiënisch en zonder medische begeleiding. Voor deze moeders zijn een veilige bevalling en een gezond kindje allesbehalve vanzelf-sprekend. En dat zou het wel moeten zijn. Sinds ik terug ben, besef ik nog beter hoe rijk wij eigenlijk zijn. Oscar en ik hebben goud in handen. We konden geen kindje krijgen en toch hebben we Puck. Ik ben een gezonde moeder. En mochten wij ooit ziek worden, dan weet ik dat wij de beste hulp krijgen die er is. Dat wens ik moeders en kinderen in Kameroen ook toe.

column

Deelnemer tv-programma NCRV Babyboom 2011Joyce Ilmer Jorritsma

Medewerkers vertellen in de dorpen over het belang van zwangerschapscontroles.(zie pagina 10)

ColofonHoofdredactie: Cordaid MemisaBladconcept, tekstredactie en productiebegeleiding: Schrijf-SchrijfBladconcept en ontwerp: subsoda

Fotografie: Adriaan Backer en Wilco van DijenDrukkerij: CommunisisOplage: 115.000

Moederkracht

PS van Cordaid Memisa:De speciale tv-uitzending van NCRV Babyboom in Afrika 2012 was een succes! Cordaid Memisa dankt alle nieuwe donateurs. Met hun bijdrage kunnen 16.000 moeders en hun kinderen geholpen worden.

MM 3

kort nieuwsHoera

geslaagd!Zeventig studenten deden dit

jaar examen aan de verloskundigen-school in Makeni, een stad in Sierra Leone.

En alle zeventig slaagden. Ze vormen de eerste lichting afgestudeerde verloskundigen sinds de school

twee jaar geleden werd opgericht. En ze zijn hard nodig. In hun land worden zwangere vrouwen nog vaak begeleid

door traditionele vroedvrouwen. Soms met fatale gevolgen.

Cordaid Memisa dankt de Nationale Postcode Loterij voor het mede mogelijk maken van dit project. De Postcode Loterij

is opgericht om goede doelen te steunen. De helft van de lotprijs is bestemd voor goede doelen waarbij mens en natuur centraal

staan. In 2012 schonk de Nationale Postcode Loterij een recordbedrag van 284 miljoen euro aan 85 van

deze organisaties, waaronder 500.000 euro aan Cordaid Memisa. Zie ook de advertentie op de

achterzijde van dit magazine!

In het afgelegen berggebied rond Attat in Ethiopië bouwt Cordaid Memisa samen met Local Heroes een ziekenhuis. In deze nieuwe Dakuna-kliniek krijgt de bevolking toegang tot goede basisgezondheids zorg. De fundering ligt er en na het regenseizoen is de bouw half september hervat. Local Heroes is het eerste officiële Fonds op Naam binnen Cordaid Memisa. Sinds vorig jaar kun-nen particulieren, stichtingen en bedrijven via Cordaid Memisa een eigen fonds oprichten om armoede te bestrijden. Dankzij de steun van Local Heroes kunnen straks 11.000 moeders en hun kinderen rekenen op goede gezondheidszorg.Kijk ook eens op www.local-heroes.nl

Kliniek in Ethiopië

Brood voor Mama

Naar de bakker voor moeders in ontwikkelingslanden. Het kan, nu bij ruim 450 bakkers in Nederland speciaal Mama Brood te koop is. Van elk verkocht Mama Brood gaat €0,15 naar projecten van Cordaid Memisa. Mama Brood is niet alleen goed voor moeders daar, maar ook voor moeders hier. Het is namelijk gemaakt van eko-meel, bevat meer vezels en minder zout. Hartstikke gezond dus!

Welke bakker bij u in de buurt verkoopt Mama Brood? Kijk op www.cordaidmemisa.nl/mamabrood.

4 MM

Wereldwijd sterven 2 miljoen baby’s binnen 24 uur na de geboorte.

van moedersterfte wereldwijd wordt veroorzaakt door complicaties die eenvoudig te behandelen zijn, zoals infecties, zwangerschapsvergiftiging, hoge bloeddruk of bloedingen.

