Medisch Internetgebruik 1

Andromeda: advies over bibliotheek en informatie Marianne van der Heijden

MEDISCH INTERNETGEBRUIK EN ZOEKSTRATEGIEEN

Medisch Internetgebruik 2

INTERNET

1.Transport

2. Communicatie

3. Informatie

4. E-commerce

Medisch Internetgebruik 3

1. Transport

• Technische verbindingen

• Internet als kanaal voor toegang tot databases

• Internet als transport medium voor doorsturen van bestanden

Medisch Internetgebruik 4

Internetverbindingen

Internet

xxxxxxxxxxxxxxx computer

isp

PC ISP: servers voor o.a. e-mail, www, news, hosting

Medisch Internetgebruik 5

Internetcijfers

• Aantal mensen on line :– Nederland 6,8 milj. (42,79 %)– Europa 106 milj.– Noord Amerika 161 milj.– Wereld totaal 378 milj.

• Nua http://www.nua.ie -sept 2000)

Medisch Internetgebruik 6

Medisch Internetgebruik

• Onderzoek Ernst&Young onder 121 ziekenhuizen http://www.ey.nl/gezondheidszorg

– 63% heeft eigen domeinnaam, maar slechts 34 % ook een website

• Onderzoek HON “Health care professionals experience of the medical Web” http://www.hon.ch/Survey/ResPoll/res_poll0.html/– 59% zoekproblemen

Medisch Internetgebruik 7

Pubmedhttp://www.ncbi.nlm.nih.gov/PubMed/

Medisch Internetgebruik 8

Andere databases

• Hosts als OVID, Dialog geven toegang tot databases als Medline, Psychinfo, Embase– voor betaalde toegang

• Pubmed, Bibliotheken – voor gratis toegang

Medisch Internetgebruik 9

FTP

• File transfer protocol– voor het overzenden van bestanden met bv

laboratoriumuitslagen

Medisch Internetgebruik 10

Cochrane library: http://www.update-software.com/cochrane.htm

Medisch Internetgebruik 11

Bibliothekenhttp://www.nl-menu.nl/nlmenu/bibliotheek/unibib.html

Medisch Internetgebruik 12

2. Communicatie & Interactie

• E-mail

• Discussielijsten

• Nieuwsgroepen

• E-zine

• Chatten

• Webcam

Medisch Internetgebruik 13

Interactie

Mechanische communicatie met de computer

• Spel - rijden en alcoholgebruik– http://alcoholtest.volkswagen.nl/1INTRO.htm

• Test - zelftest werkstress– http://www.ggzdrenthe.nl/idx_wszt.htm

• Opiniepeiling – http://www.stemmen.net/

Medisch Internetgebruik 14

Interactie schermhttp://www.cnh.nl/opinie/index.php

Medisch Internetgebruik 15

Chatten

Met een of meerdere partners “live” praten via het toetsenbord

• IRC internet chat relay #beginners

• Webchat http://www.chat.nl

Medisch Internetgebruik 16

Nieuwsgroepen

Uitwisseling van berichten over een bepaald onderwerp die je ophaalt van de news-server

• USENET news://nl.gezondheid.medisch

• Discussieforum CNH http://www.cnh.nl

Medisch Internetgebruik 17

Nieuwsgroepen scherm

Medisch Internetgebruik 18

Virtuele gemeenschappen

‘Virtual community’ club Internetgebruikers gegroepeerd rond thema

• Seniorenweb http://www.seniorenweb.nl

• Leefwijzer (chronisch zieken)

http://www.leefwijzer.nl

• Reumadorp http://www.reumadorp.nl

Medisch Internetgebruik 19

Reumadorp schermhttp://www.reumadorp.nl/

Medisch Internetgebruik 20

E-zine

• Elektronische nieuwsbrief– op WWW te raadplegen of in uw mailbox– he@lth on the internet http://www.wellcome.ac.uk./healthinfo

Medisch Internetgebruik 21

Webcam

Eenzijdige communicatie via een videocamera die “live” opnamen verstuurd

• live keizersnede op site van Margriet http://www.margriet.nl

Medisch Internetgebruik 22

3. Informatie

• WWW =World Wide Web sinds 1993http://public.web.cern.ch/Public/ACHIEVEMENTS/web.html

• Organisaties + individuen presenteren zich– http://www.thuiszorgmb.nl

• Projecten met nieuws en archief– http://www.farmazorg.nl

Medisch Internetgebruik 23

Farmazorg http://www.farmazorg.nl

Medisch Internetgebruik 24

Informatie

• Encyclopedieën– Medische vraagbaak

http://www.medischevraagbaak.nl

• handboeken– Wheeless’ textbook of Orthopeadics

http://wheeless.belgianorthoweb.be/

• tijdschriftartikelen– Webmedlit http://webmedlit.silverplatter.com

Medisch Internetgebruik 25

Internet == Bibliotheek

A good description of the World Wide Web ...