2,6 miljoen baby’s worden dood geboren. Dat zijn meer dan 7.200 per dag. 50% van hen overlijdt tijdens de bevalling.

Donateurs bijeenkomst in Museum voor Volkenkunde Leiden

‘Ik ben al meer dan 30 jaar donateur en blijf graag op de hoogte van jullie werk.’ Dat soort opmerkingen hoort Cordaid Memisa vaak. Daarom organiseert ze geregeld donateurs bijeenkomsten. Hier spre-ken bezoekers met Cordaid Memisa-medewerkers over lopende projecten, verlevendigd met uniek beeldmateriaal. Bovendien is notarieel deskundige Mariëlle Lindeboom aanwezig om de meest gestelde vragen te beantwoorden over schenken en nalaten. De eerstkomende donateursbijeenkomst is op 9 november in het Museum voor Volkenkunde in Leiden.

Meld u aan via eun@cordaid.nl! (De toegang is gratis.) Kunt u er niet bij zijn, maar wilt u wel eens vrijblijvend van gedachten wisselen over het opstellen van een testament? Neem dan gerust contact op Mariëlle Lindeboom, via mariellelindeboom@cordaid.nl of 06 22528298.

van de vrouwen in ontwikkelingslanden moet bevallen zonder begeleiding van een geschoolde gezondheids werker.

Meer dan 50%

Mariëlle Lindeboom, notarieel deskundige bij Cordaid Memisa.

MM 5

Veel zwangere vrouwen in Oeganda bevallen thuis. Naast het ‘bed’ (vaak een matje) staat geen opgeleide ver-pleegkundige, maar een traditionele vroedvrouw. Een ervaringsdeskundige zonder medische kennis. Een stuitligging zal ze niet herkennen, en medicijnen of materiaal om hevige bloedingen te stop-pen heeft ze niet. Eenvoudig te verhelpen complicaties tijdens een zwangerschap hebben daarom toch vaak fatale gevol-gen. Meer dan de helft van alle sterf-gevallen van moeders is te wijten aan thuisbevallingen.Op het platteland van Oeganda zijn wel klinieken, maar veel vrouwen gaan er niet heen. ‘Daar zijn meerdere redenen voor’, vertelt Elske van Gorkum, mede-werker bij Cordaid Memisa. ‘Allereerst de kosten. Behandelingen en controles in een ziekenhuis kosten veel geld. Terwijl een traditionele vroedvrouw vaak kan worden betaald in natura,

met een kip bijvoorbeeld. Daarnaast is een traditionele vroedvrouw vaak een vertrouwd gezicht, een dorpsgenote, en heeft ze veel meer tijd om een zwangere vrouw te begeleiden. In de klinieken ken-nen vroedvrouwen hun patiënten vaak niet goed en werken ze onder hoge druk. Een andere reden is weer praktischer van aard. ‘De meeste klinieken liggen te ver van dorpen vandaan om er naartoe te lopen, terwijl dat voor veel vrouwen de enige manier is om er te komen. Tien kilometer lopen als je zwanger bent, dat is eigenlijk niet te doen. Laat staan wan-neer je op het punt van bevallen staat.’

Ritjes naar de kliniekIn het Bushenyi-disctrict, in het zuid-westen van Oeganda, werkt Cordaid Memisa sinds drie jaar samen met de organisatie Save for Health Uganda (SHU). Hun gezamenlijke doel: moeder- en kindsterfte te bestrijden. Ze sporen

zwangere vrouwen aan om toch een kli-niek te bezoeken. SHU probeert moeders te overtuigen om een zorgverzekering af te sluiten. Ze biedt dorpen de mogelijk-heid om een compleet zorgpakket af te sluiten, speciaal voor zwangeren en pasgeborenen. ‘Dit zijn geen individuele polissen’, vertelt Van Gorkum. ‘Het gaat om een zorgpakket voor álle zwangere vrouwen in één dorp. Een gemiddeld dorp betaalt 130 euro per jaar aan SHU. Doorgaans is dat betaalbaar.’ SHU slaagt erin de prijs laag te houden, door afspraken te maken met klinieken en ziekenhuizen in de regio. De kos-ten van het pakket worden bovendien gedeeld door alle mensen in het dorp. Zijn er mensen die het echt niet kunnen betalen, dan springt Cordaid Memisa bij.Elke zwangere vrouw mag gebruik maken van het pakket. Het omvat vier controles tijdens de zwangerschap. Maar ook voor-lichting over zwangerschap, geboorte

In Nederland heeft bijna iedereen verplicht een zorgverzekering. In Oeganda niet. Daar brengt Cordaid Memisa verandering in. Op het platteland werkt ze aan het opzetten van speciale zorgverzekeringen voor moeders en hun baby’s. De dorpelingen betalen samen grotendeels de premie. Zo zorgen zij ervoor dat zoveel mogelijk moeders toegang hebben tot professionele gezondheidszorg.

IN OEGANDA

Zelfverzekerdemoeders

6 MM

en babyvoeding. Evenals de bevalling in de kliniek, vaccinaties voor de baby en nacontrole. Daarnaast verbetert SHU de toegang tot de zorg. ‘Voor zowel controles als een bevalling worden de vrouwen voortaan opgehaald en thuisge-bracht met boda-boda’s. Dat zijn lokale taxibrommertjes. Ook die ritjes zitten in het zorgpakket.’ Mocht een vrouw ziek worden tijdens haar zwangerschap, dan mag ze eveneens gebruik maken van het zorgpakket. Zonder dat dit ten koste gaat van haar vaste controles.

Zorg voor de gemeenschapDankzij financiële steun van Cordaid Memisa kan SHU een heel nieuw systeem van zorgverzekeringen opzetten in gemeenschappen. Dit heeft ze onder meer gedaan in en rond het district Bushenyi. Daardoor is het aantal vrouwen dat alle zwanger schapscontroles door-loopt en in de kliniek bevalt, de afgelopen

jaren met 30 procent toegenomen. Er ster-ven bovendien minder kinderen tijdens of vlak na de bevalling. Toch merkt Van Gorkum dat veel dorpelingen nog erg moeten wennen aan het idee van een zorg verzekering. ‘Vaak hebben ze in een

dorp wél een potje voor begrafenissen. Want de enige zekerheid die een mens heeft, is dat hij ooit sterft. Maar waarom zouden ze betalen voor iets waarvan ze niet zeker weten of ze er gebruik van maken?’ Medewerkers van SHU gaan daarom bij gemeenschappen langs om bewoners te overtuigen van de noodzaak van zorg verzekeringen. Ze vertellen hen waarom niet alleen zwangere vrouwen, maar het hele dorp er wat aan heeft.

‘Moeders vervullen een belangrijke rol binnen de gemeenschap. Vaak zorgen ze niet alleen voor hun eigen kinderen, maar ook voor hun bejaarde ouders, buren of voor de kinderen van een ander gezin. Iedereen heeft baat bij gezonde moeders.’ Het geld dat SHU krijgt van Cordaid Memisa is nu nodig om het sys-teem van zorgverzekeringen op te zetten en zoveel mogelijk vrouwen te bereiken. Van Gorkum: ‘Maar op den duur is finan-ciering niet noodzakelijk meer. Dankzij dit project zien mensen het nut in van zorg-verzekeringen. Sommige dorpen hebben al besloten om meer premie te betalen, zodat niet alleen zwangere vrouwen maar iedereen gebruik kan maken van zorg.’

IN OEGANDA

“Er sterven minder kinderen”

Helpt u mee om zwangere vrouwen in Oeganda te verzekeren? Hartelijk dank!