"It's as if the Library of Congress had exploded in midair. There's all kinds of information strewn over the countryside, approximately laid out according to its logical relationship. If you want a particular piece of information, it's probably not there, although some corpuses of data have landed intact. And the professional librarians haven't arrived yet to sort out the mess..." From: David Brooks on the WWW.

Medisch Internetgebruik 26

Internet =/= Bibliotheek

Waarom is Internet niet om te zoeken?

• de selectie

• de meta-informatie

• het opsporen van informatie

Medisch Internetgebruik 27

Zoeken naar

• Known item– exact antwoord te geven– b.v. adres, exacte naam van een geneesmiddel

• Onderwerpsgericht– geen exact antwoord mogelijk– b.v. nieuwste data over toepassing van een

middel

Medisch Internetgebruik 28

Zoeken via

• Webgids– een internet directory, handmatig ingedeeld– via boomstructuur, doorwandelen via

hyperlinks– ook verzameling links

• Zoekmachine– een database ingericht door robotje– woord matching, ranking van resultaat

Medisch Internetgebruik 29

Webgidsen

• Yahoo http://www.yahoo.com

• WWW Virtual Library http://vlib.org/Medicine.html

• Startpagina http://start.pagina.nl + dochters

• NL-menu http://www.nl-menu.nl

Medisch Internetgebruik 30

GG -paginahttp://geestelijke-gezondheidszorg.pagina.nl/

Medisch Internetgebruik 31

Zoekmachines

• Alta Vista http://www.altavista.nl

• Google http://www.google.com

• Vindex http://www.vindex.nl

• Ilse http://www.ilse.nl

Medisch Internetgebruik 32

Conclusies werkgroep Information Retrieval Tools

• Internet search engines: conclusions of our research

Search engines differ in depth of indexing. Search engines make mistakes:

They are subject to changes in indexing policy. (“indexing fluctuations”) They forget documents completely (“document fluctuations”) They miss documents in their result sets (“element fluctuations”).

• Internet search engines: recommendations related to fluctuations

Fluctuations are “normal”; do not be surprised; do not worry. Do not try to find a simple explanation to fully understand what happens. Known item searchers should repeat the search

when using an engine with many element fluctuations; use other search terms when using an engine with many document fluctuations: repeat later.

http://www.cwi.nl/cwi/projects/IRT/

Medisch Internetgebruik 33

Problemen met zoekmachines

• alle zoekmachines omvatten slechts een fractie van het totale WWW

binnen het door de zoekmachine geïndexeerde deel wordt ongeveer eenderde van de te vinden sites ook daadwerkelijk gevonden

de zoekresultaten van een zoekmachine zijn over langere tijd genomen inconsistent

het duurt meestal maanden voordat een nieuwe site wordt geïndexeerd en nog langer voordat zogenoemde "dode" links verwijderd zijn

Medisch Internetgebruik 34

Metazoekmachines

Doorzoekt meerdere zoekmachines

• Metacrawler http://www.metacrawler.com/

• Surfboard http://www.surfboard.nl

• MESA (personen)– http://mesa.rrzn.uni-hannover.de/

Medisch Internetgebruik 35

Medische gidsen en zoekmachines• MedHunt http://www.hon.ch/MedHunt/

• Medical World Search http://www.mwsearch.com/

• OMNI http://www.omni.ac.uk - browse -mesh

• Dutchess http://www.kb.nl/dutchess.ned/ bladeren - 44 e.v.