MM 7

Zwangerschap, bevalling en kraamtijd. Ze duren samen min of meer een jaar. Hoe houd je in die periode je baby én jezelf gezond? Op deze vraag zoeken vrouwen overal ter wereld het antwoord. Zoals Regina uit Mangochi in Malawi, die onlangs beviel van een tweeling. En Nataschja uit Rijswijk, die pas geleden een zoon kreeg.

Ik ben regelmatig op controle geweest bij een verloskundige. Minstens tien keer. Daarnaast volgde ik in de avonduren een zwangerschapscursus. Hier leerde ik hoe de baby groeit, hoe de bevalling gaat en wat de juiste voeding is voor het kindje. Zes weken voor de uitgerekende datum ging ik met zwangerschapsverlof. Werken werd steeds zwaarder. Ik ben grondstewardess op een luchthaven en moet dus veel lopen. Gelukkig hielden de planners er rekening mee dat ik niet zo snel meer was.

Jazeker, in elk geval voor vrouwen in de steden. Die krijgen bijvoorbeeld zwanger-schapsverlof. Op het platteland werken vrouwen soms door tot de dag dat ze bevallen. Maar zowel op het platteland als in de stad gaan steeds meer vrouwen tijdens hun zwangerschap voor controle naar klinieken. Dat heb ik zelf eveneens gedaan. Ik ben bovendien verpleegkundige en had nog boeken van mijn studie. Die heb ik gebruikt om mijn kennis op te frissen. En ik heb wat gegoogled over babyvoeding. In de 31e week ging ik met verlof. De week erna moest ik me al haasten naar het ziekenhuis. Hoewel het ziekenhuis nog geen kilometer van mijn huis vandaan ligt, ben ik er toch met de auto heengegaan. Ik besef dat ik geluk heb. Veel vrouwen in Malawi moeten soms wel twintig kilometer lopen op bij een kliniek te komen. Vierenhalf uur na aankomst had ik mijn twee zoontjes in de armen. De bevalling ging erg snel, maar ik bleef daarna bloed verliezen. Gelukkig kon de verpleegkundige het snel verhelpen. Als ik thuis was beval-len, had het verkeerd af kunnen lopen. Voor ons alledrie.

‘Als ik thuis was bevallen, had het verkeerd af kunnen lopen.’

Hoe was dat voor jou, Regina? Zijn er eigenlijk wel regelingen voor zwangeren in Malawi?

Hoe heb jij je voorbereid op de bevalling, Nataschja?

hier

daar

8 MM

Ik wilde juist het liefst in het ziekenhuis bevallen. Daar zijn immers alle

specialisten. Zij kunnen helpen als er iets misgaat. Die gedachte stelde me

gerust. Maar op het moment dat ik weeën kreeg, had ik geen tijd om naar het

ziekenhuis te gaan. Mijn bevalling ging ook zo snel als bij jou: binnen vier uur

had ik Noah in mijn armen. Mijn moeder was nog net op tijd om erbij te zijn.

Dezelfde dag heeft mijn vriend de ooievaar in de tuin gezet en stond er een

schaal vol beschuit met muisjes klaar.

Nee, door het bloedverlies ben ik een nachtje gebleven. De volgende ochtend ging ik naar huis. In Malawi zijn er niet echt rituelen om de geboorte van je kindje te vieren, zoals beschuit met muisjes. Maar ik was natuurlijk wel dolblij dat mijn beide zoons gezond waren. Het was ook erg fijn dat mijn man een dag vrij kreeg van zijn werk om me te helpen. En gelukkig kwam er daarna een kraamver-zorgster. De komende tijd heb ik mijn handen vol aan de kleintjes, maar ik heb het goed. Ik ben heel gelukkig. Voor veel vrouwen in Malawi die moeten bevallen of die net moeder zijn geworden geldt dat niet. Dat besef ik maar al te goed.

Nataschja Baas met Noah in Rijswijk, Nederland Regina Mankhamba, met Phempo

en Yanhko in Mangochi, Malawi

‘Binnen vier uur had ik Noah in mijn armen.’

Hoe ging jouw bevalling, Nataschja? Ben jij wel thuis bevallen?

Hoe was jouw eerste dag, Regina? Mocht jij meteen na je bevalling naar huis?

MM 9

Aan de kustKleine eilandjes en riviertjes. Daaruit bestaat de zuidkust van Bangladesh. Het dagelijks leven speelt zich hier volledig af op het water. En wordt regelmatig verstoord. Want elk jaar krijgt de bevolking te maken met zware stormen en over-stromingen. De bewoners van dit gebied staan daarbij volle-dig bloot aan het natuurgeweld. Het ontbreekt hen aan geld om stevige huizen neer te zetten. Voldoende voedsel vinden voor zichzelf en hun gezin is al een uitdaging. En ze hebben vrijwel geen toegang tot medische zorg. ‘Mensen kunnen hier niet zomaar even naar een ziekenhuis’, vertelt Christina de Vries, gezondheidscoördinator van Cordaid Memisa. ‘Die liggen vaak ver weg en zijn bovendien slecht bereikbaar, want er zijn nauwelijks wegen.’ Daar-door gaan maar weinig zwangere vrouwen naar medische controles in die klinieken. En bevallen ze meestal thuis, zonder deskundige begeleiding. Met allerlei complicaties tot gevolg. De Vries: ‘Een hoge bloeddruk of bloedverlies kan voor deze moeders al fataal zijn. Door ondervoeding en vitaminegebrek zijn ze vaak erg zwak. Daardoor sterven veel vrouwen voor of tijdens de bevalling.’

Vrouwen en kinderen in de zuidelijke kust­gebieden van Bangladesh leven in extreme armoede. Ze hebben nauwelijks toegang tot medische zorg. Klinieken liggen vaak te ver weg, zijn alleen over water bereikbaar of niet bevoorraad met medicijnen. Daarom bouwt Cordaid Memisa aan een ziekenhuisboot. Hiermee kan ze zelfs de meest afgelegen dorpjes van goede medische zorg voorzien.

Het oude campagneschip van Greenpeace wordt in Bangladesh door Cordaid Memisa en haar lokale partner Friendship omgebouwd tot een ziekenhuisboot, de Rongdhonu (Regenboog).

VOOR BANGLADEsHEEN MOEDER sCHIp

10 MM

Op de bootCordaid Memisa wil deze hardwerkende, maar kwetsbare moeders in Zuid-Bangladesh helpen. Zij moeten gezonde kinde-ren kunnen krijgen en grootbrengen. Hiervoor is verantwoorde basiszorg nodig. Daarom werkt ze met de plaatselijke organi-satie Friendship aan een ziekenhuisboot. Samen met andere donoren bouwen we een oud campagneschip van Greenpeace om tot varend hospitaal. In het noorden van de delta heeft Friendship al een zorgsysteem ontwikkeld met rivierboten. Nu wordt dit systeem ook in het moeilijk bereikbare zuiden geïntroduceerd. Het nieuwe schip is zeewaardig en kan over de Golf van Bengalen dicht langs de kust varen. Hét gebied waar medische hulp hard nodig is. Cordaid Memisa draagt onder meer bij aan de verbouwing van het schip’, vertelt De Vries. ‘Aan boord komen kleine spreek kamers, een röntgen-kamer met bijbehorende apparatuur, een minilaboratorium en zelfs een kleine operatiekamer.’ De boot zal een belang-rijke rol spelen in de ondersteuning van klinieken in de regio. Friendship heeft op centrale plekken langs de rivieren vijf kleine klinieken opgezet. ‘Die zijn met het nieuwe schip voortaan sneller te bereiken. Daardoor kunnen we ze vaker bevoorraden met medicijnen.’