Medisch Internetgebruik 36

Zoekstrategie

Stap 1: soort (bibliografisch, statistisch, opinie)

Stap 2: medium (handboek,, Medline, Internet)

Stap 3: bron (WWW, FAQ, nieuwsgroep)

Stap 4: formulering (synoniemen, spelling)

Stap 5: klaar voor start (download, kladblok)

Stap 6: evaluatie (waardering, opslaan strategie)

Medisch Internetgebruik 37

Zoekwijzer

begin een puur medische vraag in Medline, ga pas het Net op als u daar niets vinden kunt

zoek eerst in een 'portal' - site of medische zoekmachine voor u naar algemene zoekmachines gaat

begin een onderwerpsgerichte zoekvraag bij de website van een gerenommeerde instelling en kijk wat voor links zij aanbieden

Medisch Internetgebruik 38

Startpunten 1

• Artsennet: http://www.knmg.nl

• Biomednet: http://www.bmn.com/

• Cliniweb: http://www.ohsu.edu/cliniweb

• Digitaal ziekenhuis: http://www.ziekenhuis.nl • EBM: http://www.shef.ac.uk./~scharr/ir/netting

• Martindale’s health science guide: http://www-sci.lib.uci.edu/HSG/HSGuide.html

Medisch Internetgebruik 39

Evidence based Medicine http://www.shef.ac.uk./~scharr/ir/netting

Medisch Internetgebruik 40

Startpunten 2

• Medical matrix: http://www.medmatrix.org

• Medscape: http://www.medscape.com

• Ministerie VWS: http://www.minvws.nl

• NL-menu Gezondheidszorg http://www.nl-menu.nl/nlmenu/gz/home.html

• Virtual hospital http://www.vh.org

Medisch Internetgebruik 41

Gebruik zoekmachines

welke beperkingen stelt de zoekmachine zelf neem de tijd om 'Over deze machine’ of ‘Help’ te

lezen kijk of u Power Search, of Advanced Search kunt

doen soms kunt u een 'speciale collectie' aanklikken stel u zoekvraag aan meerdere zoekmachines kijk bij metazoekmachines welke search engines zij

gebruiken

Medisch Internetgebruik 42

Zoekvraag

de taal van de zoekmachine hoeft niet dezelfde te zijn als de taal waarin u uw zoekvraag stelt

maak uw zoekvraag zo specifiek mogelijk, gebruik zo veel mogelijk trefwoorden

u kunt ook zoeken door alleen maar links te volgen tik Booleaanse operatoren in hoofdletters in kijk of u iets uit kunt

sluiten gebruik zoveel mogelijk trefwoorden, spellingsvarianten en

synoniemen

• tik zoveel mogelijk losse woorden in, dus woorden niet aan elkaar schrijven

Medisch Internetgebruik 43

Resultaat

kijk of u iets over uw zoekvraag terug kunt vinden. (u heeft gezocht op: ...)

gebruik de mogelijkheid van de zoekmachine zelf om de zoekvraag aan te passen c.q. te verkleinen

kijk of u uw zoekvraag in kunt perken naar Land - Domein - etc.

kijk of er Real Names bijzitten, of andere suggesties van de zoekmachine

gebruik de optie "meer van dit” of vergelijkbare sites

Medisch Internetgebruik 44

Beoordeling sites

• Auteur• Doel• Reikwijdte

• Inhoud• Presentatie• Aanbeveling

ook: http://www.quick.org.uk/

Medisch Internetgebruik 45

Kwaliteitsselectie

• Geselecteerde bronnen bij organisaties zoals OMNI

• Sites die de Code van HON hebben onderschreven

• Voor patiënten-informatie project n.a.v. Patiënt en Internet: Gezondheidsportaal

• Vertrouwen in gerenommeerde instellingen

Medisch Internetgebruik 46

Gezondheidsportaalhttp://www.rvz.net/RVZ%20demosite/index.html

Medisch Internetgebruik 47

Nationale Atlas Volksgezondheidhttp://www.zorgatlas.nl/

Medisch Internetgebruik 48

4. E-commerce

• Verkoop medicijnen– http://www.pharmaplaza.com

• Verkoop Advies– http://www.bmas.nl

• On line afhandelen van administratieve processen – http://www.ohra.nl

Medisch Internetgebruik 49

ehealth

• Ernst & Young ondersteunen u daarbij via eDiagnostics

• eScan

• eContiuous Strategy

• eRisk Solutions– htp://www.ey.nl/gezondheidszorg

Medisch Internetgebruik 50

Andromeda

Adviesbureau voor bibliotheek en informatie

• Internetcursussen voor medisch bibliothecarissen:– basis, webbouw, zoeken– http://www.bureau-andromeda.nl

• Internet terminologie

• Medische links