In de dorpenDe ziekenhuisboot wordt ook een mobiel kennis- en opleidingscentrum. Verloskundigen uit de kleine klinieken krijgen aan boord extra training over het begeleiden van zwangere vrouwen en bevallingen. Maar ook traditionele vroedvrouwen worden er bijgeschoold.In november is de boot klaar om te varen. Een belangrijke rol is dan weggelegd voor de medewerkers op de boot. Zij zullen de dorpen intrekken om de mensen te vertellen over het bestaan van de ziekenhuisboot en de klinieken. Over het belang van zwangerschapscontroles. En over de voordelen van bevallen onder medische begeleiding. Daar-naast geven ze algemene voorlichting. Zo leren ze echtpa-ren bijvoorbeeld over family planning, het voorkomen van ziekten en gezond eten. ‘Met dit schip kunnen we de gezondheidszorg in de hele zuidelijke delta van Bangladesh verbeteren’, zegt De Vries. ‘We geven niet alleen medische zorg aan boord, ook de klinieken in de buurt gaan beter functioneren. Daardoor zullen mensen meer vertrouwen krijgen in ziekenhuizen en er ook eerder naartoe gaan. Zo kunnen we vele moeders en kinderen redden.’

MM 11

het verschilHet verschil maken voor moeders en kinderen in ontwikkelings­landen. Via Cordaid Memisa. Cecile de Munk, coördinator Partnerships bij de ASN Bank, vertelt hoe haar bank dat doet.

De aanpak‘Onze steun gaat naar een project in het oosten van de Centraal Afrikaanse Republiek. Honderdduizenden kinderen worden er niet behandeld voor levens-bedreigende aandoeningen. Via de kliniek die wij steunen, krijgen veel kinderen wél een goede behandeling. En hun moeders ook.’ Sparen, krijgen, geven

U kunt Cordaid steunen door één van de volgende ASN

Bank-rekeningen te openen. Bijvoorbeeld ASN Jeugd-

sparen voor uw kinderen. Daarmee sparen zij niet alleen

voor zichzelf, maar helpen ze ook kinderen in Azië en

Afrika. En ze krijgen ondertussen een goede rente op

het spaargeld.* ASN Jeugdsparen steunt Cordaid Memisa

en Cordaid Kinderstem. * ASN Ideaalsparen steunt Cordaid Kinderstem.

* ASN Vrouwenspaardeposito steunt Cordaid

Microkrediet. Open nu één van deze rekeningen!

Ga naar www.asnbank.nl

De motivatie‘De ASN Bank wil bijdragen aan een rechtvaardige, duurzame wereld. Zwangere vrouwen en jonge kinderen zijn kwetsbaar en verdienen daarom speciale aandacht. Vandaar dat we namens onze spaarders geld schenken aan projecten van Cordaid Memisa. Dat doen we uit eigen portemonnee.’

De uitdaging‘Ben je een zwangere vrouw, moeder of kind in de Centraal Afrikaanse Republiek? Dan krijg je te maken met slechte, on betaalbare gezondheidszorg. De ASN Bank steunt een project om deze situatie te verbeteren. Via Cordaid Memisa.’

12 MM

Annelies met Elodie

ANNELIEs CLAEssENs (31) woont in Bukavu, een stad in het oosten van Congo. Ze werkt er voor Cordaid Memisa. Samen met haar man Dirk-Jan voedt ze er hun dochters Olivia (4) en Elodie (2) op. In MM vertelt ze over haar leven en moeder-zijn in Congo.

te weinig. Met vijf kinderen hoor je er bij. Met tien heb je het pas écht goed voor elkaar.

Kinderen worden gezien als een inves-tering. Hoe meer kinderen, hoe groter de kans dat één van hen slaagt in het leven en daarna voor de rest van de familie kan zorgen. Kinderen bezorgen hun ouders aanzien en respect. Dat ik als jonge vrouw een organisatie leidt en met ministers praat, maakt weinig indruk. Maar pas als ik vertel over mijn man en kinderen, krijg ik goedkeurende blikken. De sociale druk om kinderen te krijgen is hier heel groot. Het is hier heel normaal als een vrouw elk jaar een kind erbij krijgt. Is een vrouw drie maanden

na haar huwelijk nog niet zwanger? Reken maar dat iedereen met oplos-singen en middeltjes komt aanzetten. En een zware bevalling met gevaar voor eigen leven is geen reden om het niet nóg eens te proberen.

De zorg voor al die kinderen ligt ‘uiter-aard’ volledig bij moeders. Van een papadag hebben ze hier nog nooit gehoord. En het is echt ondenkbaar dat een moeder haar baby zomaar bij een wildvreemde zou achterlaten. Crèches bestaan hier simpelweg niet. Daarom hebben veel vrouwen een oppas in huis. Vaak een nichtje, zus of tante. Ze hebben net als ik een rots in de branding. Een eigen Maman Théthé.

Maman Théthé is geen familie van ons. Ook al noemen wij haar thuis allemaal ‘maman’. In Congo is het gebruikelijk om iemand zo aan te spreken. Je zegt het tegen mensen die ouder zijn dan jij en die kinderen hebben. Dat geldt voor Maman Théthé, onze oppas. Ze verhuisde met ons mee van de hoofdstad Kinshasa naar Bukavu. En ze woont sindsdien bij ons in huis. Ik weet niet waar ik zou zijn zonder Maman Théthé. Het is een luxe om haar in ons leven te hebben. Zeker als je bedenkt dat ik ‘maar’ twee kinderen heb. Grote gezinnen zijn hier de norm. Als iemand zichzelf voorstelt, vertelt hij altijd meteen hoeveel kinderen hij heeft. Hoe meer, hoe beter. Twee is absoluut

Maman Théthé

Annelies in Congo

Maman Théthé

MM 13

Cordaid Memisa kan haar werk doen dankzij steun van particuliere donateurs, zoals u. Daarnaast krijgt ze geld van de overheid. Maar deze financiële steun neemt de laatste jaren alleen maar af. Sinds 2010 is er door de regering fors bezuinigd op ontwikkelings­samenwerking. Hoe gaat Cordaid Memisa hiermee om?

over de bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking

Door René Grotenhuis, directeur van Cordaid Memisa.

14 MM

over de bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking

1. Kan Cordaid Memisa met minder overheidsgeld haar werk nog wel doen?De impact van de bezuinigingen is groot. Voor alle ontwikkelings-organisaties, ook voor Cordaid Memisa. We zijn gedwongen om keuzes te maken. Waaraan besteden we het geld dat we hebben? In welke gebieden blijven we actief en waar niet? Omdat we minder subsidie van de overheid krijgen, zoeken we nieuwe bronnen van financiering. Grote buitenlandse donoren bijvoorbeeld. Gelukkig lukt dat. Zo heeft Cordaid Memisa onlangs geld gekregen van het Global Fund, een interna-tionaal fonds voor aidsbestrijding. Daardoor kan ze nu een groot hiv-programma in de Democratische Republiek Congo opzetten.

2. Welke gevolgen hebben de bezuinigingen voor de projectkeuzes in ontwikkelingslanden? De bezuinigingen dwingen Cordaid Memisa tot pijnlijke keuzes. We moeten onder andere het aantal landen terugschroeven waar we actief zijn. Zo vertrekken we uit Zambia, Zuid-Afrika en Vietnam. We kiezen er nu voor om te werken in díe gebieden waar de problemen voor de bevolking het grootst zijn. ‘Fragiele staten’, noemen we deze plekken. Het zijn gebieden die erg lijden onder oorlogen en conflicten. En waar het aan basisgezonheids-zorg ontbreekt. Denk aan Zuid-Soedan, Afghanistan en de Centraal-Afrikaanse Republiek. Op deze plaatsen is onze hulp het hardst nodig.

3. Verandert er iets in de werkwijze van Cordaid Memisa? Onze missie is net als altijd het terugdringen van moeder- en kindsterfte. Daarvoor blijven we het werk doen dat we al deden. Onder andere door vroedvrouwen en verpleegkundigen

op te leiden. Maar het meten van het resultaat wordt steeds belangrijker. Wat is het effect van onze hulp? Sinds enkele jaren richten we ons op ‘resultaatgericht financieren’ van de gezondheidszorg. We betalen klinieken en ziekenhuizen op basis van de bereikte resultaten. Dat leidt tot meer efficiëntie, betere kwaliteit van de zorg én meer toegang voor patiënten. Juist in landen met een zwakke structuur, zoals de fragiele staten, is deze werkwijze belangrijk.

4. Wat betekenen de bezuinigingen voor de donateurs?Nu de overheid de kraan steeds verder dichtdraait, wordt uw steun nóg belangrijker. We hopen dat mensen blijven beseffen dat ontwikkelingssamenwerking zin heeft. Dankzij uw donaties heeft Cordaid Memisa de achterliggende jaren al een heleboel bereikt. De zorg voor moeders is op veel afgelegen plekken in de wereld enorm verbeterd. En er is minder tekort aan gekwalifi-ceerde zorgmedewerkers. Mede dankzij uw steun is in veel lan-den een systeem voor ziekte kostenverzekering geïntroduceerd.

5. Wat gaan de moeders in Afrika van de bezuinigingen merken?Cordaid Memisa laat deze moeders niet in de steek. In gebieden waar de gezondheidszorg absoluut onder de maat is, zijn we vastbesloten de zorg voor moeders substantieel te verbeteren. En moedersterfte te verminderen. Met onze resultaatgerichte aanpak kunnen we juist in die kwetsbare gebieden méér patiën-ten helpen. Ook in bezuinigingstijd. Daarom is en blijft uw steun hard nodig.

5 vragen

MM 15

Bijvoorbeeld:een nieuwe generatie verloskundigen.

Professionele verloskundigen zijn in Sierra Leone op

één hand te tellen. Door de jarenlange burgeroorlog

hebben honderdduizenden mensen het land verlaten.

Nog maar een paar jaar geleden was de score één

verloskundige op 15.000 vrouwen in de vruchtbare

leeftijd. Traditionele vroedvrouwen, met veel levens-

ervaring maar in geval van nood slechts ‘uitgerust’

met kruiden, hadden het voor het zeggen bij het

kraambed. Vaak met fatale gevolgen.

School voor verloskundigen

Om de schaarste aan goed opgeleide verloskundigen

te verhelpen heeft Cordaid Memisa in het noorden

van Sierra Leone, een school voor verloskundigen

helpen oprichten. De school biedt plaats aan 300

studenten uit alle districten. Na 18 maanden oplei-

ding kunnen zij in hun eigen district professioneel

bevallingen begeleiden. Zo hebben aankomende

moeders in alle windstreken een verloskundige

aan hun bed.

Moeders maken het verschil

Cordaid Memisa verbetert de gezondheidszorg in

ontwikkelingslanden met als doel moedersterfte

terug te dringen. Sterke, gezonde vrouwen zijn de

sleutel voor het doorbreken van de armoedespiraal.

Dankzij de verloskundigenschool in Makeni gaat

de kraamzorg in Sierra Leone er flink op vooruit.

Waardoor de moeders van Sierra Leone steeds beter

het verschil kunnen maken.

Dankzij u...

Cordaid Memisa ontvangt sinds 2003 een bijdrage

van de Postcode Loterij. Dankzij alle loterijdeel-

nemers heeft Cordaid Memisa tot nu toe 6,9 miljo en

ontvangen. Door mee te spelen met de Postcode

Loterij steunt u met 50% van uw inleg Cordaid

Memisa en nog 84 andere goede doelen.

Kijk op www.postcodeloterij.nl.

Cordaid Memisa ende Postcode Loterij.

Samen maken we het verschil.

Cordaid Memisa A4_B.indd 1 03-09-12 14:30

advertentie